Πεζά

Ποίηση-Μύθια

Ο Dali & Εγώ

Θέατρο-Διάλογοι

Δοκίμια

Σχόλια-Αρθρα

Λαογραφικά

Ενδιαφέροντες

Κλασσικά

Αρχαία Ελλ Γραμμ

Διασκέδαση

Πινακοθήκη

Εικαστικά

Παγκ. Θέατρο

Πληρ-Σχολ-Επικοιν.

Φανταστικό

Ερ. Λογοτεχνία

Γλυπτ./Αρχιτ.

Κλασσικά ΙΙ

 
 

Δοκίμια 

Περί Κατάθλιψης

     Επειδή πέρασα μια τέτοια, στο διάστημα Φλεβάρη- Ιούλη 2001, πιστεύω πως θα μπορούσα να γράψω μερικά λόγια γι' αυτή. Φυσικά όχι ως επιστήμονας, ας πούμε, καθαρά ως ένας απλός βιωματικός ...παρατηρητής. Το κάνω ελπίζοντας πως ίσως τυχόν βοήθησει...
     Κατ' αρχή θα τη περιέγραφα σαν ένα βαθύ, κωνικό πηγάδι, με σαφώς αρκετά πλατύτερο στόμιο, σε σχέση με το πάτο του. Στο στόμιο λοιπόν, υπάρχει το χείλος που αποτελείται ουσιαστικά, από ευκόλως μετακινούμενη άμμο. Κάτι αντίστοιχο με το γνωστό σ' όλο το κόσμο, χωνί! Όποιος λοιπόν βρεθεί κοντά σ' αυτό το στόμιο απρόσεκτα, θ' αρχίσει, σιγά-σιγά στην αρχή κι έπειτα πιο γρήγορα, να διολισθαίνει προς το βάθος. Είτε εξαιτίας πανικού, είτε λόγω παραιτήσεως, δρα -ή δε δρα- ακριβώς έτσι ώστε να επισπεύδει τη κάθοδο, που στο τέρμα της, στο πάτο δηλαδή, υπάρχει -κι όχι σπάνια- το τέλος. Ο θάνατος.
     Μπορεί επίσης ν' αναζητήσει εσφαλμένες βοήθειες και να 'χει πάλι άσχημο αποτέλεσμα, παρόλο που θέλει να γλυτώσει. Λάθος στηρίγματα, κακό πιάσιμο, λανθασμένες κινήσεις, οδηγούν προς το τέρμα, πιο σίγουρα και ταχιά. Χρησιμοποιήσα τις λέξεις "εσφαλμένες" και "λάθος" με πλήρη τόλμη κι επίγνωση πως είναι καταχρηστικές, γιατί σε κανονικές συνθήκες, οι ίδιες επιλογές δε θα χαρακτηρίζονταν έτσι. Σε κανονικές συνθήκες, όλα είναι μες στο παιχνίδι και στο πρόγραμμα. Ωστόσο σε μια τέτοια κατάσταση, θα πρέπει ν' αναθεωρηθούν τα πάντα! Ας μου επιτρέψετε λοιπόν αυτή τη τολμηρή κατάχρηση.
     Είναι απολύτως λογική και φυσιολογική η σκέψη: Αν μέχρι τώρα στη ζωή μου, οι επιλογές μου, ο τρόπος που τη διάγω, ο τρόπος σκέψης και δράσης μου, με φέρανε σ' αυτή τη κατάσταση, τότε, σαν αρχή έστω, θα πρέπει να θέσω υπό αμφισβήτηση κι επανέλεγχο ότι κάνω! Μη λησμονούμε πως είναι μια εξαιρετική φάση πανικού, συναγερμού κι έκτακτης ανάγκης! Πρέπει λοιπόν να βρω νέα... "πατήματα", νέα... "πιασίματα" και να μπορέσω να σκαρφαλώσω πάλι όσο βάθος έχω κατεβεί. Έστω τουλάχιστον να μη πάω βαθύτερα, μέχρι που χρόνος και φύση σα γιατροί, να 'ρθουν αρωγοί στη προσπάθεια μου αυτή!
     Αναγνωρίζω φυσικά, πως σε μια τέτοια κατάσταση, ενδεχομένως, ο νους αδυνατεί να καταστρώσει ένα τέτοιο συλλογισμό κι ειδικά κάποιος που 'ναι "παραιτημένος". Έτσι όποιος αδυνατεί ν' αντισταθεί στη πτώση και νομίζοντας πως δρα σωστά, μένει κολλημένος στα παλιά, καλά του συνήθια, τότε κατεβαίνει χαμηλώτερα, με στάθερη κι αναπότρεπτη ταχύτητα! Όταν δε, τα πόδια αρχίζουνε πια να βουλιάζουνε στο "θάνατο" κι όταν μελαγχολία, απογοήτευση και τρόμος, μπούνε μες στο νου για τα καλά, τότε ειναι ακόμα πιο δύσκολο να δει καθαρά.
     Όμως ακόμα και τότε δεν είναι αργά. Έχουμε πάρα πολλές δυνάμεις, τόσες όσες δε φανταζόμαστε. Όπως επίσης προείπα, έχουμε τη φύση και το χρόνο, αρωγούς, με το ένστικτο της αυτοσυντήρησης και τη πιθανή επούλωση των πληγών που φέραν αυτή τη κατάσταση. Το μόνο που μένει, είναι να βρούμε τρόπο ή τρόπους, να σκαρφαλώσουμε πάλι πάνω! Εδώ αρχίζει η δική μου πρόταση και προσωπική γνώμη.
     Πρώτα χρειάζεται η αποδοχή πως έχουμε πρόβλημα κι η συνειδητοποίηση του μεγέθους του. Έπειτα χωρίς πανικό να σκεφτούμε και να βρούμε σταθερά κρατήματα και πατήματα. Εδώ είπαμε πως θα πρέπει -καλώς ή κακώς- να ξεχάσουμε τι κάναμε μέχρι τώρα. Θέλει μεγάλο κουράγιο κι απόφαση, το ξέρω καλά, μα εδώ πρόκειται για τη ζωή μας την ίδια κι άρα σπουδαίο κίνητρο. Έτσι λοιπόν ξεχνάμε ότι κάναμε μέχρι σήμερα, από κείνα φυσικά, που ναι μεν μας χαρίζουνε μια μικρή ικανοποίηση, μα ουσιαστικά και σε σχετικά σύντομο βάθος χρόνου, μας χαλάνε. Αντίθετα, ότι μας αρέσει πολύ και διαρκεί η απόλαυσή του, του δίνουμε χώρο -και δεν αστειεύομαι διόλου, παρακαλώ- και χρόνο. Ό,τι κι αν είναι αυτό, ό,τι κι αν απαιτεί. Ακόμα κι αν σ' άλλους φαίνεται εντελώς μα εντελώς ηλίθιο κι ανούσιο! Μη ξεχνάμε πως πρόκειται για "θεραπεία".
     Βήμα-βήμα! Ένα τη φορά και σωστό, είναι απείρως καλύτερο, από πολλά και μισολανθασμένα. Ένα βήμα ανόδου τη μέρα, έστω ένα χιλιοστό! Επίσης κοντά στα ευχάριστά μας, που τα επιλέγουμε και τα κάνουμε μέχρις εξαντλήσεως, πρέπει έστω προσωρινά, να πετάξουμε ολοσχερώς, ό,τι μας δυσαρεστεί -και πάλι δεν αστειεύομαι διόλου- με κάθε κόστος. Βήμα-βήμα, μέρα-μέρα, μάχη-μάχη, μέχρι να φτάσουμε στο χείλος και να πιαστούμε σταθερά! Μετά, αν θέλουμε, μπορούμε να γυρίσουμε το πρόσωπό μας προς τα κάτω και να βγάλουμε κοροϊδευτικά τη γλώσσα μας, στον κοχλάζοντα πεινασμένο πυθμένα!
     Το δικό μου "χωνί" άρχισε κάπου στο Φλέβαρη του 2001. Τότε, ανεπαισθήτως πως, βρέθηκα στη μέσα ολισθηρή του πλευρά και ξανάπιασα στόμιο γύρω στα τέλη Ιούλιου του ίδιου έτους. Τον Μάη κείνο, είχα μπει αρκετά βαθιά και χρειάστηκα βοήθεια από ειδικούς. Ίσως λόγω που 'μαι χοντροκέφαλος, -θα πείτε σεις- ίσως ιδιοσυγκρασιακά, -θα ισχυριστώ εγώ- δε κατάφεραν να με βοηθήσουν. Όχι πως δεν είχαν τις αγνές προθέσεις και τις δυνατότητες για τούτο! Τουναντίον θα 'λεγα. Απλά κείνο που τελικά είναι σημαντικό να κατάλαβουμε όλοι μας, είναι πως κάθε άνθρωπος, είναι μονάδα. Όταν λοιπόν ελέγχουν μια μονάδα, σα μέρος ενός ..."γνωστού" συνόλου, θα πρέπει να 'ναι προετοιμασμένοι και για πιθανή αποτυχία.
     Όπως έγινε αντιληπτό, πουθενά στο γραπτό, δε πρότεινα ..."συνταγές". Κρατήθηκα σ' ουδέτερο κι ελεύθερον έδαφος, για να μπορέσει να φορέσει κανείς τα δικά του προσωπικά στοιχεία κι αυτό είναι τελικά σωστό μυστικό! Όταν λοιπόν η βοήθεια δεν ήρθε κι εγώ άρχισα να νιώθω εντελώς πνιγμένος, στράφηκα μέσα μου. Κλείστηκα, σκέφτηκα πολύ κι άρχισα να προσπαθώ να δώσω χώρο σ' ό,τι μ' ευχαριστούσε και το 'χα παραπετάξει τόσο καιρό, ίσως λόγω υποχρεώσεων, ρουτίνας, εργασίας κι άλλων τέτοιων. "Όλοι μου οι φιλοι απορούν: Τί κάνει τούτος ο μαλάκας;" που λέει και το άσμα!
      Αναγκάστηκα να ζήτησω άδεια για λίγο, από τη δουλειά μου κι ευτυχώς τη πήρα. Αναγκαστικά, απομάκρυνα το μικρό μου γιο, -που με λάτρευε και με λατρεύει ακόμα ευτυχώς- γιατί στη κατάσταση που 'μουνα, δε μπορούσα να του προσφέρω τίποτε καλό. Τούτα τα δυο ιδίως, τα λέω για να δώσω έμφαση, στα προηγούμενά μου. Στο τέλος εγώ νίκησα, χωρίς χάπια, χωρίς τις ακολουθημένες οδηγίες ειδικών κι έβγαλα τη γλώσσα με χαρά κι ηδονή, στο πάτο της πηγάδας!
     Δε θα περιγράψω τι με οδήγησε εκεί, μήτε τι έκανα ακριβώς, γιατί πιστέψτε με, δεν έχει καμμιά σημασία! Βρέθηκα για δικούς μου λόγους και βγήκα με δικούς μου τρόπους! Εκείνο που θα 'θελα να δηλώσω τώρα, -με επίγνωση των συνεπειών του ...νόμου- είναι, πως ποτέ πια δε θα ξαναβρεθώ σε μια τέτοια δύσκολη περίσταση! Μπορεί να πλησιάσω, αποξεχασμένος, το στόμιο του χωνιού, μα δε πρόκειται να γλυστρήσω πιο κάτω.
     Μόνος πρέπει να βρίσκω πράγματα που βοηθούν εμένα! Θα πω ένα παράδειγμα που ίσως έχει απασχολήσει πολλούς και πολλές κατα καιρούς. Δώστε προσοχή παρακαλώ γιατί έχει σημασία! Αν ακούσω ή μάθω ή διαβάσω, πως κάποιος γράφει κι έτσι ξεδίνει μ' αυτό το τρόπο, τότε, χωρίς να σκεφτώ πολλά-πολλά, -πέρα από μια ...συγγενική συμπάθεια που θα νιώσω για 'κείνον- θα τον ενθαρρύνω όσο αυτό περνά από το χέρι μου φυσικά, όχι μόνο να συνεχίσει να το κάνει, μα και να πιστεύει σ' αυτό. Ο λόγος ειν' απλός: Ο άνθρωπος αυτός, πρέπει να κρατήσει κοντά του, πράγματα που του αρέσουν και που 'χει μάθει να πιστεύει πως βοηθούν για ν' αποφεύγει 'κείνο το στόμιο. Ίσως μάλιστα να προσπαθεί να βγει από 'κει. Προσοχή! Δε λέω πως όσοι γράφουν είναι σε κατάθλιψη ή πάνε να βγούνε από 'κει μέσα. Είμαι όμως υποχρεωμένος να σκεφτώ κι αυτή τη πιθανότητα, γιατί ειδικά το γράψιμο είναι μοναχικό, έχει και θλίψη και...
     Θα το γενίκευα ως εξής: Δεν είμαι 'γω ο κάποιος που θ' αποπάρει, θα χλευάσει, θα προγκήξει κάποιον που γράφει! Ίσως να αντιδρούσα έτσι σε περίπτωση που έπρεπε εγώ να πληρώσω τη ...λέζα. Αν προσπαθούσε να με υποχρεώσει να κάνω κάτι, που εγώ δε το πιστεύω, αν με ανάγκαζε να πληρώσω κάτι, ενώ εγώ δεν είχα ή δε σκόπευα να ξοδέψω ή τέλος, αν έπρεπε να το κάνει με κάποιο τρόπο, πάνω στη δική μου καμπούρα. Μπορεί ν' ακουστεί συμφεροντολογικό αυτό κι ίσως να 'ναι. Δεχόμαστε λοιπόν πως πρέπει να παρατηρούμε άνευ συμφέροντος για να 'χουμε καθαρή άποψη. Τί συμφέρον λοιπόν θα έχω, σε μια αντίθετη περίπτωση; Δηλαδή να χλευάσω; Μόνον ένα σκέφτομαι, -εκτός της κακεντρέχειας μα κι εκείνη είναι το ίδιο τελικά- πως ο χλευάζων, κάνει τη ...δική του θεραπεία! Ναι καλό είναι είπαμε, να θεραπευόμαστε μα αν είναι δυνατόν όχι στη ράχη κάποιου άλλου. Εκτός κι αν είναι δικό μας πρόσωπο κι έχει αποδεχτεί να γίνει κινητός στόχος, από αγάπη! Μα και πάλι δε θα πρέπει να το παρακάνουμε!
     Τίποτε δεν είναι θεραπεία λοιπόν κι όλα είναι! Θέλω να προλάβω κάθε πιθανή σκέψη και να τη καλύψω όσο μπορώ. Έτσι θα πω, πως ουσιαστικά, θεραπεία είναι, ακριβώς εκείνο, που έκαστος το 'χει αποδεχτεί σα τέτοιο και μάλιστα έχει ρυθμίσει τον εαυτό του, να το δέχεται έτσι. Σ' όλους εμάς τους υπόλοιπους δε πέφτει λόγος! Εκτός -όπως είπαμε- αν πάει να μας καβαλήσει στο σβέρκο κι είπαμε και ως ποιο σημείο κι από ποια πρόσωπα, μπορούμε να αποδεχτούμε κάτι τέτοιο!

     "τρία χρόνια μετά..."                 Μάης 2004
---------------------------------------------------------------------------------------

* Επειδή ακούστηκαν διάφορα κατά καιρούς, θέλω να προσθέσω κάτι προς αποκατάσταση της πραγματικότητας. Όπως είναι εύκολο να παρατηρήσει κάποιος από τις χρονολογήσεις των γραπτών μου, εγώ δε χρησιμοποιήσα το γράψιμο, σα μέσο θεραπείας, εκείνη τη περίοδο. 'Αρα λοιπόν σχόλια του στυλ: "αυτοψυχοθεραπευτικές" κλπ είναι άστοχα. Είχα σταματήσει να γράφω πάνω από δέκα χρόνια κι άρχισα ξανά, Νοέμβρη του 2001. Ωστόσο, εξακολουθώ να πιστεύω πως είναι ένας θεραπευτικός παράγοντας, που βοηθά. Απλά βοηθά μόνον όσους τον έχουν αποδεχτεί μέσα τους ως τέτοιο.
     Τώρα γράφω και πιστεύω πως είναι ένας από τους παράγοντες που διώχνει μακριά το ...πρόβλημα. Θα επιμείνω όμως: δεν είναι ο μόνος και δε βοηθά αν δεν είναι αποδεκτός ως τέτοιος από το ίδιο το άτομο. Σέβομαι απόλυτα τις μεθόδους θεραπείας που επιλέγει καθείς για να νιώθει καλά.

                                                    Νοέμβρης 2004

 

 

Web Design: Granma - Web Hosting: Greek Servers