ÐåæÜ

Ðïßçóç-Ìýèéá

Ï Dali & Åãþ

ÈÝáôñï-ÄéÜëïãïé

Äïêßìéá

Ó÷üëéá-Áñèñá

ËáïãñáöéêÜ

ÅíäéáöÝñïíôåò

ÊëáóóéêÜ

Áñ÷áßá Åëë Ãñáìì

ÄéáóêÝäáóç

ÐéíáêïèÞêç

ÅéêáóôéêÜ

Ðáãê. ÈÝáôñï

Ðëçñ-Ó÷ïë-Åðéêïéí.

Öáíôáóôéêü

Åñ. Ëïãïôå÷íßá

Ãëõðô./Áñ÷éô.

ÊëáóóéêÜ ÉÉ

 
 

ÐéíáêïèÞêç 

Weyden

Rogier Van Der Weyden  (1399-1464) Earl Renaissance

                                    Βιογραφικü

     ΥπÞρξεν ο διασημüτερος Φλαμανδüς ζωγρÜφος, στο μÝσο του 15ου αιþνα κι ο επιφανÝστερος διÜδοχος του Βαν ¢υκ. ΕλÜχιστα ξÝρουμε για τη ζωÞ του. Διακρßθηκε κυρßως στα θρησκευτικÜ θÝματα, üπου εισÞγαγε με μεγÜλη δεξιοτεχνßα, την ευαισθησßα και τη συναισθηματικÞ φüρτιση που χαρακτÞρισε το στυλ του, αλλÜ υπÞρξε κι εξαßρετος προσωπογρÜφος. Στο ατελιÝ του φιλοτεχνηθÞκανε πολυÜριθμα αντßγραφα κι εκδοχÝς των Ýργων που τονε κÜνανε διÜσημο, επηρεÜζοντας Ýτσι, ευρý κýκλο καλλιτεχνþν σ' üλη την Ευρþπη. ¹ταν απü τους λßγους Βορειοευρωπαßους καλλιτÝχνες που λατρευτÞκανε στην Ιταλßα κεßνη την εποχÞ. Με μοναδικÞν εξαßρεση το μικρü προσκýνημα στη Ρþμη, στα 1450, δεν υπÜρχουνε πληροφορßες γι' Üλλα ταξßδια του και φαßνεται πως ζοýσεν απολýτως αφοσιωμÝνος στο Ýργο του. Ο καλλßτερος μαθητÞς, που ανÝδειξε το ατελιÝ του, Þταν ο Χανς ΜÝμλινγκ.



     Ο Ρüχιερ φαν ντερ ΒÜιντεν Þτανε πρþιμος Φλαμανδüς ζωγρÜφος. ¼σα Ýργα του Ýχουνε διασωθεß αποτελοýνται κυρßως απü θρησκευτικÜ τρßπτυχα, πßνακες βωμþν (altarpieces) καθþς και μονÜ Þ δßπτυχα πορτρÝτα που ζωγρÜφισε ýστερα απü ανÜθεση. Αν κι ο βßος του Þτανε σε γενικÝς γραμμÝς ομαλüς, Þταν ιδιαßτερα επιτυχημÝνος ως καλλιτÝχνης και διεθνþς διÜσημος. Τα Ýργα του εξÜχθηκαν -Þ υφαρπÜχθηκαν- στην Ισπανßα και στην Ιταλßα. ΑνÜμεσα σε Üλλες, Ýλαβε παραγγελßες απü τον Φßλιππο τον Καλü, Ολλανδοýς ευγενεßς και ξÝνους πρßγκηπες. ΜÝχρι το τελευταßο μισü του 15ου αι. εßχε εκτοπßσει σε δημοτικüτητα τον Γιαν Φαν ¢ικ. Η φÞμη του, εν τοýτοις, κρÜτησε μüνο μÝχρι τον 17ο αι. και, κυρßως λüγω αλλαγÞς στις προτιμÞσεις των φιλüτεχνων, εßχε σχεδüν ξεχαστεß μÝχρι τα μÝσα του 18ου. Η φÞμη του σταδιακÜ αποκαταστÜθηκε κατÜ τα επüμενα 200 χρüνια και σÞμερα εßναι γνωστüς, μαζß με τον φαν ¢ικ και τον ΡομπÝρ ΚαμπÝν ως ο 3ος μεγÜλος, με χρονολογικÞ σειρÜ, ανÜμεσα στους μεγÜλους πρþιμους Φλαμανδοýς καλλιτÝχνες (Vlaamse Primitieven) κι ως ο καλλιτÝχνης του 15ου αι. με τη μεγαλýτερη επßδραση στους επερχüμενους. Ο ΚÜρελ φαν ΜÜντερ Ýγραψε üτι η μεγÜλη καλλιτεχνικÞ συμβολÞ του Ρüχιερ Ýγκειται στις ιδÝες του, τη σýνθεσÞ του και την απεικüνιση των ψυχικþν εκφρÜσεων μÝσω του πüνου, της ευτυχßας Þ του θυμοý και την αποτýπωση αυτÞς της ψυχικÞς κατÜστασης ως βασικοý σημεßου του Ýργου του.



     Λßγα εßναι τα βÝβαια γνωστÜ γεγονüτα του βßου του. ΠÝρα απ' αυτÜ, τα υπüλοιπα Ýχουνε γßνει γνωστÜ απü δευτερογενεßς πηγÝς κι ορισμÝνα απ' αυτÜ εßναι αμφισβητÞσιμα. Εν τοýτοις, οι πßνακες που τοý αποδßδονται εßναι γενικÜ αποδεκτοß ως δικοß του, παρÜ τη τÜση που εμφανßστηκε κατÜ τον 19ο αι. να αποδßδονται δικÜ του Ýργα σε Üλλους καλλιτÝχνες. Εργαζüταν με βÜση πραγματικÜ μοντÝλα κι οι παρατηρÞσεις του εßναι οξεßες, αν και συχνÜ ορισμÝνα απü τα χαρακτηριστικÜ του προσþπου των μοντÝλων του εßναι λßγο ιδεατÜ και χαρακτηρßζονται ως αγαλματþδη, ιδιαßτερα στα τρßπτυχÜ του. ¼λες οι μορφÝς Ýχουνε πλοýσια, θερμÜ χρþματα και συμπαθητικÞ Ýκφραση, ενþ εßναι γνωστüς για το εκφραστικü πÜθος και τον νατουραλισμü του. Τα πορτραßτα του τεßνουν να εßναι ημßσωμα και σε προφßλ κατÜ το Þμισυ και προκαλοýν την ßδια συμπÜθεια με τις μορφÝς στα τρßπτυχÜ του. Χρησιμοποιοýσε ασυνÞθιστα μεγÜλο εýρος χρωμÜτων και ποικßλων τüνων: Στις πιο τÝλειες δημιουργßες του ο ßδιος χρωματικüς τüνος δεν επαναλαμβÜνεται σε κανÝνα Üλλο σημεßο του καμβÜ -ακüμη και το λευκü του εμφανßζει ποικιλßα τüνων. Λüγω της απþλειας των αρχεßων το 1695 κι εκ νÝου το 1940, λßγα επιβεβαιωμÝνα γεγονüτα της ζωÞς του καλλιτÝχνη Ýχουνε διασωθεß.

     Ο Rogelet de le Pasture (ΡοζελÝ Ντε Λα Παστýρ) γεννÞθηκε στη Τουρναß του σημερινοý Βελγßου το 1399 Þ το 1400. Ο πατÝρας του ονομαζüταν Ανρß ντε λα Παστýρ (Henri de le Pasture), Þτανε κατασκευαστÞς μαχαιριþν κι η μητÝρα του ΑνιÝς ντε Βατρελü (Agnes de Watrélos). Νυμφεýτηκε γýρω στα 1426 την ΕλιζαμπÝτ Χüφφερτ (Elisabeth Goffaert), κüρη εμπüρου απü τις ΒρυξÝλλες, Γιαν Χüφφερτ (Jan Goffaert) και της συζýγου του ΚÜτελυν φαν Στüκεμ (Cathelyne van Stockem).και την επüμενη χρονιÜ γεννιÝται ο 1ος του γιος ΚορνÞλιος -απÝκτησαν τελικÜ 4 παιδιÜ μαζß: Ο ΚορνÞλιος (γενν. 1427) Ýγινε Καρτουσιανüς μοναχüς, η ΜαργκαρÝτα γεννÞθηκε το 1432. Πριν της 21 Οκτωβρßου 1435 η οικογÝνεια εγκαταστÜθηκε στις ΒρυξÝλλες, üπου και γεννÞθηκαν τα μικρüτερα παιδιÜ τους: Ο Πßιτερ το 1437 κι ο Γιαν το 1438. Ο Πßιτερ Ýγινε ζωγρÜφος και μετÜ το θÜνατο του καλλιτÝχνη θ' αναλÜβει το ατελιÝ, κι ο Γιαν χρυσοχüος.
     ΕλÜχιστα εßναι γνωστÜ για την εκπαßδευσÞ του ως ζωγρÜφου. Οι αρχειακÝς πηγÝς της Τουρναß καταστρÜφηκαν ολοσχερþς κατÜ τον Β' Παγκ. Πüλ., εßχαν üμως μερικÜ μεταγραφεß κατÜ τον 19ο και τις αρχÝς του 20οý αιþνα. Οι πηγÝς για τον πρþιμο βßο του καλλιτÝχνη προκαλοýν σýγχυση κι Ýχουν οδηγÞσει τους λογßους σε διαφορετικÝς ερμηνεßες. Εßναι γνωστü üτι το δημοτικü συμβοýλιο της Τουρναß προσÝφερε 8 στÜμνες με κρασß προς τιμÞν κÜποιου "Maistre Rogier de le Pasture" στις 17 ΝοÝμβρη 1426. ¼μως, στις 5 ΜÜρτη του επüμενου Ýτους τα αρχεßα της Συντεχνßας των ζωγρÜφων του Αγßου ΛουκÜ αναφÝρουν üτι κÜποιος "Rogelet de le Pasture" προσχþρησε στο εργαστÞριο του ΡομπÝρ ΚαμπÝν, μαζß με τον Ζακ ΝταρÝ (Jacques Daret). Τα αρχεßα δεßχνουν üτι ο ντε λα Παστýρ εßχε Þδη καθιερωθεß ως ζωγρÜφος. Μüλις 5 χρüνια μετÜ, τη 1η Αυγοýστου 1432, ο ντε λα Παστýρ Ýλαβε τον τßτλο του "ΔιδασκÜλου" (Maistre) της ζωγραφικÞς.
     ΑυτÞ η τελευταßα καταγραφÞ περß της μαθητεßας του μπορεß να εξηγηθεß απü το γεγονüς üτι κατÜ τη 10ετßα του 1420 η Τουρναß βρισκüταν σε κρßση, καθþς οι Συντεχνßες δεν λειτουργοýσαν κανονικÜ. Η τελευταßα καταγραφÞ μπορεß να εßναι απλÜ μια νομικÞ τυπικüτητα. Απü την Üλλη, ο Ζακ ΝταρÝ Þταν γýρω στα 20 και ζοýσε κι εργαζüταν στο εργαστÞριο του ΚαμπÝν επß τουλÜχιστον μια 10ετßα. Εßναι πιθανüν ο Ρüχιερ να απÝκτησε τον "ακαδημαúκü" τßτλο του "ΔιδασκÜλου" πριν γßνει ζωγρÜφος κι üτι το κρασß τοý δüθηκε για να τιμÞσει την αποφοßτησÞ του. Οι εξελιγμÝνες και "πολυμαθεßς" εικονογραφικÝς και συνθετικÝς ιδιüτητες των πινÜκων που τοý αποδßδονται χρησιμεýουν ορισμÝνες φορÝς ως επιχεßρημα υπÝρ αυτÞς της υπüθεσης.



    Η κοινωνικÞ και διανοητικÞ κατÜσταση του Ρüχιερ στον κατοπινü του βßο ξεπÝρασαν αυτÝς ενüς απλοý τεχνßτη της εποχÞς. ΓενικÜ, ο στενüς στυλιστικüς σýνδεσμος μεταξý των τεκμηριωμÝνων Ýργων του Ζακ ΝταρÝ και των πινÜκων που αποδßδονται στον ΡομπÝρ ΚαμπÝν και τον φαν ντερ ΒÜιντεν εßναι το κýριο επιχεßρημα υπÝρ της Üποψης üτι ο Ρüχιερ διετÝλεσε μαθητÞς του ΚαμπÝν. Η τελευταßα αναφορÜ του ΡοζιÝ ντε λα Παστýρ στα οικονομικÜ αρχεßα της Τουρναß, στις 21 Οκτωβρßου 1435, τον αναφÝρει ως διαμÝνοντα στις ΒρυξÝλλες (demeurrant à Brouxielles). Την ßδια εποχÞ, η 1η αναφορÜ στο üνομα "Ρüχιερ φαν ντερ ΒÜιντεν" τον τοποθετεß ως επßσημο ζωγρÜφο των Βρυξελλþν. Ακριβþς αυτÞ η αναφορÜ εßναι που ταυτßζει τον ΡοζιÝ ντε λα Παστýρ με τον Ρüχιερ φαν ντερ ΒÜιντεν. Η θÝση του ζωγρÜφου της πüλης δημιουργÞθηκε ειδικÜ για τον φαν ντερ ΒÜιντεν και δεν δημιουργÞθηκε εκ νÝου μετÜ τον θÜνατü του. ΣυνδÝθηκε με τη τερÜστια ανÜθεση της δημιουργßας 4 σκηνþν της Κρßσεως στη ΧρυσÞ Αßθουσα του Δημαρχεßου των Βρυξελλþν.
    Επßσης, αρχßζει μαθητεßα δßπλα στον τοπικü ζωγρÜφο ΡομπÝρ ΚαμπÝν (1375-1444). Στο ßδιο ατελιÝ μαθητεýει κι ο Ζακ ΝταρÝ. Απü τις 2 ΜÜρτη 1436 ο Ρüχιερ απÝκτησε τον τßτλο του ζωγρÜφου της πüλης των Βρυξελλþν (stadsschilder), τßτλο με ιδιαßτερο κýρος, καθþς οι ΒρυξÝλλες αποτελοýσαν, εκεßνη την εποχÞ, τη σημαντικüτερη πüλη εγκατÜστασης της λαμπρÞς αυλÞς των Δουκþν της Βουργουνδßας. Με την εγκατÜστασÞ του στην πüλη ο Ρüχιερ Üρχισε να χρησιμοποιεß τη φλαμανδικÞ εκδοχÞ του ονüματüς του: Ρüχιερ φαν ντερ ΒÜιντεν (Rogier van der Weyden), ακριβÞ φλαμανδικÞ μετÜφραση του ΡοζιÝ ντε λα Παστýρ.  Το 1438 φιλοτεχνεß το πρþτον Ýργο, απü 'να σýνολο, με θÝμα Δικαιοσýνη, για το Δημαρχιακü ΜÝγαρο Βρυξελλþν.



     Το 1441 η πüλη ΝιβÝλ, του παραγγÝλνει τη διακüσμηση του αγÜλματος ενüς δρÜκοντα, που χρησßμευε στις λιτανεßες. ΠολλαπλÝς ιδιοκτησßες κι επενδýσεις καταγρÜφονται και μαρτυροýν την υλικÞ του ευμÜρεια. Τα πορτραßτα των Δουκþν της Βουργουνδßας, των συγγενþν και των αυλικþν τους, καταμαρτυροýν στενü σýνδεσμü του με την ελßτ της Φλαμανδßας. ¼σο σταδιακÜ γινüταν üλο και πλουσιþτερος, προσÝφερε γενναιüδωρα για την ανακοýφιση των φτωχþν. ΠεραιτÝρω επιβεβαßωση των φιλανθρωπιþν του εßναι η θÝση του διοικητÞ του νοσοκομεßου και του φιλανθρωπικοý ιδρýματος Ter Kisten στη μονÞ των Beguines στις ΒρυξÝλλες μεταξý 1455 και 1457. Το τρßπτυχο Miraflores πιθανüτατα τοý ανατÝθηκε απü τον βασιλÝα ΧουÜν Β' της Καστßλης, καθþς αυτüς το δþρησε στη μονÞ Miraflores το 1445.
    ΚατÜ το 1450 εßναι πιθανüν να Ýκανε Ýνα προσκýνημα στη Ρþμη για τη χρονιÜ του Ιωβηλαßου, γεγονüς που τον Ýφερε σε επαφÞ με Ιταλοýς καλλιτÝχνες και προστÜτες των τεχνþν. Ο Οßκος των ¸στε και η οικογÝνεια των Μεδßκων του παρÜγγειλαν πßνακες. Το 1460 ýστερα απü παρεμβÜσεις τüσο του Δοýκα της Βουργουνδßας üσο και τον δελφßνο (διÜδοχο) και μετÝπειτα βασιλÝα της Γαλλßας Λουδοβßκο ΙΑ´ ο φαν ντερ ΒÜιντεν πεßστηκε κι αποδÝχθηκε τη παρÜκληση της Δοýκισσας του ΜιλÜνου ΜπιÜνκα Μαρßα Βισκüντι Σφüρτσα να μεταβεß ο ζωγρÜφος της αυλÞς της ΤσανÝττο ΜπουγκÜτι (Zanetto Bugatti) στις ΒρυξÝλλες, προκειμÝνου να μαθητεýσει στο εργαστÞριο του καλλιτÝχνη.
    Η διεθνÞς φÞμη του ζωγρÜφου εßχε προοδευτικÜ αυξηθεß και κατÜ τις δεκαετßες του 1450 και του 1469 ανθρωπιστÝς λüγιοι üπως οι Νικüλαος ΚουζÜνος ΦιλÜρετος (Antonio di Pietro Averlino) και ΜπαρτολομÝο ΦÜτσιο αναφÝρονταν σε αυτüν με υπερθετικÜ: "Ο μεγαλýτερος, ο πλÝον ευγενÞς" των ζωγρÜφων". Το 1451 ο ουμανιστÞς ΜπαρτολομÝο ΦÜτσιο, γρÜφει μια σýντομη βιογραφßα του καλλιτÝχνη, στο βιβλßο του, Liber De Viris Illustribus. Το 1462 γßνεται μÝλος της Αδελφüτητας Τιμßου Σταυροý, στο ναü του Αγßου Ιακþβου του Κοýντεμπεργκ, στις ΒρυξÝλλες. Δανεßζει χρηματικü ποσü στη ΜονÞ Σιοýπ.

     Πεθαßνει στις 18 Ιουνßου 1464, στις ΒρυξÝλλες και τÜφηκε στο παρεκκλÞσι της Αγßας Αικατερßνης του καθεδρικοý ναοý των Αγßων ΜιχαÞλ και Γκουντοýλφου.



     ΚανÝνα Ýργο δεν μπορεß να αποδοθεß στον φαν ντερ ΒÜιντεν με βεβαιüτητα, αν στηριχθεß κανεßς στις αρχειακÝς μαρτυρßες του 15ου αι.. Εν τοýτοις, ο ιστορικüς τÝχνης Λορν ΚÜμπελ (Lorne Campbell) Ýχει δηλþσει üτι 3 καλþς τεκμηριωμÝνοι πßνακÝς του εßναι γνωστοß, αλλÜ καθÝνας απü αυτοýς Ýχει τεθεß εν αμφιβüλω Þ υποεκτιμηθεß. Το καλλßτερα τεκμηριωμÝνο Ýργο του εßναι η ΑποκαθÞλωση, που σÞμερα βρßσκεται στο Μουσεßο ΠρÜδο της Μαδρßτης. Ο ΚÜμπελ υποδεικνýει üτι η προÝλευση του πßνακα μπορεß να ιχνηλατηθεß απü ορισμÝνες λεπτομÝρειες του 16ου αι.. ΑρχικÜ εßχε τοποθετηθεß στην εκκλησßα Notre-Dame-hors-des-Murs (η Παναγßα εκτüς των τειχþν) του ΛÝουβεν, αργüτερα απεστÜλη στο βασιλÝα της Ισπανßας. Δυστυχþς, το πλοßο με το οποßο μεταφερüταν βυθßστηκε, αλλÜ ευτυχþς ο πßνακας επÝπλευσε, ενþ η προσεγμÝνη συσκευασßα του εßχε αποτÝλεσμα να υποστεß μικρÝς μüνο ζημιÝς. Ο Μßχιελ Κüξι (Michiel Coxie) Ýφτιαξε αντßγραφο του αριστουργÞματος αυτοý και δωρÞθηκε στους κατοßκους του ΛÝουβεν για να αντικαταστÞσει το πρωτüτυπο που εßχε σταλεß στην Ισπανßα. Το τρßπτυχο της ΠαρθÝνου Þ τρßπτυχο του Miraflores, που απü το 1850 βρßσκεται στην Gemäldegalerie του Βερολßνου δωρÞθηκε το 1445 απü τον ΙωÜννη Β´ της Καστßλης στη μονÞ Miraflores κοντÜ στο Μποýργκος και στη πρÜξη δωρεÜς αναγρÜφεται ως "Ýργο του μεγÜλου και διÜσημου Flandresco Rogel". Η Σταýρωση, που βρßσκεται σÞμερα στο ΕσκοριÜλ, δωρÞθηκε στη μονÞ Καρτουσιανþν του Σχουτ (Scheut) Ýξω απü τις ΒρυξÝλλες. Στον αιτιολογημÝνο κατÜλογü των (catalogue raisonné) εργων του, ο ΒÝλγος ιστορικüς τÝχνης Ντιρκ ντε Φος (Dirk de Vos) συμφωνεß με τον ΚÜμπελ σχετικÜ με την αυθεντικüτητα των πινÜκων αυτþν.
     Η μαθητεßα του φαν ντερ ΒÜιντεν υπü τον ΚαμπÝν ενστÜλαξε ορισμÝνες ανησυχßες, πιο συγκεκριμÝνα τη προσÝγγισÞ του στο γυναικεßο κÜλλος, το οποßο συχνÜ εκφρÜζεται τüσο με την κομψÞ μορφÞ του μοντÝλου üσο και των ενδυμÜτων του. Κι οι 2 καλλιτÝχνες διÝτασσαν τα μοντÝλα τους ανÜμεσα σε αδρÝς διαγþνιες γραμμÝς, οι οποßες αποτυπþνονται εßτε στους κεφαλüδεσμους εßτε στις πτυχÝς των κουρτινþν Þ υφασμÜτων του περιβÜλλοντος. Και οι 2 τüνιζαν τη ζωντÜνια των μοντÝλων τους, τοποθετþντας τα σε σκοýρο επßπεδο φüντο, ενþ το ισχυρü φως προερχüταν απü την εγγýς αριστερÞ πλευρÜ. Ο ΚÜμπελ συγκρßνει τον ΕσταυρωμÝνο ΛηστÞ του ΚαμπÝν με την Αποκαθηλωση του ΒÜιντεν που βρßσκεται στο ΠρÜδο ως προς τη συναισθηματικÞ απεικüνιση της αγωνßας. ΠρÜγματι, η ομοιüτητα εκτεßνεται σε τÝτοιο βαθμü (παρüμοια σýγκριση μπορεß να γßνει με το πορτραßτο γυναßκας του ΚαμπÝν με το πορτρÝτο γυναßκας του φαν ντερ ΒÜιντεν του Βερολßνου), þστε τα Ýργα του ΚαμπÝν για Ýνα διÜστημα αποδßδονταν ως δημιουργÞματα της πρþιμης σταδιοδρομßας του φαν ντερ ΒÜιντεν.
     Ο ΑλμπÝρ ΣατελÝ καταδεικνýει πþς οι επερχüμενες γενεÝς ιστορικþν τÝχνης συγχÝουν και μπερδεýουν την "ταυτüτητα" του φαν ντερ ΒÜιντεν, αποδßδοντÜς του, εσφαλμÝνα, Ýργα Üλλων καλλιτεχνþν. ΑυτÞ η σýγχυση ανÜγεται αρχικÜ σε Ýνα γεωγραφικü σφÜλμα: Ο ΒαζÜρι, στο Ýργο του Vite de’ più eccellenti pittori, scultori e architettori (Βßοι των πλÝον εξαßρετων ζωγρÜφων, γλυπτþν κι αρχιτεκτüνων) αναφÝρει üτι ο καλλιτÝχνης "Rugiero da Brugia" ζοýσε στη Μπρυζ. Ο ΚÜρελ φαν ΜÜντερ, ο οποßος γνþριζε üτι ο φαν ντερ ΒÜιντεν διÝμενε στις ΒρυξÝλλες, διÜβασε το κεßμενο του ΒαζÜρι και πßστεψε üτι υπÞρχαν 2 καλλιτÝχνες με το ßδιο üνομα, και γι' αυτü εμφανßζονται, καθÝνας ξεχωριστÜ, στο βιβλßο του Schilder-boeck (βιβλßο των ζωγρÜφων) του 1604. Ο ΣατελÝ εξηγεß πþς ο αρχειονüμος Αλφüνς ΒÜλτερς (Alphonse Walters) ανακÜλυψε, στις ΒρυξÝλλες, üτι υπÞρχε κÜποιος Ρüχιερ φαν ντερ ΒÜιντεν, αλλÜ εßχε αποβιþσει νωρßτερα σχετικÜ με τη χρονολογßα που αναγραφüταν στο Schilder-boeck. Αυτü οδÞγησε τον ¢λφρεντ Μßχιελς (Alfred Michiels) να ισχυριστεß üτι υπÞρχαν 2 ζωγρÜφοι με το üνομα Ρüχιερ φαν ντερ ΒÜιντεν, ο πατÝρας και ο γιος.
     Μεγαλýτερη σýγχυση προÝκυψε στο τÝλος του 19ου αι., üταν οι Ουßλιαμ Μπüντε και Χοýγκο φον Τσοýντι απÝδωσαν μια ομÜδα Ýργων στον αποκαλοýμενο "ΔÜσκαλο του ΦλεμÜλ" (Maître de Flémalle). ΠαρÜ τις αποκλßσεις, αυτÜ τα Ýργα εßναι παρüμοια με αυτÜ του φαν ντερ ΒÜιντεν κι Ýτσι πιστευüταν üτι ο Ρüχιερ Þταν ο "ΔÜσκαλος του ΦλεμÜλ". Μüνο το 1913 ο Ζωρζ ΥλÝν ντε Λüο (Georges Hulin de Loo) κατÝδειξε üτι αυτÜ τα Ýργα στη πραγματικüτητα εßχανε φτιαχτεß απü τον δÜσκαλο του ΒÜιντεν, ΡομπÝρ ΚαμπÝν. ΥπÞρξε ακüμη μια διχογνωμßα σχετικÜ με το αν υπÞρχε μüνον Ýνας Ρüχιερ φαν ντερ ΒÜιντεν Þ 2 καλλιτÝχνες, με τον 2ο να εßναι ο ΡοζιÝ ντε λα Παστýρ απü την Τουρναß, μÝχρι που ο ¸ρβιν Πανüφσκυ (Erwin Panofsky) συνÝγραψε το Ýργο του Early Netherlandish Painting (Πρþιμη ΟλλανδικÞ ζωγραφικÞ) το 1953 στο οποßο αποφαινüταν üτι υπÞρχε μüνον Ýνας ζωγρÜφος με 2 ονüματα.
     ΣχετικÜ λßγα Ýργα Ýχουν αποδοθεß στον φαν ντερ ΒÜιντεν σε σχÝση με τη μακροσκελÞ του σταδιοδρομßα, αλλÜ αυτü δεν σημαßνει üτι Þταν αντιπαραγωγικüς, περισσüτερο σημαßνει üτι πολλÜ Ýργα του Ýχουνε χαθεß. Εν τοýτοις, διÝθετε πολý καλÜ καθορισμÝνο στυλ κι üσα Ýργα τοý Ýχουν αποδοθεß κατÜ κανüνα εßναι αποδεκτÜ ως δικÜ του. Ο φαν ντερ ΒÜιντεν δεν Üφησε αυτοπροσωπογραφßες. ¸χει υποδειχτεß üτι Ýφτιαξε μια αυτοπροσωπογραφßα του σε Ýνα απü τα τρßπτυχα της "Κρßσης", το οποßο στη συνÝχεια αντιγρÜφηκε στην ταπισερß της ΒÝρνης. ¸να σχÝδιο που φÝρει την εγγραφÞ Recueil d'Arras λÝγεται üτι απεικονßζει τον φαν ντερ ΒÜιντεν. A drawing with the inscription 'Recueil d'Arras' is also said to depict Van der Weyden.
     ΠολλÜ απü τα πιο σημαντικÜ του Ýργα καταστρÜφηκαν κατÜ τα τÝλη του 17ου αι.. Ο φαν ντερ ΒÜιντεν αναφÝρεται 1η φορÜ σε ιστορικÜ αρχεßα το 1427 üταν, σχετικÜ αργÜ στο βßο του, σποýδασε ζωγραφικÞ με τον ΚαμπÝν κατÜ τη περßοδο 1427-32 και σýντομα εκτüπισε τον δÜσκαλü του κι αργüτερα, ακüμα και τον επηρÝασε. ΜετÜ τη μαθητεßα του αναγορεýτηκε σε "ΔÜσκαλο" στη Συντεχνßα του Αγßου ΛουκÜ της Τουρναß. Μετακüμισε στις ΒρυξÝλλες üπου σýντομα απÝκτησε φÞμη για τις τεχνικÝς του ικανüτητες αλλÜ και για τη συναισθηματικÞ χρÞση γραμμþν και χρωμÜτων. ΟλοκλÞρωσε την ΑποκαθÞλωση το 1435 κι üπως ο ßδιος επιδßωκε, καθιερþθηκε με αυτÞν ως Ýνας απü τους πλÝον περιζÞτητους καλλιτÝχνες στη βüρεια Ευρþπη, ενþ το Ýργο ακüμη θεωρεßται το αριστοýργημÜ του.
     Το σπÜραγμα της Αναγινþσκουσας ΜαγδαληνÞς που βρßσκεται στην ΕθνικÞ ΠινακοθÞκη Λονδßνου περιγρÜφεται απü τον ΚÜμπελ ως Ýνα απü τα αριστουργÞματα της τÝχνης του 15ου αι. και το κατατÜσσει ως το πλÝον σημαντικü Ýργο της αρχÞς της σταδιοδρομßας του ΒÜιντεν. Απü τη δεκαετßα του 1970 αυτü το Ýργο Ýχει συνδεθεß με δýο μικρÝς κεφαλÝς, της Αγßας Αικατερßνης και του Αγßου ΙωσÞφ, που βρßσκονται στο Μουσεßο Καλοýστ ΓκιουλμπεκιÜν της Λισσαβþνας. ΣÞμερα εßναι ευρÝως αποδεκτü üτι αυτÜ τα 3 σπαρÜγματα προÝρχονται απü το ßδιο μεγÜλο τρßπτυχο, που απεικüνιζε τη ΠαρθÝνο με το ΒρÝφος και Αγßους, που εν μÝρει καταγρÜφεται σε ýστερης χρονολογßας σχεδßασμα που σÞμερα βρßσκεται στη Στοκχüλμη. Σε απροσδιüριστη χρονολογßα, προ του 1811, αυτü το τρßπτυχο "κüπηκε" στα τρßα.
     ¸να απü τα κÜποτε πιο διÜσημα Ýργα του, Η δßκη των Trajan και Herkinbald, που επιβßωσε ως τα τÝλη του 17ου αι., αποτελοýνταν απü 4 μεγÜλους πßνακες, που αναπαριστοýσαν τη Δßκη του Trajan" και τη Δßκη του Herkinbald. Το Ýργο παραγγÝλθηκε απü τη πüλη των Βρυξελλþν για τη χρυσÞ αßθουσα του Δημαρχεßου της πüλης. Ο 1ος κι ο 3ος πßνακας Ýφεραν υπογραφÞ, με τον 1ο να Ýχει χρονολογηθεß το 1439. Οι υπüλοιποι 3 ολοκληρþθηκαν προ του 1450. ΚαταστρÜφηκαν κατÜ το γαλλικü βομβαρδισμü των Βρυξελλþν το 1695, αλλÜ εßναι γνωστοß απü πολλÝς περιγραφÝς τους που διασþθηκαν κι απü Ýνα μερικü αντßγραφü τους σε ταπισερß (σÞμερα στο Ιστορικü Μουσεßο της ΒÝρνης) αλλÜ κι απü ορισμÝνα αντßγραφÜ τους τüσο σε σχÝδια üσο και σε πßνακες. Οι πßνακες αυτοß πιθανþς εßχαν διαστÜσεις 4,5 μ. καθÝνας, δηλαδÞ τερÜστιες για πßνακες σε πÜνελ σýμφωνα με τα μÝτρα της εποχÞς. Χρησßμευαν ως "παραδεßγματα δικαιοσýνης" για τους αντιδημÜρχους της πüλης, οι οποßοι σε αυτÞ την αßθουσα συζητοýσαν θÝματα σχετικÜ με το δßκαιο. Τα Ýργα επαινÝθηκαν και περιγρÜφηκαν απü μια σειρÜ σχολιαστþν μÝχρις üτου καταστρÜφηκαν, ανÜμεσα σε αυτοýς συγκαταλÝγονται οι Ντýρερ (1520), ΒαζÜρι (1568), Γιαν ΦερμÝλεν Þ ΜολÜνους (περ. 1570-80) και Φιλßππο Μπαλντινοýτσι (1688).
     Στα πορτραßτα που αναλÜμβανε, τυπικÜ κολÜκευε αυτοýς που πüζαραν. ΣυχνÜ εξιδανßκευε Þ μαλÜκωνε τα χαρακτηριστικÜ του προσþπου τους, προσδßδοντÜς τους ομορφιÜ Þ ενδιαφÝρον Þ ευφυÀα, χαρακτηριστικÜ που ßσως στη πραγματικüτητα δεν διÝθεταν. ΣυχνÜ Ýφτιαχνε τα μÜτια μεγαλýτερα, Ýκανε πιο απαλÝς τις γραμμÝς του προσþπου και πιο θεληματικü το σαγüνι, σε σχÝση με το πραγματικü πρüσωπο. Μεταξý των πιο γνωστþν πορτρÝτων του Þταν αυτÜ του Φιλßππου του Καλοý, της 3ης συζýγου του ΙσαβÝλλας της Πορτογαλßας και του γιου τους Καρüλου του Τολμηροý.
     Η σθεναρÞ, λεπτÞ και εκφραστικÞ ζωγραφικÞ του φαν ντερ ΒÜιντεν κι οι δημοφιλεßς θρησκευτικÝς απεικονßσεις του Üσκησαν σημαντικÞ επßδραση στην ευρωπαúκÞ ζωγραφικÞ, üχι μüνο στη Γαλλßα και στη Γερμανßα, αλλÜ επßσης και στην Ιταλßα και στην Ισπανßα. Ο ¸ρβιν Πανüφσκυ περιγρÜφει πþς ο φαν ντερ ΒÜιντεν εισÞγαγε νÝες αντιλÞψεις στη θρησκευτικÞ εικονογραφßα με τη ζωγραφικÞ του. Απεικüνιζε τους προστÜτες του ως συμμετÝχοντες σε θρησκευτικÜ γεγονüτα και συνδýαζε ημιποτραßτα της Παναγßας με πορτραßτα ατüμων που προσεýχονταν για να δημιουργÞσει δßπτυχα. Επαναδιαμüρφωσε κι Ýκανε δημοφιλÝς το θÝμα του Αγßου Ιερþνυμου που αφαιρεß το αγκÜθι απü το πüδι του λιονταριοý. Απü τους πιο Ýνθερμους οπαδοýς του Þταν ο Χανς ΜÝμλινγκ, αν και δεν Ýχει αποδειχτεß üτι σποýδασε με δÜσκαλο τον φαν ντερ ΒÜιντεν. Ο καλλιτÝχνης Üσκησε επßσης μεγÜλη επßδραση στον Γερμανü ζωγρÜφο και χαρÜκτη ΜÜρτιν Σüνγκαουερ, του οποßου τα Ýργα κυκλοφüρησαν σε üλη την Ευρþπη τις τελευταßες 10ετßες του 15ου αι.. ¸τσι, Ýμμεσα τα Ýργα του Σüνγκαουερ βοÞθησαν να διαδοθεß το στυλ του φαν ντερ ΒÜιντεν. Ο ΝτελÝντα αναγρÜφει üτι, με εξαßρεση τον ΠÝτρους Κρßστους, μαθητÞ του Γιαν βαν ¢ικ, ßχνη της τÝχνης του φαν ντερ ΒÜιντεν μποροýν ν' ανιχνευτοýν σε üλους τους καλλιτÝχνες του 15ου αι., σε ποικßλο βαθμü!!!

========================



                                   ΑνÜσταση



                                     
Ευαγγελισμüς Θεοτüκου



                                          
ΠαρθÝνος Με Τον Χριστü



                                       
ΑποκαθÞλωση Ι



                                      
ΑποκαθÞλωση ΙΙ



                                      Κοσμηματοποιüς



                           
Κυρßα Με ΚεφαλοδÝτη



                                        'Αúβο



                                  ΜÝρα Κρßσης



                         ΠορτρÝτο Κυρßας                                          ΠιετÜ



                                   Φßλιππος Ο Καλüς



                                ΠαρθÝνος & ΒρÝφος



         'Αγιος Γεþργιος Σκοτþνει Τον ΔρÜκο



                           Μαρßα-ΜαγδαληνÞ



                         ¼νειρο Του ΠÜπα ΣÝργιου



                          Προσκýνημα Των 3 ΜÜγων



                          ΘÜνατος Του Αγßου ΟυμπÝρτο



                  Ο ¢γιος ΛουκÜς Ζωγραφßζει Τη ΠαρθÝνο



                      Αντþνιος Της Βουργουνδßας
















































                                          Μιραφλüρε



                                 ΟμÜδα Αντρþν

 

 

Web Design: Granma - Web Hosting: Greek Servers