Γκρεγκ ΤÜλλας (Γρηγüρης Θαλασσινüς)
«Αν εßχες γυρßσει αυτÞ την ταινßα προτοý γυρßσω εγþ τον "ΚλÝφτη των ποδηλÜτων" τüτε σÞμερα θα Þσουν εσý ο Ντε Σßκα!». Βιτüριο Ντε Σßκα (προς τον Γκρεγκ ΤÜλλας, üταν εßδε το 1955 το «Ξυπüλητο ΤÜγμα» στο ΦεστιβÜλ του Εδιμβοýργου).
Ο ΡενÝ Κλαßρ, τοποθετοýσε τον ΓκρÝκ ΤÜλλας (Γρηγüρη Θαλασσινü), ανÜμεσα στους κορυφαßους μοντÝρ του παγκüσμιου κινηματογρÜφου.
Η ΠεριπÝτεια Αρχßζει
Το «Ξυπüλητο ΤÜγμα» εßναι η αληθινÞ ιστορßα 160 παιδιþν, που η δρÜση τους πÞρε διαστÜσεις μýθου üταν διþχτηκαν απü τα ορφανοτροφεßα της Θεσσαλονßκης απü τους Ναζß κατακτητÝς στα χρüνια της κατοχÞς του Bʼ Παγκοσμßου ΠολÝμου.
Οι Γερμανοß αδειÜζουν τα δημüσια κτßρια και τα επιτÜσσουν. ΑνÜμεσα σε αυτÜ τα κτßρια εßναι κι αρκετÜ ορφανοτροφεßα. Τα ορφανÜ πετÜγονται στο δρüμο. Μια ομÜδα, απ' αυτÜ τα ορφανÜ, για να επιβιþσουν, παßρνουνε τη ζωÞ τους στα χÝρια τους. Οργανþνονται σαν μυστικüς στρατüς, με πειθαρχßα κι ιεραρχßα. Μüνα τους συγκροτοýν ομÜδες κροýσης και βοÞθειας. ΠηγÞ για τη τροφοδοσßα τους εßναι τα γερμανικÜ καμιüνια που κουβαλÜνε ψωμß και τρüφιμα κι οι μαυραγορßτες. Τα κλεμμÝνα μοιρÜζονται στα ορφανÜ, αλλÜ και σ’ Üλλους κατοßκους της Θεσσαλονßκης που εßχαν ανÜγκες.
Τα παιδιÜ του «Ξυπüλυτου ΤÜγματος» Ýμειναν στην ιστορßα σαν σαλταδüροι. Ο θρýλος λÝει, πως πÝρα απü την αρωγÞ που παρεßχανε στο κüσμο, κατÜφερναν με την εξυπνÜδα και το κουρÜγιο τους να βοηθοýνε την Αντßσταση, βρßσκοντας τρüπους να φυγαδεýουνε στη ΜÝση ΑνατολÞ ¸λληνες, ΑμερικÜνους κι ΕγγλÝζους αξιωματικοýς, με σκοπü να ενωθοýν με τους εκεß συμμαχικοýς στρατοýς.
Στα τÝλη της 10ετßας του ‘40, βρισκüτανε στην ΑμερικÞ ο ηθοποιüς του Κρατικοý ΘεÜτρου Νßκος Κατσιþτης, και που συζητþντας με τον Γκρεγκ ΤÜλλας (Γρηγüρης Θαλασσινüς) του διηγÞθηκε πως τη μÝρα που η Θεσσαλονßκη γιüρταζε την απελευθÝρωσÞ της, τον ΝοÝμβρη του ‘44, στο τÝλος της διαδÞλωσης ακολουθοýσε Ýνα τσοýρμο απü κουρελÞδες πιτσιρικÜδες που κρατοýσανε πανü που Ýγραφε Ξυπüλητο ΤÜγμα. Η διÞγηση του Κατσιþτη, συγκλüνισε τον ΤÜλλας κι αποφÜσισε να το κÜνει ταινßα.
Το 1952, ο ΤÜλλας Ýρχεται στην ΕλλÜδα και με τη περιορισμÝνη οικονομικÞ υποστÞριξη ενüς Üλλου Ελληνοαμερικανοý, ξενοδüχου στο Λος ¢ντζελες, του ΠÝτρου Μπουντοýρη, Üρχισε τα γυρßσματα. Ο Κατσιþτης Ýγραψε το σενÜριο, ενþ τη μουσικÞ Ýγραψε ο Μßκης ΘεοδωρÜκης (1η του για ταινßα), μ’ εκτÝλεση απü τη ΚρατικÞ ΟρχÞστρα Αθηνþν (υπü την διεýθυνση τοý ιδßου). Η θαυμÜσια φωτογραφßα Þταν του ΜιχÜλη ΓαζιÜδη.
ΘεοδωρÜκης & ΤÜλλας
Ο ΤÜλλας αποθαρρημÝνος απü την υποτυπþδη κινηματογραφßα της χþρας κεßνη την εποχÞ, σκÝφτηκε αρχικÜ να γυρßσει τη ταινßα στη ΝÜπολη, πüλη που θαρροýσε πως εßχε περßεργη ομοιüτητα κι ßδιο Üρωμα, με τη Θεσσαλονßκη. ΑλλÜ πÜλι κÜτι τον Ýτρωγε. Κι Ýτσι Þρθε στην ΕλλÜδα και γýρισε τη ταινßα στη Θεσσαλονßκη σε φυσικοýς χþρους. Μüνο τη σκηνÞ της μαýρης αγορÜς γýρισε για καθαρÜ πρακτικοýς λüγους στην ΑθÞνα, στην περιοχÞ των Φυλακþν ΑβÝρωφ, üπου και λειτουργοýσε πραγματικÜ η μαýρη αγορÜ στα χρüνια της ΓερμανικÞς ΚατοχÞς.
Νßκος ΦÝρμας
Χρησιμοποßησε μüνο 2 επαγγελματßες ηθοποιοýς, τον Νßκο ΦÝρμα και τη Μαρßα ΚωστÞ. ¼λοι οι Üλλοι που παßξανε Þσαν ερασιτÝχνες. Τα 63 απü τα 66 παιδιÜ που πÞραν μÝρος στα γυρßσματα, τα πÞρε απü αναμορφωτÞρια ΑθÞνας και Θεσσαλονßκης, με μεγÜλη συμμετοχÞ των οικοτρüφων του ιστορικοý ΠαπÜφειου Ορφανοτροφεßου. Η μηχανÞ λÞψης Þταν του 1924 και χρησιμοποιÞθηκαν μüνο 6 προβολεßς για το φωτισμü. Το καλλιτεχνικü αποτÝλεσμα της ταινßας -σε συνδυασμü με τις συνθÞκες παραγωγÞς- Þτανε μεγÜλη Ýκπληξη στην ΑμερικÞ. Δεν μποροýσαν να πιστÝψουν üτι αυτÞ η ταινßα γυρßστηκε με τüσο λßγα τεχνικÜ μÝσα. Για παρÜδειγμα, ο φωνολÞπτης της Κολοýμπια Þταν αδýνατο να πιστÝψει πως αυτÞ η ταινßα γυρßστηκε βουβÞ και πως εßχαν επιτευχθεß τüσο Üψογοι συγχρονισμοß στο ντουμπλÜρισμα της ηχητικÞς μπÜντας στην ΕλλÜδα!
Μαρßα ΚωστÞ
Το αρνητικü της ταινßας εßχε χαθεß και χÜρη στις προσπÜθειες του διευθυντÞ της ΤαινιοθÞκης της ΕλλÜδας, Θüδωρου Αδαμüπουλου, που βρÞκε 2 κüπιες προβολÞς σε καλÞ κατÜσταση, δημιουργÞθηκε, μετÜ απü χρονοβüρες και πολυδÜπανες διαδικασßες, Ýνα καινοýργιο αρνητικü της ταινßας.
ΣτρÜτος Κρüζος, Αντþνης Βοýλγαρης
Το «Ξυπüλυτο ΤÜγμα» Þταν η 1η ελληνικÞ ταινßα που κατüρθωσε να βραβευτεß σε διεθνÝς φεστιβÜλ. ΠÞρε το 1955 το 1ο βραβεßο («ΧρυσÞ ΔÜφνη»), στο ΔιεθνÝς ΦεστιβÜλ ΚινηματογρÜφου του Εδιμβοýργου.
ΣυντελεστÝς/Στοιχεßα Ταινßας
Μαρßα ΚωστÞ Ηθοποιüς ....ΑλεξÜνδρα
Νßκος ΦÝρμας Ηθοποιüς ....καπετÜν Μαýρος
Βασßλειος ΦραγκεδÜκης Ηθοποιüς ....ΑνδρÝας
Αντþνιος Βοýλγαρης Ηθοποιüς ....Νßκος
Σταýρος Κρüζος Ηθοποιüς ....ΔημÞτρης
ΕυÜγγελος Γιωτüπουλος Ηθοποιüς ....ΙÜκωβος
Μανþλης ΡÞγας Ηθοποιüς ....καθηγητÞς
Καßτη Γκßνη Ηθοποιüς ....ΜÜρθα
Γεþργιος Αξιþτης Ηθοποιüς ....ΘÜνος
ΧρÞστος Σουκοýρογλου Ηθοποιüς ....Joe
Νßκος Ζαχαρßας Ηθοποιüς ....Σταýρος
...και τα παιδιÜ του Αναμορφωτηρßου Θεσ/κης & του ΠαπÜφειου Ορφ.
ΜιχÜλης ΓαζιÜδης ΚινηματογραφιστÞς
Μßκης ΘεοδωρÜκης ΣυνθÝτης
Συμφ. Ορχ. Αθηνþν ΜουσικÞ ΕκτÝλεση
Γκρεγκ ΤÜλλας ΜοντÜζ
Γκρεγκ ΤÜλλας Παραγωγüς
ΠÝτρος Βουδοýρης Παραγωγüς
Γκρεγκ ΤÜλλας Καλλιτεχνικüς ΔιευθυντÞς
Glen Glenn ΔιευθυντÞς ¹χου
James Gream ΔιευθυντÞς ¹χου
James Gream ΕιδικÜ ΕφÝ
ΜικÝς ΔαμÜλας ΗχολÞπτης
ΚαρανÜσος Κþστας Φωτισμüς
ΚαλογιÜνννης ΣτÝφανος ΦωτογρÜφος Πλατþ
Γκρεγκ ΤÜλλας Σκηνοθετης
Γκρεγκ ΤÜλλας ΣεναριογρÜφος/ΙδÝα
Νßκος Κατσιþτης ΣεναριογρÜφος/ΙδÝα
Δοýκας Κþστας Βοηθ. Δ/ντÞ ΠαραγωγÞς/ΦροντιστÞς
ΑθανασιÜδης Γιþργος Βοηθ. Δ/ντÞ Φωτογραφßας
Εßδος Ταινßας: 35mm, Ασπρüμαυρο 93'
¸τος ΠαραγωγÞς: 1954
Χþρα/Χþροι: ΕλλÜδα/Θεσσαλονßκη & 1 σκηνÞ Κορυδαλλü.
ΠρεμιÝρα: 22 ΜÜρτη 1953
Σημ: Η ταινßα εßναι ΕλληνικÞς κι ΑμερικανικÞς παραγωγÞς κι η γλþσσα αυτÞς ΕλληνικÜ, ΑγγλικÜ & ΓερμανικÜ. ΠροβλÞθηκε τη σαιζüν 1953-1954 κι Ýκοψε 85.394 εισιτÞρια. ¹ρθε στη 3η θÝση σε 21 ταινßες.
Μια αληθινÞ μαρτυρßα: δεßτε τη εδþ: Koς Νßκος Σωτηρßου ---> Απü Το Ορφανοτροφεßο Στη Ταινßα
Λßγα Λüγια Για Τον ΣκηνοθÝτη
Γρηγüρης Θαλασσινüς
Ο Γκρεγκ ΤÜλλας (πραγματικü üνομα, Γρηγüρης Θαλασσινüς), γεννÞθηκε στη Πüλη στις 25 ΓενÜρη 1909. Ο πατÝρας του Þτανε πλοιοκτÞτης και μετανÜστευσε οικογενειακþς στην ΑμερικÞ -στο κοσμοπολßτικο θÝρετρο ΑτλÜντικ Σßτυ της Πολιτεßας του Νιοý ΤζÝρσει- üταν ο Γρηγüρης βρισκüταν σε μικρÞ ηλικßα. ΣπουδÝς στη ΔραματικÞ ΣχολÞ του Πρßνστον -κρυφÜ απü τους γονεßς- φιλοδοξþντας να γßνει ηθοποιüς. Το 1928 μετακομßζει στη ΝÝα Υüρκη και συνεχßζει τις θεατρικÝς σπουδÝς του στο Αμερικανικü Πειραματικü ΘÝατρο ΔραματικÞς ΤÝχνης της ΝÝας Υüρκης, το οποßο ακολουθοýσε τη μÝθοδο ΣτανισλÜβσκι. Ο δÜσκαλüς του, ΜπολοσλÜβσκι -βοηθüς του ΣτανισλÜβσκι- τονε παροτρýνει να στραφεß στη θεατρικÞ σκηνοθεσßα πρÜγμα που δÝχεται, μαθητεýοντας πÜλι πλÜι στον ΜπολοσλÜβσκι. ΣυνεπαρμÝνος απü τη ΘεατρικÞ μÝθοδο του ΣτανισλÜβσκι, που εßχε εισαγÜγει το ρεαλισμü και τη φυσικüτητα στο παßξιμο, στη θÝση του στüμφου και του μελοδραματισμοý που επικρατοýσε τüτε, φεýγει το 1930 -με ελληνικü διαβατÞριο- στη Μüσχα και παρακολουθεß επß 15 μÞνες τις εργασßες του ΘεÜτρου ΤÝχνης, συγκατοικþντας με τον Üνθρωπο-μýθο Κωνσταντßν ΣτανισλÜβσκι. Στη συνÝχεια φεýγει για την Ισπανßα για να συναντÞσει τον Üνθρωπο που τον εßχε εντυπωσιÜσει στα καλλιτεχνικÜ καφενεßα του ΓκρÞνουιτς Βßλατζ τη περßοδο 1928-29 που συχνÜζανε κι εßχαν γßνει φßλοι: τον Φεντερßκο Γκαρθßα Λüρκα.
Κεßνη τη περßοδο ο Λüρκα εßχε τον περßφημο θßασο ΜπαρÜγκα με τον οποßο περιüδευε στην ισπανικÞ επαρχßα. Ο ΤÜλλας ακολοýθησε 6 μÞνες το Λüρκα στις περιοδεßες, μελετþντας τον τρüπο δουλειÜς του, συνεπαρμÝνος απü το συνδυασμü ποßησης και ρεαλισμοý που χαρακτηρßζανε την αντßληψη του Λüρκα για το ΘÝατρο. Το 1932, ιδρýει στο ΑτλÜντικ Σßτυ το θÝατρο ρεπερτορßου TOY THEATRE üπου σα παραγωγüς και σκηνοθÝτης ανÝβασε περßπου 40 Ýργα κλασσικοý και σýγχρονου ρεπερτορßου συνεργαζüμενος με ηθοποιοýς σαν τον ORSΟN WELLES, ELIA KAZAN, KATHRIN CORNELL, MARTHA SCOTT κλπ. ΠαρÜλληλα με το θÝατρο λειτουργεß και ΔραματικÞ ΣχολÞ, ενþ το 1935, ο ανεξÜντλητος ΤÜλλας, ιδρýει και το AVANT-GARDE THEATRE, στο οποßο ανεβÜζει πρωτοποριακÜ Ýργα.
Το 1936, üταν δολοφονεßται ο Λüρκα στη ΓρανÜδα, πηγαßνει στην Ισπανßα με μια ομÜδα Αμερικανþν εθελοντþν και πολεμÜ κατÜ του ΦρÜνκο σ' αυτÞ τη περιοχÞ. Το 1937, σκηνοθετεß στο Χüλλυγουντ τα «ΑρραβωνιÜσματα» του Μπüγρη. Η επαφÞ του αυτÞ με το Χüλλυγουντ, τον Ýφερε στην αγκαλιÜ του κινηματογρÜφου. Ο Λ.Μπ. ΜÝιρ, επικεφαλÞς των στοýντιο της ΜETRO GOLDWIN MAYER, τονε καλεß στα στοýντιο üπου εξειδικεýεται στο μοντÜζ κι αναδεικνýεται σε μετρ των σκηνþν δρÜσης üχι μüνο στο μοντÜζ αλλÜ και στο σενÜριο και στη σκηνοθεσßα. ¸τσι Ýγραψε, σκηνοθÝτησε και μοντÜρισε τις ειδικÝς σκηνÝς δρÜσης των ταινιþν: Πüλεμος & ΕιρÞνη, ¼σα παßρνει ο ¢νεμος, Δüκτωρ ΤζÝκυλ & Μßστερ ΧÜυντ, Μαρßα ΑντουανÝτα κ.α. Ο ΤÜλλας εßναι, ηλικιακÜ, ο πρþτος εκ των τριþν σημαντικþν ΕλλÞνων σκηνοθετþν, μαζß με τον ΓκρÝγκορυ Μαρκüπουλος και τον Τζων ΚασσαβÝτης, που δημιουργοýν στις ΗΠΑ.
Το 1946, σκηνοθετεß τη 1η του ταινßα: PROHISTORIC WOMEN (ΠροúστορικÝς Γυναßκες), παραγωγÞ της UNITED ARTISTS κι αμÝσως μετÜ με την ßδια εταιρßα σκηνοθετεß την ταινßα SIREN OF ATLANTIS (Η ΣειρÞνα της Ατλαντßδος), με πρωταγωνßστρια τη Μαρßα ΜοντÝζ. ΑλλÜ οι σειρÞνες του κινηματογραφικοý Χüλλυγουντ, δε μποροýν να σβÞσουνε τη μεγÜλη αγÜπη του για το ΘÝατρο. Συγχρüνως με τη δουλειÜ του στα κινηματογραφικÜ στοýντιο ιδρýει Ýνα νÝο θÝατρο ρεπερτορßου το ORCHARD GABLES, üπου ανεβÜζει το ΓλÜρο του ΤσÝχωφ, τον ΑλχημιστÞ του Μπεν Τζüνσον, τον ΑρχοντοχωριÜτη του ΜολιÝρου κ.α. ¼λα αυτÜ τα γεμÜτα χρüνια, εßχε καταφÝρει να ξεκλÝβει χρüνο και να Ýρχεται στην Ευρþπη για να μετεκπαιδεýεται σε διÜφορες θεατρικÝς «σχολÝς» üπως: Στην Αγγλßα στο θÝατρο του ΚομερσαγιÝφσκι. Στο Βερολßνο στο θÝατρο ΡÜινχαρτ και ΓιÝνσερ. Στο Παρßσι στο ΘÝατρο Γκραν γκινιüλ. ¸χοντας πßσω του λοιπüν μακρÜ ιστορßα μελÝτης, σπουδþν, θητεßας και τüλμης στο ΘÝατρο και στον ΚινηματογρÜφο, Ýρχεται στην ΕλλÜδα το 1952, για να γυρßσει το «Ξυπüλητο ΤÜγμα».
ΜετÜ την ταινßα «Ξυπüλητο ΤÜγμα» Þρθε σε επαφÞ και με το ελληνικü θÝατρο. Παντρεýτηκε την ¢ννα ΜπρÜτσου. Εκεßνη γüνος γνωστÞς αθηναúκÞς οικογÝνειας (με αδελφοýς αξιωματικοýς στο στρατü, στην αεροπορßα, αλλÜ και στο δικαστικü σþμα), Þταν η μüνη που ακολοýθησε την οδü της τÝχνης. ¹τανε πραγματικÞ κυρßα, πολý γλυκüς Üνθρωπος, üπως λÝνε συνÜδελφοß της. Παντρεýτηκε τον διÜσημο Ελληνοαμερικανü σκηνοθÝτη ΤÜλλας κι Ýζησε μαζß του για πολλÜ χρüνια στην ΑμερικÞ. ΑπÝκτησαν Ýνα γιο, τον ΑλÝξανδρο, ο οποßος βρισκüταν κοντÜ στη μητÝρα του üταν Ýμεινε μüνη, μετÜ τον θÜνατο του πατÝρα.
«Ο Γκρεγκ την ερωτεýτηκε τρελÜ. ΚÜθε βρÜδυ τÞς Ýστελνε στο θÝατρο κüκκινα τριαντÜφυλλα, þσπου στο τÝλος κατÜφερε και την Ýκανε γυναßκα του. ¸ζησε ευτυχισμÝνα κοντÜ σε αυτü τον ταλαντοýχο Üνθρωπο που θεωροýταν το “χρυσü ψαλßδι” στο Χüλιγουντ (υπÞρξε κορυφαßος μοντÝρ στη ΜÝκκα του σινεμÜ). Πραγματικüς Üρχοντας! Ο Γκρεγκ γýρισε τις πολεμικÝς σκηνÝς στο “Πüλεμος και ειρÞνη”», αναφÝρει χαρακτηριστικÜ η δημοσιογρÜφος ΚικÞ Σεγδßτσα, που υπÞρξε φßλη της οικογÝνειας.
Η ΜπρÜτσου εßχε αρκετÜ χρüνια να εργαστεß. Κι αυτü üχι γιατß δεν το Þθελε -το αντßθετο μÜλιστα, αφοý λÜτρευε το θÝατρο-, αλλÜ «γιατß δεν ανÞκε σε παρÝες και κυκλþματα», υποστηρßζουν Üνθρωποι απü το στενü περιβÜλλον της. Περιορßστηκε λοιπüν στα καθÞκοντÜ της ως μÜνα -Þταν θαυμÜσια μητÝρα- και γιαγιÜ. Ο γιος της της χÜρισε μßα εγγονÞ, την οποßα λÜτρευε.
Επαιξε σε αρκετÝς κινηματογραφικÝς ταινßες, πολλÝς απü τις οποßες σκηνοθÝτησε ο σýζυγüς της. «Αγιοýπα, το κορßτσι του κÜμπου», «Γκüλφω», «Για δυο ρüγες σταφýλι», «ΘÝλω πßσω το παιδß μου», «ΚατÜσκοποι στον Σαρωνικü», «Ο παρÜδεισος του μπικßνι», «Πετþντας με τον Üνεμο», «Το ημερολüγιο της κατοχÞς», «Κατηγοροýμενος ο Ýρως», «Οσο υπÜρχουν γυναßκες».
Εμφανßστηκε στις τηλεοπτικÝς σειρÝς «Γιοýγκερμαν», «Τα λιονταρÜκια του κυρ Ηλßα», «Ξýλινα σπαθιÜ», üλες στην κρατικÞ τηλεüραση, και στο «ΤμÞμα ηθþν, το μυστικü» στον ΑΝΤ1. ΠÞρε μÝρος σε αρκετÝς θεατρικÝς παραστÜσεις, ανÜμεσÜ στις οποßες «Οι Ýμποροι της δüξας» με τον θßασο ΔημÞτρη ΜυρÜτ (θÝατρο «Αλφα»), «Ενας ιδανικüς σýζυγος» με τους Αγγελο Αντωνüπουλο και Νüρα ΒαλσÜμη (Εθνικü ΘÝατρο), «Οßκος ευγηρßας» με τον θßασο Τιτßκας ΝικηφορÜκη (θÝατρο «ΚÜβα») κ.Ü.
Οι συνÜδελφοß της θα τη θυμοýνται ως μια «σωστÞ και συνεπÞ επαγγελματßα» που ξεχþριζε για το Þθος και την αξιοπρÝπειÜ της. ¸φυγε κι εκεßνη για τη γειτονιÜ των αγγÝλων στις 8 ΓενÜρη 2011.
Ο ΤÜλλας αντλεß στοιχεßα απü τον Ολιβερ Τουßστ , του Ντßκενς, (στη σκηνÞ της εκπαßδευσης του νÝου μÝλους ως επßδοξου «πορτοφολÜ»), ταυτüχρονα αφηγεßται μßα ιστορßα, θαρρεßς βγαλμÝνη απü τον «Μικρü Ηρωα». Η Ελευθερßα της 24.3.1954, πÜντως, δεν εßδε με καλü μÜτι τη ταινßα, προσÜπτοντÜς της σκηνοθετικÝς αδυναμßες κι ωραιοποßηση των πραγματικþν συνθηκþν. Μαζß με τα παιδιÜ με το γρατζουνισμÝνο γüνατο πρωταγωνιστοýν τα σκαμμÝνα πρüσωπα και τα καλντερßμια της πüλης, τα ΚÜστρα και η Παραλßα, ενþ κÜπου παρεμβÜλλεται το πορτρÝτο του Φρßντριχ Νßτσε στο γραφεßο του Γερμανοý αξιωματικοý και ο «Καραγκιüζης αλεξιπτωτιστÞς» του Π. Μιχüπουλου («ΓενικÞ εßσοδος 2.000.000»).
Στα «Üγουρα χρüνια» του νεοελληνικοý μεταπολεμικοý κινηματογρÜφου, ο ΤÜλλας, δημιουργþντας σχεδüν εκ του μηδενüς, ανοßγει Ýναν μοναχικü, δýσβατο κι Üγνωστο για τα ελληνικÜ δεδομÝνα, δρüμο: εκεßνον που χÜραξε το 1947-48 πρþτος ο ΡομπÝρτο Ροσελßνι, με την ταινßα «Γερμανßα - þρα μηδÝν», μαζß με τον «ΚλÝφτη των ποδηλÜτων» του Ντε Σßκα, και τα επüμενα χρüνια θα συνεχιστεß, κυρßως με τον ΦρανσουÜ Τρυφþ («Τα παλιüπαιδα», «Τα 400 χτυπÞματα» κ. Ü., Ýνα αγαπημÝνο θÝμα του σκηνοθÝτη, που προσεγγßζεται στο βιβλßο του σκηνοθÝτη Δ. Σπýρου, «Τα παιδιÜ στις ταινßες του Φρ. Τρυφþ»), τον Υβ ΡομπÝρ («Ο πüλεμος των κουμπιþν») μÝχρι τον ΚριστιÜν ΜπαρατιÝ («Τα παιδιÜ της χορωδßας»): üλοι τους, üμως, θαρρεßς πως «βγαßνουν» απü το «Χαμßνι» του ΤσÜπλιν (1921).
Το «Ξυπüλυτο ΤÜγμα» εßναι Ýνας ýμνος στη τρυφερÞ και συνÜμα σκληρÞ, παιδικÞ ηλικßα και ταυτüχρονα, Ýνα σημαντικü «πορτρÝτο» της Θεσσαλονßκης, σαρÜντα χρüνια απü την απελευθÝρωσÞ της. Με την προβολÞ της ταινßας του και τη θεματικÞ βραδυÜ, η «πρωτεýουσα των προσφýγων», η πüλη των πνευμÜτων και των φαντασμÜτων ζωντανεýει ξανÜ, στην οθüνη του κινηματογρÜφου, της τηλεüρασης και της μνÞμης. Χαρακτηρßζεται δε κι απü τη ντοκιμαντερßστικη ματιÜ στη Θεσσαλονßκη, αρχÝς της δεκαετßας του ’50.
Ο Γκρεγκ ΤÜλλας, μετÜ το «Ξυπüλητο ΤÜγμα», διατÞρησε σταθεροýς δεσμοýς με τα θεατρικÜ και κινηματογραφικÜ δρþμενα στην ΕλλÜδα. Δßδαξε στις ΚινηματογραφικÝς ΣχολÝς της εποχÞς κι üλοι οι μαθητÝς του τον αποκαλοýν ΔΑΣΚΑΛΟ. Ο ΤÜλλας κι ο ΧρÞστος Βαχλιþτης Þσαν σχεδüν οι μüνοι που εßχαν τη περßοδο κεßνη τα εφüδια για να διδÜξουνε κινηματογρÜφο. ¸κανε εδþ κÜποιες κινηματογραφικÝς δουλειÝς και παρÜλληλα δοýλευε και στην ΑμερικÞ, την Ισπανßα και την Ιταλßα. Δεν κατüρθωσε πÜντως ποτÝ να μπει στην ελληνικÞ νοοτροπßα και κυρßως στη νοοτροπßα του ελληνικοý θεατρικοý χþρου της εποχÞς. Οι αντιλÞψεις του για Ýνα ρεαλιστικü- ποιητικü θÝατρο, σκüνταφτε πÜνω στο στομφþδες παßξιμο της εποχÞς. Το 1958, σκηνοθÝτησε στο ΘÝατρο ΚυβÝλης, τη «ΓαλÞνη» του ΒενÝζη.
Η αγÜπη του να δουλεýει με παιδιÜ-ηθοποιοýς τον οδÞγησε στην απüφαση να σκηνοθετÞσει το σÞριαλ «Τα ξýλινα ΣπαθιÜ», βασισμÝνο στο βιβλßο του ΠαντελÞ Καλιüτσου. ¹ταν μια παραγωγÞ της ΕΡΤ. Αυτü Þταν και το κýκνειο Üσμα του μεγÜλου αυτοý καλλιτÝχνη.
Ο Γρηγüρης Θαλασσινüς, πÝθανε στην ΑθÞνα, 1η ΦλεβÜρη 1993, απü καρδιακü επεισüδιο. ¸μενε στην οδü ΕπτανÞσου 33 στη ΚυψÝλη. Εßχε προηγηθεß Ýνα αυτοκινητιστικü ατýχημα που του συνÝβη στην ΑμερικÞ, üπου εßχε πÜει να συναντÞσει τον ΤÝλη ΣαβÜλας, ο οποßος θα πρωταγωνιστοýσε στην επüμενη ταινßα του.
ΣειρÝς που Ýχει σκηνοθετÞσει:
You be the Jury (Εσý θα εßσαι ο Ýνορκος) [7ιαßα διÜρκειας 2 ετþν] / KTTV (ΗΠΑ)
Τα ξýλινα σπαθιÜ 1983 ΕΡΤ
Η κραυγÞ των λýκων 1981 ΥΕΝΕΔ
Ταινßες που Ýχει σκηνοθετÞσει:
Prehistoric Women (ΠροúστορικÝς Γυναßκες) / United Artists (ΗΠΑ)
Siren of Atlantis (ΣειρÞνα Της Ατλαντßδας) / United Artists (ΗΠΑ)
Το ξυπüλητο τÜγμα 1953
Pancho Villa (ΠÜντσο Βßλλα) [βερσιüν του 1972] / Phil. Yordan Productions (ΗΠΑ)
Shadow of Truth (H ΣκιÜ της ΑλÞθειας)/ Columbia (ΗΠΑ)
Αγιοýπα 1957
ΑπαγορευμÝνη αγÜπη 1958
Red Rock Outlaw (Ο Φυγüδικος) / Golden Gate Productions (ΗΠΑ)
Bikini Paradise (Ο ΠαρÜδεισος με τα μπικßνι) / Allied Artists (ΗΠΑ)
U.N. Agent Marc Mato (ΠρÜκτωρ ΜÜρκ ΜÜτο) / Atlantida (Ισπανßα)
Espionage in Tangiere (Κατασκοπεßα στη ΤαγγÝρη, S-007)/ Medousa (Ιταλßα)
Κατηγοροýμενος ο Ýρως 1962
ΚατÜσκοποι στο Σαρωνικü 1968
The Last Five Minutes (Τα τελευταßα πÝντε λεπτÜ) / Amato Productions (ΗΠΑ)
Constantia (Κωνσταντßνα) / Amato Productions (ΗΠΑ)
White Savage (ΛευκÞΖοýγκλα) / Allied Artists (ΗΠΑ)
Women Οf Venus (Γυναßκες απü τον πλανÞτη Αφροδßτη) / Allied Artists (ΗΠΑ)
The River (Ο Ποταμüς) [ντοκιμαντÝρ] / Monogram (ΗΠΑ)
The Far Wanderer (Ο Περιπλανþμενος) / Allied Artists (ΗΠΑ)
The Last Godess (Η Τελευταßα ΘεÜ) / United General Theatres (ΗΠΑ)
ΣενÜρια
ΠροúστορικÝς Γυναßκες
Ξυπüλητο ΤÜγμα (σε συνεργασßα με τον Νßκο Κατσιþτη)
Κατασκοπεßα στην ΤαγγÝρη
ΠρÜκτωρ ΜÜκ ΜÜτο
Επιχεßρησις στο Σαρωνικü
ΦωνÝς απü το ΥπερπÝραν
Η Τελευταßα ΘεÜ
Η Κοýνια
Μικροß Απαγωγεßς
Κωνσταντßνα
Ο Ποταμüς
Γυναßκες απü τον πλανÞτη Αφροδßτη
ΑδιÜκοπο Κυνηγητü
ΣενÜριο, σκηνοθεσßα και μοντÜζ σκηνþν δρÜσης των ταινιþν
(για λογαριασμü των στοýντιο της Μetro Goldwin Mayer):
¼σα Παßρνει ο ¢νεμος
Το ΜεγÜλο Βαλς
ΜπουμτÜουν
Δüκτωρ ΤζÝκιλ και Μßστερ ΧÜιντ
Μαρßα ΑντουανÝτα
Andy Hardy (ΤηλεοπτικÞ σειρÜ)
Dr.Kildare (TηλεοπτικÞ σειρÜ)
(για λογαριασμü των στοýντιο WARNER BROS):
Η ΜÜχη των Αρδενþν(Battle of the Bulge)
ΚριτικÝς Για Τη Ταινßα
Αθηνüραμα
ΒασισμÝνο σε αληθινÞ ιστορßα, Ýνα απü τα λιγοστÜ δεßγματα ελληνικοý νεορεαλισμοý, με ερασιτÝχνες ηθοποιοýς και γυρßσματα σε φυσικοýς χþρους. Δεν υποκýπτει στην εýκολη συγκßνηση, προδßδει ευστροφßα στην κινηματογρÜφηση και Ýχει να επιδεßξει ακüμη και σÞμερα εντυπωσιακÝς σεκÜνς.
ΡιζοσπÜστης
Εßναι μερικÝς ταινßες που «απαγορεýεται» να μη τις δεις! Μια απü αυτÝς εßναι και το «Ξυπüλυτο ΤÜγμα». Γιατß εßναι μια απü τις σοβαρÝς ελληνικÝς απüπειρες, που γßνανε για να στÞσουνε το νεορεαλισμü στην ΕλλÜδα.
Δυστυχþς, το πολιτικü κλßμα κεßνης της εποχÞς (λογοκρισßα, πολιτικÝς διþξεις, εκτελÝσεις, εξορßες) δεν ευνüησε αυτÞν την απüπειρα και χÜθηκε μια μεγÜλη ευκαιρßα. Ο ελληνικüς κινηματογρÜφος αντß να στραφεß προς την Ιταλßα, που εκεßνη την εποχÞ δημιουργοýσε και προβλημÜτιζε, στρÜφηκε προς την ΑμερικÞ που «διασκÝδαζε» κι Ýσπαγε ταμεßα. Στην πραγματικüτητα, δε στρÜφηκε ο ελληνικüς κινηματογρÜφος προς την ΑμερικÞ, η ΑμερικÞ εισÝβαλε (πολιτικÜ και στρατιωτικÜ) στην ΕλλÜδα!
Το «Ξυπüλυτο ΤÜγμα», που γυρßστηκε το 1953, αναφÝρεται σε αληθινÞ ιστορßα που συνÝβη στη Θεσσαλονßκη κατÜ τη διÜρκεια της γερμανικÞς κατοχÞς. Οι Γερμανοß αδειÜζουν τα δημüσια κτßρια και τα επιτÜσσουν. ΑνÜμεσα σε αυτÜ τα κτßρια εßναι κι αρκετÜ ορφανοτροφεßα. Τα ορφανÜ πετÜγονται στο δρüμο.
Μια ομÜδα, λοιπüν, ορφανÜ, για να επιβιþσουν, παßρνουν τη ζωÞ τους στα χÝρια τους! Οργανþνονται σα μυστικüς στρατüς, με ιεραρχßα και πειθαρχßα. Μüνα τους συγκροτοýν ομÜδες κροýσης και βοÞθειας. ΠηγÞ για την τροφοδοσßα τους εßναι τα γερμανικÜ καμιüνια που κουβαλÜνε ψωμß και τρüφιμα. Τα παγιδεýουν και τα κλÝβουν! Τα κλεμμÝνα μοιρÜζονται στα ορφανÜ, αλλÜ και σε Üλλους κατοßκους της Θεσσαλονßκης που εßχαν ανÜγκες!
Τα παιδιÜ του «Ξυπüλυτου ΤÜγματος» Ýμειναν στην ιστορßα σαν σαλταδüροι! Σαλταδüρους δεν εßχε μüνο η Θεσσαλονßκη, αλλÜ ολüκληρη η ΕλλÜδα!
...
Τρεις φßλοι απ' το Βýρωνα με τρýπιο παντελüνι,
χωρßς να κÜνουν σαματÜ κουρσÝψαν το καμιüνι.
Και μýρισε, Θεοýλη μου, ο δρüμος μακαρüνι
Σταδßου και ΑμερικÞς, μÝχρι Κολοκοτρþνη.
λÝει Ýνα τραγοýδι της εποχÞς, που Ýγραψε Ýνας πραγματικüς σαλταδüρος, ο αργüτερα στιχουργüς Ξενοφþν ΦιλÝρης.
Αντß Üλλης κριτικÞς για τη ταινßα, θα σας παραθÝσω μια φιλοφρüνηση του πατÝρα του ιταλικοý νεορεαλισμοý, Βιτüριο Ντε Σßκα, στον σκηνοθÝτη του «Ξυπüλυτου ΤÜγματος», Γκρεγκ ΤÜλλας: «Αν εßχες γυρßσει αυτÞ τη ταινßα προτοý γυρßσω εγþ τον "ΚλÝφτη ποδηλÜτων", τüτε σÞμερα θα ‘σουν εσý ο Ντε Σßκα». Μπορεß τα λüγια του Βιτüριο Ντε Σßκα να Ýχουν μια υπερβολÞ, ο «ΚλÝφτης ΠοδηλÜτων» εßναι Ýνα απü τα μνημεßα της παγκüσμιας κινηματογραφßας, üμως εμπεριÝχει και μεγÜλη αλÞθεια. Το «Ξυπüλυτο ΤÜγμα» ακüμα και σÞμερα βγÜζει μεγÜλη συγκßνηση!
Θα πρÝπει να κÜνουμε μνεßα στη θαυμÜσια ασπρüμαυρη φωτογραφßα του ΜιχαÞλ ΓαζιÜδη, του ανθρþπου που εßναι Ýνα απü θεμÝλια του εγχþριου κινηματογρÜφου και στη θαυμÜσια συμφωνικÞ μουσικÞ του Μßκη ΘεοδωρÜκη (με τη ΣυμφωνικÞ ΟρχÞστρα Αθηνþν). ¼λοι οι ηθοποιοß, εκτüς απü τον Νßκο ΦÝρμα και τη Μαρßα ΚωστÞ, εßναι ερασιτÝχνες!
ΣινÝ Τζι Αρ
Το «Ξυπüλητο ΤÜγμα», εßναι απü τις 1ες ταινßες του Ελληνικοý νεορεαλιστικοý κινηματογρÜφου. ΓυρισμÝνο το 1953, μαυρüασπρο, που πολλοß κριτικοß το τοποθετÞσανε στην ßδια θÝση με το «Ρþμη: Ανοχýρωτη Πüλη» του Ροσελßνι. ΠαρÜ τις πρωτüγονες τεχνικÜ συνθÞκες, ο σκηνοθÝτης, Ýφτιαξε με μερÜκι μια ζουμερÞ ταινßα γεμÜτη λυρισμü, περιγρÜφοντας τα χρüνια της κατοχÞς στη πüλη της Θεσσαλονßκης. Χρησιμοποιþντας κατÜ κýριο λüγο ερασιτÝχνες ηθοποιοýς (παιδÜκια απü ορφανοτροφεßα της εποχÞς) και μüνο 2 επαγγελματßες ηθοποιοýς, κατÜφερε, ν’ αποσπÜσει καταπληκτικÝς ερμηνεßες και να μας μεταφÝρει στο κλßμα της εποχÞς εκεßνης με τρüπο θαυμαστü.
Τα διεισδυτικÜ πλανÜ του καθþς η κÜμερα κινεßται ανÜμεσα στα στενοσüκακα της πüλης, αλλÜ και στα κεντρικÜ της σημεßα, μας φÝρνουνε στο νου φωτογραφßες οικεßων, αγαπημÝνων τοποθεσιþν, αλλÜ κι ανθρþπων, που βγαßνουν μÝσα απü τη συλλογικÞ μνÞμη μας. Οι μικροß σαλταδüροι, γνÞσιοι συνεχιστÝς των ηρωικþν κλεφτþν της οθωμανικÞς περιüδου, παßρνουνε στις μικρÝς τους πλÜτες το ελληνικü πνεýμα και το ταξιδεýουνε στα πÝρατα της οικοýμενης.
Η ταινßα εßναι ολüκληρη Ýνα flash back. Ο Αντþνης, 10 χρüνια μετÜ το τÝλος του πολÝμου προσπαθεß, να φÝρει στον ßσιο δρüμο Ýνα μικρü κλεφτρüνι. Για να το κÜνει αυτü, του περιγρÜφει τη προσωπικÞ του ιστορßα στα χρüνια της κατοχÞς. Χωρßς οýτε μια στιγμÞ να γßνεται μελü, βλÝπουμε τις κακουχßες, το κρýο και τη πεßνα, που ταλανßζουνε τον πληθυσμü της πüλης κι ιδιαßτερα τα παιδιÜ. Ο ΔημÞτρης κι η αδελφοýλα του, ορφανÜ παιδιÜ, στα üρια της ασιτßας, γßνονται δεκτοß απü το ξυπüλητο τÜγμα, μια ομÜδα σýγχρονων ΡομπÝν των δασþν, που κλÝβει απü τους Γερμανοýς και τους μαυραγορßτες και βοÞθα τους απελπισμÝνους ¸λληνες.
Η συνÝχεια επß της οθüνης…
Νßνος ΦενÝκ Μικελßδης
Tο χαμÝνο κινηματογραφικü ντοκουμÝντο του Γκρεγκ TÜλλας, «Ξυπüλητο ΤÜγμα», ξετυλßγει μετÜ απü πολλÜ χρüνια, τις συγκινητικÝς εικüνες του στο σκοτÜδι της αßθουσας. Tο ΦεστιβÜλ σε συνεργασßα με τη ΤαινιοθÞκη της ΕλλÜδας προβÜλλουν την αναπαλαιωμÝνη κüπια της ταινßας-σταθμü για τον ελληνικü κινηματογρÜφο.
O ΤÜλλας Þταν ο πρþτος Ýλληνας κινηματογραφιστÞς που τιμÞθηκε με διεθνÝς βραβεßο, αποσπþντας για το Ξυπüλητο TÜγμα, το Πρþτο Bραβεßο στο ΦεστιβÜλ του Εδιμβοýργου και τη XρυσÞ ΔÜφνη του NτÝιβιντ O' ΣÝλτσνικ, ενþ η ιστορßα των μικρþν παιδιþν του ορφανοτροφεßου, που ο σκηνοθÝτης αποτýπωσε με γλαφυρü τρüπο, συγκßνησε κοινü και κριτικοýς.
EμπνευσμÝνος απü το δρÜμα της ΓερμανικÞς KατοχÞς στην EλλÜδα, γρÜφει και σκηνοθετεß τη ταινßα, επιλÝγοντας ως ÞρωÝς του 160 παιδιÜ που διωγμÝνα απü το ορφανοτροφεßο και τους Γερμανοýς, μεταβÜλλοντÜς τα μες στη τυραννισμÝνη και πεινασμÝνη ΕλλÜδα του ‘43 σ’ Ýνα εßδος καλüκαρδης κι ηρωικÞς συμμορßας που κλÝβει τους κατακτητÝς και τους μαυραγορßτες για να συντηρεß τα μÝλη της κι üσους μπορεß.
Mε το «Ξυπüλητο ΤÜγμα», ο Γκρεγκ TÜλλας, πÝτυχε μια σπουδαßα νεοραλιστικÞ ταινßα κι αποφεýγοντας τις μελοδραματικÝς παγßδες που Ýστηνε το θÝμα, μας Ýδωσε την ατμüσφαιρα της μαýρης απελπισßας που ζοýσε η Θεσσαλονßκη την εποχÞ του '40. ¸τσι η ταινßα του γßνεται Ýνα ντοκουμÝντο και μßα μαρτυρßα συγκλονιστικÞ.
Μια Üλλη πλευρÜ της ΕθνικÞς Αντßστασης, μÝσα απü την ηρωικÞ δρÜση μιας ομÜδας ορφανþν παιδιþν στη Θεσσαλονßκη, στη διÜρκεια της γερμανικÞς κατοχÞς, σε μια κλασικÞ ελληνικÞ ταινßα που προβÜλλεται σε επανÝκδοση.
Στη Θεσσαλονßκη, στη διÜρκεια της γερμανικÞς κατοχÞς, εκτυλßσσεται η ιστορßα της ταινßας. ΠρωταγωνιστÝς της ταινßας, μια ομÜδα ορφανþν παιδιþν, που, üταν τα ορφανοτροφεßα της Θεσσαλονßκης επιτÜσσονται απü τους Γερμανοýς, καταφεýγουν σ' Ýνα απομακρυσμÝνο, μισογκρεμισμÝνο κτßριο κι Ýχοντας φτιÜξει μια καλüκαρδη συμμορßα, κλÝβουν απü τους Γερμανοýς και τους μαυραγορßτες για να συντηροýνται αλλÜ και να βοηθÜνε τους ανθρþπους γýρω τους, μαζß κι εκεßνους της Αντßστασης.
ΠαρÜ τα περισσüτερα απü 50 χρüνια που τη βαραßνουν, η ταινßα του ΤÜλλας παρακολουθεßται μ’ εξαιρετικü ενδιαφÝρον κι αυτü εξαιτßας üχι μüνο των γυρισμÝνων σε φυσικÜ ντεκüρ σκηνþν της (τη Θεσσαλονßκη στις αρχÝς της δεκαετßας του '50) αλλÜ του ρεαλισμοý και της δýναμης των σκηνþν της, που συχνÜ φÝρνουνε στο νου τη κλασικÞ νεορεαλιστικÞ ταινßα «Ρþμη: Ανοχýρωτη Πüλη» του Ροσελßνι. Με καλοστημÝνες σκηνÝς -ανÜμεσÜ τους και μια σκηνÞ με θÝατρο σκιþν- με προσεγμÝνη φωτογραφßα του ΜιχαÞλ ΓαζιÜδη που δßνει την üλη ατμüσφαιρα της εποχÞς, με τους μικροýς ερασιτÝχνες πρωταγωνιστÝς να παßζουνε πειστικÜ τους ρüλους τους και σωστü ρυθμü, ο ΤÜλλας Ýφτιαξε μια ειλικρινÞ, συγκινητικÞ ταινßα, που δεν Ýχασε τη φρεσκÜδα της.
****
ΑποσπÜσματα απü κριτικÝς του αμερικÜνικου τýπου κεßνης της εποχÞς μετÜ τη προβολÞ της εκεß
Το Ξυπüλητο ΤÜγμα υπογραμμßζει με δραματικüτητα, γι’ αυτοýς που δεν το Ýχουν παρατηρÞσει ως τþρα στην οθüνη, üτι απü τους πολÝμους των μεγÜλων, τßποτε δεν εßναι περισσüτερο Üξιο καταδßκης üσο τα αποτελÝσματÜ τους επß των μικρþν.
New York Herald Tribune 29-5-1954
¼πως πολλÝς Üλλες ευρωπαúκÝς ταινßες, το Ξυπüλητο ΤÜγμα χρησιμοποιεß σκηνικÜ εκ του φυσικοý και πρüσωπα που συνδÝονται με την υπüθεση και τον χþρο. ¸χει επιτýχει Ýναν αξιοσημεßωτο ρεαλισμü χρησιμοποιþντας Ýνα σχεδüν εξ ολοκλÞρου ερασιτεχνικü üμιλο, Ýνα «ακατÝργαστο» υλικü, που θυμßζει τη Ρþμη Ανοχýρωτη Πüλη και μερικÜ Üλλα σπουδαßα ΙταλικÜ μεταπολεμικÜ φιλμς (…). Ο σκηνοθÝτης κ. Γρηγüριος ΤÜλλας, Ýχει μεταβÜλλει τους παιδικοýς ÞρωÝς του σε καταπληκτικοýς διαβολÜκους, που ο ρüλος τους φτÜνει στο αποκορýφωμÜ του με την αυθÜδεια που διαπρÜττουν τις κλοπÝς και με την τεχνικÞ του πετροπολÝμου.
New York World-Telegram 29-5-1954
Χθες εßχε πρεμιÝρα στον κινηματογρÜφο Γκλüουμπ, η ταινßα με τον επιτυχημÝνο τßτλο Ξυπüλητο ΤÜγμα. ¸να φιλμ γεμÜτο ειλικρßνεια και Üξιο κÜθε σεβασμοý
New York Times 29-5-1954
Οι φωτογραφικÝς «ωμüτητες» της ταινßας μας φÝρνουν στο νου το Ρþμη Ανοχýρωτη Πüλη και ασφαλþς χρησιμοποιοýνται σκοπßμως για να εξυψþσουν την αμεσüτητα του δρÜματος (…). Ο σκηνοθÝτης Γρηγüριος ΤÜλλας, Ýχει επιτýχει πολλÜ χρησιμοποιþν ολßγα, εκρÜτησε εις ýψος που Ýπρεπε την Ýνταση της υπüθεσης, δημιουργþντας μια ταινßα διεθνοýς κýρους.
NewYorkPost 29-5-1954
Το φιλμ γυρßστηκε με πραγματικü ρεαλισμü και κινηματογραφικÞ ακρßβεια που του προσδßδει μια δραματικÞ δýναμη, ανÜλογη με τα καλýτερα του εßδους του: την ιταλικÞ Ρþμη Ανοχýρωτη Πüλη, τη γαλλικÞ ΜÜχη των Σιδηροδρüμων, τη βρετανικÞ Νßκη της ΕρÞμου και την αμερικανικÞ Η ΔυναμικÞ Γυναßκα (…). Ενþ διαθÝτει μüνο δýο επαγγελματßες ηθοποιοýς, το Ξυπüλητο ΤÜγμα εßναι Ýνα εξαιρετικü παρÜδειγμα κινηματογραφικÞς ευφυÀας, παιδικþν ταλÝντων και εμπειρßας εκτελÝσεως.
Cue 29-5-1954
Μια απü τις καλýτερες ταινßες του εξωτερικοý που Þρθαν στη χþρα μας…Η υπüθεση κερδßζει πολλÜ απü την αξιοσημεßωτη παραγωγικÞ εργασßα του κ. Γρηγορßου ΤÜλλας, Αμερικανοý, και του αξßζουν Ýπαινοι που κατüρθωσε να μεταβÜλλει τα Ελληνüπουλα, που Þσαν, üλα Üπειρα απü ηθοποιßα, σε Ýμπειρους ηθοποιοýς (…). Οφεßλουμε ευχαριστßες στην ικανÞ διεýθυνση του κ. ΤÜλλας.
Harrison’sReports 29-5-1954
Σπανßως Ýρχονται ΕλληνικÝς ταινßες στην ΑμερικÞ, κι εκεßνες που Ýρχονται εßναι αξιοθρÞνητα ασÞμαντες, χωρßς Ýννοια, απρüσεκτες κατασκευÝς των γελωτοποιþν της μüδας (…). ΕπÞλθε üμως μια αλλαγÞ. Μας Þρθε και μια ταινßα που βγαßνει απü την καρδιÜ και συγκινεß την καρδιÜ…Το Ξυπüλητο ΤÜγμα εßναι μια ταινßα Üξια του κινηματοθεÜτρου Γκλüουμπ του ΜπρüντγουÝι στο οποßο προβÜλλεται.
Sunday News 30-5-1954
Το Ξυπüλητο ΤÜγμα ανÞκει στο εßδος των εισαγωγþν απü το εξωτερικü που υπερηφανεýονται για την αυθεντικüτητÜ τους και το στεγνü ρεαλισμü τους (…). Οι γνþσεις του φακοý που διαθÝτει καθßστανται προφανεßς απü τον τρüπο που συλλαμβÜνει την αßσθηση της πüλης και των ανθρþπων. Στη φωτογραφßα συμβÜλλει τα μÝγιστα και ο ΜιχÜλης ΓαζιÜδης, που Ýχει συλλÜβει πολυÜριθμα θÝματα που θυμßζουν ζωγραφικÞ.
Daily Variet (Hollywood) 12-6-1954
¸να φιλμ γυρισμÝνο με ενθουσιασμü. ¸να συγκινητικü δρÜμα με εξαιρετικÝς ερμηνεßες. Ο Γκρεγκ ΤÜλλας εργÜστηκε με ζÞλο σα σκηνοθÝτης και αποδεικνýεται λαμπρüς. Αξßζει να αναφÝρουμε üτι μüνο οι δýο απü τους ερμηνευτÝς εßναι επαγγελματßες ηθοποιοß.
The Hollywood Reporter 12-6-1954
Ο ¢λφρεντ Χßτσκοκ εßπε κÜποτε üτι αν μποροýσε θα απαλλασσüταν εντελþς απü τους επαγγελματßες ηθοποιοýς. ºσως αυτü που εννοοýσε αποδεικνýεται τþρα απü το Ξυπüλητο ΤÜγμα (…). ΜÝχρι τþρα, ο Ελληνικüς ΚινηματογρÜφος δεν παρÞγαγε τßποτε που να συγκρßνεται με το Ρþμη Ανοχýρωτη Πüλη και τον ΚλÝφτη ΠοδηλÜτων, αλλÜ το Ξυπüλητο ΤÜγμα εßναι συγκινητικü üσο και τα ΙταλικÜ νεορεαλιστικÜ φιλμς.
Citizen News (Hollywood) 12-6-1954
Απü την πρþτη σκηνÞ μÝχρι την τελευταßα, ο ρεαλισμüς εßναι το χαρακτηριστικü του φιλμ. Απü την πρþτη στιγμÞ κυριαρχοýν τα πüδια –γυμνÜ πüδια– που κινοýνται κατÜ μÞκος της οθüνης üπως οι κυνηγημÝνοι ποντικοß. Με μια προφανþς ανεξÜντλητη ενεργητικüτητα τα πüδια, και η υπüθεση, κινοýνται συνεχþς καθ’ üλη τη διÜρκεια της ταινßας.
Les Angeles Times 12-6-1954
Εßμαι βÝβαιος üτι θα συμφωνÞσετε πως ο Γκρεγκ ΤÜλλας απÝδειξε το επιχεßρημÜ του -να δημιουργÞσει Ýνα φιλμ της καλλιτεχνικÞς ολκÞς του ΚλÝφτη ΠοδηλÜτων- και üτι το Ξυπüλητο ΤÜγμα, εÜν συλλÜβετε την ωμÞ τραγωδßα του και τον καταφανÞ ρεαλισμü του, εßναι Ýνα μνημειþδες φιλμ!
Les Angeles Examiner (Hollywood) 12-6-1954
Το Ξυπüλητο ΤÜγμα εßναι μιας ποιüτητας που μπορεß να ευρεθεß μüνο σε ταινßες üπως Ο ΚλÝφτης των ΠοδηλÜτων. Η υπüθεση και τα παιδιÜ που πρωταγωνιστοýν, καθιστοýν την ταινßα εξαßρετη γι’ αυτοýς που αναζητοýν το ασýνηθες στη διασκÝδαση.
San Francisco New (Hollywood) 12-6-1954
Ολüκληρη η ταινßα εδþ: ---- > Το Ξυπüλητο ΤÜγμα
