Carpaccio – Peri-Grafis

Βιογραφικό

Ο Βιτόρε Καρπάτσο (Vittore Carpaccio, 1455-1526, High Renaissance) γεννήθηκε στη Βενετία και δεν έχουμε πολλά στοιχεία για κείνον, εξόν ότι υπήρξε μέγας δάσκαλος της Βενετικής Σχολής. Γιος του Pietro, εμπόρου γούνας, ούτε η ημερομηνία ούτε ο τόπος γέννησής του είναι γνωστά. Το επώνυμό του ήτανε στη πραγματικότητα Scarpazza ή Scarpazo, ενώ Carpaccio είναι η ιταλοποίηση των λατινικών μορφών Carpathius και Carpatio με τις οποίες υπέγραφε τα έργα του. Φαίνεται ότι οι Scarpazos ήταν αρχικά από το νησί Mazzorbo κι ότι ο κλάδος που κατάγεται ο Vittore είχε μετακινηθεί στη Βενετία τον 14ο αι., στην ενορία του San Raffaele Arcangelo (εκκλησία του Angelo Raffaele, Dorsoduro).
Το 1ο έγγραφο που τον αφορά είναι η διαθήκη του θείου του, Fra Ilario των Μικρών Αδελφών της Τήρησης του μοναστηριού Sant’Orsola fuori le mura στη Πάδοβα, γεννημένος Zuane (Giovanni) Scarpazza, στις 21 Σεπτέμβρη 1472, που ορίζεται διάδοχος κληρονόμος σε περίπτωση διαφωνίας μεταξύ των δικαιούχων. μπορεί να υποτεθεί ότι σε κείνη τη περίπτωση ο Carpaccio ήταν τουλάχιστον 15. Στη συνέχεια, το όνομά του εμφανίζεται σε απόδειξη ενοικίασης με ημερομηνία 8 Αυγούστου 1486, που περιγράφεται ως νέος κι εξακολουθεί να ζει στο σπίτι του πατέρα του.

Οι μελετητές των αρχών του 20ού αι. Molmento και Ludwig υποστήριξαν ότι ο 1ος δάσκαλος του Carpaccio, Lazzaro Bastiani, που, όπως οι αδελφοί Bellini κι ο Vivarini, ήταν επικεφαλής ενός μεγάλου ατελιέ στη Βενετία. Στο τέλος, ελάχιστες λεπτομέρειες παραμένουν για τη πρώιμη ζωή του, αφήνοντας τους μελετητές να συνδυάσουν τη πρώιμη καλλιτεχνική του κατάρτιση και διαμόρφωση. Στον κατάλογο raisonné του 2022, ο Humfrey παρουσιάζει διάφορα επιχειρήματα γιατί ο Carpaccio πιθανώς μαθήτευσε στο βενετσιάνικο στούντιο της οικογένειας Bellini, αναπτύσσοντας τη τέχνη του υπό την καθοδήγηση του Gentile Bellini ή/και του Giovanni Bellini.
Η 1η γνωστή δουλειά του κάνει την εμφάνισή της περί τα 1490 και πρόκειται περί του “Μύθου Της Αγίας Ούρσουλα” και φιλοτεχνήθηκε για τη Σχολή Αγίας Ούρσουλα. Ο κύκλος αυτός των εργασιών, ολοκληρώθηκε περί τα 1495 κι είναι το αριστούργημα του τόσο σε σύνθεση και χρώμα, όσο και σε λεπτή τεχνική κι ευαισθησία. Είν’ έργα με πλήθη ανθρώπων, ντυμένα μ’ εξαίρετα φορέματα και στο υπόβαθρο, τα θαυμάσια τονισμένα κτίρια που δοξάσανε και κάνανε γνωστή τη πόλη αυτή. Σε τούτα τα έργα, φαίνονται στοιχεία των καλλιτεχνικών του σπουδών: η αίσθηση “ομιλίας” των έργων, του Τζιοβάνι Μπελίνι, η θαυμάσια αρχιτεκτονική χώρου και προοπτικής του Αντονέλο Ντα Μεσίνα, η θαυμάσια χρήση φωτός του Αλβίζε Βιβαρίνι κι οι καθαρές τομές γραφικών του Φεραρέζε. Στοιχεία που ενωμένα και σε συνδυασμό με τη προσωπικότητα του, μας δίνουνε το ιδίωμα της τέχνης του.

Μεταξύ 1502-7, δουλεύει κύκλο τοιχογραφιών για τη Σχολή Αγίου Γεωργίου Ντέλι Σιαβόνι, με το θέμα του ‘Αγιου με τον Δράκο και κομμάτια από τη ζωή του Αγίου Ιερώνυμου. Μεταξύ 1511-4 εργάζεται στη Σχολή Αγίου Στεφάνου, με θέμα φυσικά αντίστοιχο. Ανέλαβε επίσης κι άλλες παραγγελίες από τη πολιτική ηγεσία της Βενετίας για το ναό Σαν Βιτάλε, μα μετ’ από τούτες, η καρριέρα του διακόπηκε και τούτο μερικώς οφείλεται στον ερχομό του Τιτσιάνο στο προσκήνιο.
Ήταν από τους πρώτους καλλιτέχνες που συμπεριέλαβε cartellino στους πίνακές του. Το εισήγαγε σε επιλεγμένα κομμάτια με τρόπο που το έκανε να φαίνεται σαν ο καλλιτέχνης να το είχε αφήσει εκεί χωρίς σκέψη. Σε σύγκριση με τον μέντορά του Bellini, τα έργα του είναι συνολικά λιγότερο καθορισμένα. Θεωρούμενος μη παραδοσιακός εκείνη την εποχή, ζωγράφισε τα τέμπλα του σε καμβά κι όχι σε ξύλινο πάνελ. Επιπλέον, πραγματοποίησε λεπτή προετοιμασία, που ‘χε σαν αποτέλεσμα μια πιο τολμηρή εμφάνιση.
Παρατηρήθηκε να παίζει με το σημείο εξαφάνισης στα έργα του. Για παράδειγμα, στο βιβλίο του Αγίου Ιερωνύμου στη μελέτη του, το σημείο εξαφάνισης βρίσκεται στα δεξιά του κέντρου. Ενώ εξακολουθούσε να χρησιμοποιεί τη παραδοσιακή χρήση του να βρίσκεται το σημείο εξαφάνισης στο κέντρο, μερικές φορές ο Carpaccio πρόσθεσε ένα δεύτερο σημείο εξαφάνισης. Στο The Death of St. Jerome (1502), ένα δεύτερο σημείο εξαφάνισης συμπεριλήφθηκε κάτω από το πρωταρχικό στο σώμα του αγίου. Το αποτέλεσμα ήταν ότι το πρωτεύον σημείο εξαφάνισης μετέδιδε εικόνες μακριά από τον παρατηρητή, ενώ το σημείο εξαφάνισης από κάτω έφερνε τις εικόνες προς τον παρατηρητή. Επίσης έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στην αρχιτεκτονική, απεικονίζοντας τα κτίρια με ακρίβεια για να εξασφαλίσει ότι οι πίνακές του αντανακλούσαν τα νέα αρχιτεκτονικά στοιχεία στη Βενετία.

Έτσι τέλειωσε τη καρριέρα του σ’ άλλες μικρές επαρχίες, Μπέργκαμο, Καντόρε, Ίστρια, και πέθανε κάπου εκεί, περίπου στα 1525-6. Ξεχάστηκε για πολλούς αιώνες για να ξαναανακαλυφτεί τον 19ο. Τώρα πλέον ίσταται μόνο κάτω από τον Μπελίνι, όσον αφορά στους Βενετσιάνους μεγάλους καλλιτέχνες του 15ου αι.

===============================