Chagall – Peri-Grafis

Βιογραφικό

Ο Μαρκ Σαγκάλ (Marc Chagall, 1887-1985, Classic Modern Art) ήταν από τα μεγαλύτερα ταλέντα του 20ου αι., κράτησε απόσταση, απ’ όλα τα ρεύματα της εποχής, καλλιεργώντας προσωπικό στυλ, που συνδυάζει το παλιό με το νέο, τη φαντασία με τη πραγματικότητα. Ταπεινής καταγωγής, Ρωσοεβραίος, έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Γαλλία. Το έργο του επηρεάστηκε από την ευλάβεια και τη θρησκευτικότητα του οικογενειακού του περιβάλλοντος και συχνά διαθέτει αυτοβιογραφικό χαρακτήρα, ωστόσο, ποτέ δεν αγνόησε τα μεγάλα διαχρονικά θέματα, Έρως & Θάνατος, που τα πραγματεύτηκε με μοναδικό πάθος, κερδίζοντας την αποδοχή του κοινού. Κυκλοθυμικός μα διακρίθηκε και σ’ άλλα πεδία, όπως βιτρώ, εικονογραφήσεις βιβλίων και σκηνογραφία. Ανέλαβε παραγγελίες απ’ όλο το κόσμο και θεωρείται, από τους γίγαντες της Μοντέρνας Τέχνης.
Ένας πρώιμος μοντερνιστής, συνδέθηκε με την École de Paris, καθώς και με πολλά σημαντικά καλλιτεχνικά στυλ και δημιούργησε έργα σε ένα ευρύ φάσμα καλλιτεχνικών μορφών, όπως ζωγραφική, σχέδια, εικονογραφήσεις βιβλίων, βιτρό, σκηνικά, κεραμικά, ταπισερί κι εκτυπώσεις καλών τεχνών. Δημιούργησε το δικό του μείγμα και στυλ μοντέρνας τέχνης, βασισμένο στις ιδέες του για την ανατολικοευρωπαϊκή κι εβραϊκή λαογραφία.

Γεννήθηκε ως Moishe Shagal στις 6 Ιουλίου 1887 στο Βιτέμπσκ της Ρωσίας κι 9 ετών αρχίζει να μελετά σχέδιο σ’ ατελιέ ντόπιου τοπιογράφου, του Γέχουντα Πεν. 1 έτος μετά εγκαθίσταται στην Αγία Πετρούπολη κι ασκείται, συνεργαζόμενος με πολλούς άλλους καλλιτέχνες, μα κυρίως με τον Λέον Μπαξτ. Πέρασε τα χρόνια του πολέμου στην πατρίδα του τη Λευκορωσία, έγινε ένας από τους πιο διακεκριμένους καλλιτέχνες της χώρας και μέλος της μοντερνιστικής πρωτοπορίας, ιδρύοντας το Vitebsk Arts College. Την επόμενη χρονιά, πάει στο Παρίσι κι έρχεται σ’ επαφή μ’ άλλους καλλιτέχνες που επηρεάζουν το ύφος του. Τέλος του 1912 ζει κι εργάζεται σε καλλιτεχνική κοινότητα που ονομάζεται Η ΚΥΨΕΛΗ. 2 χρόνια μετά, επιστρέφει στο Βιτέμπσκ, μετά τη πρώτη προσωπική του έκθεση στο Βερολίνο και λόγω του Α’ Παγκ. Πολ., εγκλωβίζεται στη Ρωσία. Το 1920, πηγαίνει στη Μόσχα, συνεργάζεται με το Κρατικό Εβραϊκό Θέατρο και τον επόμενο χρόνο εγκαταλείπει τη Ρωσία κι εγκαθίσταται αρχικά στο Βερολίνο για ένα έτος και μετά επιστρέφει στο Παρίσι. Αργότερα εργάστηκε μέσα και κοντά στη Μόσχα σε δύσκολες συνθήκες κατά τη διάρκεια δύσκολων στιγμών στη Ρωσία μετά την Επανάσταση των Μπολσεβίκων, πριν φύγει ξανά για το Παρίσι. 2 χρόνια μετά, γνωρίζει τη μέλλουσα σύζυγό του, Μπέλα Ρόζενφελντ, την επόμενη χρονιά τη παντρεύεται και σε λίγο, αποκτά τη κόρη του Ίντα.

Το 1935, επισκέπτεται τη Πολωνία και πιο συγκεκριμένα τη Βίλνια και διαπιστώνει το ισχυρό ρεύμα αντισημιτισμού. Έτσι 2 χρόνια μετά, παίρνει τη Γαλλική υπηκοότητα, μετά όμως τη γερμανική εισβολή, το 1941, την αφαιρούνε. Καταφεύγει στην Ισπανία κι αμέσως μετά στις ΗΠΑ, όπου και θα παραμείνει 7 χρόνια. Το 1944, πεθαίνει η Μπέλα και 4 χρόνια μετά, επιστρέφει στο Παρίσι, μα τελικά εγκαθίσταται στη Προβηγκία. Το 1952 παντρεύεται τη Βαλένσκα Μπρόντσκι.
Ο κριτικός τέχνης Robert Hughes αναφέρθηκε στον Chagall ως «την πεμπτουσία του Εβραίου καλλιτέχνη του 20ού αι.». Σύμφωνα με τον ιστορικό τέχνης Michael J. Lewis, ο Chagall θεωρήθηκε ως «ο τελευταίος επιζών της 1ης γενιάς των ευρωπαίων μοντερνιστών».

Για 10ετίες, «ήταν επίσης σεβαστός ως ο διαπρεπής Εβραίος καλλιτέχνης στον κόσμο». Χρησιμοποιώντας βιτρό, δημιούργησε παράθυρα για τους καθεδρικούς ναούς της Ρενς και του Μετς, καθώς και το Fraumünster στη Ζυρίχη, παράθυρα για τον ΟΗΕ και το Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγο και τα παράθυρα της Ιερουσαλήμ στο Ισραήλ. Έκανε επίσης πίνακες μεγάλης κλίμακας, συμπεριλαμβανομένου μέρους της οροφής της Όπερας του Παρισιού. Βίωσε τη «χρυσή εποχή» του μοντερνισμού στο Παρίσι, όπου «συνέθεσε τις μορφές τέχνης του κυβισμού, του συμβολισμού και του φωβισμού κι η επιρροή του φωβισμού γέννησε τον σουρρεαλισμό». Ωστόσο, σε όλες αυτές τις φάσεις του στυλ του «παρέμεινε εμφατικά Εβραίος καλλιτέχνης, που το έργο ήταν μια μακρά ονειρική ονειροπόληση της ζωής στο χωριό καταγωγής του, το Vitebsk». «Όταν πεθάνει ο Ματίς», παρατήρησε ο Πικάσο τη 10ετία του 1950, «ο Σαγκάλ θα είναι ο μόνος ζωγράφος που θα καταλάβει τι είναι πραγματικά το χρώμα».