Della Francesca – Peri-Grafis

Βιογραφικό

Ο Πιέρο Ντέλλα Φραντσέσκα (Piero Della Francesca, 1416-1492, Early Renaissance), (γνωστός στους συγχρόνους του ως Πιέρο ντι Μπενεντέτο ντε’ Φραντσέσκι, Piero di Benedetto de’ Franceschi) υπήρξε από τους μεγαλύτερους Ιταλούς ζωγράφους του 15ου αι. αλλά και λαμπρός μαθηματικός κι οι πίνακές του εμφανίζουνε γεωμετρική σαφήνεια, που συνδυάζεται με τα διαυγή λαμπερά χρώματα. Παρ’ ότι επί αιώνες έμεινεν άγνωστος, σήμερα συγκαταλέγεται στους Τιτάνες της Αναγέννησης.

Γεννήθηκε στο Μπόργκο Σαν Σεπόλκρο, κωμόπολη κοντά στο Αρέτσο της Τοσκάνης, γιος του Μπενεντέτο Ντε Φραντσέσκι και της Ρομάνα. Ο πατέρας ήτανε πλούσιος έμπορος δερμάτων και μαλλιού, η μητέρα ήταν κόρη του Ρέντσο ντι Κάρλο ντα Μοντέρκι (Renzo di Carlo da Monterchi) από το παρακείμενο χωριό Μοντέρκι, επίσης εμπόρου μαλλιού.

Πιθανότατα έμαθε τη τέχνη της ζωγραφικής από κάποιον από τους καλλιτέχνες της σχολής της Σιένα, που εργάζονταν εκείνη την εποχή στη πόλη του κι εργάστηκε στο Σανσεπόλκρο ως βοηθός του ζωγράφου Αντόνιο ντ’ Ανγκιάρι (Antonio d’Anghiari), που καταγόμενος από το παρακείμενο ομώνυμο χωριό είχε εγκατασταθεί στο Σανσεπόλκρο προκειμένου να εκτελέσει κάποια παραγγελία. Το 1439 εργάστηκε μαζί με τον Ντομένικο Βενετσιάνο (Domenico Veneziano) σε νωπογραφίες στη παρακείμενη εκκλησία Sant’ Egidio του Νοσοκομείου Santa Maria Nuova της Φλωρεντίας. Η εργασία του Βενετσιάνο, ιδιαίτερα στην κατανομή του χώρου, επηρέασε τον νεαρό Πιέρο.

Εργάστηκε σε πολλές πόλεις της Κεντρικής Ιταλίας, όπως Ρώμη, Φερράρα, Πέζαρο, Ανκόνα, Αρέτσο, Ρίμινι, Ουρμπίνο και Περούτζια, αλλά δεν έχασε την επαφή του με τη γενέτειρά του, που την απεικόνισε σε ορισμένα έργα του, όπως «Η Βάπτιση του Χριστού», ενώ οι λόφοι της απεικονίζονται και στη «Γέννηση». Με τις περιπλανήσεις του αυτές γνώρισε αρκετούς συναδέλφους του, μεταξύ των τον Φρα Αντζέλικο, που τον συνέστησε σε πολλούς διάσημους ζωγράφους της εποχής, όπως ο Μαζάτσιο κι ο Μπρουνελέσκι.
Το 1442 εκλέγεται Δημοτικός Σύμβουλος στη γενέτειρά του. 3 χρόνια μετά, η Αδελφότητα Του Ελέους, παραγγέλνει ένα έργο για την Αγία Τράπεζα. Τη 10ετία του 1460, φιλοτεχνεί τη σειρά τοιχογραφιών “Ο Θρύλος Του Αληθινού Σταυρού”. Ενδιάμεσα, αναλαμβάνει να διακοσμήσει την Αγία Τράπεζα του Ναού Σαν Αγκοστίνο και το 1459 ζωγραφίζει μερικές τοιχογραφίες για το Βατικανό.

Τις 2 τελευταίες 10ετίες της ζωής του έζησε στη γενέτειρά του, εκτελώντας διάφορες παραγγελίες για λογαριασμό των τοπικών εκκλησιών. Κανέν από τα έργα του αυτά δεν σώζεται. Το 1480 ο Πιέρο ονομάστηκε επικεφαλής της Confraternita di San Bartolomeo και ζωγράφισε τη «Γέννηση» (σήμερα στην Εθνική Πινακοθήκη Λονδίνου) και τη «Μαντόνα» στην εκκλησία Santa Maria delle Grazie στη Σενιγκάλια (Senigallia). Τέλος, ζωγράφισε την Αγία Τράπεζα στη Περούτζια, έργο που χαρακτηρίζεται αδέξιο, τη «Θεοτόκο με το Βρέφος και τους Αγίους». Το 1478 αναλαμβάνει τη τελευταία παραγγελία για την Αδελφότητα μα δε ξέρουμε αν την ολοκληρώνει. Αν ναι, τότε δε σώθηκε.

Λίγα χρόνια πριν τον θάνατό του ασχολήθηκε μ’ άλλα θέματα πλην ζωγραφικής. Μεταξύ 1474 και 1482 συνέγραψε το έργο De prospectiva pingendi (Περί της προοπτικής στη ζωγραφική), στα χνάρια του Ευκλείδη και του Αλμπέρτι. Το πρωτότυπο φυλάσσεται σήμερα στη Biblioteca Palatina στη Πάρμα, είναι γραμμένο από τον ίδιο τον καλλιτέχνη, αφιερωμένο στον προστάτη του Δούκα Guidobaldo da Montefeltro κι εικονογραφημένο με σχέδιά του επί γεωμετρικών, προοπτικών κι αναλογικών μελετών. Ακολούθησε 2ο έργο, De quinque corporibus regularibus (Περί των πέντε κανονικών σωμάτων), που ασχολείται με την ιδέα της τέλειας προοπτικής, βασισμένο στις ιδέες του Πλάτωνα και του Πυθαγόρα, εικονογραφημένο από τον ίδιο, φυλάσσεται στη Φλωρεντία. Η άποψη του Βαζάρι ότι είχε τυφλωθεί λίγα χρόνια πριν το θάνατό του δεν φαίνεται να ευσταθεί, καθώς το 2ο χειρόγραφό του ολοκληρώθηκε το 1485.

Ο Πιέρο πέθανε 12 Οκτώβρη 1492, σ’ ηλικία 76 ετών, στο σπίτι του στο Σανσεπόλκρο και θάφτηκε στο Αββαείο του Μπόργκο Σαν Σεπόλκρο. 5 χρόνια νωρίτερα είχε συντάξει διαθήκη, που άφηνε τα υπάρχοντά του στην οικογένειά του και στην Εκκλησία.

===================================