 |
 |
|||
|
|||
 |
|||
 |
ÊáíáôÜ 'Áííá: ÓðïõäÞ Áðïõóßáò Óå Ìáýñï Öüíôï |
|
--------------------------------------------------------------------------------------------- σχüλιο απü τον εικαστικü ΜιχαÞλ ΑγγελÜκη Οι κατεστημÝνες αντιλÞψεις περß τÝχνης θÝλουν τον καλλιτÝχνη, πειθÞνιο üργανο μιας παγκοσμιοποιημÝνης κι επιβαλλüμενης απü διÜφορα κÝντρα εικαστικÞς Ýκφρασης. Ακüμα οι κατεστημÝνες αντιλÞψεις περß τÝχνης, θεωροýν üτι το μüνο περιεχüμενο που εκφρÜζει το σÞμερα, εßναι μια ισοπεδωτικÞ κατÜσταση πραγμÜτων κι αξιþν τÝτοια, που να αρÝσκεται στο ναρκισσισμü ατομικþν ιδιαιτεροτÞτων, στο παρÜξενο, στο εντυπωσιακü και γιατß üχι, στο βÝβηλο και στο υβριστικü -με την αρχαßα Ýννοια του üρου. ΤÝλος αυτÝς οι αντιλÞψεις θεωροýν üτι η λεγüμενη ΒυζαντινÞ τÝχνη Ýχει κλεßσει τον κýκλο της και τη κατατÜσσουν στις διακοσμητικÝς τÝχνες. Εßναι üμως Ýτσι; Πιστεýω πως üχι. ¼σο υπÜρχουν Üνθρωποι με πßστη κι ελπßδα σε διαφορετικÝς αρχÝς απü την σημερινÞ ισοπÝδωση αρχþν κι αξιþν, θα υπÜρχουν και καλλιτÝχνες που θα εκφρÜζουν με τη λýρα τους Þ με το χρωστÞρα τους αυτοýς τους ανθρþπους. Η 'Αννα ΚανατÜ εßναι μια νÝα καλλιτÝχνης με βαθýτατη εικαστικÞ αντßληψη. ¸χοντας εντρυφÞσει αρκετÜ σοβαρÜ στην μεγÜλη σχολÞ της Ορθüδοξης Εικονογραφßας, μπορεß να καταπιÜνεται και να πειραματßζεται σε νÝα υλικÜ και σε νÝα εκφραστικÜ μÝσα. Η Ορθüδοξη τÝχνη στην μακραßωνη παρÜδοση της δεν υπÞρξε διüλου μονοσÞμαντη και στατικÞ. Αντßθετα και παρÜ τις τüσες και τüσες δυσκολßες και αντιξοüτητες, επÝδειξε Ýνα αξιοζÞλευτο δυναμισμü για να υπÜρχει και να εμπνÝει ακüμη και σÞμερα. ΒασικÞ εκφραστικÞ της δýναμη το χρþμα και το φως. Το χρþμα του επικÜθεται το Ýνα πÜνω στο Üλλο για να αναδεßξει το φως. Για να εκφρÜσει τον ολοφþτιστο κüσμο της υπερβατικÞς πραγματικüτητας των αγßων μορφþν. Αυτü κÜνει κι η 'Αννα ΚανατÜ. Χωρßς να αφßσταται της εικαστικÞς παρÜδοσης, χρησιμοποιεß σαν εκφραστικü μÝσον τα Fluorecent χρþματα τα οποßα αναδεικνýονται με τον ιδιαßτερο φωτισμü της υπεριþδους ακτινοβολßας. Το αποτÝλεσμα εßναι εντυπωσιακü. Οι μορφÝς τüσο των αγßων ÜλλÜ και των απλþν καθημερινþν μορφþν αποκτοýν μια νÝα διÜσταση που επιτεßνει τις προθÝσεις της εικονογραφßας. Η üλη καλλιτεχνικÞ προσπÜθεια της ζωγρÜφου, Ýχει την πυκνüτητα του νÝου κι οι üποιες... αδυναμßες, θα 'λεγα üτι εßναι φυσιολογικÝς κι ευτυχþς που υπÜρχουν. Εßναι ο πρþτος σταθμüς μιας αξιÝπαινης προσπÜθειας κι ενüς προβληματισμοý, που πιστεýω üτι το μÝλλον της επιφυλÜσσει ακüμα μεγαλýτερες επιτυχßες. ΜιχαÞλ ΑγγελÜκης Στην απουσßα σου ζω σαν σ' Ýρμο σπßτι μÝσα κλειστÜ παραθυρüφυλλα αν εßναι μÝρα Þ νýχτα δεν το ξÝρω θαρρþ πως εßναι πÜντα νýχτα... ΣκιÝς που παγιδεýτηκαν εντüς του οι αναμνÞσεις στους λερωμÝνους τοßχους αργοσÝρνονται και στα ταβÜνια -με τις δυσοßωνες ρωγμÝς απειλητικÜ να χÜσκουν γÝρικα ξεδοντιασμÝνα στüματα- χαúδεýουν τα δþδεκα χÝρια χρþματος τα ξεφτισμÝνα εδþ κι εκεß ως να φανεß η πÝτρα ανηλεÞς καταγραφÞ του χρüνου ανατομßα ενüς προαναγγελθÝντος Ýρωτος. Το ξýλινο πÜτωμα να τρßζει στο κÜθε βÞμα μου, κλαßγοντας Þ γελþντας πολυκαιρισμÝνα, ξÝθωρα τα μισοσαπισμÝνα του σανßδια με δυσκολßα να κρατοýν τα βÞματÜ μου -φοβÜμαι μην βουλιÜξω... μη κατακρημνιστþ απ' τον εýθραυστο φλοιü της απαντοχÞς μου στην ουτοπßα της ελπßδας που καραδοκεß με τ' αδηφÜγο της χαμüγελο στο στüμα (Το ξýλινο πÜτωμα üμορφο κÜποτε κεßνα τα βρÜδια των εκστατικþν χορþν τα γεμÜτα αγαλλßαση και τρυφερÞ εγκατÜλειψη -τ' αθþα μας βρÜδια- κÜθε τριγμüς του τþρα και μια λÝξη που ειπþθηκε σ' Üλλους καιροýς μελωδßες και Þχοι που πλημμýρισαν Üλλες νýχτες τυρρανικÜ παραμορφþνει ü,τι ευλαβικÜ κατÝγραψε ο χρüνος) Κι οι πüρτες πÜντα μισÜνοιχτες -σκιÜ κι εγþ μες στις σκιÝς- που κÜποτε σÜρωσε γεμÜτος υποσχÝσεις τη γυÜλινη ευτυχßα μου θρυμμÜτισε τα οικεßα üνειρα για να μου φÝρει, λÝει, Üλλα 4/4/07 1.30 πμ ΤετÜρτη Ακροβατþ Ακροβατþ σε χÜρτινη σιωπÞ λÝξεις καθρÝφτες μαχαßρια του χρüνου τÝμνουν τις στιγμÝς μα πÜλι σμßγουν. Ακροβατþ στο διÜκενο με λÝξεις χτßζω γιοφýρια πÝτρινα χÝρια σε διÜταση το κÝντρο ορßζω απ' το εδþ και τþρα στο επÝκεινα. Ακροβατþ ελßσσομαι αιωροýμαι λÝξεις κομμÜτια κερματßζομαι μεθþ απ' τον ßλιγγο και μες στο βλÝμμα σου πληροýμαι. ΣπουδÞ Στο Μαýρο Το μαýρο χρþμα λÜτρευα απü πÜντα μου. Σýμβολο της μη ýπαρξης, του απολýτου μηδενüς, της απουσßας... Μαýρο το χρþμα του Κενοý αυτοý που Þταν εν ΑρχÞ του νεογÝννητου Φωτüς γüνιμη μÞτρα. Το σκοτÜδι, το μυστÞριο κι ο θÜνατος μαýρα φορÜνε. Το ßδιο κι η θλßψη μου. ¸τσι η χαρÜ μου περισσüτερο θα λÜμψει στο μαýρο φüντο σαν προβÜλλει! ΑναμονÞ Μα þσπου να ορßσει το σýννεφο βαθιÜ θα κρýβονται τ' Üγουρα σπÝρματα στην κοιλιÜ του χρüνου κι η νýχτα φýλακας, τροφüς σε αγÜπες αγÝννητες, εκεß, στη σκοτεινÞ πλευρÜ του φεγγαριοý, θα υφαßνει τους μýθους της, γλυκÜ νανουρßσματα, μη και ξυπνÞσουν Üκαιρα οι Ýρωτες κι αναλωθοýνε μÜταια οι πüθοι. Μια ΘÜλασσα ΟλÜκερη... Μη κυνηγÜς, στωικÜ περßμενε αφουγκρÜσου τις σιωπÝς, τις απουσßες μην αδημονεßς τους πüθους σßγησε και τις λαχτÜρες τον χρüνο ζýγισε τα ρεýματα τ' ανοδικÜ τα κατερχüμενα νιþσε τους ρυθμοýς τους κýκλους μετρονüμος γßνε των καιρþν, του απεßρου δýσε κι ανÝτειλε κι εσý σαν τον Þλιο σαν το φεγγÜρι γÝμισε, Üδειασε το κýμα κοßτα ξεσπÜ και μαζεýεται δýναμη παßρνει φουσκþνει απλþνει αφροýς ξεβρÜζει δþρα δες την τουλßπα κüκκινο κýπελλο δροσοστÜλες γεμÜτο τρεις μÝρες χαρÜς üλο κι üλο της φτÜνουν κοßτα το σýννεφο τþρα εßναι Üλογο μετÜ δελφßνι üπως ο Üνεμος ορßσει ýστερα γßνεται βροχÞ χεßμαρρος γßνεται θÜλασσα χυμüς των δÝντρων δÜκρυ αλμυρü Μη κυνηγÜς αυτü που δεν πιÜνεται την ηλιαχτßδα που βοýτηξε στα μÜτια του του φεγγαριοý το μÜλαμα στα üμορφα μαλλιÜ του τ' Üγριο ρüδο των χειλιþν ΜÝσα σου κοßτα τα χνÜρια βρες τ' αποτυπþματα ρωγμÝς του πüνου δες τες και μÝτρα Üγγιξε, μÜθε και σκýψε, πιÝς απ' τις δικÝς σου τις πηγÝς üλα εκεß που κεßτονται σ' αιþνια γαλÞνη λßμνη ακýμαντη üνομα Üλλαξε και πες: με λÝν' αγÜπη, με λÝν' ειρÞνη, χαρÜ του κüσμου. 1-5-'07 ...δεν Ýχω φωνÞ, μνÞμες μüνο, απουσßες την θυμÜμαι την ΙθÜκη παλιÜ κιτρισμÝνη απþλεια στο δισÜκι μου μοναδικü μου υπÜρχον αφετηρßα και τÝλος μου μακρý ταξßδι... εßκοσι χρüνια κρÜτησε πρþτα φωτιÜ και πüλεμος μετÜ θεúκÝς κατÜρες και ναυÜγια σ' ανταριασμÝνα πÝλαγα πρüσκαιρες χαρÝς σ' αγκαλιÝς εφÞμερες -ποιÜς μοßρας σκοτεινÞς το χρÝος πληρþνω; τþρα οι Φαßακες με κανακεýουν σÝβας και δþρα μου 'λειψε μια ανÜσα Ýνα χαμüγελο... μου δεßχνουν το λιμÜνι της απÝναντι δεν τους πιστεýω Και εßναι αυτÞ που Üφησα, αυτÞ που σπαρταρÜ στη μνÞμη μου, ολüφωτη ως τα τþρα; ¸να τσιγÜρο τελευταßο και θα ξÝρω...
Του ΘανÜτου Στοχασμοß 1 ΧÝρι απλþνει τρυφερü ο Üνεμος της δýσης ριγεß η ρÜχη του κüκκινες κορδÝλες ηλιοδÜχτυλα χαúδεýουν τα μαλλιÜ του. Κεßνος, αργοπερνÜ το χÝρι απÜνω τους διþχνει τις κρυφÝς χαρÝς θλßψη βαθειÜ τρÝμει στ' αχεßλι του της νýχτας το αγκÜλιασμα προσμÝνει νυχτοποýλι Ýρημο. -Ποιü τÝλος σκοτεινü στοχÜζεται; 2 Για λßγο μüνο το παραπÝτασμα ανÜμεσα στους κüσμους ανασÞκωσες κρυφοματιÝς εκστατικÝς στο επÝκεινα. ΘÜλασσα ζωÞς απü τη μια ΜνÞμη του πüνου, της χαρÜς πρþτη της γÝννησης κραυγÞ νερü μαζß και χþμα φωτιÜ του Ýρωτα ýστερα των Üστρων πυρ ανÜλωμα λÜσπη ξανÜ γενÝθλια μοßρα. Και ΘÜλασσα ΓαλÞνης απ' την Üλλη ΛÞθη λυτρωτικÞ η διασπορÜ στο Üπειρο ιÜματα για λησμονιÜ λωτοß των Üστρων λεýτερη αýρα διÜφανη αβαρÞς απανταχοý στα πÜντα Üχρονη μßα πνοÞ και πνεýμα Ýνα, ουσßα μüνη να 'ν' το Φως κι ο ¾πνος του τÝλους τÝλειος. -ΑνθρωποδÝλφινο, σε ποια νερÜ θα κολυμπÞσεις; 3 Εßναι ο θÜνατος που δßνει στη ζωÞ αξßα Εßναι η ζωÞ που τρομερü κÜνει τον θÜνατο ΥπÜρχει Ýνα σημεßο τυφλü εκεß ανÜμεσα Σαν σταθεßς στο κεφαλüσκαλο -χÜσμα διÜπλατο ýστατη Θýρα στο μεταξý των κüσμων διÜστημα- μοιÜζει να μην σ' αγγßζει κανÝν απ' τα δýο Η ζωÞ ιδωμÝνη απ' την Üλλη πλευρÜ το ßδιο τρομερÞν Ýχει üψη καθþς γλυκαßνει ο θÜνατος. -Τß σε σκοτßζει πιüτερο; Α! Εσý, Εσý... Α! εσý, εσý, Με τα επτÜ φεγγÜρια για προσκÝφαλο, το στÝρνο οποý αγκομαχÜ η θÜλασσα των ταραγμÝνων ßσκιων κι üλοι οι Üνεμοι να φυσοýν ξενητεμü σε πλÜγιο βλÝμμα σκοτεινü, μικρÝ θεÝ της Üρνησης, που σ' Ýθρεφε κüρφος προσμονÞς ως να θεριÝψεις με θυμιÜματα ακριβÜ Θα περιμÝνει o λευκüς βωμüς, η αιþνια ραγισμÝνη πÝτρα μες στο μικρü ναü των πολýχρωμων οραμÜτων και των ανθισμÝνων επιθυμιþν τον ερχομü της ασημÝνιας βροχÞς σαν απü θεοý ελεÞμονος γüνιμο δÜκρυ να ποτßσει το χþμα ως τα Ýγκατα τα δÝντρα να καρπßσουν Δυο ΡιπÝς 1 Πως ρÜγισαν τα μÜτια μου, σαν θþρησαν τ' ανÜγλυφο της μοßρας πρüσωπü σου επτασκÜλιστο, αρχαßο εικüνισμα, σε τüπο απüμερο, ιερü σεργιÜνισαν οποý θροÀζαν οι σκιÝς ριπÝς ανÝμου ασημüσκονη στην Ýρημη πÜνω πÝτρα, κομμÜτια χßλια! 2 ΨυχÞ μου, αθþα ντýθηκες τ' üνειρο εσÜρπα διÜφανη ν' αντιφεγγßζει κüκκινο, το δÝρμα ν' ανασαßνει üλο το φως, ν' αναρριγÜ στο Üγγιγμα κι ýστερα πÜλι, σιωπÞ... αερικü θα εßναι πλÜνητα ανÝμου λογισμüς! ΚαθρÝφτισμα Και εßδα να καθρεφτßζεται εκεß στο ρυτιδωμÝνο κÜτοπτρο της θÜλασσας του χρüνου
το ασÞμι του πρüσωπο με τα σημÜδια απÜνω του ενüς αρχαßου ανÝμου που δεν φýσηξε ακüμα κι üμως τρεις κοßτες ποταμþν εχÜραξε στο πεπερασμÝνο μÝτωπο χεßμαρρους κι αυλακιÝς βαθιÝς γýρω απü στüμα χÜους με χεßλη σμιλευμÝνου αλÜβαστρου και λßμνες σκοτεινÝς ετÜραξε üμορφα μÜτια να θωροýν το χρüνο και ν' αντιφÝγγουν ουρανü και λüφο ανüρθωσε μýτη περÞφανη τ' αρþματα της ýπαρξης να οσμßζεται και στης κüμης το στροβßλισμα ριπÝς του κüσμου νÝφη καινοφανÞ αναδýθηκαν γεννÞτορες αστÝρων Ω! θαýμα μου πþς την εικüνα να κρατÞσω ακÝραια; πþς να ιστορÞσω το Üπειρο; 6/30/'07 8:26 μμ ¹ταν Που ¸βρεχε Κüκκινο ¹ταν που Ýβρεχε κüκκινο απ' το Ýνα του μÜτι, τ' αριστερü κι απ' τ' Üλλο Ýδυαν οι στιγμÝς πßσω απ' τα σýννεφα. Με το 'να χÝρι Ýδιωχνε σκιÝς και σφοýγγιζε τον ßδρωτα απ' τ' αστÝρια Με τ' Üλλο μÜζευε αστραπÝς σε αρμαθιÜ φωτιÜς μη και ραγßσουν το γυÜλινο περßβλημα του κüσμου μη σκßσουνε της νýχτας το εβÝνινο πουκÜμισο κι αποκαλýψουν του κüρφου της τα μυστικÜ. Σε κεßνο το ρüδινο κüρφο πως θα 'θελε να 'γερνε πÜντα ýστερα απü κÜθε μÜχη με το ασýλληπτο να μÝθαγε απ' τις μυρωδιÝς της Üγνωστης σÜρκας απ' του μυστηρßου το Üρωμα κι εκεß, να βýθιζε κορμß-ψυχÞ για να κρυφτεß μες σε γλυκιÜ αποκÜρωση. Κι üμως, το 'ξερε. πως Ýτρεχε λιωμÝνο σßδερο απ' τα μÜτια του αντß για δÜκρυ, κι ü,τι κοιτοýσε το κατÝκαιγε ü,τι Üγγιζαν τα χÝρια του στÜχτη. Το 'ξερε. πως δεν θα χüρταινε φωτιÜ μα δεν θα χüρταινε κι αγκÜλη. Μακρý Καλοκαßρι Θα 'ναι μακρý αυτü το καλοκαßρι Ο Þλιος θα χαρÜζει με πýρινα δÜκτυλα δρüμους φωτιÜς στ' αρχαßα σου χþματα πορφυρÝς πολιτεßες θα ορθþνει στη δýση σου καφτüς ο Üνεμος τη μορφÞ σου θα δßνει στα νεφελþματα τ' üνομÜ σου θα γρÜφει μ' αιχμηρÜ τ' Üσπρα του δüντια στους βρÜχους που ρßχτηκαν μικρÜ ξεχασμÝνα νησιÜ απü καταβολÞς του κüσμου στην κüκκινη θÜλασσα και θα 'ρθουν οι παλßρροιες διεισδυτικÝς βαθýτερα θα εισχωροýν στον Αýγουστο καινοýργιες ακτÝς θα ορßσουν στα φλεγüμενα üνειρα κι ακρωτÞρια προεκτÜσεις των πüθων στη γη των αποχωρισμþν και τ' Üστρα κρεμασμÝνα στο σκοτεινü σου πρüσωπο πιο φωτεινÜ θα δεßχνουν κι απ' τον Þλιο της μÝρας πιο μεγÜλα κι απ' αυτü το φεγγÜρι που μ' ολοστρüγγυλη απορßα κοιτÜει το ολοκαýτωμα πιο κοντινÜ θαρρεßς σε τοýτο το καλοκαßρι το πυρπολυμÝνο απü την προσδοκßα του αδýνατου. 10-7-'07 Νοσταλγßα Εßναι που νοστÜλγησα το θρüισμα εκεßνο λαßμαργη ανÜσα σε πÝτρα πÜνω Üκοπη Üγριο χÜδι σμßλη να γßνεται επßμονα, αργÜ, στην πÝτρα που ονειρεýονταν Κοýρος πως εßναι, τÜχα, Þ Ηνßοχος Πως τρÝμιζαν τα δÜκτυλα Θαρρεßς σε σÜρκα στÜρι! Χμ, Κορßτσι-πρÜμα, κÜποτε που εßδα ν' ανασταßνεται στο παρελθüν της μνÞμης του μÝλλοντüς μου ο καρπüς κüκκινο ρüδι þριμο, σαν Ýσκασε, σκüρπισαν σπüροι χßλιοι! Μυστικüς κÞπος Και να που λÝω: Δεν πειρÜζει που τÜισες με αßμα αυτüν τον κÞπο με τα σπÜνια αταξινüμητα Üνθη της σÜρκας που ευωδßαζαν απü προσμονÝς μακραßωνες και τ' αειθαλÞ παχýσκια δÝντρα -τα φερμÝνα απ' τις αχαρτογρÜφητες χþρες της μνÞμης- με τα υποσχüμενα μÞλα χρυσÜ βλαστÜρια, κορμοß νευρþδεις γυναßκειοι μηροß τιτÜνιοι Ýτσι βαθιÜ που αναδýονταν απ' το ζωοφüρο χþμα και σþματα τις φυλλωσιÝς φωτοροýσες τρÝμουσες να θροÀζουν Ýκσταση στις πνοÝς ταξιδευτþν ανÝμων. Δεν πειρÜζει, που πüτισες τις ρßζες αιþνια κοιμþμενων πüθων μ' üνειρα υγρÜ με χειμαρρþδη ορμÞ που ανÜβλυσαν απü της γης τα στüματα πηγÜδια σαν Ýσκαψες επτÜ γυμνÜ τα χÝρια, τα νýχια πÝτρινα κι απü τις λßμνες των ματιþν νερÜ υφÜλμυρα- κι εκεßνοι θÝριεψαν, λαßμαργοι κισσοß ελικωτÜ συστρÝφονται στο σþμα του καιροý φιδογυρνþντας. Οýτε που αδημονþντας γεýτηκες του üρθρου πρþιμους καρποýς πρωτüγνωρους. -εδþδιμες χαρÝς παρθÝνας γης- σπÝρματα, ρßζες και βλαστοýς γλυκüπικρους των αορÜτων σου αποκÜλυψη της θÜλασσας των λογισμþν και της αφÞς ξεχεßλισμα. Δεν πειρÜζει, το χþμα αυτü αν γßνηκε κορμß σου κορμοß, βλαστοß, φυλλþματα τα μÝλη στων εποχþν τους κýκλους που απλþνονται. Δικüς σου τüπος αφετηρßα και τÝλος σου γενÝθλια γη και τÜφος. 9/'07
|
 |
