ΠΡΟΣΩΠΑ

     Βρισηίδα, Εκάβη, Ανδρομάχη και Χορός, απαρτιζόμενος από νέους πρόωρα χαμένους, που δε πρόκαμαν να μάθουν και να γευτούν τις χαρές του Έρωτα.

                                         ΣΚΗΝΙΚΟ

     Πάντα το ίδιο: Ο 'Αδης.

                                         ΣΤΟΡΥ 

     Η Βρισηίδα φτάνοντας στον 'Αδη, προσπαθεί να κατανοήσει τη διαφορά μεταξύ αφέντρας και δούλας κι αναζητά πρόσωπα για κουβέντα, πάνω σ' αυτό το θέμα. Ο Χορός, από την άλλη πλευρά -δε γίνεται αντιληπτός από τις ηρωίδες- αναζητά να πληροφορηθεί, κρυφακούγοντας συζητήσεις, τι είναι εκείνο που δε κατάφερε, δε πρόκαμε να κατανοήσει στη ζωή: Ο Έρωτας!
     Βλέποντας κι ακούγοντάς την να μονολογεί, πιστεύει πως αν την ακολουθήσει και παρακολουθήσει τις κουβέντες που θ' αναπτυχθούν, κάτι θα μπορέσει να καταλάβει!

                                         ΣΚΗΝΗ ΠΡΩΤΗ
    (Η Βρισηίδα περιφέρεται άσκοπα, νιόφερτη στον 'Αδη, ακολουθούμενη από το Χορό. Ψάχνει κάποιο γνωστό πρόσωπο. Μέχρι που βλέπει την Εκάβη και την Ανδρομάχη καθισμένες και θλιμμένες. Τότε ξεκινά να μονολογεί. Ο Χορός κρατά το ίσο με ατάκες που δεν ακούγονται κι αυτή συνεχίζει...)

ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Βλέπω τις δυο τις πρώτες κυρίες της Τροίας. Πεθερά και νύφη. Αφέντρες. Όχι όπως εγώ που υπηρέτησα χωρίς τη θέλησή μου και χάρισα χαρά με το κορμί μου χωρίς όμως δική μου πεθυμιά. Σα τι να σκέφτονται άραγε;
ΧΟΡΟΣ: Και 'κείνες τη δικιά τους τύχη. Θάψανε κι υπηρετήσανε στο τέλος.
ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Στο τέλος της ζωής τους γνώρισανε κι αυτές τι πάει να πει σκλάβα. Πολέμου λάφυρα και τούτες μαθές. Τελικά ποιά η διαφορά μας;
ΧΟΡΟΣ: Καμιά η διαφορά και πριν μα δε το βλέπεις! Και μας δε μας ακούει κανείς...
ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Μα και πριν σκλάβες δεν ήσαν; Η μια στο Πρίαμο κι η άλλη στο πρωτοβλάσταρό του, τον Έκτορα. Απλά η διαφορά μας ίσως να 'ταν μόνο στου κρεβατιού τη πεθυμιά. Μπορεί, άμα δε θέλανε να αρνιόνταν. Και σαν το 'θελαν, να το χαίρονταν πολύ.
ΧΟΡΟΣ: Κι αυτό δεν ειν' εντελώς σίγουρο. Ίσως αλλού να 'ναι οι διαφορές σας.
ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Αλλά και πάλι, απόλυτο δεν είναι. Έπειτα από τόσο πόλεμο και κούραση, ρουτίνα και τόσες σκλάβες λάφυρα τριγύρω που κάνουν το αίμα του άντρα να κοχλάζει σα φωνάζουν, φοβούνται, αρνιούνται ή κλαίνε γονατίζοντας κι εκείνος να τις παίρνει έτσι αγαπά. Ποια να 'ναι η διαφορά μας; Στο λούσο;
ΧΟΡΟΣ: Μπα! Ούτε 'κει. Αν το καλοσκεφτείς θα το 'βρεις Βρισηίδα.
ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Μήτε κι αυτό ειν' εντελώς σωστό. Έχω 'δει «τιμημένες», ναζιάρες σκλάβες, στολισμένες απ' του άντρα την ευχαρίστηση, πολύ πιο πλουσιοπάροχα λουσάτες. Πού να 'ναι η διαφορά μας τάχατε; Στο σεβασμό των άλλων;
ΧΟΡΟΣ: Εκεί ίσως κάτι γίνεται, μ' απόλυτα δε θα το υποστηρίζαμε. Αλλά ποιος μας ακούει εμάς;
ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Αν εκστομίσω τη λέξη «σεβασμός» με το πρέποντα σεβασμό που της αρμόζει, τότε δεν έχω ούτε 'κει βρει τη σωστή διαφορά. Μπορεί κάποιος να προσποιείται σεβασμό από φόβο ή υπολογισμό ή τερτίπι μέχρι να πετύχει το σκοπό του. Μετά πάει αυτό και βγαίνει το κτήνος. Τελικά δε μπορώ να σκεφτώ. Ίσως είναι αυτό το μέρος. Αποτρόπαιο!
ΧΟΡΟΣ: Δεν το 'χει η ψυχή σου συνηθίσει ακόμα, καλή μου Βρισηίδα. Μα σιγά-σιγά.
ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Παίρνει καιρό να συνηθίσει κανείς τούτους τους ανήλιαγους κόσμους; Θα πάω κοντά τους να μιλήσουμε λιγάκι. Να τους ρωτήσω ποιά η διαφορά μας. Μα πάλι, όχι. Κακεντρεχές μου φαίνεται. Η Εκάβη, άντρα και πενήντα βλαστάρια έχασε κι έγινε σκλάβα με βούλα, από βασίλισσα. Η άλλη πάλι, θαρρώ Ανδρομάχη τη λένε, έχασε πριγκηπικό θρόνο, άντρα, μικρό γιό και σκλαβώθηκε κι αυτή, σβήνοντας δεσποτικούς αντρικούς πόθους.
ΧΟΡΟΣ: Μα κι εσύ αν δεν είχες σκλαβωθεί, ίσως να 'σουν βασίλισσα, έχοντας έναν άντρα και πολλά μικρά.
ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Θα πάω να τους μιλήσω. Εδώ ίσως να 'ναι καταδεκτικές. Έπειτα, ο χρόνος κυλάει σταματημένος κι άλλο πρόσωπο γνωστό εδώ μέσα μέχρι τώρα, δε βρήκα. Θα πάω. Αν μπορέσω, θα τους ρωτήσω πολλά. Αν με διώξουν, θα φύγω.
ΧΟΡΟΣ: Ο χρόνος, άκαιρα έκοψε της νιότης μας το νήμα. Τον τραγουδισμένον έρωτα ακούσαμε, διαβάσαμε από ποιήματα ερωτικά, ωδές κι ένα σωρό άλλα. Μα εμείς, δε τον γνωρίσαμε! Δε ξέρουμε τι ειν' αυτό που τόσος ντόρος γίνεται! Εδώ ρωτάμε, μα κανείς δεν απαντά... Σα δε μας βλέπουν θαρρείς. Δε μας ακούνε. Έχουνε τα δικά τους να σκεφτούνε. Έχουνε τα δικά τους να επιλύσουνε. Και να 'βγαινε και τίποτα... Έτσι, από κοντά, κόσμο που φτάνει παίρνουμε, μπας κι απ' τα λεγόμενά τους, βγάλουμε κάποιαν άκρη. Τούτη δω δε πολυμιλάει μα τώρα, θα πιάσει κουβέντα και θ' ακούσουμε κι εμείς. 

                                    ΣΚΗΝΗ ΔΕΥΤΕΡΗ

     Η Βρισηίδα πλησιάζει κοντά στις δύο καθιστές γυναίκες. Ο χορός ακολουθεί αόρατος και στέκει ολόγυρα προσπαθώντας να μη χάσει ούτε λέξη.

ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Γεια σας Ρήγισσες. Θέλετε συντροφιά από μια σκλάβα; Ίσως δε με ξέρετε, είμαι η Βρισηίδα.
ΕΚΑΒΗ: Δεν είμαστε ρήγισσες πια. Ούτε κι ήμασταν ως το τέλος της ζωής μας. Δεν μας ενοχλείς.
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Σκλάβες και 'μεις τελειώσαμε το βίο. Δε σε ξέραμε καλά εκεί πάνω. Μόνον ακουστά. Κόπιασε όμως.
ΕΚΑΒΗ: Εδώ κάτω, τα ξέρουμε όλα, όμως και τίποτε δε ξέρουμε. Η κόρη που 'φερε έριδα ανάμεσα στους πρώτους των Αχαιών. Η σκλάβα που δίχασε το στρατόπεδο και μας έδωσε πρόσκαιρες ελπίδες.
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Ναι μητέρα. Αυτή θαρρώ 'ναι. Έχεις δίκιο.
ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Ήρθα κι εγώ εδώ μαζί σας. Δεν έχω πολύ διάστημα που, ακολουθώντας το Ψυχοπομπό Ερμή, διάβηκα τούτες τις Σκαιές Πύλες. Δεν έχω δει κανένα γνωστό πρόσωπο.
ΕΚΑΒΗ: Μπορεί και να μη δεις ποτέ. Δε ξέρω. Εγώ που απ’ τις τρεις η πρώτη κατέβηκα, δεν έχω βρει το Πρίαμο, ούτε κανένα απ' τα πενήντα παιδιά μου.
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Ούτε εγώ γονιούς, τον Έκτορα ή το μικρό μου Αστυάνακτα, που σα λουλουδάκι έσβησε πριν σκάσει ανθό.
ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Θα 'θελα να 'βλεπα τους δικούς μου και τον Αχιλλέα. Μα έχουμε καιρό. Εγώ δεν έτυχε να παντρευτώ. Σκλαβώθηκα μικρή και μεγάλωσα, μέχρι το τέλος δούλα. Έτσι δεν έχω ούτε παιδιά. Δεν έχω λοιπόν να ψάξω για πολλούς.
ΧΟΡΟΣ: Τώρα που τις κοιτώ, δε βλέπω διαφορές, μα ίσως φταίει το κοινό τέλος κι ο 'Αδης.
ΕΚΑΒΗ: Καλύτερα. Εγώ που ένα-ένα τα 'θαβα, πέθαινα κάθε φορά. Βάρβαρο πράγμα ο πόλεμος σαν είσαι μάνα ή σύζυγος.
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Ναι! Βάρβαρος, μαύρος, άρπαγας που φλερτάρει κάθε μέρα μαζί σου και σπάει τα φυλλοκάρδια κι όλο λες: Να τώρα κάτι θα μ' αρπάξει.
ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Και για τις δούλες βάρβαρος είναι, έννοια σας. Οι άντρες πολεμάνε και χαλιόνται, μα οι πίσω γυναίκες, χαλιόνται δυό φορές. Αλήθεια τι να 'ναι αυτό το αντρικό καθήκον;
ΕΚΑΒΗ: Αυτό για το οποίο χαλιέται ο κόσμος και τη πληρώνουμε εμείς, τα θηλυκά.
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Μπορεί να χάσουμε τα πάντα για να μη χαθεί αυτό!
ΧΟΡΟΣ: 'Αδικη και θλιβερή ματιά. Μα τώρα πια, τι να πεις;
ΕΚΑΒΗ: Ίσως να 'ναι άδικο έτσι όπως ακούγεται, στερημένο της αντρικής παρουσίας, μα η τελική θλιβερή έκβαση έρχεται δυστυχώς να δικαιώσει αυτά τα λόγια. 
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Σοφή μητέρα! Κι εγώ βάσει αυτής της έκβασης μίλησα τόσο πικρά.
ΕΚΑΒΗ: Και με τους νικητές να 'μασταν, έστω ότι η τελευταία βραδιά δεν είχε εξελιχθεί έτσι, πάλι θα 'χαμε να κλάψουμε για πάρα πολλά.
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Πάλι σωστά τα 'πες. Δεν υπάρχει νίκη κι ήττα!
ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Εγώ κατά κάποιο τρόπο, ήμουν με τους νικητές. Μα δεν ωφελήθηκα ιδιαίτερα.
ΕΚΑΒΗ: Δεν υπάρχει νίκη ή ήττα. Υπάρχει ήττα και πιότερη ήττα.
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Απλά στην ήττα τη σκέτη, υποτίθεται ότι επικράτησε η επιβολή του δίκιου του ισχυρότερου.
ΕΚΑΒΗ: Κι η προφύλαξη της αντρικής τιμής, που αυτό προστάζει το αντρικό καθήκον.
ΧΟΡΟΣ: Εδώ σωστά ακούγονται αυτά. Δύσκολα να προσάψεις κάτι. Αλλά... ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Δηλαδή σκέφτομαι, πως αν ο κόσμος ήταν γυναικείος κι όχι αντρικός, θα γίνονταν άραγε τα ίδια;
ΧΟΡΟΣ: Ενδιαφέρουσα ερώτηση! Ίσως απαντηθεί κάποτε. Ίσως το γυναικείο γινάτι... ποιος ξέρει;
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Όχι βέβαια. Τι ερώτηση ήταν αυτή;
ΕΚΑΒΗ: Μην είμαστε απόλυτοι. Σκέψου τις αμαζόνες. Πάντως κι εγώ τολμώ να πω πως όχι. Ενθουσιώδης η νύφη μου!
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Έλα να κάτσεις κοντά μας. Έλα και θα 'σαι κουρασμένη τόσο καιρό πάνω, να υπηρετείς. Εδώ δε χρειάζεται να κάνεις κάτι τέτοιο.
ΧΟΡΟΣ: Για έρωτα καμιά δε μίλησε! Τι θλιβερή εξέλιξη! Όλο για πίκρες λένε και βάλλουν κατά των αντρών. Μα και χωρίς εμάς δε κάνουν. Ούτε κι εμείς χωρίς αυτές! Τώρα μπορεί να πούνε. Μεταξύ τους οι γυναίκες τα λένε καλά σα δεν ειν' αντίζηλες και δεν υπάρχει φθόνος. Εδώ αυτά, είναι μακρινά. Πολύ μακρινά. Όπως κι ο Έρωτας. Όπως η τιμή και το αντρικό καθήκον. Εδώ, άλλοι έχουν σκεφτεί για όλες κι όλους που 'ρχονται για μόνιμοι κάτοικοι. Συμπαγείς τοίχοι. 

                                   ΣΚΗΝΗ ΤΡΙΤΗ

     Η Βρισηίδα κάθεται ανάμεσά τους κι έχει να κάνει την ερώτηση που τη καίει. Ο χορός ολόγυρά τους, καθιστός κατάχαμα και κοντά, παρακολουθεί. Πού και πού, ρίχνει ατάκες που δε τις ακούει καμιά.

ΕΚΑΒΗ: Καλό που μας βρήκες εδώ να τα πούμε!
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Τόσο καιρό, όλο μόνες μας λέμε τα ίδια.
ΕΚΑΒΗ: Ναι, απλά τις λέξεις και τη σειρά αλλάζουμε!
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Τώρα θ' ανακατέψουμε τις λέξεις και τις σκέψεις μας, με τις δικές σου.
ΕΚΑΒΗ: Και να δούμε αν βγει τίποτα.
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Κι ας μη βγει και τίποτα.
ΧΟΡΟΣ: Για Έρωτα μιλήστε... να μάθουμε κι εμείς...
ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Όταν σας είδα, σκέφτηκα πολλά. Μια ερώτηση τελικά βγήκε απ' όλη αυτή τη σκέψη, μέχρι να πλησιάσω.
ΕΚΑΒΗ: Ερώτηση; Που αφορά εμάς;
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Εμάς τις τρεις; Και πιστεύεις ότι ξέρουμε να απαντήσουμε;
ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Αυτό θα το δούμε! Εγώ, όπως είπα, σκλαβώθηκα μικρή, έτσι δε ξέρω. Εσείς όμως, ζήσατε και τις δύο άκρες! Ποια η διαφορά μεταξύ μιας γυναίκας-δούλας και μιας γυναίκας-αφέντρας;
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Παράξενη ερώτηση... μου φαίνεται λίγο ανόητη...
ΕΚΑΒΗ: (συνοφρυωμένη και σκεφτική)  Χμ... Έτσι φαίνεται στην αρχή!
Μα μη βιάζεσαι νυφούλα! Να το σκεφτώ λιγάκι.
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Μα μητέρα, τι να σκεφτείς; Είναι προφανές.
ΕΚΑΒΗ: Τότε, προσπάθησε να της απαντήσεις αφού ξέρεις!
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Και βέβαια θα απαντήσω! Έχω να πω πολλά...
ΕΚΑΒΗ: (μουρμουρίζοντας) Αχ. Βιαστική κι ενθουσιώδη κόρη.
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: ...Έχω να πω ένα σωρό... Μα τι μουρμουράς μητέρα; Είπες κάτι;
ΕΚΑΒΗ: Όχι, όχι. Απάντα 'συ κι εγώ σκέφτομαι ακόμα. Ίσως σκέφτηκα κάπως δυνατά.
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Εντάξει... Έχω να πω λοιπόν... κατ' αρχάς... εεεε... Μααα... Μια αφέντρα... όχι... λάθος ξεκίνησα...
ΕΚΑΒΗ: Λοιπόν; Τα πολλά δεν έχω ακούσει ακόμα.
ΧΟΡΟΣ: Για 'Ερωτα άρα θα μιλήσουν; Εμείς, πως θα μάθουμε που δε γνωρίσαμε ποτέ;
ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Ουτ' εγώ, αλλά μπορώ να περιμένω.
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Αυτό δα έλειπε... απλά ήταν ξαφνικό...
ΕΚΑΒΗ: Ναι, όντως. Ήταν ξαφνική μα καίρια ερώτηση.
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: ...είμαι και συγχισμένη...
ΕΚΑΒΗ: Ναι. Είναι κι αυτό... σκέψου λοιπόν κι εσύ με την ησυχία σου.
Η Βρισηίδα δε πρόκειται να φύγει. Έτσι δεν είναι;
ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Φυσικά. Που να πάω; Τώρα, δε μου χτυπάει κανείς τα κρόταλα.
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Ναι, εδώ έχει ησυχία.
ΧΟΡΟΣ: Αν αφήνατε αυτό το χαζό θέμα και λέγατε για τους Έρωτές σας...
ΕΚΑΒΗ: Σκέφτομαι αρκετά πράγματα. Θα μπορούσα να 'πω ένα σωρό πάνω σ' αυτό. Μα τίποτε δε μπορεί να ειπωθεί θετικά και να 'ναι και σίγουρο.
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Μα τι λες μητερούλα; Αλλά... σα να 'χεις δίκιο! Μια σκλάβα μπορεί να ζει καλύτερα κι από αφέντρα.
ΕΚΑΒΗ: Μια αφέντρα μπορεί να ζει χειρότερα από μία σκλάβα... Σωστά!
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Υπάρχουν διαφορές μα...
ΕΚΑΒΗ: ...δεν είναι κι απόλυτος κανόνας.
ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Έτσι κατέληξα κι εγώ λίγο πριν σας μιλήσω.
ΧΟΡΟΣ: Μα τι λένε; Ειν' απλή απάντηση. Για Έρωτα να δούμε πότε θα πούνε.
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Τελικά είχες τα δίκια σου μητέρα. Πολλά πράγματα φαίνονται οφθαλμοφανή. Αλλά δεν είναι!
ΕΚΑΒΗ: Εντάξει. Ας μην είμαστε υπερβολικές. Υπάρχουν και σκλαβιές που είναι ευπρόσδεκτες.
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Φαντάζομαι πως εννοείς τη σκλαβιά που ο Έρωτας χαρίζει στους δύο ερωτευμένους.
ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Εγώ αυτό δε μπορώ να πω πως το 'νιωσα.
ΧΟΡΟΣ: Επιτέλους! Τώρα ίσως μιλήσουν.
ΕΚΑΒΗ: Ναι, μα είναι γλυκά κι επιθυμητά δεσμά, όταν υπάρχει Έρωτας!
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: 'Αρα, μια διαφορά μεταξύ μιας αφέντρας, που 'ναι δούλα στον άντρα της και μιας σκλάβας, έγκειται στο πως η αφέντρα έχει αποδεχθεί τα δεσμά της ενώ η σκλάβα όχι;
ΕΚΑΒΗ: Ναι, μα κι αυτό δεν είναι απόλυτο.
ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Εδώ, ας συμφωνήσω κι εγώ.
ΧΟΡΟΣ: Μα τι λένε; Μια αφέντρα μπορεί να 'ναι πάνω κι από άντρες! Κυρίως, όμως, έχουνε και δούλες-γυναίκες. Κι είναι εξίσου σκληρές, μη πω και πιο σκληρές απ' άντρα σ' όλα, εκτός της κλίνης. Αυτό ως κι εμείς, οι πρώιμα χαμένοι, προλάβαμε και το μάθαμε. Αυτές, πώς όχι; Ωστόσο, έχουνε και τα δίκια τους. Μα δε μπορούμε να ρωτήσουμε. Μήπως να φύγουμε να πάμε σ' άλλη συντροφιά; 

                                   ΣΚΗΝΗ ΤΕΤΑΡΤΗ

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Όχι.
ΕΚΑΒΗ: Τι εννοείς; Πού έχεις αντιρρήσεις;
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Αντιρρήσεις; Εγώ; Σ' αυτά που λέγαμε πριν; Όχι! Δεν έχω.
ΕΚΑΒΗ: Ε, τότε γιατί είπες όχι;
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Είδα ένα όραμα ξαφνικά. Εκείνη τη μοιραία νύχτα, που στο ξημέρωμά της προσπάθησα μ' όλα τα γυναικεία μου τεχνάσματα, τα θηλυκά τερτίπια, έπειτα τα παράπονα, τα παρακάλια, τις φοβέρες, τον Έκτορα να κρατήσω στη κλίνη μας, εκείνος χαμογέλασε, με χάιδεψε, σηκώθηκε, ντύθηκε με την όμορφη αρματωσιά του Πάτροκλου και λίγο πριν βγει απ' το δωμάτιό μας, μου 'πε: «Πάω στο καθήκον γυναίκα μου, κι αν πέσω σήμερα νεκρός και δεν προκάμω να στο ξαναπώ, να ξέρεις ότι σ' αγαπώ». Είπε και βγήκε. Την επόμενη φορά που τον είδα, ήταν πια ένα κουφάρι σ' άσχημη κατάσταση. Ήταν τα τελευταία λόγια του. Έτσι φώναξα και τότε, έτσι ήρθε στο στόμα μου και τώρα: «Όχι!».
ΕΚΑΒΗ: Καταλαβαίνω. Σε καταλαβαίνω καλή μου.
ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Βάρβαρα του πολέμου τα έργα και τα συνήθεια.
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Αντίθετα, του Έρωτα, γλυκά κι όμορφα.
ΕΚΑΒΗ: Κι ο ένας κι ο άλλος, φέρνει σκλαβιά. Η μια σκληρή κι αδυσώπητη ενώ η άλλη, επιθυμητή κι αόρατη.
ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Μα δυστυχώς, η πρώτη μπορεί να κρατήσει μια ζωή, ενώ όχι κι η δεύτερη.
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Ότι κάνει κάποιος σκλάβος, το κάνει πάντα ακολουθώντας οδηγίες, που τις εφαρμόζει γογγύζοντας πιστά, αλλά ο ερωτευμένος, ότι κάνει το κάνει από μόνος του. Πολλές φορές μάλιστα και πιο πέρα ακόμα από κάτι που θα του 'χε ζητηθεί.
ΕΚΑΒΗ: Πολλές φορές γνωρίζει τι θα μπορούσε να του 'χε ζητηθεί, χωρίς να του ζητηθεί και το ετοιμάζει χαρίζοντας ευχαρίστηση στο ταίρι του. Να πάρει μετά απ' αυτό, το χαμόγελο, το χάδι, το φιλί, για να νιώσει πάλι δυνατός, να μπορεί να νιώθει τη σκλαβιά του αυτή, σαν ένα πολύτιμο ένδυμα πάνω στο γυμνό κορμί του.
ΧΟΡΟΣ: Το πράγμα έχει αποκτήσει ενδιαφέρον. Επιτέλους, μαθαίνουμε πράγματα χρήσιμα. Ο Έρωτας, είναι σκλαβιά. Πω, πω τι γλιτώσαμε. Αλλά είμαι περίεργος. Θα 'θελα να 'χα σκλαβωθεί έτσι. Ο Έρωτας κι ο πόλεμος είναι πολυτραγουδισμένοι. Επειδή ο δεύτερος, στερεί τον πρώτο είναι αντίθετοι. Ο πρώτος άραγε, θα 'χει τη δύναμη να σταματήσει το δεύτερο; Εδώ ακούσαμε πως γίνανε και πόλεμοι από Έρωτα. Ακούσαμε πως Έρωτες ξεπήδησαν σε πόλεμο. Μα χάθηκαν κι απ' αυτόν πολλοί. 'Αλλοι, στέριωσαν δυνατά μετά απ' αυτόν, άλλοι διαλύσαν. Τελικά υπάρχει κάποιος κανόνας;
ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Αναρωτιέμαι μονάχα πώς να 'ναι τάχα ο παράδεισος!
ΕΚΑΒΗ: Τελικά υπάρχει παράδεισος;
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Αν κόλαση είναι τούτο εδώ που ζούμε...
ΧΟΡΟΣ: Τελικά υπάρχουν κανόνες;
ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Ο παράδεισος θα 'χει κάποιους κανόνες;
ΕΚΑΒΗ: Κανόνες;
ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Ανοησία είπα! Δε ξέρω πως μου 'ρθε! Έπειτα, εγώ είμαι καινούργια εδώ. Δεν έχω μάθει ακόμα τα κατατόπια.
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Δεν έχει κάτι να μάθεις. Όλα εδώ, ειν' εύκολα κι απλά.
ΕΚΑΒΗ: Ναι, παράδεισος σκέτος!
ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Μα τότε... Η κόλαση πως να 'ναι;
ΕΚΑΒΗ: Πολλά ζητάς να μάθεις μικρή μου. Κι από άσχετες μάλιστα! Κανόνες στη ζωή, κανόνες και στο θάνατο; Ποιος ξέρει;
ΧΟΡΟΣ: Ο Έρωτας έχει άραγε κανόνες; Γιατί απ' όσο ξέρουμε-μάθαμε-ακούσαμε, ο πόλεμος έχει.
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Οι κανόνες χαλάνε το καθετί προσπαθώντας να το φτιάξουνε καλύτερο! Μα και χωρίς αυτούς πάλι άσχημα θα 'τανε τα πράγματα...
ΕΚΑΒΗ: Είναι θέμα της δεκτικότητας του νου...
ΧΟΡΟΣ: Τελικά όλη αυτή η κουβέντα, εξαρχής ήτανε για τον Έρωτα. Συμπαθάτε μας που άμαθοι εμείς δε το 'δαμε αμέσως. Ακόμα κι αν ο Έρωτας απ' τις κουβέντες έλειπε. Ακόμα κι αν ο θρήνος για τα πάθη της κάθε μιας καταριόταν πολέμους κι άλλες αιτίες. Ακόμα κι αν μέμφονταν επιλογές ή τύχη. Ακόμα κι αν είχαν έντονα σημάδια νοσταλγίας για τη ζωή που χάθηκε. Ακόμα κι αν το χρόνο παρακαλούσαν να γυρίσει πίσω και να ζήσουν πάλι στον Επάνω Κόσμο. Για Έρωτα μιλούσαν και χωρίς να μιλάνε! 
  Ο Έρωτας είναι δώρο! Είναι σκλαβιά. Είναι χαρά κι ευτυχία. Είναι λύπη και θρήνος. Είναι πόλεμος κι ειρήνη. Είναι δίκαιο κι άδικο. Είναι ζωή και θάνατος. Είναι τύχη κι ατυχία. Το ζεις χωρίς και να το ζεις. Μα αν δε το ζεις, τυφλός πεθαίνεις. Μιλάς γι' αυτόν, μιλώντας γι' αυτόν, μα και χωρίς να μιλάς γι' αυτόν. Τον τραγουδάς ή κόβεις γελαστός ένα λουλούδι. Είσαι μακριά, σου λείπει. Είσαι κοντά, τον αφήνεις! 'Αγεσαι απ' αυτόν ότι κι αν κάνεις. 
  Ακόμη κι εμείς, που άτυχοι όντες δε προλάβαμε, γι' αυτόν περιφερόμαστε 'δω κάτω να μάθουμε. Να δούμε. Να τον μυρίσουμε έστω στα λόγια άλλων που γνώστες του υπήρξαν! Ακόμα και τέλεια μυαλά να 'χαμε, αν δε το νιώσουμε σαν αίσθηση πάνω στο κορμί μας, δε μπορούμε να συλλάβουμε όλο του το μεγαλείο. Συμπαθάτε μας! 
  Ακόρεστοι λοιπόν θα γυρίζουμε σε τούτα δω τα ημισκότεινα σοκάκια. Ανικανοποίητοι θα γυρεύουμε ακούγοντας, να βρούμε λόγια που θα μας τείνουν προς το επιθυμητό. Μα απλώς, θα τείνουμε, χωρίς να πιάνουμε ποτέ τ' άπιαστο.
ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Πολύ ησυχία επικρατεί δω κάτω!
ΕΚΑΒΗ: Βουβά, βυθιστήκαμε στους εαυτούς μας. Στις σκέψεις μας.
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Εγώ ακούω κάτι που μοιάζει ψίθυρος ανέμου. Σα να θροϊζει πάνω σε φύλλα απαλά. Και λίγο σα να μου μιλά.
ΕΚΑΒΗ: Είναι της ψυχούλας σου η ταραχή για τ' άδικο κόρη μου!
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Ίσως, μα σα να 'χει τη φωνή του μικρού μου γιου, που της ζωής του το νήμα κόπηκε, ευτυχώς ή δυστυχώς, πριν μάθει τόσο καλά το κόσμο!
ΧΟΡΟΣ: Δυστυχώς! Δυστυχώς να λες...
ΕΚΑΒΗ: Και τι σου λέει; Ακούς; Ξεδιαλύνεις λόγια;
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: "Μανούλα! Γιατί είναι τόσο σκοτεινά εδώ; Πού είσαι; Έλα να με κοιμήσεις μ' ένα παραμύθι κι ένα φιλί"!
ΕΚΑΒΗ: 'Σύχασε κορούλα μου! Είναι ιδέα σου! 'Σύχασε!
ΒΡΙΣΗΙΔΑ: Βάρβαρα του πολέμου τα έργα και τα συνήθεια.
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Τάχα υπάρχει παράδεισος;
ΕΚΑΒΗ: Του Έρωτα αντίθετα, όχι!
ΧΟΡΟΣ: 'Αραγε, υπάρχουν κανόνες; Ο πόλεμος χωρίζει τα φύλα. Η σκλαβιά φέρνει μάχη μεταξύ τους. Το καθήκον κι οι κανόνες φτιάχνουν ή χαλάνε. Όλα είναι στην ενδοτικότητα του νου. Μόνον ο Έρωτας κι η ερωτική σκλαβιά είναι κάτι που ενώνει τα φύλα ή λειαίνει για λίγο ή πολύ, τα πάντα μεταξύ τους, γλυκαίνοντάς τα.
Εμείς, άμαθοι είμαστε, άρα η γνώμη μας μπορεί να τεθεί υπό αμφισβήτηση. Μόνο, να...
ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ: ...ας γύριζε λιγάκι πίσω ο χρόνος, η ροδοδάχτυλη αυγή ή έστω το γκρίζο συννεφιασμένο δείλι.
                                                ΑΥΛΑΙΑ
                                                                                     Ιούλης 2003