Rivera Diego, (1886-1957) Muralism Realism 
Ήταν από τους μεγαλύτερους μεξικάνους ζωγράφους που ζωγράφισε κοινωνικά θέματα. Γεννήθηκε στο Guanajuato στις 8 Δεκέμβρη 1886, μαζί με τον δίδυμο αδελφό του Κάρλος. Η γέννησή του ήτανε τραυματική για τη μητέρα του (Μarνa Del Pilar Barrientos), που 'πεσε σε κώμα και κόντεψε να πεθάνει μετά τη γέννα. 14 μήνες όμως αργότερα, πέθανε ο μικρός του ασθενικός αδελφός. Οι γονείς του ήτανε δάσκαλοι, όμως Ο πατέρας του, Diego Rivera Acosta. διατηρούσε, πέρα από τη κρατική θέση, τους τίτλους ενός ορυχείου ασημιού, ενώ παράλληλα εξέδιδε τη φιλελεύθερη εφημερίδα EL Democrata, που απαιτούσε κοινωνική μεταρρύθμιση για να βοηθήσει τους εργαζόμενους φτωχούς. Αυτή η δέσμευση για τη δύσκολη θέση των χαμηλών εργατικών τάξεων θα επηρέαζε και τον ίδιο, για το υπόλοιπο της ζωής του.
Μεγάλωσε κι εκπαιδεύτηκε στη Πόλη του Μεξικού. Σπούδασε ζωγραφική στην Ευρώπη (1907-1921), επέστρεψε στο Μεξικό και μπήκε μπροστάρης στην αναγέννηση της mural ζωγραφικής, στη χώρα του. "Η πίστη της τέχνης πρέπει να εξυπηρετήσει τους εργαζόμενους ανθρώπους και να 'ν' εύκολα αναγνώσιμη απ' αυτούς".
Επικεντρώθηκε στη δημιουργία μεγάλων νωπογραφιών απεικονίζοντας την ιστορία και τα κοινωνικά προβλήματα του Μεξικού. Τα ζωγράφισε στους τοίχους των δημόσιων κτηρίων, συμπεριλαμβανομένου του Εθνικού Παλατιού στη Πόλη του Μεξικού (1929) και του Παλατιού Cortes στη Cuernavaca (1930). Πολύ επηρεασμένος από τη γηγενή μεξικάνικη τέχνη, έκανεν απλές τοιχογραφίες κι άρθρα σ' εφημερίδες, δεδομένου ότι το κοινωνικοπολιτικό σχόλιο, είχε ξυπνήσει μεγάλη διαμάχη μεταξύ πολιτικών και θρησκευτικών ομάδων και στις ΗΠΑ και στο Μεξικό.
Από τους χαρισματικούς, δημιουργικούς κι αμφισβητούμενους καλλιτέχνες του 20ού αιώνα, ίδρυσε τη mural μορφή τέχνης κι αναζωπύρωσε το ενδιαφέρον για τη λαϊκή τέχνη του Μεξικού. Μεγάλο μέρος της αμφισβήτησης που τονε περιβάλλει οφείλεται κυρίως στη πολιτική του τοποθέτηση. Δηλωμένος κομμουνιστής κι όμως δεν είχε κανένα δισταγμό και να συνεργαστεί με τους αριστοκράτες πλούσιους.
Η προσωπική ζωή του ήτανε τόσο ζωηρόχρωμη όσο κι οι τοιχογραφίες του. Φυσικά επιβαλλόταν μιας κι ήτανε πάνω από 1.85, ψηλός και ζύγιζε περισσότερες από 130 κιλά, στο μεγαλύτερο μέρος της ενήλικης ζωής του. Παντρεύτηκε 4 φορές -2 με την επίσης καλλιτέχνιδα Frida Kahlo- κι ήταν ανίκανος να παραμείνει πιστός. Ήταν αδιάλλακτος, εμπαθής, τολμηρός κι ευφάνταστα μυθομανής. Παρακάμπτοντας τη κωμικοσοβαρή κι εκκεντρική του εμφάνιση, τη περιστασιακά προσβλητική συμπεριφορά του, θα πρέπει να παραδεχτούμε πως ήτανε ζωγράφος αφιερωμένος στη μεγάλη λεπτομέρεια, ικανότατος κι ενεργητικότατος. Περιβλήθηκε από καλλιτέχνες και φιλοσόφους της εποχής, συμπεριλαμβανομένων των: Piet Mondrian, Amedeo Modigliani και Pablo Picasso. Πριν ζωγραφίσει mural, στράφηκε για λίγο και στον κυβισμό.
Μετά την επιστροφή στο Μεξικό, η παλέτα του γίνεται φωτεινότερη, πλήρης γήινων χρωμάτων και του γαλανού του μεξικάνικου ουρανού. 'Αρχισε να σταθεροποιεί τις πολιτικές πεποιθήσεις του προσχωρώντας στο Μεξικάνικο Κομμουνιστικό Κόμμα και μαζί με ομοϊδεάτες του ιδρύουν την επαναστατική ένωση ζωγράφων και γλυπτών. 'Αρχισεν επίσης μια τεράστια εργασία υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας. Επρόκειτο να χρωματίσει σχεδόν 17.000 τετραγωνικά πόδια. Με ομάδα κι άλλων muralists, άρχισε σθεναρά το πρόγραμμα. Παρά τα κομμουνιστικά ιδανικά του, έγινε τύραννος κατά τη διάρκεια του προγράμματος, έτσι ώστε να υπονομεύει και που και που, ακόμη και να καταστρέφει την εργασία των συναδέλφων του.
Το 1924, η πολιτική αστάθεια ανάγκασε τον ευεργέτη του, υπουργό παιδείας να παραιτηθεί. Έτσι μένει μόνος να συνεχίσει την εργασία, παρ' όλο που η ομάδα δεν έχασε την εύνοια του νέου υπουργού. Το πρόγραμμα ολοκληρώθηκε τελικά το 1928. Είναι ένα ζωντανά ζωηρόχρωμο παράδειγμα της μεγαλοφυίας του, γεμάτο μ' αγαπημένα καλολογικά στοιχεία -προ - ισπανικός πολιτισμός, ινδιάνικη ζωή κι αγρότες στην εργασία και στο παιχνίδι. Η κεφαλαιοκρατική τέχνη κι η κομμουνιστική πολιτική κατά τη διάρκεια των έπομένων ετών, του προσδώσανε μεγάλη φήμη. Παρ' ολ' αυτά, το κόμμα τονε διέγραψε (1929), εκτιμώντας πως η τέχνη του ..."επευφημούσε" τον νεοπλουτοκρατισμό, αντίθετα με το κοινό, που επικροτούσε τα έργα του.
Έχοντας ήδη συνάψει 2 γάμους κι αποκτήσει 3 παιδιά (κι ένα νεκρό γιο) και 2 διαζύγια, το 1929 παντρεύεται τη Φρίντα Κάλο μια ταλαντούχα ζωγράφο, μαχητική κομμουνίστρια κι 20 χρόνια μικρότερή του. Θα γινόταν όχι μόνο η μέγιστη αγάπη του, αλλά και δικαιωματικά, σεβαστή καλλιτέχνιδα. Σαν κυβερνητικός υπάλληλος κέρδιζε πολύ λίγα χρήματα και για να συμπληρώνει το εισόδημά του πουλούσε έργα του σε πλούσιους Αμερικάνους. Στη διάρκεια των ευρωπαϊκών του σπουδών, στην Ιταλία, είχε μαγευτεί από τις νωπογραφίες, έδειξε θαυμάσιο ζήλο όσο τις διδασκόταν κι έγινε μάστορας σε κείνες. Έτσι, το 1931 ολοκλήρωσε δυο σημαντικές τοιχογραφίες στο Σαν Φρανσίσκο κι αυτό υπήρξεν αφορμή να κατηγορηθεί από το ΚΚΜ, ως πράκτορας του βορειοαμερικανικού ιμπεριαλισμού.
Επιστρέφει νικημένος στο Μεξικό το 1934. Εκείνο τον Φλεβάρη, με τη κάλυψη της νύχτας, κάποιοι εστάλησαν να καταστρέψουν τις νωπογραφίες του. Χωρισμένοι και ξαναπαντρεμένοι με τη Κάλο, στις 10ετίες '30 και '40, πέρασαν πολλές δυσκολίες στη σχέση κι αμοιβαίες απιστίες. Το 1939 το ζεύγος χώρισε, μα παρέμειναν πολιτικά ενεργοί κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου κι έδωσαν καταφύγιο στον εξόριστο σοβιετικό, ενεργό στέλεχος, Leon Trotsky. Το 1941, άρχισε να χτίζει το Anahuacalli, -μια πυραμίδα σαν των Αζτέκων-, με σκοπό να στεγάσει τη μεγάλη συλλογή προ-ισπανικής μεξικάνικης τέχνης του.
Το 1949, η Kahlo ήταν όλο και περισσότερο άρρωστη και πέρασε το μεγαλύτερο μέρος του 1950 στο νοσοκομείο. Μια από τις τελευταίες εξόδους του ζεύγους ήταν σε μια διαδήλωση του 1954 ενάντια στην CIA. Μερικές εβδομάδες αργότερα η Kahlo πέθανε λόγω υπερβολικής δόσης φαρμάκων που θεωρήθηκε ευρέως ως αυτοκτονία. Ο Rivera συνετρίβη. "Πάρα πολύ αργά," λέει στο βιβλίο του Marnham, "συνειδητοποίησα ότι το πιο θαυμάσιο μέρος της ζωής μου ήταν η αγάπη μου για τη Frida." Το 1955, του βρίσκουνε καρκίνο, μα πάντρεύεται την έμπορο τέχνης Emma Hurtado. Η υγεία του όμως επιδεινωνόταν γρήγορα και στις 24 Νοεμβρίου 1957 πέθανε ήσυχα από συγκοπή. Είχεν αφήσει ρητές οδηγίες ότι μετά τον θάνατό του, η στάχτη του θα ενωνόταν με κείνη της Kahlo. Αντ' αυτού η κυβέρνηση τον έθαψε με τιμές στο μαυσωλείο των διασήμων κι επιφανών προσώπων στη Πόλη του Μεξικού.
Στη χώρα του κληροδότησε το Anahuacalli και τα στούντιο τέχνης Kahlo, που σήμερα είναι εθνικά μουσεία. Εντούτοις είναι το σύνολο του έργου του που 'ναι το αληθινό δώρο. Όχι μόνο πέτυχε το στόχο του στη τέχνη, για τις χαμηλές τάξεις του πληθυσμού, αλλά και διέδωσε τη τέχνη του Μεξικού στον κόσμο. Είναι ένα Μεξικό που συνεχίζει να εμπνέει και σήμερα. Αξίζει τέλος να σημειωθεί, πως φιλοτέχνησε το εξώφυλλο και το βιβλίο του Πάμπλο Νερούδα, "Κάντο Χενεράλ" κι ότι έλαβε πολλά βραβεία, μεξικάνικα κι ευρωπαϊκά, κατά τη διάρκεια της πολυτάραχης 71χρονης ζωής του.
________________________________________________
Δρομάκι Φεστιβάλ
Γυμνό Λούπε Μαρίν
Αυτοπροσωπογραφία Στρατιώτης
Αυτοπροσωπογραφία Τρύγος
Μητρότητα Μαθηματικός
Γυμνό Με Κρίνα Γιορτής Μάνα & Παιδί
Πυροβολικό Κυρία Ντρέυφους
Θέα Του Τολέδο (Γκρέκο)
Αλώνισμα
Εργάτες Λουλουδιών
Φεστιβάλ Λουλουδιών
Φιέστα Στη Τιχουάνα
Γέροντες
Γυναίκες
Ιρένε Δολορές Δελ Ρίο
Καρπούζια
Ανθοκουβαλητάδες
Μελέτη
Νατάσα
Λένιν
Όνειρο Κυριακάτικου Απογεύματος Στο Πάρκο Αλαμέδα
Προ-Ισπανική Αμερική
Ψευδαισθήσεις
Στούντιο Του Καλλιτέχνη
Τα Χέρια Του Δόκτορα Μουρ
Το Σπίτι Της 'Αβιλα
Τοπίο Με Ζαπατίστας
Καθαρίστρια Χιονιού
