ÐåæÜ

Ðïßçóç-Ìýèéá

Ï Dali & Åãþ

ÈÝáôñï-ÄéÜëïãïé

Äïêßìéá

Ó÷üëéá-Áñèñá

ËáïãñáöéêÜ

ÅíäéáöÝñïíôåò

ÊëáóóéêÜ

Áñ÷áßá Åëë Ãñáìì

ÄéáóêÝäáóç

ÐéíáêïèÞêç

ÅéêáóôéêÜ

Ðáãê. ÈÝáôñï

Ðëçñ-Ó÷ïë-Åðéêïéí.

Öáíôáóôéêü

Åñ. Ëïãïôå÷íßá

Ãëõðô./Áñ÷éô.

ÊëáóóéêÜ ÉÉ

 
 

Öáíôáóôéêü 

Asimov Isaac: Áðßèáíïò ÁíõðÝñâëçôïò ÕðÝñï÷ïò

      
                                                  ΙσαÜκ Ασßμοφ
 
                                            Βιογραφικü

     ΓεννÞθηκε περßπου 2 ΓενÜρη 1920 -η ακριβÞς ημερομηνßα, για τεχνικογραφειοκρατικοýς λüγους, δεν εßναι σßγουρη- στο Petrovichi of Smolensk Oblast της Ρωσßας, απü την Anna Rachel Berman και τον Judah Asimov, εβραúκÞ φαμßλια υφαντουργþν. Μετακομßσανε στις ΗΠΑ, üταν Þτανε 3 ετþν και καθþς οι γονιοß του, του μιλοýσαν εβραúκÜ κι αγγλικÜ στο σπßτι, ο μικρüς ΙσαÜκ, δεν Ýμαθε ποτÝ ρþσικα. ΜεγÜλωσε στο Μπροýκλιν της ΝÝας Υüρκης και κατÜφερε ν' αρχßζει να διαβÜζει απü τα 5 και στις 2 γλþσσες.
     Οι γονεßς του ανοßξανε ψιλικατζßδικο και περιμÝνανε πως ο γιος τους θ' ασχοληθεß με το μαγαζß σα μεγαλþσει. ΠρÜγματι, ξεκßνησε μικρüς, μα μια μÝρα, εßδε στο μαγαζß Ýνα περιοδικü ΕπιστημονικÞς Φαντασßας κι Üρχισε να το διαβÜζει. Αυτü Þταν. Η καρριÝρα του ως ψιλικατζÞ εßχεν αρχßσει να πνÝει τα λοßσθια. Στην εφηβεßα, Üρχισε να γρÜφει δικÝς του ιστορßες και γρÞγορα μÜλιστα Üρχισε να τις πουλÜ σε παρüμοια περιοδικÜ.
     Αποφοßτησε απü το ΠανεπιστÞμιο Κολοýμπια το 1939 και πÞρε τον τßτλο του ντοκτορÜ στη χημεßα το 1948. Στο μεταξý πÝρασε 3 χρüνια, κατα τη διÜρκεια του 2ου Παγκ. Πολ., δουλεýοντας στο Philadelphia Navy Yard's Naval Air Experimental Station. ¼ταν τÝλειωσεν ο πüλεμος, παραιτÞθηκε απü το στρατü, 9 μÞνες πριν λÜβει τη τιμητικÞ, Ýτσι κι αλλιþς, αποστρÜτευση. ΚατÜ τη διÜρκεια της συνολικÞς στρατιωτικÞς του σταδιοδρομßας, Ýφτασε στο βαθμü του δεκανÝα, επειδÞ Þξερε γραφομηχανÞ κι απÝφυγεν επιμελþς τις ατομικÝς δοκιμÝς του 1946 στην Ατüλλη Βikini.
     ΜετÜ και για να πÜρει το διδακτορικü του, γρÜφτηκε στο ΠανεπιστÞμιο της Βοστþνης και παρÝμεινε κει, αλλ' üχι ως εκπαιδευτικüς. Το ΠανεπιστÞμιο Ýπαψε να τον πληρþνει το 1958. ΠαρÝμεινε στη σχολÞ ως Επßκουρος ΚαθηγητÞς, που προÜγεται το 1979 σε πλÞρη καθηγητÞ και τα προσωπικÜ γραπτÜ του απü το 1965 και μετÜ, αρχειοθετοýνται στην αναμνηστικÞ βιβλιοθÞκη Mugar του Πανεπιστημßου, πιÜνοντας 464 κιβþτια, σε ρÜφια 71 μÝτρων συνολικÜ. Το 1985, Ýγινε Πρüεδρος της ΑμερικανικÞς ¸νωσης Ανθρωπιστþν και παρÝμεινε σε κεßνη τη θÝση μÝχρι το θÜνατü του. ΔιÜδοχüς του Þταν ο φßλος του κι επßσης συγγραφÝας, Kurt Vonnegut. Παντρεýτηκε τη Γερτροýδη Blugerman στις 26 Ιουλßου 1942, με την οποßα απÝκτησε δυο παιδιÜ, τον David (1951) και τη Robyn Joan (1955). ΜετÜ απü παρατεταμÝνη διÜσταση, χþρισαν οριστικÜ το 1973 και παντρεýτηκε ξανÜ, την επüμενη χρονιÜ, τη Janet Ο. Jeppson.
     ¹ταν Ýνας claustrophile δηλαδÞ απολÜμβανε το κλεßσιμü του σε μικροýς χþρους, μισοýσε τα αεροπλÜνα κι Ýτσι δεν Ýκανε μεγÜλα ταξßδια. Στον πρþτο τüμο αυτοβιογραφßας του, αναφÝρει επιθυμßα της παιδικÞς του ηλικßας να 'χει δικü του πÜγκο πþλησης περιοδικþν, σε σταθμü Μετρü της ΝÝας Υüρκης και μÝσα κει φαντÜστηκεν üτι θα μποροýσε να κλειστεß και ν' ακοýει το βοýισμα των τραßνων. Τα επüμενα Ýτη, βρÞκε απüλαυση στα κρουαζιερüπλοια και σε πολλÝς περιπτþσεις Ýγινε μÝρος της "ψυχαγωγßας" των κρουαζιερþν, με συζητÞσεις για την ΕπιστημονικÞ Φαντασßα. Η φυσικÞ επιδεξιüτητÜ του Þταν πολý φτωχÞ. Δεν Ýμαθε ποτÝ να κολυμπÜ Þ να οδηγεß ποδÞλατο, αν κι Ýμαθε να οδηγεß αυτοκßνητο και να το βρßσκει απολαυστικü. ΠεριÝγραψε μÜλιστα, στο "Asimov Jokebook" του, την οδÞγηση, στη Βοστþνη ως ..."αναρχßα στις ρüδες".
     ΠÝθανε στις 6 Απριλßου, 1992, κοντÜ στη δεýτερη σýζυγü του, Janet και τα παιδιÜ του απü τον πρþτο γÜμο του. 10 χρüνια μετÜ, η Ýκδοση της Janet Asimov, της αυτοβιογραφßας του Isaac, "Αυτü Εßναι Μια ΚαλÞ ΖωÞ", αποκÜλυψε πως ο θÜνατüς του προκλÞθηκε απü AIDS. Εßχε προσβληθεß με τον ιü HIV απü μολυσμÝνη μετÜγγιση αßματος κατÜ τη διÜρκεια χειρουργικÞς επÝμβασης By-Pass στη καρδιÜ το 1983. Η πραγματικÞ αιτßα του θανÜτου Þταν καρδιÜ και νεφρικÞ ανεπÜρκεια ως επιπλοκÝς του AIDS. Η Janet υποστηρßζει πως οι γιατροß του Isaac τους προτρÝψαν να μην αποκαλýψουν την ασθÝνειÜ του, ενþ οι γιατροß ισχυρßζονται πως Þταν η Janet η ßδια που θÝλησε να τη κρατÞσει μυστικÞ.

-----------------------------------------------

                     Ο ΔισεκατονταετÞς ¢νθρωπος  

                        ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΝΟΜΟΙ ΡΟΜΠΟΤΙΚΗΣ 

   1ος ΝΟΜΟΣ: Απαγορεýεται σε Ýνα ρομπüτ να πληγþσει ανθρþπινο πλÜσμα Þ να επιτρÝψει, λüγω δικÞς του αδρÜνειας, να πÜθει κακü κÜποιος Üνθρωπος.
   2ος ΝΟΜΟΣ: ¸να ρομπüτ πρÝπει να υπακοýει στις εντολÝς των ανθρþπινων πλασμÜτων, εκτüς εÜν αυτÝς οι εντολÝς Ýρχονται σ' αντßθεση με τον Πρþτο Νüμο.
   3ος ΝΟΜΟΣ: ¸να ρομπüτ πρÝπει να προστατεýει την ýπαρξη του μÝχρι του σημεßου που αυτü δεν Ýρχεται σε αντßθεση με τον Πρþτο Þ τον Δεýτερο Νüμο.
                                         ΙσαÜκ Ασßμοφ

___________

   1. Ο 'Αντριου ΜÜρτιν εßπε, "Ευχαριστþ", και κÜθισε στη καρÝκλα που του πρüσφεραν. Δε φαινüτανε πως βρισκüτανε μπροστÜ σ' αδιÝξοδο, αλλÜ η αλÞθεια Þταν αυτÞ. Το πρüσωπü του Þταν εντελþς ανÝκφραστο, αλλÜ θα μποροýσε να βρεθεß και κÜποιος που θα νüμιζε πως διÝκρινε θλßψη στα μÜτια του. Τα μαλλιÜ του Þταν ßσια, απαλÜ κι εßχαν ανοιχτü καστανü χρþμα. Το πρüσωπü του Þταν φρεσκοξυρισμÝνο. Τα ροýχα του Þταν παλιομοδßτικα, αλλÜ καθαρÜ και το χρþμα που κυριαρχοýσε σ' αυτÜ Þτανε βελοýδινο κüκκινο-ροζ.
     ΑπÝναντß του, καθισμÝνος πßσω απü το γραφεßο του, βρισκüταν ο χειρουργüς. ΠÜνω στο γραφεßο υπÞρχε η πινακßδα με το üνομÜ του που περιλÜμβανε Ýνα σωρü αριθμοýς και γρÜμματα, αλλÜ ο 'Αντριου δεν Ýδωσε σημασßα. Του αρκοýσε να τον αποκαλεß «Γιατρü».
 -«Πüτε μπορεß να γßνει επÝμβαση, ΓιατρÝ;» ρþτησε.
     Με απαλÞ φωνÞ, στην οποßα διακρινüταν καθαρÜ ο σεβασμüς με τον οποßο απευθυνüταν πÜντα Ýνα ρομπüτ σ' Ýν' ανθρþπινο πλÜσμα, ο χειροýργος εßπε:
 -«Δεν εßμαι βÝβαιος κýριε, πως Ýχω καταλÜβει με ποιο τρüπο Þ σε ποιον θα μποροýσε να γßνει μια τÝτοια επÝμβαση». ºσως ζωγραφιζüταν στο πρüσωπο του χειροýργου μια Ýκφραση αδιαλλαξßας, αλλÜ με üλο τον οφειλüμενο σεβασμü, αν Ýνα ρομπüτ üπως αυτüς, φτιαγμÝνο απ' ανοξεßδωτο ατσÜλι, μποροýσε να σχηματßσει στο πρüσωπü του τÝτοια Ýκφραση Þ οποιαδÞποτε Ýκφραση.
     Ο 'Αντριου ΜÜρτιν κÜρφωσε τα μÜτια του στο δεξß χÝρι του ρομπüτ, αυτü που πραγματοποιοýσε τις εγχειρÞσεις, που βρισκüταν ακουμπισμÝνο, ακßνητο, πÜνω στο γραφεßο. Τα μεταλλικÜ δÜκτυλα Þταν μακριÜ και σχημÜτιζαν καλλιτεχνικÝς καμπýλες, τüσο χαριτωμÝνες, που, χωρßς να το θÝλεις, φανταζüσουν ανÜμεσα τους Ýνα νυστÝρι, το οποßο, σιγÜ-σιγÜ, γινüταν Ýνα με αυτÜ. Στη δουλειÜ του χειροýργου δεν χωροýσαν διστακτικüτητες, τρεμοýλες και λÜθη. ΑυτÞ η σιγουριÜ αποκτοýσαν, βÝβαια, με την εξειδßκευση' μια εξειδßκευση που τüσο πολý επιθυμοýσε η ανθρωπüτητα, þστε πολý λßγα ρομπüτ Þταν εξοπλισμÝνα πια με ανεξÜρτητους εγκεφÜλους. ¸νας χειροýργος, βÝβαια, Ýπρεπε να διαθÝτει ανεξÜρτητο εγκÝφαλο. ΑλλÜ αυτüς εδþ, εßχε τüσο περιορισμÝνες ικανüτητες που δεν κατÜφερε να αναγνωρßσει τον 'Αντριου και κατÜ πÜσα πιθανüτητα δεν εßχε ακοýσει τßποτα γι' αυτüν.
 -«Θα θÝλατε να εßσαστε Üνθρωπος;» ρþτησε ο 'Αντριου.
Ο χειροýργος δßστασε για μια στιγμÞ, Σα να μην ταßριαζε αυτÞ η ερþτηση σε κανÝνα απü τα διÜσπαρτα ποζιτρονικÜ τμÞματα του εγκεφÜλου του.
 -«Μα, εßμαι ρομπüτ, κýριε».
 -«Δεν θα Þταν καλýτερα να εßσαστε Üνθρωπος
 -«Καλýτερα, κýριε, θα Þταν να Þμουν καλýτερος χειροýργος. Κι αυτü θα μποροýσα να το πετýχω μüνον αν Þμουν πιο σýγχρονο ρομπüτ κι üχι αν Þμουν Üνθρωπος. Θα Þμουν ευτυχÞς να γινüμουν περισσüτερο προηγμÝνο ρομπüτ».
 -«Δεν σ' ενοχλεß το γεγονüς üτι μπορþ να σας διατÜξω; ¼τι μπορþ να σε κÜνω να σηκωθεßς, να καθßσεις, να κινηθεßς αριστερÜ Þ δεξιÜ, λÝγοντÜς σου απλþς να κÜνεις το Ýνα Þ το Üλλο
 -«Εßναι ευχαρßστησÞ μου να σας ικανοποιÞσω, κýριε. Αν οι εντολÝς σας εßχαν σχÝση με τη λειτουργßα μου, με üλο το σεβασμü, τüσο προς εσÜς üσο και προς οποιοδÞποτε Üλλο ανθρþπινο πλÜσμα, δεν θα υπÜκουα. Ο Πρþτος Νüμος, που αναφÝρεται στην υποχρÝωσÞ μου να μεριμνþ για την ασφÜλεια των ανθρþπων, θα εßχε απüλυτη προτεραιüτητα Ýναντι του ΔευτÝρου Νüμου, που αναφÝρεται στην υπακοÞ. ΠÝρα, üμως, απü αυτÜ, εßναι ευχαρßστησÞ μου να υπακοýω. Για πεßτε μου, τþρα, σε ποιον θα κÜνω αυτÞ την εγχεßριση
 -«Σε μÝνα», εßπε ο 'Αντριου.
 -«Αδýνατον. Εßναι ολοφÜνερο πως θα σας πληγþσω».
 -«Δε πειρÜζει», εßπεν ο 'Αντριου, Þσυχα.
 -«Δεν επιτρÝπεται να σας πληγþσω», εßπε ο χειροýργος.
 -«Δεν επιτρÝπεται να πληγþσεις ανθρþπινο πλÜσμα», εßπεν ο 'Αντριου, «αλλÜ κι εγþ εßμαι ρομπüτ».
   2. Ο 'Αντριου Ýμοιαζε πολý περισσüτερο με ρομπüτ üταν εßχε πρωτοκατασκευαστεß. Εκεßνη την εποχÞ η εμφÜνιση του Þταν η ßδια με üλων των Üλλων ρομπüτ -ομορφοσχεδιασμÝνο και λειτουργικü. Τα εßχε καταφÝρει πολý καλÜ στο σπßτι που τον εßχαν πÜει. ¹ταν η εποχÞ που σπÜνια Ýβρισκες ρομπüτ σε νοικοκυριÜ, üπως Üλλωστε και σ' üλο τον πλανÞτη. Στο σπßτι Ýμεναν τÝσσερα Üτομα: ο Κýριος, η Κυρßα, η Δεσποινßς κι η ΜικρÞ Δεσποινßς. Γνþριζε, βÝβαια, τα ονüματÜ τους, αλλÜ δε τα χρησιμοποιοýσε ποτÝ. Ο Κýριος Þταν ο ΤζÝραλντ ΜÜρτιν.
     Το δικü του μητρþο Þταν ΝΔΡ-... Ξεχνοýσε τους αριθμοýς. Εßχε περÜσει, βÝβαια, πολýς καιρüς απü τüτε. ΑλλÜ αν Þθελε να τους θυμÜται, δεν θα τους ξÝχναγε ποτÝ. Απλþς δεν Þθελε να τους θυμÜται. Η ΜικρÞ Δεσποινßς Þταν η πρþτη που τον εßπε 'Αντριου, επειδÞ δε μποροýσε να χρησιμοποιÞσει τα γρÜμματα και γρÞγορα τη μιμÞθηκαν κι οι υπüλοιποι. Η ΜικρÞ Δεσποινßς... Ýζησε ενενÞντα χρüνια κι εßχε περÜσει πια πολýς καιρüς απü τüτε που πÝθανε. Μια φορÜ εßχε επιχειρÞσει να την αποκαλÝσει Κυρßα, αλλÜ δε του το επÝτρεψε. ΜÝχρι τη τελευταßα μÝρα Ýμεινε ΜικρÞ Δεσποινßς.
     Ο 'Αντριου εßχε προορισμü ν' ασκεß τα καθÞκοντα του υπηρÝτη, του οικονüμου, ακüμα και της καμαριÝρας. ¹ταν η εποχÞ των πειραματισμþν γι' αυτüν, üπως και για üλα τα ρομπüτ, εκτüς απü τα βιομηχανικÜ κι ερευνητικÜ συγκροτÞματα και σταθμοýς Ýξω απü τη Γη. Οι ΜÜρτιν απολÜμβαναν την παρουσßα του και μÜλιστα, ο μισüς χρüνος της εργασßας του πÞγαινε χαμÝνος, γιατß η Δεσποινßς κι η ΜικρÞ Δεσποινßς Þθελαν να παßξουν μαζß του. Η πρþτη που κατÜλαβε πως μποροýσε να γßνει κÜτι τÝτοιο, Þταν η Δεσποινßς.
 -«Σε διατÜζουμε να παßξεις μαζß μας και πρÝπει να υπακοýσεις στις διαταγÝς».
 -«ΛυπÜμαι, Δεσποινßς, αλλÜ Ýχει προτεραιüτητα μια εντολÞ που μου Ýδωσε προηγουμÝνως ο Κýριος».
ΑυτÞ, üμως, του εßχε απαντÞσει:
 -«Ο ΜπαμπÜς εßπε απλþς üτι Ýλπιζε να φροντßσεις για τη καθαριüτητα. Αυτü δε μοιÜζει με διαταγÞ. Εγþ σε διατÜζω». Τον Κýριο δε τονε πεßραζε, Þτανε πολý στοργικüς με τη Δεσποινßδα και τη ΜικρÞ Δεσποινßδα, πολý περισσüτερο απü τη Κυρßα. ΑλλÜ και στον 'Αντριου Üρεσαν τα κορßτσια. ¹, Ýστω, η επßδραση τους στις πρÜξεις του Þταν τÝτοια που, για Ýνα ανθρþπινο πλÜσμα, θα μποροýσε να αποκληθεß αποτÝλεσμα της φιλοστοργßας. Ο 'Αντριου θεωροýσε αυτü που αισθανüταν φιλοστοργßα, γιατß δεν Þξερε Üλλη λÝξη που να ταιριÜζει. Εßχε σκαλßσει σε ξýλο Ýνα μενταγιüν για τη ΜικρÞ Δεσποινßδα. ΑυτÞ τον εßχε διατÜξει. Η Δεσποινßς εßχε πÜρει δþρο στα γενÝθλιÜ της Ýνα μενταγιüν απü ελεφαντüδοντο, με πολλÜ σκαλßσματα κι η ΜικρÞ Δεσποινßς αισθανüταν δυστυχισμÝνη. Δεν εßχε παρÜ Ýνα κομμÜτι ξýλου, που το Ýδωσε στον 'Αντριου μαζß μ' Ýνα μικρü μαχαßρι της κουζßνας. Της το 'φτιαξε γρÞγορα κι η ΜικρÞ Δεσποινßς του εßπε:
 -«Εßναι üμορφο, 'Αντριου. Θα το δεßξω στον ΜπαμπÜ». Ο Κýριος δεν την πßστεψε.
 -«Πες μου την αλÞθεια, ΜÜντυ, που το βρÞκες;» Η ΜÜντυ Þταν η ΜικρÞ Δεσποινßς. '¼ταν η ΜικρÞ Δεσποινßς τον διαβεβαßωσε πως του Ýλεγε την αλÞθεια, στρÜφηκε στον 'Αντριου:
 -«Εσý το 'φτιαξες αυτü
 -«ΜÜλιστα, Κýριε».
 -«Και το σχÝδιο
 -«ΜÜλιστα, Κýριε».
 -«Απü που αντÝγραψες το σχÝδιο
 -«Εßναι μια γεωμετρικÞ απεικüνιση, Κýριε, που ταιριÜζει με τα νερÜ του ξýλου».
Την Üλλη μÝρα, ο Κýριος του Ýφερε Ýνα Üλλο, μεγαλýτερο κομμÜτι ξýλου, κι Ýνα ηλεκτρικü μαχαßρι.
 -«ΦτιÜξε κÜτι μ' αυτü, 'Αντριου. ¼,τι θÝλεις εσý», του εßπε.
     Ο 'Αντριου στρþθηκε στη δουλειÜ, ενþ ο Κýριος τονε παρακολουθοýσε. ¼ταν τελεßωσε, ο Κýριος πÞρε αυτü που εßχε φτιÜξει και το κοßταζε πολλÞν þρα. ¾στερα απ' αυτü το γεγονüς, ο 'Αντριου Ýπαψε να κÜνει τον υπηρÝτη. Τονε διατÜξανε να διαβÜσει βιβλßα με σχÝδια επßπλων κι Ýμαθε να φτιÜχνει ντουλÜπες και γραφεßα.
 -«Τα Ýργα σου εßναι εκπληκτικÜ, 'Αντριου», του εßπε σε λßγο ο καιρü ο Κýριος.
 -«Το απολαμβÜνω, κýριε», απÜντησε ο 'Αντριου.
 -«Το απολαμβÜνεις
 -«Εßναι κÜτι που κÜνει τα κυκλþματÜ του εγκεφÜλου μου να δουλεýουν ανετüτερα. Σας Ýχω ακοýσει να χρησιμοποιεßται τη λÝξη "απολαμβÜνω" κι οι περιπτþσεις που τη χρησιμοποιεßτε ταιριÜζουν μ' αυτü που αισθÜνομαι. ΦτιÜχνοντας αυτÜ τα πρÜγματα, το απολαμβÜνω, Κýριε».
   3. Ο ΤζÝραλντ ΜÜρτιν πÞγε τον 'Αντριου στο περιφερειακü γραφεßο της Επιχεßρησης Ρομπüτ και Μηχανικþν Ανθρþπων των ΗνωμÝνων Πολιτειþν. ¼ντας μÝλος της ΠεριφερειακÞς ΒουλÞς δεν αντιμετþπισε δυσκολßες στο να πετýχει μια συνÜντηση με τον επικεφαλÞς των ρομποψυχολüγων. ΒÝβαια, το üτι Ýγινε ιδιοκτÞτης ρομπüτ -εκεßνη την εποχÞ που τα ρομπüτ Þταν σπÜνια- οφειλüταν κατÜ κýριο λüγο στην ιδιüτητÜ του μÝλους της ΠεριφερειακÞς ΒουλÞς. Τον καιρü εκεßνο, ο 'Αντριου δεν Þξερε τßποτα απ' üλα αυτÜ. ¼μως, ýστερα απü μερικÜ χρüνια κι αφοý Ýμαθε πολλÜ πρÜγματα, αναθυμüταν αυτÞ τη σκηνÞ και την Ýβλεπε κÜτω απü το σωστü πρßσμα.
     Ο ρομποτοψυχολüγος, ο ΜÝρτον ΜÜνσκυ, συνοφρυωνüταν üλο και πιο πολý καθþς Üκουγε την αφÞγηση του ΜÜρτιν κι αρκετÝς φορÝς, κατÜφερε να σταματÞσει τα δÜχτυλÜ του πριν αρχßσουν να χτυπÜνε το τραπÝζι. Τα χαρακτηριστικÜ του Þταν τραβηγμÝνα και το μÝτωπο ρυτιδιασμÝνο, αλλÜ μÜλλον Þταν νεüτερος απ' üσο Ýδειχνε.
 -«Η ρομποτικÞ δεν εßναι ακριβÞς επιστÞμη, κýριε ΜÜρτιν», εßπε ο ΜÜνσκυ. «Δε μπορþ να σας εξηγÞσω με λεπτομÝρειες, αλλÜ τα μαθηματικÜ που χρησιμοποιοýνται στο σχεδιασμü των ποζιτρονικþν τμημÜτων εßναι τüσο περßπλοκα που δεν επιτρÝπουν παρÜ λýσεις κατÜ προσÝγγιση. ΠÜντως, λüγω του üτι κατασκευÜζουμε τα πÜντα σýμφωνα με τους Τρεις Νüμους, οι λýσεις αυτÝς εßναι αναμφισβÞτητες. ΒÝβαια, θα αντικαταστÞσουμε το ρομπüτ σας...»
 -«Μα, üχι», εßπε ο Κýριος. «Δεν υπÜρχει κÜποια ανωμαλßα στη λειτουργßα του. Εκτελεß τα καθÞκοντÜ του τÝλεια. Το θÝμα εßναι πως, εκτüς των Üλλων, σκαλßζει το ξýλο εκπληκτικÜ και δε κÜνει δεýτερη φορÜ το ßδιο σχÝδιο. ΠαρÜγει πραγματικÜ Ýργα τÝχνης». Ο ΜÜνσκυ Ýδειχνε να τα 'χει χαμÝνα.
 -«Περßεργο. ΒÝβαια, αυτÞ την εποχÞ πειραματιζüμαστε σε τμÞματα εγκεφÜλων με γενικÝς γνþσεις. ΑλÞθεια, πιστεýετε πως το ρομπüτ σας εßναι δημιουργικü
 -«Δεßτε και μüνος σας». Ο Κýριος του Ýδωσε μια μικρÞ ξýλινη σφαßρα, που πÜνω της Þτανε σκαλισμÝνες μορφÝς αγοριþν και κοριτσιþν που παßζαν, τüσο μικρÝς που φαßνονταν με δυσκολßα, αλλÜ με τÝλειες αναλογßες και τüσο αρμονικÜ δεμÝνες με τα νερÜ του ξýλου, που ακüμα κι αυτÜ να μοιÜζουν σκαλιστÜ. Ο ΜÜνσκυ εξακολουθοýσε να δυσπιστεß.
 -«Αυτüς το 'φτιαξε;» ¸δωσε πßσω τη σφαßρα, κουνþντας το κεφÜλι. «ΚÜτι συνÝβη στο σχεδιασμü. ΚÜτι που 'χει σχÝση με τα τμÞματα του εγκεφÜλου του».
 -«Μπορεßτε να το ξαναφτιÜξετε
 -«ΜÜλλον üχι. Δεν Ýχω ξανακοýσει κÜτι παρüμοιο».
 -«Ωραßα! Δε δßνω δεκÜρα που ο 'Αντριου εßναι μοναδικüς».
 -«¸χω την εντýπωση πως η εταιρεßα θα σας ζητÞσει πßσω το ρομπüτ για να το μελετÞσουν οι τεχνικοß της», εßπε ο ΜÜνσκυ.
 -«Αποκλεßεται!» φþναξε ο Κýριος, παßρνοντας ξαφνικÜ βλοσυρüν ýφος. ΞεχÜστε το!» ΣτρÜφηκε στον 'Αντριου κι εßπε, «ΠÜμε σπßτι».
   4. Η Δεσποινßς Ýβγαινε με αγüρια και δεν Ýμενε πολλÝς þρες στο σπßτι. ¸τσι, αυτÞ που γÝμιζε τη ζωÞ του 'Αντριου Þταν η ΜικρÞ Δεσποινßς, που δεν Þταν πια τüσο μικρÞ üσο παλιüτερα. ΠοτÝ της δε ξÝχναγε πως το πρþτο του ξυλüγλυπτο το 'χε φτιÜξει για αυτÞ. Το 'χε κρεμασμÝνο στο λαιμü της με μιαν ασημÝνιαν αλυσßδα. ΑυτÞ Þτανε που εναντιþθηκε στη συνÞθεια του Κυρßου να χαρßζει τα Ýργα του 'Αντριου.
 -«'Ακουσε, ΜπαμπÜ, αν τα θÝλουν κÜποιοι ας τα αγορÜσουν. Στο κÜτω-κÜτω, αξßζουνε».
 -«Δεν σου ταιριÜζει η απληστßα, ΜÜντυ».
 -«Δεν το κÜνω για μας. ΜπαμπÜ, αλλÜ για τον καλλιτÝχνη».
     Ο 'Αντριου δεν εßχε ακοýσει Üλλη φορÜ αυτÞ τη λÝξη κι üταν του δüθηκε η ευκαιρßα Ýψαξε να τη βρεß στο λεξικü.
     Ακολοýθησε Üλλη μßα επßσκεψη, αυτÞ τη φορÜ στο δικηγüρο του Κυρßου.
 -«Ποια εßναι η γνþμη σου, Τζων;» ρþτησε ο Κýριος. Ο δικηγüρος Þταν ο Τζων Φαινγκολντ. Εßχεν Üσπρα μαλλιÜ, μεγÜλη κοιλιÜ κι οι Üκρες των φακþν επαφÞς που φοροýσε Þτανε βαμμÝνες με φωτεινü πρÜσινο χρþμα. Κοßταξε τη μικρÞ πλÜκα που του 'χε δþσει ο Κýριος.
 -«Εßναι πολý üμορφο. ΑλλÜ Ýχω μÜθει τα νÝα. Το ρομπüτ σου δεν το 'φτιαξε; Αυτü που 'ρθατε μαζß».
 -«Ναι, ο 'Αντριου τα φτιÜχνει. ¸τσι δεν εßναι, 'Αντριου
 -«ΜÜλιστα, Κýριε», εßπεν ο αυτüς.
 -«Πüσα λεφτÜ θα 'δινες γι' αυτü, Τζων;» ρþτησεν ο Κýριος.
 -«Δε ξÝρω. Δεν εßμαι συλλÝκτης».
 -«Πιστεýεις üτι μου πρüσφεραν διακüσια πενÞντα δολÜρια γι' αυτü το πραγματÜκι; Ο 'Αντριου Ýχει φτιÜξει καρÝκλες που πουληθÞκανε πεντακüσια δολÜρια. ¸χω στη ΤρÜπεζα δυο χιλιÜδες δολÜρια που προÝρχονται απü τις πωλÞσεις των προúüντων του 'Αντριου».
 -«Χριστοýλη μου, αυτü το ρομπüτ θα σε κÜνει πλοýσιο, ΤζÝραλντ».
 -«ΚατÜ το Þμισυ, Τζων, κατÜ το Þμισυ», εßπεν ο ΤζÝραλντ. «Τα μισÜ χρÞματα Ýχουνε κατατεθεß σε λογαριασμü του 'Αντριου ΜÜρτιν».
 -«Του ρομπüτ
 -«Ακριβþς. Και θÝλω να μÜθω αν κÜτι τÝτοιο εßναι νüμιμο».
 -«Νüμιμο...;» Ο ΦÜινγκολντ Ýγειρε πßσω το κορμß του κι η πολυθρüνα του Ýτριξε. «Δεν υπÜρχει ανÜλογο προηγοýμενο, ΤζÝραλντ. Πþς υπÝγραψε το ρομπüτ σου τ' απαραßτητα χαρτιÜ
 -«Μπορεß να υπογρÜψει κι Ýτσι χωρßς να το πÜρω μαζß μου, πÞγα στη ΤρÜπεζα τα χαρτιÜ υπογεγραμμÝνα. ΥπÜρχει τßποτα Üλλο που πρÝπει να γßνει
 -«Χμμ...» Για μια στιγμÞ τα μÜτια του ΦÜινγκολντ γýρισαν ανÜποδα στις κüγχες τους. ¾στερα εßπε, «Μποροýμε να ιδρýσουμε μιαν εταιρεßα που θα διαχειρßζεται üλα τα χρÞματα που 'ναι στ' üνομÜ του κι Ýτσι να τον απομονþσουμε απü τον εχθρικü κüσμο. ΠÝρα απ' αυτü, σε συμβουλεýω να μη κÜνεις τßποτα. ΜÝχρι στιγμÞς, κανεßς δε σ' Ýχει ενοχλÞσει. Αν βρεθεß κÜποιος και κÜνει μÞνυση, εναγüμενος θα 'ναι το ρομπüτ».
 -«Κι αν γßνει μÞνυση, θα αναλÜβεις την υπüθεση
 -«Με αμοιβÞ, βεβαßως».
 -«Πüσα θÝλεις
 -«Ας ποýμε, üσο αξßζει τοýτο 'δþ», εßπεν ο ΦÜινγκολντ, δεßχνοντας τη ξýλινη πλÜκα.
 -«ΚαλÞ τιμÞ», εßπεν ο Κýριος. Ο ΦÜινγκολντ κÜγχασε ενþ γýριζε προς το μÝρος του ρομπüτ.
 -«'Αντριου, εßσαι ευχαριστημÝνος που 'χεις χρÞματα
 -«ΜÜλιστα, κýριε».
 -«Τι σκοπεýεις να κÜνεις μ' αυτÜ
 -«Να πληρþνω για διÜφορα πρÜγματα, κýριε, που σε διαφορετικÞ περßπτωση θα 'ταν υποχρεωμÝνος να τα πληρþνει ο Κýριος. Τονε γλιτþνω απü τα Ýξοδα, κýριε».
   5. Και πραγματικÜ, παρουσιÜστηκαν τÝτοιες περιπτþσεις. Οι επισκευÝς του 'Αντριου Þταν πανÜκριβες, üπως κι ο εκσυγχρονισμüς του. ¼σο περνοýσαν τα χρüνια, κυκλοφοροýσαν καινοýρια μοντÝλα ρομπüτ κι ο Κýριος φρüντιζε þστε ο 'Αντριου ν' αποκτÜ üλα τα πλεονεκτÞματα των νÝων μοντÝλων, Ýτσι που τελικÜ, Ýγινε μεταλλικü πρüτυπο τελειüτητας. ¼λα γßνονταν μ' Ýξοδα του 'Αντριου. Ο ßδιος επÝμενε στο θÝμα αυτü. Μüνο τα ποζιτρονικÜ τμÞματα του εγκεφÜλου του Ýμεναν ανÝγγιχτα. Ο Κýριος επÝμενε πÜνω στο θÝμα αυτü.
 -«Τα νÝα μοντÝλα δεν εßναι τüσο καλÜ üσο εσý, 'Αντριου», Ýλεγε. «Τα νÝα ρομπüτ δεν αξßζουν. Η εταιρßα Ýμαθε να φτιÜχνει πιο ακριβÞ τα τμÞματα του εγκεφÜλου. Τα νÝα ρομπüτ δε κÜνουνε του κεφαλιοý τους. ΚÜνουν ακριβþς αυτÜ για τα οποßα σχεδιÜστηκαν και ποτÝ δε ξεφεýγουν απü τη πεπατημÝνη. Εσý μ' αρÝσεις περισσüτερο Ýτσι».
 -«Σας ευχαριστþ, Κýριε».
 -«Κι αυτü οφεßλεται σε σÝνα, μη το ξεχνÜς. Εßμαι σßγουρος üτι ο ΜÜνσκυ σταμÜτησε τη παραγωγÞ εγκεφÜλων με γενικÝς γνþσεις μüλις γνþρισε σÝνα. Δεν του Üρεσε το απρüβλεπτο. ΞÝρεις πüσες φορÝς σε ζÞτησε πßσω þστε να μπορÝσει να σε μελετÞσει; ΕννιÜ φορÝς! ¼μως, δε σε Ýδωσα. Και τþρα που πÞρε σýνταξη, θα ησυχÜσουμε».
     ¼σο περνοýσε ο καιρüς, τα μαλλιÜ του Κυρßου αραßωναν, Üσπριζαν και το πρüσωπü του Ýκανε σακοýλες, ενþ, αντßθετα, ο 'Αντριου Ýδειχνε να βρßσκεται σε πολý καλýτερη κατÜσταση σε σχÝση με την εποχÞ που πÜτησε για πρþτη φορÜ το πüδι του στο σπßτι της οικογÝνειας. Η Κυρßα βρισκüτανε σε μια παροικßα καλλιτεχνþν κÜπου στην Ευρþπη κι η Δεσποινßς παρßστανε τη ποιÞτρια στη ΝÝα Υüρκη. ΣτÝλνανε γρÜμματα, βÝβαια, αλλÜ σπανßως. Η ΜικρÞ Δεσποινßς εßχε παντρευτεß και ζοýσε κεß κοντÜ. ¸λεγε πως δεν Þθελε ν' αφÞσει τον 'Αντριου. ¼ταν γεννÞθηκε ο γιος της, ο Μικρüς Κýριος, επÝτρεψε στον 'Αντριου να ταßσει το μωρü με το μπιμπερü.
     Με τη γÝννηση του εγγονοý, ο 'Αντριου Ýνιωσε πως ο Κýριος εßχε βρει τελικÜ κÜποιον που θ' αναπλÞρωνε αυτοýς που 'χανε φýγει. ΕπομÝνως, δε θα 'τανε και τüσο κακü να του ζητοýσε τη χÜρη που 'χε κατÜ νου.
 -«Κýριε, Þταν πολý ευγενικü απü μÝρους σας που μου επιτρÝψατε να ξοδεýω τα χρÞματÜ μου üπως εγþ Þθελα».
 -«Μα τα χρÞματα Þταν δικÜ σου, 'Αντριου».
 -«Μüνον επειδÞ το θελÞσατε σεßς, Κýριε. Δεν νομßζω πως ο νüμος θα σας εμπüδιζε να κρατÞσετε üλα τα χρÞματα».
 -«Ο νüμος Δε θα μποροýσε να με πεßσει να κÜνω μια αδικßα, 'Αντριου».
 -«ΠαρÜ τα τüσα Ýξοδα και τους φüρους, Ýχω περßπου εξακüσιες χιλιÜδες δολÜρια, Κýριε».
 -«Το ξÝρω, 'Αντριου».
 -«ΘÝλω να σας τα δþσω, Κýριε».
 -«Δε θα τα πÜρω, 'Αντριου»
 -«Σαν αντÜλλαγμα για κÜτι που μπορεßτε να μου δþσετε, Κýριε».
 -«Μπα; Και τι εßναι αυτü που μπορþ να σου δþσω, Αντριου
 -«Την ελευθερßα μου, Κýριε».
 -«Την...»
 -«Θα 'θελα ν' αγορÜσω την ελευθερßα μου, Κýριε». Δεν Þταν και πολý εýκολο. Ο Κýριος κοκκßνησε και εßπε:
 -«Για üνομα του Θεοý!» ¾στερα Ýκανε μεταβολÞ κι απομακρýνθηκε αγÝρωχα.
   6. ΤελικÜ, η ΜικρÞ Δεσποινßς του γýρισε τα μυαλÜ, με τρüπο απüτομο και μÜλιστα μπροστÜ στον 'Αντριου. Για τριÜντα χρüνια κανεßς στην οικογÝνεια δεν δßστασε ποτÝ να μιλÞσει μπροστÜ στον 'Αντριου, ανεξÜρτητα αν το θÝμα της συζÞτησης τον αφοροýσε. Δεν Þταν παρÜ Ýνα ρομπüτ.
 -«Δε μου λες, ΜπαμπÜ, γιατß το παßρνεις σα προσωπικÞ προσβολÞ; Δε πρüκειται να φýγει. Θα εξακολουθÞσει να μÝνει εδþ. Θα εξακολουθÞσει να 'ναι πιστüς. Δε μπορεß να κÜνει αλλιþς. ¸τσι εßναι φτιαγμÝνος. Το μüνο που θÝλει εßναι μια λÝξη. ΘÝλει να λÝγεται λεýτερος. Τüσο φοβερü εßναι αυτü; Δεν Ýχει κερδßσει αυτü το δικαßωμα; Σε πληροφορþ πως το συζητοýσα μαζß του εδþ και πολλÜ χρüνια
 -«Τι Ýκανε λÝει; Το συζητοýσες μαζß του εδþ και πολλÜ χρüνια
 -«ΜÜλιστα. Και το ανÝβαλε συνεχþς επειδÞ φοβüταν μÞπως σε πληγþσει. Εγþ τον Ýβαλα να σου το πει».
 -«Δεν Ýχει ιδÝα τι σημαßνει ελευθερßα. Δεν εßναι παρÜ Ýνα ρομπüτ».
 -«ΜπαμπÜ, δε το ξÝρεις. ¸χει διαβÜσει τα πÜντα στη βιβλιοθÞκη. Δε ξÝρω τι νιþθει μÝσα του, üπως δε ξÝρω τι νιþθεις εσý μÝσα σου. Αν του μιλÞσεις, θ' ανακαλýψεις üτι αντιδρÜ στις διÜφορες αφηρημÝνες Ýννοιες με τον ßδιο τρüπο που αντιδροýμε εμεßς οι δυο. ¸χει σημασßα τßποτα Üλλο; Αν οι αντιδρÜσεις κÜποιου μοιÜζουν με τις δικÝς σου, τι Üλλο μπορεßς να ζητÞσεις
 -«Η δικαιοσýνη δε θα συμφωνÞσει μ' αυτÞ την Üποψη», εßπε θυμωμÝνα ο Κýριος. «Για ÜκουσÝ με σý!» ΣτρÜφηκε προς το μÝρος του 'Αντριου, αγριεýοντας τη φωνÞ του. «Δε μπορþ να σου δþσω την ελευθερßα σου παρÜ μüνο νομßμως. Αν η υπüθεση πÜει στα δικαστÞρια, üχι μüνο δε θα κερδßσεις, αλλÜ η δικαιοσýνη θα πληροφορηθεß επισÞμως την ýπαρξη του λογαριασμοý σου στη ΤρÜπεζα. Θα σου πουν üτι Ýνα ρομπüτ δεν Ýχει δικαßωμα να κερδßζει χρÞματα. Αξßζει τον κüπο να χÜσεις τα χρÞματÜ σου για μιαν ανοησßα
 -«Η ελευθερßα δεν Ýχει τßμημα, Κýριε», εßπε ο Αντριου. «Ακüμα κι η ελπßδα της ελευθερßας αξßζει τα χρÞματα αυτÜ».
   7. Τα πρÜγματα Ýδειχναν üτι το δικαστÞριο θα συμμεριζüταν την Üποψη πως η ελευθερßα δεν εßχε τßμημα και θ' αποφÜσιζε πως κανÝνα ρομπüτ δε μπορεß ν' αγορÜσει την ελευθερßα του με οποιοδÞποτε τßμημα, οσοδÞποτε μεγÜλο. Ο περιφερειακüς εισαγγελÝας, ο οποßος εκπροσωποýσε αυτοýς που προκÜλεσαν αυτÞ τη ταξικÞ δßκη με σκοπü να μη δοθεß στον 'Αντριου η ελευθερßα του, δÞλωσε:
 -«Η λÝξη "ελευθερßα" δεν Ýχει καμßα σημασßα προκειμÝνου για Ýνα ρομπüτ. Μüνον Ýνα ανθρþπινο πλÜσμα μπορεß να εßναι ελεýθερο». Το επανÝλαβε αρκετÝς φορÝς, üποτε του δüθηκε η ευκαιρßα, αργÜ και χτυπþντας ρυθμικÜ το χÝρι του πÜνω στο τραπÝζι του για να δþσει Ýμφαση στις λÝξεις. Η ΜικρÞ Δεσποινßς ζÞτησε την Üδεια να μιλÞσει για λογαριασμü του 'Αντριου. ¸δωσε στο δικαστÞριο το πλÞρες üνομÜ της, κι Þταν κÜτι που πρþτη φορÜ Üκουγε ο Αντριου:
 -«Παρακαλþ να προσÝλθει η ΑμÜντα Λþρα ΜÜρτιν ΤσÜρνυ».
 -«Ευχαριστþ, Εντιμüτατε. Δεν εßμαι δικηγüρος και δε ξÝρω να εκφρÜζομαι σωστÜ, αλλÜ αλπßζω πως θα συγκρατÞσετε την ουσßα üσων σας πω και δε θα περιοριστεßτε στις λÝξεις. Κατ' αρχÞ πρÝπει ν' αντιληφθοýμε τι σημαßνει να εßσαι ελεýθερος στην περßπτωση του 'Αντριου. ΚατÜ κÜποιο τρüπο, εßναι ελεýθερος. Νομßζω πως Ýχουν περÜσει περισσüτερα απü εßκοσι χρüνια απü τüτε που κÜποιος απü την οικογÝνειÜ μου, την οικογÝνεια ΜÜρτιν, του Ýδωσε εντολÞ να κÜνει κÜτι, επειδÞ πßστευε πως δεν θα το Ýκανε μüνος του. ¼πως και να 'χει, üμως το πρÜγμα, μποροýμε, αν θÝλουμε, να του δþσουμε εντολÞ -και μÜλιστα με Üσχημο τρüπο να κÜνει οτιδÞποτε, μüνο και μüνο επειδÞ εßναι Ýνα μηχÜνημα το οποßο μας ανÞκει. Γιατß, Üραγε, Ýχουμε το δικαßωμα να φερüμαστε Ýτσι, üταν μας Ýχει υπηρετÞσει τüσο καιρü, τüσο πιστÜ κι Ýχει κερδßσει τüσα χρÞματα για λογαριασμü μας; Δεν μας οφεßλει τßποτα. ΑντιθÝτως εμεßς του οφεßλουμε. Ακüμα κι αν υπÞρχε νüμος που να μας απαγορεýει να βÜλουμε τον 'Αντριου να μας υπηρετεß, αυτüς θα μας υπηρετοýσε εθελοντικÜ. Το να τον ελευθερþσετε δεν εßναι παρÜ μια κουβÝντα, που üμως σημαßνει πολλÜ γι αυτüν. Θα του πρüσφερε τα πÜντα και δε θα μας κüστιζε τßποτα».
     Για μερικÝς στιγμÝς ο δικαστÞς προσπÜθησε να πνßξει Ýνα χαμüγελο.
 -«Καταλαβαßνω την ÜποψÞ σας, κυρßα ΤσÜρνυ. Το γεγονüς εßναι πως δεν υπÜρχει νüμος για το ζÞτημα που Ýχει ανακýψει, οýτε δεδικασμÝνο. Απü την Üλλη μεριÜ, υπÜρχει το Üγραφο αξßωμα πως μüνο ο Üνθρωπος δικαιοýται να απολαμβÜνει το αγαθü της ελευθερßας. Μπορþ να δημιουργÞσω σε αυτü το δικαστÞριο Ýνα καινοýριο νüμο, ο οποßος εßναι δυνατü να προσβληθεß σε ανþτερο δικαστÞριο. ΑλλÜ δεν μπορþ να αγνοÞσω αυτü το αξßωμα. ΕπιτρÝψτε μου να μιλÞσω με το ρομπüτ. 'Αντριου
 -«ΜÜλιστα, Εντιμüτατε». ¹ταν η πρþτη φορÜ που ο 'Αντριου μιλοýσε στο δικαστÞριο κι ο δικαστÞς Ýδειξε να εκπλÞσσεται απü τον ανθρþπινο τüνο της φωνÞς του.
 -«Γιατß θÝλεις την ελευθερßα σου, Αντριου; Τι σημασßα Ýχει αυτü για σÝνα
 -«Εσεßς θα θÝλατε να εßσαστε σκλÜβος, Εντιμüτατε;» ρþτησε ο 'Αντριου.
 -«Μα δεν εßσαι σκλÜβος. Απü üσα μου δþσανε να καταλÜβω εßσαι Ýνα θαυμÜσιο ρομπüτ, Ýνα ρομπüτ αυθεντßα που εßναι ικανü να εκφρÜζεται καλλιτεχνικÜ με απαρÜμιλλο τρüπο. Τι περισσüτερο θα Ýκανες αν Þσουν ελεýθερος
 -«Δε νομßζω üτι θα Ýκανα τßποτα περισσüτερο, Εντιμüτατε, αλλÜ θα το Ýκανα με μεγαλýτερη χαρÜ. Ειπþθηκε σε αυτÞ την αßθουσα πως μüνον Ýνα ανθρþπινο πλÜσμα μπορεß να εßναι ελεýθερο. Νομßζω üτι μüνον üποιος θÝλει την ελευθερßα μπορεß να εßναι ελεýθερος. Κι εγþ τη θÝλω την ελευθερßα». ΑυτÞ η δÞλωση του Αντριου Ýπεισε το δικαστÞ. Η φρÜση-κλειδß στην απüφαση που εξÝδωσε Þταν,  -«Δεν εßναι δßκαιο να αρνοýμεθα την ελευθερßα σε οποιοδÞποτε αντικεßμενο, το οποßο διαθÝτει μυαλü ικανü να συλλÜβει το νüημα της λÝξης και το επιθυμεß». ΤελικÜ, η απüφαση εγκρßθηκε απü το Παγκüσμιο ΔικαστÞριο.
   8. Ο Κýριος Þταν δυσαρεστημÝνος κι ο Üγριος τüνος της φωνÞς του Ýκανε τον 'Αντριου να αισθÜνεται πως θα πÜθει βραχυκýκλωμα.
 -«Δεν τα θÝλω τ' αναθεματισμÝνα σου λεφτÜ, 'Αντριου. Θα τα πÜρω μüνο και μüνο γιατß διαφορετικÜ δεν θα νιþθεις ελεýθερος. Απü δω και μπρος, μπορεßς να επιλÝγεις μüνος σου τις δουλειÝς σου και να τις κÜνεις üπως σου αρÝσει. Δεν θα σου δþσω εντολÝς, εκτüς απü μßα: ΚÜνε üτι σου αρÝσει. Παρ' üλα αυτÜ, σýμφωνα με την απüφαση του δικαστηρßου, εξακολουθþ να εßμαι υπεýθυνος για σÝνα. Ελπßζω να το καταλαβαßνεις». Τον διÝκοψε η ΜικρÞ Δεσποινßς.
 -«Μην εκνευρßζεσαι, ΜπαμπÜ. ΣιγÜ την ευθýνη. ΞÝρεις πολý καλÜ πως δε θα χρειαστεß να κÜνεις τßποτα. Οι Τρεις Νüμοι εξακολουθοýν να ισχýουν».
 -«Τüτε πως συμβαßνει να εßναι ελεýθερος
 -«Μα και τ' ανθρþπινα πλÜσματα Ýχουν κÜποιους νüμους που ελÝγχουνε τις πρÜξεις τους, Κýριε», απÜντησε ο 'Αντριου.
 -«Δε πρüκειται ν' ανοßξω κουβÝντα μαζß σου». Ο Κýριος βγÞκε απü το δωμÜτιο κι απü κεßνη τη μÝρα ο 'Αντριου τον Ýβλεπε σπÜνια. Η ΜικρÞ Δεσποινßς τον επισκεπτüταν τακτικÜ στο μικρü σπßτι που εßχε χτιστεß γι' αυτüν. Δε διÝθετε κουζßνα, βÝβαια, οýτε λουτρü. Εßχε δýο δωμÜτια. Το Ýνα χρησßμευε για βιβλιοθÞκη και το' Üλλο Þτανε συνδυασμüς αποθÞκης κι εργαστηρßου. Ο 'Αντριου Ýπαιρνε πολλÝς παραγγελßες και σαν ελεýθερο ρομπüτ εργαζüτανε σκληρüτερα απü πριν, μÝχρι που ξεπλÞρωσε το σπßτι και του δüθηκαν τßτλοι ιδιοκτησßας.
     Μια μÝρα τον επισκÝφτηκε ο Μικρüς Κýριος, Þ μÜλλον ο Τζωρτζ. Ο Μικρüς Κýριος επÝμενε πÜνω σ' αυτü μετÜ την απüφαση του δικαστηρßου.
 -«¸να ελεýθερο ρομπüτ δεν αποκαλεß κανÝνα, Μικρü Κýριο», του εßχε πει ο Τζωρτζ. «Εγþ σε λÝω 'Αντριου. ΠρÝπει, λοιπüν, να με λες κι εσý Τζωρτζ». Η επιθυμßα του εκφρÜστηκε σα διαταγÞ κι Ýτσι ο 'Αντριου Üρχισε να τον λÝει Τζωρτζ, αλλÜ η ΜικρÞ Δεσποινßς παρÝμεινε ΜικρÞ Δεσποινßς. Μια μÝρα ο Τζωρτζ Þρθε μüνος του, για να του πει üτι ο Κýριος πÝθαινε. Η ΜικρÞ Δεσποινßς βρισκüταν κοντÜ του, αλλÜ ο Κýριος Þθελε και τον Αντριου.
     Η φωνÞ του Κυρßου Þταν ακüμη δυνατÞ, αν κι ο ßδιος Ýδειχνε αδýναμος. Με μεγÜλη προσπÜθεια κατÜφερε να σηκþσει το χÝρι του.
 -«'Αντριου», εßπε, «'Αντριου... σταμÜτα να με βοηθÜς, Τζωρτζ. Δεν εßμαι ανÜπηρος, απλþς πεθαßνω, 'Αντριου, Þθελα να σου πω üτι χαßρομαι που 'σαι λεýτερος».
     Ο Αντριου δεν Þξερε τι να πει. ΠοτÝ Üλλοτε δεν εßχε βρεθεß κοντÜ σε ετοιμοθÜνατο, αλλÜ γνþριζε üτι σταματοýσε η λειτουργßα των ανθρþπων. ¹ταν μια ακοýσια και αναπüφευκτη αποσυναρμολüγηση των ανθρωπßνων πλασμÜτων και δεν του ερχüταν στο μυαλü να πει κÜτι που να ταιριÜζει στην περßπτωση. Το μüνο που μποροýσε να κÜνει εßναι να στÝκεται δßπλα στο κρεβÜτι του ετοιμοθÜνατου, απüλυτα ακßνητος κι αμßλητος. ¼ταν üλα τελεßωσαν, η ΜικρÞ Δεσποινßς του εßπε:
 -«Μπορεß να μην Þτανε φιλικüς απÝναντß σου, 'Αντριου, αλλÜ Þτανε γÝρος και τονε πεßραξε πολý το γεγονüς πως Þθελες την ελευθερßα σου». ΞαφνικÜ, ο 'Αντριου βρÞκε τις λÝξεις που ταßριαζαν στην περßπτωση.
 -«Δεν θα 'μουνα ποτÝ λεýτερος χωρßς αυτüν, ΜικρÞ Δεσποινßς».
   9. Ο 'Αντριου Üρχισε να φορÜ ροýχα μετÜ το θÜνατο του Κυρßου. ¸κανε την αρχÞ μ' Ýνα παλιü παντελüνι, Ýνα παντελüνι που του Ýδωσε ο Τζωρτζ. Ο Τζωρτζ εßχε παντρευτεß κι ασκοýσε το επÜγγελμα του δικηγüρου. Εργαζüταν στο γραφεßο του ΦÜινγκολντ. Ο γερο-ΦÜινγκολντ εßχε πεθÜνει εδþ και πολý καιρü, αλλÜ το γραφεßο του το εßχε αναλÜβει η κüρη του. ΤελικÜ, η ονομασßα του Οßκου Ýγινε "ΦÜινγκολντ & ΜÜρτιν". Ακüμα κι üταν η κüρη του ΦÜινγκολντ πÞρε σýνταξη, η ονομασßα παρÝμεινε η ßδια. Ο 'Αντριου φüρεσε για πρþτη φορÜ ροýχα την εποχÞ που το üνομα ΜÜρτιν προστÝθηκε στην επωνυμßα του Οßκου.
     Ο Τζωρτζ προσπÜθησε να κρýψει το χαμüγελο üταν τον εßδε να προσπαθεß να φορÝσει το παντελüνι, αλλÜ δε κατÜφερε να ξεγελÜσει τα μÜτια του 'Αντριου. 'Εδειξε στον 'Αντριου πþς ν' ανοßξει το παντελüνι και πþς να το φορÝσει. Του Ýκανε μια μικρÞ επßδειξη με το δικü του παντελüνι, αλλÜ ο 'Αντριου καταλÜβαινε πως θα του 'παιρνε αρκετü καιρü μÝχρι να συνηθßσει να κÜνει αυτÝς τις κινÞσεις.
 -«Γιατß θÝλεις να φορÜς παντελüνια, 'Αντριου; Το σþμα σου εßναι τüσο üμορφο και λειτουργικü που εßναι κρßμα να το καλýψεις, αφοý Ýτσι κι αλλιþς δεν κρυþνεις, οýτε υπÜρχει θÝμα σεμνüτητας. ΕξÜλλου, το ýφασμα δε ταιριÜζει με το μÝταλλο». Ο 'Αντριου τα 'χασε.
 -«Και τ' ανθρþπινα σþματα εßναι üμορφα και λειτουργικÜ, Τζωρτζ. Γιατß τα σκεπÜζετε
 -«Για ζεστασιÜ, για καθαριüτητα, για προστασßα, για στüλισμα. Τßποτα απü αυτÜ δεν σ' αφορÜ».
 -«ΑισθÜνομαι γυμνüς χωρßς ροýχα. ΑισθÜνομαι διαφορετικüς, Τζωρτζ», απÜντησε ο 'Αντριου.
 -«Διαφορετικüς! Μα... 'Αντριου, τþρα πια υπÜρχουν εκατομμýρια ρομπüτ στη Γη. Σýμφωνα με τη τελευταßα απογραφÞ, στη περιοχÞ τη δικÞ μας τα ρομπüτ εßναι περßπου üσοι κι οι Üνθρωποι».
 -«Το ξÝρω Τζωρτζ. ΥπÜρχουν ρομπüτ που κÜνουν üλων των ειδþν τις δουλειÝς».
 -«...Και κανÝνα δε φορÜει ροýχα».
 -«ΑλλÜ και κανÝνα δεν εßναι λεýτερο, Τζωρτζ».
     Ο Αντριου πλοýτιζε τη γκαρνταρüμπα του σιγÜ-σιγÜ. Τονε συγκρατοýσε το χαμüγελο του Τζωρτζ κι οι ματιÝς των ανθρþπων που Ýρχονταν να του αναθÝσουν κÜποια δουλειÜ. Μπορεß να Þταν ελεýθερος, αλλÜ, μÝσα του, Þταν εγκατεστημÝνο Ýνα λεπτομερÝς πρüγραμμα που εßχε σχÝση με τη συμπεριφορÜ του απÝναντι στους ανθρþπους και δε τολμοýσε να προχωρÞσει με μεγÜλα βÞματα. Μια ανοιχτÞ αποδοκιμασßα της διαγωγÞς του θα τονε γýριζε αρκετοýς μÞνες πßσω. Δεν αποδÝχονταν üλοι το γεγονüς πως Þταν ελεýθερος. Δε μποροýσε, βÝβαια, να νιþσει μνησικακßα, αλλÜ üσες φορÝς το σκεφτüταν του Þταν δýσκολο να δουλÝψει. Απüφευγε να φορÝσει ροýχα -Þ τουλÜχιστον πολλÜ ροýχα- üταν περßμενε την επßσκεψη της ΜικρÞς Δεσποινßδας. Εßχε γερÜσει πια κι Ýφευγε συχνÜ για θερμüτερα κλßματα, αλλÜ, üταν γýριζε, το πρþτο πρÜγμα που 'κανε Þταν να τον επισκεφτεß. ¾στερα απü κÜποια επßσκεψÞ της, ο Τζωρτζ του εßπε θλιμμÝνα:
 -«Μου την Ýφερε, 'Αντριου. Του χρüνου θα βÜλω υποψηφιüτητα για τη ΒουλÞ. Μου λÝει πως το μÞλο πρÝπει να πÝσει κÜτω απü τη μηλιÜ».
 -«Το μÞλο κÜτω απü τη μηλιÜ», επανÝλαβε ο 'Αντριου, χωρßς να καταλαβαßνει.
 -«Εννοþ üτι εγþ, ο Τζωρτζ, το μÞλο, πρÝπει να μοιÜσω της μηλιÜς, δηλαδÞ του παπποý μου, ο οποßος Þτανε κÜποτε βουλευτÞς».
 -«ΚÜτι τÝτοιο θα Þταν ευχÜριστο, Τζωρτζ, αν ο Κýριος εξακολουθοýσε να εßναι...» ΣταμÜτησε για μια στιγμÞ, μη ξÝροντας πþς να συνεχßσει, «... να βρßσκεται σε λειτουργßα». ΚαταλÜβαινε üμως üτι η λÝξη δε ταßριαζε.
 -«Αν Þταν ζωντανüς», εßπε ο Τζωρτζ. «¸χεις δßκιο. Μου λεßπει και μÝνα το γÝρικο τÝρας».
     Ο 'Αντριου σκεφτüτανε συχνÜ αυτÞ τη συνομιλßα. Εßχε προσÝξει πüσο ελλιπÝς Þταν το λεξιλüγιο του üταν συζητοýσε με το Τζωρτζ. Αισθανüταν üτι η γλþσσα εßχε αλλÜξει απü την εποχÞ που τον κατασκεýασαν και εγκατÝστησαν στη μνÞμη του Ýνα ορισμÝνο λεξιλüγιο. ΠαρολαυτÜ, ο Τζωρτζ χρησιμοποιοýσε στην ομιλßα του εκφρÜσεις καθημερινÝς, σ' αντßθεση με τον Κýριο και τη ΜικρÞ Δεσποινßδα. Γιατß Üραγε εßχε αποκαλÝσει τÝρας τον Κýριο, αφοý η λÝξη αυτÞ δε του ταßριαζε; Ο 'Αντριου δε μποροýσε να στραφεß στα βιβλßα του για να βρει κÜποια απÜντηση στα ερωτÞματÜ του. ¹ταν βιβλßα παλιÜ και τα περισσüτερα εßχανς σχÝση με τη ξυλογλυπτικÞ, τη τÝχνη και το σχεδιασμü επßπλων. Δεν εßχε κανÝνα σχετικü με τις συνÞθειες των ανθρþπων. ΤελικÜ αποφÜσισε να ψÜξει να βρει τα βιβλßα που του χρειÜζονταν. Και, σαν ελεýθερο ρομπüτ, θεþρησε üτι δεν Ýπρεπε να τα ζητÞσει απü το Τζωρτζ. Θα πÞγαινε στη πüλη και θα τα Ýβρισκε στη βιβλιοθÞκη. ¹ταν μια θριαμβικÞ απüφαση κι αισθÜνθηκε την ηλεκτρικÞ του τÜση να ανεβαßνει, τüσο που αναγκÜστηκε να βÜλει σε λειτουργßα Ýνα πηνßο μεßωσης της τÜσης. Φüρεσε κοστοýμι και πÝρασε στο γιλÝκο του μια αλυσßδα απü ξýλο. Θα προτιμοýσε μιαν Üλλη απü γυαλιστερü πλαστικü, αλλÜ ο Τζωρτζ του εßχε πει üτι το ξýλο ταßριαζε περισσüτερο κι üτι το βερνικωμÝνο ξýλο του κÝδρου Þτανε καλýτερο απü το πλαστικü. Εßχε απομακρυνθεß καμιÜ εκατοστÞ βÞματα απü το σπßτι, αλλÜ υποχρεþθηκε να σταματÞσει λüγω υπερθÝρμανσης της αντßστασÞς του. ¸θεσε εκτüς λειτουργßας το πηνßο και βλÝποντας üτι εξακολουθοýσε να μην αισθÜνεται καλÜ, γýρισε σπßτι, Ýγραψε με καθαρÜ γρÜμματα σ' Ýνα κομμÜτι χαρτß, "ΠÜω στη βιβλιοθÞκη", και τ' Üφησε πÜνω στο πÜγκο του, σε σημεßο που θα το Ýβλεπε οποιοσδÞποτε Ýμπαινε στο δωμÜτιο.
   10. Ο 'Αντριου δε κατÜφερε να φτÜσει στη βιβλιοθÞκη. Εßχε μελετÞσει το χÜρτη. Εßχε μÜθει το δρüμο, αλλÜ üχι και τα σημÜδια του. Τα σημÜδια που Ýβλεπε γýρω του δε μοιÜζανε με τα σýμβολα που 'χε δει στο χÜρτη και δßσταζε να προχωρÞσει. ΣκÝφτηκε üτι κÜπου θα 'κανε λÜθος γιατß üλα του φαßνονταν ξÝνα. ¸να Üλλο ρομπüτ πÝρασε δßπλα του, αλλÜ üταν αποφÜσισε να το ρωτÞσει για το δρüμο που Ýπρεπε να ακολουθÞσει, το ρομπüτ εßχε εξαφανιστεß. ¸να üχημα τονε προσπÝρασε αλλÜ δε σταμÜτησε. ¸μεινε στη θÝση του αναποφÜσιστος, δηλαδÞ τελεßως ακßνητος, βλÝποντας λßγο πιο πÝρα δýο ανθρþπινα πλÜσματα. Τους εßδε να αλλÜζουν πορεßα και να 'ρχονται προς το μÝρος του. ΜÝχρι κεßνη τη στιγμÞ τους Üκουγε που μιλοýσανε δυνατÜ. Τþρα üμως Þταν αμßλητοι. Στα πρüσωπÜ τους εßχαν Ýκφραση που ο 'Αντριου τη συνÝδεε με την ανθρþπινη αβεβαιüτητα. Κι Þταν νÝοι, αλλÜ üχι παιδιÜ. Γýρω στα εßκοσι. ΠοτÝ του δε κατÜφερνε να καθορßσει την ηλικßα ενüς ανθρþπου.
 -«Θα μποροýσατε να μου δεßξετε το δρüμο για τη βιβλιοθÞκη, κýριοι
Ο Ýνας απü αυτοýς, ο πιο ψηλüς, του οποßου το ψηλü καπÝλο τον Ýδειχνε αλλüκοτα ψηλüτερο, εßπε, üχι στον 'Αντριου, αλλÜ στο σýντροφü του:
 -«Εßναι Ýνα ρομπüτ». Ο Üλλος εßχε χοντρÞ μýτη και βλÝφαρα που πÝφτανε βαριÜ πÜνω απü τα μÜτια του, Εßπε, üχι στον Αντριου, αλλÜ στον πρþτο:
 -«ΦορÜει και ροýχα». Ο ψηλüς κροτÜλισε τα δÜχτυλÜ του.
 -«Εßναι το ελεýθερο ρομπüτ. ¸χουν Ýνα ρομπüτ στο παλιü σπßτι των ΜÜρτιν που δεν ανÞκει σε κανÝνα. Για ποιο λüγο, Üλλωστε, θα φοροýσε ροýχα
 -«ΡþτησÝ το», εßπε αυτüς με τη χοντρÞ μýτη. 
 -«Εßσαι το ρομπüτ των ΜÜρτιν;» ρþτησε ο ψηλüς.
 -«Εßμαι ο 'Αντριου ΜÜρτιν, κýριε», απÜντησε ο 'Αντριου.
 -«Καλþς. ΒγÜλε τα ροýχα σου. Τα ρομπüτ δε φορÜνε ροýχα». ΣτρÜφηκε στον Üλλο, «Εßναι αηδιαστικü, ΚοßταξÝ τον!»  Ο Αντριου δßστασε. Εßχε ν' ακοýσει πολý καιρü διαταγÞ σ' αυτüν τον τüνο και για μια στιγμÞ, πßστεψε üτι τα κυκλþματα του ΔευτÝρου Νüμου θα πÜθαιναν βραχυκýκλωμα. Ο ψηλüς επανÝλαβε:
 -«ΒγÜλε τα ροýχα σου. Σε διατÜζω». ΑργÜ, ο 'Αντριου Üρχισε να βγÜζει τα ροýχα του.
 -«ΑφησÝ τα κÜτω», εßπε ο ψηλüς. Ο μυταρÜς εßπε:
 -«Αφοý δεν ανÞκει σε κανÝνα, θα μποροýσαμε να το πÜρουμε μεßς».
 -«Και βÝβαια», εßπε ο ψηλüς, «εξÜλλου, ποιος θα φερνε αντßρρηση σε ü,τι κÜναμε; Δε καταστρÝφουμε την ιδιοκτησßα κανενüς». ΣτρÜφηκε στον 'Αντριου. «ΣτÜσου με το κεφÜλι κÜτω και τα πüδια ψηλÜ».
 -«Μα το κεφÜλι δεν εßναι για...» Üρχισε να λÝει ο 'Αντριου.
 -«Σε διατÜζω. Αν δε ξÝρεις πþς να το κÜνεις, προσπÜθησε». Ο Αντριου δßστασε για μιαν ακüμα φορÜ κι ýστερα Ýγειρε το σþμα του για ν' ακουμπÞσει το κεφÜλι στο Ýδαφος. ΠροσπÜθησε να σηκþσει τα πüδια, αλλÜ σωριÜστηκε με πÜταγο. Ο ψηλüς του εßπε:
 -«Μεßνε εκεß που εßσαι». Και εßπε στον Üλλο, «Μποροýμε να το διαλýσουμε. ¸χεις διαλýσει ποτÝ ρομπüτ
 -«Θα μας αφÞσει
 -«Μπορεß να μας εμποδßσει;» Αν τον διÝταζαν με Ýντονο τρüπο να μην τους αντισταθεß, ο Αντριου δεν εßχε τρüπο να τους εμποδßσει. Ο Δεýτερος Νüμος εßχε προτεραιüτητα απÝναντι στον Τρßτο Νüμο που αναφερüταν στην αυτοπροστασßα. ΟπωσδÞποτε, δε μποροýσε να υπερασπιστεß τον εαυτü του χωρßς να τους πληγþσει κι αυτü σÞμαινε πως θα παρÝβαινε τον Πρþτο Νüμο. ΚÜνοντας αυτÞ τη σκÝψη, αισθÜνθηκε üλα τα κινητÞρια κυκλþματÜ του να συσπþνται και τον Ýπιασε τρüμος. Ο Ψηλüς τον πλησßασε και τον Ýσπρωξε με το πüδι.
 -«Εßναι βαρýς. Νομßζω πως θα χρειαστοýμε εργαλεßα για να κÜνουμε τη δουλειÜ». Ο μυταρÜς εßπε:
 -«Θα μποροýσαμε να τονε διατÜξουμε να διαλýσει μüνος το σþμα του. Θα 'χε πλÜκα».
 -«Ναι», εßπε σκεφτικÜ ο ψηλüς, «αλλÜ πρÝπει να τονε βγÜλουμε απü το δρüμο. Αν φανεß κανεßς...»  'Αργησαν να το σκεφτοýν. ΚÜποιος ερχüταν κι αυτüς Þταν ο Τζωρτζ. Αν και πεσμÝνος στο Ýδαφος, ο 'Αντριου τον εßχε δει. Θα 'θελε να του δþσει κÜποιο σινιÜλο, αλλÜ η τελευταßα εντολÞ που εßχε πÜρει Þτανε: "Μεßνε εκεß που 'σαι!" Ο Τζωρτζ Ýτρεχε κι Ýφτασε στον τüπο του επεισοδßου λαχανιασμÝνος. Οι δυο νεαροß οπισθοχωρÞσανε λßγο και περßμεναν.
 -«Τι συμβαßνει, 'Αντριου;» ρþτησε ο Τζωρτζ γεμÜτος ανησυχßα. Ο Αντριου απÜντησε:
 -«Εßμαι καλÜ Τζωρτζ».
 -«Τüτε σÞκω πÜνω. Τι πÜθανε τα ροýχα σου
 -«Δικü σου εßναι το ρομπüτ, φßλε;» ρþτησε ο ψηλüς. Ο Τζωρτζ του απÜντησε θυμωμÝνα:
 -«Δεν εßναι κανενüς. Τι Ýγινε εδþ
 -«Του ζητÞσαμε ευγενικÜ να βγÜλει τα ροýχα του. ΕσÝνα τι σε νοιÜζει, αφοý δεν εßναι δικü σου;» Ο Τζωρτζ στρÜφηκε στον 'Αντριου. «Τι σου κÜναν, 'Αντριου
 -«Εßχανε σκοπü να με διαλýσουν. ¹ταν Ýτοιμοι να με μεταφÝρουν σ' Ýνα Þσυχο μÝρος και να με διατÜξουν με αποσυναρμολογÞσω το σþμα μου». Ο Τζωρτζ κοßταξε τους δυο νεαροýς και το σαγüνι του Ýτρεμε. Οι δυο νεαροß Ýμειναν στη θÝση τους. Χαμογελοýσαν. Ο ψηλüς εßπεν εýθυμα:
 -«Τι θα μας κÜνεις, χοντροýλη; Θα μας δεßρεις;» Ο Τζωρτζ απÜντησε:
 -«¼χι δε χρειÜζεται. Αυτü το ρομπüτ Ýζησε με την οικογÝνεια μου περισσüτερο απü εβδομηνταπÝντε χρüνια. Μας γνωρßζει και μας εκτιμÜ περισσüτερο απ' οποιονδÞποτε Üλλον Üνθρωπο. Θα του πω πως εσεßς οι δýο απειλεßτε τη ζωÞ μου κι üτι σκοπεýετε να με σκοτþσετε. Θα του ζητÞσω να με προστατÝψει. Αν πρüκειται να διαλÝξει ανÜμεσα σε σας και σε μÝνα, σας διαβεβαιþ üτι θα προτιμÞσει εμÝνα. ΜÞπως Ýχετε ιδÝα τι θα πÜθετε üταν σας επιτεθεß»; Οι δυο νεαροß, ανÞσυχοι, οπισθοχþρησαν ελαφρÜ. Ο Τζωρτζ εßπεν Üγρια:
 -«'Αντριου, αυτοß οι δυο θÝλουν να μου κÜνουν κακü και βρßσκομαι σε κßνδυνο. ΠÞγαινε κατÜ πÜνω τους!» Ο 'Αντριου υπÜκουσε κι οι δυο νεαροß δε περßμεναν να δουν τι θα κÜνει. Το βÜλανε στα πüδια.
 -«ΕντÜξει, 'Αντριου, ησýχασε», εßπε ο Τζωρτζ. Φαινüταν εκνευρισμÝνος. Εßχε περÜσει την ηλικßα που θα μποροýσε ν' αντιμετωπßσει το ενδεχüμενο να τσακωθεß μ' Ýνα νεαρü, πüσο μÜλλον με δýο.
 -«Δε θα μποροýσα να τους χτυπÞσω, Τζωρτζ. ΚαταλÜβαινα πως δε θα σου επιτεθοýν».
 -«Δε σε διÝταξα να τους επιτεθεßς. Απλþς, σου 'πα να πας καταπÜνω τους. Τα υπüλοιπα τ' ανÝλαβε ο φüβος τους».
 -«Πως εßναι δυνατü να φοβοýνται τα ρομπüτ;»
 -«Εßναι μια αρρþστια της ανθρωπüτητας, που δεν Ýχει θεραπευτεß ακüμα. Μη σε απασχολεß αυτü. Τι διÜολο γýρευες εδþ, 'Αντριου; Ευτυχþς που βρÞκα το σημεßωμÜ σου. Λßγο πριν σας δω Þμουν Ýτοιμος να γυρßσω πßσω και να πÜω να νοικιÜσω ελικüπτερο. Πως σου κατÝβηκε να πας στη βιβλιοθÞκη; Θα σου 'δινα εγþ üσα βιβλßα χρειαζüσουν».
 -«Εßμαι...» Üρχισε ο 'Αντριου.
 -«...Ελεýθερο ρομπüτ. ΚαλÜ, καλÜ. Τι Þθελες απü τη βιβλιοθÞκη
 -«ΘÝλω να μÜθω περισσüτερα για τους ανθρþπους, για τον κüσμο, για üλα. Και για τα ρομπüτ, Τζωρτζ. ΘÝλω να γρÜψω μιαν ιστορßα για τα ρομπüτ». Ο Τζωρτζ τον αγκÜλιασε απü τους þμους.
 -«¸λα πÜμε σπßτι. ΜÜζεψε τα ροýχα σου. ΞÝρεις 'Αντριου, υπÜρχουν εκατομμýρια βιβλßα που ασχολοýνται με τη ρομποτικÞ κι üλα περιλαμβÜνουνε την ιστορßα της επιστÞμης αυτÞς. Ο κüσμος Ýχει αρχßσει να βαριÝται και τα ρομπüτ και τα βιβλßα που αναφÝρονται στα ρομπüτ». Ο 'Αντριου κοýνησε το κεφÜλι, ανθρþπινη κßνηση που εßχε υιοθετÞσει κι ο ßδιος.
 -«Δεν εννοþ μιαν ιστορßα της ρομποτικÞς, Τζωρτζ. Εννοþ μιαν ιστορßα των ρομπüτ, γραμμÝνη απü Ýνα ρομπüτ. ΘÝλω να εξηγÞσω πως Ýνιωθαν τα ρομπüτ για üσα Ýχουν γßνει απü την εποχÞ που Üρχισαν να εργÜζονται και να ζουνε στη Γη».
     Ο Τζωρτζ ανασÞκωσε τα φρýδια του, αλλÜ δεν εßπε τßποτα.
   11. Η ΜικρÞ Δεσποινßς μπορεß να εßχε κλεßσει τα ογδοντατρßα της χρüνια, αλλÜ δεν της Ýλειπαν οýτε η ενεργητικüτητα οýτε η αποφασιστικüτητα. Χειρονομοýσε με το μπαστοýνι της συχνüτερα απü üσο το χρησιμοποιοýσε για να περπατÜει. 'Ακουσε το περιστατικü και βγÞκε κυριολεκτικÜ απü τα ροýχα της.
 -«Τζωρτζ, αυτü που συνÝβη εßναι φοβερü. Ποιοι Þταν αυτοß οι νεαροß κακοýργοι
 -«Δεν ξÝρω. Τι σημασßα μπορεß να Ýχει αυτü; Στο κÜτω-κÜτω δεν προξÝνησαν καμιÜ ζημιÜ».
 -«Θα μποροýσαν, üμως. Εßσαι δικηγüρος, Τζωρτζ. Και το üτι εßσαι καλÜ αποκαταστημÝνος οφεßλεται αποκλειστικÜ στο ταλÝντο του 'Αντριου. Τα χρÞματα που αυτüς κÝρδισε αποτελοýν τη βÜση üλης μας της περιουσßας. ΒοηθÜ στη συνÝχιση αυτÞς της οικογÝνειας και δεν θα επιτρÝψω να του συμπεριφÝρονται σα να Þταν κανÝνα κουρδιστü παιχνßδι».
 -«Τι θες να κÜνω, ΜητÝρα
 -«Εßπα προηγουμÝνως πως εßσαι δικηγüρος. Δεν προσÝχεις τι σου λÝω; Αýριο θα καταθÝσεις μια αγωγÞ και θα υποχρεþσεις τα περιφερειακÜ δικαστÞρια να εκδþσουν αποφÜσεις που να θεμελιþνουν τα δικαιþματα των ρομπüτ κι ýστερα θα βÜλεις τη ΒουλÞ να περÜσει τους αναγκαßους νüμους. Αν χρειαστεß, πÞγαινε την υπüθεση μÝχρι το Παγκüσμιο ΔικαστÞριο. ¸χε υπ' üψη σου πως θα σε παρακολουθþ και δεν θα ανεχτþ τεμπελιÝς». Μιλοýσε σοβαρÜ κι Ýτσι, αυτü που Üρχισε σαν μια μεθüδευση καθησυχασμοý της φοβερÞς γηραιÜς κυρßας, κατÝληξε σ' Ýνα περßπλοκο ζÞτημα με πολλÝς νομικÝς δυσκολßες. Ο Τζωρτζ, σαν αρχαιüτερος συνεταßρος του Οßκου ΦÜινγκολντ και ΜÜρτιν, κατÝστρωσε το σχÝδιο. Αλλ' Üφησε το πρακτικü μÝρος της δουλειÜς στους νεüτερους συνεργÜτες του και, μÜλιστα, μεγÜλο μÝρος αυτÞς της δουλειÜς ανÝθεσε στο γιο του τον Πωλ, που 'χε γßνει μÝλος του δικηγορικοý Οßκου κι ανÝφερε κÜθε μÝρα στη γιαγιÜ του σχετικÜ με την πορεßα της υπüθεσης. Με τη σειρÜ της, η ΜικρÞ Δεσποινßς, τα συζητοýσε με τον 'Αντριου.
     ΑλλÜ κι ο 'Αντριου εßχε μπλεχτεß για τα καλÜ. Η συγγραφÞ του βιβλßου του για τα ρομπüτ εßχε μεßνει πßσω, γιατß μελετοýσε τα νομικÜ επιχειρÞματα και, μερικÝς φορÝς, εξÝφραζε μερικÝς πολý χρÞσιμες απüψεις. «Την ημÝρα που μου επιτÝθηκαν οι δυο νεαροß, ο Τζωρτζ μου εßπε üτι οι Üνθρωποι ανÝκαθεν φοβοýνταν τα ρομπüτ», εßπε μια μÝρα. «Αν εßναι Ýτσι, οι δικαστÝς κι οι βουλευτÝς δε θα 'χουνε καμιÜν üρεξη να εργαστοýν σκληρÜ προς üφελος των ρομπüτ. Δε θα 'πρεπε να γßνει κÜτι προς τη κατεýθυνση της κοινÞς γνþμης;» ¸τσι, λοιπüν, ενþ ο Πωλ συνÝχιζε να δßνει τη μÜχη του στα δικαστÞρια, ο Τζωρτζ ανÝλαβε την ενημÝρωση του κοινοý. Αυτü του 'δινε το πλεονÝκτημα της ατημελησßας και μÜλιστα προχþρησε πÝρα απü τα καθιερωμÝνα, φορþντας μοντÝρνα κι Üνετα ροýχα που ο ßδιος τα αποκαλοýσε κουρτßνες. Ο Πωλ τον μÜλλωνε:
 -«Πρüσεχε μη μπερδÝψεις τα πüδια σου μ' αυτÜ τα ροýχα, ΜπαμπÜ». Κι ο Τζωρτζ απαντοýσε Üκεφα:
 -«Θα προσπαθÞσω».
     Μßλησε στο ετÞσιο συνÝδριο των εκδοτþν και, μεταξý Üλλων εßπε:
 -«Αν, στηριζüμενοι στο Δεýτερο Νüμο, μποροýμε ν' απαιτÞσουμε απ' οποιοδÞποτε ρομπüτ απεριüριστην υπακοÞ σ' üλα τα θÝματα, χωρßς üμως να βλÜψουν Üνθρωπο, τüτε, κÜθε ανθρþπινο πλÜσμα, Ýχει μια φοβερÞ εξουσßα απÝναντι σε κÜθε ρομπüτ. Κι ειδικüτερα, αφοý ο Δεýτερος Νüμος υπερισχýει του Τρßτου, κÜθε ανθρþπινο πλÜσμα μπορεß να χρησιμοποιÞσει το νüμο της υπακοÞς για να υπερκερÜσει το νüμο της αυτοπροστασßας. Μπορεß, για οποιοδÞποτε λüγο Þ και τελεßως αναßτια, να διατÜξει Ýνα ρομπüτ να κÜνει κÜποια ζημιÜ στον εαυτü του Þ ακüμα και ν' αυτοκαταστραφεß. Εßναι δßκαιο αυτü; Θα μεταχειριζüμαστε με τον ßδιο τρüπο Ýνα ζþο; Ακüμα κι Ýν Üψυχο αντικεßμενο, που üμως μας προσφÝρει θαυμÜσιες υπηρεσßες, δικαιοýται να απασχολÞσει τη σκÝψη μας. Κι Ýνα ρομπüτ δεν εßναι αναßσθητο, δεν εßναι ζþο. ¸χει αρκετü μυαλü για να μας μιλÜει, για να συνδιαλÝγεται μαζß μας, για να αστειεýεται μαζß μας. Μποροýμε να τους αντιμετωπßζουμε σα φßλους, μποροýμε να δουλεýουμε μαζß τους και να μην τους επιτρÝπουμε να απολαýσουν μερικÜ απü τα φροýτα της φιλßας και κÜποια απü τα οφÝλη της συνεργασßας; Αν Ýνας Üνθρωπος Ýχει το δικαßωμα να δßνει σ' Ýνα ρομπüτ οποιαδÞποτε διαταγÞ που να μη βλÜπτει Ýν ανθρþπινο ον, θα πρÝπει να Ýχει και την ευπρÝπεια να μη δßνει ποτÝ εντολÞ σ' Ýνα ρομπüτ που μπορεß να βλÜψει Ýνα ρομπüτ, εκτüς βÝβαια απü τις περιπτþσεις που η ζωÞ του ανθρþπου βρßσκεται σε κßνδυνο. Η Εξουσßα βαδßζει χÝρι-χÝρι με την υπευθυνüτητα κι αν υπÜρχουν για τα ρομπüτ Τρεις Νüμοι που προστατεýουν τους ανθρþπους, θα 'τανε πολý να ζητÞσω να θεσπιστοýν Ýνας Þ δυο νüμοι για τους ανθρþπους που να προστατεýουν τα ρομπüτ
     Ο 'Αντριου εßχε δßκιο. Η μÜχη για την ενημÝρωση του κοινοý, αποτελοýσε το κλειδß για να πειστοýν τα δικαστÞρια κι η ΒουλÞ. ΤελικÜ, πÝρασε νüμος που θÝσπιζε συνθÞκες κÜτω απü τις οποßες απαγορευüταν να δßνονται εντολÝς που Þταν δυνατüν να βλÜψουν Ýνα ρομπüτ. Ο νüμος Þταν ανεπαρκÞς κι οι ποινÝς που προβλÝπονταν για τις παραβιÜσεις Þταν μηδαμινÝς, αλλÜ η αρχÞ εßχε γßνει. Η τελικÞ Ýγκριση απü την Παγκüσμια ΒουλÞ Ýφτασε τη μÝρα που πÝθανε η ΜικρÞ Δεσποινßς. Δεν Þταν συμπτωματικü. Η ΜικρÞ Δεσποινßς κρατιüταν με νýχια και με δüντια απü τη ζωÞ κατÜ τη διÜρκεια της τελευταßας συνεδρßασης και παραδüθηκε στο θÜνατο μüνον üταν Ýφτασε το μÞνυμα της νßκης. Το τελευταßο της χαμüγελο το κρÜτησε για τον 'Αντριου. Τα τελευταßα της λüγια Þταν:
 -«¹σουν πολý καλüς μαζß μας, 'Αντριου». ΠÝθανε κρατþντας το χÝρι του, ενþ ο γιος της, η γυναßκα του και τα παιδιÜ τους Ýστεκαν με σεβασμü λßγο πιο πÝρα.
   12. Ο Αντριου περßμενε υπομονετικÜ, καθþς το ρομπüτ-ρεσεψιονßστας εξαφανßστηκε στο εσωτερικü γραφεßο. Ο ρεσεψιονßστας θα μποροýσε να εßχε χρησιμοποιÞσει την ολογραφικÞ ενδοσυνεννüηση, αλλÜ, χωρßς αμφιβολßα, εßχε ενοχληθεß απü το γεγονüς πως Ýπρεπε να συνδιαλλαγεß μ' Ýν Üλλο ρομπüτ κι üχι με Ýναν Üνθρωπο. Που και που, κÜποιος Ýμπαινε στο δωμÜτιο για να τον  κοιτÜξει, αλλÜ ο 'Αντριου δεν Ýκανε καμßα προσπÜθεια ν' αποφýγει τα βλÝμματÜ τους. Τους κοßταζε Þρεμα κι αυτοß στρÝφανε τη ματιÜ τους αλλοý.
ΚÜποια στιγμÞ, ο Πωλ-ΜÜρτιν βγÞκε απü το γραφεßο. ¸δειχνε Ýκπληκτος, Þ τουλÜχιστον αυτü κατÜλαβε ο 'Αντριου. Ο Πως Þταν Ýντονα μακιγιαρισμÝνος, σýμφωνα με τις προσταγÝς της μüδας προς τα δυο φýλα. Ο 'Αντριου δε συμφωνοýσε μ' αυτü το βÜψιμο, παρ' üλο που το μακιγιÜζ Ýκανε πιο αδρÝς τις καμπýλες γραμμÝς του προσþπου του Πωλ. ΕξÜλλου, Þταν σßγουρος πως παλιüτερα δε γßνονταν τÝτοια πρÜγματα.
 -«¸λα μÝσα, Αντριου. Συγγνþμη που σ' Üφησα να περιμÝνεις, αλλÜ εßχα να τελειþσω κÜτι. ¸λα μÝσα. Μου εßχες πει πως Þθελες να μου μιλÞσεις, αλλÜ δεν κατÜλαβα üτι εννοοýσες εδþ, στη πüλη».
 -«Αν εßσαι απασχολημÝνος, Πωλ, μπορþ να περιμÝνω». Ο Πωλ Ýριξε μια ματιÜ στις σκιÝς της πλÜκας που βρισκüταν στον τοßχο και που χρησßμευε για ρολüι κι εßπε:
 -«¸χω λßγο χρüνο. Πþς Þρθες
 -«Νοßκιασα Ýνα αυτοματοκßνητο».
 -«ΚανÝνα πρüβλημα;» ρþτησε ο Πωλ κι η φωνÞ του πρüδωσεν ανησυχßα.
 -«¼χι, Þμουν σßγουρος πως δεν θα αντιμετþπιζα προβλÞματα. Τα δικαιþματÜ μου προστατεýονται απü το νüμο». Ακοýγοντας αυτÜ τα λüγια, ο Πωλ Ýδειξεν ακüμα πιο ανÞσυχος.
 -«'Αντριου, σου εξÞγησα πως ο νüμος δεν επιβÜλλεται, στις περισσüτερες τουλÜχιστον περιπτþσεις. Κι αν επιμεßνεις να φορÜς ροýχα, θα Ýχεις προβλÞματα, üπως την Üλλη φορÜ».
 -«Τη μοναδικÞ φορÜ, Πωλ. ΛυπÜμαι που δυσαρεστÞθηκες».
 -«Δες το απü την Üλλη πλευρÜ: εßσαι Ýνας ζωντανüς θρýλος κι αξßζεις πÜρα πολλÜ για να διακινδυνεýεις την ακεραιüτητÜ σου. Για πες μου, πως πÜει το βιβλßο
 -«Κοντεýω να το τελειþσω, Πωλ. Ο εκδüτης εßναι ευχαριστημÝνος».
 -«Ωραßα
 -«Δεν ξÝρω αν εßναι ευχαριστημÝνος απü το ßδιο το βιβλßο. Νομßζω üτι περιμÝνει να πουλÞσει πολλÜ αντßτυπα επειδÞ το βιβλßο Ýχει γραφτεß απü Ýνα ρομπüτ κι αυτü εßναι που τον ευχαριστεß».
 -«Ανθρþπινη αντßδραση».
 -«Δε με πειρÜζει. ΜακÜρι να πουληθεß το βιβλßο, γιατß θα πÜρω κÜποια χρÞματα που τα 'χω ανÜγκη».
 -«Η γιαγιÜ σου Üφησε...»
 -«Η ΜικρÞ Δεσποινßς Þτανε γενναιüδωρη κι εßμαι βÝβαιος πως μπορþ να υπολογßζω στη βοÞθειÜ της οικογÝνειας. ΑλλÜ υπολογßζω στα δικαιþματα απü τη πþληση του βιβλßου για το επüμενο βÞμα μου».
 -«Και ποιο εßναι το επüμενο βÞμα
 -«ΘÝλω να συναντÞσω τον ΕπικεφαλÞς της Επιχεßρησης Ρομπüτ και Μηχανικþν Ανθρþπων των ΕνωμÝνων Πολιτειþν. ΠροσπÜθησα να κανονßσω μια συνÜντηση μαζß του, αλλÜ μÝχρι τþρα δε συνεργÜστηκε μαζß μου στη συγγραφÞ του βιβλßου, κι üπως καταλαβαßνεις αυτü δεν μ' εκπλÞσσει». Ο Πωλ διασκÝδαζε.
 -«Το τελευταßο πρÜγμα που 'πρεπε να περιμÝνεις Þταν η συνεργασßα. Δε συνεργÜστηκαν μαζß μας στη μεγÜλη μÜχη που δþσαμε για τα δικαιþματα των ρομπüτ. ΜÜλλον το αντßθετο συνÝβη και βÝβαια, αντιλαμβÜνεσαι για ποιο λüγο. Αν δþσεις δικαιþματα στα ρομπüτ, οι Üνθρωποι θα σταματÞσουν να τα αγορÜζουν».
 -«Παρ' üλα αυτÜ αν τηλεφωνÞσεις εσý, ßσως καταφÝρεις να μου κλεßσεις μια συνÜντηση μαζß του».
 -«Δεν εßμαι περισσüτερο δημοφιλÞς απü σÝνα, 'Αντριου».
 -«Θα μποροýσες να υπαινιχθεßς üτι αν με δεχτοýν απομακρýνεται ο κßνδυνος μιας καινοýργιας εκστρατεßας του Οßκου ΦÜινγκολντ και ΜÜρτιν με σκοπü τη προþθηση των δικαιωμÜτων των ρομπüτ».
 -«Δε θα 'τανε ψÝμα, 'Αντριου
 -«Ναι, Πωλ, κι εγþ δε μπορþ να πω ψÝματα. Γι' αυτü πρÝπει να τηλεφωνÞσεις εσý».
 -«Αχ, δε μπορεßς να πεις ψÝματα, αλλÜ με βÜζεις εμÝνα να πω, Ýτσι; ¼σο περνÜ ο καιρüς περισσüτερο μοιÜζεις με Üνθρωπο, 'Αντριου».
   13. Δεν Þταν και πολý εýκολο να κλειστεß η συνÜντηση, παρÜ το üτι τ' üνομα του Πωλ Þτανε πασßγνωστο. ΤελικÜ, το θÝμα κανονßστηκε, αλλÜ ο ΧÜρλευ ΣμÜιδ-Ρüμπερτσον, ο οποßος, απü την πλευρÜ της μητÝρας του, Þταν απüγονος του ιδρυτÞ της Επιχεßρησης -Üλλωστε χρησιμοποιοýσε και τα δυο επþνυμα για να το υπενθυμßζει σε üλους- Ýδειχνε δυστυχισμÝνος. Πλησßαζε στην ηλικßα της συνταξιοδüτησης κι üλη η θητεßα του στη θÝση του προÝδρου δεν του πρüσφερε τßποτα Üλλο πÝρα απü την υπüθεση των δικαιωμÜτων των ρομπüτ. Τ' αραιÜ, γκρßζα μαλλιÜ του Þτανε κολλημÝνα στην κορυφÞ του κρανßου. Το πρüσωπü του δεν Þταν μακιγιαρισμÝνο και πüτε-πüτε Ýριχνε εχθρικÝς ματιÝς στον 'Αντριου. Ο 'Αντριου Üρχισε την κουβÝντα:
 -«Πριν απü Ýνα περßπου αιþνα, κýριε, κÜποιος ΜÝρτον ΜÜνσκυ, που εργαζüταν στην Επιχεßρηση, εßπε üτι τα μαθηματικÜ που χρησιμοποιοýνται στο σχεδιασμü των ποζιτρονικþν τμημÜτων εßναι τüσο περßπλοκα που δεν επιτρÝπουν παρÜ λýσεις κατÜ προσÝγγιση και, κατÜ συνÝπεια, οι ικανüτητÝς μου δεν Þταν δυνατü να προβλεφθοýν».
 -«Αυτü ßσχυε πριν απü Ýναν αιþνα». Για μια στιγμÞ, ο ΣμÜιδ-Ρüμπερτσον δßστασε, αλλÜ, τελικÜ, εßπε ψυχρÜ, «Κýριε, αυτü δεν ισχýει πλÝον. Τþρα τα ρομπüτ μας κατασκευÜζονται με ακρßβεια κι εκπαιδεýονται επακριβþς για την εργασßα τους».
 -«Ναι», εßπεν ο Πωλ που εßχε συνοδεýσει τον 'Αντριου για να σιγουρευτεß, üπως Ýλεγε, πως η Επιχεßρηση θα 'παιζε τßμιο παιχνßδι, «μ' αποτÝλεσμα ο ρεσεψιονßστας μου να χρειÜζεται καθοδÞγηση κÜθε φορÜ που τα πρÜγματα ξεφεýγουν, Ýστω κι ελÜχιστα, απü τα καθημερινÜ».
 -«Αν αυτοσχεδßαζε, θα 'σαστε πολý περισσüτερο δυσαρεστημÝνος», εßπε ο ΣμÜιδ-Ρüμπερτσον.
 -«Αυτü σημαßνει üτι δεν κατασκευÜζετε πλÝον ρομπüτ ευπροσÜρμοστα üπως εγþ».
 -«Ακριβþς».
 -«Η Ýρευνα που 'κανα üταν Ýγραφα το βιβλßο μου», εßπε ο Αντριου, «απÝδειξε πως εßμαι το γηραιüτερο ρομπüτ σε λειτουργßα».
 -«Το γηραιüτερο που υπÞρξε ποτÝ», εßπε ο ΣμÜιδ-Ρüμπερτσον, «και το γηραιüτερο που θα υπÜρξει. Τα ρομπüτ καθßστανται Üχρηστα ýστερα απü εßκοσιπÝντε χρüνια λειτουργßας. Οι Üνθρωποι τα επιστρÝφουν εδþ και τ' αντικαθιστοýν με νεüτερα μοντÝλα».
 -«ΚανÝνα ρομπüτ απ' αυτÜ που 'χουν κατασκευαστεß μÝχρι τþρα δεν αντÝχει πÜνω απü εßκοσιπÝντε χρüνια», εßπε ο Πωλ, κÜπως σαρκαστικÜ. «Σ' αυτü το θÝμα, ο 'Αντριου αποτελεß την εξαßρεση». Ο Αντριου, ακολουθþντας το δρüμο που ο ßδιος εßχε χαρÜξει για τον εαυτü του, συνÝχισε:
 -«Σαν το γηραιüτερο και πιο ευπαρουσßαστο ρομπüτ του κüσμου, δεν εßμαι αρκετÜ ασυνÞθιστο þστε να τýχω ειδικÞς αντιμετþπισης απü την εταιρεßα;»
 -«Αποκλεßεται», εßπε ο ΣμÜιδ-Ρüμπερτσον, νευρικÜ. «Τ' üτι εßσαι ασυνÞθιστος αποτελεß για την εταιρßα μας ντροπÞ. Αν εßχες νοικιαστεß θα σε εßχαμε αντικαταστÞσει, αλλÜ για κακÞ μας τýχη πουλÞθηκες».
 -«Εκεß ακριβþς εßναι το θÝμα», εßπε ο 'Αντριου. «Εßμαι λεýτερο ρομπüτ και κÜνω τον εαυτü μου üτι θÝλω. ¸ρχομαι, λοιπüν και σας ζητþ να με αντικαταστÞσετε. ΑλλÜ χωρßς τη συγκατÜθεση του ιδιοκτÞτη δε μπορεßτε να το κÜνετε. Στη σημερινÞ εποχÞ, αυτÞ η συγκατÜθεση εßναι üρος που περιλαμβÜνεται στο συμβüλαιο ενοικßασης, αλλÜ στον καιρü το δικü μου δε συνÝβαινε κÜτι τÝτοιο». Ο ΣμÜιδ-Ρüμπερτσον κοßταζε τους δυο μ' αμηχανßα και, για λßγο, επικρÜτησε σιωπÞ. Ο 'Αντριου Ýπιασε τον εαυτü του να περιεργÜζεται το ολüγραμμα του τοßχου. ¹ταν μια νεκρικÞ μÜσκα της Σοýζαν ΚÜλβιν, ευεργÝτιδας των ρομποτολüγων. Εßχε πεθÜνει εδþ και δυο περßπου αιþνες, αλλÜ ο 'Αντριου Ýμαθε τüσα πολλÜ γι' αυτÞ γρÜφοντας το βιβλßο του, που αισθανüταν σαν να την εßχε γνωρßσει προσωπικÜ. ΤελικÜ, ο ΣμÜιδ-Ρüμπερτσον ρþτησε:
 -«Πως μπορεß να γßνει αυτü; Αν σ' αντικαταστÞσω, σα ρομπüτ, πως θα μπορþ να δþσω το νÝο ρομπüτ σε σÝνα, σαν ιδιοκτÞτη, αφοý θα 'χεις πÜψει να υπÜρχεις;» ΧαμογÝλασε βλοσυρÜ.
 -«Δεν υπÜρχει καμιÜ δυσκολßα», παρενÝβη ο Πωλ. «Το κÝντρο της προσωπικüτητας του 'Αντριου εßναι ο ποζιτρονικüς του εγκÝφαλος κι εßναι το μοναδικü τμÞμα που δε μπορεß ν' αντικατασταθεß χωρßς να δημιουργηθεß Ýνα νÝο ρομπüτ. ΕπομÝνως, ο ποζιτρονικüς εγκÝφαλος εßναι ο ιδιοκτÞτης, ο 'Αντριου. ΟποιοδÞποτε Üλλο τμÞμα του σþματος μπορεß ν' αντικατασταθεß χωρßς να επηρεαστεß η προσωπικüτητα του ρομπüτ κι üλα αυτÜ τα τμÞματα αποτελοýν ιδιοκτησßα του εγκεφÜλου. Αυτü που θÝλω να πω, εßναι πως ο 'Αντριου επιθυμεß να προμηθεýσει στον εγκÝφαλü του Ýνα νÝο σþμα».
 -«Ακριβþς», εßπεν Þρεμα ο 'Αντριου. ΣτρÜφηκε στον ΣμÜιδ-Ρüμπερτσον. «¸χετε κατασκευÜσει ανθρωποειδÞ, Ýτσι δεν εßναι; Ρομπüτ που 'χουν ανθρþπινη üψη και που εßναι τÝλεια απü τη κορφÞ μÝχρι τα νýχια».
 -«ΣωστÜ. Λειτουργοýν θαυμÜσια με το συνθετικü δÝρμα και τους τÝνοντÝς τους. ΠαρÜ τ' üτι δε χρησιμοποιÞσαμε για τη κατασκευÞ τους καθüλου μÝταλλο, εκτüς απü τον εγκÝφαλο, εßναι τüσο ισχυρÜ üσο και τα μεταλλικÜ ρομπüτ. Αν μÜλιστα συγκρßνουμε τα προηγοýμενα ρομπüτ με τα ανθρωποειδÞ λαμβÜνοντας υπ' üψη το βÜρος, τα τελευταßα εßναι πολý ισχυρüτερα». Ο Πωλ Ýδειξε ενδιαφÝρον.
 -«Δεν το 'ξερα. Πüσα τÝτοια κυκλοφοροýν στην αγορÜ
 -«ΚανÝνα», εßπε ο ΣμÜιδ-Ρüμπερτσον. «¹ταν πολý ακριβüτερα απü τα μεταλλικÜ ρομπüτ κι η Ýρευνα αγορÜς μας Ýδειξε üτι δε θα γßνονταν αποδεκτÜ απü τους αγοραστÝς. ΜοιÜζανε πολý με τους ανθρþπους». Ο 'Αντριου εντυπωσιÜστηκε.
 -«ΥποθÝτω πως η εταιρεßα Ýχει κατοχυρþσει τα δικαιþματÜ της επß της τεχνογνωσßας. Κι αν εßναι Ýτσι, ζητþ ν' αντικατασταθþ απü Ýνα οργανικü ρομπüτ, Ýνα ανθρωποειδÝς». Ο Πωλ αιφνιδιÜστηκε.
 -«ΧριστÝ μου!» εßπε. Ο ΣμÜιδ-Ρüμπερτσον σκλÞρυνε ακüμα περισσüτερο τη στÜση του.
 -«Αδýνατο
 -«Γιατß εßναι αδýνατο;» ρþτησεν ο 'Αντριου. «ΕξÜλλου, θα πληρþσω».
 -«Δε κατασκευÜζουμε ανθρωποειδÞ».
 -«Αποφασßσατε να μη κατασκευÜζετε ανθρωποειδÞ», τον διÝκοψε ο Πωλ. «Δεν εßναι το ßδιο με το να μην Ýχετε τη δυνατüτητα να τα κατασκευÜσετε».
 -«¼πως και να 'χει το πρÜγμα», απÜντησε ο ΣμÜιδ-Ρüμπερτσον, «η κατασκευÞ ανθρωποειδþν Ýρχεται σε σýγκρουση με το δημüσιο συμφÝρον».
 -«Δεν υπÜρχει νüμος που ν' απαγορεýει τη κατασκευÞ τους», εßπε ο Πωλ.
 -«¼,τι και να μου λÝτε, εμεßς δεν τα κατασκευÜζουμε... και δε πρüκειται να κατασκευÜσουμε κανÝνα». Ο Πωλ ξερüβηξε.
 -«Κýριε ΣμÜιδ-Ρüμπερτσον», εßπε, «ο 'Αντριου εßναι λεýτερο ρομπüτ και καλýπτεται απü το νüμο που προστατεýει τα δικαιþματα των ρομπüτ. Θα πρÝπει να το γνωρßζετε».
 -«Το γνωρßζω».
 -«Αυτü το ρομπüτ, λοιπüν, σα λεýτερο που 'ναι, θÝλει να φορÜ ροýχα. Αυτü Ýχει σαν αποτÝλεσμα το συχνü εξευτελισμü του απü ανεγκÝφαλους ανθρþπους, που παραβαßνουνε το νüμο που απαγορεýει τη ταπεßνωση των ρομπüτ. Εßναι δýσκολο να προβοýμε σε μηνýσεις γι' αδικÞματα που δε συμφωνοýν οι περισσüτεροι απ' αυτοýς που αποφασßζουν για το αν ο εναγüμενος εßναι Ýνοχος Þ αθþος».
 -«Η Επιχεßρηση Ρομπüτ των ΕνωμÝνων Πολιτειþν το κατÜλαβε απü την αρχÞ. Δυστυχþς, δε μπορþ να πω οτι το κατÜλαβε κι ο Δικηγορικüς Οßκος του πατÝρα σας».
 -«Ο πατÝρας μου Ýχει πεθÜνει, αλλÜ βλÝπω πως εκδηλþνετε επßθεση εναντßον συγκεκριμÝνου στüχου».
 -«Τι εßναι αυτÜ που λÝτε;» εßπε ο ΣμÜιδ-Ρüμπερτσον.
 -«Ο πελÜτης μου 'Αντριου ΜÜρτιν -απ' αυτÞ τη στιγμÞ εßναι πελÜτης μου- εßναι λεýτερο ρομπüτ που δικαιοýται να ζητÞσει απü την Επιχεßρηση Ρομπüτ και Μηχανικþν Ανθρþπων των ΕνωμÝνων Πολιτειþν την αντικατÜσταση του σþματüς του, πρÜγμα που η Επιχεßρηση κÜνει, εφ' üσον της το ζητÞσει κÜποιος που Ýχει στην ιδιοκτησßα του Ýνα ρομπüτ για εικοσιπÝντε χρüνια. ΜÜλιστα, η Επιχεßρηση ισχυρßζεται πως εßναι απαραßτητη η αντικατÜσταση των ρομπüτ μετÜ την παρÝλευση της εικοσιπενταετßας». Ο Πωλ, Þρεμος, χαμογελοýσε. «Ο ποζιτρονικüς εγκÝφαλος του πελÜτη μου», συνÝχισε, «εßναι ιδιοκτÞτης του σþματüς του, που 'χει ηλικßα μεγαλýτερη των εικοσιπÝντε ετþν. Ο ποζιτρονικüς εγκÝφαλος ζητεß την αντικατÜσταση του σþματος και δÝχεται να πληρþσει Ýνα λογικü ποσüν για Ýνα σþμα ανθρωποειδοýς. ΠιθανÞ ÜρνησÞ σας, σημαßνει προσβολÞ του πελÜτη μου και θα υποβÜλλουμε μÞνυση. Αν κι η κοινÞ γνþμη δε θα δεχüταν μ' ενθουσιασμü μια τÝτοιαν απαßτηση απü μÝρους ενüς ρομπüτ, θα 'θελα να σας υπενθυμßσω üτι κι η Επιχεßρηση Ρομπüτ των ΕνωμÝνων Πολιτειþν δεν εßναι ιδιαßτερα δημοφιλÞς. Ακüμα κι αυτοß που χρησιμοποιοýν Þ κερδßζουν απü τα ρομπüτ εßναι καχýποπτοι σε ü,τι Ýχει σχÝση με την Επιχεßρηση. ºσως να 'ναι κÜποιο κατÜλοιπο απü την εποχÞ που οι Üνθρωποι φοβοýνταν τα ρομπüτ. Μπορεß, λοιπüν, αυτÞ η υπüθεση να 'χει αρνητικÞ επßδραση τüσο στ' üνομα üσο και στα οικονομικÜ της Επιχεßρησης, που 'χει το παγκüσμιο μονοπþλιο. ΟποιαδÞποτε και να 'ναι η αιτßα, οι αρνητικÝς επιπτþσεις θα παραμεßνουν. ¸χω την εντýπωση πως θα προτιμοýσατε να μην εμπλακεßτε σε δικαστικü μαραθþνιο, αφοý μÜλιστα ο πελÜτης μου εßναι πλοýσιος και θα ζÞσει πολλοýς αιþνες ακüμα. Εßναι δυο πλεονεκτÞματα που του δßνουνε τη δυνατüτητα να συνεχßσει το δικαστικü αγþνα επ' Üπειρο».
     Ο ΣμÜιδ-Ρüμπερτσον εßχε κοκκινßσει:
 -«Προσπαθεßτε να με αναγκÜσετε...»
 -«Δε σας αναγκÜζω να κÜνετε τßποτα», εßπε ο Πωλ. «Αν θÝλετε να αρνηθεßτε να ικανοποιÞσετε το αßτημα του πελÜτη μου, Ýχετε κÜθε δικαßωμα να το κÜνετε κι εμεßς θα φýγουμε χωρßς δεýτερη κουβÝντα. ΑλλÜ θα σας μηνýσουμε, üπως κι εμεßς Ýχουμε δικαßωμα να κÜνουμε, οπüτε θα χÜσετε το παιχνßδι».
 -«Μα...»
 -«ΒλÝπω πως αρχßσατε να υποχωρεßτε», εßπε ο Πωλ. «ºσως διστÜζετε ακüμα, αλλÜ, τελικÜ θα ενδþσετε. Θα Þθελα να σας επιστÞσω την προσοχÞ κι επß ενüς Üλλου ζητÞματος: Αν, κατÜ τη διÜρκεια της μεταφορÜς του ποζιτρονικοý εγκεφÜλου του πελÜτη μου απü το τωρινü του σþμα σ' οργανικü, προκýψει κÜποια ζημιÜ, οσοδÞποτε μικρÞ, σας διαβεβαιþ üτι δε πρüκειται να ησυχÜσω αν δε σβÞσω απü προσþπου γης την ΕπιχεßρησÞ σας. Αν δημιουργηθεß Ýστω και μια γρατσουνιÜ στην απü πλατßνα κι ιρßδιο φαιÜ ουσßα του πελÜτη μου, θα κÜνω ü,τι περνÜ απü το χÝρι μου για να ξεσηκþσω τη κοινÞ γνþμη κατÜ της Επιχεßρησης». ΣτρÜφηκε προς το μÝρος του 'Αντριου και ρþτησε, «Συμφωνεßς, 'Αντριου;» Ο 'Αντριου Ýμεινε διστακτικüς για πολλÞν þρα. ¸πρεπε να συναινÝσει στο ψÝμα, στον εκβιασμü και στη ταπεßνωση ενüς ανθρþπινου πλÜσματος. Προσπαθοýσε, üμως, να πεßσει τον εαυτü του üτι το πλÞγμα κατÜ του ΣμÜιδ-Ρüμπερτσον δε προκαλοýσε σωματικÝς βλÜβες. ΤελικÜ, κατÜφερε να προφÝρει αχνÜ:
 -«Ναι».
   14. Αισθανüταν σαν να 'χε κατασκευαστεß απü την αρχÞ. Για μÝρες, για βδομÜδες και τÝλος για μÞνες, ο 'Αντριου δεν αντιδροýσε üπως πÜντα, αφοý δßσταζε να κÜνει και τη παραμικρÞ ενÝργεια. Ο Πωλ Þταν Ýξαλλος. «Σου κÜνανε ζημιÜ. ΠρÝπει να τους μηνýσουμε». Ο Αντριου του απÜντησε πολý εργÜ και τραυλßζοντας.
 -«Δεν... πρÝπει. Δεν θα καταφÝρεις... ποτÝ... ν' αποδεßξεις την κ... κ... κ...»
 -«Κακßα τους
 -«Ναι, ΕξÜλλου, δυναμþνω... κα... καλυτερεýω. Εßναι απü το τρ... τρ... τρ..
 -«Τραýλισμα
 -«Το τραýμα. Μη... μη ξεχνÜς üτι δεν Ýχει ξαναγßνει παρüμοια εγχεß... εγχεß...» Ο 'Αντριου εßχε το πλεονÝκτημα να γνωρßζει τον εγκÝφαλü του απü πρþτο χÝρι. Κανεßς Üλλος δεν Þτανε σε θÝση να ισχυριστεß κÜτι τÝτοιο. ¹ξερε πως Þτανε καλÜ και κατÜ τη διÜρκεια των πολλþν μηνþν που χρειÜστηκε να περÜσουν μÝχρι να πετýχει την απüλυτη συνεργασßα ανÜμεσα στον ποζιτρονικü εγκÝφαλο και τα μÝλη του σþματüς του, περνοýσε πολλÝς þρες μπροστÜ στον καθρÝφτη. Παρ' üλα αυτÜ, δεν Ýμοιαζε απüλυτα με Üνθρωπο! Το πρüσωπü του Þταν αλýγιστο κι οι κινÞσεις του πολý επιτηδευμÝνες. Τους Ýλειπε η ανθρþπινη αμεριμνησßα, αλλÜ, αυτÞ, θα την αποκτοýσε με τον καιρü. ΤουλÜχιστον, τþρα, μποροýσε να φορÜει ροýχα ψωρßς να νοιÜζεται πια για τη γελοßα αντßθεση που, πριν την επÝμβαση, δημιουργοýσε το μεταλλικü του πρüσωπο με το ýφασμα που τýλιγε το κορμß του. ¾στερα απü καιρü, εßπε:
 -«Θα ξαναδουλÝψω».  Ο Πωλ γÝλασε.
 -«Αυτü σημαßνει πως εßσαι καλÜ. Τι θα κÜνεις; Θα γρÜψεις Üλλο βιβλßο
 -«¼χι», απÜντησε σοβαρÜ ο 'Αντριου. «Η ζωÞ μου εßναι μακρüχρονη και δεν εßναι δυνατüν να αφοσιωθþ σ' Ýνα μüνο πρÜγμα. ΚÜποτε Þμουν καλλιτÝχνης και νομßζω πως μπορþ να ξαναγßνω. ΚÜποτε, πÜλι, Þμουν ιστορικüς και μπορþ να ξαναγßνω. Τþρα, üμως, θÝλω να γßνω ρομποβιολüγος».
 -«ΜÞπως εννοεßς ρομποψυχολüγος
 -«¼χι. ΚÜτι τÝτοιο θ' απαιτοýσε τη μελÝτη των ποζιτρονικþν εγκεφÜλων και προς το παρüν δεν Ýχω καμßα üρεξη. ¸νας ρομποβιολüγος θα ασχολεßται με τη λειτουργßα του σþματος που παßρνει εντολÝς απü Ýνα τÝτοιο εγκÝφαλο».
 -«ΑυτÞ δεν εßναι δουλειÜ του ρομποτολüγου
 -«Ο ρομποτολüγος δουλεýει, σε μεταλλικü σþμα. Εγþ θα μελετþ τα οργανικÜ, τ' ανθρωποειδÞ σþματα κι, απü üσο γνωρßζω, εßμαι ο μοναδικüς που διαθÝτω τÝτοιο».
 -«¸χεις μικρü πεδßο δρÜσης», εßπε σκεφτικÜ ο Πωλ. «Σαν καλλιτÝχνης, Ýχεις ευρýτατο πεδßο δρÜσης, σαν ιστορικüς, ασχολεßσαι με üλα τα ρομπüτ' σαν ρομποβιολüγος, θα ασχολεßσαι μüνο με τον εαυτü σου».  Ο 'Αντριου κοýνησε καταφατικÜ το κεφÜλι:
 -«¸τσι φαßνεται».
     Ο Αντριου Ýπρεπε να ξεκινÞσει απü την αρχÞ, γιατß δεν Þξερε τßποτα απü βιολογßα και σχεδüν τßποτα απü επιστÞμη. ¸γινε τακτικüς θαμþνας των βιβλιοθηκþν, üπου καθüταν με τις þρες μπροστÜ στους ηλεκτρονικοýς πßνακες, χωρßς να ξεχωρßζει απü τους υπüλοιπους ανθρþπους. Οι ελÜχιστοι που γνþρισαν πως Þταν ρομπüτ δεν τον ενοχλοýσαν πια. Στο σπßτι, Ýφτιαξε Ýνα ακüμα δωμÜτιο, που το μετÝτρεψε σ' εργαστÞριο. Και βÝβαια, πλοýτισε τη βιβλιοθÞκη του.
     ΠÝρασαν χρüνια και μια μÝρα τον επισκÝφτηκε ο Πωλ και του εßπε:
 -«Εßναι κρßμα που 'παψες ν' ασχολεßσαι με την ιστορßα των ρομπüτ. ¸μαθα üτι η Επιχεßρηση Ρομπüτ των ΕνωμÝνων Πολιτειþν υιοθετεß νÝα πολιτικÞ». Ο Πωλ εßχε γερÜσει κι εßχε αναγκαστεß ν' αντικαταστÞσει τα μÜτια του με φωτοπτικÜ κýτταρα. Εξαιτßας αυτοý του γεγονüτος, πλησßασε ακüμα πιο κοντÜ στον 'Αντριου.
 -«Για ποιο λüγο;» ρþτησε ο Αντριου.
 -«ΚατασκευÜζουν κεντρικοýς υπολογιστÝς, γιγÜντιους ποζιτρονικοýς εγκεφÜλους, που επικοινωνοýν μÝσω μικροκυμÜτων με χßλια ρομπüτ. Τα ρομπüτ δεν διαθÝτουν εγκεφÜλους. Εßναι, απλþς, τα Üκρα του γιγÜντιου εγκεφÜλου, αλλ' αποτελοýν αυτοτελÞ μÝρη του».
 -«¸χει μεγαλýτερην αποτελεσματικüτητα το σýστημα αυτü
 -«¸τσι ισχυρßζεται η Επιχεßρηση. Τη νÝα κατεýθυνση την Ýδωσε, λßγο πριν το θÜνατü του, ο ΣμÜιδ-Ρüμπερτσον, αλλÜ Ýχω την εντýπωση πως ο στüχος τους εßσαι σý. Η Επιχεßρηση δεßχνει αποφασισμÝνη να μην κατασκευÜσει ρομπüτ που εßναι δυνατü να δημιουργÞσουν ανωμαλßες üπως εσý. Γι' αυτü Üλλωστε χωρßζουν το σþμα απü τον εγκÝφαλο. Ο εγκÝφαλος δε θα διαθÝτει σþμα, οπüτε δεν θα μπορεß να ζητÞσει εγκÝφαλο, οπüτε δεν θα μπορεß να ζητÞσει τßποτα. Η επßδραση που εßχες στην ιστορßα των ρομπüτ εßναι πραγματικÜ εκπληκτικÞ, 'Αντριου», συνÝχισε ο Πωλ. «Η επιδεξιüτητÜ σου σ' ü,τι Ýχει σχÝση με τη καλλιτεχνßα, υποχρÝωσε την Επιχεßρηση να κατασκευÜσει πιο ακριβÞ και πιο ειδικευμÝνα ρομπüτ. Η ελευθερßα σου εßχε σαν αποτÝλεσμα τη θÝσπιση της αρχÞς των δικαιωμÜτων των ρομπüτ. Η επιμονÞ σου να αποκτÞσεις ανθρωποειδÝς σþμα οδÞγησε την Επιχεßρηση στην αλλαγÞ πολιτικÞς, στο διαχωρισμü, δηλαδÞ, του σþματος απü τον εγκÝφαλο των ρομπüτ». Ο 'Αντριου Ýδειξε να προβληματßζεται.
 -«ΥποθÝτω πως στο τÝλος η Επιχεßρηση θα κατασκευÜσει Ýνα τερÜστιο εγκÝφαλο που θα ελÝγχει δισεκατομμýρια ρομπüτ. Ριψοκßνδυνο. Κι επικßνδυνο. ΚÜτι τÝτοιο, θα εßναι λÜθος».
 -«¸χεις δßκιο», εßπε ο Πωλ, «αλλÜ νομßζω üτι θα περÜσει τουλÜχιστον Ýνας αιþνας για να το καταφÝρουνε κι εγþ δεν θα ζω για να το δω. Κι απü üτι καταλαβαßνω, ζÞτημα εßναι να ζÞσω ακüμα Ýνα χρüνο».
 -«Πωλ!» φþναξε ο 'Αντριου, προδßδοντας την ανησυχßα του. Ο Πωλ ανασÞκωσε τους þμους του.
 -«Οι Üνθρωποι εßναι θνητοß, Αντριου. Δεν εßμαστε ρομπüτ. Δεν Ýχει και μεγÜλη σημασßα, αλλÜ θα 'θελα να σου πω κÜτι. Εßμαι ο τελευταßος των ΜÜρτιν. Θ' αφÞσω üλη μου τη περιουσßα στ' üνομÜ σου κι αυτü θα σε εξασφαλßσει οικονομικÜ για πολý καιρü».
 -«Δε μου χρειÜζεται», πρüφερε με δυσκολßα ο Αντριου. ¼λα αυτÜ τα χρüνια, του Þταν αδýνατο να συνηθßσει στην ιδÝα του θανÜτου των ΜÜρτιν.
 -«Ας μη το συζητÜμε. ¸τσι θα γßνει. Για πες μου, τþρα, με τι ασχολεßσαι
 -«ΣχεδιÜζω σýστημα, που θα επιτρÝπει στα ανθρωποειδÞ -τον εαυτü μου, δηλαδÞ- να παßρνουν ενÝργεια απü τη καýση υδρογονανθρÜκων κι üχι απü κýτταρα ατομικÞς ενÝργειας».  Ο Πωλ σκεφτüταν τις συνÝπειες. «Μ' αυτü τον τρüπο θα μποροýν ν' αναπνÝουνε και να τρþνε», εßπε τελικÜ.
 «Ναι».
 -«Πüσο καιρü ασχολεßσαι με το πρüβλημα
 -«Εδþ και πολý καιρü, αλλÜ νομßζω üτι κατÜφερα να σχεδιÜσω Ýναν ικανοποιητικü θÜλαμο καýσεως, üπου θα γßνεται ο ελεγχüμενος διαχωρισμüς των στοιχεßων».
 -«ΑλλÜ, γιατß, 'Αντριου; Το ατομικü κýτταρο εßναι πολý καλýτερο».
 -«ΚατÜ κÜποιο τρüπο, ναι. ΑλλÜ το ατομικü κýτταρο δεν εßναι ανθρþπινο».
   15. ΧρειÜστηκε να περÜσει πολýς καιρüς, αλλÜ ο 'Αντριου εßχε üλο τον καιρü στη διÜθεσÞ του. ΠεριμÝνοντας το θÜνατο του Πωλ, που Þρθε Þσυχα και ειρηνικÜ, δεν θÝλησε να προχωρÞσει στο σχÝδιο του. Με το θÜνατο του δισÝγγονου του Κυρßου, ο 'Αντριου Ýνιωσε ακüμα περισσüτερο εκτεθειμÝνος σε Ýνα κüσμο εχθρικü, κι Þταν αυτüς ο λüγος που Ýκανε πιο δυνατÞ την απüφασÞ του να ακολουθÞσει το δρüμο που ο ßδιος εßχε διαλÝξει.
ΑλλÜ δεν Þταν τελεßως μüνος του. Μπορεß να εßχε πεθÜνει Ýνας Üνθρωπος, üμως ο Οßκος ΦÜινγκολντ και ΜÜρτιν ζοýσε, γιατß, üπως και τα ρομπüτ, οι επιχειρÞσεις δεν πεθαßνουν. Ο Οßκος εßχε τη γραμμÞ του και την ακολουθοýσε χωρßς δισταγμοýς. Ο 'Αντριου, με τα χρÞματα και τις μετοχÝς του Δικηγορικοý Οßκου που τ' Üφησε ο Πωλ, εξακολουθοýσε να 'ναι πλοýσιος. Σ' ανταπüδοση της μεγÜλης ετÞσιας αμοιβÞς του, ο Οßκος ΦÜινγκολντ και ΜÜρτιν αναμßχθηκε στα νομικÜ θÝματα του νÝου θαλÜμου καýσεως που 'χεν επινοÞσει ο 'Αντριου. ΑλλÜ, üταν Ýφτασε ο καιρüς να επισκεφτεß την Εταιρεßα Ρομπüτ και Μηχανικþν Ανθρþπων των ΕνωμÝνων Πολιτειþν, πÞγε μüνος του. Εßχε πÜει μια φορÜ με τον Κýριο, κι Üλλη μßα με τον Πωλ. ΑυτÞ τη φορÜ, την Τρßτη, Þταν ολομüναχος και με ανθρþπινη μορφÞ. Η Εταιρεßα εßχεν αλλÜξει. Το εργοστÜσιο παραγωγÞς βρισκüταν σε Ýνα διαστημικü σταθμü, μÝθοδο που ακολουθοýσαν üλο και περισσüτερες βιομηχανßες. Μαζß μ' αυτÝς εßχαν απομακρυνθεß απü τη Γη και πολλÜ ρομπüτ. ΣιγÜ-σιγÜ, η Γη Ýπαιρνε μορφÞ τερÜστιου πÜρκου, με πληθυσμü που 'χε σταθεροποιηθεß γýρω στο Ýνα δισεκατομμýριο. ¼σο για τα ρομπüτ, που ο αριθμüς τους πλησßαζε τον ανθρþπινο πληθυσμü, μüνο 30% εßχαν δικü τους ανεξÜρτητο εγκÝφαλο.
     ΔιευθυντÞς του Ερευνητικοý ΤομÝα Þταν ο 'Αλβιν ΜαγκντÝσκου, Ýνας Üντρας μελαχρινüς, με μαýρα μαλλιÜ και μυτερü γενÜκι, που απü τη μÝση και πÜνω δε φοροýσε παρÜ μüνο τον στηθüδεσμο που υπαγüρευε η μüδα της εποχÞς. Αντßθετα, ο 'Αντριου Þταν ντυμÝνος σýμφωνα με τη μüδα που επικρατοýσε πριν αρκετÝς δεκαετßες. Ο ΜαγκντÝσκου Ýδωσε το χÝρι στον επισκÝπτη του.
 -«Και βÝβαια σε ξÝρω κι εßμαι μÜλλον ικανοποιημÝνος που σε βλÝπω. Εßσαι Ýνα διαβüητο προúüν μας κι εßναι κρßμα που ο ΣμÜιδ-Ρüμπερτσον εßχε Ýρθει σε σýγκρουση μαζß σου. Θα μποροýσαμε να εßχαμε πετýχει πολλÜ πρÜγματα με σÝνα».
 -«Μπορεßτε ακüμα», εßπε ο Αντριου.
 -«¼χι δεν το νομßζω. ΠÝρασε αυτÞ η εποχÞ. ΚατασκευÜζαμε ρομπüτ στη Γη εδþ κι Ýνα περßπου αιþνα, μα αλλÜξαμε πολιτικÞ. Το εργοστÜσιο στÜλθηκε στο διÜστημα μαζß με τα ρομπüτ κι üσα μεßνουν εδþ δεν θα διαθÝτουν εγκÝφαλο».
 -«ΞεχνÜτε μÝνα κι εγþ μÝνω στη Γη».
 -«Αυτü εßναι αλÞθεια, αλλÜ εσý δεν Ýχεις μεγÜλη σχÝση με ρομπüτ. Μπορεßς να μου πεις τι θÝλεις
 -«Να μοιÜζω ακüμα λιγüτερο με ρομπüτ. Αφοý Ýχω Þδη γßνει οργανικüς, θα 'θελα κι οργανικÞ πηγÞ ενÝργειας. ¸χω τα σχÝδια εδþ...» Ο ΜαγκντÝσκου τα μελÝτησε με προσοχÞ. ºσως παßρνοντας τα σχÝδια στα χÝρια του, να σκüπευε να τους ρßξει μüνο μια ματιÜ, αλλÜ γρÞγορα του κεντρßσανε το ενδιαφÝρον κι αφοσιþθηκε στη μελÝτη τους. ΚÜποια στιγμÞ, εßπε:
 -«Εßναι πραγματικÜ ευφυÝστατο. Ποιος τα σκÝφτηκε üλ' αυτÜ
 -«Εγþ», απÜντησε ο 'Αντριου. Ο ΜαγκντÝσκου τονε κοßταξε ψυχρÜ κι εßπε:
 -«Θ' απαιτηθεß πλÞρης επισκευÞ του σþματüς σου και μÜλιστα πειραματικÞ, αφοý ποτÝ Üλλοτε δεν Ýχει γßνει κÜτι παρüμοιο. Δεν θα σε συμβοýλευα να το επιχειρÞσεις. Καλýτερα να μεßνεις üπως εßσαι». Το πρüσωπο του Αντριου διÝθετε περιορισμÝνους τρüπους Ýκφρασης, αλλÜ η φωνÞ του φανÝρωσε την ανυπομονησßα του.
 -«Δüκτωρ ΜαγκντÝσκου, δεν καταλÜβατε τßποτα. Δεν Ýχετε Üλλη επιλογÞ απü το να κÜνετε δεκτü το αßτημÜ μου. Αν καταστεß δυνατÞ η τοποθÝτηση αυτþν των συσκευþν στο σþμα μου, το ßδιο μπορεß να γßνει και στα σþματα των ανθρþπων. ¼πως ξÝρουμε, καταβÜλλονται προσπÜθειες να παραταθεß η ανθρþπινη ζωÞ με τη μÝθοδο προσθετικþν συσκευþν. Σας διαβεβαιþνω πως δεν υπÜρχουν καλýτερες συσκευÝς απ' αυτÝς που Ýχω Þδη σχεδιÜσει Þ που σχεδιÜζω τþρα. Τα πνευματικÜ μου δικαιþματα υποστηρßζονται νομικÜ απü το Δικηγορικü Οßκο ΦÜινγκολντ και ΜÜρτιν. Εßμαστε σε θÝση να προχωρÞσουμε μüνοι μας σε κατασκευÞ και βελτßωση των προσθετικþν συσκευþν. Αυτü μπορεß να οδηγÞσει στη παραγωγÞ ανθρþπινων üντων που θα διαθÝτουν πολλÜ απü τα πλεονεκτÞματα των ρομπüτ. Σε μια τÝτοια περßπτωση, αυτüς που θα χÜσει θα εßναι η ΕπιχεßρησÞ σας. Αν üμως μ' εγχειρÞσετε τþρα και συμφωνÞσετε να κÜνετε το ßδιο σε κÜθε παρüμοια περßπτωση στο μÝλλον θα σας δþσω την Üδεια να χρησιμοποιÞσετε τα σχÝδιÜ μου και να εποπτεýσετε τη τεχνολογßα της προσθετικÞς, τüσο για τα ρομπüτ üσο και για τους ανθρþπους. Η παραχþρηση των δικαιωμÜτων θα γßνει, αφοý πρþτα πραγματοποιηθεß η εγχεßρηση επιτυχþς κι αφοý περÜσει εýλογο χρονικü διÜστημα προκειμÝνου να διαπιστωθεß αν η συσκευÞ λειτουργεß σωστÜ και μ' επιτυχßα». Ο ΜαγκντÝσκου τον κοßταξε Ýκπληκτος.
 -«Δεν εßμαι αρμüδιος ν' αποφασßσω κÜτι τÝτοιο. Απαιτεßται συλλογικÞ απüφαση κι αυτü θα πÜρει καιρü».
 -«Μπορþ να περιμÝνω για λογικü χρονικü διÜστημα», εßπε ο 'Αντριου, «αλλ' απολýτως λογικü». Και σκÝφτηκε μ' ικανοποßηση πως "ακüμα κι ο Πωλ δε θα τα κατÜφερνε καλýτερα".
   16. ΧρειÜστηκε να περÜσει Ýνα πραγματικÜ λογικü χρονικü διÜστημα, αλλÜ η εγχεßρηση Ýγινε και πÝτυχε.
 -«¹μουν αντßθετος με την εγχεßρηση, 'Αντριου», εßπε ο ΜαγκντÝσκου, «αλλÜ üχι για τους λüγους που μπορεß να νομßζεις. Αν επρüκειτο να γßνει η επÝμβαση σε κÜποιον Üλλο, δε θα 'χα τη παραμικρÞ αντßρρηση για τη πραγματοποßηση του πειρÜματος. Δεν Þθελα να ριψοκινδυνεýσουμε να συμβεß κÜτι στο δικü σου ποζιτρονικü εγκÝφαλο. Τþρα μÜλιστα που τα ποζιτρονικÜ τμÞματα συνεργÜζονται με διÜφορα νευρικÜ κÝντρα, θα μας Þτανε πολý δýσκολο να διατηρÞσουμε καλÞ λειτουργßα του εγκεφÜλου αν κÜτι πÞγαινε στραβÜ με το σþμα σου».
 -«Εßχα απüλυτη εμπιστοσýνη στην επιδεξιüτητα του προσωπικοý της Επιχεßρησης», εßπε ο 'Αντριου. «Και τþρα, μπορþ να φÜω».
 -«Μπορεßς να πιεις λßγο ελαιüλαδο. ¼πως σου εξηγÞσαμε αυτü θα γßνεται περιοδικÜ για τον καθαρισμü του θαλÜμου καýσεως. Θα 'λεγα üτι δε θα σου εßναι και πολý ευχÜριστο».
 -«ºσως, αν δεν Þξερα üτι θα προχωρÞσω ακüμα περισσüτερο. Ο αυτοκαθαρισμüς δεν εßναι αδýνατος. Τþρα δουλεýω πÜνω σε μια συσκευÞ που θα δÝχεται στερεÜ τροφÞ που εßναι δυνατüν να περιÝχει κομμÜτια που δεν αποσυντßθενται και που πρÝπει ν' αποβÜλλονται απü τον οργανισμü».
 -«Μα, τüτε, θα πρÝπει να δημιουργÞσεις πρωκτü».
 -«¹, κÜτι ανÜλογο».
 -«Και τι Üλλο σκÝφτεσαι να κÜνεις, 'Αντριου
 -«¼λα τ' Üλλα».
 -«Ακüμα και γεννητικÜ üργανα
 -«ΒλÝποντας και κÜνοντας. Το σþμα μου εßναι καμβÜς που πÜνω του σκοπεýω να σχεδιÜσω...» Ο ΜαγκντÝσκου περßμενε να τελειþσει τη φρÜση του, αλλÜ καταλαβαßνοντας πως δεν Ýχει σκοπü να συνεχßσει, συμπλÞρωσε ο ßδιος:
 -«¸ναν Üνθρωπο;» 
 -«Θα δοýμε».
 -«ΕυτελÞς φιλοδοξßα, 'Αντριου. Εßσαι καλýτερος απü Üνθρωπο. ΑλλÜ απü τη στιγμÞ που βαλες σκοπü να γßνεις οργανικüς, σε πÞρε η κÜτω βüλτα».
 -«Το μυαλü μου, üμως Ýμεινε ανÝπαφο».
 -«¼σο γι' αυτü, μπορþ να σε διαβεβαιþσω πως Ýχεις απüλυτο δßκιο. ¼μως πρÝπει να καταλÜβεις κÜτι, 'Αντριου. Το επßτευγμα στις προσθετικÝς συσκευÝς, με δικÜ σου σχÝδια, Ýχει το üνομÜ σου. Στο πρüσωπü σου αναγνωρßζουν üλοι τον εφευρÝτη και θα τιμηθεßς γι' αυτü, üπως Üλλωστε εßναι και το σωστü. Γιατß πρÝπει να παßξεις κι Üλλα παιχνßδια με το σþμα σου;» Ο 'Αντριου δεν απÜντησε.
     ΣιγÜ-σιγÜ, Þρθαν κι οι τιμÝς. ¸γινε επßτιμο μÝλος σε πολλοýς γνωστοýς συλλüγους, συμπεριλαμβανομÝνου κι εκεßνου που 'χεν αφιερþσει üλες τις δραστηριüτητες στη νÝα επιστÞμη που εßχε δημιουργÞσει ο 'Αντριου, επιστÞμη που ο ßδιος εßχε ονομÜσει ρομποβιολογßα, αλλÜ Üλλαξε üνομα κι Ýγινε προσθετολογßα. Στην εκατοστÞ πεντηκοστÞ επÝτειο της κατασκευÞς του, η Επιχεßρηση παρÝθεσε στις εγκαταστÜσεις της επßσημο δεßπνο προς τιμÞ του. Αν ο 'Αντριου εßδε σ' αυτÞ την ενÝργεια κÜποια ειρωνεßα, το κρÜτησε για τον εαυτü του.
     Ο 'Αλβιν ΜαγκντÝσκου εßχε πÜρει σýνταξη, αλλÜ παραβρÝθηκε κι αυτüς στο δεßπνο και μÜλιστα σαν αμφιτρýωνας. ¹ταν πια ενενηντατεσσÜρων ετþν και ζοýσε ακüμα χÜρη στις προσθετικÝς συσκευÝς που εßχαν τοποθετÞσει στο σþμα του κι οι οποßες, εκτüς των Üλλων, εκτελοýσαν τις λειτουργßες του Þπατος και των νεφρþν. Το δεßπνο Ýφτασε στο αποκορýφωμÜ του üταν ο ΜαγκντÝσκου, ýστερα απü μια σýντομη και συγκινητικÞ ομιλßα, ýψωσε το ποτÞρι του σε πρüποση υπÝρ της μακροημÝρευσης του 150ετοýς Ρομπüτ.
Ο 'Αντριου εßχε σχεδιÜσει ξανÜ τους μýες του προσþπου του, þστε να μπορεß αυτü να εκφρÜζει ανθρþπινα συναισθÞματα, αλλÜ και σ' üλη τη διÜρκεια των εκδηλþσεων παρÝμεινε απαθÞς. Δεν του Üρεσε να εßναι Ýνα 150ετÝς Ρομπüτ.
   17. Ο 'Αντριου εγκατÝλειψε τη Γη κι αυτü οφειλüτανε στη προσθετολογßα.
Στις δεκαετßες που ακολοýθησαν τον εορτασμü των εκατüν πενÞντα χρüνων του, η ΣελÞνη Ýγινε Ýνας κüσμος πολý πιο γÞινος απü την ßδια τη Γη, παρÜ την Ýλλειψη βαρýτητας που επικρατοýσε στην επιφÜνειÜ της και στις υπüγειες πüλεις της ο πληθυσμüς Þτανε πυκνüς. Οι προσθετικÝς συσκευÝς Ýπρεπε να τροποποιηθοýν. Ο 'Αντριου Ýμεινε πÝντε χρüνια στη ΣελÞνη συνεργαζüμενος με ντüπιους προσθετολüγους για να κÜνουνε τις αναγκαßες τροποποιÞσεις. ¼ταν δε βρισκüταν στην εργασßα του, τριγýριζε ανÜμεσα στα ρομπüτ που του συμπεριφÝρονταν δουλοπρεπþς, üπως θα φÝρονταν σε κÜθε Üνθρωπο.
ΕπÝστρεψε στη Γη, που σε σýγκριση με τη ΣελÞνη Þταν ανιαρÞ κι Þσυχη κι επισκÝφτηκε τα γραφεßα του Δικηγορικοý Οßκου ΦÜινγκολντ και ΜÜρτιν για να τους ενημερþσει για την επιστροφÞ του. Ο επικεφαλÞς του Οßκου, ΣÜιμον Ντελüνγκ, εξεπλÜγει:
 -«ΜÜθαμε πως θα γýριζες, 'Αντριου», -παραλßγο να του ξεφýγει και να τον αποκαλÝσει κýριο ΜÜρτιν- «αλλÜ δε σε περιμÝναμε πριν απü την ερχüμενη βδομÜδα».
 -«Δε μποροýσα να περιμÝνω», εßπε ζωηρÜ ο 'Αντριου. Ανυπομονοýσε να μπει στο θÝμα. «Στη ΣελÞνη, ΣÜιμον, Þμουν υπεýθυνος μιας ερευνητικÞς ομÜδας εßκοσι ανθρþπων επιστημüνων. ¸δινα εντολÝς που κανεßς απü αυτοýς δεν αμφισβητοýσε. Τα ΣεληνιακÜ ρομπüτ μου φÝρονταν σαν να Þμουν Üνθρωπος. Γιατß, λοιπüν, να μην εßμαι Üνθρωπος;» Η στÜση του Ντελüνγκ Ýγινε επιφυλακτικÞ.
 -«ΑγαπητÝ μου 'Αντριου, üπως κι εσý εßπες, σου συμπεριφÝρονταν σαν να Þσουν Üνθρωπος, τüσο τα ρομπüτ üσο κι οι Üνθρωποι. ΕπομÝνως, εßσαι de facto ανθρþπινο πλÜσμα».
 -«Το να εßμαι de facto ανθρþπινο πλÜσμα, δεν αρκεß. ΘÝλω, üχι μüνο να μου φÝρονται σαν σε Üνθρωπο, αλλÜ και να μ' αναγνωρßσουν νομßμως σαν Üνθρωπο. ΘÝλω να 'μαι ανθρþπινο πλÜσμα de jure».
 -«Αυτü εßν' Üλλο θÝμα», εßπε ο Ντελüνγκ. «Θ' αντιμετωπßσουμε την ανθρþπινη προκατÜληψη και το αναμφισβÞτητο γεγονüς üτι, παρÜ το üτι μοιÜζεις με Üνθρωπο, δεν εßσαι Üνθρωπος».
 -«Σýμφωνα με ποιαν Ýννοια; ¸χω τη μορφÞ ανθρþπου, καθþς κι üργανα αντßστοιχα των ανθρþπων. ΜÜλιστα, τα üργανÜ μου εßναι πανομοιüτυπα μ' αυτÜ που 'χουνε τοποθετηθεß σε πολλοýς ανθρþπους μÝσω της προσθετικÞς επιστÞμης. ¸χω συμβÜλλει στην ανθρþπινη κουλτοýρα μÝσω της τÝχνης, της λογοτεχνßας και της επιστÞμης üσο κι οποιοδÞποτε Üλλο ανθρþπινο πλÜσμα. Τι περισσüτερο θα μποροýσατε να ζητÞσετε
 -«ΠροσωπικÜ, δε θα ζητοýσα τßποτα. Το πρüβλημα εßναι üτι θα απαιτηθεß απüφαση της Παγκüσμιας ΒουλÞς που θα σε δÝχεται σαν ανθρþπινο πλÜσμα. Κι, ειλικρινÜ, δεν πιστεýω üτι θα γßνει ποτÝ κÜτι τÝτοιο».
 -«Σε ποιον θα μποροýσα να μιλÞσω στη ΒουλÞ
 -«ΜÜλλον στον Πρüεδρο της ΕπιτροπÞς Επιστημþν και Τεχνολογßας»
 -«Μπορεßς να μου κανονßσεις μια συνÜντηση μαζß του
 -«Μα δε χρειÜζεσαι μεσολαβητÞ. Με τη θÝση που 'χεις...»
 -«¼χι. ΘÝλω να κανονßσεις εσý τη συνÜντηση». Ο 'Αντριου, συνηθισμÝνος απü τη ΣελÞνη, οýτε που κατÜλαβε üτι διÜταζεν Üνθρωπο. «ΘÝλω να καταλÜβει üτι ο Δικηγορικüς Οßκος ΦÜινγκολντ και ΜÜρτιν με υποστηρßζει».
 -«¸λα τþρα, 'Αντριου».
 -«Με υποστηρßζει, ΣÜιμον. Σ' αυτÜ τα εκατüν εβδομηντατρßα χρüνια Ýχω προσφÝρει πολλÜ στον Οßκο, με τον Üλφα Þ τον βÞτα τρüπο. ¼σα Ýκανα στο παρελθüν, τα 'κανα απü υποχρÝωση σε κÜποια στελÝχη του Οßκου. Τþρα δεν Ýχω υποχρÝωση σε κανÝνα. ΜÜλλον το αντßθετο συμβαßνει και ζητþ να μου το ξεπληρþσετε».
 -«Θα κÜνω ü,τι μπορþ», εßπε ο Ντελüνγκ.
   18. Πρüεδρος της ΕπιτροπÞς Επιστημþν και Τεχνολογßας Þταν μια γυναßκα απü την ΑνατολικÞν Ασßα. Το üνομÜ της Þταν Τσι Λι Χσινγκ και τα διαφανÞ ροýχα της, τα οποßα κÜλυπταν üσα η ßδια Þθελε να καλýψει μüνο με τη λÜμψη τους, την Ýκαναν να μοιÜζει με κοýκλα τυλιγμÝνη σε πλαστικü περιτýλιγμα.
 -«Συμμερßζομαι την απüφασÞ σου να ζητÞσεις ν' αποκτÞσεις ανθρþπινα δικαιþματα», του 'πε. «Στην ιστορßα του ανθρþπου υπÜρχουν πολλÜ παραδεßγματα ομÜδων ανθρþπων που πολÝμησαν για τα δικαιþματÜ τους. ΑλλÜ θα 'θελα να μου πεις ποια εßναι αυτÜ τα δικαιþματα που δεν Ýχεις και που επιθυμεßς να αποκτÞσεις».
 -«Το πιο απλü πρÜγμα στον κüσμο: το δικαßωμα στη ζωÞ. ¸να ρομπüτ μπορεß ν' αποσυναρμολογηθεß οποιαδÞποτε στιγμÞ».
 -«ΑλλÜ κι Ýνα ανθρþπινο πλÜσμα μπορεß να εκτελεστεß οποιαδÞποτε στιγμÞ».
 -«Για να εκτελεστεß κÜποιος, πρÝπει να 'χει ακολουθηθεß μια νομικÞ διαδικασßα. ΑντιθÝτως, προκειμÝνου για την αποσυναρμολüγησÞ μου, δεν χρειÜζεται να γßνει δßκη. Αρκεß μια λÝξη ενüς ανθρþπου για να σβÞσω απü το πρüσωπο της Γης. Εκτüς... εκτüς...» Ο 'Αντριου προσπÜθησε απεγνωσμÝνα να μην αφÞσει να φανεß üτι παρακαλοýσε, αλλÜ οι προσεκτικÜ σχεδιασμÝνοι μýες Ýκφρασης του προσþπου του καθþς κι ο τüνος της φωνÞς του τονε πρüδωσαν. «Η αλÞθεια εßναι üτι θÝλω να γßνω Üνθρωπος. Το Þθελα εδþ κι Ýξι ανθρþπινες γενεÝς». Η Λι Χσινγκ τον κοßταξε με τα σκουρüχρωμα συμπαθητικÜ μÜτια της.
 -«Η ΒουλÞ εßναι σε θÝση να περÜσει νüμο που θα λÝει πως εßσαι Üνθρωπος. Θα μποροýσε να περÜσει κι Ýνα νüμο που θα 'λεγε πως ακüμα κι Ýνα πÝτρινο Üγαλμα εßναι Üνθρωπος. Κι οι δýο περιπτþσεις εßναι ßδιες. Οι βουλευτÝς εßναι κι αυτοß Üνθρωποι και μη ξεχνÜς πως η καχυποψßα σ' ü,τι Ýχει σχÝση με τα ρομπüτ εßναι βαθιÜ ριζωμÝνη σ' üλους τους ανθρþπους».
 -«Ακüμα και τþρα
 -«Ακüμα και τþρα. Θ' αναγνωρßζαμε üλοι üτι Ýχεις κερδßσει το δικαßωμα να λÝγεσαι Üνθρωπος, αλλÜ θα παρÝμενε μÝσα μας φüβος üτι δημιουργοýμε ανεπιθýμητο προηγοýμενο».
 -«Τι θα πει προηγοýμενο; Εßμαι το μοναδικü ελεýθερο ρομπüτ, το μοναδικü του τýπου μου και ποτÝ δε θα υπÜρξει Üλλο. Μπορεßτε, αν θÝλετε, να ρωτÞσετε και την Επιχεßρηση Ρομπüτ των ΕνωμÝνων Πολιτειþν».
 -«Το "ποτÝ" εßναι μεγÜλη κουβÝντα, Αντριου -Þ αν προτιμÜς, κýριε ΜÜρτιν. ΠροσωπικÜ, θα σου 'δινα ευχαρßστως τη ψÞφο μου. ΑλλÜ θ' ανακαλýψεις üτι οι περισσüτεροι βουλευτÝς δε θα 'ναι και πολý πρüθυμοι να δημιουργÞσουν τÝτοιο προηγοýμενο, οσοδÞποτε ασÞμαντο κι αν θεωρηθεß. Κýριε ΜÜρτιν, Ýχετε üλη μου τη συμπÜθεια, αλλÜ δε μπορþ να σας πω πως Ýχετε ελπßδες. Και βÝβαια...» Ακοýμπησε τη πλÜτη στο κÜθισμα και συνοφρυþθηκε. «Και βÝβαια, αν το θÝμα πÜρει διαστÜσεις, μπορεß να βÜλει, τüσο τους ΒουλευτÝς üσο και τον υπüλοιπο κüσμο, στον πειρασμü να σκεφτοýν αυτü που αναφÝρατε προηγουμÝνως, την αποσυναρμολüγησÞ σας. ΠρÜγμα που ßσως αποδεικνυüταν ευκολüτερη λýση στο δßλημμα. Θα σας παρακαλοýσα να το σκεφτεßτε καλÜ, πριν αποφασßσετε να προχωρÞσετε». Ο Αντριου, ακλüνητος, συνÝχισε:
 -«Κανεßς δε θα θυμηθεß τη τεχνικÞ της προσθετολογßας, που εξ ολοκλÞρου εßναι δικÞ μου ιδÝα
 -«ºσως σας φανεß απÜνθρωπο, αλλÜ δε θα το θυμηθεß κανεßς. ¹, αν το θυμηθοýν, θα 'ναι για να το χρησιμοποιÞσουν εναντßον σας. Οι Üνθρωποι θα πουν üτι το κÜνατε για τον εαυτü σας. Θα πουν üτι Þταν μÝρος μιας προσπÜθειας εκρομποτισμοý των ανθρþπων Þ εξανθρωπισμοý των ρομπüτ. Κι οι δýο εκδοχÝς θα θεωρηθοýν σατανικÝς. Δεν Ýχετε πÜρει μÝρος σε πολιτικÞ εκστρατεßα μßσους, κýριε ΜÜρτιν και δε ξÝρετε τßποτα γι' αυτÜ τα πρÜγματα. Σας λÝω, üμως, üτι θα ακουστοýν Ýνα σωρü ανακρßβειες, που θα τις πιστÝψουν πολλοß Üνθρωποι και θα γßνετε αντικεßμενο γενικÞς κατακραυγÞς. Κýριε ΜÜρτιν, ζÞστε üπως εßσαστε». Σηκþθηκε και, μπροστÜ στον καθισμÝνο 'Αντριου, Ýδειχνε μικρüσωμη σα παιδß.
 -«Αν αποφασßσω να πολεμÞσω για να ονομαστþ Üνθρωπος θα μεßνετε στο πλευρü μου;» ΣκÝφτηκε για λßγο και του απÜντησε:
 -«Θα μεßνω, μÝχρι του σημεßου που θα μπορþ. Αν κÜποια στιγμÞ φανεß üτι η στÜση μου εßναι δυνατü να προκαλÝσει ζημιÜ στο πολιτικü μου μÝλλον, ßσως αναγκαστþ να σας εγκαταλεßψω, αφοý, Ýτσι κι αλλιþς, δε μπορþ να ισχυριστþ πως ενστερνßζομαι απüλυτα την ÜποψÞ σας. Προσπαθþ να 'μαι τßμια μαζß σας».
 -«Σας ευχαριστþ. Δε σας ζητþ τßποτ' Üλλο. Σκοπεýω να πολεμÞσω, üποιες κι αν εßναι οι συνÝπειες και θα ζητÞσω τη βοÞθειÜ σας μüνο μÝχρι του σημεßου που μπορεßτε να μου τη δþσετε».
   19. Η μÜχη δεν εßχε χαρακτÞρα μετωπικÞς σýγκρουσης. Τα στελÝχη του Δικηγορικοý Οßκου ΦÜινγκολντ και ΜÜρτιν συμβοýλευσαν τον 'Αντριου να 'χει υπομονÞ κι αυτüς, βλοσυρüς, μουρμοýρισε πως Ýχει απεριüριστα αποθÝματα. Ο Οßκος ΦÜινγκολντ και ΜÜρτιν ξεκßνησεν εκστρατεßα με σκοπü τον περιορισμü του πεδßου της μÜχης. ¸καναν αγωγÞ με την οποßα αρνοýνταν να πληρþσουν κÜποια χρÝη σ' Ýναν Üνθρωπο με προσθετικÞ καρδιÜ, ισχυριζüμενοι πως εßχε πÜψει να 'ν' Üνθρωπος αφοý εßχε ρομποτικü üργανο κι επομÝνως δεν Ýπρεπε να 'χει συνταγματικÜ δικαιþματα ανθρþπων. ¸δωσαν τη μÜχη τους μ' επιδεξιüτητα κι επιμονÞ, χÜνοντας σε κÜθε βÞμα, αλλÜ με τÝτοιο τρüπο που η απüφαση που 'βγαινε κÜθε φορÜ να 'ναι üσο το δυνατü πιο αüριστη, πρÜγμα που τους Ýδινε τη δυνατüτητα να καταθÝτουν εφÝσεις στο Παγκüσμιο ΔικαστÞριο. ΠÝρασαν χρüνια και ξοδεýτηκαν εκατομμýρια δολÜρια.
     Σαν εκδüθηκε η τελικÞ απüφαση, ο Ντελüνγκ θεþρησε, παρÜ την Þττα,  πως το γεγονüς Ýπρεπε να γιορταστεß. Στην εκδÞλωση, που πραγματοποιÞθηκε στα γραφεßα του Δικηγορικοý Οßκου, παραβρÝθηκε βÝβαια κι ο 'Αντριου.
 -«Πετýχαμε δυο πρÜγματα, 'Αντριου», εßπε ο Ντελüνγκ, «που και τα δυο εßναι καλÜ. Πρþτα απ' üλα, καταφÝραμε να εκδοθεß απüφαση δικαστηρßου σýμφωνα με την οποßα, οσαδÞποτε τεχνητÜ μÝλη κι αν Ýχει Ýν ανθρþπινο σþμα δε παýει να 'ναι ανθρþπινο σþμα. Δεýτερον, καταφÝραμε ν' ασχοληθεß η κοινÞ γνþμη με το θÝμα και μÜλιστα με τÝτοιο τρüπο που να τοποθετηθεß θετικÜ απÝναντι σε μιαν ευρεßα ερμηνεßα της Ýννοιας "Üνθρωπος", αφοý δεν υπÜρχει οýτ' Ýνας Üνθρωπος που να μην ελπßζει στη προσθετικÞ, αν αυτÞ θα τονε κρατÞσει στη ζωÞ».
 -«Και νομßζεις üτι θα δεχτεß η ΒουλÞ να λÝγομαι Üνθρωπος;» ρþτησ' ο 'Αντριου. Ο Ντελüνγκ Ýδειξε πως δεν αισθανüταν και πολý Üνετα με την ερþτηση.
 -«¼σο γι' αυτü, δε μπορþ να 'μαι αισιüδοξος. ΥπÜρχει τ' üργανο που χρησιμοποßησε το Παγκüσμιο ΔικαστÞριο σα κριτÞριο της Ýννοιας "Üνθρωπος". Τα ανθρþπινα πλÜσματα Ýχουν οργανικü κυτταρþδη εγκÝφαλο, ενþ τα ρομπüτ διαθÝτουν κι αυτü üχι πÜντοτε, ποζιτρονικüν εγκÝφαλο απü πλατßνα κι ιρßδιο. Σε παρακαλþ, 'Αντριου, μη παßρνεις αυτÞ την Ýκφραση. Δεν Ýχουμε τις απαιτοýμενες γνþσεις για να κατασκευÜσουμε τεχνητü κυτταρþδη εγκÝφαλο που να μοιÜζει με τον οργανικü, þστε να ισχυριστοýμε στο δικαστÞριο πως εßναι το ßδιο πρÜγμα. Οýτε κι εσý δε μπορεßς να φτιÜξεις κÜτι τÝτοιο».
 -«Τι θα κÜνουμε, λοιπüν
 -«Θα προσπαθÞσουμε, βÝβαια. Θα 'χουμε με το μÝρος μας τη βουλευτßνα Λι Χσινγκ, καθþς κι Üλλους βουλευτÝς, ο αριθμüς των οποßων μÝρα με την ημÝρα μεγαλþνει. Και δεν υπÜρχει αμφιβολßα πως ο Πρüεδρος θα συμφωνÞσει με την Üποψη της πλειοψηφßας».
 -«¸χουμε τη πλειοψηφßα
 -«¼χι. ΑπÝχουμε πολý απü αυτÞν. ΑλλÜ ßσως καταφÝρουμε να την αποκτÞσουμε αν επιτρÝψει το κοινü να επεκταθεß και σε σÝνα η επιθυμßα του για μιαν ευρεßα ερμηνεßα της Ýννοιας "Üνθρωπος". Ομολογþ üτι δεν Ýχουμε πολλÝς πιθανüτητες. ΑλλÜ πρÝπει να το επιχειρÞσουμε, εκτüς αν θες να τα παρατÞσεις».
 -«Δε θÝλω να τα παρατÞσω».
   20. Η βουλευτßνα Λι Χσινγκ εßχε γερÜσει αρκετÜ απü την εποχÞ που την εßχε πρωτοσυναντÞσει ο 'Αντριου. Εßχε πÜψει εδþ και πολý καιρü να φορÜ διαφανÞ ροýχα. Εßχε κüψει τα μαλλιÜ της κοντÜ και φοροýσε ροýχα που την Ýκαναν να μοιÜζει με κýλινδρο. Ο 'Αντριου εξακολουθοýσε να 'ναι προσκολλημÝνος στον τρüπο ντυσßματος που επικρατοýσε πριν απü Ýνα και παραπÜνω αιþνα, απü την εποχÞ δηλαδÞ που αποφÜσισε να φορÝσει για πρþτη φορÜ ροýχα.
 -«Δε μποροýμε να κÜνουμε τßποτ' Üλλο, 'Αντριου», παραδÝχτηκε η Λι Χσινγκ. «ΜετÜ τη διακοπÞ θα κÜνουμε Üλλη μια προσπÜθεια, αλλÜ, για να εßμαι ειλικρινÞς, η Þττα εßναι σßγουρη, οπüτε θα πρÝπει να τα παρατÞσουμε. Το μüνο «üφελος» που αποκüμισα απü τις πρüσφατες ενÝργειÝς μου, εßναι η βÝβαιη Þττα μου στις ερχüμενες βουλευτικÝς εκλογÝς».
 -«Το ξÝρω κι αυτü με στεναχωρεß. ΚÜποτε μου εßχες πει üτι θα μ' εγκατÝλειπες αν αναγκαζüσουν εκ των πραγμÜτων να το κÜνεις, Γιατß δεν το 'κανες;»
 -«Ο Üνθρωπος αλλÜζει πüτε-πüτε γνþμη. ΚατÜ κÜποιο τρüπο, το να σ' εγκαταλεßψω, θα μου κüστιζε πιüτερο απ' üσα Þμουν πρüθυμη να πληρþσω προκειμÝνου να εκλεγþ Üλλη μια φορÜ. ¼πως και να 'χει, εßμαι βουλευτßνα παραπÜνω απü εικοσιπÝντε χρüνια. Εßναι αρκετÜ».
 -«ΥπÜρχει Ýστω και κÜποια μικρÞ πιθανüτητα να επηρεÜσουμε μερικοýς, Λι
 -«ΕπηρεÜσαμε üσους μποροýσαν να συζητÞσουν λογικÜ. Οι υπüλοιποι, η πλειοψηφßα, μÝνουνε προσκολλημÝνοι στις αντιπÜθειες που γεννÜ ο συναισθηματισμüς».
 -«Μα οι αντιπÜθειες δεν εßναι επαρκÞς δικαιολογßα για να ψηφßσεις υπÝρ Þ κατÜ σε μια ψηφοφορßα».
 -«Το ξÝρω, αλλÜ δε προβÜλλουνε τις αντιπÜθειες σα δικαιολογßα».
 -«Ξαναγυρßζουμε, λοιπüν, στο θÝμα του εγκεφÜλου», εßπε διστακτικÜ ο Αντριου. «Εßναι, üμως, σωστü να επιτρÝψουμε να κριθοýν τα πÜντα σýμφωνα με τη λογικÞ: τα κýτταρα εναντßον των ποζιτρονßων; Δεν υπÜρχει Üλλος τρüπος να επιβÜλλουμε πιο λειτουργικü ορισμü; ΠρÝπει να λÝμε πως ο εγκÝφαλος αποτελεßται απ' αυτü Þ εκεßνο το υλικü; Δε μποροýμε να ποýμε πως ο εγκÝφαλος εßναι κÜτι -οτιδÞποτε- που να 'ναι ικανü να σκÝφτεται
 -«Δε θα πιÜσει. Ο εγκÝφαλος σου Ýχει φτιαχτεß απü ανθρþπους, σε αντßθεση με τον ανθρþπινο εγκÝφαλο. Ο δικüς σου εßναι κατασκευασμÝνος, ενþ ο ανθρþπινος εγκÝφαλος αναπτýσσεται με τη πÜροδο των ετþν. Για οποιοδÞποτε ανθρþπινο πλÜσμα, που 'ναι αποφασισμÝνο να διατηρÞσει τους φραγμοýς ανÜμεσα στον εαυτü του και σ' Ýνα ρομπüτ, αυτÝς οι διαφορÝς μοιÜζουν με ατσÜλινο τεßχος ýψους και πÜχους ενüς μιλßου».
 -«Αν καταφÝρναμε να βροýμε τη πραγματικÞ αιτßα της αντιπÜθειÜς τους...»
 -«ΠαρÜ τα χρüνια σου, εξακολουθεßς να προσπαθεßς να δικαιολογÞσεις τον Üνθρωπο. ΦτωχÝ μου 'Αντριου, σε παρακαλþ μη θυμþσεις, αλλÜ πρÝπει να σου πω πως αυτü που σε κÜνει να σκÝφτεσαι Ýτσι εßναι το ρομπüτ που 'χεις μÝσα σου».
 -«Δε ξÝρω... Αν τα καταφÝρω...»
     Το 'ξερε εδþ και πολý καιρü πως τα πρÜγματα Þτανε πιθανü να 'χουν αυτÞ τη κατÜληξη και να που βρισκüτανε μπροστÜ στον χειροýργο. Εßχε ψÜξει κι εßχε βρει Ýναν αρκετÜ επιδÝξιο για την επÝμβαση που θα του ανÝθετε, δηλαδÞ Ýνα ρομπüτ-χειροýργο, γιατß δεν εßχε εμπιστοσýνη σε κανÝναν Üνθρωπο χειροýργο, τüσο απü πλευρÜς ικανοτÞτων üσο κι απü πλευρÜς σκοπιμοτÞτων. Ο χειροýργος δεν Þταν δυνατüν να πραγματοποιÞσει επÝμβαση σ' Üνθρωπο κι Ýτσι ο 'Αντριου, αφοý ανÝβαλε για λßγο τη στιγμÞ της απüφασης, γεγονüς που φανÝρωνε τη μÜχη που γινüταν μÝσα του, κατÜφερε να εξαλεßψει τους ενδοιασμοýς του γιατροý, λÝγοντας:
 -«Κι εγþ εßμαι ρομπüτ». ¾στερα, εßπε, σταθερÜ, üπως εßχε μÜθει να μεταχειρßζεται τις λÝξεις üλες αυτÝς τις δεκαετßες ακüμα κι üταν απευθυνüτανε σ' ανθρþπους, «Σας διατÜζω να μου κÜνετε την εγχεßρηση». Αφοý δεν ßσχυε ο Πρþτος Νüμος, μια διαταγÞ που δüθηκε με τüση σταθερüτητα απü κÜποιον που 'μοιαζε τüσο πολý με Üνθρωπο, ενεργοποßησε το Δεýτερο Νüμο.
   21. Ο 'Αντριου Þτανε σßγουρος πως η αδυναμßα που 'νιωθε οφειλüτανε περισσüτερο στη φαντασßα του. Εßχε συνÝλθει πια απü την εγχεßρηση. Παρ' üλα αυτÜ, ακοýμπησε στον τοßχο, üσο πιο αδιÜφορα μποροýσε. Αν καθüτανε, θα πρüδιδε την αδυναμßα του. Η Λι Χσινγκ του εßπε:
 -«Η τελικÞ ψηφοφορßα θα γßνει τη τρÝχουσα βδομÜδα, 'Αντριου. Δε κατÜφερα να τη καθυστερÞσω πιüτερο και πρÝπει να μÜθεις üτι θα χÜσουμε. Οπüτε, üλα τελειþνουν εδþ».
 -«Σου 'μαι ευγνþμων για το üτι κατÜφερες να καθυστερÞσεις τη ψηφοφορßα. Μου 'δωσε το χρüνο που χρειαζüμουν κι Ýκανα αυτü που 'πρεπε».
 -«Τι Ýκανες, δηλαδÞ;» ρþτησε η Λι Χσινγκ με ενδιαφÝρον.
 -«Δε μποροýσα να το πω εκ των προτÝρων, οýτε σε σÝνα οýτε και στα στελÝχη του Οßκου ΦÜινγκλοντ και ΜÜρτιν. ¹μουν βÝβαιος üτι θα με σταματοýσατε. ΑκουσÝ με. Αν αυτü που 'χει σημασßα εßναι ο εγκÝφαλος, τι θα μποροýσε να πει κανεßς για το θÝμα της αθανασßας; Ποιος ενδιαφÝρεται πραγματικÜ για το πþς εßναι ο εγκÝφαλος Þ για το υλικü απü το οποßο εßναι φτιαγμÝνος Þ πως σχηματßστηκε; Αυτü που ενδιαφÝρει εßναι πως τα κýτταρα του ανθρþπινου εγκεφÜλου πεθαßνουν, πρÝπει να πεθαßνουν. Ακüμα κι αν üλα τ' Üλλα üργανα του σþματος συντηροýνται Þ αποκαθßστανται, τα κýτταρα του εγκεφÜλου, που δεν εßναι δυνατü ν' αντικατασταθοýν χωρßς ν' αλλÜξουν και συνεπþς να σκοτþσουνε τη προσωπικüτητα, πρÝπει να πεθαßνουν. Τα ποζιτρονικÜ τμÞματα του εγκεφÜλου μου Ýχουνε κρατÞσει περßπου διακüσια χρüνια χωρßς ουσιαστικÝς αλλαγÝς κι εßναι σε θÝση να κρατÞσουνε για αιþνες. ΑυτÞ εßναι η βασικÞ διαφορÜ; Τα ανθρþπινα πλÜσματα μποροýν ν' ανεχθοýν Ýν αθÜνατο ρομπüτ, γιατß δεν τους ενδιαφÝρει η διÜρκεια ζωÞς μιας μηχανÞς, αλλÜ δεν μποροýν να ανεχθοýν Ýναν αθÜνατον Üνθρωπο. Αυτüς εßναι ο λüγος για τον οποßο δεν θα δεχτοýν να μου αναγνωρßσουν την ανθρþπινη ιδιüτητα».
 -«ΕξÞγησÝ μου τι θÝλεις να πεις, 'Αντριου».
 -«ΕξÜλειψα το πρüβλημα. Πριν απü δεκÜδες χρüνια, ο ποζιτρονικüς μου εγκÝφαλος συνδÝθηκε με οργανικÜ νευρικÜ κÝντρα. Και τþρα, με μια τελευταßα εγχεßρηση, η σýνδεση αυτÞ αναδιατÜχτηκε με τρüπο þστε η τÜση των τμημÜτων του εγκεφÜλου μου να πÝφτει αργÜ -αρκετÜ αργÜ, θα μποροýσα να πω». Για μια στιγμÞ, το γεμÜτο ψιλÝς ρυτßδες πρüσωπο της Λι Χσινγκ Ýμεινε ανÝκφραστο. ¾στερα, τα χεßλη της συσπÜστηκαν.
 -«Εννοεßς üτι κανüνισες να πεθÜνεις, 'Αντριου; Δε μπορεßς να το κÜνεις αυτü. Αποτελεß παραβßαση του Τρßτου Νüμου».
 -«¼χι. ΔιÜλεξα ανÜμεσα στο θÜνατο του σþματüς μου και το θÜνατο των φιλοδοξιþν και των επιθυμιþν μου. Παραβßαση του Τρßτου Νüμου θα 'ταν ν' αφÞσω ζωντανü το σþμα μου με αντßτιμο το θÜνατο σπουδαιüτερων αγαθþν». Η Λι Χσινγκ τον Üρπαξε απü το μπρÜτσο σα να 'θελε να τονε τραντÜξει. ΣυγκρατÞθηκε:
 -«Δε πρÝπει, 'Αντριου! 'Αλλαξε το πÜλι
 -«Δε γßνεται. ¹δη Ýχει προκληθεß αρκετÞ ζημιÜ. Μου μÝνει πÜνω-κÜτω Ýνας χρüνος ζωÞς. Θα κρατÞσω μÝχρι τη διακοσιοστÞ επÝτειο της κατασκευÞς μου. Εγþ τα κανüνισα Ýτσι κι ομολογþ üτι Þταν αδυναμßα μου».
 -«Ποιο τ' üφελος απ' αυτÞ σου τη πρÜξη; 'Αντριου, εßσαι ανüητος».
 -«Αν αυτü με κÜνει Üνθρωπο, αξßζει τον κüπο. Αν üχι, θα δþσει Ýνα τÝλος στους αγþνες και τις αντιπαραθÝσεις, οπüτε, πÜλι αξßζει τον κüπο». Και τüτε, η Λι Χσινγκ Ýκανε κÜτι που δε περßμενε οýτ' η ßδια. Αρχισε να κλαßει.
   22. ¹ταν περßεργη η επßδραση της τελευταßας του πρÜξης στη φαντασßα του κüσμου. ¼λα üσα εßχε κÜνει μÝχρι τüτε ο 'Αντριου δεν τους εßχανε συγκινÞσει. ΑλλÜ εßχε δεχτεß ακüμα και να πεθÜνει προκειμÝνου να γßνει Üνθρωπος κι αυτÞ η θυσßα Þτανε πολý μεγÜλη για να την αρνηθοýν. Η τελετÞ κανονßστηκε για την ημÝρα που θα Ýκλεινε τα διακüσια του χρüνια. Ο Παγκüσμιος Πρüεδρος επρüκειτο να υπογρÜψει το διÜταγμα και να κÜνει νüμο τη θÝληση του λαοý. Η τελετÞ θα μεταδιδüταν σ' üλη τη Γη απü το παγκüσμιο τηλεοπτικü δßκτυο, καθþς και στη ΣεληνιακÞ Πολιτεßα και στην Αποικßα του 'Αρη. Ο 'Αντριου καθüταν σ' αναπηρικü καροτσÜκι. Μποροýσε ακüμα να περπατÜ, αλλÜ με μεγÜλη δυσκολßα.
     Ο Πρüεδρος εßπε, ενþ τον παρακολουθοýσε ολüκληρη η ανθρωπüτητα:
 -«Πριν απü πενÞντα χρüνια, 'Αντριου, ονομÜστηκες ΕκατονταπεντηκονταετÝς Ρομπüτ». ΣταμÜτησε για μια στιγμÞ και συνÝχισε σε πιο επßσημο τüνο. «ΣÞμερα, σας ονομÜζουμε ΔισεκατονταετÞ 'Ανθρωπο, κýριε ΜÜρτιν». Κι ο 'Αντριου, χαμογελþντας, Üπλωσε το χÝρι του να χαιρετÞσει τον Πρüεδρο.
   23. Το μυαλü του 'Αντριου Ýσβηνε σιγÜ-σιγÜ. Γαντζωνüταν απεγνωσμÝνα σε κÜποιες σκÝψεις του. 'Ανθρωπος! ¹ταν Üνθρωπος! ¹θελε να 'ναι αυτÞ η τελευταßα του σκÝψη. ¹θελε να διαλυθεß -να πεθÜνει- μ' αυτÞ. 'Ανοιξε για μιαν ακüμα φορÜ τα μÜτια κι αναγνþρισε τη Λι Χσινγκ, που στεκüτανε θλιμμÝνη δßπλα στο κρεβÜτι του. ¹ταν κι Üλλοι εκεß, αλλÜ δεν Þταν παρÜ σκιÝς, που δε τις αναγνþρισε. Στο γκρßζο φως που γινüταν üλο και πιο βαθý, μüνο η Λι Χσινγκ ξεχþριζε.
     ΑργÜ, πολý αργÜ, Üπλωσε το χÝρι του προς το μÝρος της κι αισθÜνθηκε αχνÜ το Üγγιγμα του δικοý της χεριοý. ¸σβηνε απü τα μÜτια του και μαζß με την εικüνα της Ýσβηναν κι οι τελευταßες του σκÝψεις. ¼μως, πριν χαθεß τελεßως, μια τελευταßα, φευγαλÝα σκÝψη του 'ρθε στο μυαλü κι Ýμεινε κεß μÝχρι που üλα τελεßωσανε.
 -«ΜικρÞ Δεσποινßς», Þταν οι τελευταßες λÝξεις που ψιθýρισε, τüσο σιγανÜ που δεν ακοýστηκανε...
____________________

"The Bicenentennial Man" (1976)
ΜετÜφραση: Κþστας ΒαúνÜς

                                  ΧρονογÜτα

     ΑυτÞ την ιστορßα μου την εßπε ο γÝρο Μακ εδþ και πÜρα πολý καιρü, τüτε που ζοýσε σε μια καλýβα πÝρα απü το λüφο που αντßκριζα απü το παλιü μου σπßτι. ¹ταν αναζητητÞς μεταλλευμÜτων στους Αστεροειδεßς, στη διÜρκεια της Εξüρμησης του '37 και περνοýσε τον καιρü του ταÀζοντας τις εφτÜ γÜτες του.
 -«Τι σας κÜνει ν' αγαπÜτε τüσο πολý τις γÜτες, κ. Μακ;» τον ρþτησα.
Ο γÝρο μεταλλωρýχος με κοßταξε κι Ýξυσε το πηγοýνι.
 -«Να», μου αποκρßθηκε, «μου θυμßζουν τα ζωÜκια μου στη ΠαλλÜδα. ¹ταν κÜτι σαν γÜτες -ßδιο κεφÜλι, κÜπως- τα πιο Ýξυπνα ζωÜκια που εßδες ποτÝ. ΝεκρÜ üλα
ΛυπÞθηκα και του το εßπα. Ο Μακ αναστÝναξε βαθιÜ.
 -«Τα πιο Ýξυπνα ζωÜκια», ξανÜπε. «¹ταν τετραδιÜστατα γατÜκια».
 -«ΤετραδιÜστατα, κ. Μακ; ΑλλÜ η τÝταρτη διÜσταση εßναι ο χρüνος». Το εßχα μÜθει αυτü την προηγοýμενη χρονιÜ στη τρßτη τÜξη.
 -«¿στε πηγαßνεις στο σχολεßο, ε;» ¸βγαλε τη πßπα του και τη γÝμισεν αργÜ. «ΒÝβαια, η τÝταρτη διÜσταση εßναι ο χρüνος. ΑυτÝς οι γατοýλες Þταν κÜπου Ýνα πüδι μακριÝς, εßχαν ýψος Ýξι ßντσες, πλÜτος τÝσσερις ßντσες κι απλþνονταν κÜπου στα μÝσα της επüμενης βδομÜδας. Αυτü δεν εßναι τετραδιÜστατο; ΦαντÜσου, αν τους χÜιδευες το κεφÜλι, μπορεß και να μη κοýναγαν την ουρÜ τους παρÜ την Üλλη μÝρα. ΜερικÝς απü τις μεγÜλες τη κοýναγαν τη παρÜλλη. Γεγονüς
Τον κοßταξα δýσπιστα, αλλÜ δεν Ýβγαλα λÝξη. Ο Μακ συνÝχισε:
 «ΥπÞρχαν και τα καλýτερα μαντρüσκυλα σε üλη την πλÜση. ¸πρεπε. 'Ακου να δεις, üταν μυρßζονταν κανÝνα κλÝφτη Þ κανÝνα ýποπτο, οýρλιαζαν σαν νερÜιδες του θανÜτου. Κι üταν Ýνα σκυλß Ýβλεπε Ýνα κλÝφτη σÞμερα, θα γαýγιζε χθες, γι' αυτü εßχαμε φýλακα εικοσιτÝσσερις þρες το εικοσιτετρÜωρο».
Το στüμα μου κρεμÜστηκε.
 -«ΑλÞθεια; »
 -«Να μη σþσω! Θες να μÜθεις πως τα ταßζαμε; Τα περιμÝναμε να πÜνε για ýπνο, κατÜλαβες και τüτε ξÝραμε üτι Þταν απασχολημÝνα να χωνεýουν το φαγητü τους. ΑυτÝς οι μικρÝς χρονογατοýλες χþνευαν πÜντα το φαγητü τους ακριβþς τρεις þρες πριν το φÜνε, επειδÞ το στομÜχι τους απλωνüταν τüσο προς τα πßσω μÝσα στο χρüνο. ¸τσι üταν πÞγαιναν να κοιμηθοýν, κοιτÜζαμε κι εμεßς την þρα, ετοιμÜζαμε το φαγητü τους και τους το δßναμε ακριβþς τρεις þρες αργüτερα».
Εßχε ανÜψει την πßπα του κι Üφηνε τοýφες καπνοý. Κοýνησε αργÜ το κεφÜλι του, γεμÜτος θλßψη.
 «Κι üμως, μια φορÜ Ýκανα λÜθος. ΚαημÝνε κοýτσικε χρονογατοýλη. Τονε λÝγανε Τζοε και μπορþ να σου πω Þταν ο αγαπημÝνος μου. ¸να πρωß Ýπεσε να κοιμηθεß στις εννιÜ και δε ξÝρω πως μου καρφþθηκε η ιδÝα πως Þταν οκτþ. ΦυσικÜ, του 'φερα το φαγητü του στις Ýντεκα. ¸ψαξα ολοýθε να τονε βρω, αλλÜ δε μπüρεσα».
 -«Τι εßχε γßνει, κ. Μακ
 -«Να, δε μπορεßς να Ýχεις απαßτηση απü το στομÜχι μιας χρονü-γατας να τα φÝρει βüλτα με το πρüγευμÜ της μüνο δυο þρες απü τη χþνεψÞ του. Εßναι πÜρα πολý για να περιμÝνει κανεßς να γßνει. ΤελικÜ τονε βρÞκα κÜτω απü την εργαλειοθÞκη στο εξωτερικü υπüστεγο. Εßχε σουρθεß μÝχρι εκεß και πÝθανε απü δυσπεψßα μια þρα πριν. Κακüμοιρο ζωÜκι! ΜετÜ απ' αυτü, Ýβαζα πÜντα το ξυπνητÞρι κι Ýτσι δε ξανÜκανα τÝτοιο λÜθος».
¸πεσε μια σýντομη, θλιβερÞ σιωπÞ και σε λßγο ξανÜπιασα τη κουβÝντα με ψßθυρο γεμÜτο σεβασμü:
 -«Εßπατε πριν üτι πÝθαναν üλα. Μ' αυτü τον τρüπο σκοτþθηκαν
Ο Μακ κοýνησε σοβαρÜ το κεφÜλι.
 -«¼χι! ΑρπÜζανε συχνÜ κρýωμα απü μας και πÝθαιναν Ýτσι δα, πüτε μια βδομÜδα, πüτε δÝκα μÝρες πριν το αρπÜξουν. Για να καταλÜβεις, δεν Þταν και πÜρα πολλÝς κι Ýνα χρüνο μετÜ που οι μεταλλωρýχοι Ýφτασαν στη ΠαλλÜδα δεν εßχαν απομεßνει παρÜ καμιÜ δεκαριÜ κι αυτÝς οι δÝκα κÜπως αδýνατες κι αρρωστιÜρες. Ο μπελÜς Þταν, φιλαρÜκο μου, που üταν πÝθαναν, Ýγιναν üλες κομμÜτια σαπßσανε στα γρÞγορα. Ιδßως εκεßνο το τετραδιÜστατο μαραφÝτι που εßχαν στα μυαλÜ τους μÝσα και τα 'κανε να συμπεριφÝρονται με τον τρüπο που σου 'πα. Μας κüστισεν εκατομμýρια δολÜρια».
 -«Πως αυτü, κ. Μακ
 -«ΒλÝπεις μερικοß επιστÞμονες στη Γη μυρßστηκαν τις χρονüγατες μας κι Þξεραν üτι üλες θα πÝθαιναν πριν οι ßδιοι μπορÝσουν να φτÜσουν εκεß στην επüμενη συζυγßα. Γι' αυτü πρüσφεραν σ' üλους μας, απü Ýνα εκατομμýριο δολÜρια για κÜθε χρονüγατα που θα διατηροýσαμε γι' αυτοýς».
 -«Τα καταφÝρατε
 -«Εμεßς προσπαθÞσαμε, αλλÜ αυτÝς δε λÝγανε να σωθοýν. ¼ταν πÝθαναν δεν αξßζανε πια φρÜγκο κι Ýπρεπε να τις θÜψουμε. ΔοκιμÜσαμε να τις στοιβÜσουμε μÝσα σε πÜγο, αλλÜ μ' αυτü τον τρüπο κρατοýσαμε σε καλÞ κατÜσταση μüνο το εξωτερικü μÝρος. Το μÝσα Þταν μια φρικτÞ ανακατωσοýρα και το μÝσα Þταν αυτü που Þθελαν οι επιστÞμονες. ΦυσικÜ, δε μας Üρεσε να χÜνουμε Ýνα εκατομμýριο δολÜρια με κÜθε χρονüγατα που πÝθαινε. ΚÜποιος απü μας σκÝφτηκε πως αν βÜζαμε μια χρονüγατα μÝσα σε καφτü νερü üταν Þταν να πεθÜνει, το νερü θα τη μοýσκευε ως μÝσα για τα καλÜ. ΜετÜ, üταν πÝθαινε, θα παγþναμε το νερü Ýτσι που θα γινüταν Ýνα στερεü κομμÜτι πÜγου και πια θα διατηριüταν».
Το σαγüνι μου εßχε κρεμÜσει.
 -«Και πÝτυχε
 -«ΠροσπαθÞσαμε, κι αν δε προσπαθÞσαμε, γιε μου, αλλÜ δε μποροýσαμε να παγþσουμε το νερü üσο γρÞγορα Ýπρεπε. Την þρα που το εßχαμε κÜνει πÜγο, το τετραδιÜστατο μαραφÝτι στον εγκÝφαλο μιας χρονüγατας εßχε σαπßσει. Παγþναμε το νερü üλο και πιο γρÞγορα αλλÜ δεν εßχε κανÝνα αποτÝλεσμα. ΤελικÜ, μας εßχε απομεßνει μüνο μια χρονüγατα κι Þταν Ýτοιμη να πεθÜνει κι αυτÞ. ¹μασταν απελπισμÝνοι και τüτε Ýνας απü τους φßλους σκÝφτηκε κÜτι. Σκαρφßστηκε μια μπερδεμÝνη μηχανÞ που θα πÜγωνε üλο το νερü στο πι και φι, σε κλÜσμα δευτερολÝπτου. ΠÞραμε τη τελευταßα χρονüγατοýλα και τη βÜλαμε στο ζεστü νερü και τη κρεμÜσαμε στη μηχανÞ. Η καημÝνη, μας Ýριξε μια τελευταßα ματιÜ, Ýβγαλε Ýναν παρÜξενο Þχο και πÝθανε. ΠατÞσαμε το κουμπß και παγþσαμε τα πÜντα φτιÜχνοντας Ýνα στÝρεο κομμÜτι μÝσα σ' Ýνα τÝταρτο του δευτερολÝπτου». Εδþ ο Μακ Ýβγαλε Ýναν στεναγμü που πρÝπει να ζýγιζε Ýνα τüνο. «ΑλλÜ δε βγÞκε τßποτα. Η χρονüγατα χÜλασε μÝσα σε δεκαπÝντε λεπτÜ κι Ýτσι χÜσαμε το τελευταßο εκατομμýριο».
ΚρÜτησα την ανÜσα μου.
 -«Μα, κ. Μακ, μüλις εßπατε üτι παγþσατε τη χρονüγατα σ' Ýνα τÝταρτο του δευτερολÝπτου. Δεν Ýμεινε καιρüς για να χαλÜσει».
 -«Ακριβþς αυτü Þτανε, φιλαρÜκο μου», Ýκανε βαριÜ. «Το κÜναμε πÜρα πολý γρÞγορα, που να πÜρει ο διÜβολος. Η χρονüγατα δε διατηρÞθηκε γιατß παγþσαμε το ζεστü νερü τüσο διαολεμÝνα γρÞγορα, που ο πÜγος Þταν ακüμα ζεστüς!

"Time Pussy" (1942)
ΜετÜφραση:
ΣπÜρτη ΓεροδÞμου
---------------------------

          
Τα ΜÜτια ΚÜνουν Περισσüτερα Απü Το Να ΒλÝπουν

     ΜετÜ απü εκατομμýρια των δισεκατομμυρßων χρüνια, ξαφνικÜ σκÝφτηκε τον εαυτü του σαν ¸ιμς. ¼χι τον συνδυασμü απü μÞκη κýματος που σ' üλο το σýμπαν Þταν το ισοδýναμο του ¸ιμς, αλλÜ τον Þχο καθαυτü. Του Þρθε μια ξεθωριασμÝνη ανÜμνηση των ηχητικþν κυμÜτων που δεν Üκουγε πια οýτε γινüταν ν' ακοýσει ξανÜ. Το καινοýριο του αντικεßμενο ζωντÜνευε αναμνÞσεις απü τüσα και τüσα παλιÜ, πανÜρχαια πρÜματα. ΙσοπÝδωσε την ενεργειακÞ δßνη που Þταν η Ýκφανση της ατομικüτητÜς του κι οι δυναμικÝς γραμμÝς του απλþθηκαν πÝρα απü τ' Üστρα.
     Το σÞμα της απÜντησης του Μπροκ Ýφτασε. 'Σßγουρα', σκÝφτηκε ο ¸ιμς, 'μποροýσε να το πει στον Μπροκ. Σßγουρα, μποροýσε να το πει σε κÜποιον'.
Η παραλλαγμÝνη ενεργειακÞ μορφÞ του Μπροκ, επικοινþνησε:
 -"¸ρχεσαι Þ üχι, ¸ιμς";
 -"ΦυσικÜ".
 -"Θα πÜρεις μÝρος στο διαγωνισμü";
 -"Ναι". Οι δυναμικÝς γραμμÝς του ¸ιμς πÜλλονταν απü συγκßνηση. "ΟπωσδÞποτε. ¸χω σκεφτεß μιαν εντελþς καινοýργια μορφÞ τÝχνης. ΚÜτι πραγματικÜ ασυνÞθιστο".
 -"Τι χαμÝνος κüπος! Μα πþς μπορεßς να πιστεýεις üτι μετÜ απü τüσα εκατομμýρια των δισεκατομυρßων, χρüνια μπορεß να δημιουργηθεß καινοýρια παραλλαγÞ! Δε μπορεß να υπÜρξει τßποτα καινοýργιο".
     Για μια στιγμÞ ο Μπροκ ξÝφυγε απü τη φÜση και την επικοινωνßα κι ο ¸ιμς βιÜστηκε να προσαρμüσει τις δικÝς του δυναμικÝς γραμμÝς. Προσπαθþντας το, Ýπιασε Üλλες σκÝψεις που πλανιüνταν στη διαστρικÞ σκüνη, με φüντο τους γαλαξßες και το βελοýδινο τßποτα, δυναμικÝς γραμμÝς που πÜλλονταν στην απÝραντη αχλý της ενεργειακÞς ζωÞς που κεßτεται ανÜμεσα στους γαλαξßες. Ο ¸ιμς εßπε:
 -"Σε παρακαλþ, Μπροκ,ακολοýθα τις σκÝψεις μου. Μη κλεßνεσαι. ΣκÝφτηκα να δουλÝψω με ¾λη! ΦαντÜσου! Μια συμφωνßα με ¾λη. Γιατß να παιδευüμαστε με την ενÝργεια. ΦυσικÜ και δεν υπÜρχει τßποτα καινοýργιο στην ενÝργεια, πως θα μποροýσε να υπÜρχει; Δεν εßναι φανερü λοιπüν üτι πρÝπει να ασχοληθοýμε με την ¾λη";
 -"¾λη"! Ο ¸ιμς διερμÞνευσε τους ενεργειακοýς παλμοýς του Μπροκ σαν εκεßνους της αηδßας. Εßπε:
 -"Γιατß üχι... Κι εμεßς εßμασταν κÜποτε ¾λη, üταν ...üταν... Ω, Ýνα τρισεκατομμýριο χρüνια πριν τÝλος πÜντων! Γιατß να μη κατασκευÜσουμε πρÜγματα σ' Ýνα περιβÜλλον ¾λης Þ -Üκουσε Μπροκ- γιατß να μη κατασκευÜσουμε ομοιþματα των εαυτþν μας απü ¾λη, των εαυτþν μας üπως Þταν κÜποτε";
 -"Δε θυμÜμαι πως Þταν. Κανεßς δε θυμÜται", εßπε ο Μπροκ.
 -"Εγþ θυμÜμαι!" εßπε ο ¸ιμς, ζωηρÜ. "Δε σκεφτüμουν τßποτ' Üλλο απ' αυτü κι αρχßζω να θυμÜμαι. Μπροκ, Üσε με να σου δεßξω. Πες μου αν κÜνω λÜθος. Πες μου".
 -"¼χι. Εßναι ανüητο. Εßναι ...αποκρουστικü".
 -"'Ασε με να προσπαθÞσω, Μπροκ. Εßμαστε φßλοι, ανταλλÜσσουμε παλμοýς ενÝργειας απü την αρχÞ -απü τη στιγμÞ που γßναμε αυτü που εßμαστε. Σε παρακαλþ Μπροκ".
 -"Σýντομα, üμως".
     Ο ¸ιμς δεν εßχε νιþσει ποτÝ τÝτοιο τρÝμουλο πÜνω στις δυναμικÝς γραμμÝς του, για πüσον καιρü, Üραγε; Αν το δοκßμαζε τþρα για τον Μπροκ και πετýχαινε, ßσως τολμοýσε να χειριστεß την ¾λη μπροστÜ στο Συμβοýλιο των Ενεργειακþν ΠλασμÜτων, που η ζοφερÞ αναμονÞ τους για κÜτι καινοýριο κρατοýσε ολüκληρους αιþνες.
     Η ¾λη σπÜνιζε Ýξω εκεß ανÜμεσα στους γαλαξßες, αλλÜ ο ¸ιμς τη μÜζεψε σαρþνοντας τα κυβικÜ Ýτη φωτüς, διαλÝγοντας τα Üτομα, που τα Ýπλασε και τα Ýσπρωξε μÝσα σε μια ωοειδÞ φüρμα που περßμενε απü κÜτω.
 -"Δε θυμÜσαι, Μπροκ;" ρþτησε απαλÜ. "Δεν Þταν κÜπως Ýτσι"; Η δßνη του Μπροκ τρεμοýλιασε μÝσα στη φÜση.
 -"Μη προσπαθεßς να μου θυμßσεις. Δε θυμÜμαι".
 -"Αυτü Þταν το κεφÜλι. ΚεφÜλι λεγüταν. Το θυμÜμαι τüσο καθαρÜ. ΘÝλω να το πω. Εννοþ με Þχο". Περßμενε και μετÜ εßπε: "Κοßτα, το θυμÜσαι αυτü"; Στη πÜνω πλευρÜ του ωοειδοýς εμφανßστηκε ΚΕΦΑΛΙ.
 -"Τι εßναι αυτü;" ρþτησε ο Μπροκ.
 -"ΑυτÞ εßναι η λÝξη για το κεφÜλι. Τα σýμβολα που δßναν Þχο στη λÝξη.
Πες μου üτι θυμÜσαι, Μπροκ
"!

 -"ΥπÞρχε κÜτι στη μÝση", εßπε δισταχτικÜ ο Μπροκ. ¸να κÜθετο πρÞξιμο σχηματßστηκε. Ο ¸ιμς εßπε:
 -"Ναι! Μýτη, αυτü Þταν!" και πÜνω του εμφανßστηκε ΜΥΤΗ.
 -"Κι αυτÜ δßπλα της εßναι μÜτια". ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΜΑΤΙ-ΔΕΞΙ ΜΑΤΙ.
     Ο ¸ιμς μελÝτησε τη μορφÞ που ειχε σχεδιÜσει κι οι δυναμικÝς γραμμÝς του πÜλλονταν αργÜ-αργÜ. ¹ταν σßγουρα ικανοποιημÝνος;
 -"Στüμα" εßπε με μικρÜ ρßγη να τον διαπερνοýν "και πιγοýνι και το μÞλο του ΑδÜμ κι ο αυχÝνας. Πως ξαναγυρνÜνε πßσω οι λεξεις". Και παρουσιÜστηκαν πÜνω στη μορφÞ.
 -"Δεν τα χα σκεφτεß για εκατομμýρια των δισεκατομυρßων, χρüνια üλ' αυτÜ. Γιατß μου τα θýμισες τþρα; Γιατß"; Ο ¸ιμς στιγμιαßα χÜθηκε στις σκÝψεις του.
 -"ΚÜτι λεßπει. ¸να üργανο για ν' ακοýμε κÜτι για τα ηχητικÜ κýματα. ΑφτιÜ! Που πÜνε; Δε θυμÜμαι που να τα βÜλω". Ο Μπροκ φþναξε:
 -"ΠαρÜτα τα! Και τ' αφτιÜ κι üλα! Μη θυμÜσαι"! Ο ¸ιμς εßπε χωρßς σιγουριÜ:
 -"Γιατß πειρÜζει να θυμÜσαι";
 -"Γιατß το εξωτερικü δεν Þταν σκληρü και κρýο, αλλ' απαλü και ζεστü. Γιατß τα μÜτια Þταν τρυφερÜ και ζωντανÜ και τα χεßλη τρÝμανε κι Þταν απαλÜ πÜνω στα δικÜ μου". Οι δυναμικÝς γραμμÝς της Μπροκ πÜλλονταν και τρεμοýλιαζαν.
 -"Συγγνþμη! Συγγνþμη!" εßπε ο ¸ιμς.
 -"Μου θýμισες üτι κÜποτε Þμουν γυναßκα κι Þξερα τον Ýρωτα κι üτι τα μÜτια δεν εßναι μüνο για να βλÝπουν, κÜνουν και κÜτι ακüμα, που εγþ δεν Ýχω κανÝνα να το κÜνει για μÝνα". Με βßα, πρüσθεσε ¾λη στο χονδροφτιαγμÝνο κεφαλι κι εßπε: "Ας το κÜνουν αυτÜ, λοιπüν" και γýρισε κι üρμησε στο Üπειρο.
     Κι ο ¸ιμς ειδε και θυμÞθηκε κι αυτüς üτι κÜποτε Þταν Üνδρας. Κι η δßνη της δßκης του δýναμης χþρισε το κεφÜλι στα δυο κι üρμησε μÝσα στους γαλαξßες, πßσω απ' τα ßχνη της ενÝργειας της Μπροκ, πßσω απü την αιþνια καταδßκη της ζωÞς.
     Και τα μÜτια του θρυμματισμÝνου κεφαλιοý απü ¾λη σπινθηροβολοýσαν απü την υγρασßα που ειχε βÜλει εκεß η Μπροκ για ν' απεικονßσει τα δÜκρια. Το κεφÜλι απü ¾λη Ýκανε αυτü που τα ενεργειακÜ πλÜσματα δε μποροýσαν πια να κÜνουν και δÜκρυσε για üλη την ανθρωπüτητα και για την εýθραυστη ομορφιÜ των κορμιþν που 'χανε παρατÞσει Ýνα τρισεκατομμýριο χρüνια πριν.

"Eyes Do More Than See" (1965)
ΜετÜφραση: ¢ννα ΠÞλιουρα

 

 

Web Design: Granma - Web Hosting: Greek Servers