Gossaert – Peri-Grafis

Βιογραφικό

Ο Γιάν Χόσαϊρτ (Jan Gossaert, 1478-1532, High Renaissance), ήταν γαλλόφωνος ζωγράφος από τις Κάτω Χώρες, γνωστός κι ως Jan Mabuse (το όνομα που υιοθέτησε από τη γενέτειρά του, Maubeuge) ή Jennyn van Hennegouwe (Hainaut), όπως αποκαλούσε τον εαυτό του όταν εγγράφηκε στη Συντεχνία του Αγίου Λουκά, στην Αμβέρσα, το 1503. Ήταν από τους πρώτους ζωγράφους της ολλανδικής και φλαμανδικής αναγεννησιακής ζωγραφικής που επισκέφθηκε την Ιταλία και τη Ρώμη, κάτι που έκανε το 1508-09 κι ηγέτης του στυλ γνωστού ως Ρωμανισμός, που ‘φερε στοιχεία ιταλικής αναγεννησιακής ζωγραφικής στο βορρά, μερικές φορές με μάλλον αμήχανο αποτέλεσμα. Απέκτησε φήμη τουλάχιστον σ’ όλη τη Β.Ευρώπη και ζωγράφισε θρησκευτικά θέματα, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων τέμπλων, πορτραίτων και μυθολογικών θεμάτων.
Σύγχρονος του Ντύρερ και του νεότερου Λούκας φαν Λέιντεν, που τονε γνώριζε, έχαιρε μικρότερης εκτίμησης στη σύγχρονη εποχή απ’ ό,τι εκείνοι. Καθώς δεν ήταν χαράκτης όπως αυτοί, τα έργα κι η φήμη του δεν εξαπλώθηκαν τόσο ευρέως όσο τα δικά τους. Τα σωζόμενα σχέδιά του είναι εξαιρετικά και προτιμώνται από μερικούς από τους πίνακές του.

Το όνομά του ήτανε στη πραγματικότητα “Jan Gossart” κι ήταν έτσι γνωστός στη διάρκεια της ζωής του. Η ολλανδική έκδοση “Gossaert” παρεισέφρησε σε μεταγενέστερες πηγές, παρά το γεγονός ότι η 1η γλώσσα του ήταν η γαλλική. Λίγα είναι γνωστά για τη πρώιμη ζωή του. Ένας από τους πρώτους βιογράφους του, ο Karel van Mander, ισχυρίστηκε ότι ήταν από μικρή πόλη στο Artois ή Henegouwen (κομητεία του Hainaut) που ονομάζεται Maubeuge ή Maubuse. Άλλοι μελετητές έχουν διαπιστώσει ότι ήταν γιος ενός βιβλιοδέτη που έλαβε την εκπαίδευσή του στο Αββαείο Maubeuge, ενώ το RKD αναφέρει ότι υπάρχουνε στοιχεία που υποστηρίζουνε τον ισχυρισμό ότι γεννήθηκε στο κάστρο Duurstede.
Τουλάχιστον από το 1508 προφανώς εργαζόταν συνεχώς, ή τουλάχιστον διατηρήθηκε, από οιονεί βασιλικούς προστάτες, κυρίως μέλη της εκτεταμένης οικογένειας των Αψβούργων, κληρονόμους του Δουκάτου της Βουργουνδίας των Βαλουά. Αυτοί ήταν ο Φίλιππος της Βουργουνδίας, ο Αδόλφος της Βουργουνδίας, ο Χριστιανός Β ́ της Δανίας όταν ήταν εξόριστος κι η Μενθία ντε Μεντόζα, κόμισσα του Νασσάου, 3η σύζυγος του Ερρίκου Γ ́ του Νάσσαου-Μπρέντα.

Γεννήθηκε περίπου το 1478 μάλλον στη Μομπέζ και μας είν’ άγνωστα περαιτέρω στοιχεία, γονέων και σπουδών. Πάντως μεταξύ 1503-1507 ζει κι εργάζεται στην Αμβέρσα. Επισκέπτεται τη Ρώμη στα 1507/8 κι είχε σταλθεί από το αφεντικό του, τον Φίλιππο της Βουργουνδίας, για να μάθει να κάνει έργα γλυπτά και ζωγραφικής, στα πρότυπα της Iταλικής τέχνης. Στην επιστροφή του, αντιγράφει πάνω στα πρότυπα της Ολλανδικής τέχνης και κυρίως του Γιαν Βαν Άυκ. Όμως η ιταλική επιρροή αρχίζει να φαίνεται μετά το 1515 στην αρχιτεκτονική και στη ζωγραφική του, όταν βλέπουμε τρισδιάστατα θέματα από την μυθολογία. Τότε τον καλεί ο Φίλιππος να διακοσμήσει το ανάκτορό του. Εκείνος όμως έκανε του κεφαλιού του και γέμισε τον χώρο με μυθολογικά θέματα.
Έπαιξε σημαντικό ρόλο στον εμπλουτισμό της της Αναγέννησης κι από κει και πέρα μυθικά γυμνά πρόσωπα, γίνονται κεντρικά θέματα και μάλιστα πολύ δημοφιλή. Ο καλλιτέχνης πέθανε περίπου το 1532 πιθανώς στη Μπρέντα της Ολλανδίας.

=====================================