Βιογραφικό
Ο Henry David Thoreau (Χένρυ Ντέιβιντ Θορώ) ήταν Αμερικανός φυσιοδίφης, δοκιμιογράφος, ποιητής και φιλόσοφος. Κορυφαίος υπερβατικός, είναι περισσότερο γνωστός για το βιβλίο του Walden, μια σκέψη για την απλή διαβίωση στο φυσικό περιβάλλον και το δοκίμιό του Πολιτική Ανυπακοή (αρχικά δημοσιευμένο ως Αντίσταση Στη Πολιτική Κυβέρνηση), επιχείρημα υπέρ της ανυπακοής των πολιτών ενάντια σ’ άδικο κράτος. Τα βιβλία, τα άρθρα, τα δοκίμια, τα περιοδικά κι η ποίησή του ανέρχονται σε περισσότερους από 20 τόμους. Μεταξύ των διαρκών συνεισφορών είναι τα γραπτά του για τη φυσική ιστορία και φιλοσοφία, που προέβλεψε τις μεθόδους και τα ευρήματα της οικολογίας και της περιβαλλοντικής ιστορίας, 2 πηγές του σύγχρονου περιβαλλοντισμού. Το λογοτεχνικό του ύφος συνυφαίνει στενή παρατήρηση της φύσης, προσωπική εμπειρία, αιχμηρή ρητορική, συμβολικές έννοιες κι ιστορική παράδοση, ενώ επιδεικνύει ποιητική ευαισθησία, φιλοσοφική λιτότητα και προσοχή στη πρακτική λεπτομέρεια. Ενδιαφερόταν επίσης βαθιά για την ιδέα της επιβίωσης απέναντι στα εχθρικά στοιχεία, την ιστορική αλλαγή και τη φυσική παρακμή. Ταυτόχρονα, υποστήριξε την εγκατάλειψη της σπατάλης και της ψευδαίσθησης προκειμένου να ανακαλύψουμε τις πραγματικές βασικές ανάγκες της ζωής. Ήταν ισόβιος υπέρμαχος της κατάργησης της δουλείας, δίνοντας διαλέξεις που επιτέθηκαν στον νόμο περί φυγάδων σκλάβων, ενώ παίνεσε τα γραπτά του Wendell Phillips κι υπερασπίστηκε τον υπέρμαχο της κατάργησης John Brown. Η φιλοσοφία της πολιτικής ανυπακοής του Θορώ επηρέασε αργότερα τις πολιτικές σκέψεις και πράξεις σημαντικών προσωπικοτήτων όπως ο Τολστόι, ο Γκάντι κι ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Τζούνιορ. Μερικές φορές αναφέρεται αναδρομικά ως αναρχικός, αλλά ίσως πιο σωστά θεωρείται ως πρωτο-αναρχικός. Στο σημαντικό δοκίμιό του, Πολιτική Ανυπακοή, έγραψε τα εξής:
“Αποδέχομαι εγκάρδια το σύνθημα: Αυτή η κυβέρνηση είναι η καλύτερη που κυβερνά λιγότερο και θα ‘θελα να τη δω να ενεργεί πιο γρήγορα και συστηματικά. Αν πραγματοποιηθεί, τελικά καταλήγει σ’ αυτό, που επίσης πιστεύω: Αυτή η κυβέρνηση είναι η καλύτερη που δεν κυβερνά καθόλου κι όταν οι άνθρωποι είναι προετοιμασμένοι γι’ αυτό, αυτό θα ‘ναι το είδος της κυβέρνησης που θα έχουν… Αλλά, για να μιλήσω πρακτικά κι ως πολίτης, σ’ αντίθεση με κείνους που αυτοαποκαλούνται άνδρες χωρίς κυβέρνηση, ζητώ, όχι αμέσως καμμία κυβέρνηση, αλλά ταυτόχρονα μια καλύτερη κυβέρνηση“.
Ο Thoreau είχε ξεχωριστή εμφάνιση, με μύτη που ονόμασε το “πιο σημαντικό χαρακτηριστικό του”. Για την εμφάνιση και τη διάθεσή του, ο Ellery Channing έγραψε:
“Το πρόσωπό του, μόλις το δεις, δεν μπορείς να το ξεχάσεις. Τα χαρακτηριστικά ήταν αρκετά έντονα: η μύτη aquiline ή πολύ ρωμαϊκή, όπως τα πορτραίτα του Καίσαρα (πιότερο σα ράμφος, όπως ειπώθηκε). μεγάλα προεξέχοντα φρύδια πάνω από τα βαθύτερα μπλε μάτια που μπορούσαν να φανούν, σε ορισμένα φώτα, και σε άλλα γκρίζα, – μάτια που εκφράζουν όλες τις αποχρώσεις του συναισθήματος, αλλά ποτέ αδύναμα ή μυωπικά. το μέτωπο όχι ασυνήθιστα ευρύ ή υψηλό, γεμάτο συγκεντρωμένη ενέργεια και σκοπό. Το στόμα με τα προεξέχοντα χείλη, γεμάτο νόημα και σκέψη όταν σιωπά και δίνοντας όταν είναι ανοιχτό με τα πιο ποικίλα κι ασυνήθιστα διδακτικά λόγια“.
Ο Thoreau γεννήθηκε 12 Ιουλίου 1817 στο Concord της Μασαχουσσέτης, στη μέτρια οικογένεια της Νέας Αγγλίας, του John Thoreau, κατασκευαστή μολυβιών και της Cynthia Dunbar. Ο πατέρας του ήτανε γαλλικής προτεσταντικής καταγωγής. Ο παππούς απ’ τη πλευρά του πατέρα είχε γεννηθεί στο νησί Τζέρσεϊ, που εξαρτάται από το στέμμα του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο παππούς απ’ τη πλευρά της μητέρας, Άσα Ντάνμπαρ, ηγήθηκε της φοιτητικής Εξέγερσης του Βουτύρου του Χάρβαρντ το 1766, της 1ης καταγεγραμμένης φοιτητικής διαμαρτυρίας στις αμερικανικές αποικίες. Ο David Henry πήρε το όνομά του από τον πρόσφατα αποθανόντα θείο του πατέρα του, David Thoreau. Άρχισε ν’ αποκαλεί τον εαυτό του Henry David αφού τελείωσε το κολλέγιο. Ποτέ δεν υπέβαλε αίτηση για να κάνει μια νόμιμη αλλαγή ονόματος. Είχε 2 μεγαλύτερα αδέλφια, την Έλεν και τον Τζον Τζ. και μια μικρότερη αδελφή, τη Σοφία Θορώ. Κανένα από τα παιδιά δεν παντρεύτηκε. Η Ελένη (1812-1849) πέθανε στα 37 από φυματίωση. Ο Τζον Τζ. (1814–1842) πέθανε στα 27 από τέτανο αφού κόπηκε ενώ ξυριζόταν. Ο Χένρι Ντέιβιντ (1817-1862) πέθανε σε ηλικία 44 ετών, από φυματίωση. Η Σοφία (1819-1876) επέζησε κατά 14 χρόνια, πεθαίνοντας στα 56 από φυματίωση επίσης.
Σπούδασε στο Κολλέγιο Χάρβαρντ μεταξύ 1833-37. Έζησε στο Hollis Hall και παρακολούθησε μαθήματα ρητορικής, κλασσικών, φιλοσοφίας, μαθηματικών κι επιστημών. Ήταν μέλος του Ινστιτούτου του 1770, (σήμερα το Hasty Pudding Club). Σύμφωνα με το μύθο, ο Thoreau αρνήθηκε να πληρώσει το τέλος των 5 δολαρίων (περίπου ισοδύναμο με 153 το 2023) για μεταπτυχιακό δίπλωμα του Χάρβαρντ, που το περιέγραψε ως εξής: “Το Harvard College το προσέφερε σε αποφοίτους «που απέδειξαν τη φυσική τους αξία με το να είναι ζωντανοί 3 έτη μετά την αποφοίτησή τους και την αποταμίευση, την απόκτηση ή την κληρονομιά ποιότητας ή κατάστασης έχοντας 5 δολάρια για να δώσουν στο κολλέγιο“. Σχολίασε, “Κάθε πρόβατο ας κρατήσει το δέρμα του“, αναφορά στη παράδοση της χρήσης βελούδου από δέρμα προβάτου για διπλώματα. Η γενέτειρά του εξακολουθεί να υπάρχει στην οδό Virginia Road στο Concord. Το σπίτι έχει αποκατασταθεί από το Thoreau Farm Trust, μη κερδοσκοπικό οργανισμό κι είναι πλέον ανοιχτό στο κοινό.
Τα παραδοσιακά επαγγέλματα που είναι ανοιχτά στους αποφοίτους κολλεγίου -νομική, εκκλησία, επιχειρήσεις, ιατρική- δεν τον ενδιέφεραν, έτσι το 1835 πήρε άδεια απουσίας από το Χάρβαρντ, που στη διάρκειά της δίδαξε σε σχολείο στο Canton της Μασαχουσσέτης, ζώντας για 2 έτη σε προηγούμενη έκδοση του σημερινού Colonial Inn στο Concord. Ο παππούς του κατείχε το παλαιότερο από τα 3 κτίρια που αργότερα ενώθηκαν. Μετά την αποφοίτησή του το 1837, εντάχθηκε στη σχολή του δημόσιου σχολείου Concord, αλλά παραιτήθηκε μετά από μερικές βδομάδες αντί να επιβάλλει σωματική τιμωρία. Αυτός κι ο αδελφός του John άνοιξαν τότε την Ακαδημία Concord, γυμνάσιο στο Concord, το 1838. Εισήγαγαν διάφορες προοδευτικές έννοιες, συμπεριλαμβανομένων των περιπάτων στη φύση και των επισκέψεων σε τοπικά καταστήματα κι επιχειρήσεις. Το σχολείο έκλεισε όταν ο John αρρώστησε θανάσιμα από τέτανο το 1842 αφού κόπηκε στο ξύρισμα. Πέθανε στην αγκαλιά του Θορώ. Μετά την αποφοίτησή του, επέστρεψε στο σπίτι του στο Concord, όπου γνώρισε τον Ralph Waldo Emerson μέσω ενός κοινού φίλου. Ο Emerson, που ήτανε 14 χρόνια μεγαλύτερός, του έδειξε πατρικό και μερικές φορές πατρονικό ενδιαφέρον, συμβουλεύοντάς τον και συστήνοντάς τον σε κύκλο τοπικών συγγραφέων και στοχαστών, συμπεριλαμβανομένων των Ellery Channing, Margaret Fuller, Bronson Alcott και Nathaniel Hawthorne και του γιου του Julian Hawthorne, που ήταν μικρό αγόρι κείνη την εποχή.
Ο Έμερσον παρότρυνε τον Θορώ να συνεισφέρει δοκίμια και ποιήματα σε 3μηνιαίο περιοδικό, το The Dial, και πίεσε την εκδότρια, Μάργκαρετ Φούλερ, να δημοσιεύσει αυτά τα γραπτά. Το 1ο δοκίμιό του που δημοσιεύθηκε κει ήτανε το Aulus Persius Flaccus, δοκίμιο για τον Ρωμαίο ποιητή και σατιρικό, τον Ιούλιο του 1840. Αποτελούνταν από αναθεωρημένα αποσπάσματα από το ημερολόγιό του, που ‘χε αρχίσει να κρατά μετά από πρότασή του. Η 1η καταχώρηση ημερολογίου, στις 22 Οκτώβρη 1837, γράφει: “Τι κάνεις τώρα; ρώτησε. Κρατάς ημερολόγιο; Έτσι κάνω τη 1η μου είσοδο σήμερα“.
Ο Θορώ ήτανε φιλόσοφος της φύσης και της σχέσης της με την ανθρώπινη κατάσταση. Στα 1α του χρόνια ακολούθησε τον υπερβατισμό, χαλαρή κι εκλεκτική ιδεαλιστική φιλοσοφία που υποστήριζαν οι Emerson, Fuller και Alcott. Υποστήριζαν ότι μια ιδανική πνευματική κατάσταση υπερβαίνει, ή πηγαίνει πέρα από το φυσικό κι εμπειρικό κι ότι κάποιος επιτυγχάνει αυτή τη διορατικότητα μέσω προσωπικής διαίσθησης κι όχι μέσω θρησκευτικού δόγματος. Στην άποψή τους, η φύση είναι το εξωτερικό σημάδι του εσωτερικού πνεύματος, εκφράζοντας τη ριζοσπαστική αντιστοιχία των ορατών πραγμάτων και των ανθρώπινων σκέψεων, όπως έγραψε ο Emerson στο Nature (1836).
Στις 18 Απρίλη 1841, μετακόμισε με τους Έμερσον. Εκεί, από το 1841 έως το 1844, υπηρέτησε ως δάσκαλος των παιδιών. Ήταν επίσης βοηθός σύνταξης, επισκευαστής και κηπουρός. Για λίγους μήνες το 1843, μετακόμισε στο σπίτι του William Emerson στο Staten Island και δίδαξε τους γιους της οικογένειας, ενώ αναζητούσε επαφές μεταξύ λογοτεχνών και δημοσιογράφων στη πόλη που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη δημοσίευση των γραπτών του, μαζί με τον μελλοντικό λογοτεχνικό εκπρόσωπο του, Horace Greeley.

Επέστρεψε στο Concord κι εργάστηκε στο εργοστάσιο μολυβιών της οικογένειάς του, που θα συνέχιζε να κάνει παράλληλα με το γράψιμο κι άλλες εργασίες του για το μεγαλύτερο μέρος της ενήλικης ζωής του. Ανέστησε τη διαδικασία κατασκευής καλών μολυβιών με κατώτερο γραφίτη χρησιμοποιώντας πηλό ως συνδετικό υλικό. Η διαδικασία ανάμειξης γραφίτη και πηλού, γνωστή ως Διαδικασία Conté, είχε κατοχυρωθεί 1η φορά με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας από τον Nicolas-Jacques Conté το 1795. Ο Θορώ έκανε κερδοφόρα χρήση μιας πηγής γραφίτη που βρέθηκε στο Νιου Χάμσαϊρ κι είχε αγοραστεί το 1821 από τον θείο του, Τσαρλς Ντάνμπαρ. Η άλλη πηγή γραφίτη της εταιρείας ήταν το Tantiusques, ορυχείο που λειτουργούσε από ιθαγενείς Αμερικανούς στο Sturbridge της Μασαχουσσέτης. Αργότερα, μετέτρεψε το εργοστάσιο μολυβιών για να παράγει plumbago, όνομα γραφίτη κείνη την εποχή, που χρησιμοποιήθηκε στη διαδικασία ηλεκτροτυπίας. Μόλις επέστρεψε στο Concord, πέρασε ανήσυχη περίοδο. Τον Απρίλη του 1844 αυτός κι ο φίλος του Edward Hoar έβαλαν κατά λάθος φωτιά που κατέκαψε 300 στρέμματα (120 εκτάρια) του Walden Woods.
“Πήγα στο δάσος επειδή ήθελα να ζήσω σκόπιμα, ν’ αντιμετωπίσω μόνο τα βασικά γεγονότα της ζωής και να δω αν δεν μπορούσα να μάθω τι έπρεπε να διδάξει κι όχι, όταν ήρθα να πεθάνω, να ανακαλύψω ότι δεν είχα ζήσει. Δεν ήθελα να ζήσω αυτό που δεν ήταν ζωή, η ζωή είναι τόσο αγαπητή. Ούτε ήθελα να κάνω τη παραίτηση, εκτός αν ήταν απολύτως απαραίτητο. Ήθελα να ζήσω βαθιά και να ρουφήξω όλο το μεδούλι της ζωής, να ζήσω τόσο γερά και σαν Σπαρτιάτης ώστε να καταστρέψω όλα όσα δεν ήταν ζωή, να κόψω μια πλατειά λωρίδα και να ξυριστώ κοντά, να οδηγήσω τη ζωή σε μια γωνία και να τη μειώσω στους χαμηλότερους όρους της κι αν αποδεικνυόταν κακή, Γιατί λοιπόν να αποκτήσουμε όλη τη γνήσια κακία του και να τη δημοσιεύσουμε στον κόσμο; Ή αν ήταν υπέροχο, να το γνωρίσω εκ πείρας και να μπορέσω να δώσω μια αληθινή περιγραφή του στην επόμενη εκδρομή μου“.
– Henry David Thoreau, Where I Lived, and What I Lived For, στο Walden.
Ο Θορώ ένιωσε την ανάγκη να συγκεντρωθεί και να δουλέψει περισσότερο στο γράψιμό του. Το 1845, ο Ellery Channing του είπε: “Πήγαινε έξω σε αυτό, χτίσε μια καλύβα κι εκεί άρχισε τη μεγάλη διαδικασία να καταβροχθίσεις τον εαυτό σου ζωντανό. Δεν βλέπω άλλη εναλλακτική λύση, καμμία άλλη ελπίδα για σένα”. Έτσι, στις 4 Ιουλίου 1845, ξεκίνησε 2ετές πείραμα στην απλή ζωή, μετακομίζοντας σε μικρό σπίτι που είχε χτίσει σε γη που ανήκε στον Emerson σε δάσος δεύτερης ανάπτυξης γύρω από τις όχθες της λίμνης Walden, έχοντας ζητήσει να χτίσει καλύβα στη λίμνη Flints, κοντά σε κείνη του φίλου του Charles Stearns Wheeler. Αρνήθηκαν οι γαιοκτήμονες λόγω του περιστατικού του Fairhaven Bay. Το σπίτι ήταν σε όμορφο βοσκότοπο και δασική έκταση 14 στρεμμάτων (5,7 εκτάρια) που είχε αγοράσει ο Emerson, 11⁄2+ μίλια (2,5 χιλιόμετρα) από το σπίτι της οικογένειάς του. Ενώ ήταν εκεί, έγραψε το μόνο εκτεταμένο κομμάτι λογοτεχνικής κριτικής του, Thomas Carlyle & His Works” Στις 24 ή 25 Ιουλίου 1846, συνάντησε τον τοπικό φοροεισπράκτορα, Σαμ Στέιπλς, που του ζήτησε να πληρώσει 6 έτη εκπρόθεσμων φόρων δημοσκοπήσεων. Ο Θορώ αρνήθηκε λόγω της αντίθεσής του στον Μεξικανο-Αμερικανικό Πόλεμο και τη δουλεία, και πέρασε μια νύχτα στη φυλακή ε ξαιτίας αυτής της άρνησης. Την επόμενη μέρα απελευθερώθηκε όταν κάποιος, πιθανότατα ήταν η θεία του, πλήρωσε τον φόρο, παρά τη θέλησή του. Η εμπειρία είχε ισχυρό αντίκτυπο στον Thoreau. Γενάρη & Φλεβάρη του 1848, έδωσε διαλέξεις με θέμα Τα δικαιώματα κι οι υποχρεώσεις του ατόμου σε σχέση με την κυβέρνηση, εξηγώντας τη φορολογική του αντίσταση στο Λύκειο Concord. Ο Bronson Alcott παρακολούθησε τη διάλεξη, γράφοντας στο ημερολόγιό του στις 26 Γενάρη:
“Άκουσε τη διάλεξη του Thoreau ενώπιον του Λυκείου σχετικά με τη σχέση του ατόμου με το κράτος – μια αξιοθαύμαστη δήλωση των δικαιωμάτων του ατόμου στην αυτοδιοίκηση κι ένα προσεκτικό ακροατήριο. Οι υπαινιγμοί του για τον πόλεμο του Μεξικού, για την απέλαση του κ. Χόαρ από την Καρολίνα, τη δική του φυλάκιση στο Κόνκορντ επειδή αρνήθηκε να πληρώσει τον φόρο του, τη πληρωμή μου από τον κ. Χόαρ όταν οδηγήθηκε στη φυλακή για παρόμοια άρνηση, ήταν όλα σχετικά, καλά μελετημένα κι αιτιολογημένα. Χάρηκα πολύ με αυτή τη πράξη του Thoreau“.
— Bronson Alcott, Περιοδικά

Ο Thoreau αναθεώρησε τη διάλεξη σε δοκίμιο με τίτλο Αντίσταση στη Πολιτική Κυβέρνηση (επίσης γνωστή ως Πολιτική Ανυπακοή). Δημοσιεύθηκε από την Elizabeth Peabody στα Aesthetic Papers Μάη του 1849. Είχε υιοθετήσει εκδοχή της αρχής του Σέλλεϋ στο πολιτικό ποίημα Η μάσκα της αναρχίας (1819), που ξεκινά με τις ισχυρές εικόνες των άδικων μορφών εξουσίας της εποχής του και στη συνέχεια φαντάζεται τα ερεθίσματα ριζικά νέας μορφής κοινωνικής δράσης. Στο Walden Pond, ολοκλήρωσε ένα 1ο προσχέδιο του A Week on the Concord and Merrimack Rivers, ελεγεία για τον αδελφό του John, περιγράφοντας το ταξίδι τους στα Λευκά Όρη το 1839. Δε βρήκε εκδότη για το βιβλίο κι αντ’ αυτού τύπωσε 1.000 αντίτυπα με δικά του έξοδα. Λιγότερα από 300 πωλήθηκαν. Αυτοδημοσίευσε με τη συμβουλή του Emerson, χρησιμοποιώντας τον εκδότη του, Munroe, που έκανε ελάχιστα για να δημοσιοποιήσει το βιβλίο. Τον Αύγουστο του 1846, άφησε για λίγο το Walden για να ταξιδέψει στο όρος Katahdin στο Maine, που αργότερα καταγράφηκε στο Ktaadn, το 1ο μέρος του The Maine Woods.
Έφυγε από το Walden Pond 6 Σεπτέμβρη 1847. Κατόπιν αιτήματος του Emerson, μετακόμισε αμέσως πίσω στο σπίτι του για να βοηθήσει τη σύζυγο του Emerson, Lidian, να διαχειριστεί το νοικοκυριό, ενώ ο σύζυγός της ήταν σ’ εκτεταμένο ταξίδι στην Ευρώπη. Για αρκετά χρόνια, καθώς εργαζόταν για να εξοφλήσει τα χρέη του, αναθεωρούσε συνεχώς το χειρόγραφο αυτού που τελικά δημοσίευσε ως Walden, ή Life in the Woods το 1854, εξιστορώντας τα 2 χρόνια, 2 μήνες και 2 μέρες που ‘χε περάσει στο Walden Pond. Το βιβλίο συμπιέζει αυτό το χρόνο σε ημερολογιακό έτος, χρησιμοποιώντας το πέρασμα των 4 εποχών για να συμβολίσει την ανθρώπινη ανάπτυξη. Εν μέρει απομνημονεύματα κι εν μέρει πνευματική αναζήτηση, το Walden αρχικά κέρδισε λίγους θαυμαστές, αλλά μετά οι κριτικοί το θεώρησαν ως ένα κλασσικό αμερικανικό έργο που διερευνά τη φυσική απλότητα, την αρμονία και την ομορφιά ως πρότυπα για δίκαιες κοινωνικές και πολιτιστικές συνθήκες. Ο Αμερικανός ποιητής Robert Frost έγραψε για τον Thoreau: “Σε ένα βιβλίο… Ξεπερνά όλα όσα είχαμε στην Αμερική“. Ο Αμερικανός συγγραφέας John Updike είπε για το βιβλίο: “Ενάμιση αιώνα μετά τη δημοσίευσή του, το Walden έχει γίνει ένα τέτοιο τοτέμ της νοοτροπίας της επιστροφής στη φύση, της συντήρησης, κατά των επιχειρήσεων, της πολιτικής ανυπακοής κι ο Thoreau τόσο ζωντανός διαδηλωτής, τόσο τέλειος μανιβέλας κι ερημίτης άγιος, που το βιβλίο κινδυνεύει να είναι τόσο σεβαστό κι αδιάβαστο όσο η Βίβλος“.
Ο Θορώ μετακόμισε από το σπίτι του Έμερσον τον Ιούλιο του 1848 και έμεινε σε ένα σπίτι στην κοντινή οδό Belknap. Το 1850, μετακόμισε σε ένα σπίτι στη 255 Main Street, όπου έζησε μέχρι το θάνατό του. Το καλοκαίρι του 1850, ο Θορώ και ο Τσάνινγκ ταξίδεψαν από τη Βοστώνη στο Μόντρεαλ και το Κεμπέκ. Αυτά θα ήταν τα μόνα ταξίδια του Thoreau εκτός των ΗΠΑ. Ως αποτέλεσμα αυτού του ταξιδιού ανέπτυξε διαλέξεις που τελικά έγιναν Ένας Γιάνκης στον Καναδά. Είπε ότι το μόνο που πήρε απ’ αυτή τη περιπέτεια ήτανε κρύο. Στη πραγματικότητα, αυτό αποδείχθηκε μια ευκαιρία να αντιπαραβληθεί το αμερικανικό πολιτικό πνεύμα κι οι δημοκρατικές αξίες με μια αποικία που προφανώς κυβερνάται από παράνομη θρησκευτική και στρατιωτική εξουσία. Ενώ η δική του χώρα είχε κάνει την επανάστασή της, στον Καναδά η ιστορία είχε αποτύχει να γυρίσει.
Το 1851, ο Thoreau γοητεύτηκε όλο και περισσότερο με τη φυσική ιστορία και τις αφηγήσεις του ταξιδιού και της αποστολής. Διάβαζε αχόρταγα για τη βοτανική και συχνά έγραφε παρατηρήσεις σχετικά με αυτό το θέμα στο ημερολόγιό του. Θαύμαζε το Ταξίδι του Μπιγκλ του Γουίλιαμ Μπάρτραμ και του Κάρολου Δαρβίνου. Κράτησε λεπτομερείς παρατηρήσεις σχετικά με τη φυσική παράδοση του Concord, καταγράφοντας τα πάντα, από το πώς τα φρούτα ωρίμασαν με τη πάροδο του χρόνου μέχρι τα κυμαινόμενα βάθη της λίμνης Walden και τις ημέρες που μετανάστευσαν ορισμένα πουλιά. Ο σκοπός αυτού του καθήκοντος ήταν να «προβλέψει» τις εποχές της φύσης, σύμφωνα με τον λόγο του.
Έγινε τοπογράφος και συνέχισε να γράφει όλο και πιο λεπτομερείς παρατηρήσεις για τη φυσική ιστορία της πόλης, καλύπτοντας έκταση 26 τετραγωνικών μιλίων (67 τετραγωνικών χιλιομέτρων), στο ημερολόγιό του, χειρόγραφο 2.000.000 περίπου λέξεων που κράτησε για 24 χρόνια. Κράτησε επίσης σειρά από σημειωματάρια κι αυτές οι παρατηρήσεις έγιναν η πηγή των τελευταίων γραπτών του για τη φυσική ιστορία, όπως οι Φθινοπωρινές αποχρώσεις, Η διαδοχή των δέντρων & Άγρια μήλα, δοκίμιο που θρηνεί τη καταστροφή των τοπικών ειδών άγριων μήλων.

Με την άνοδο της περιβαλλοντικής ιστορίας και της οικοκριτικής ως ακαδημαϊκών κλάδων, άρχισαν να αναδύονται αρκετές νέες αναγνώσεις του, δείχνοντας ότι ήτανε φιλόσοφος κι αναλυτής των οικολογικών προτύπων σε χωράφια και δασικές εκτάσεις. Π.χ., το The Succession of Forest Trees, δείχνει ότι χρησιμοποίησε πειράματα κι αναλύσεις για να εξηγήσει πώς τα δάση αναγεννιούνται μετά από πυρκαγιά ή ανθρώπινη καταστροφή, μέσω διασποράς σπόρων από ανέμους ή ζώα. Σ’ αυτή τη διάλεξη, που παρουσιάστηκε 1η φορά σ’ έκθεση βοοειδών στο Concord και θεωρείται η μεγαλύτερη συμβολή του στην οικολογία, εξήγησε γιατί ένα είδος δέντρου μπορεί ν’ αναπτυχθεί σε μέρος όπου διαφορετικό δέντρο έκανε προηγουμένως. Παρατήρησε πως οι σκίουροι συχνά μεταφέρουνε καρύδια μακρυά απ’ το δέντρο απ’ όπου πέσανε για να δημιουργήσουνε κρυψώνες. Αυτοί είναι πιθανό να βλαστήσουνε και ν’ αναπτυχθούν αν ο σκίουρος πεθάνει ή εγκαταλείψει το απόθεμα. Πιστώνει τον σκίουρο για την εκτέλεση μιας μεγάλης υπηρεσίας στην οικονομία του σύμπαντος.
Ταξίδεψε στον Ανατολικό Καναδά 1 φορά, στο Cape Cod 4 και στο Maine 3. Αυτά τα τοπία ενέπνευσαν τα βιβλία εκδρομών του, A Yankee in Canada, Cape Cod & The Maine Woods, που οι ταξιδιωτικές διαδρομές πλαισιώνουνε τις σκέψεις του για τη γεωγραφία, την ιστορία και τη φιλοσοφία. Άλλα ταξίδια τον οδήγησαν νοτιοδυτικά στη Φιλαδέλφεια και τη Ν. Υόρκη το 1854 και δυτικά στη περιοχή των Μεγάλων Λιμνών το 1861, όταν επισκέφθηκε τους καταρράκτες του Νιαγάρα, το Ντιτρόιτ, το Σικάγο, το Μιλγουόκι, τον Άγιο Παύλο και το νησί Mackinac. Ήταν επαρχιώτης στα δικά του ταξίδια, αλλά διάβαζε ευρέως για ταξίδια σ’ άλλες χώρες. Καταβρόχθισε όλες τις ταξιδιωτικές αφηγήσεις από πρώτο χέρι που ήτανε διαθέσιμες στην εποχή του, εποχή που εξερευνούνταν οι τελευταίες αχαρτογράφητες περιοχές της γης. Διάβασε Μαγγελάνο και Τζέιμς Κουκ οι αρκτικοί εξερευνητές John Franklin, Alexander Mackenzie και William Parry. Ντέιβιντ Λίβινγκστον και Ρίτσαρντ Φράνσις Μπάρτον για την Αφρική. Λιούις και Κλαρκ. κι εκατοντάδες λιγότερο γνωστά έργα εξερευνητών κι εγγράμματων ταξιδιωτών. Η εκπληκτική ποσότητα ανάγνωσης τροφοδότησε την ατελείωτη περιέργειά του για τους λαούς, τους πολιτισμούς, τις θρησκείες και τη φυσική ιστορία του κόσμου κι άφησε τα ίχνη της ως σχόλια στα ογκώδη ημερολόγιά του. Επεξεργαζόταν όλα όσα διάβαζε, στο τοπικό εργαστήριο της εμπειρίας του στο Concord. Μεταξύ των διάσημων αφορισμών του είναι η συμβουλή του να ζει στο σπίτι σαν ταξιδιώτης.
Μετά την επιδρομή του Τζον Μπράουν στο Harpers Ferry, πολλές εξέχουσες φωνές στο κίνημα κατάργησης της δουλείας αποστασιοποιήθηκαν από τον Μπράουν ή τον καταδίκασαν με αμυδρούς επαίνους. Ο Θορώ ήταν αηδιασμένος απ’ αυτό και συνέθεσε βασική ομιλία, Μια έκκληση για τον καπετάνιο Τζον Μπράουν, που ήταν ασυμβίβαστη στην υπεράσπιση του Μπράουν και των πράξεών του. Η ομιλία του αποδείχθηκε πειστική: το κίνημα κατάργησης άρχισε να τονε δέχεται ως μάρτυρα και μέχρι τη στιγμή του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου ολόκληροι στρατοί του Βορρά τραγουδούσανε κυριολεκτικά τους επαίνους του. Όπως το έθεσε ένας βιογράφος του Μπράουν, “Αν, όπως προτείνει ο Άλφρεντ Κάζιν, χωρίς τον Τζον Μπράουν δε θα υπήρχε εμφύλιος πόλεμος, θα προσθέταμε ότι χωρίς τους Υπερβατικούς της Ομόνοιας, ο Μπράουν θα ‘χε μικρό πολιτιστικό αντίκτυπο“.
Ο Thoreau προσβλήθηκε από φυματίωση το 1835 κι υπέφερε απ’ αυτή σποραδικά έπειτα. Το 1860, μετά από νυχτερινή εκδρομή για να μετρήσει τους δακτυλίους των κορμών δέντρων στη διάρκεια καταιγίδας, αρρώστησε με βρογχίτιδα. Η υγεία του επιδεινώθηκε, με σύντομες περιόδους ύφεσης, και τελικά έμεινε κλινήρης. Αναγνωρίζοντας τη καταληκτική φύση της ασθένειάς του, πέρασε τα τελευταία χρόνια αναθεωρώντας κι επιμελούμενος τ’ αδημοσίευτα έργα του, ιδιαίτερα το The Maine Woods and Excursions και ζητώντας από τους εκδότες να εκτυπώσουν αναθεωρημένες εκδόσεις του A Week και του Walden. Έγραφε επιστολές κι ημερολόγια μέχρι που ‘γινε πολύ αδύναμος για να συνεχίσει. Οι φίλοι του θορυβήθηκαν από τη μειωμένη εμφάνισή του και γοητεύτηκαν από την ήρεμη αποδοχή του θανάτου. Όταν η θεία του Λουίζα τονε ρώτησε τις τελευταίες βδομάδες του αν είχε κάνει ειρήνη με το Θεό, απάντησε: “Δεν ήξερα πως είχαμε τσακωθεί ποτέ“. Γνωρίζοντας ότι πέθαινε, τα τελευταία λόγια του ήταν “Now comes good sailing”, ακολουθούμενα από δύο μοναχικές λέξεις, “moose” και “Indian”. Πέθανε στις 6 Μάη1862, στα 44. Ο Amos Bronson Alcott σχεδίασε τη κηδεία και διάβασε επιλογές από τα έργα του κι ο Channing παρουσίασε ύμνο. Ο Έμερσον έγραψε το εγκώμιο που εκφωνήθηκε. Θάφτηκε στο οικογενειακό τάφο Dunbar. Τα λείψανά του και κείνα των μελών της άμεσης οικογένειάς του μεταφέρθηκαν τελικά στο νεκροταφείο Sleepy Hollow στο Concord της Μασαχουσέτης.
“Οι περισσότερες απ’ τις πολυτέλειες και πολλές απ’ τις λεγόμενες ανέσεις της ζωής δεν είναι μόνον απαραίτητες, αλλά και θετικά εμπόδια στην ανύψωση της ανθρωπότητας“.
— Θορώ
Ο Thoreau ήταν ένας από τους πρώτους υποστηρικτές της πεζοπορίας αναψυχής και του κανό, της διατήρησης των φυσικών πόρων σε ιδιωτική γη και της διατήρησης της άγριας φύσης ως δημόσιας γης. Ήταν ο ίδιος πολύ ικανός στο κανό. Ο Hawthorne, μετά από μια βόλτα μαζί του, σημείωσε ότι: “ο κ. Thoreau διαχειρίστηκε το σκάφος τόσο τέλεια, είτε με δύο κουπιά είτε μ’ ένα, που φαινόταν ένστικτο με τη δική του θέληση και δεν απαιτούσε σωματική προσπάθεια για να το οδηγήσει”.
Δεν ήταν αυστηρός χορτοφάγος, αν κι είπε ότι προτιμούσε αυτή τη δίαιτα και την υποστήριζε ως μέσο αυτοβελτίωσης. Έγραψε στο Walden, “Η πρακτική αντίρρηση για τις ζωοτροφές στη περίπτωσή μου ήταν η ακαθαρσία τους κι εκτός αυτού, όταν είχα πιάσει, καθαρίσει, μαγειρέψει και φάει τα ψάρια μου, φαινόταν ότι δεν με είχανε ταΐσει ουσιαστικά. Ήταν ασήμαντο και περιττό και κόστιζε πιότερο από ό,τι έφτασε. Λίγο ψωμί ή λίγες πατάτες θα ‘χανε κάνει το ίδιο επίσης, με λιγότερα προβλήματα και βρωμιά“.
Ο Θορώ ούτε απέρριψε τον πολιτισμό ούτε αγκάλιασε πλήρως την άγρια φύση. Αντ’ αυτού αναζήτησε τη μέση, το ποιμενικό βασίλειο που ενσωματώνει τη φύση και τον πολιτισμό. Η φιλοσοφία του απαιτούσε να ‘ναι διδακτικός διαιτητής μεταξύ της ερημιάς που βασιζότανε τόσο πολύ και της εξάπλωσης της μάζας της ανθρωπότητας στη Β. Αμερική. Επέκρινε το τελευταίο ασταμάτητα, αλλά ένιωθε ότι ένας δάσκαλος πρέπει να ‘ναι κοντά σε κείνους που ‘πρεπε να ακούσουν τι ήθελε να τους πει. Η αγριάδα που απολάμβανε ήταν ο κοντινός βάλτος ή δάσος και προτιμούσε μερικώς καλλιεργημένη χώρα. Η ιδέα του να βρίσκεται μακρυά στις εσοχές της ερημιάς του Μέιν ήταν να ταξιδέψει στο μονοπάτι του υλοτόμου και στο ινδικό μονοπάτι, αλλά έκανε επίσης πεζοπορία σε παρθένα γη.
Σε δοκίμιο με τίτλο Henry David Thoreau Philosopher, ο ιστορικός περιβάλλοντος Roderick Nash έγραψε: “Ο Thoreau έφυγε από το Concord το 1846 για το 1ο από 3 ταξίδια στο βόρειο Maine. Οι προσδοκίες του ήταν υψηλές επειδή ήλπιζε να βρει γνήσια, αρχέγονη Αμερική. Αλλά η επαφή με τη πραγματική έρημο στο Μέιν τον επηρέασε πολύ διαφορετικά από ό,τι είχε η ιδέα της άγριας φύσης στο Κόνκορντ. Αντί να βγει από το δάσος με βαθύτερη εκτίμηση της άγριας φύσης, αισθάνθηκε μεγαλύτερο σεβασμό για τον πολιτισμό και συνειδητοποίησε την αναγκαιότητα της ισορροπίας“. Για το αλκοόλ, ο Thoreau έγραψε: “Θα λιποθυμούσα να παραμείνω πάντα νηφάλιος… Πιστεύω ότι το νερό είναι το μόνο ποτό για σοφό άνθρωπο. Το κρασί δεν είναι τόσο ευγενές ποτό. … Από όλη την ευγένεια, ποιος δεν προτιμά να μεθύσει από τον αέρα που αναπνέει“;
Ο Θορώ δε νυμφεύτηκε ποτέ κι ήταν άτεκνος. Το 1840, όταν ήταν 23 ετών, έκανε πρόταση γάμου στη δεκαοκτάχρονη Ellen Sewall, αλλά εκείνη τον αρνήθηκε, με τη συμβουλή του πατέρα της. Η Sophia Foord του έκανε πρόταση γάμου, αλλά εκείνος την απέρριψε. Η σεξουαλικότητά του έχει αποτελέσει από καιρό αντικείμενο εικασιών, μεταξύ άλλων κι από τους συγχρόνους του. Οι κριτικοί τον έχουν αποκαλέσει ετεροφυλόφιλο, ομοφυλόφιλο ή ασέξουαλ. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι είχε σωματικές σχέσεις με οποιονδήποτε, άνδρα ή γυναίκα. Ο Bronson Alcott έγραψε ότι “φαινόταν να μην έχει πειρασμούς. Όλες αυτές τις δυνατές επιθυμίες που μάχονται με τη φύση των άλλων ανθρώπων, δεν τις ήξερε“. Μερικοί μελετητές έχουνε πει ότι τα ομοερωτικά συναισθήματα διατρέχουν τα γραπτά του και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ήταν ομοφυλόφιλος. Η ελεγεία Sympathy εμπνεύστηκε από τον 11χρονο Edmund Sewall, που ‘χε μόλις περάσει 5 μέρες στο σπίτι του το 1839. Ένας μελετητής έχει πει πως έγραψε το ποίημα στον Έντμουντ επειδή δεν μπορούσε να το γράψει στην αδελφή του Έντμουντ, Άννα κι ένας άλλος πως οι “συναισθηματικές εμπειρίες του Θορώ με τις γυναίκες μνημονεύονται κάτω από ένα καμουφλάζ αρσενικών αντωνυμιών“, αλλά άλλοι μελετητές το απορρίπτουν. Έχει υποστηριχθεί πως ο μακρύς παιάνας στο Walden στο Γαλλοκαναδό ξυλοκόπο Alek Therien, που περιλαμβάνει αναφορές στον Αχιλλέα και τον Πάτροκλο, είναι έκφραση συγκρουόμενης επιθυμίας. Σε μερικά από τα γραπτά του υπάρχει η αίσθηση ενός μυστικού εαυτού. Το 1840 γράφει στο ημερολόγιό του: “Ο φίλος μου είναι η απολογία για τη ζωή μου. Σ’ αυτόν είναι οι χώροι που διασχίζει η τροχιά μου“.
Ο Θορώ επηρεάστηκε έντονα από τους ηθικούς μεταρρυθμιστές της εποχής του, και αυτό μπορεί να ενστάλαξε άγχος και ενοχή για τη σεξουαλική επιθυμία. Ήταν ένθερμος κατά της δουλείας κι υποστήριξε ενεργά το κίνημα κατάργησής της. Συμμετείχε ως μαέστρος στον υπόγειο σιδηρόδρομο, έδωσε διαλέξεις που επιτέθηκαν στον νόμο περί φυγάδων σκλάβων και, σε αντίθεση με την κοινή γνώμη της εποχής, υποστήριξε τον ριζοσπαστικό ηγέτη της πολιτοφυλακής υπέρ της κατάργησης της δουλείας John Brown και το κόμμα του. 2 βδομάδες μετά την άτυχη επιδρομή στο Harper’s Ferry και τις εβδομάδες που προηγήθηκαν της εκτέλεσης του Brown, έδωσε ομιλία στους πολίτες του Concord που συνέκρινε την αμερικανική κυβέρνηση με τον Πόντιο Πιλάτο και παρομοίασε την εκτέλεση του Brown με τη σταύρωση του Ιησού Χριστού:
“Περίπου 1800 έτη πριν, ο Χριστός σταυρώθηκε. σήμερα το πρωί, πιθανότατα, ο λοχαγός Μπράουν κρεμάστηκε. Αυτά είναι 2 άκρα αλυσίδας που δεν είναι χωρίς κρίκους. Δεν είναι πια ο Γέρο-Μπράουν. Είναι ένας άγγελος φωτός“.
Στο The Last Days of John Brown, ο Thoreau περιέγραψε τα λόγια και τις πράξεις του Brown ως ευγενή και παράδειγμα ηρωισμού. Επιπλέον, εξέφρασε τη λύπη του για τους συντάκτες των εφημερίδων που τον απέρριψαν και το σχέδιό του ως τρελλό. Ήταν υποστηρικτής της περιορισμένης κυβέρνησης και του ατομικισμού. Αν κι ήλπιζε πως η ανθρωπότητα θα μπορούσε δυνητικά να ‘χει, μέσω της αυτοβελτίωσης, το είδος της κυβέρνησης που δεν κυβερνά καθόλου, αποστασιοποιήθηκε από τους σύγχρονους ανθρώπους χωρίς κυβέρνηση (αναρχικούς), γράφοντας: “Ζητώ, όχι αμέσως καμμία κυβέρνηση, αλλά ταυτόχρονα καλύτερη κυβέρνηση“. Θεώρησε την εξέλιξη από την απόλυτη μοναρχία στη περιορισμένη μοναρχία στη δημοκρατία ως πρόοδο προς τον αληθινό σεβασμό του ατόμου και θεωρητικοποίησε περαιτέρω βελτιώσεις προς την αναγνώριση και την οργάνωση των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Απηχώντας αυτή τη πεποίθηση, συνέχισε γράφοντας: “Δεν θα υπάρξει ποτέ πραγματικά ελεύθερο και φωτισμένο κράτος ως ότου το κράτος αναγνωρίσει το άτομο ως ανώτερη κι ανεξάρτητη δύναμη, από όπου προέρχεται όλη η δύναμη κι η εξουσία του, και το μεταχειρίζεται ανάλογα“.
Είναι σ’ αυτή τη βάση που θα μπορούσε τόσο έντονα να καταφερθεί εναντίον της βρεττανικής διοίκησης και του καθολικισμού στο Ένας Γκιάνκης Στον Καναδά. Η δεσποτική εξουσία, υποστήριξε, είχε συντρίψει την αίσθηση της εφευρετικότητας και της επιχειρηματικότητας του λαού. Οι Καναδοί κάτοικοι είχαν υποβιβαστεί, κατά την άποψή του, σε διαρκή παιδική κατάσταση. Αγνοώντας τις πρόσφατες εξεγέρσεις, υποστήριξε ότι δεν θα υπάρξει επανάσταση στη κοιλάδα του ποταμού Αγίου Λαυρεντίου. Αν και πίστευε πως η αντίσταση στην άδικα ασκούμενη εξουσία θα μπορούσε να ‘ναι τόσο βίαιη (παράδειγμα η υποστήριξή του στον Τζον Μπράουν) όσο και μη βίαιη (το δικό του παράδειγμα φορολογικής αντίστασης όπως περιγράφεται στη Πολιτική Ανυπακοή), θεωρούσε την ειρηνιστική μη αντίσταση ως πειρασμό για παθητικότητα, γράφοντας: “Ας μη διακηρυχθεί η Ειρήνη μας από τη σκουριά στα σπαθιά μας, ή από την ανικανότητά μας να τα τραβήξουμε από τα σπαθιά τους. Αλλά ας έχει τουλάχιστον τόση δουλειά στα χέρια της, ώστε να κρατήσει αυτά τα σπαθιά φωτεινά και κοφτερά“. Επιπλέον, σ’ επίσημη συζήτηση στο λύκειο το 1841, συζήτησε το θέμα Είναι ποτέ σωστό να προσφέρουμε βίαιη αντίσταση;, υποστηρίζοντας το καταφατικό. Ομοίως, η καταδίκη του Μεξικανο-Αμερικανικού Πολέμου δε προήλθε από τον ειρηνισμό, αλλά μάλλον επειδή θεωρούσε το Μεξικό άδικα κατακτημένο από ξένο στρατό ως μέσο επέκτασης της επικράτειας των σκλάβων.
Ο Θορώ ήταν αμφίθυμος απέναντι στην εκβιομηχάνιση και τον καπιταλισμό. Από τη μία θεωρούσε το εμπόριο ως απροσδόκητα σίγουρο και γαλήνιο, περιπετειώδες κι ακούραστο κι εξέφρασε θαυμασμό για τον σχετικό κοσμοπολιτισμό, γράφοντας: “Αναζωογονούμαι κι επεκτείνομαι όταν η εμπορική αμαξοστοιχία κουδουνίζει δίπλα μου και μυρίζω τα καταστήματα που πηγαίνουν να διανείμουν τις οσμές τους σε όλη τη διαδρομή από το Long Wharf μέχρι τη λίμνη Champlain, θυμίζοντάς μου ξένα μέρη, κοραλλιογενείς υφάλους κι ινδικούς ωκεανούς και τροπικά κλίματα και την έκταση του πλανήτη. Αισθάνομαι περισσότερο σαν πολίτης του κόσμου στη θέα του φύλλου φοίνικα που θα καλύψει τόσα πολλά κεφάλια λιναριού της Νέας Αγγλίας το επόμενο καλοκαίρι“. Από την άλλη, έγραψε υποτιμητικά για το εργοστασιακό σύστημα: “Δεν μπορώ να πιστέψω ότι το εργοστασιακό μας σύστημα είναι ο καλύτερος τρόπος ποy οι άντρες μπορούν να πάρουνε ρούχα. Η κατάσταση των πρακτόρων γίνεται κάθε μέρα πιότερο σαν αυτή των Άγγλων. Και δεν μπορεί κανείς ν’ απορεί κανείς, αφού, απ’ όσο έχω ακούσει ή παρατηρήσει, ο κύριος στόχος δεν είναι να ‘ναι η ανθρωπότητα καλά κι έντιμα, αλλά, αναμφισβήτητα, να πλουτίσουν οι εταιρείες“.
Έυνοούσε επίσης τη προστασία των ζώων και των άγριων περιοχών, το ελεύθερο εμπόριο και τη φορολογία για τα σχολεία και τους αυτοκινητόδρομους κι υιοθέτησε απόψεις που τουλάχιστον εν μέρει ευθυγραμμίζονται μ’ αυτό που ‘ναι σήμερα γνωστό ως βιοπεριφερισμός. Αποδοκίμαζε την υποδούλωση των ιθαγενών Αμερικανών, τη δουλεία, το φιλισταϊσμό, τον τεχνολογικό ουτοπισμό κι αυτό που μπορεί να θεωρηθεί με τους σημερινούς όρους ως καταναλωτισμός, μαζική ψυχαγωγία κι επιπόλαιες εφαρμογές της τεχνολογίας. Επηρεάστηκε απ’ την ινδική πνευματική σκέψη. Στο Walden, υπάρχουν πολλές εμφανείς αναφορές στα ιερά κείμενα της Ινδίας. Π.χ., στο 1ο κεφ. (Οικονομία), γράφει: “Πόσο πιο αξιοθαύμαστη είναι η Bhagvat-Geeta απ’ όλα τα ερείπια της Ανατολής“! Η American Philosophy: An Encyclopedia τονε κατατάσσει ως από τις πολλές προσωπικότητες που υιοθέτησαν πιο πανθεϊστική ή πανδεϊστική προσέγγιση απορρίπτοντας τις απόψεις του Θεού ως ξεχωριστού από τον κόσμο, επίσης χαρακτηριστικό του Ινδουισμού. Επιπλέον, στο The Pond in Winter, εξισώνει τη λίμνη Walden με τον ιερό ποταμό Γάγγη, γράφοντας:
“Το πρωί λούζω τη διάνοιά μου στην εκπληκτική και κοσμογωνική φιλοσοφία της Bhagvat Geeta από τότε που έχουν περάσει χρόνια σύνθεσης των θεών και που σε σύγκριση της ο σύγχρονος κόσμος μας κι η λογοτεχνία του φαίνονται μικροσκοπικά κι ασήμαντα κι αμφιβάλλω αν αυτή η φιλοσοφία δεν πρέπει ν’ αναφέρεται σε μια προηγούμενη κατάσταση ύπαρξης, τόσο απομακρυσμένο είναι το μεγαλείο της απ’ τις αντιλήψεις μας. Βάζω κάτω το βιβλίο και πηγαίνω στο πηγάδι μου για νερό κι εκεί συναντώ τον υπηρέτη των Βραχμάνων, ιερέα του Μπράχμα και του Βισνού και του Ίντρα, που εξακολουθεί να κάθεται στο ναό του στον Γάγγη διαβάζοντας τις Βέδες ή να κατοικεί στη ρίζα ενός δέντρου με τη κρούστα και τη κανάτα νερού του. Συναντώ τον υπηρέτη του να ‘ρχεται ν’ αντλήσει νερό για τον κύριό του και τους κουβάδες μας όπως ήτανε σχάρα μαζί στο ίδιο πηγάδι. Το καθαρό νερό Walden αναμιγνύεται με το ιερό νερό του Γάγγη“.
Ο Θορώ γνώριζε ότι οι εικόνες του Γάγγη θα μπορούσαν να ‘ναι πραγματικές. Έγραψε για τη συγκομιδή πάγου στη λίμνη Walden. Κι ήξερε ότι οι έμποροι πάγου της Νέας Αγγλίας έστελναν πάγο σε ξένα λιμάνια, συμπεριλαμβανομένης της Καλκούτα. Επιπλέον, ακολούθησε διάφορα ινδουιστικά έθιμα, συμπεριλαμβανομένης διατροφής που αποτελούνταν σε μεγάλο βαθμό από ρύζι (“Ήταν κατάλληλο να ζήσω με ρύζι, κυρίως, που αγαπούσε τόσο καλά τη φιλοσοφία της Ινδίας“.), φλάουτο (που θυμίζει την αγαπημένη μουσική ενασχόληση του Κρίσνα) και γιόγκα. Σε μια επιστολή του 1849 προς τον φίλο του H.G.O. Blake, έγραψε για τη γιόγκα και το νόημά της γι’ αυτόν:
“Ελεύθεροι σ’ αυτό το κόσμο όπως τα πουλιά στον αέρα, απελευθερωμένοι από κάθε είδους αλυσίδες, εκείνοι που ασκούνε γιόγκα συγκεντρώνουνε στον Μπράχμα τους συγκεκριμένους καρπούς των έργων τους. Βασιστείτε σ’ αυτό ότι, αγενής κι απρόσεκτος όπως είμαι, θα λιποθυμούσα να ασκήσω πιστά τη γιόγκα. Ο γιόγκι, απορροφημένος από τον στοχασμό, συμβάλλει στο βαθμό του στη δημιουργία. Αναπνέει θεϊκό άρωμα, ακούει υπέροχα πράγματα. Θεϊκές μορφές τονε διασχίζουν χωρίς να τον σκίζουνε κι ενωμένοι με τη φύση που του αρμόζει, πηγαίνει, ενεργεί ως εμψυχωτική αρχική ύλη. Σε κάποιο βαθμό και σε σπάνια χρονικά διαστήματα, ακόμη κι εγώ είμαι γιόγκι“.
“Οι προσεκτικές παρατηρήσεις και τα καταστροφικά συμπεράσματα του Thoreau έχουνε κυματίσει στο χρόνο, γίνονται ισχυρότερα καθώς οι αδυναμίες που σημείωσε έχουνε γίνει πιο έντονες. Γεγονότα που φαίνεται να ‘ναι εντελώς άσχετα με τη παραμονή του στο Walden Pond έχουν επηρεαστεί απ’ αυτό, συμπεριλαμβανομένου του συστήματος εθνικών πάρκων, του βρεττανικού εργατικού κινήματος, της δημιουργίας της Ινδίας, του κινήματος πολιτικών δικαιωμάτων, της επανάστασης των χίπις, του περιβαλλοντικού κινήματος και του κινήματος άγριας φύσης. Σήμερα, τα λόγια του αναφέρονται με συναίσθημα από φιλελεύθερους, σοσιαλιστές, αναρχικούς, ελευθεριακούς και συντηρητικούς“.
— Ken Kifer: Ανάλυση και σημειώσεις για το Walden: Henry Thoreau’s Text with Adjacent Thoreauvian Commentary
Τα πολιτικά γραπτά του είχανε μικρήν επίδραση στη διάρκεια της ζωής του, καθώς «οι σύγχρονοί του δεν τον έβλεπαν ως θεωρητικό ή ως ριζοσπάστη, θεωρώντας τον αντ’ αυτού φυσιοδίφη. Είτε απέρριψαν είτε αγνόησαν τα πολιτικά του δοκίμια, συμπεριλαμβανομένης της Πολιτικής Ανυπακοής. Τα μόνα 2 ολοκληρωμένα βιβλία (σε αντίθεση με τα δοκίμια) που δημοσιεύθηκαν στη ζωή του, το Walden και το A Week on the Concord & Merrimack Rivers (1849), ασχολήθηκαν με τη Φύση, που «αγαπούσε να περιπλανιέται. Η νεκρολογία του συγχωνεύτηκε μ’ άλλες κι όχι ως ξεχωριστό άρθρο, σε μια επετηρίδα του 1862. Οι κριτικοί και το κοινό συνέχισαν είτε να περιφρονούν είτε να τον αγνοούνε για χρόνια, αλλά η δημοσίευση αποσπασμάτων από το ημερολόγιό του στη 10ετία του 1880 από τον φίλο του H.G.O. Blake κι ενός οριστικού συνόλου έργων του απ’ το Riverside Press μεταξύ 1893-1906, οδήγησε στην άνοδο αυτού που ο ιστορικός λογοτεχνίας F.L. Pattee ονόμασε λατρεία του Θορώ.
Τα γραπτά του συνέχισαν να επηρεάζουνε πολλά δημόσια πρόσωπα. Πολιτικοί ηγέτες και μεταρρυθμιστές όπως ο Γκάντι, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζον Φ. Κένεντι, ο Αμερικανός ακτιβιστής πολιτικών δικαιωμάτων Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Τζούνιορ, ο δικαστής του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ Γουίλιαμ Ο. Ντάγκλας κι ο Ρώσος συγγραφέας Λέων Τολστόι μίλησαν όλοι για το ότι επηρεάστηκαν έντονα από το έργο του, ιδιαίτερα απ’ τη Πολιτική Ανυπακοή, όπως κι ο δεξιός θεωρητικός Φρανκ Τσοντόροφ που αφιέρωσε ολόκληρο τεύχος του μηνιαίου περιοδικού του. Ανάλυση, σε μια εκτίμηση του Thoreau. Ο Θορώ επηρέασε επίσης πολλούς καλλιτέχνες και συγγραφείς, συμπεριλαμβανομένων των Edward Abbey, Willa Cather, Marcel Proust, William Butler Yeats, Sinclair Lewis, Ernest Hemingway, Upton Sinclair, E. B. White, Lewis Mumford, Frank Lloyd Wright, Alexander Posey και Gustav Stickley. Επηρέασε επίσης φυσιοδίφες όπως ο John Burroughs, ο John Muir, ο E. O. Wilson, ο Edwin Way Teale, ο Joseph Wood Krutch, ο B. F. Skinner, ο David Brower κι η Loren Eiseley, που το Publishers Weekly αποκάλεσε “οι σύγχρονοι Thoreau”. Ο φίλος του Thoreau, William Ellery Channing, δημοσίευσε τη 1η του βιογραφία, Thoreau the Poet-Naturalist, το 1873. Ο Άγγλος συγγραφέας Henry Stephens Salt έγραψε βιογραφία του Thoreau το 1890, που διέδωσε τις ιδέες του στη Βρεττανία: ο George Bernard Shaw, ο Edward Carpenter κι ο Robert Blatchford ήταν μεταξύ κείνων που έγιναν λάτρεις του ως αποτέλεσμα της υπεράσπισης του Salt.
Ο Gandhi διάβασε 1η φορά τo Walden το 1906, ενώ εργαζόταν ως ακτιβιστής πολιτικών δικαιωμάτων στο Γιοχάνεσμπουργκ της Νότιας Αφρικής. Διάβασε 1η φορά τη Πολιτική Ανυπακοή ενώ καθότανε σε φυλακή της Ν.Αφρικής για το έγκλημα της μη βίαιης διαμαρτυρίας κατά των διακρίσεων κατά του ινδικού πληθυσμού στο Τράνσβααλ. Το δοκίμιο τονε κινητοποίησε, που έγραψε και δημοσίεψε σύνοψη του επιχειρήματος του Thoreau, αποκαλώντας αυτό που ονόμασε “διεισδυτική λογική αναπάντητη” κι αναφερόμενος στο Θορώ ως “έναν από τους μεγαλύτερους και πιο ηθικούς ανθρώπους που έχει βγάλει η Αμερική”. Είπε στον Αμερικανό δημοσιογράφο Webb Miller: “Οι ιδέες του Thoreau μ’ επηρέασαν πολύ. Υιοθέτησα μερικά απ’ αυτά και συνέστησα τη μελέτη του σ’ όλους τους φίλους μου που με βοηθούσανε στην υπόθεση της Ινδικής Ανεξαρτησίας. Γιατί πήρα το όνομα του κινήματός μου από το δοκίμιό του Για το καθήκον της πολιτικής ανυπακοής, που γράφτηκε πριν από περίπου 80 χρόνια“. Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Τζούνιορ σημείωσε στην αυτοβιογραφία του πως η 1η του επαφή με την ιδέα της μη βίαιης αντίστασης ήταν η ανάγνωση του “On Civil Disobedience” το 1944 ενώ φοιτούσε στο Morehouse College. Έγραψε στην αυτοβιογραφία του:
“Εδώ, στην άρνηση αυτού του θαρραλέου Νεοάγγλου να πληρώσει τους φόρους του και στην επιλογή της φυλακής αντί να υποστηρίξει ένα πόλεμο που θα εξάπλωνε το έδαφος της δουλείας στο Μεξικό, έκανα τη 1η μου επαφή με τη θεωρία της μη βίαιης αντίστασης. Γοητευμένος από την ιδέα της άρνησης συνεργασίας με κακό σύστημα, συγκινήθηκα τόσο βαθιά που ξαναδιάβασα το έργο αρκετές φορές. Πείστηκα ότι η μη συνεργασία με το κακό είναι τόσο ηθική υποχρέωση όσο κι η συνεργασία με το καλό. Κανείς άλλος δεν ήτανε πιο εύγλωττος και παθιασμένος για να περάσει αυτή την ιδέα από τον Thoreau. Ως αποτέλεσμα των γραπτών του και της προσωπικής μαρτυρίας του, είμαστε οι κληρονόμοι μιας δημιουργικής διαμαρτυρίας. Οι διδασκαλίες του ζωντάνεψαν στο κίνημά μας για τα πολιτικά δικαιώματα. Πράγματι, είναι πιο ζωντανές από ποτέ. Είτε εκφράζεται σε καθιστική διαμαρτυρία σε πάγκους μεσημεριανού γεύματος. μια βόλτα ελευθερίας στο Μισισιπή. μια ειρηνική διαμαρτυρία στο Albany της Γεωργίας. μποϊκοτάζ λεωφορείων στο Μοντγκόμερι της Αλαμπάμα· Αυτά είναι αποτελέσματα της επιμονής του ότι πρέπει ν’ αντισταθούμε στο κακό κι ότι κανείς ηθικός άνθρωπος δε μπορεί να προσαρμοστεί υπομονετικά στην αδικία“.
Ο Αμερικανός ψυχολόγος B.F. Skinner έγραψε πως είχε μαζί του αντίγραφο του Walden στ νιάτα του. Στο Walden 2 (που δημοσιεύθηκε το 1948), έγραψε για φανταστική ουτοπική κοινότητα περίπου 1.000 μελών εμπνευσμένη από τη ζωή του Thoreau. Ο Θορώ κι οι συνάδελφοί του Υπερβατικοί από το Κόνκορντ αποτέλεσαν επίσης σημαντική έμπνευση για τον Αμερικανό συνθέτη Τσαρλς Άιβς, που η Σονάτα για πιάνο αρ. 2 του 1915, γνωστή ως Σονάτα του Κόνκορντ, διαθέτει ιμπρεσσιονιστικές εικόνες του Έμερσον και του Θορώ και περιλαμβάνει μέρος για φλάουτο, το όργανο του Θορώ, στο 4ο μέρος της. Ο ηθοποιός Ron Thompson έκανε δραματική απεικόνιση του Thoreau στη τηλεοπτική σειρά του NBC του 1976 The Rebels.
Οι ιδέες του έχουν επηρεάσει κι έχεουν απήχηση σε διάφορες τάσεις στο αναρχικό κίνημα, με την Emma Goldman ν’ αναφέρεται σ’ αυτόν ως τον μεγαλύτερο Αμερικανό αναρχικό. Ο πράσινος αναρχισμός κι ο αναρχοπριμιτιβισμός ειδικότερα έχουν αντλήσει έμπνευση κι οικολογικές απόψεις από τα γραπτά του. Ο John Zerzan συμπεριέλαβε το κείμενο Excursions (1863) στην επιμελημένη συλλογή έργων της αναρχοπριμιτιβιστικής παράδοσης με τίτλο Against civilization: Readings and reflections. Επιπλέον, ο Murray Rothbard, ιδρυτής του αναρχοκαπιταλισμού, έχει αποφανθεί ότι ήταν ένας απ’ τους μεγάλους πνευματικούς ήρωες του κινήματός του. Ο Θορώ άσκησε επίσης σημαντική επιρροή στον αναρχικό γυμνισμό του τέλους του 19ου αι. Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι έννοιες του είχαν επίσης σημασία στους ατομικιστικούς αναρχικούς κύκλους σε Ισπανία, Γαλλία και Πορτογαλία.
Για την 200ή επέτειο από τη γέννησή του, οι εκδότες κυκλοφόρησαν αρκετές νέες εκδόσεις του έργου του: μια αναπαράσταση της έκδοσης του 1902 του Walden με εικονογραφήσεις, ένα εικονογραφημένο βιβλίο με αποσπάσματα από τον Walden και μια σχολιασμένη συλλογή δοκιμίων του Thoreau για τη δουλεία. Η Ταχυδρομική Υπηρεσία των ΗΠΑ εξέδωσε αναμνηστικό γραμματόσημο προς τιμή του στις 23 Μάη 2017, στο Concord, Το έργο κι η καρριέρα του λάβανε λίγη προσοχή απ’ τους συγχρόνους του μέχρι το 1865, όταν η North American Review δημοσίευσε τη κριτική του James Russell Lowell για διάφορα έγγραφα του Thoreau που ο Emerson είχε συλλέξει και επιμεληθεί. Το δοκίμιο του Λόουελ, Γράμματα σε Διάφορα Πρόσωπα, που επανεξέδωσε ως κεφάλαιο στο βιβλίο του, My Study Windows, χλεύαζε τον Θορώ ως ένα χιουμοριστικό ποζέρ που διακινούσε κοινοτοπίες, ένα συναισθηματιστή χωρίς φαντασία, ένα Διογένη στο βαρέλι του, επικρίνοντας με δυσαρέσκεια αυτό που δεν μπορούσε να επιτύχει. Η καυστική ανάλυση του Λόουελ επηρέασε τον Σκωτσέζο συγγραφέα Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον, που τον επέκρινε ως κρανίο, λέγοντας ότι δεν ήθελε η αρετή να βγει από μέσα του ανάμεσα στους συνανθρώπους του, αλλά να στριμωχτεί σε γωνία για να τη συσσωρεύσει για τον εαυτό του».
Ο Nathaniel Hawthorne είχε ανάμεικτα συναισθήματα για τον Thoreau. Σημείωσε ότι είναι έντονος κι ευαίσθητος παρατηρητής της φύσης – γνήσιος παρατηρητής- που, υποψιάζομαι, είναι σχεδόν τόσο σπάνιος χαρακτήρας όσο ακόμη και πρωτότυπος ποιητής. Κι η Φύση, σε αντάλλαγμα για την αγάπη του, φαίνεται να τον υιοθετεί ως ξεχωριστό παιδί της και του δείχνει μυστικά που λίγοι άλλοι επιτρέπεται να δουν. Από την άλλη, έγραψε επίσης ότι ο Θορώ αποκήρυξε όλους τους κανονικούς τρόπους βιοπορισμού και φαίνεται διατεθειμένος να ζήσει ένα είδος ινδικής ζωής ανάμεσα σε πολιτισμένους ανθρώπους. Στο ίδιο πνεύμα, ο ποιητής John Greenleaf Whittier απεχθανόταν αυτό που θεωρούσε ότι ήταν το κακό κι ειδωλολατρικό μήνυμα του Walden, υποστηρίζοντας ότι ο Thoreau ήθελε ο άνθρωπος να χαμηλώσει τον εαυτό του στο επίπεδο ενός woodchuck και να περπατήσει στα τέσσερα πόδια. Απαντώντας σε τέτοιες επικρίσεις, ο Άγγλος μυθιστοριογράφος George Eliot, γράφοντας 10ετίες μετά για το Westminster Review, χαρακτήρισε αυτούς τους κριτικούς ως ανέμπνευστους και στενόμυαλους:
“Οι άνθρωποι -πολύ σοφοί στα μάτια τους- που θα τακτοποιούσανε τη ζωή κάθε ανθρώπου σύμφωνα με συγκεκριμένο πρότυπο και που δεν ανέχονται κάθε ύπαρξη που η χρησιμότητα δεν είναι αισθητή σ’ αυτούς, μπορεί να κατηγορήσουν τον κ. Θορώ κι αυτό το επεισόδιο στην ιστορία του, ως μη πρακτικό κι ονειρικό“.
Ο ίδιος ο Thoreau απάντησε επίσης στη κριτική σε μια παράγραφο του έργου του Walden τονίζοντας αυτό που ένιωθε ότι ήταν η ασχετοσύνη των ερευνών τους:
“Δεν θα έπρεπε να παρεισφρήσω τόσο πολύ στις υποθέσεις μου αν δεν είχαν γίνει πολύ συγκεκριμένες έρευνες από τους κατοίκους της πόλης μου σχετικά με τον τρόπο ζωής μου, τον οποίο μερικοί θα αποκαλούσαν θρασύ, αν και δεν μου φαίνονται καθόλου θρασείς, αλλά, λαμβάνοντας υπόψη τις περιστάσεις, πολύ φυσικές και σχετικές. Μερικοί ρώτησαν τι έχω να φάω. αν δεν ένιωθα μοναξιά. αν δεν φοβόμουν. και τα παρόμοια. Άλλοι ήταν περίεργοι να μάθουν ποιο μέρος του εισοδήματός μου αφιέρωσα σε φιλανθρωπικούς σκοπούς. και μερικά, που έχουν πολύτεκνες οικογένειες, πόσα φτωχά παιδιά συντηρούσα. … Δυστυχώς, περιορίζομαι σε αυτό το θέμα λόγω της στενότητας της εμπειρίας μου. Επιπλέον, εγώ, από την πλευρά μου, απαιτώ από κάθε συγγραφέα, πρώτο ή τελευταίο, μια απλή και ειλικρινή περιγραφή της δικής του ζωής, και όχι απλώς τι έχει ακούσει για τη ζωή άλλων ανθρώπων. … Ελπίζω ότι κανείς δεν θα τεντώσει τις ραφές για να φορέσει το παλτό, γιατί μπορεί να προσφέρει καλές υπηρεσίες σε αυτόν που ταιριάζει“.
Η πρόσφατη κριτική τονε κατηγόρησε για υποκρισία, μισανθρωπία κι ανακρίβεια, με βάση τα γραπτά του στο Walden, αν κι αυτές οι κριτικές έχουνε θεωρηθεί ως εξαιρετικά επιλεκτικές.
ΡΗΤΑ:
Είμαι ένα δέμα μάταιων προσπαθειών δεμένων με έναν τυχαίο δεσμό μαζί.
Ο νόμος δεν θα κάνει ποτέ τους ανθρώπους ελεύθερους. Είναι οι άνθρωποι που πρέπει να κάνουν το νόμο ελεύθερο.
Αν πουλούσα τόσο τα μεσημέρια όσο και τα απογεύματά μου στην κοινωνία, όπως φαίνεται να κάνουν οι περισσότεροι, είμαι σίγουρος ότι για μένα δεν θα έμενε τίποτα άξιο ζωής. … Δεν υπάρχει πιο μοιραία γκάφα από αυτόν που καταναλώνει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του για να ζήσει.
Το βρίσκω ωφέλιμο να είμαι μόνος το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου. Το να είσαι σε παρέα, ακόμη και με τους καλύτερους, είναι σύντομα κουραστικό και διασκορπισμένο. Μου αρέσει να είμαι μόνος. Ποτέ δεν βρήκα τον σύντροφο που ήταν τόσο συντροφικός όσο η μοναξιά.
Είμαι ευγνώμων για αυτό που είμαι και έχω. Η ευχαριστία μου είναι διαρκής. Είναι εκπληκτικό το πόσο ικανοποιημένος μπορεί κανείς να είναι χωρίς τίποτα συγκεκριμένο – μόνο μια αίσθηση ύπαρξης.
Δεν είναι αρκετό να είσαι πολυάσχολος. Το ίδιο είναι και τα μυρμήγκια. Το θέμα είναι πάνω σε τι είσαι πολυάσχολος.
Εάν ένας άνθρωπος πιστεύει και περιμένει μεγάλα πράγματα από τον εαυτό του, δεν έχει πιθανότητες πού τον βάζετε ή τι του δείχνετε … Θα περιβάλλεται από μεγαλείο.
Οι περισσότεροι άνθρωποι ζουν ζωές μέσα σε σιωπηλή απόγνωση.
Να είσαι αληθινός στη δουλειά σου, στο λόγο σου και στο φίλο σου.
Όταν κάποιος προχωράει αποφασιστικά προς την κατεύθυνση των ονείρων του, και παλεύει για να ζήσει τη ζωή που είχε ονειρευτεί, θα συναντήσει την επιτυχία εκεί που δεν την περίμενε.
Η πιο αληθινή μας ζωή είναι όταν είμαστε βυθισμένοι στα όνειρά μας ξύπνιοι.
Αυτούς που αγαπάμε μπορούμε να τους μισήσουμε. Οι άλλοι μας είναι αδιάφοροι.
Η ζωή μας αναλώνεται σε λεπτομέρειες… Απλοποιήστε, απλοποιήστε.
Το μεγαλύτερο κομπλιμέντο που μου έκαναν ποτέ ήταν όταν κάποιος ρώτησε τη γνώμη μου και έδωσε προσοχή στην απάντησή μου.
Δεν είναι τι κοιτάς που έχει σημασία. Είναι τι βλέπεις.
Η ανυπακοή είναι το πραγματικό θεμέλιο της ελευθερίας. Οι υπάκουοι πρέπει να είναι σκλάβοι.
Οι άνθρωποι έχουν γίνει τα εργαλεία των εργαλείων τους.
Δεν είναι αρκετό να είσαι πολυάσχολος. Το ίδιο είναι και τα μυρμήγκια. Το θέμα είναι πάνω σε τι είσαι πολυάσχολος.
Τα δάση δεν είναι ακατοίκητα αλλά ασφυκτικά γεμάτα από τίμια πνεύματα το ίδιο καλά μ’ εμένα… Αυτό που ονομάζουμε άγρια φύση, είναι ένας πολιτισμός διαφορετικός από τον δικό μας.
Αυτό που παίρνεις όταν πετυχαίνεις το στόχο σου δεν είναι τόσο σημαντικό όσο αυτό που γίνεσαι όταν πετυχαίνεις το στόχο σου.
Η τιμή οποιουδήποτε πράγματος ισούται με την ποσότητα ζωής που ανταλλάξαμε γι’ αυτό.
Αν έχεις κτίσει κάστρα στον αέρα, η δουλειά σου δεν πήγε χαμένη. Εκεί θα έπρεπε να είναι. Τώρα βάλε τα θεμέλια από κάτω τους.
Κανένα φάρμακο δεν υπάρχει για την αγάπη, εκτός από την ίδια την αγάπη.
Ακόμα και τα καλύτερα πράγματα δεν είναι αντάξια της φήμης τους.
Πόσο μάταιο είναι να κάθεσαι για να γράψεις, όταν δεν έχεις σηκωθεί για να ζήσεις!
Αυτός που ταξιδεύει μόνος του, μπορεί να ξεκινήσει σήμερα. Αλλά αυτός που ταξιδεύει με κάποιον άλλον πρέπει να περιμένει μέχρι να ετοιμαστεί κι ο άλλος και γι’ αυτό μπορεί να πάρει χρόνο προτού φύγουν.
Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι είναι η μοίρα της ανθρωπότητας, στην εξέλιξή της, να σταματήσει να τρώει ζώα, όπως ακριβώς οι άγριες φυλές σταμάτησαν να τρώνε η μία την άλλη, όταν ήρθαν σε επαφή με πιο προηγμένες φυλές.
Αυτό για το οποίο αναστενάζει ο τραπεζίτης, ο τελευταίος αλήτης μπορεί να το έχει: ελεύθερο χρόνο και το κεφάλι του ήσυχο.
Κάθε γενιά κοροϊδεύει τις παλιές μόδες, αλλά ακολουθεί με θρησκευτική ευλάβεια τις νέες.
Η εμπειρία είναι στα δάχτυλα και στο κεφάλι. Η καρδιά δεν έχει εμπειρία.
Πολλοί άνθρωποι πηγαίνουν για ψάρεμα όλη τους τη ζωή, χωρίς να ξέρουν ότι δεν είναι τα ψάρια αυτό που ψάχνουν.
Σε τι χρειάζεται ένα σπίτι αν δεν έχεις έναν υποφερτό πλανήτη να το βάλεις επάνω;
Τα πουλιά δεν τραγουδούν ποτέ μέσα στις σπηλιές.
Η καλοσύνη είναι η μόνη επένδυση που δεν αποτυχαίνει ποτέ.
Διάβασε τα καλύτερα βιβλία πρώτα, αλλιώς θα ανακαλύψεις ότι δεν προλαβαίνεις.
Να φυλάγεσαι από ασχολίες που απαιτούν καινούργια ρούχα.
Πρέπει να ζεις στο παρόν, να καβαλικεύεις κάθε κύμα, να βρίσκεις την αιωνιότητά σου σε κάθε στιγμή.
Η επιτυχία συνήθως βρίσκει αυτούς που είναι πολύ απασχολημένοι για να βρουν χρόνο να την αναζητήσουν.
Ποτέ μην κοιτάς πίσω εκτός αν σχεδιάζεις να πας από εκεί.
Καλό για το σώμα είναι η εργασία του σώματος, καλό για την ψυχή είναι η εργασία της ψυχής και καλό για οποιοδήποτε από τα δύο είναι η εργασία του άλλου.
Πρέπει όχι μόνο να στοχεύεις καλά, αλλά και να τεντώνεις το τόξο με όλη σου τη δύναμη.
Είμαστε γεννημένοι για να πετύχουμε, όχι να αποτύχουμε.
Καλοπέραση είναι η δυνατότητα να γεύεσαι τη ζωή στο έπακρο.
Χρειάζονται δύο για ειπωθεί η αλήθεια. Ένας για να τη λέει και ένας άλλος για να την ακούει.
Δεν έχω χρόνο να είμαι βιαστικός.
Δύο χιλιάδες καλοκαίρια έχουν προσδώσει στα μνημεία της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας, όπως και στα μάρμαρα της, μόνο μια ώριμη χρυσή και φθινοπωρινή απόχρωση, έχοντας μεταφέρει τη γαλήνια και ουράνια ατμόσφαιρά τους σε όλη τη γη, για να τα προστατεύσουν από τη διάβρωση του χρόνου.
Οποιοσδήποτε ηλίθιος μπορεί να βγάλει ένα κανόνα κι οποιοσδήποτε ηλίθιος μπορεί να τον ακολουθήσει.
Στους χίλιους που πελεκούνε τα φύλλα του κακού, ένας μόνο χτυπά το κακό στη ρίζα του.
Ο έρωτας πρέπει να είναι εξίσου φως και φλόγα.
Δεν χρειάζονται πολύ την αρχιτεκτονική όσοι δεν έχουν ελιές και κρασιά στο κελάρι τους.
Η τιμή οποιουδήποτε πράγματος ισούται με την ποσότητα ζωής που ανταλλάξαμε γι’ αυτό.
3)Αυτό για το οποίο αναστενάζει ο τραπεζίτης, ο τελευταίος αλήτης μπορεί να το έχει: ελεύθερο χρόνο και το κεφάλι του ήσυχο.
4)Αν έχεις κτίσει κάστρα στον αέρα, η δουλειά σου δεν πήγε χαμένη. Εκεί θα έπρεπε να είναι. Τώρα βάλε τα θεμέλια από κάτω τους.
Τα πουλιά δεν τραγουδούν ποτέ μέσα στις σπηλιές.
Κανένα φάρμακο δεν υπάρχει για την αγάπη, εκτός από την ίδια την αγάπη.
Πολλοί άνθρωποι πηγαίνουν για ψάρεμα όλη τους τη ζωή, χωρίς να ξέρουν ότι δεν είναι τα ψάρια αυτό που ψάχνουν.
Ακόμα και τα καλύτερα πράγματα δεν είναι αντάξια της φήμης τους.
Η πιο αληθινή μας ζωή είναι όταν είμαστε βυθισμένοι στα όνειρά μας ξύπνιοι.
Πρέπει όχι μόνο να στοχεύεις καλά, αλλά και να τεντώνεις το τόξο με όλη σου τη δύναμη.
Η επιτυχία συνήθως βρίσκει αυτούς που είναι πολύ απασχολημένοι για να βρουν χρόνο να την αναζητήσουν.
Οι περισσότεροι άνθρωποι ζουν ζωές μέσα σε σιωπηλή απόγνωση.
Δεν είναι τι κοιτάς που έχει σημασία. Είναι τι βλέπεις.
Η ανυπακοή είναι το πραγματικό θεμέλιο της ελευθερίας. Οι υπάκουοι πρέπει να είναι σκλάβοι.
Οι περισσότεροι άνθρωποι ζουν ζωές μέσα σε σιωπηλή απόγνωση.
Να είσαι αληθινός στη δουλειά σου, στο λόγο σου και στο φίλο σου.
Η πιο αληθινή μας ζωή είναι όταν είμαστε βυθισμένοι στα όνειρά μας ξύπνιοι.
Αυτούς που αγαπάμε μπορούμε να τους μισήσουμε. Οι άλλοι μας είναι αδιάφοροι
Το μεγαλύτερο κομπλιμέντο που μου έκαναν ποτέ ήταν όταν κάποιος ρώτησε τη γνώμη μου και έδωσε προσοχή στην απάντησή μου.
Η ανυπακοή είναι το πραγματικό θεμέλιο της ελευθερίας. Οι υπάκουοι πρέπει να είναι σκλάβοι.
Οι άνθρωποι έχουν γίνει τα εργαλεία των εργαλείων τους.
Δεν είναι αρκετό να είσαι πολυάσχολος. Το ίδιο είναι και τα μυρμήγκια. Το θέμα είναι πάνω σε τι είσαι πολυάσχολος.
Η τιμή οποιουδήποτε πράγματος ισούται με την ποσότητα ζωής που ανταλλάξαμε γι’ αυτό.
Αυτό που παίρνεις όταν πετυχαίνεις το στόχο σου δεν είναι τόσο σημαντικό όσο αυτό που γίνεσαι όταν πετυχαίνεις το στόχο σου.
Ακόμα και τα καλύτερα πράγματα δεν είναι αντάξια της φήμης τους.
Κανένα φάρμακο δεν υπάρχει για την αγάπη, εκτός από την ίδια την αγάπη.
Αν έχεις κτίσει κάστρα στον αέρα, η δουλειά σου δεν πήγε χαμένη. Εκεί θα έπρεπε να είναι. Τώρα βάλε τα θεμέλια από κάτω τους.
Πόσο μάταιο είναι να κάθεσαι για να γράψεις, όταν δεν έχεις σηκωθεί για να ζήσεις!
Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι είναι η μοίρα της ανθρωπότητας, στην εξέλιξή της, να σταματήσει να τρώει ζώα, όπως ακριβώς οι άγριες φυλές σταμάτησαν να τρώνε η μία την άλλη, όταν ήρθαν σε επαφή με πιο προηγμένες φυλές.
Κάθε γενιά κοροϊδεύει τις παλιές μόδες, αλλά ακολουθεί με θρησκευτική ευλάβεια τις νέες.
Η καλωσύνη είναι η μόνη επένδυση που δεν αποτυχαίνει ποτέ.
Διάβασε τα καλύτερα βιβλία πρώτα, αλλιώς θα ανακαλύψεις ότι δεν προλαβαίνεις.
Τραγωδία στη ζωή του ανθρώπου είναι ό,τι πεθαίνει μέσα του ενώ εκείνος ακόμη ζει.
Τι να το κάνεις το ωραίο σπίτι, όταν δεν έχεις ένα υγιή πλανήτη να το ακουμπήσεις;
Δεν έχω καμία αμφιβολία πως είναι μέρος του προορισμού της ανθρώπινης φυλής, στη σταδιακή βελτίωσή της, να σταματήσει να τρώει ζώα.
ΕΡΓΑ:
Πολλά από τα έργα του Θορώ δε δημοσιεύθηκαν όσο ζούσε, συμπεριλαμβανομένων των ημερολογίων του και πολλών ημιτελών χειρογράφων.
“Aulus Persius Flaccus” (1840)
Η υπηρεσία (1840)
“Μια βόλτα στη Γουαχουσέτη» (1842)
“Ο Παράδεισος (να ανακτηθεί)» (1843)
“Ο ιδιοκτήτης” (1843)
“Σερ Γουόλτερ Ράλεϊ» (1844)
“Κήρυκας της Ελευθερίας» (1844)
“Wendell Phillips Πριν από το Λύκειο Concord” (1845)
“Η μεταρρύθμιση και οι μεταρρυθμιστές» (1846–48)
“Ο Thomas Carlyle και τα έργα του» (1847)
Μια εβδομάδα στους ποταμούς Concord και Merrimack (1849)
“Αντίσταση στην πολιτική κυβέρνηση», ή «πολιτική ανυπακοή», ή «Σχετικά με το καθήκον της πολιτικής ανυπακοής» (1849)
“Μια εκδρομή στον Καναδά” (1853)
“Δουλεία στη Μασαχουσέτη» (1854)
Γουόλντεν (1854)
“Μια έκκληση για τον καπετάνιο Τζον Μπράουν» (1859)
“Παρατηρήσεις μετά τον απαγχονισμό του Τζον Μπράουν» (1859)
“Οι τελευταίες μέρες του Τζον Μπράουν» (1860)
“Περπατώντας» (1862)
“Φθινοπωρινές αποχρώσεις” (1862)
“Άγρια μήλα: Η ιστορία της μηλιάς” (1862)
“Η πτώση του φύλλου” (1863)
Εκδρομές (1863)
“Ζωή χωρίς αρχές» (1863)
“Νύχτα και σεληνόφως” (1863)
“Το φως των υψιπέδων” (1864)
“The Maine Woods” (1864 πλήρως σχολιασμένη έκδοση. Jeffrey S. Cramer, επιμ., Yale University Press, 2009
“Cape Cod” (1865)
«Γράμματα σε διάφορα πρόσωπα» (1865)
Ένας Γιάνκης στον Καναδά, με έγγραφα κατά της δουλείας και μεταρρύθμισης (1866)
“Νωρίς την άνοιξη στη Μασαχουσέτη” (1881)
“Καλοκαίρι” (1884)
“Χειμώνας” (1888)
“Φθινόπωρο” (1892)
Διάφορα (1894)[191]
Γνωστές επιστολές του Henry David Thoreau (1894)
Ποιήματα της φύσης (1895)
Μερικές ανέκδοτες επιστολές του Henry D. και της Sophia E. Thoreau (1898)
Το πρώτο και το τελευταίο ταξίδι του Θορώ (1905)
Εφημερίδα του Henry David Thoreau (1906)
The Correspondence of Henry David Thoreau επιμέλεια Walter Harding και Carl Bode (Washington Square: New York University Press, 1958)
«Έγινα όρθιος και μόνος»
«Το γαλαζοπούλι κουβαλάει τον ουρανό στην πλάτη του» (Stanyan, 1970)
“The Dispersion of Seeds” δημοσιευμένο ως Faith in a Seed (Island Press, 1993)
The Indian Notebooks (1847–1861) επιλογές από τον Richard F. Fleck
Wild Fruits (Ημιτελής κατά το θάνατό του, W.W. Norton, 1999)=========================
Walden
Το Walden δημοσιεύθηκε 1η φορά ως Walden; ή, Life in the Woods είναι ένα βιβλίο του 1854 από τον Αμερικανό υπερβατικό συγγραφέα Henry David Thoreau. Το κείμενο είναι ένας στοχασμός πάνω στην απλή διαβίωση του συγγραφέα στο φυσικό περιβάλλον. Το έργο είναι μέρος της προσωπικής διακήρυξης της ανεξαρτησίας, του κοινωνικού πειράματος, του ταξιδιού της πνευματικής ανακάλυψης, της σάτιρας και, σε κάποιο βαθμό, ενός εγχειριδίου αυτοδυναμίας. Περιγράφει λεπτομερώς τις εμπειρίες του Thoreau στη διάρκεια 2 ετών, 2 μηνών και 2 μερών σε καμπίνα που έχτισε κοντά στο Walden Pond μέσα σε δασική έκταση που ανήκει στον φίλο και μέντορά του Ralph Waldo Emerson, κοντά στο Concord της Μασαχουσέτης.
Ο Thoreau κάνει ακριβείς επιστημονικές παρατηρήσεις της φύσης καθώς και μεταφορικές και ποιητικές χρήσεις των φυσικών φαινομένων. Προσδιορίζει πολλά φυτά και ζώα τόσο με τα δημοφιλή όσο και με τα επιστημονικά τους ονόματα, καταγράφει λεπτομερώς το χρώμα και τη σαφήνεια διαφορετικών υδάτινων σωμάτων, χρονολογεί με ακρίβεια και περιγράφει την κατάψυξη και την απόψυξη της λίμνης και αφηγείται τα πειράματά του για να μετρήσει το βάθος και το σχήμα του πυθμένα της υποτιθέμενης «απύθμενης» λίμνης Walden.
Υπήρξαν πολλές εικασίες ως προς το γιατί ο Thoreau πήγε να ζήσει στη λίμνη. Ο Ε. Β. Γουάιτ δήλωσε σε αυτό το σημείωμα, “Ο Χένρι πήγε στη μάχη όταν πήγε στο δάσος κι το Γουόλντεν είναι η αναφορά ενός ανθρώπου που σπαράσσεται από δύο ισχυρές κι αντίθετες ορμές -την επιθυμία να απολαύσει τον κόσμο και τη παρόρμηση να βάλει τον κόσμο στη θέση του“, ενώ ο Λέων Μαρξ σημείωσε ότι η παραμονή του Θορώ στη λίμνη Γουόλντεν ήταν ένα πείραμα βασισμένο στη μέθοδο και τη φύση του δασκάλου του Έμερσον κι ότι ήταν ένα έκθεση ενός πειράματος στην υπερβατική ποιμαντική. Άλλοι έχουν υποθέσει ότι η πρόθεσή του στη διάρκεια της παραμονής του στο Walden Pond ήταν να διεξάγει ένα πείραμα: Θα μπορούσε να επιβιώσει, ενδεχομένως ακόμη και να ευδοκιμήσει, αφαιρώντας όλες τις περιττές πολυτέλειες, ζώντας μια απλή, απλή ζωή σε ριζικά μειωμένες συνθήκες. Το σκέφτηκε ως ένα πείραμα στην οικιακή οικονομία. Αν κι ο Thoreau πήγε στο Walden για να ξεφύγει απ’ αυτό που θεωρούσε υπερ-πολιτισμό κι αναζητώντας την ωμή κι άγρια απόλαυση της άγριας φύσης, πέρασε επίσης σημαντικό μέρος του χρόνου του διαβάζοντας και γράφοντας.
Ο Θορώ χρησιμοποίησε το χρόνο του στο Walden Pond (4/7/1845 – 6/9/1847) για να γράψει το 1ο του βιβλίο, A Week on the Concord and Merrimack Rivers (1849). Η εμπειρία ενέπνευσε αργότερα το Walden, που συμπιέζει το χρόνο σε ημερολογιακό έτος και χρησιμοποιεί περάσματα 4 εποχών για να συμβολίσει την ανθρώπινη ανάπτυξη. Βυθίζοντας τον εαυτό του στη φύση, ήλπιζε ν’ αποκτήσει πιο αντικειμενική κατανόηση της κοινωνίας μέσω της ενδοσκόπησης. Η απλή διαβίωση κι η αυτάρκεια ήταν οι άλλοι στόχοι του. Το όλο έργο ήταν εμπνευσμένο από την υπερβατική φιλοσοφία, ένα κεντρικό θέμα της αμερικανικής ρομαντικής περιόδου.
“Πήγα στο δάσος επειδή ήθελα να ζήσω σκόπιμα, να αντιμετωπίσω μόνο τα βασικά γεγονότα της ζωής και να δω αν δεν μπορούσα να μάθω τι έπρεπε να διδάξει και τι όχι, όταν ήρθα να πεθάνω, να ανακαλύψω ότι δεν είχα ζήσει. Δεν ήθελα να ζήσω αυτό που δεν ήταν ζωή, η ζωή είναι τόσο αγαπητή. Ούτε ήθελα να κάνω τη παραίτηση, εκτός αν ήταν απολύτως απαραίτητο. Ήθελα να ζήσω βαθιά και να ρουφήξω όλο το μεδούλι της ζωής, να ζήσω τόσο γερά και σαν Σπαρτιάτης ώστε να καταστρέψω όλα όσα δεν ήταν ζωή, να κόψω μια πλατειά λωρίδα και να ξυριστώ κοντά, να οδηγήσω τη ζωή σε μια γωνία και να τη μειώσω στους χαμηλότερους όρους της κι αν αποδεικνυόταν κακή, Γιατί λοιπόν να αποκτήσουμε όλη και γνήσια κακία του και να δημοσιεύσουμε τη κακία του στον κόσμο; Ή αν ήταν υπέροχο, να το γνωρίσω εκ πείρας και να μπορέσω να δώσω μια αληθινή περιγραφή του στην επόμενη εκδρομή μου“.
Εν μέρει απομνημονεύματα και εν μέρει πνευματική αναζήτηση, το Walden ξεκινά με την ανακοίνωση ότι πέρασε 2 χρόνια στο Walden Pond ζώντας απλή ζωή χωρίς κανενός είδους υποστήριξη. Υπενθυμίζεται στους αναγνώστες ότι τη στιγμή της δημοσίευσης, επέστρεψε στη ζωή ανάμεσα στους πολιτισμένους. Το βιβλίο χωρίζεται σε διάφορα κεφάλαια, που καθένα επικεντρώνεται σε συγκεκριμένα θέματα:
Οικονομία: Σε αυτό το πρώτο και μεγαλύτερο κεφάλαιο, ο Thoreau περιγράφει το έργο του: μια διετής, δίμηνη και διήμερη διαμονή σε ένα ζεστό, σφιχτά βότσαλο και σοβατισμένο, αγγλικού στιλ εξοχικό σπίτι 10 επί 15 ποδιών στο δάσος κοντά στη λίμνη Walden. Το κάνει αυτό, λέει, για να δείξει τα πνευματικά οφέλη ενός απλοποιημένου τρόπου ζωής. Προμηθεύει εύκολα τα τέσσερα απαραίτητα για τη ζωή (τροφή, στέγη, ρούχα και καύσιμα) με τη βοήθεια της οικογένειας και των φίλων, ιδιαίτερα της μητέρας του, του καλύτερου φίλου του και του κυρίου και της κυρίας Ralph Waldo Emerson. Ο τελευταίος παρείχε στον Thoreau μια ανταλλαγή εργασίας: θα μπορούσε να χτίσει ένα μικρό σπίτι και να φυτέψει έναν κήπο αν καθάριζε κάποια γη στο δάσος και έκανε άλλες δουλειές ενώ ήταν εκεί. Ο Thoreau καταγράφει σχολαστικά τις δαπάνες και τα κέρδη του, αποδεικνύοντας την κατανόησή του για την «οικονομία», καθώς χτίζει το σπίτι του και αγοράζει και καλλιεργεί τρόφιμα. Το κόστος του σπιτιού είναι 28,12 δολάρια ΗΠΑ (ισοδύναμο με 919,52 δολάρια το 2023) και ο Thoreau δίνει «τις λεπτομέρειες επειδή πολύ λίγοι είναι σε θέση να πουν ακριβώς τι κοστίζουν τα σπίτια τους και ακόμα λιγότεροι, αν υπάρχουν, το ξεχωριστό κόστος των διαφόρων υλικών που τα συνθέτουν:
Πού έζησα και για ποιο λόγο έζησα: Θυμάται τις σκέψεις του για τα μέρη που έμεινε πριν επιλέξει τη λίμνη Walden και παραθέτει τη συμβουλή του Ρωμαίου φιλοσόφου Cato “σκεφτείτε να αγοράσετε ένα αγρόκτημα πολύ προσεκτικά πριν υπογράψετε τα έγγραφα“. Οι δυνατότητές του περιελάμβαναν ένα κοντινό αγρόκτημα Hollowell (όπου η σύζυγος αποφάσισε απροσδόκητα ότι ήθελε να κρατήσει το αγρόκτημα). Ο Θορώ πηγαίνει στο δάσος ονειρευόμενος μιαν ύπαρξη απαλλαγμένη από υποχρεώσεις και γεμάτη ελεύθερο χρόνο. Ανακοινώνει ότι κατοικεί μακρυά από τις κοινωνικές σχέσεις που αντιπροσωπεύει το ταχυδρομείο και το μεγαλύτερο μέρος του κεφαλαίου επικεντρώνεται στις σκέψεις του ενώ κατασκευάζει και ζει στο νέο του σπίτι στο Walden.
Ανάγνωση: Ο Θορώ συζητά τα οφέλη της κλασσικής λογοτεχνίας, κατά προτίμηση στο πρωτότυπο ελληνικό ή λατινικό, και θρηνεί για την έλλειψη πολυπλοκότητας στην Ομόνοια που είναι εμφανής στη δημοτικότητα της απλής λογοτεχνίας. Αγαπούσε επίσης να διαβάζει βιβλία από ταξιδιώτες του κόσμου. Λαχταρά μια εποχή που κάθε χωριό της Νέας Αγγλίας θα υποστηρίζει σοφούς για να εκπαιδεύσει και έτσι να εξευγενίσει τον πληθυσμό.
Ήχους: Ενθαρρύνει τον αναγνώστη να είναι πάντα σε εγρήγορση και να κοιτά πάντα αυτό που πρέπει να δει. Αν κι η αλήθεια μπορεί να βρεθεί στη λογοτεχνία, μπορεί επίσης να βρεθεί στη φύση. Εκτός από την αυτο-ανάπτυξη, η ανάπτυξη της αντίληψης ενός ατόμου μπορεί επίσης να ανακουφίσει τη πλήξη. Αντί να ψάχνει στο εξωτερικό για διασκέδαση, στη κοινωνία και στο θέατρο, η ίδια η ζωή του, συμπεριλαμβανομένων των υποτιθέμενων βαρετών ασχολιών όπως οι δουλειές του σπιτιού, γίνεται πηγή διασκέδασης που δεν παύει ποτέ να είναι μυθιστόρημα. Ομοίως, απολαμβάνει ευχαρίστηση στους ήχους που γεμίζουν τη καμπίνα του: καμπάνες εκκλησιών που χτυπούν, άμαξες που κροταλίζουν και βουίζουν, αγελάδες που χαμηλώνουν, μαστίγιο που τραγουδά, κουκουβάγιες που πυροβολούν, βατράχια που κροταλίζουν και κωπηλάτες που κλαψουρίζουν. Όλοι οι ήχοι που ακούγονται στη μεγαλύτερη δυνατή απόσταση, υποστηρίζει, παράγουν ένα και το αυτό αποτέλεσμα.
Μοναξιά: Αντανακλά το αίσθημα της μοναξιάς. Εξηγεί πώς μπορεί να συμβεί ακόμη και μεταξύ των συντρόφων αν η καρδιά κάποιου δεν είναι ανοιχτή σε αυτούς. Διαλογίζεται σχετικά με τις απολαύσεις της διαφυγής από τη κοινωνία και τα ασήμαντα πράγματα που συνεπάγεται η κοινωνία (κουτσομπολιά, καυγάδες κ.λπ.). Σκέφτεται επίσης τη νέα του σύντροφο, έναν παλιό άποικο που φτάνει εκεί κοντά και μια ηλικιωμένη γυναίκα με μεγάλη μνήμη («η μνήμη πηγαίνει πιο πίσω από τη μυθολογία»). Ο Thoreau επανειλημμένα αναλογίζεται τα οφέλη της φύσης και της βαθειάς επικοινωνίας του μαζί της και δηλώνει ότι το μόνο φάρμακο που χρειάζεται είναι ένα ρεύμα πρωινού αέρα.
Επισκέπτες: Μιλά για το πώς απολαμβάνει τη συντροφικότητα (παρά την αγάπη του για τη μοναξιά) κι αφήνει πάντα 3 καρέκλες έτοιμες για τους επισκέπτες. Ολόκληρο το κεφάλαιο επικεντρώνεται στο πηγαινέλα των επισκεπτών και πώς έχει περισσότερους επισκέπτες στο Walden από ό,τι στη πόλη. Δέχεται επισκέψεις από όσους ζουν ή εργάζονται κοντά και δίνει ιδιαίτερη προσοχή σε έναν Γαλλοκαναδό ξυλουργό που ονομάζεται Alec Thérien. Σε αντίθεση με τον Thoreau, ο Thérien δεν μπορεί να διαβάσει ή να γράψει και περιγράφεται ως ζωώδης. Συγκρίνει το Thérien με το ίδιο το Walden Pond. Έπειτα, αναλογίζεται τις γυναίκες και τα παιδιά που φαίνεται να απολαμβάνουν τη λίμνη περισσότερο από τους άνδρες και πώς οι άνδρες περιορίζονται επειδή οι ζωές τους καταλαμβάνονται.
Το χωράφι φασολιών: Προβληματισμός σχετικά με τη φύτευση του και την απόλαυση αυτής της νέας δουλειάς/χόμπι. Αγγίζει τις χαρές του περιβάλλοντός του, τις εικόνες και τους ήχους της φύσης, αλλά και τους στρατιωτικούς ήχους γύρω του. Το υπόλοιπο κεφάλαιο επικεντρώνεται στα κέρδη του και στη καλλιέργεια (συμπεριλαμβανομένου του τρόπου με τον οποίο ξοδεύει λίγο λιγότερο από 15 δολάρια σε αυτό).
Το χωριό: Το κεφάλαιο επικεντρώνεται στις σκέψεις του σχετικά με τα ταξίδια που κάνει αρκετές φορές τη βδομάδα στο Concord, όπου συγκεντρώνει τα τελευταία κουτσομπολιά και συναντά τους κατοίκους της πόλης. Σε ένα από τα ταξίδια του στο Concord, κρατείται και φυλακίζεται για την άρνησή του να πληρώσει φόρο δημοσκόπησης στο κράτος που αγοράζει και πωλεί άνδρες, γυναίκες και παιδιά, όπως τα βοοειδή στη πόρτα της γερουσίας του.
Οι λίμνες: Το φθινόπωρο, συζητά για την ύπαιθρο και γράφει τις παρατηρήσεις του σχετικά με τη γεωγραφία της λίμνης Walden και των γειτόνων της: Flint’s Pond (ή Sandy Pond), White Pond και Goose Pond. Αν κι η λίμνη του Flint είναι η μεγαλύτερη, οι αγαπημένες του Thoreau είναι οι λίμνες Walden και White, που τις περιγράφει ως πιο όμορφες από τα διαμάντια.
Baker Farm: Ενώ βρίσκεται σε μια απογευματινή βόλτα στο δάσος, παγιδεύεται σε μια καταιγίδα και βρίσκει καταφύγιο στη βρώμικη, θλιβερή καλύβα του Τζον Φιλντ, ενός απένταρου αλλά σκληρά εργαζόμενου Ιρλανδού αγρότη, της γυναίκας και των παιδιών του. Ο Θορώ προτρέπει τον Φιλντ να ζήσει μια απλή αλλά ανεξάρτητη κι ικανοποιητική ζωή στο δάσος, ελευθερώνοντας έτσι τον εαυτό του από εργοδότες και πιστωτές. Όμως ο Ιρλανδός δεν θα εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες του για πολυτέλεια και την αναζήτηση του αμερικανικού ονείρου.
Ανώτεροι νόμοι: Ο Thoreau συζητά αν είναι απαραίτητο το κυνήγι άγριων ζώων κι η κατανάλωση κρέατος. Συμπεραίνει ότι ο πρωτόγονος, σαρκικός αισθησιασμός των ανθρώπων τους οδηγεί να σκοτώνουν και να τρώνε ζώα κι ότι ένα άτομο που υπερβαίνει αυτή την τάση είναι ανώτερο από κείνους που δεν μπορούν. Ο Thoreau τρώει ψάρι και περιστασιακά αλάτισμένο χοιρινό. Εκτός από τη χορτοφαγία, επαινεί την αγνότητα, την εργασία και τον ολοκληρωτισμό. Αναγνωρίζει επίσης ότι οι ιθαγενείς Αμερικανοί πρέπει να κυνηγούν και να σκοτώνουν άλκες για επιβίωση στο The Maine Woods και τρώει άλκες σε ένα ταξίδι στο Maine ενώ ζούσε στο Walden. Ακολουθεί μια λίστα με τους νόμους που αναφέρει:
Πρέπει κανείς να αγαπά την άγρια φύση όσο αγαπά και την καλή.
Αυτό που οι άνθρωποι ήδη γνωρίζουν ενστικτωδώς είναι η αληθινή ανθρωπότητα.
Ο κυνηγός είναι ο μεγαλύτερος φίλος του ζώου που θηρεύεται.
Κανείς άνθρωπος μεγαλύτερος απ’ έναν έφηβο δε θα δολοφονούσε αναίτια οποιοδήποτε πλάσμα που σέβεται τη ζωή του όσο κι ο δολοφόνος.
Αν η μέρα κι η νύχτα κάνουν κάποιον χαρούμενο, είναι επιτυχημένος.
Η ψηλότερη μορφή αυτοσυγκράτησης είναι να μπορεί να συντηρήσεις όχι άλλα ζώα, αλλά φυτά και καλλιέργειες που καλλιεργούνται απ’ τη γη.
Ωμοί γείτονες: Αυτό το κεφάλαιο είναι μια απλοποιημένη εκδοχή μιας από τις συνομιλίες του με τον William Ellery Channing, που μερικές φορές τονε συνόδευε σε αλιευτικά ταξίδια όταν ο Channing είχε έρθει από το Concord. Η συζήτηση αφορά έναν ερημίτη (Thoreau) κι έναν ποιητή (Channing) και πώς ο ποιητής απορροφάται στα σύννεφα ενώ ο ερημίτης ασχολείται με το πιο πρακτικό έργο να πιάσει ψάρια για δείπνο και πώς στο τέλος, ο ποιητής μετανιώνει για την αποτυχία του να πιάσει ψάρια. Το κεφάλαιο αναφέρει επίσης την αλληλεπίδραση του Thoreau με ένα ποντίκι με το οποίο ζει, μια σκηνή στην οποία ένα μυρμήγκι μάχεται ένα μικρότερο μυρμήγκι και τις συχνές συναντήσεις του με γάτες.
Θέρμανση σπιτιού: Αφού μαζέψει τα μούρα του Νοέμβρη στο δάσος, προσθέτει μια καμινάδα και τελικά σοβαντίζει τους τοίχους του ανθεκτικού σπιτιού του για να εξορκίσει το κρύο του επερχόμενου χειμώνα. Βάζει επίσης μια καλή προσφορά καυσόξυλων κι εκφράζει αγάπη για το ξύλο και τη φωτιά.
Πρώην κάτοικοι και χειμερινοί επισκέπτες: Αφηγείται τις ιστορίες ανθρώπων που ζούσαν στο παρελθόν κοντά στη λίμνη Walden. Στη συνέχεια, μιλά για μερικούς από τους επισκέπτες που δέχεται στη διάρκεια του χειμώνα: έναν αγρότη, έναν ξυλοκόπο και τον καλύτερό του φίλο, τον ποιητή Ellery Channing.
Χειμερινά ζώα: Διασκεδάζει παρακολουθώντας άγρια ζώα στη διάρκεια του χειμώνα. Αφηγείται τις παρατηρήσεις του για κουκουβάγιες, λαγούς, κόκκινους σκίουρους, ποντίκια και διάφορα πουλιά καθώς κυνηγούν, τραγουδούν και τρώνε τα υπολείμματα και το καλαμπόκι που τους έβαλε. Περιγράφει επίσης ένα κυνήγι αλεπούς που περνά.
Η λίμνη το χειμώνα: Περιγράφει τη λίμνη Walden όπως εμφανίζεται στη διάρκεια του χειμώνα. Λέει ότι έχει ακούσει τα βάθη του κι έχει εντοπίσει μια υπόγεια έξοδο. Στη συνέχεια, αφηγείται πώς 100 εργάτες ήρθαν να κόψουν μεγάλα κομμάτια πάγου από τη λίμνη για να σταλούν στις Καρολίνες.
Άνοιξη: Καθώς φτάνει η άνοιξη, το Walden κι οι άλλες λίμνες λιώνουν με ισχυρές βροντές και βουητό. Απολαμβάνει να παρακολουθεί την απόψυξη κι εκστασιάζεται καθώς γίνεται μάρτυρας της πράσινης αναγέννησης της φύσης. Παρακολουθεί τις χήνες να φτερουγίζουν βόρεια κι ένα γεράκι να παίζει μόνο του στον ουρανό. Καθώς η φύση ξαναγεννιέται, υπονοεί ο αφηγητής, το ίδιο υπονοεί κι αυτός.
Συμπέρασμα: Στο τελευταίο κεφάλαιο, επικρίνει τη συμμόρφωση: “Αν ένας άνθρωπος δεν συμβαδίζει με τους συντρόφους του, ίσως είναι επειδή ακούει έναν διαφορετικό ντράμερ. Ας πατήσει στη μουσική που ακούει, όσο μετρημένη ή μακρινή κι αν είναι“. Κάνοντάς το αυτό, οι άνθρωποι μπορούν να βρουν ευτυχία κι αυτοεκπλήρωση. Δεν λέω ότι ο Ιωάννης ή ο Ιωνάθαν θα τα συνειδητοποιήσουν όλα αυτά. Αλλά τέτοιος είναι ο χαρακτήρας εκείνου του αύριο που η απλή παρέλευση του χρόνου δεν μπορεί ποτέ να κάνει να ξημερώσει. Το φως που σβήνει τα μάτια μας είναι σκοτάδι για μας. Μόνο κείνη η μέρα ξημερώνει που είμαστε ξύπνιοι. Υπάρχει περισσότερη μέρα για να ξημερώσει. Ο ήλιος δεν είναι παρά ένα πρωινό αστέρι.
“Το Walden είναι δύσκολο βιβλίο να διαβαστεί για τρεις λόγους: Πρώτον, γράφτηκε σε μια παλαιότερη πεζογραφία, η οποία χρησιμοποιεί χειρουργικά ακριβή γλώσσα, εκτεταμένες, αλληγορικές μεταφορές, μακρές και σύνθετες παραγράφους και προτάσεις και ζωντανές, λεπτομερείς και διορατικές περιγραφές. Ο Thoreau δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει μεταφορές, υπαινιγμούς, υποτιμήσεις, υπερβολές, προσωποποίηση, ειρωνεία, σάτιρα, μετωνυμία, συνεκδοχή και οξύμωρα και μπορεί να μετατοπιστεί από μια επιστημονική σε μια υπερβατική άποψη στη μέση της πρότασης. Δεύτερον, η λογική της βασίζεται σε μια διαφορετική κατανόηση της ζωής, σε αντίθεση με αυτό που οι περισσότεροι άνθρωποι θα αποκαλούσαν κοινή λογική. Κατά ειρωνικό τρόπο, αυτή η λογική βασίζεται σε αυτό που οι περισσότεροι άνθρωποι λένε ότι πιστεύουν. Ο Thoreau, αναγνωρίζοντας αυτό, γεμίζει τον Walden με σαρκασμό, παράδοξα και διπλές εισόδους. Του αρέσει να πειράζει, να προκαλεί και ακόμη και να ξεγελά τους αναγνώστες του. Και τρίτον, αρκετά συχνά οποιεσδήποτε λέξεις θα ήταν ανεπαρκείς για να εκφράσουν πολλές από τις μη λεκτικές ιδέες του Thoreau για την αλήθεια. Ο Thoreau πρέπει να χρησιμοποιήσει μη κυριολεκτική γλώσσα για να εκφράσει αυτές τις έννοιες και ο αναγνώστης πρέπει να φτάσει για να καταλάβει“.
— Κεν Κίφερ
Το Walden τονίζει τη σημασία της μοναξιάς, της περισυλλογής και της εγγύτητας με τη φύση στην υπέρβαση της «απελπισμένης» ύπαρξης που, υποστηρίζει, είναι η μοίρα των περισσότερων ανθρώπων. Το βιβλίο δεν είναι μια παραδοσιακή αυτοβιογραφία, αλλά συνδυάζει την αυτοβιογραφία με μια κοινωνική κριτική των καταναλωτικών και υλιστικών συμπεριφορών του σύγχρονου δυτικού πολιτισμού και της απόστασής του και της καταστροφής της φύσης. Η εγγύτητα του Thoreau με την κοινωνία Concord και ο θαυμασμός του για την κλασική λογοτεχνία υποδηλώνουν ότι το βιβλίο δεν είναι απλώς μια κριτική της κοινωνίας, αλλά και μια προσπάθεια δημιουργικής εμπλοκής με τις καλύτερες πτυχές του σύγχρονου πολιτισμού. Υπάρχουν σημάδια ασάφειας ή μια προσπάθεια να δούμε μια εναλλακτική πλευρά σε κάτι κοινό. Μερικά από τα κύρια θέματα που υπάρχουν στο κείμενο είναι:
Αυτοδυναμία: Ο Θορώ αρνείται συνεχώς να «χρειάζεται» τη συντροφιά των άλλων. Αν και συνειδητοποιεί τη σημασία και τη σημασία του, θεωρεί περιττό να το αναζητά πάντα. Η αυτοδυναμία, γι ‘αυτόν, είναι οικονομική και κοινωνική και είναι μια αρχή που από την άποψη των οικονομικών και διαπροσωπικών σχέσεων είναι πιο πολύτιμη από οτιδήποτε άλλο. Για τον Thoreau, η αυτοδυναμία μπορεί να είναι τόσο πνευματική όσο και οικονομική. Η αυτοδυναμία ήταν ένα βασικό δόγμα του υπερβατισμού, που εκφράστηκε περίφημα στο δοκίμιο του Emerson “Self-Reliance”.
Απλότητα: Η απλότητα φαίνεται να είναι το πρότυπο ζωής του Thoreau. Σε όλο το βιβλίο, ο Thoreau επιδιώκει συνεχώς να απλοποιήσει τον τρόπο ζωής του: μπαλώνει τα ρούχα του αντί να αγοράζει καινούργια, ελαχιστοποιεί την καταναλωτική του δραστηριότητα και βασίζεται στον ελεύθερο χρόνο και στον εαυτό του για τα πάντα.
Πρόοδος: Σε έναν κόσμο όπου όλοι και όλα είναι πρόθυμα να προχωρήσουν από την άποψη της προόδου, ο Thoreau βρίσκει πεισματάρης και σκεπτικός να πιστεύει ότι οποιαδήποτε εξωτερική βελτίωση της ζωής μπορεί να φέρει εσωτερική ειρήνη και ικανοποίηση.
Η ανάγκη για πνευματική αφύπνιση: Η πνευματική αφύπνιση είναι ο τρόπος για να βρούμε και να συνειδητοποιήσουμε τις αλήθειες της ζωής που συχνά θάβονται κάτω από τα αναχώματα των καθημερινών υποθέσεων. Ο Θορώ θεωρεί ότι η πνευματική αφύπνιση είναι η πεμπτουσία της ζωής. Είναι η πηγή από την οποία ρέουν όλα τα άλλα θέματα.
Ο άνθρωπος ως μέρος της φύσης
Η φύση και η αντανάκλαση των ανθρώπινων συναισθημάτων
Το κράτος ως άδικο και διεφθαρμένο
Διαλογισμός: Ο Thoreau ήταν ένας άπληστος διαλογιστής και συχνά μιλούσε για τα οφέλη του διαλογισμού.
Υπομονή: Ο Thoreau συνειδητοποιεί ότι οι μέθοδοι που προσπαθεί να χρησιμοποιήσει στο Walden Pond δεν θα θεσμοθετηθούν στο εγγύς μέλλον. Δεν του αρέσει ο συμβιβασμός, οπότε πρέπει να περιμένει να συμβεί η αλλαγή. Δεν απομονώνεται στο δάσος της Μασαχουσέτης για πάνω από 2 χρόνια για δικό του όφελος. Θέλει να μεταμορφώσει τον κόσμο γύρω του, αλλά καταλαβαίνει ότι θα χρειαστεί χρόνος. Το Walden έχει αποτελέσει αντικείμενο πολλών επιστημονικών άρθρων. Βιβλιοκριτικοί, κριτικοί, μελετητές και πολλοί άλλοι έχουν δημοσιεύσει βιβλιογραφία για το Walden του Thoreau.
Ο Thoreau αφηγείται προσεκτικά το χρόνο του στο δάσος μέσα από τη γραφή του στο Walden. Οι κριτικοί έχουν αναλύσει διεξοδικά τα διαφορετικά στυλ γραφής που χρησιμοποιεί. Ο κριτικός Nicholas Bagnall γράφει ότι οι παρατηρήσεις του για τη φύση είναι λυρικές κι ακριβείς. Ένας άλλος κριτικός, ο Henry Golemba, ισχυρίζεται ότι το στυλ γραφής του Walden είναι πολύ φυσικό. Χρησιμοποιεί διάφορα στυλ γραφής όπου οι λέξεις του είναι τόσο περίπλοκες όσο κι απλές ταυτόχρονα. Η επιλογή των λέξεων του μεταφέρει συγκεκριμένη διάθεση. Π.χ. όταν περιγράφει τη σιωπή της φύσης, ο αναγνώστης μπορεί να αισθανθεί κι αυτή τη γαλήνια στιγμή. Συνεχίζει να συνδέεται με τη φύση σ’ όλο το βιβλίο, επειδή θέλει να απεικονίσει αυτό που βίωσε κι είδε.
Πολλοί μελετητές τον έχουνε συγκρίνει με τον συνάδελφό του υπερβατικό συγγραφέα Έμερσον. Αν κι ο Έμερσον ήταν 14 χρόνια μεγαλύτερός του, μεγάλο μέρος της γραφής του Θορώ επηρεάστηκε. Ο κριτικός John Brooks Moore εξέτασε τη σχέση μεταξύ Thoreau κι Emerson και τις επιπτώσεις που ‘χε στα αντίστοιχα έργα τους. Ισχυρίζεται ότι ο Thoreau δεν μιμήθηκε απλώς το έργο του Emerson, αλλά ήταν στη πραγματικότητα ο πιο κυρίαρχος στη σχέση. Ο Thoreau έχει μάθει από τον Emerson και κάποιος Emersonism μπορεί να βρεθεί στα έργα του, αλλά το έργο του είναι διαφορετικό απ’ αυτό του Emerson. Πολλοί κριτικοί έχουν επίσης δει την επιρροή του Thomas Carlyle (μεγάλη επιρροή στον Emerson), ιδιαίτερα στη χρήση από τον Thoreau μιας εκτεταμένης μεταφοράς ρούχων, που ο Carlyle είχε χρησιμοποιήσει στο Sartor Resartus (1831).
Οι μελετητές έχουν αναγνωρίσει τη χρήση βιβλικών υπαινιγμών από το Walden. Τέτοιοι υπαινιγμοί είναι χρήσιμα εργαλεία για να πειστούν οι αναγνώστες επειδή η Αγία Γραφή θεωρείται ως το κύριο βιβλίο της αλήθειας. Σύμφωνα με τη μελετήτρια Judith Saunders, ο χαρακτηριστικός βιβλικός υπαινιγμός που προσδιορίζεται στο βιβλίο είναι, “Το Walden ήταν νεκρό κι είναι ζωντανό ξανά“. Αυτό είναι σχεδόν αυτολεξεί από το κατά Λουκάν 15.11-32. Ο Thoreau προσωποποιεί το Walden Pond για να προωθήσει την ιστορία που σχετίζεται με τη Βίβλο. Συγκρίνει τη διαδικασία θανάτου κι αναγέννησης της λίμνης με την αυτο-μεταμόρφωση στους ανθρώπους.
Το Walden γνώρισε κάποια επιτυχία στη κυκλοφορία του, αλλά χρειάστηκαν 5 χρόνια για να πουλήσει 2.000 αντίτυπα και στη συνέχεια εξαντλήθηκε μέχρι το θάνατο του Thoreau το 1862. Παρά το αργό ξεκίνημά του, οι μεταγενέστεροι κριτικοί το επαίνεσαν ως αμερικανικό κλασσικό που εξερευνά τη φυσική απλότητα, την αρμονία και την ομορφιά. Ο Αμερικανός ποιητής, Robert Frost, έγραψε για τον Thoreau: “Σε ένα βιβλίο… ξεπερνά όλα όσα είχαμε στην Αμερική”.
Συχνά θεωρείται ότι οι κριτικοί αρχικά αγνόησαν το Walden κι ότι εκείνοι που αξιολόγησαν το βιβλίο ήταν ομοιόμορφα μοιρασμένοι ή ελαφρώς πιο αρνητικοί παρά θετικοί στην αξιολόγησή τους γι’ αυτό. Όμως, οι ερευνητές έχουν δείξει ότι το Walden στη πραγματικότητα ήταν πιο ευνοϊκά και ευρέως αποδεκτό από τους συγχρόνους του Thoreau από ό, τι υποψιαζόταν μέχρι τώρα. Από τις 66 αρχικές κριτικές που έχουν βρεθεί μέχρι στιγμής, 46 ήταν έντονα ευνοϊκές. Ορισμένες κριτικές ήταν μάλλον επιφανειακές, απλώς συνιστώντας το βιβλίο ή προβλέποντας την επιτυχία του με το κοινό. Άλλοι ήταν πιο μακροσκελείς, λεπτομερείς και λεπτοί τόσο με θετικά όσο και με αρνητικά σχόλια. Τα θετικά σχόλια περιελάμβαναν επαίνους για την ανεξαρτησία, τη πρακτικότητα, τη σοφία, την ανδρική απλότητα και την αφοβία του Θορώ. Λιγότερο από 3 βδομάδες μετά τη δημοσίευση του βιβλίου, ο μέντορας του Thoreau, Emerson, δήλωσε: “Όλοι οι Αμερικανοί είναι ευχαριστημένοι με το Walden όσο τόλμησαν να πουν“. Από την άλλη, οι όροι γραφικός ή εκκεντρικός εμφανίστηκαν σε περισσότερες από τις μισές αρχικές κριτικές του βιβλίου. Άλλοι όροι επικριτικοί για τον Θορώ περιελάμβαναν εγωιστές, παράξενους, μη πρακτικούς, προνομιούχους (ή γεννημένους στο αρχοντικό) και μισάνθρωπους. Μια ανασκόπηση συνέκρινε κι αντιπαρέβαλε τη μορφή ζωής του Thoreau με τον κομμουνισμό, πιθανώς όχι με την έννοια του μαρξισμού, αλλά αντί της κοινοτικής ζωής ή του θρησκευτικού κομμουνισμού. Ενώ εκτιμούσε την ελευθερία από τα υπάρχοντα, ο Θορώ δεν ήταν κοινός με την έννοια της άσκησης του μοιράσματος ή της αποδοχής της κοινότητας. Έτσι, ο κομμουνισμός είναι καλύτερος από τη μέθοδο του ερημίτη μας για ν’ απαλλαγούμε από το βάρος.
Σε αντίθεση με την ανδρική απλότητα του Thoreau, σχεδόν 20 χρόνια μετά το θάνατό του, ο Σκωτσέζος συγγραφέας Robert Louis Stevenson έκρινε την υποστήριξη του Thoreau να ζει μόνος στη φυσική απλότητα, εκτός από τη σύγχρονη κοινωνία, ως σημάδι θηλυπρέπειας αποκαλώντας το γυναικεία φροντίδα. Γιατί υπάρχει κάτι άνανδρο, κάτι σχεδόν ποταπό στον τρόπο ζωής. Ο ποιητής John Greenleaf Whittier επέκρινε αυτό που αντιλαμβανόταν ως το μήνυμα στο Walden ότι ο άνθρωπος πρέπει να χαμηλώσει τον εαυτό του στο επίπεδο ενός woodchuck και να περπατήσει στα 4 πόδια. Είπε: “Το Walden του Thoreau είναι ένα κεφαλαίο ανάγνωσμα, αλλά πολύ κακό και ειδωλολατρικό… Εξάλλου, για μένα, προτιμώ να περπατάω στα 2 πόδια“. Ο συγγραφέας Edward Abbey επέκρινε λεπτομερώς τις ιδέες και τις εμπειρίες του Thoreau στο Walden καθ ‘όλη τη διάρκεια της απάντησής του στον Walden με τίτλο Down the River with Thoreau, γραμμένο το 1980.
Σήμερα, παρά αυτές τις επικρίσεις, το Walden στέκεται ως ένα από τα πιο διάσημα λογοτεχνικά έργα της Αμερικής. Ο John Updike έγραψε για τον Walden: “Ενάμιση αιώνα μετά τη δημοσίευσή του, το Walden έχει γίνει ένα τέτοιο τοτέμ της νοοτροπίας επιστροφής στη φύση, συντηρητική, αντι-επιχειρηματική, πολιτικής ανυπακοής κι ο Thoreau τόσο ζωντανός διαδηλωτής, τόσο τέλειος κι ερημίτης άγιος, που το βιβλίο κινδυνεύει να είναι τόσο σεβαστό κι αδιάβαστο όσο η Βίβλος“. Ο Αμερικανός ψυχολόγος B.F. Skinner έγραψε ότι είχε μαζί του ένα αντίγραφο του Walden στα νιάτα του και τελικά έγραψε το Walden Two το 1945, μια φανταστική ουτοπία για 1.000 μέλη που ζουν μαζί σε μια κοινότητα εμπνευσμένη από το Thoreau.
Η Kathryn Schulz κατηγόρησε τον Thoreau για υποκρισία, μισανθρωπία κι ανακρίβειες με βάση τα γραπτά του στο Walden, αν κι αυτή η κριτική έχει θεωρηθεί ως εξαιρετικά επιλεκτική.
Ο Ολλανδός συγγραφέας και ψυχίατρος Frederik van Eeden χρησιμοποίησε τις ιδέες αυτού του βιβλίου για να δημιουργήσει το δικό του όραμα, πίσω στη φύση, στη κοινότητα Walden στην Ολλανδία το 1898.
Στο βιβλίο του 1948 Walden Two από τον συμπεριφορικό ψυχολόγο B.F. Skinner η πειραματική κοινότητα Walden Two αναφέρεται ότι έχει τα οφέλη της ζωής σε ένα μέρος όπως το Walden του Thoreau, αλλά με παρέα.
Η ταινία Walden του Jonas Mekas του 1968 είναι χαλαρά εμπνευσμένη από το βιβλίο.
Η 3λογία My Side of the Mountain (1959) του Jean Craighead George αντλεί σε μεγάλο βαθμό από θέματα που εκφράζονται στο Walden. Ο πρωταγωνιστής Sam Gribley έχει το παρατσούκλι “Thoreau” από έναν καθηγητή αγγλικών με τον οποίο γίνεται φίλος. Η 2η ταινία του Shane Carruth Upstream Color (2013) παρουσιάζει το Walden ως κεντρικό στοιχείο της ιστορίας της και βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στα θέματα που εξέφρασε ο Thoreau.
Το 1962, ο William Melvin Kelley τιτλοφόρησε το 1ο του μυθιστόρημα, A Different Drummer, από ένα διάσημο απόσπασμα του Walden: “Αν ένας άνθρωπος δεν συμβαδίζει με τους συντρόφους του, ίσως είναι επειδή ακούει έναν διαφορετικό ντράμερ“. Το απόσπασμα, καθώς και μια άλλη στροφή από το βιβλίο, εμφανίζεται ως επιγραφή στο μυθιστόρημα του Kelley, που απηχεί το θέμα του Thoreau για τον ατομικισμό. Το όνομα του γκέι ανδρικού πολιτιστικού και ειδησεογραφικού περιοδικού Drum, το οποίο άρχισε να εκδίδεται το 1964, εμπνεύστηκε από το ίδιο απόσπασμα, το οποίο εμφανίστηκε σε κάθε έκδοση.
Η ταινία του 1989 Dead Poets Society διαθέτει σε μεγάλο βαθμό ένα απόσπασμα από το Walden ως μοτίβο στη πλοκή.
Το φινλανδικό symphonic metal συγκρότημα Nightwish παράφρασε τη φράση “Αντί για αγάπη, παρά χρήματα, παρά φήμη, δώσε μου αλήθεια” στο τραγούδι τους του 2011 The Crow, the Owl and the Dove από το στούντιο άλμπουμ Imaginaerum. Κάνουν επίσης αρκετές αναφορές στο Walden στο 8ο στούντιο άλμπουμ τους Endless Forms Most Beautiful του 2015, συμπεριλαμβανομένου του τραγουδιού με τίτλο My Walden και του τραγουδιού Alpenglow.
Η εταιρεία έρευνας επενδύσεων Morningstar, Inc. ονομάστηκε για τη τελευταία πρόταση στο Walden από τον ιδρυτή και διευθύνοντα σύμβουλο Joe Mansueto και το “O” στο λογότυπο της εταιρείας έχει σχήμα ανατέλλοντος ηλίου.
Στο βιντεοπαιχνίδι Fallout 4 του 2015, που λαμβάνει χώρα στη Μασαχουσέτη, υπάρχει τοποθεσία που ονομάζεται Walden Pond, όπου ο παίκτης μπορεί να ακούσει έναν αυτοματοποιημένο τουριστικό οδηγό να περιγράφει λεπτομερώς την εμπειρία του Thoreau που ζει στην έρημο. Στην τοποθεσία υπάρχει ένα μικρό σπίτι που λέγεται ότι είναι το ίδιο σπίτι που έχτισε και έμεινε ο Θορώ.
Η Phoebe Bridgers αναφέρεται στο βιβλίο στο τραγούδι της Smoke Signals.
Το 2018, ο MC Lars κι ο Mega Ran κυκλοφόρησαν ένα τραγούδι που ονομάζεται Walden όπου συζητούν το βιβλίο και την επιρροή του.
Στο επεισόδιο του 1997 Weight Gain 4000 του South Park, ο Eric Cartman γράφει ένα βραβευμένο δοκίμιο που αντιγράφηκε από το Walden, αντικαθιστώντας το όνομα του Thoreau με το δικό του.
Ο καθηγητής Richard Primack από το Πανεπιστήμιο της Βοστώνης χρησιμοποιεί πληροφορίες από το Walden του Thoreau στην έρευνα για την κλιματική αλλαγή.
Προτείνεται ότι το είδος της γραφής της φύσης στην αμερικανική λογοτεχνία προέρχεται από το Walden του Thoreau…
