Εισαγωγή – Γενικά
Κατσούσικα Χοκουσάι: 36 Όψεις Του Όρους Φούτζι
Ukiyo-e ( 浮世 絵 , σημαίνει εικόνα-ες του πλωτού κόσμου) είναι είδος ιαπωνικής ζωγραφικής & τυπωτικής τέχνης που άνθισε μεταξύ 17ου-20ου αι. Οι καλλιτέχνες του, δημιουργούσανε τυπώσεις με ξύλινα πλαίσια και πίνακες με θέματα όπως: γυναικείας ομορφιάς, ηθοποιοί καμπούκι, παλαιστές σούμο. σκηνές από την ιστορία, λαϊκές ιστορίες. σκηνές ταξιδιού, τοπία -χλωρίδα και πανίδα- κι ερωτική τέχνη (Sunga). Είναι είδος ξυλογραφίας και ζωγραφικής, που γνώρισε άνθιση τον 17ο ως τον 20ο αι. στην Ιαπωνία. Το Ουκίγιο παραπέμπει στη νεανική παρορμητική κουλτούρα που άνθισε στα αστικά κέντρα των Έντο (σημερινό Τόκυο), Κυότο κι Οζάκα. Το όνομα παραπέμπει ειρωνικά στην ομόηχη λέξη Θλιβερός κόσμος ( 憂き世 ), ο τόπος απ’ όπου θάνατος και ανάσταση γλυτώνουνε τον άνθρωπο σύμφωνα με τη βουδδιστική θεολογία. Ο νεότερος όρος μερικές φορές χρησιμοποιήθηκε για να σημαίνει ερωτικό ή κομψό, μεταξύ άλλων σημασιών κι ήρθε να περιγράψει το ηδονιστικό πνεύμα της εποχής για τις χαμηλότερες τάξεις. Ο Asai Ryōi γιόρτασε αυτό το πνεύμα στο μυθιστόρημα Ukiyo Monogatari (Tales of the Floating World, περ. 1661):
“Ζώντας μόνο για τη στιγμή, απολαμβάνοντας το φεγγάρι, το χιόνι, τα άνθη κερασιάς και τα φύλλα σφενδάμου, τραγουδώντας τραγούδια, πίνοντας σάκε κι εκτρέποντας τον εαυτό του μόνο στη πλωτή, -χωρίς να ανησυχεί για τη προοπτική της επικείμενης φτώχειας, που φουντώνει και ξεγνοιάζει-, κολοκύθα που μεταφέρεται μαζί με το ρεύμα του ποταμού: αυτό είναι που λέμε ukiyo-e“.
Στρώσιμο Σχεδίου
Τα Ουκίγιο-ε έργα ήτανε προσιτά στο ευρύ κοινό γιατί μπορούσαν να παραχθούν μαζικά. Προοριζόταν αρχικά γι’ αστούς που δεν ήταν αρκετά πλούσιοι για να αγοράσουν έναν αυθεντικό πίνακα. Τα αρχικά θέματα ήτανε παραστάσεις από τη ζωή της πόλης, σκηνές διασκέδασης, αθλητές του σούμο και φημισμένοι ηθοποιοί. Αργότερα, η θεματολογία επικεντρώθηκε στα τοπία. Το σεξ δεν ήταν επιτρεπόμενο θέμα αλλά παρουσιαζόταν συχνά σα θέμα στα ουκίγιο-ε. Συχνά οι εκδότες κι οι δημιουργοί τιμωρούνταν για τη δημιουργία των σεξουαλικών ουκίγιο-ε ή σούνγκα.
Το 1603, η πόλη Έντο (Τόκυο) έγινε η έδρα του κυβερνώντος σογκουνάτου Τοκουγκάβα. Οι εμπορικές τάξεις, που ήτανε στα χαμηλά στρώματα της κοινωνικής τάξης, επωφεληθήκανε περισσότερο από τη ταχεία οικονομική ανάπτυξη της πόλης κι άρχισαν ν’ απολαμβάνουνε και να υποστηρίζουνε τη διασκέδαση του θεάτρου καμπούκι, της γκέισας και των ευγενών των περιοχών αναψυχής. Ο όρος ukiyo (πλωτός κόσμος) ήρθε να περιγράψει αυτόν τον ηδονιστικό τρόπο ζωής. Τα τυπωμένα ή ζωγραφισμένα έργα ukiyo-e ήτανε δημοφιλή στη τάξη των εμπόρων, που είχανε γίνει αρκετά πλούσιοι για να μπορούν να στολίσουν τα σπίτια τους με αυτά.
Κόψιμο ξύλινου πλαισίου
Τα 1α έργα του εμφανίστηκαν τη 10ετία του 1670, με τους πίνακες του Hishikawa Moronobu και τις μονόχρωμες τυπώσεις όμορφων γυναικών. Οι έγχρωμες τυπώσεις εισήχθησαν σταδιακά και στην αρχή χρησιμοποιήθηκαν μόνο για ειδικές προμήθειες. Μέχρι τη 10ετία του 1740, καλλιτέχνες, όπως ο Okumura Masanobu, χρησιμοποίησαν πολλαπλές ξύλινες τυπώσεις για να τυπώσουν έγχρωμες περιοχές. Στη 10ετία του 1760, η επιτυχία των “τυπώσεων μπροκάρ” του Suzuki Harunobu οδήγησε στη παραγωγή έγχρωμης παραγωγής σε στάνταρ, με 10 ή περισσότερα πλαίσια που χρησιμοποιηθήκανε για τη δημιουργία κάθε τύπωσης. Μερικοί καλλιτέχνες του ειδικεύονταν στη παραγωγή πινάκων, αλλά τα περισσότερα ήτανε τυπωμένα. Οι καλλιτέχνες σπάνια σκαλίζανε τα δικά τους πλαίσια για τύπωση. Μάλλον, η παραγωγή μοιράστηκε μεταξύ του καλλιτέχνη, που σχεδίασε τις τυπώσεις, του χαράκτη, που έκοψε τα ξύλινα πλαίσια, του τυπωτή, που προσέθετε μελάνι και πίεζε τα ξύλινα πλαίσια σε χειροποίητο χαρτί και του εκδότη, που χρηματοδότησε, προώθησε και μοίρασε τα έργα. Καθώς η τύπωση γινόταν με το χέρι, οι τυπωτές ήτανε σε θέση να πετύχουν αποτελέσματα, μη πρακτικά με μηχανές, όπως ανάμειξη ή η διαβάθμιση χρωμάτων σε πλαίσιο τύπωσης.
Ο Αμερικανός Έρνεστ Φενολλόσα (καθηγητής Ιαπωνικής Τέχνης)
Οι ειδικοί έχουνε βραβεύσει τα πορτραίτα ομορφών γυναικών κι ηθοποιών, από δασκάλους όπως οι: Torii Kiyonaga, Utamaro και Sharaku, που ήρθανε στα τέλη του 18ου αι. Ο 19ος αι. συνέχισε επίσης τους δασκάλους της παράδοσης ukiyo-e, με τη δημιουργία του The Great Wave off of Kanagawa του καλλιτέχνη Hokusai, -από τα πιο γνωστά έργα της ιαπωνικής τέχνης- και το The Fifty-Three Stations του Tōkaidō του Hiroshige. Μετά το θάνατο των δύο ηγετών της τέχνης αυτής κι ενάντια στον τεχνολογικό και κοινωνικό εκσυγχρονισμό που ακολούθησε την αποκατάσταση της εποχής Meiji του 1868, η παραγωγή του ukiyo-e σημείωσε απότομη πτώση. Ωστόσο, ο 20ος αι. γνώρισε μιαν αναβίωση στην ιαπωνική χαρακτική: το είδος shin-hanga (νέες τυπώσεις) βασισμένο στο δυτικό ενδιαφέρον για τυπώσεις παραδοσιακών ιαπωνικών σκηνών και το κίνημα sōsaku-hanga (δημιουργικές τυπώσεις) προώθησε ατομικά έργα σχεδιασμένα, σκαλισμένα και τυπωμένα από έναν μόνο καλλιτέχνη. Οι τυπώσεις από τα τέλη του 20ού αι. συνεχίστηκαν σε ατομικό επίπεδο, συχνά κατασκευασμένες με τεχνικές που εισήχθησαν από τη Δύση.
Suzuki Harunobu: Evening Snow on the Heater
Το Ukiyo-e ήτανε κεντρικό για τη διαμόρφωση της αντίληψης της Δύσης για την ιαπωνική τέχνη στα τέλη του 19ου αι. ιδιαίτερα τα τοπία του Hokusai και του Hiroshige. Από τη 10ετία του 1870 και μετά, ο ιαπωνικός τρόπος έκφρασης πήρε εξέχουσα θέση κι είχεν ισχυρή επιρροή στους πρώιμους ιμπρεσσιονιστές όπως οι Ντεγκά, Μανέ και Μονέ, καθώς επίσης είχε κι αντίκτυπο σε μετα-ιμπρεσσιονιστές όπως ο Βαν Γκογκ και οι καλλιτέχνες της Art Nouveau όπως οι Ρουσσώ και Τουλούζ-Λωτρέκ. Η ιαπωνική τέχνη από τη περίοδο Χέιαν (794–1185) είχε ακολουθήσει 2 κύριους δρόμους: τη νατιβιστική παράδοση Yamato-e, εστιάζοντας σε ιαπωνικά θέματα, πιο γνωστά από τα έργα της σχολής Tosa και κινέζικη έμπνευση kara-e σε διάφορα στυλ, όπως οι μονόχρωμοι πίνακες σε μελάνι του Sesshū Tōyō και των μαθητών του. Η σχολή ζωγραφικής Kanō ενσωμάτωσε χαρακτηριστικά και των 2.
Μουσείο Ιαπωνικής Τέχνης Ματσουμότο
Από την αρχαιότητα, η ιαπωνική τέχνη είχε βρει προστάτες στην αριστοκρατία, τις στρατιωτικές κυβερνήσεις και τις θρησκευτικές αρχές. Μέχρι τον 16ο αι., η ζωή των απλών ανθρώπων δεν ήτανε το κύριο αντικείμενο της ζωγραφικής κι ακόμη κι όταν συμπεριληφθήκανε, τα έργα ήταν είδη πολυτελείας φτιαγμένα για τους κυρίαρχους σαμουράι και πλούσιες τάξεις εμπόρων. Αργότερα εμφανίστηκαν έργα από και για τους κατοίκους της πόλης, συμπεριλαμβανομένων των φθηνών μονόχρωμων πινάκων γυναικείας ομορφιάς και σκηνών του θεάτρου και των περιοχών αναψυχής. Η χειροποίητη φύση αυτών των shikomi-e περιόρισε τη κλίμακα της παραγωγής τους, όριο που σύντομα ξεπεράστηκε από είδη που στραφήκανε στη μαζική παραγωγή ξύλινων τυπώσεων.
Χοκουσάι: Μάνγκα, Προετοιμασία Παλαιστών Σούμο
Στη διάρκεια μιας παρατεταμένης περιόδου εμφυλίου πολέμου τον 16ο αι., αναπτύχθηκε κατηγορία πολιτικά ισχυρών εμπόρων. Αυτοί οι machishū, οι προκάτοχοι του χάνιν της περιόδου Έντο, συμμάχησαν με την αυλή κι είχαν εξουσία πάνω στις τοπικές κοινότητες. Η υποστήριξή τους στις τέχνες ενθάρρυνε την αναβίωση των κλασσικών τεχνών στα τέλη του 16ου και στις αρχές του 17ου αιώνα. Στις αρχές του 17ου αιώνα, ο Τοκουγκάουα Ιεγιάσου (1543-1616) ενοποίησε τη χώρα και διορίστηκε σογκούν με υπέρτατη εξουσία στην Ιαπωνία. Εδραίωσε τη κυβέρνησή του στο χωριό Έντο (σύγχρονο Τόκυο) κι απαίτησε από τους ντόπιους άρχοντες να συγκεντρωθούν εκεί με τους συνοδούς τους. Οι απαιτήσεις του αυξανόμενου κεφαλαίου τραβήξανε πολλούς εργάτες από τη χώρα, έτσι ώστε οι άντρες έφτασαν να αποτελούνε σχεδόν το 70% του πληθυσμού. Το χωριό μεγάλωσε στη περίοδο Edo (1603-1867) κι από πληθυσμό 1800 άτομα σε πάνω από 1.000.000 τον 19ο αι.%202%20mandarin%20ducks.jpg)
Hiroshige (1838): Δύο μανδαρίνικες πάπιες
Το συγκεντρωτικό σογκουνάτο έβαλε τέλος στην εξουσία των πολεμάρχων και χώρισε τον πληθυσμό σε 4 κοινωνικές τάξεις, με τη κυρίαρχη τάξη σαμουράι στη κορυφή και τη τάξη των εμπόρων στο κάτω μέρος. Ενώ στερούνται της πολιτικής τους επιρροής, οι έμποροι επωφεληθήκανε πιότερο από τη ταχέως αναπτυσσόμενη οικονομία της περιόδου Έντο κι η βελτιωμένη θέση τους επέτρεψε ελεύθερο χρόνο που πολλοί αναζητούσαν στις περιοχές αναψυχής -ιδιαίτερα στη Γιοσιβάρα στο Έντο- και τη συλλογή έργων τέχνης για να διακοσμήσουνε τα σπίτια τους, που σε παλαιότερες εποχές αυτό θα ξεπερνούσε κατά πολύ τις οικονομικές τους δυνατότητες. Η εμπειρία των χώρων αναψυχής ήταν ανοιχτή σε κείνους μ’ επαρκή πλούτο, τρόπους κι εκπαίδευση.
Hosoki Toshikazu: Φτιάχνοντας Τυπώσεις
Η τύπωση Woodblock στην Ιαπωνία ανάγεται στον Hyakumantō Darani το 770 μ. Χ. Μέχρι τον 17ο αι., μια τέτοια τύπωση προοριζότανε για βουδιστικές σφραγίδες κι εικόνες. Η χειροκίνητη τύπωση εμφανίστηκε γύρω στο 1600, αλλά καθώς το ιαπωνικό σύστημα γραφής απαιτούσε περίπου 100.000 κομμάτια, το χειρόγραφο κείμενο σε ξύλινα πλαίσια ήταν αποτελεσματικότερο. Στο Saga Domain, ο καλλιγράφος Hon’ami Kōetsu κι ο εκδότης Suminokura Soan συνδυάσανε τυπωμένο κείμενο κι εικόνες με προσαρμογή του The Tales of Ise (1608) κι άλλων λογοτεχνικών έργων. Στην εποχή του Kan’ei (1624-1643) τα εικονογραφημένα βιβλία λαϊκών παραμυθιών που ονομάζονται tanrokubon (πορτοκαλοπράσινα βιβλία) ήτανε τα 1α βιβλία μαζικής παραγωγής που χρησιμοποιήθηκε η τύπωση ξύλου.
Suzuki Harunobu: Γυναίκα επισκέπτεται τον Ναό νύχτα
Οι εικόνες Woodblock συνέχισαν να εξελίσσονται ως εικονογραφήσεις του είδους kanazōshi των ιστοριών ηδονιστικής αστικής ζωής στη νέα πρωτεύουσα. Η ανοικοδόμηση του Έντο μετά τη Μεγάλη Πυρκαγιά του Μεϊρέκι το 1657 προκάλεσε τον εκσυγχρονισμό της πόλης κι η έκδοση εικονογραφημένων τυπωμένων βιβλίων άνθισε στο ραγδαία αστικοποιημένο περιβάλλον. Οι πρώτοι καλλιτέχνες προήλθαν από τον κόσμο της ιαπωνικής ζωγραφικής. Η ζωγραφική Yamato-e του 17ου αι. είχε αναπτύξει στυλ περιγεγραμμένων μορφών που επέτρεπαν να στάζουν μελάνια σε μια υγρή επιφάνεια και ν’ απλωθούνε προς τα περιγράμματα -το περίγραμμα αυτό, των μορφών θα γίνει το κυρίαρχο στυλ του ukiyo-e.
Tsutaya Juzaburo: Σφραγίδα
Γύρω στο 1661, ζωγραφισμένα κρεμαστά ειλητάρια γνωστά ως Portraits of Kanbun Beauties αποκτήσανε δημοτικότητα. Οι πίνακες της Εποχής Kanbun (1661-73), που οι περισσότεροι είναι ανώνυμοι, σηματοδοτήσανε τις απαρχές του ukiyo-e ως ανεξάρτητου σχολείου. Οι πίνακες του Iwasa Matabei (1578-1650) έχουν μεγάλη συγγένεια με τους πίνακες ukiyo-e. Οι μελετητές διαφωνούν αν το ίδιο το έργο του Matabei είναι ukiyo-e. Οι ισχυρισμοί ότι ήταν ο ιδρυτής του είδους είναι ιδιαίτερα συνηθισμένοι στους Ιάπωνες ερευνητές. Κατά καιρούς, ο Matabei θεωρείται ως ο καλλιτέχνης της ανυπόγραφης οθόνης Hikone, μια πτυσσόμενη οθόνη byōbu που μπορεί να ‘ναι από τα παλαιότερα σωζόμενα έργα ukiyo-e. Η οθόνη είναι σε εκλεπτυσμένο στυλ Kanō κι απεικονίζει τη σύγχρονη ζωή, παρά τα προβλεπόμενα θέματα των ζωγραφικών σχολών.
Utagawa Toyoharu: Aνοιξιάτικο πάρτυ
Σε απάντηση της αυξανόμενης ζήτησης για έργα ukiyo-e, ο Hishikawa Moronobu (1618-1694) παρήγαγε τις 1ες τυπώσεις ukiyo-e σε woodblock. Μέχρι το 1672, η επιτυχία του ήτανε τέτοια που άρχισε να υπογράφει το έργο του -ο 1ος από τους εικονογράφους βιβλίων που το έκανε. Ήταν ένας γόνιμος εικονογράφος που εργάστηκε σε μεγάλη ποικιλία ειδών κι ανέπτυξεν επιδραστικό στυλ απεικόνισης γυναικείας ομορφιάς. Το πιο σημαντικό είναι πως άρχισε να παράγει εικονογραφήσεις, όχι μόνο για βιβλία, αλλά ως εικόνες απλά, που θα μπορούσαν να σταθούνε και μόνες τους ή να χρησιμοποιηθούνε σαν μέρος μιας σειράς. Η σχολή Hishikawa προσέλκυσε μεγάλο αριθμό οπαδών, καθώς και μιμητές όπως ο Sugimura Jihei και σήμανε την αρχή της εκλαΐκευσης μιας νέας μορφής τέχνης.
Sharaku: ηθοποιός καμπούκι
Ο Torii Kiyonobu I κι ο Kaigetsudō Ando γίναν εξέχοντες εξομοιωτές του στυλ του Moronobu μετά το θάνατο του, αν και κανείς τους δεν ήταν μέλος της σχολής Hishikawa. Κι οι δύο απορρίψανε τις λεπτομέρειες του φόντου προς όφελος της εστίασης στην ανθρώπινη φιγούρα -ηθοποιοί καμπούκι, το γιακούσα του Κιόνιομπου και στη σχολή Τόρι που τον ακολούθησε κι οι ευγενείς στο bijin-ga του Άντο και της σχολής Kaigetsudō. Ο Ando κι οι οπαδοί του δημιουργήσανε στερεότυπη γυναικεία που η εικόνα της ο σχεδιασμός κι η στάση προσεφέρθη στην αποτελεσματική μαζική παραγωγή κι η δημοτικότητά του δημιούργησε τη ζήτηση για πίνακες που άλλοι καλλιτέχνες και σχολές εκμεταλλεύτηκαν. Η σχολή Kaigetsudō κι η δημοφιλής Kaigetsudō beauty τελείωσαν μετά την εξορία του Ando λόγω του ρόλου του στο σκάνδαλο Ejima-Ikushima του 1714.%20key%20block%20face.jpg)
Yoshiiku (1862): ξύλινο πλαίσιο τύπωσης
Ο κάτοικος του Κυότο, Νισικάβα Σουκενόμπου (1671-1750) ζωγράφισε τεχνικά εκλεπτυσμένες εικόνες Εταίρων ή Γκεϊσών. Θεωρημένος δάσκαλος των ερωτικών πορτραίτων, ήτανε το αντικείμενο κυβερνητικής απαγόρευσης το 1722, αν και πιστεύεται ότι συνέχισε να δημιουργεί έργα που κυκλοφορούσαν με διαφορετικά ονόματα. Ο Sukenobu πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της καρριέρας του στο Edo κι η επιρροή του ήτανε σημαντική στη περιοχές Kantō και Kansai. Οι πίνακες του Miyagawa Chōshun (1683-1752) απεικονίζανε τη ζωή των αρχών του 18ου αι. με λεπτά χρώματα χωρίς να κάνει τυπώσεις. Η σχολή Miyagawa που ίδρυσε στις αρχές του 18ου αι. ειδικεύτηκε σε ρομαντικούς πίνακες σε στυλ πιο εκλεπτυσμένο σε γραμμή και χρώμα από τη σχολή Kaigetsudō. Ο Τσασούν επέτρεψε μεγαλύτερη εκφραστική ελευθερία στους μαθητές του, ομάδα που αργότερα περιέλαβε και τον Χοκουσάι. Ακόμα και στις 1ες μονόχρωμες τυπώσεις και βιβλία, προστέθηκε χρώμα με το χέρι για ειδικές προμήθειες. Η ζήτηση για χρώμα αρχές του 18ου αι. αντιμετωπίστηκε με τυπώσεις tan-e, χρωματισμένες στο χέρι με πορτοκαλί και μερικές φορές πράσινο ή κίτρινο. Ακολούθησαν τη 10ετία του 1720 με τη μόδα για το ροζ beni-e κι αργότερα το μελάνι που μοιάζει με λάκα του urushi-e. Το 1744, τα benizuri-e ήταν οι 1ες επιτυχίες στην έγχρωμη τύπωση, χρησιμοποιώντας πολλαπλά πλαίσια ξύλου -ένα για κάθε χρώμα, το πιο παλιό ροζ και πράσινο λαχανί.%20Geisha%20k%20a%20servant%20carrying%20her%20shamisen%20box.jpg)
Kitao Shigemasa (1777): Γκέισα κι υπηρέτρια κουβαλά το κουτί του σαμιζέν
Ένας μεγάλος αυτοπροωθούμενος καλλιτέχνης, ο Okumura Masanobu (1686-1764) έπαιξε σημαντικό ρόλο στη περίοδο της ταχείας τεχνικής ανάπτυξης στη τύπωση, από τα τέλη του 17ου ως τα μέσα του 18ου αι. Άνοιξε μια σχολή το 1707 και συνδύασε στοιχεία των κορυφαίων σύγχρονων σχολών σε μια μεγάλη ποικιλία ειδών, αν κι ο ίδιος δεν ανήκε σε καμμιά. Μεταξύ των καινοτομιών στις ρομαντικές, λυρικές του εικόνες ήταν η εισαγωγή γεωμετρικής προοπτικής στο είδος uki-e τη 10ετία του 1740. οι μακρόστενες τυπώσεις hashira-e. κι ο συνδυασμός γραφικών και λογοτεχνίας σε τυπώσεις που περιελάμβανε αυτογραφημένη ποίηση χαϊκού. Το Ukiyo-e έφτασε στο αποκορύφωμά του τέλη του 18ου αι. με την έλευση των έγχρωμων τυπώσεων, που αναπτύχθηκαν μετά την επιστροφή της Edo στην ευημερία υπό τον Tanuma Okitsugu μετά από μακρά κατάθλιψη. Αυτές οι δημοφιλείς έγχρωμες τυπώσεις ονομάστηκαν nishiki-e, ή εικόνες μπροκάρ, καθώς τα λαμπρά χρώματα τους έμοιαζαν με τις εισαγόμενες κινέζικες μπροκάρ Shuchiang, γνωστές στα ιαπωνικά ως Shokkō nishiki. Οι 1ες που εμφανίστηκαν ήταν ακριβές τυπώσεις ημερολογίου, τυπωμένες με πολλαπλά τεμάχια σε πολύ λεπτό χαρτί με βαριά, αδιαφανή μελάνια. Αυτές οι τυπώσεις είχανε τον αριθμό των ημερών για κάθε μήνα που κρυβότανε στο σχέδιο και στέλνονταν το νέο έτος ως εξατομικευμένοι χαιρετισμοί, που φέρανε τ’ όνομα του χορηγού-προστάτη κι όχι του καλλιτέχνη. Τα πλαίσια γι’ αυτές τις τυπώσεις επαναχρησιμοποιήθηκαν αργότερα για εμπορική παραγωγή, σβήνοντας το αρχικό όνομα, αντικαθιστώντας το με του καλλιτέχνη.
Suzuki Haronubu:Οiran*
* Οiran = εταίρες υψηλής κοινωνίας, κουρτεζάν.
Οι λεπτές, ρομαντικές τυπώσεις του Suzuki Harunobu (1725-1770) ήταν από τις 1ες που συνειδητοποίησαν εκφραστικά και πολύπλοκα σχέδια χρώματος, τυπωμένα με ως και 12 ξεχωριστά πλαίσια για να χειριστούνε διαφορετικά χρώματα. Οι συγκρατημένες, χαριτωμένες τυπώσεις του επικαλεστήκανε τον κλασσικισμό της ποίησης waka και τη ζωγραφική Yamato-e. Ο γόνιμος Harunobu ήταν ο κυρίαρχος καλλιτέχνης ukiyo-e της εποχής του. Η επιτυχία του πολύχρωμου nishiki-e του από το 1765 οδήγησε σ’ απότομη πτώση της ζήτησης για τις περιορισμένες παλέτες benizuri-e κι urushi-e, καθώς κι τυπώσεις σε χρώμα δέρματος. Τάση ενάντια στον ιδεαλισμό των τυπώσεων του Harunobu και της σχολής Torii αυξήθηκε μετά το θάνατο του, το 1770.
Tokugawa Ieyasu σογκούν
Ο Katsukawa Shunshō (1726-1793) κι η σχολή του παρήγαγαν πορτραίτα ηθοποιών καμπούκι με μεγαλύτερη πιστότητα στα πραγματικά χαρακτηριστικά των ηθοποιών από ό,τι πριν. Το Κάποιοι Συνεργάτες του Koryūsai (1735-1790) κι ο Kitao Shigemasa (1739-1820) είχαν εξέχουσες απεικονίσεις γυναικών που απομάκρυναν επίσης το ukiyo-e από τη κυριαρχία του ιδεαλισμού του Harunobu εστιάζοντας στις σύγχρονες αστικές μόδες και τους διάσημους αυλικούς και τις γκέισες. Ο Koryūsai ήταν ίσως ο πιο παραγωγικός καλλιτέχνης ukiyo-e του 18ου αι. και παρήγαγε μεγαλύτερο αριθμό έργων ζωγραφικής και τύπωσης απ’ οποιονδήποτε προκάτοχό του. Η σχολή Kitao που ίδρυσε ο Shigemasa ήταν από τις κυρίαρχες σχολές των τελευταίων 10ετιών του 18ου αι.
Kaigetsudo Ando (1705-10): Όρθιο πορτραίτο Courtesan
Τη 10ετία του 1770, ο Utagawa Toyoharu παρήγαγε μια σειρά τυπώσεων προοπτικής uki-e που καταδείξανε κυριαρχία των δυτικών τεχνικών προοπτικής που ‘χανε διαφύγει των προκατόχων του στο είδος. Τα έργα του βοήθησαν να πρωτοπορήσει το τοπίο ως θέμα ukiyo-e κι όχι απλά ως υπόβαθρο για ανθρώπινες φιγούρες. Τον 19ο αιώνα, οι τεχνικές προοπτικής δυτικού τύπου απορροφηθήκανε στον ιαπωνικό καλλιτεχνικό πολιτισμό και χρησιμοποιηθήκανε στα εκλεπτυσμένα τοπία καλλιτεχνών όπως οι Hokusai και Hiroshige, που ήτανε μέλη της σχολής Utagawa που ίδρυσε ο Toyoharu. Αυτή η σχολή επρόκειτο να γίνει ένα από τα πιο επιδραστικά κέντρα και παρήγαγε έργα σε πολύ μεγαλύτερη ποικιλία ειδών απ’ οποιαδήποτε άλλη σχολή.%20Imayo%20mitate%20shino%20kosho%20yori%20shokunin.jpg)
Utagawa Kunisada (1857): Διαδικασία τύπωσης
Παρ’ όλο που τα τέλη του 18ου αι. γνωρίσανε δύσκολους οικονομικούς καιρούς, το ukiyo-e γνώρισε κορύφωση στη ποσότητα και τη ποιότητα των έργων, ιδιαίτερα στην εποχή του Kansei (1789-1791), που έφερε μιαν εστίαση στην ομορφιά και την αρμονία, την εποχή των μεταρρυθμίσεων, που κατέρρευσε σε παρακμή και δυσαρμονία τον επόμενο αι. καθώς οι μεταρρυθμίσεις κατέρρευσαν κι οι εντάσεις αυξήθηκαν, με αποκορύφωμα την αποκατάσταση Meiji του 1868. Ειδικά τη 10ετία του 1780, ο Torii Kiyonaga (1752-1815) της σχολής Torii απεικόνιζε παραδοσιακά θέματα ukiyo-e όπως όμορφες κοπέλλες κι αστικές σκηνές, που τις τύπωνε σε μεγάλα φύλλα χαρτιού, συχνά ως οριζόντια δίπτυχα ή τρίπτυχα πολλαπλών τυπώσεων. Τα έργα του απέρριψαν τα ποιητικά ονειρικά τοπία που έκανε ο Harunobu, επιλέγοντας αντίθετα, ρεαλιστικές απεικονίσεις εξιδανικευμένων γυναικείων μορφών ντυμένων με τη τελευταία μόδα και ποζάροντας σε γραφικές τοποθεσίες. Επίσης, παρήγαγε πορτραίτα ηθοποιών καμπούκι σε ρεαλιστικό ύφος που περιλάμβανε συνοδούς μουσικούς και χορωδία.%20Mirror%20of%20Japanese%20Nobility.jpg)
Chikanobu (1887): Καθρέπτης Ιαπωνικής Αριστοκρατίας
Ένας νόμος τέθηκε σε ισχύ το 1790 που απαιτούσε να πωληθούν οι τυπώσεις που φέρουνε σφραγίδα έγκρισης λογοκρισίας. Η λογοκρισία αυξήθηκε σε αυστηρότητα τις επόμενες 10ετίες κι οι παραβάτες θα μπορούσαν να έχουνε σκληρές ποινές. Από το 1799 ακόμη και τα προσχέδια απαιτούσαν έγκριση. Ομάδα παραβατών της σχολής Ουταγκάουα, συμπεριλαμβανομένου του Τοιοκούνι, δεχτήκανε πιέσεις στα έργα τους το 1801 κι ο Ουταμάρο φυλακίστηκε το 1804 επειδή έκανε τυπώσεις του πολιτικού και στρατιωτικού ηγέτη του 16ου αι. Toyotomi Hideyoshi. Ο Ουταμάρο (1753-1806) έκανε τ’ όνομά του τη 10ετία του 1790 με τα πορτραίτα του bijin ōkubi-e (μεγάλες κεφαλές όμορφων γυναικών), εστιάζοντας στο κεφάλι και τον άνω κορμό, στυλ που άλλοι είχανε χρησιμοποιήσει προηγουμένως σε πορτραίτα των ηθοποιών καμπούκι. Πειραματίστηκε με τεχνικές γραμμής, χρώματος και τύπωσης για ν’ αναδείξει λεπτές διαφορές στα χαρακτηριστικά, τις εκφράσεις και τα φόντα των θεμάτων από μια μεγάλη ποικιλία κλάσεων και φόντων. Οι εξατομικευμένες ομορφιές του ήτανε σ’ έντονη αντίθεση με τις στερεότυπες, εξιδανικευμένες εικόνες που ήταν ο κανόνας. Μέχρι το τέλος της 10ετίας, ειδικά μετά το θάνατο του προστάτη του Tsutaya Jūzaburō το 1797, η εξαιρετική παραγωγή του μειώθηκε σε ποιότητα και πέθανε το 1806.%20Yoshiwara%20no%20Hana.jpg)
Utamaro (1788): Yoshiwara no Hana
Εμφανίστηκε ξαφνικά το 1794 κι εξαφανίστηκε εξίσου ξαφνικά 10 μήνες αργότερα, -τα τυπώματα του αινιγματικού Sharaku είναι από τα πιο γνωστά του ukiyo-e. Ο Σαράκου δημιούργησε εντυπωσιακά πορτραίτα ηθοποιών καμπούκι, εισάγοντας μεγαλύτερο επίπεδο ρεαλισμού στις τυπώσεις του που τονίσανε τις διαφορές μεταξύ του ηθοποιού και του εικονιζόμενου χαρακτήρα. Τα εκφραστικά, στρεβλά πρόσωπα που απεικόνιζε έρχονταν σ’ έντονη αντίθεση με τα γαλήνια, πρόσωπα που μοιάζουν με μάσκες πιο συνηθισμένα σε καλλιτέχνες όπως ο Harunobu ή ο Utamaro. Δημοσιευμένο από τον Tsutaya, το έργο του Sharaku βρήκε αντίδραση και το 1795 η παραγωγή του σταμάτησε τόσο μυστήρια, όσο είχε εμφανιστεί κι η πραγματική του ταυτότητα είναι ακόμα άγνωστη. Ο Utagawa Toyokuni (1769-1825) δημιούργησε πορτραίτα καμπούκι σε στυλ που οι κάτοικοι του Έντο βρήκαν πιο προσιτά, δίνοντας έμφαση στις δραματικές στάσεις κι αποφεύγοντας τον ρεαλισμό του Σαράκου. Ένα σταθερό υψηλό επίπεδο ποιότητας σηματοδοτεί το ukiyo-e του τέλους του 18ου αι., αλλά τα έργα του Utamaro και του Sharaku συχνά επισκιάζουν αυτούς τους άλλους τεχνίτες της εποχής. Ένας από τους οπαδούς του Kiyonaga, ο Eishi (1756-1829), εγκατέλειψε τη θέση του ως ζωγράφου για τον shōgun Tokugawa Ieharu για να ασχοληθεί με το ukiyo-e. Έφερε μια εκλεπτυσμένη αίσθηση στα πορτραίτα του με χαριτωμένες, λεπτές εταίρες ή γκέισες κι άφησε πίσω του αρκετούς σπουδαίους μαθητές. Με μια λεπτή γραμμή, ο Eishōsai Chōki (fl. 1786-1808) σχεδίασε πορτραίτα λεπτών κουρτεσάν. Η σχολή Utagawa κυριάρχησε στη παραγωγή ukiyo-e στην ύστερη περίοδο Edo.
Sharaku: 2 Ηθοποιοί καμπούκι
Το Edo ήτανε το κύριο κέντρο παραγωγής ukiyo-e σ’ όλη τη περίοδο Edo. Ένα άλλο μεγάλο κέντρο αναπτύχθηκε στη περιοχή του Kamigata, που δρούσε στις περιοχές εντός και γύρω από το Κυότο και την Οσάκα. Σ’ αντίθεση με το φάσμα των θεμάτων στις τυπώσεις Edo, αυτά του Kamigata έτειναν να είναι πορτραίτα ηθοποιών καμπούκι. Το ύφος των τυπωμένων υλών του ήταν ελάχιστα διακριτό από κείνο του Edo μέχρι τα τέλη του 18ου αι. εν μέρει επειδή οι καλλιτέχνες συχνά μετακινούνταν μπρος-πίσω μεταξύ των 2 περιοχών. Τα χρώματα τείνουν να ‘ναι πιο απαλά κι οι χρωστικές παχύτερες στις τυπώσεις Kamigata από αυτές του Edo. Το 19ο αι. πολλές από τις τυπώσεις σχεδιάστηκαν από λάτρεις του καμπούκι κι άλλους ερασιτέχνες.
Hokusai (1817): Τα πρώτα όπλα στην Ιαπωνία
Οι Μεταρρυθμίσεις Tenpō του 1841-1843 προσπάθησαν να καταστείλουνε τις εμφανίσεις πολυτέλειας, συμπεριλαμβανομένης της απεικόνισης αυλικών κι ηθοποιών. Με αποτέλεσμα, πολλοί καλλιτέχνες του σχεδιάσανε σκηνές ταξιδιού κι εικόνες φύσης, ειδικά πουλιά κι άνθη. Τα τοπία είχανε λιγότερη προσοχή από το Moronobu κι αποτέλεσαν ένα σημαντικό στοιχείο στα έργα των Kiyonaga και Shunchō. Μόνο στα τέλη της περιόδου Edo, το τοπίο έγινε δικό τους, ως είδος, ειδικά μέσω των έργων των Hokusai και Hiroshige. Το είδος τοπίου έχει κυριαρχήσει στις δυτικές αντιλήψεις για το ukiyo-e, αν κι είχε μακρά ιστορία και μαζί τους οι δάσκαλοι της ύστερης εποχής. Το ιαπωνικό τοπίο διέφερε από τη δυτική παράδοση στο ότι στηρίχθηκε περισσότερο στη φαντασία, τη σύνθεση και την ατμόσφαιρα παρά στην αυστηρή τήρηση της φύσης.
Χοκουσάι: Πεόνιες Και Καναρίνι
Ο αυτοαποκαλούμενος “τρελός ζωγράφος” Χοκουσάι (1760-1849) απολάμβανε μια μακρά, ποικίλη καρριέρα. Το έργο του χαρακτηρίζεται από την έλλειψη συναισθηματισμού που είναι κοινή στο ukiyo-e κι εστίαση στο φορμαλισμό επηρεασμένο από τη δυτική τέχνη. Μεταξύ των επιτευγμάτων του είναι οι εικονογραφήσεις του μυθιστορήματος του Takizawa Bakin Crescent Moon, η σειρά βιβλίων με σκίτσα Hokusai Manga κι η εκλαΐκευση του είδους τοπίου με τις 36 Όψεις Του Βουνού Φούτζι, που περιλαμβάνει τη πιο γνωστή τύπωσή του, The Great Wave off Kanagawa, ένα από τα πιο διάσημα έργα της ιαπωνικής τέχνης. Σ’ αντίθεση με το έργο των παλαιότερων δασκάλων, τα χρώματα του Χοκουσάι ήτανε τολμηρά, επίπεδα κι αφηρημένα και το θέμα του δεν ήταν οι περιοχές απόλαυσης κι ευχαρίστησης, αλλά η ζωή και το περιβάλλον των απλών ανθρώπων στην εργασία. Οι καθιερωμένοι δάσκαλοι Eisen, Kuniyoshi και Kunisada ακολούθησαν επίσης τα βήματα του Hokusai στις τυπώσεις τοπίου τη 10ετία του 1830, παράγοντας τυπώσεις με τολμηρές συνθέσεις κι εντυπωσιακά εφφέ.
Αν και δεν τους δόθηκε συχνά η προσοχή των πιο γνωστών προγόνων τους, η σχολή Utagawa έδωσε μερικούς δασκάλους σ’ αυτή τη πτωτική περίοδο. Ο γόνιμος Kunisada (1786-1865) είχε λίγους αντιπάλους στη παράδοση της δημιουργίας πορτραίτων τυπώσεων κουρτεζάν κι ηθοποιών. Ένας από αυτούς τους αντιπάλους ήταν ο Eisen (1790-1848), που ήταν επίσης έμπειρος στα τοπία. Ίσως το τελευταίο σημαντικό μέλος της ύστερης περιόδου, ο Kuniyoshi (1797-1861) δοκίμασε τις δυνάμεις του σε μια ποικιλία θεμάτων και στυλ, όπως κι ο Hokusai. Οι ιστορικές του σκηνές πολεμιστών σε βίαιες μάχες ήτανε δημοφιλείς, ειδικά η σειρά ηρώων του από το Suikoden (1827-1830) και το Chūshingura (1847). Ήταν έμπειρος σε τοπία και σατιρικές σκηνές -η τελευταία ήταν μια περιοχή που σπάνια εξερευνήθηκε στη δικτατορική ατμόσφαιρα της περιόδου του Έντο. ότι η Kuniyoshia μπορούσε να τολμήσει ν’ αντιμετωπίσει τέτοια θέματα ήτο σημάδι αποδυνάμωσης του shogunate εκείνη την εποχή.
Hiroshige: Καλάμι κάτω απ’ το χιόνι κι αγριόπαπια
Ο Hiroshige (1797-1858) θεωρείται ο μεγαλύτερος αντίπαλος του Hokusai στο ανάστημα. Ειδικεύτηκε σε εικόνες πουλιών και λουλουδιών, και γαλήνια τοπία, κι είναι περισσότερο γνωστός για τις ταξιδιωτικές του σειρές, όπως Οι 53 Όψεις Του Tōkaidō κι Οι 69 Όψεις Του Kiso Kaidō, ο τελευταίος σε συνεργασία με τον Eisen. Το Το έργο του ήτανε πιο ρεαλιστικό, διακριτικά χρωματισμένο και πιο ατμοσφαιρικό απ’ αυτό του Χοκουσάι. Η φύση κι οι εποχές ήτανε βασικά στοιχεία: η ομίχλη, η βροχή, το χιόνι και το φως του φεγγαριού ήταν εξέχοντα μέρη των συνθέσεών του. Οι οπαδοί του. συμπεριλαμβανομένου του υιοθετημένου γιου Hiroshige II και του γαμπρού Hiroshige III, συνεχίσανε το στυλ του τοπίου του κυρίου τους, στην εποχή Meiji.
Χιροσίγκε: 53 Όψεις Του Τοκάιντο
Μετά τους θανάτους των Hokusai και Hiroshige και την αποκατάσταση του Meiji του 1868, το ukiyo-e υπέστη απότομη πτώση της ποσότητας και της ποιότητας. Η ταχεία δυτικοποίηση της περιόδου Meiji που ακολούθησε είδε τη τύπωση με ξύλο να μετατρέπει τις υπηρεσίες της στη δημοσιογραφία και ν’ αντιμετωπίζει τον ανταγωνισμό από τη φωτογραφία. Οι ασκούμενοι του καθαρού ukiyo-e γίνανε πιο σπάνιοι κι οι γεύσεις απομακρύνθηκαν από ένα είδος που θεωρείται ως κατάλοιπο μιας παρωχημένης εποχής. Οι καλλιτέχνες συνέχισαν να παράγουν περιστασιακά αξιοσημείωτα έργα, αλλά μέχρι τη 10ετία του 1890 η παράδοση ήτανε λιγοστή.
Koryusai Hinazuru, Chojiya Kamuro Yasoji, Yasono Shinzo, Orizuru Kiyotsuru, Sayotsuru
Συνθετικές χρωστικές που εισήχθησαν από τη Γερμανία άρχισαν ν’ αντικαθιστούνε τις παραδοσιακές βιολογικές, στα μέσα του 19ου αι. Πολλές τυπώσεις αυτής της εποχής χρησιμοποίησαν εκτεταμένα έντονο κόκκινο κι ονομάστηκαν aka-e (κόκκινες εικόνες). Καλλιτέχνες όπως ο Yoshitoshi (1839-1892) οδηγήσανε τη τάση στη 10ετία του 1860 σε φρικτές σκηνές δολοφονιών και φαντασμάτων, τέρατα κι υπερφυσικά όντα και θρυλικούς Ιάπωνες και Κινέζους ήρωες. Οι 100 Όψεις Της Σελήνης (1885-1892) απεικονίζουνε ποικιλία φανταστικών και κοσμικών θεμάτων με μοτίβο φεγγαριού. Ο Kiyochika (1847-1915) είναι γνωστός για τις τυπώσεις του που τεκμηριώνουνε το γρήγορο εκσυγχρονισμό του Τόκυο, όπως η εισαγωγή σιδηροδρόμων και τις απεικονίσεις των πολέμων της Ιαπωνίας με τη Κίνα και τη Ρωσία. Νωρίτερα ζωγράφος της σχολής Kanō, στη 10ετία του 1870 ο Chikanobu (1838-1912) στράφηκε σε τυπώσεις, ιδιαίτερα της αυτοκρατορικής οικογένειας και σκηνές δυτικής επιρροής στην ιαπωνική ζωή στη περίοδο Meiji.
Kuniyoshi Utagawa: Suikoden
Εκτός από τους Ολλανδούς εμπόρους, που είχαν εμπορικές σχέσεις που χρονολογούνταν στις αρχές της περιόδου Edo, οι Δυτικοί δεν δίνανε σημασία στην ιαπωνική τέχνη πριν από τα μέσα του 19ου αι. κι όταν το κάνανε σπάνια το διακρίναν από άλλες τέχνες απ’ την Ανατολή. Ο Σουηδός φυσιοδίφης Carl Peter Thunberg πέρασε 1 έτος στον Ολλανδικό εμπορικό οικισμό Dejima, κοντά στο Ναγκασάκι κι ήταν ένας από τους 1ους Δυτικούς που συνέλεξε ιαπωνικές τυπώσεις. Η εξαγωγή του Ukiyo-e στη συνέχεια αυξήθηκε αργά και στις αρχές του 19ου αι. η συλλογή του Ολλανδού εμπόρου έμπορου Isaac Titsingh τράβηξε τη προσοχή στους γνώστες της τέχνης στο Παρίσι.
Ουταμάρο: Λεπτομέρεια τύπωσης 1
Η άφιξη στο Έντο του Αμερικανού συναδέλφου Μάθιου Πέρι το 1853 οδήγησε στη Σύμβαση Της Καναγκάβα το 1854, που άνοιξε την Ιαπωνία στον έξω κόσμο μετά από 2 αι. απομόνωσης. Οι τυπώσεις του Ukiyo-e ήταν μεταξύ των αντικειμένων που thn έφερε πίσω στις ΗΠA. Τέτοιες τυπώσεις είχαν εμφανιστεί στο Παρίσι τουλάχιστον από τη 10ετία του 1830 και μέχρι τη 10ετία του 1850 ήτανe πολλές. η υποδοχή ήταν μικτή κι ακόμη κι όταν επαινούνταν το Ukiyo-e θεωρούνταν γενικά κατώτερο από τα δυτικά έργα που δίναν έμφαση στη κυριαρχία της νατουραλιστικής προοπτικής και της ανατομίας. Η ιαπωνική τέχνη τράβηξε τη προσοχή στη Διεθνή Έκθεση του 1867 στο Παρίσι κι έγινε μόδα στη Γαλλία και την Αγγλία στις 10ετίες 1870 & 1880. Οι τυπώσεις των Hokusai & Hiroshige παίξαν εξέχοντα ρόλο στη διαμόρφωση των δυτικών αντιλήψεων για την ιαπωνική τέχνη. Τη στιγμή της εισαγωγής τους στη Δύση, η τύπωση με ξύλο ήτανε το πιο συνηθισμένο μέσο μαζικής ενημέρωσης στην Ιαπωνία κι οι Ιάπωνες το θεωρούσαν μικρή αξία.
Yoshitoshi Τsuki: 100 Όψεις Της Σελήνης
Οι 1οι Ευρωπαίοι υποστηρικτές και μελετητές της τέχνης Ukiyo-e και της Ιαπωνίας γενικώτερα περιλάμβαναν τον συγγραφέα Edmond de Goncourt και τον κριτικό τέχνης Philippe Burty, που επινόησαν τον όρο “ιαπωνισμός”. Άνοιξαν καταστήματα που πωλούσαν ιαπωνικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων αυτών του Εnduard Desoye το 1862 και του εμπόρου έργων τέχνης Siegfried Bing το 1875. Από το 1888-91 o Bing δημοσίευσε το περιοδικό Artistic Japan σε αγγλικές, γαλλικές και γερμανικές εκδόσεις κι επιμελήθηκε μια έκθεση Ukiyo-e στο École des Beaux-Arts το 1890 που παρακολουθήσανε καλλιτέχνες όπως η Mary Cassatt.
Kawase: διαβάτης στο χιόνι
Ο Αμερικανός Έρνεστ Φενόλλοσα ήταν ο 1ος δυτικός θιασώτης της ιαπωνικής κουλτούρας κι έκανε πολλά για τη προώθηση της ιαπωνικής τέχνης -τα έργα του Χοκουσάι εμφανιστήκανε στην εναρκτήρια έκθεση του ως 1ος επιμελητής του Ιαπωνικού Μουσείου Καλών Τεχνών Βοστώνης, και στο Τόκυο το 1898 επιμελήθηκε τη 1η έκθεση Ukiyo-e στην Ιαπωνία. Μέχρι το τέλος του 19ου αι. η δημοτικότητα του Ukiyo-e στη Δύση οδήγησε τις τιμές πέρα από τις δυνατότητες των περισσότερων συλλεκτών -μερικοί, όπως ο Degas, ανταλλάξανε δικούς τους πίνακες με τέτοιες τυπώσεις. Ο Tadamasa Hayashi ήτανε διακεκριμένος έμπορος μ’ έδρα το Παρίσι με σεβαστά γούστα, που το γραφείο του στο Τόκυο ήταν υπεύθυνο για την αξιολόγηση και την εξαγωγή μεγάλων ποσοτήτων τυπώσεων Ukiyo-e στη Δύση, τέτοιες ποσότητες, ώστε οι Ιάπωνες κριτικοί τονε κατηγόρησαν αργότερα πως μοίρασε τον εθνικό θησαυρό της χώρας. Αυτό πέρασε αρχικά απαρατήρητο στην Ιαπωνία, καθώς οι Ιάπωνες καλλιτέχνες βυθίζονταν στις κλασσικές τεχνικές ζωγραφικής της Δύσης.
Hirosighe: 53 Όψεις Του Τokaido (1850)
Η ιαπωνική τέχνη κι ιδιαίτερα οι τυπώσεις Ukiyo-e, άρχισαν να επηρεάζουν τη δυτική τέχνη από την εποχή των πρώιμων ιμπρεσσιονιστών. Οι 1οι συλλέκτες κι οι καλλιτέχνες, ενσωμάτωναν ιαπωνικά θέματα και τεχνικές σύνθεσης στα έργα τους ήδη από τη 10ετία του 1860: οι ταπετσαρίες και τα χαλιά με σχέδια στους πίνακες του Manet ήταν εμπνευσμένα από τα κιμονό με σχέδια που βρέθηκαν στις εικόνες του Ukiyo-e κι ο Whistler εστίασε τη προσοχή του σ’ εφήμερα στοιχεία της φύσης όπως στα τοπία ukiyo-e. Ο Βαν Γκογκ ήταν μανιώδης συλλέκτης και ζωγράφισε αντίγραφα σε λάδι με τυπώσεις από τους Hiroshige και Eisen. Οι Degas και Cassatt απεικόνιζαν φευγαλέες, καθημερινές στιγμές σε συνθέσεις και προοπτικές που επηρεάστηκαν από την Ιαπωνία.
Ουταμάρο: Λεπτομέρεια τύπωσης 2
Η επίπεδη προοπτική του Ukiyo-e και τα μη διαμορφωμένα χρώματα επηρέασαν ιδιαίτερα τους γραφίστες και τους κατασκευαστές αφισσών. Οι λιθογραφίες του Toulouse-Lautrec έδειξαν το ενδιαφέρον του όχι μόνο για τα επίπεδα χρώματα και τις περιγραμμένες μορφές του, αλλά και για το θέμα τους: ηθοποιοί & ιερόδουλες. Υπέγραψε μεγάλο μέρος αυτού του έργου με τα αρχικά του σε κύκλο, μιμούμενος τις σφραγίδες στις ιαπωνικές τυπώσεις. Άλλοι καλλιτέχνες της εποχής που άντλησαν επιρροή από αυτό είναι: Monet, La Farge, Gauguin και τα πιο πρόσφατα μέλη όπως ο Bonnard κι ο Vuillard. Ο Γάλλος συνθέτης Claude Debussy άντλησε έμπνευση για τη μουσική του από τις τυπώσεις των Hokusai & Hiroshige, με κυριότερο το La mer (1905). Ποιητές όπως η Έιμι Λόουελ κι ο Έζρα Πάουντ βρήκαν έμπνευση εκεί κι η Λόουελ δημοσίευσε ένα βιβλίο ποίησης που λέγεται, Εικόνες Του Πλωτού Κόσμου (1919) με ανατολίτικα θέματα ή σε ανατολίτικο ύφος.
Kano Hideyori: Maple Viewers
Το ταξιδιωτικό σκίτσο έγινε δημοφιλές είδος από το 1905 περίπου, καθώς η κυβέρνηση Meiji προώθησε τα ταξίδια στην Ιαπωνία για να γνωρίσουν οι πολίτες καλλίτερα τη χώρα τους. Το 1915, ο εκδότης Shōzaburō Watanabe εισήγαγε τον όρο shin-hanga (νέες τυπώσεις) για να περιγράψει ένα στυλ τυπώσεων που δημοσίευσε, είχε παραδοσιακό ιαπωνικό θέμα κι απευθυνότανε σε αριστοκρατικό ιαπωνικό κοινό. Μεταξύ των επιφανών καλλιτεχνών περιλαμβάνεται ο Goyō Hashiguchi, που ονομάζεται “Utamaro της περιόδου Taishō” για τον τρόπο που απεικονίζει τις γυναίκες, ο Shinsui Itō, που εισήγαγε πιο σύγχρονες ευαισθησίες στις εικόνες των γυναικών κι ο Hasui Kawase, που έφτιαχνε μοντέρνα τοπία. Ο Watanabe δημοσίευσε επίσης έργα μη Ιαπώνων καλλιτεχνών, που πρώτη επιτυχία των ήταν ένα σύνολο τυπώσεων με θέμα την Ινδία και την Ιαπωνία, το 1916 από τον Άγγλο Charles W. Bartlett (1860-1940). Άλλοι εκδότες ακολούθησαν την επιτυχία του Watanabe κι ορισμένοι καλλιτέχνες shin-hanga όπως ο Goyō κι ο Hiroshi Yoshida δημιουργήσανε στούντιο για να δημοσιεύσουνε το δικό τους έργο.
Utagawa Kunisada (1857): Imayo mitate shino kosho yori shokunin
Οι καλλιτέχνες του κινήματος sōsaku-hanga (δημιουργικές τυπώσεις) ανέλαβαν τον έλεγχο κάθε πτυχής της διαδικασίας της τύπωσης -ο σχεδιασμός, το πλαίσιο κι η τύπωση γίνονταν από το ίδιο άτομο. Η Kanae Yamamoto (1882-1946), τότε φοιτήτρια στη Σχολή Καλών Τεχνών Τόκυο, πιστώνεται με τη γέννηση αυτής της προσέγγισης. Το 1904, παρήγαγε χρησιμοποιώντας τύπωση με ξύλο, μια τεχνική που μέχρι τότε δεχότανε κακό σχολιασμό στην ιαπωνική τέχνη ως παλιομοδίτικη και για τη σχέση της με την εμπορική μαζική παραγωγή. Η ίδρυση της Ιαπωνικής Ένωσης Ξυλογλυπτών Καλλιτεχνών το 1918 σηματοδοτεί την αρχή αυτής της προσέγγισης ως κίνημα. Το κίνημα ευνόησε την ατομικότητα στους καλλιτέχνες κι ως εκ τούτου δεν έχει κυρίαρχα θέματα ή στυλ. Τα έργα κυμαίνονταν από τα εντελώς αφηρημένα του Kōshirō Onchi (1891-1955) ως τις παραδοσιακές εικονιστικές απεικονίσεις των ιαπωνικών σκηνών του Un’ichi Hiratsuka (1895-1997). Αυτοί οι καλλιτέχνες παρήγαγαν τυπώσεις όχι επειδή ήλπιζαν να προσεγγίσουν ένα μαζικό κοινό, αλλά ως δημιουργικό αυτοσκοπό και δεν περιόρισαν τα έντυπα μέσα στο ξύλο του παραδοσιακού ukiyo-e.
Kanae Yamamoto: Ψαράς (1904)
Οι τυπώσεις από τα τέλη του 20ού και του 21ου αι. εξελίχθηκαν από τις ανησυχίες των προηγούμενων κινήσεων, ειδικά από την έμφαση του κινήματος sōsaku-hanga στην ατομική έκφραση. Η τύπωση οθόνης, η χάραξη, η μεσοτυπία, τα μικτά μέσα κι άλλες δυτικές μέθοδοι έχουν ενταχθεί στη παραδοσιακή ξυλογραφία μεταξύ των τεχνικών των τυπογράφων. Οι 1οι καλλιτέχνες του ukiyo-e έφεραν μαζί τους μιαν εξελιγμένη γνώση κι εκπαίδευση στις αρχές σύνθεσης της κλασσικής κινεζικής ζωγραφικής. σταδιακά αυτοί οι καλλιτέχνες έριξαν την εμφανή κινεζική επιρροή για να αναπτύξουν ένα γηγενές ιαπωνικό ιδίωμα. Αυτοί οι καλλιτέχνες ονομάστηκαν Primitives με την έννοια ότι το μέσο τύπωσης ήταν μια νέα πρόκληση στην οποία προσάρμοσαν αυτές τις πολυετείς τεχνικές -τα σχέδια εικόνας τους δεν θεωρούνται “πρωτόγονα”. Πολλοί καλλιτέχνες του ukiyo-e έλαβαν εκπαίδευση από δασκάλους του Kanō κι άλλων ζωγραφικών σχολών.
Okumura Masanobu: Taking the Evening Cool Ryogoku Bridge
Ένα καθοριστικό χαρακτηριστικό των περισσότερων τυπώσεων ukiyo-e είναι μια καλά καθορισμένη, έντονη, επίπεδη γραμμή. Οι 1ες τυπώσεις ήταν μονόχρωμες κι αυτές οι γραμμές ήτανε το μόνο τυπωμένο στοιχείο, ακόμη και με την έλευση του χρώματος αυτή η χαρακτηριστική γραμμή συνέχισε να κυριαρχεί. Στο ukiyo-e οι φόρμες σύνθεσης είναι διατεταγμένες σ’ επίπεδους χώρους με σχήματα συνήθως σ’ ενιαίο επίπεδο βάθους. Η προσοχή έλκεται από τις κάθετες κι οριζόντιες σχέσεις, καθώς και λεπτομέρειες όπως γραμμές, σχήματα και σχέδια, όπως αυτά στα ρούχα. Οι συνθέσεις ήτανε συχνά ασύμμετρες κι η άποψη ήτανε συχνά από ασυνήθιστες γωνίες, όπως από ψηλά. Τα στοιχεία των εικόνων συχνά περικόπτονταν, δίνοντας στη σύνθεση μια αυθόρμητη αίσθηση. Στις έγχρωμες τυπώσεις, τα περιγράμματα των περισσότερων χρωματικών περιοχών καθορίζονται απότομα, συνήθως από τη γραμμή. Η αισθητική των επίπεδων χρωματικών περιοχών έρχεται σ’ αντίθεση με τα διαμορφωμένα χρώματα που αναμένονται στις δυτικές παραδόσεις και μ’ άλλες εξέχουσες σύγχρονες παραδόσεις στην ιαπωνική τέχνη που προστατεύονται από την ανώτερη τάξη, όπως στις λεπτές μονόχρωμες πινελιές μελάνης ζωγραφικής πινέλου zenga ή τονικά χρώματα της σχολής Kanō της ζωγραφικής.
Harunobu (1767): 2 Lovers Beneath an Umbrella in the Snow
Τα πολύχρωμα, επιδεικτικά και σύνθετα μοτίβα, που αφορούνε στην αλλαγή μόδας κι οι τεταμένες, δυναμικές πόζες και συνθέσεις στο ukiyo-e βρίσκονται σ’ εντυπωσιακή αντίθεση με πολλές έννοιες στη παραδοσιακή ιαπωνική αισθητική. Μεταξύ αυτών, το wabi-sabi ευνοεί την απλότητα, την ασυμμετρία και την ατέλεια, με αποδείξεις για το πέρασμα του χρόνου. και το shibui εκτιμά τη λεπτότητα, τη ταπεινότητα και την αυτοσυγκράτηση. Το ukiyo-e μπορεί να ‘ναι λιγότερο σε αντίθεση με τις αισθητικές έννοιες, όπως η κομψή, αστική κομψότητα του iki. Εμφανίζει ασυνήθιστη προσέγγιση στη γραφική προοπτική, μια προσέγγιση που μπορεί να φαίνεται υπανάπτυκτη σε σύγκριση με τους ευρωπαϊκούς πίνακες της ίδιας περιόδου. Η γεωμετρική προοπτική δυτικού τύπου ήτανε γνωστή στην Ιαπωνία -ασκήθηκε ιδιαίτερα από τους ζωγράφους Akita ranga της 10ετίας του 1770- όπως κι οι κινεζικές μέθοδοι για να δημιουργήσουν αίσθηση βάθους χρησιμοποιώντας ομοιογένεια παράλληλων γραμμών.%20English%20Couple.jpg)
Utagawa Yoshitora (1860): Ζεύγος Άγγλων
Οι τεχνικές εμφανίζονταν μερικές φορές μαζί σε έργα ukiyo-e, η γεωμετρική προοπτική παρέχει ψευδαίσθηση βάθους στο παρασκήνιο και τη πιο εκφραστική κινεζική προοπτική στο προσκήνιο. Οι τεχνικές πιθανότατα μαθαίνονταν στην αρχή μέσω κινεζικών πινάκων δυτικού τύπου κι όχι απευθείας από δυτικά έργα. Πολύ μετά την εξοικείωση μ’ αυτές τις τεχνικές, οι καλλιτέχνες συνέχισαν να τις εναρμονίζουν με τις παραδοσιακές μεθόδους σύμφωνα με τις συνθετικές και εκφραστικές ανάγκες τους. Άλλοι τρόποι ένδειξης του βάθους περιλαμβάνανε τη κινεζική μέθοδο 3μερούς σύνθεσης που χρησιμοποιήθηκε στις βουδιστικές εικόνες, όπου η μεγάλη μορφή τοποθετείται στο προσκήνιο, η μικρότερη στο μεσαίο κι ακόμη μια μικρότερη στο παρασκήνιο. Αυτό μπορεί να φανεί στο Μεγάλο Κύμα του Χοκουσάι, με το μεγάλο σκάφος στο προσκήνιο, το μικρότερο πίσω του και πίσω τους, η μικρογραφία του όρους Φούτζι.
Υπήρχε μια τάση από την αρχή του ukiyo-e, να δημιουργεί καλλονές σ’ αυτό που ο ιστορικός τέχνης Midori Wakakura αποκάλεσε “φιδίσια στάση“, που έδειχνε τα σώματα τους να στρίβουν αφύσικα κοιτώντας πίσω. Ο ιστορικός τέχνης Motoaki Kōno ισχυρίστηκε πως αυτό είχε τις ρίζες του στον παραδοσιακό buyō χορό. Ο Haruo Suwa αντέτεινε πως οι πόζες ήτανε καλλιτεχνική αδεία από καλλιτέχνες του ukiyo-e, προκαλώντας μια φαινομενικά χαλαρή στάση, να φτάνει σε αφύσικα ή αδύνατα φυσικά άκρα. Αυτό συνέβαινε ακόμη κι όταν εφαρμοστήκανε ρεαλιστικές τεχνικές προοπτικής σ’ άλλα τμήματα της σύνθεσης.
Choki: εκπληκτική διασκέδαση στο Niwaka Φεστιβάλ
Χαρακτηριστικά θέματα ήταν οι γυναικείες καλλονές bijin-ga, οι ηθοποιοί καμπούκι yakusha-e και τοπία. Οι γυναίκες που απεικονίζονταν ήτανε συνήθως κουρτεζάν και γκέισες στον ελεύθερο χρόνο τους και προωθούσανε να ψυχαγωγούν όταν βρίσκονταν σε μέρη διασκέδασης. Η λεπτομέρεια που οι καλλιτέχνες απεικονίζανε τη μόδα και τα χτενίσματά των, επέτρεψε στις τυπώσεις να χρονολογούνται με κάποιαν αξιοπιστία. Λιγότερη προσοχή δόθηκε στην ακρίβεια των φυσικών χαρακτηριστικών των γυναικών, που ακολουθήσανε τις εικονογραφικές μόδες της μέρας -τα στερεότυπα πρόσωπα, τα σώματα ψηλά κι αδύνατα σε μια γενιά και μικροκαμωμένα στην άλλη. Τα πορτραίτα των διασημοτήτων είχαν μεγάλη ζήτηση, ιδίως εκείνα από τον κόσμο του καμπούκι και του σούμο, 2 από τις πιο δημοφιλείς ψυχαγωγίες της εποχής. Ενώ το τοπίο έχει καθορίσει το ukiyo-e για πολλούς Δυτικούς, τα τοπία ανθίσανε σχετικά αργά στην ιστορία του.
Miyagawa Choshun (1718): Ryukyuan Dancer and Musicians
Οι τυπώσεις Ukiyo-e εξελίχθηκαν από την εικονογράφηση βιβλίων -πολλές από τις 1ες μονές σελίδες του Moronobu ήταν αρχικά σελίδες από βιβλία που ‘χε εικονογραφήσει. Τα εικονογραφημένα βιβλία E-hon ήτανε δημοφιλή και συνέχισαν ν’ αποτελούν σημαντική διέξοδο για τους καλλιτέχνες του. Στα τέλη της περιόδου, ο Χοκουσάι παρήγαγε 3 τόμους Εκατό όψεις του όρους Φούτζι και το 15τόμο Χόκουσαϊ Μάνγκα, -αυτό ήτανε συλλογή από πάνω από 4000 σκίτσα μιας μεγάλης ποικιλίας ρεαλιστικών και φανταστικών θεμάτων.
Ichiyosai Yoshitaki: prefade postfade
Οι παραδοσιακές ιαπωνικές θρησκείες δεν θεωρούνε το σεξ ή τη πορνογραφία ηθική διαφθορά με την έννοια των πιότερων λοιπών θρησκειών κι ως ότου η αλλαγή της ηθική της εποχής Meiji οδήγησε στη καταστολή της, οι ερωτικές τυπώσεις shunga ήταν ένα σημαντικό είδος. Ενώ το καθεστώς Tokugawa υπέβαλε την Ιαπωνία σε αυστηρούς νόμους λογοκρισίας, η πορνογραφία δεν θεωρήθηκε σημαντικό αδίκημα και γενικά συνέπεσε με την έγκριση των λογοκριτών. Πολλές από αυτές τις τυπώσεις εμφάνιζαν υψηλό επίπεδο δράσης και συχνά χιούμορ, στις ρητές απεικονίσεις σκηνών κρεβατοκάμαρας, voyer κι υπερμεγέθης ανατομίας. Όπως και με τις απεικονίσεις κουρτεζάν, αυτές οι εικόνες ήτανε στενά συνδεδεμένες με τις ψυχαγωγικές των χώρων αναψυχής. Σχεδόν κάθε καλλιτέχνης ukiyo-e παρήγαγε shunga κάποια στιγμή. Τα αρχεία για την κοινωνική αποδοχή του shunga απουσιάζουν, αν και ο Timon Screech ισχυρίζεται πως υπήρχανε σχεδόν σίγουρα ανησυχίες για το θέμα κι ότι το επίπεδο αποδοχής του ήταν υπερβολικό από μεταγενέστερους συλλέκτες, ειδικά στη Δύση.
Οι σκηνές από τη φύση ήτανε σημαντικό μέρος της ασιατικής τέχνης σ’ όλη την ιστορία. Οι καλλιτέχνες έχουν μελετήσει από κοντά τις σωστές μορφές και την ανατομία των φυτών και των ζώων, παρόλο που οι απεικονίσεις της ανθρώπινης ανατομίας παρέμειναν πιο φανταστικές μέχρι τη σύγχρονη εποχή. Οι τυπώσεις της φύσης Ukiyo-e ονομάζονται kachō-e, που μεταφράζονται ως “εικόνες λουλουδιών και πουλιών“, αν και το είδος ήταν ανοιχτό σε πιότερα από απλά λουλούδια ή πουλιά και τα λουλούδια και τα πουλιά δεν εμφανίστηκαν απαραίτητα μαζί. Οι λεπτομερείς κι ακριβείς τυπώσεις του Hokusai θεωρούνται ότι καθιέρωσαν το kachō-e ως είδος.
Kitagaw Utamaro: δύο καλλονές με μπαμπού
Οι Μεταρρυθμίσεις Tenpō της 10ετίας του 1840 καταστείλανε την απεικόνιση ηθοποιών και κουρτεζάν. Εκτός από τοπία, οι καλλιτέχνες στράφηκαν σε απεικονίσεις ιστορικών σκηνών, όπως αρχαίων πολεμιστών ή σκηνών από θρύλους, λογοτεχνία και θρησκεία. Το παραμύθι του Γέντζι του 11ου αι. και το παραμύθι του Χέικ του 13ου αι. υπήρξανε πηγές έμπνευσης σ’ όλη την Ιαπωνική ιστορία, συμπεριλαμβανομένου του ukiyo-e. Γνωστοί πολεμιστές και ξιφομάχοι όπως ο Miyamoto Musashi (1584-1645) ήτανε συχνά θέματα, όπως κι απεικονίσεις τέρατων, υπερφυσικών κι ηρώων της ιαπωνικής και κινεζικής μυθολογίας.
Miyamoto Musashi killing a giant nue
Από το 17ο ως το 19ο αι. η Ιαπωνία απομονώθηκε από τον υπόλοιπο κόσμο. Το εμπόριο, κυρίως με τους Ολλανδούς και τους Κινέζους, περιορίστηκε στο νησί Dejima κοντά στο Ναγκασάκι. Οι περίεργες εικόνες που ονομάζονται Nagasaki-e πωλήθηκαν σε τουρίστες των ξένων χωρών. Στα μέσα του 19ου αι. η Γιοκοχάμα έγινε ο κύριος ξένος οικισμός μετά το 1859, από τον οποίο η δυτική γνώση πολλαπλασιάστηκε στην Ιαπωνία. Ειδικά μεταξύ 1858-62, η Yokohama-e τυπώνει, με διάφορα επίπεδα πραγματικότητας και φαντασίας, την αυξανόμενη κοινότητα των κατοίκων του κόσμου με τους οποίους οι Ιάπωνες έρχονταν τώρα σ’ επαφή, -τα 3πτυχα σκηνών Δυτικών κι η τεχνολογία τους ήταν ιδιαίτερα δημοφιλή. Οι εξειδικευμένες τυπώσεις περιλάμβαναν τυπώσεις surimono, deluxe, περιορισμένης έκδοσης που απευθύνονταν σε γνώστες, εκ των οποίων ένα ποίημα kyōka (τάνγκα) 5 στίχων ήτανε συνήθως μέρος του σχεδίου και τυπωμένες βεντάλιες χειρός uchiwa-e, που συχνά υποφέρουν από το χειρισμό τους.%20Dawn%20at%20Futamiga%20ura.jpg)
Utagawa Kunisada I (1832): Dawn at Futamiga ura
Οι καλλιτέχνες του Ukiyo-e συχνά κάνανε τυπώσεις και πίνακες ζωγραφικής. μερικοί εξειδικευμένοι στο ένα ή στο άλλο. Αντίθετα με τις προηγούμενες παραδόσεις, οι ζωγράφοι ukiyo-e προτιμούσανε φωτεινά, κοφτερά χρώματα και συχνά σκιαγραφούσανε τα περιγράμματα με μελάνι σούμι, αποτέλεσμα παρόμοιο με το γραμμικό σε τυπώσεις. Απεριόριστα από τους τεχνικούς περιορισμούς της τύπωσης, ένα μεγαλύτερο εύρος τεχνικών, χρωστικών κι επιφανειών ήτανε διαθέσιμο στο ζωγράφο. Καλλιτεχνίες ζωγραφισμένες με χρωστικές ουσίες από ορυκτές ή οργανικές ουσίες, όπως κρόκο, αλεσμένα κελύφη, μόλυβδο και κανέλα κι αργότερα συνθετικές βαφές που εισήχθησαν από τη Δύση, όπως το πράσινο του Παρισιού και το μπλε της Πρωσίας. Μεταξωτά ή χάρτινοι κρεμασμένοι κύλινδροι, χειροκίνητα μηχανήματα ή πτυσσόμενες οθόνες byōbu ήταν οι πιο συνηθισμένες επιφάνειες.
Hashiguchi Goyo: Γυναίκα στα μπλε χτενίζει τα μαλλιά της
Οι τυπώσεις Ukiyo-e ήταν έργα ομάδων τεχνιτών σε διάφορα εργαστήρια. ήτανε σπάνιο για τους σχεδιαστές να κόβουνε τα δικά τους πλαίσια. Η εργασία χωρίστηκε σε 4 ομάδες: τον εκδότη, που παράγγελνε, προωθούσε και μοίραζε τις τυπώσεις, οι καλλιτέχνες, που παρείχαν την εικόνα του σχεδιασμού, οι ξυλογλύπτες, που ετοιμάζανε τα πλαίσια για τύπωση κι οι τυπωτές, που κάνανε τις τυπώσεις από τα ξύλινα πλαίσια σε χαρτί. Κανονικά μόνο τα ονόματα του καλλιτέχνη και του εκδότη πιστώνονταν τη τελική τύπωση.
Hiroshige Atake: Σε ξαφνική νεροποντή
Οι τυπώσεις Ukiyo-e ήταν εντυπωσιακές στο χειροποίητο χαρτί χειροκίνητα κι όχι από μηχανική πρέσα όπως στη Δύση. Ο καλλιτέχνης παρείχε μελάνι σε λεπτό χαρτί, που επικολλήθηκε σε κομμάτι ξύλου κερασιάς και τρίφτηκε με λάδι μέχρι ν’ απομακρυνθούν τα πάνω στρώματα χαρτιού, αφήνοντας ένα ημιδιαφανές στρώμα χαρτιού που ο κοπτήρας θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ως οδηγό. Ο κόπτης πλαισίου έκοβε τις μη μαύρες περιοχές της εικόνας, αφήνοντας υπερυψωμένες περιοχές που ήταν μελανωμένες για να αφήσουν εντύπωση. Το αρχικό σχέδιο καταστράφηκε μετά τη διαδικασία.
Utagawa Kunisada (1854): Πάλη Soumo
Οι τυπώσεις έγιναν με πλαίσια προς τα πάνω, έτσι ώστε ο τυπωτής να μπορεί να μεταβάλλει τηνπίεση για διαφορετικά εφφέ και να παρακολουθεί το χαρτί να απορροφά το μελάνι σούμι με βάση το νερό, που εφαρμόζεται γρήγορα ακόμη και σε οριζόντιες πινελιές. Μεταξύ των κόλπων του τυπωτή ήταν η αποτύπωση της εικόνας, που επιτεύχθηκε με το πάτημα ενός μη συνδεδεμένου ξύλου στο χαρτί για να επιτευχθούν αποτελέσματα, όπως η υφή των σχεδίων ρούχων ή του διχτυού ψαρέματος. Άλλα αποτελέσματα περιλαμβάνανε το τρίψιμο του χαρτιού απαλά για να φωτίσουνε τα χρώματα, τα βερνίκια, τις υπερτυπώσεις, ξεσκόνισμα με μέταλλο ή μαρμαρυγία. και ψεκάζει για να μιμηθεί το χιόνι που πέφτει. Η τύπωση ukiyo-e ήταν εμπορική μορφή τέχνης κι ο εκδότης έπαιζε σημαντικό ρόλο. Η έκδοση ήταν ιδιαίτερα ανταγωνιστική, περισσότεροι από 1000 εκδότες είναι γνωστοί απ’ όλη τη περίοδο. Ο αριθμός μεγάλωσε περίπου 250 ακόμα, τη 10ετία του 1840 και του 1850, 200 μόνο στο Έντο, και σιγά -σιγά συρρικνώθηκε μετά το άνοιγμα της Ιαπωνίας μέχρι που περίπου 40 παρέμειναν στην έναρξη του 20ού αι. Οι εκδότες κατείχανε τα ξύλινα πλαίσια και τα πνευματικά δικαιώματα κι από τα τέλη του 18ου αι. επέβαλαν πνευματικά δικαιώματα μέσω του Guild Publishers και του Picture Book Guild.
Setsuri: Squid Bream Bonito
Οι τυπώσεις που πέρασαν από αρκετές πιέσεις ήταν ιδιαίτερα κερδοφόρες, καθώς ο εκδότης μπορούσε να ξαναχρησιμοποιήσει τα ξύλινα πλαίσια χωρίς άλλη πληρωμή στον καλλιτέχνη ή τον κόπτη ξύλου. Τα ξύλινα πλαίσια διαπραγματεύονταν επίσης ή πωλούνταν σ’ άλλους εκδότες ή ενεχυροδανειστήρια. Οι εκδότες ήτανε συνήθως επίσης πωλητές και συνήθως πουλούσαν ο ένας στον άλλο, στα καταστήματά τους. Εκτός από τη σφραγίδα του καλλιτέχνη, οι εκδότες σημάδευαν τις τυπώσεις με τις δικές τους σφραγίδες -μερικές απλό λογότυπο, άλλες αρκετά περίτεχνες, ενσωματώνοντας διεύθυνση ή άλλες πληροφορίες. Οι σχεδιαστές τυπώσεων πέρασαν μαθητεία προτού τους δοθεί το δικαίωμα να παράγουνε δικές τους τυπώσεις που θα μπορούσαν να υπογράψουν με τα δικά τους ονόματα. Οι νέοι σχεδιαστές αναμένεται να καλύψουν μέρος ή το σύνολο του κόστους κοπής των ξύλινων πλαισίων. Καθώς οι καλλιτέχνες αποκτούσανε φήμη, οι εκδότες συνήθως κάλυπταν αυτά τα έξοδα κι οι καλλιτέχνες μπορούσαν να απαιτήσουν υψηλότερα τέλη.
Toshusai Sharaku (1794): Otani Oniji (ηθοποιός καμπούκι)
Στην προ-σύγχρονη Ιαπωνία, οι άνθρωποι μπορούσαν να ‘χουνε πολλά ονόματα καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους, ενώ το παιδικό τους όνομα είναι διαφορετικό από το όνομα zokumyō ως ενήλικας. Τ’ όνομα ενός καλλιτέχνη αποτελείται από ένα gasei -επώνυμο καλλιτέχνη- ακολουθείται από ένα προσωπικό όνομα τέχνης azana. Το gasei το πήραν συχνότερα από τη σχολή όπου ανήκε ο καλλιτέχνης, όπως ο Utagawa ή ο Torii, και το azana πήρε κανονικά ένα κινέζικο χαρακτήρα από τ’ όνομα τέχνης του σχόλαρχου -π.χ., πολλοί μαθητές του Toyokuni ( 豊 国 ) πήραν το “kuni” ( 国 ) από τ’ όνομά του, συμπεριλαμβανομένων των Kunisada ( 国 貞 ) και Kuniyoshi ( 国 芳 ). Τα ονόματα των καλλιτεχνών που υπέγραφαν στα έργα τους μπορεί να είναι πηγή σύγχυσης καθώς μερικές φορές άλλαξαν ονόματα μέσω της καρριέρας τους. Ο Χοκουσάι ήταν ακραία περίπτωση, χρησιμοποιώντας πάνω από 100 ονόματα σ’ όλη την 70χρονη καρριέρα του.
Kuniyoshi Utagawa: Γεράκι
Οι τυπώσεις κυκλοφορήσανε σε μαζική αγορά και μέχρι τα μέσα του 19ου αι., η συνολική κυκλοφορία μιας τύπωσης θα μπορούσε να φτάσει τις χιλιάδες. Οι έμποροι λιανικής κι οι ταξιδιωτικοί πωλητές τους προωθήσανε σε τιμές προσιτές σ’ ευημερούσες πόλεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι τυπώσεις διαφημίζουνε σχέδια κιμονό από τον καλλιτέχνη τύπωσης. Από το 2ο ½ του 17ου αι., οι τυπώσεις κυκλοφορούσανε συχνά στο εμπόριο σαν μέρος μιας σειράς, κάθε τύπωση με σφραγίδα, με τ’ όνομα της σειράς και τον αριθμό της τύπωσης σ’ αυτή τη σειρά. Αυτό ήταν αποδεδειγμένα επιτυχημένη τεχνική μάρκετινγκ, καθώς οι συλλέκτες αγοράσανε κάθε νέα τύπωση της σειράς για να διατηρήσουνε πλήρεις τις συλλογές τους. Μέχρι τον 19ο αι., σειρές όπως Οι 53 Όψεις Του Tōkaidō του Hiroshige τρέξανε σε 12δες τυπώσεων. Ενώ η έγχρωμη τύπωση στην Ιαπωνία χρονολογείται στη 10ετία του 1640, οι 1ες τυπώσεις ukiyo-e χρησιμοποιούσαν μόνο μαύρο μελάνι. Το χρώμα προστέθηκε μερικές φορές με το χέρι, χρησιμοποιώντας ένα κόκκινο μελάνι μολύβδου σε τυπώσεις tan-e, ή αργότερα με ροζ μελάνι κίτρινου σε τυπώσεις beni-e. Η έγχρωμη τύπωση έφτασε στα βιβλία τη 10ετία του 1720 και σε τυπώσεις σε ένα φύλλο τη 10ετία του 1740, με διαφορετικό πλαίσιο και τύπωση για κάθε χρώμα. Τα 1α χρώματα περιορίζονταν στο ροζ και το πράσινο. οι τεχνικές επεκταθήκανε τις επόμενες 2 10ετίες, επιτρέποντας ως και 5 χρώματα. Τα μέσα της 10ετίας του 1760 έφεραν έγχρωμες τυπώσεις nishiki-e κατασκευασμένες από 10 ή περισσότερα ξύλινα πλαίσια. Για σωστή ευθυγράμμιση πλαισίων για κάθε χρώμα, τοποθετήθηκαν τα σημάδια εγγραφής που ονομάζονται kentō σε μία γωνία και σε μια παρακείμενη πλευρά.
Χιροσίγκε: 100 Όψεις Του Έντο
Οι τυπωτές χρησιμοποιήσανε 1η φορά φυσικές χρωστικές βαφές απ’ ορυκτές ή φυτικές πηγές. Οι βαφές είχαν ημιδιαφανή ποιότητα που επέτρεψε την ανάμειξη ποικιλίας χρωμάτων από βασικά, κόκκινα, μπλε και κίτρινα χρώματα. Τον 18ο αι., το πρωσσικό μπλε έγινε δημοφιλές κι ήταν ιδιαίτερα εμφανές στα τοπία του Hokusai και του Hiroshige, όπως και το bokashi, που ο τυπωτής παρήγαγε διαβαθμίσεις χρώματος ή ανάμειξε το ένα χρώμα στο άλλο. Φθηνότερες και πιο συνεπείς συνθετικές χρωστικές ανιλίνης έφτασαν από τη Δύση το 1864. Τα χρώματα ήτανε πιο σκληρά και πιο φωτεινά απ’ τα παραδοσιακά. Η κυβέρνηση Meiji προώθησε τη χρήση τους ως μέρος ευρύτερων πολιτικών δυτικοποίησης. Οι σύγχρονοι δίσκοι των καλλιτεχνών ukiyo-e είναι σπάνιοι. Το πιο σημαντικό είναι το Ukiyo-e Ruikō (Διάφορες σκέψεις για το ukiyo-e), μια συλλογή σχολίων και βιογραφιών καλλιτεχνών. Ο Ōta Nanpo συνέταξε τη 1η, που δεν υπήρχε πλέον, γύρω στο 1790. Το έργο δεν είδε τύπωση στην εποχή του Έντο, αλλά κυκλοφόρησε σε χειρόγραφες εκδόσεις που υπέστησαν πολλές προσθήκες και τροποποιήσεις. είναι γνωστές πάνω από 120 παραλλαγές του Ukiyo-e Ruikō. Πριν από το 2ο Παγκ. Πόλ., η κυρίαρχη άποψη του ukiyo-e τόνιζε τη κεντρική θέση των τυπώσεων, -αυτή αποδίδει την ίδρυση του ukiyo-e στο Moronobu. Μετά τον πόλεμο, η σκέψη στράφηκε στη σημασία της ζωγραφικής ukiyo-e και της άμεσης σύνδεσης με πίνακες Yamato-e του 17ου αι. -αυτή βλέπει τον Matabei ως δημιουργό του είδους και προτιμάται ιδιαίτερα στην Ιαπωνία. Είχε γίνει ευρέως διαδεδομένη μεταξύ των Ιαπώνων ερευνητών στη 10ετία του 1930, αλλά η μιλιταριστική κυβέρνηση της εποχής τη κατέστειλε, θέλοντας να δώσει έμφαση στη διαίρεση μεταξύ των πινάκων του Yamato-e, που σχετίζονται με την αυλή και των τυπώσεων που σχετίζονται με τον ενίοτε αντιεξουσιαστικό έμπορο και την εκάστοτε τάξη.
Hishikawa Moronobu: Εραστές στη βεράντα
Τα πρώτα περιεκτικά ιστορικά και κριτικά έργα για το ukiyo-e προήλθαν από τη Δύση. Ο Ernest Fenollosa ήτανε καθηγητής Φιλοσοφίας στο Imperial University Τόκυο από το 1878 κι ήταν Επίτροπος Καλών Τεχνών στην ιαπωνική κυβέρνηση από το 1886. Οι Masters του Ukioy-e, το 1896 ήταν η 1η ολοκληρωμένη επισκόπηση κι έθεσε βάσεις για τα περισσότερα μεταγενέστερα έργα με προσέγγιση στην ιστορία όσον αφορά στις εποχές: ξεκινώντας από το Matabei σε μια πρωταρχικήν εποχή, εξελίχθηκε προς τη χρυσή εποχή στα τέλη του 18ου αι. που άρχισε να φθίνει με την έλευση του Utamaro κι είχε σύντομη αναβίωση με τα τοπία των Hokusai & Hiroshige τη 10ετία του 1830. Ο Λόρενς Μπινιόν, ο Φύλακας Ανατολικών Τυπώσεων & Σχεδίων/Βρετανικό Μουσείο, έγραψε μιαν έκθεση στη Ζωγραφική στην Άπω Ανατολή το 1908 που ήτανε παρόμοια με του Φενόλλοσα, αλλά τοποθέτησε τους Ουταμάρο & Σαράκου μεταξύ των δασκάλων. Ο Arthur Davison Ficke βασίστηκε στα έργα των Fenollosa και Binyon με ένα πιο περιεκτικό Chats on Japanese Prints το 1915. Ο The Floating World του James A. Michener το 1954 ακολούθησε σε γενικές γραμμές τις χρονολογίες των προηγούμενων έργων, αφήνοντας παράλληλα ταξινομήσεις σε περιόδους κι αναγνωρίζοντας τους προηγούμενους καλλιτέχνες όχι σαν πρωτεργάτες, αλλά σαν ολοκληρωμένοι δάσκαλοι που προέκυψαν από παλαιότερες ζωγραφικές παραδόσεις. Για τον Michener και τον άλλοτε συνεργάτη του Richard Lane, το ukiyo-e ξεκίνησε με τον Moronobu και όχι με τον Matabei. Οι Lasters’s Masters of the Japanese Print του 1962 διατήρησαν τη προσέγγιση των διαιρέσεων της περιόδου ενώ τοποθετούσανε το ukiyo-e σταθερά στη γενεαλογία της ιαπωνικής τέχνης. Το βιβλίο αναγνωρίζει καλλιτέχνες όπως ο Yoshitoshi κι ο Kiyochika ως μεταγενέστερους δάσκαλους.
Χοκουσάι: Ψαρόβαρκες στον Γκόσι
Οι παραδοσιακές τυπώσεις του Woodblock της Ιαπωνίας του Seiichirō Takahashi του 1964 τοποθετήσανε τους καλλιτέχνες ukiyo-e σε 3 περιόδους: η 1η ήταν η πρωταρχική περίοδος που περιελάμβανε το Harunobu, ακολουθούμενη απ’ τη χρυσή εποχή των Kiyonaga, Utamaro & Sharaku και στη συνέχεια η περίοδος κλεισίματος-παρακμής μετά τη διακήρυξη που ξεκινά στη 10ετία του 1790 για αυστηρούς νόμους περί θεμελίωσης που υπαγόρευαν τι θα μπορούσε να απεικονιστεί στα έργα τέχνης. Ωστόσο, το βιβλίο αναγνωρίζει μεγαλύτερο αριθμό δασκάλων απ’ όλη αυτή τη τελευταία περίοδο απ’ ό, τι είχανε παλαιότερα έργα και θεωρούσε τη ζωγραφική ukiyo-e ως αναβίωση της ζωγραφικής Yamato-e. Ο Tadashi Kobayashi εξειδίκευσε περαιτέρω την ανάλυση του Takahashi προσδιορίζοντας τη παρακμή που συμπίπτει με τις απελπισμένες προσπάθειες του σογκουνάτου να διατηρήσει την εξουσία μέσω ψήφισης δρακόντειων νόμων καθώς η ισχύς του στη χώρα συνέχιζε να καταρρέει, με αποκορύφωμα την αποκατάσταση του Meiji το 1868.
Eisen: Γυναίκα βγαίνει από τη κουνουπιέρα
Η υποτροφία Ukiyo-e τείνει να επικεντρώνεται στη καταλογογράφηση καλλιτεχνών, προσέγγιση που στερείται αυστηρότητας και πρωτοτυπίας, που ‘χει εφαρμοστεί στην ανάλυση τέχνης σ’ άλλους τομείς. Τέτοιοι κατάλογοι είναι πολυάριθμοι, αλλά τείνουνε συντριπτικά να επικεντρωθούνε σε ομάδα αναγνωρισμένων ιδιοφυιών. Μικρή πρωτότυπη έρευνα έχει προστεθεί στις 1ες, θεμελιώδεις αξιολογήσεις του ukiyo-e και των καλλιτεχνών του, ειδικά όσον αφορά σχετικά μικρούς καλλιτέχνες. Ενώ ο εμπορικός χαρακτήρας του αναγνωριζότανε πάντα, η αξιολόγηση των καλλιτεχνών και των έργων τους βασίστηκε στις αισθητικές προτιμήσεις των γνώσεων και δεν έδωσεν ιδιαίτερη σημασία στη σύγχρονη εμπορική επιτυχία. Τα πρότυπα για την ένταξη στο ukiyo-e canon εξελιχθήκανε γρήγορα στην αρχική βιβλιογραφία. Ο Utamaro ήταν ιδιαίτερα αμφιλεγόμενος, θεωρούμενος από τον Fenollosa κι άλλους ως ένα εκφυλισμένο σύμβολο της παρακμής του ukiyo-e. Ωστόσο έχει αποκτήσει έκτοτε γενική αποδοχή ως ένας από τους μεγαλύτερους δασκάλους της φόρμας. Οι καλλιτέχνες του 19ου αι. όπως ο Yoshitoshi αγνοήθηκαν ή περιθωριοποιηθήκανε, προσελκύοντας την επιστημονική προσοχή μόνο προς το τέλος του 20ού αι. Έργα σε καλλιτέχνες του Utagawa της ύστερης εποχής, όπως ο Kunisada κι ο Kuniyoshi, αναβιώσανε κάποια, απ’ τη σύγχρονη εκτίμηση που απολάμβαναν αυτοί οι καλλιτέχνες. Πολλά όψιμα έργα εξετάζουνε τις κοινωνικές ή άλλες συνθήκες πίσω από τη τέχνη και δεν ενδιαφέρονται γι’ αποτιμήσεις που θα τη φέρνανε σε περίοδο παρακμής.
Κουνισάντα: 2 Κουρτεζάν
Ο μυθιστοριογράφος Jun’ichirō Tanizaki ήταν επικριτικός για την ανώτερη στάση των Δυτικών που υποστήριζαν έναν υψηλότερο αισθητισμό, ισχυριζόμενοι πως ανακαλύψανε το ukiyo-e. Υποστήριξε ότι το ukiyo-e ήταν απλώς η ευκολότερη μορφή ιαπωνικής τέχνης για να κατανοηθεί από την άποψη των αξιών των Δυτικών κι ότι Ιάπωνες όλων των κοινωνικών τάξεων απολάμβαναν το ukiyo-e, αλλά πως η ηθική του Κομφούκιου της εποχής τους εμπόδισε να το συζητήσουν ελεύθερα, κοινωνικά ήθη που παραβιάστηκαν από την επιδείνωση της ανακάλυψης από τη Δύση. Από την αυγή του 20ού αι., οι ιστορικοί του manga -τα ιαπωνικά κόμικς κι η γελοιογραφία- έχουν αναπτύξει αφηγήσεις που συνδέουνε τη μορφή τέχνης με την ιαπωνική τέχνη πριν από τον 20ό αι. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο Hokusai Manga ως πρόδρομο, αν και το βιβλίο του δεν είναι αφηγηματικό, ούτε ο όρος manga προέρχεται από τον Hokusai. Στα αγγλικά και σ’ άλλες γλώσσες, η λέξη manga χρησιμοποιείται με τη περιοριστική έννοια των “ιαπωνικών κόμικς” ή “κόμικς ιαπωνικού στιλ”, ενώ στα ιαπωνικά δείχνει όλες τις μορφές κόμικς, γελοιογραφίας και καρικατούρας.
Katsukawa: Ηθοποιός καμπούκι
Οι άρχουσες τάξεις περιόρισαν αυστηρά το χώρο που επιτρέπεται για τα σπίτια των χαμηλότερων κοινωνικών τάξεων. το σχετικά μικρό μέγεθος των έργων ukiyo-e ήταν ιδανικό για να κρέμεται σ’ αυτά τα σπίτια. Λίγο ρεκόρ για τους θαμώνες των έργων ukiyo-e έχει διασωθεί. Πουληθήκανε για σημαντικά ψηλότερες τιμές από τις τυπώσεις -ως και πολλές χιλιάδες φορές περισσότερο-, κι έτσι πρέπει να έχουν αγοραστεί από πλούσιους, πιθανώς εμπόρους κι ίσως μερικούς από τη τάξη των σαμουράι. Οι τυπώσεις της ύστερης εποχής είναι τα πολυάριθμα υπάρχοντα παραδείγματα, καθώς παρήχθησαν στις μεγαλύτερες ποσότητες τον 19ο αι, κι όσο πιο παλιά είναι μια τύπωση, τόσο λιγότερες είναι οι πιθανότητες επιβίωσης. Το Ukiyo-e συνδέθηκε σε μεγάλο βαθμό με το Edo κι οι επισκέπτες του αγοράζανε συχνά αυτό που αποκαλούσαν azuma-e ως αναμνηστικά. Τα καταστήματα που τα πούλησαν ενδέχεται να ειδικεύονται σε προϊόντα όπως οι βεντάλιες χειρός ή να προσφέρουνε μια ποικιλία επιλογών.
Kiyonobu Yamanaka Ichikawa (1714)
Η αγορά τύπωσης ukiyo-e ήτανε πολύ διαφοροποιημένη καθώς πωλήθηκε σ’ ετερογενές κοινό, από εργάτες ως πλούσιους εμπόρους. Λίγες συγκεκριμένες πληροφορίες είναι γνωστές για τις συνήθειες παραγωγής και κατανάλωσης. Λεπτομερή αρχεία στο Έντο τηρηθήκανε για μεγάλη ποικιλία από κουρτεζάν, ηθοποιούς και παλαιστές σούμο, αλλά δεν υπήρχανε τέτοια αρχεία που να αφορούνε το ουκιγιόε -ή ίσως να υπήρξαν ποτέ ή κάποτε. Ο προσδιορισμός τι γίνεται κατανοητό από τα δημογραφικά στοιχεία της κατανάλωσης ukiyo-e απαιτεί έμμεσα μέσα. Ο προσδιορισμός σε ποιες τιμές πωλούνται οι τυπώσεις αποτελεί πρόκληση για τους ειδικούς, καθώς τα σταθερά αρχεία αριθμών είναι λιγοστά κι υπήρχε μεγάλη ποικιλία στη ποιότητα παραγωγής, το μέγεθος, τη προσφορά και τη ζήτηση και τις μεθόδους, που πέρασαν από αλλαγές όπως η εισαγωγή πλήρους χρώματος τύπωση. Το πόσον ακριβές τιμές μπορούν να ληφθούν υπόψιν είναι επίσης δύσκολο να προσδιοριστεί, καθώς οι κοινωνικές κι οικονομικές συνθήκες ήτανε σ’ εξέλιξη καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου. Τον 19ο αι., σώζονται πλαίσια τυπώσεων που πωλούνται, από 16 έως 100 cm. για πολυτελείς εκδόσεις. Ο Jun’ichi Ōkubo προτείνει πως οι τιμές της 10ετίας του 1920 και του 1930 ήτανε πιθανώς κοινές για τυπικές τυπώσεις.
Kaigetsudo Ando Yasunori: Bijin
Οι βαφές στις τυπώσεις ukiyo-e είναι ευαίσθητες στο ξεθώριασμα όταν εκτίθενται ακόμη και σε χαμηλά επίπεδα φωτός. Αυτό καθιστά τη μακροχρόνια έκθεση ανεπιθύμητη. Το χαρτί που τυπώνονται αλλοιώνεται όταν έρχεται σ’ επαφή με όξινα υλικά, επομένως τα κουτιά αποθήκευσης, οι φάκελοι κι οι βάσεις, πρέπει να είναι ουδέτερου pH ή αλκαλικού. Οι τυπώσεις πρέπει να ελέγχονται τακτικά για προβλήματα που χρειάζονται θεραπεία και ν’ αποθηκεύονται σε σχετική υγρασία 70% ή λιγότερο για ν’ αποφευχθούν οι αποχρωματισμοί των μυκήτων. Το χαρτί κι οι χρωστικές ουσίες στους πίνακες ukiyo-e είναι ευαίσθητες στο φως και τις εποχικές αλλαγές στην υγρασία. Οι βάσεις πρέπει να ‘ναι εύκαμπτες, καθώς τα φύλλα μπορούν να σκιστούνε κάτω απ’ απότομες αλλαγές υγρασίας. Στην εποχή Έντο, τα σεντόνια ήτανε τοποθετημένα σε μακρόχρωμο χαρτί και διατηρηθήκανε κυλιόμενα σ’ απλές ξύλινες κούτες, τοποθετημένες σ’ άλλο ξύλινο κουτί από λάκα. Στις ρυθμίσεις του μουσείου, οι χρόνοι προβολής είναι πολύ περιορισμένοι για ν’ αποφευχθεί η επιδείνωση από την έκθεση στο φως και τη ρύπανση του περιβάλλοντος και λαμβάνεται μέριμνα για το ξετύλιγμα και την αναδίπλωση των κυλίνδρων, με τη κύλιση να προκαλεί κοιλότητες στο χαρτί, καθώς και το ξετύλιγμα και την αναδίπλωση των κυλίνδρων που προκαλούνε τσαλάκωμα. Τα επίπεδα υγρασίας που διατηρούνται οι κύλινδροι είναι γενικά μεταξύ 50 κι 60%, καθώς οι κύλινδροι που διατηρούνται σε πολύ ξηρή ατμόσφαιρα γίνονται εύθραυστοι.
Toyokuni: Ηθοποιός καμπούκι
Επειδή οι τυπώσεις ukiyo-e παρήχθησαν μαζικά, η συλλογή τους παρουσιάζει διαφορετικές εκτιμήσεις από τη συλλογή έργων ζωγραφικής. Υπάρχει μεγάλη ποικιλία στη κατάσταση, τη σπανιότητα, το κόστος και τη ποιότητα των υφιστάμενων τυπώσεων. Οι τυπώσεις μπορεί να έχουνε λεκέδες, αλεπούδες, σκουληκότρυπες, δάκρυα, τσακίσεις ή στίγματα, τα χρώματα μπορεί να ‘χουνε ξεθωριάσει ή να ‘έχουνε ρετουσαριστεί. Οι σκαλιστές μπορεί να ‘χουν αλλάξει τα χρώματα ή τη σύνθεση των τυπώσεων που πέρασαν από πολλές εκδόσεις. Όταν κόβεται μετά τη τύπωση, το χαρτί μπορεί να ‘χει κοπεί εντός του περιθωρίου. Οι τιμές των τυπώσεων εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες, όπως η φήμη του καλλιτέχνη, η κατάσταση τύπωσης, η σπανιότητα κι αν πρόκειται για πρωτότυπο πάτημα -ακόμη και τυπώσεις υψηλής ποιότητας αργότερα θ’ αποκτήσουν ένα κλάσμα της αποτίμησης ενός πρωτοτύπου.
Hishikawa Moronobu: Κοιτάζοντας τους ανθούς κερασιάς
Οι τυπώσεις Ukiyo-e συχνά περνούσαν από πολλές εκδόσεις, μερικές φορές μ’ αλλαγές που γίνανε στα πλαίσια σε μεταγενέστερες εκδόσεις. Κυκλοφορούν επίσης εκδόσεις από ξυλοδαρμούς, όπως νόμιμες μεταγενέστερες αναπαραγωγές, καθώς και πειρατικές εκδόσεις κι άλλα πλαστά. Ο Τακαμιζάβα Έντζι (1870-1927), παραγωγός αναπαραγωγών ukiyo-e, ανέπτυξε μέθοδο επαναφοράς των ξύλινων πλαισίων για τη τύπωση φρέσκου χρώματος σε ξεθωριασμένα πρωτότυπα, πάνω από τα οποία χρησιμοποίησε τέφρα καπνού για να κάνει το φρέσκο μελάνι να φαίνεται γηρασμένο. Αυτές τις ανανεωμένες τυπώσεις τις μεταπώλησε ως πρωτότυπες. Μεταξύ των απατεώνων συλλεκτών ήταν ο Αμερικανός αρχιτέκτονας Φρανκ Λόιντ Ράιτ, που ‘φερε μαζί του 1500 τυπώσεις Τακαμιζάβα από την Ιαπωνία στις ΗΠΑ, μερικές από τις οποίες είχε πουλήσει πριν ανακαλυφθεί η αλήθεια. Οι καλλιτέχνες Ukiyo-e αναφέρονται στο ιαπωνικό στυλ, το επώνυμο προηγείται του προσωπικού ονόματος και γνωστοί καλλιτέχνες όπως ο Utamaro κι ο Hokusai μόνο με το προσωπικό τους όνομα. Οι έμποροι συνήθως αναφέρονται στις τυπώσεις ukiyo-e με τα ονόματα των τυπικών μεγεθών, συνηθέστερα το aiban 34,5 x 22,5 εκατοστών (13,6 ίντσες × 8,9 ίν.), το chūban 22,5 x 19 εκ. (8,9 ίν. χ 5 7,5 ίν.) και το byōban 23 χ 23 εκ. (15,0 ίν. 9,1 ίν.) -τα ακριβή μεγέθη ποικίλλουνε και το χαρτί συχνά κόβεται μετά τη τύπωση.
Sugimura Jihei: Η κυρία της αυλής
Πολλές από τις μεγαλύτερες συλλογές υψηλής ποιότητας ukiyo-e βρίσκονται εκτός Ιαπωνίας. Παραδείγματα εισαχθήκανε στη συλλογή της Εθνικής Βιβλιοθήκης Γαλλίας στο 1ο ½ του 19ου αι. Το Βρετανικό Μουσείο ξεκίνησε μια συλλογή το 1860 που αριθμούσε στα τέλη του 20ού αι. 70000 αντικείμενα! Η μεγαλύτερη, που ξεπερνά τα 100000 αντικείμενα, βρίσκεται στο Μουσείο Καλών Τεχνών Βοστώνης, που ξεκίνησε όταν ο Έρνεστ Φενόλλοσα δώρισε τη συλλογή του το 1912! Η 1η έκθεση στην Ιαπωνία με τυπώσεις ukiyo-e πιθανότατα ήταν αυτή που παρουσίασε ο Kōjirō Matsukata το 1925, που συγκέντρωσε τη συλλογή στο Παρίσι στη διάρκεια του Α’ Παγκ. Πολ. κι αργότερα τη δώρισε στο Εθνικό Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, Τόκυο. Η μεγαλύτερη συλλογή ukiyo-e στην Ιαπωνία είναι τα 100000 κομμάτια στο Japan Ukiyo-e Museum στη πόλη Ματσουμότο.
Nishikawa Sukenobu: 3 κουρτεζάν ετοιμάζονται για το πάρτυ
Συνοψίζοντας: Ουκίγιο-έ ( 浮世絵 εικόνα ή εικόνες του επιπλέοντος κόσμου) είναι είδος ξυλογραφίας και ζωγραφικής που γνώρισε άνθιση από το 17ο ως τον 20ο αι. στην Ιαπωνία. Παραπέμπει στη νεανική παρορμητική κουλτούρα που άνθισε στα αστικά κέντρα του Έντο (σημερινό Τόκυο), Κυότο κι Οζάκα. Τ’ όνομα παραπέμπει ειρωνικά στην ομόηχη λέξη Θλιβερός κόσμος (憂き世), ο τόπος απ’ όπου θάνατος κι ανάσταση γλιτώνουνε τον άνθρωπο σύμφωνα με τη βουδιστική θεολογία. Η τέχνη αυτή γνωρισε ιδιαίτερη άνθιση στο Έντο (σημερινό Τόκυο) το 2 ½ του 17ου αι., εμπνευσμένη από τα μονόχρωμα έργα του Χισικάουα Μορονόμπου στα 1670. Αρχικά μόνο ινδικό μελάνι χρησιμοποιούνταν, αργότερα οι τυπωμένες αφίσες ζωγραφιίζονταν, αλλά τον 18ο αιώνα ο Σουζούκι Χαρουνόμπου εξέλιξε τη τεχνική της πολύχρωμης τυπογραφίας σ’ ένα νέο έιδος το νισίκι-ε (nishiki-e). Ήτανε προσιτά στο ευρύ κοινό γιατί μπορούσαν να παραχθούν μαζικά. Προορίζονταν αρχικά γι’ αστούς που δεν ήταν αρκετά πλούσιοι για να αγοράσουν αυθεντικό πίνακα. Τ’ αρχικά θέματα ήταν παραστάσεις από τη ζωή της πόλης, σκηνές διασκέδασης, αθλητές του σούμο και φημισμένοι ηθοποιοί. Αργότερα, η θεματολογία επικεντρώθηκε στα τοπία. Το σεξ δεν ήταν επιτρεπόμενο θέμα αλλά παρουσιαζότανε συχνά σα θέμα. Συχνά εκδότες και δημιουργοί τιμωρούνταν για τη δημιουργία των σεξουαλικών ουκίγιο-ε ή σούνγκα (shunga).
Η τύπωση των ουκίγιο-ε γινόταν με την ακόλουθη διαδικασία:
1. Ο καλλιτέχνης παρήγε το κύριο έργο σε μελάνι
2. Οι τεχνίτες κολλούσανε τη ζωγραφιά σε ξύλινο πλαίσιο κόβοντας τις περιοχές που το χαρτί ήτανε λευκό
3. Το ξύλο στη συνέχεια καλυπτόταν με μελάνη και τυπωνότανε σε χαρτί
4. Οι τυπώσεις κολλούνταν σε ξύλο στις επιφάνειες του σχεδίου με το συγκεκριμένο χρώμα μελανιού.
5. Η διαδικασία επαναλαμβανότανε για όλα τα χρώματα που χρησιμοποιούνταν στη σύνθεση και κάποιες φορές περισσότερες από μία, έτσι ώστε το τελικό έργο να ‘ει το επιθυμητό χρώμα.
Σημαντικοί Καλλιτέχνες
1. Χιροσίγκε (Hiroshige)
2. Χισικάουα Μορονόμπου (Hishikawa Μοronobu)
3. Χοκουσάι (Hokusai)
4. Κουνιτσίκα (Kunichika)
5. Κουνισάντα (Kunisada)
6. Ουταγκάουα Κουνιγιόσι (Utagawa Kuniyoshi)
7. Σαράκου (Sharaku)
8. Τογιοκούνι (Toyokuni)
9. Ουταμάρο (Utamaro)
10. Τόσι Γιοσίντα (Toshi Yoshida)
11. Χιρόσι Γιοσίντα (Hiroshi Yoshida)
12. Γιοσιτόσι (Yoshitoshi)
Τ Ε Λ Ο Σ
