Πριν το ξεκινήσω, να πω πως αυτό το άρθρο ωφείλεται κατά κύριο λόγο στη φίλη Μαργαρίτα Καραβασίλη και την ευχαριστώ εγκάρδια δημοσίως.  Π.Χ.

                                     Βιογραφικό

     Ο Τάσσος (Αναστάσιος Αλεβίζος, Λευκοχώρα Μεσσηνίας, 1914 - Αθήνα, 13 Οκτώβρη 1985) ήτανε διακεκριμένος Έλληνας χαράκτης. Πρωτοστάτης στην ανάπτυξη του μαζικού, προοδευτικού πολιτιστικού κινήματος, παρέμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του στρατευμένος στην υπόθεση της πάλης για μια νέα κοινωνία, δίκαιη, δημοκρατική και σοσιαλιστική. Γνήσιος πατριώτης, ποτισμένος με τα ιδανικά του ΚΚΕ, αλλά και με την ελληνική παράδοση, δημιούργησε ένα έργο οικουμενικό, διαχρονικό, πρωτότυπο, ρωμαλέο και σύγχρονο. Δημιουργία που αποτυπώνει το σφυγμό, το πάθος, τις ελπίδες και τους αγώνες του λαού μας, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην ελληνική και παγκόσμια χαρακτική. Ακριβό κειμήλιο για τις νεότερες γενιές τα έργα του, που οφείλουν να τα διαφυλάξουν.
     Το 1919 η οικογένεια του εγκαθίσταται στην Αθήνα, το 1927 παίρνει τα 1α μαθήματα ζωγραφικής δίπλα στο Γιώργο Κωτσάκη και το 1930 εγγράφεται στη Σχολή Καλών Τεχνών, όπου το 1932 γίνεται μαθητής του Γιώργου Κεφαλληνού. Εκεί από το 1933 και μέχρι την αποφοίτησή του, παρακολούθησε και μαθήματα γλυπτικής και ζωγραφικής στα εργαστήρια του Θωμά Θωμόπουλου, του Ουμβέρτου Αργυρού και του Κωνσταντίνου Παρθένη. Συνέχισε τις σπουδές του, στο Παρίσι, στη Ρώμη και στη Φλωρεντία.
     Πιθανολογείται ότι καθοριστικό ρόλο στην αφοσίωσή του στη χαρακτική έπαιξε κι η γνωριμία του με τον Δημήτρη Γαλάνη, τον άλλο μεγάλο έλληνα χαράκτη της εποχής του Μεσοπολέμου, μέσω του οποίου γνώρισε και τη γαλλική χαρακτική. Πάντως το ταλέντο του στη χαρακτική αναγνωρίστηκε πολύ γρήγορα. Στη Πανελλήνια Έκθεση του 1938 έλαβε το Βραβείο Χαρακτικής και 2 χρόνια μετά (1940) τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Χαρακτικής.
     Το 1930 γίνεται μέλος της ΟΚΝΕ και κατόπιν του ΚΚΕ. Τα πρώτα του ζωγραφικά σχέδια δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Νέοι Πρωτοπόροι το 1932, ενώ στη συνέχεια στο ίδιο περιοδικό δημοσιεύθηκαν χαρακτικά του καθώς και το κείμενό του «Ξυλογραφία: Η Τέχνη Των Μαζών». Ηδη από τα 1α έργα του είναι ολοφάνερη η κοινωνική και πολιτική διάσταση της δουλειάς του που αποδίδει θέματα από τη σκληρή καθημερινότητα και τους αγώνες της εργατικής τάξης.
     Εκτός από τον Κεφαλληνό, καθοριστικό ρόλο στη σχέση του Τάσσου με τη χαρακτική, στην οποία αφιέρωσε όλη τη ζωή του, έπαιξε η γνωριμία του μ’ ένα πολύ σημαντικό χαράκτη του Μεσοπολέμου και γελοιογράφο, τον Δημήτριο Γαλάνη (Αθήνα, 1882 - Παρίσι, 1966), μαθητή του Νικηφόρου Λύτρα (στο σχέδιο, στο Πολυτεχνείο της Αθήνας). Το 1936, μαθητής ακόμη, ο Τάσσος πραγματοποιεί τη 1η έκθεσή του, ενώ το 1938 συμμετέχει στη 1η Πανελλήνια Εκθεση Πρωτοτύπου Χαρακτικής της Ομάδος Ελλήνων Ζωγράφων - Χαρακτών. Το 1941, υπό την καθοδήγηση της Ηλέκτρας Αποστόλου και μαζί με τους Λουκία Μαγγιώρου (τη ζωγράφο, χαράκτρια και σύντροφο της ζωής του), Μέμο Μακρή, Φώτη Ζαχαρίου, Βάσω Κατράκη κ.ά., συγκροτεί ομάδα καλλιτεχνών για τις ανάγκες του ΕΑΜ. Στα χαρακτικά του αποτυπώνει τη Κατοχή. Μετά την απελευθέρωση, εκτός από τα θέματα του πολέμου, αρχίζει να φιλοτεχνεί και πορτρέτα, γυμνά, νεκρές φύσεις, πρωτοπορώντας καθώς αρχίζει να βάζει, σε αρκετά από κείνα, χρώμα.
     Ο ελληνοϊταλικός πόλεμος βρίσκει το δάσκαλο του Τάσσου, τον Γ. Κεφαλληνό και τους επίλεκτους μαθητές του μπροστάρηδες στην ενίσχυση του 1ου αντιφασιστικού αγώνα του λαού μας, ενώ στη διάρκεια της Κατοχής και της Αντίστασης, ο Τάσσος δούλεψε στην Επιτροπή Διαφώτισης της ΚΟΑ με καθοδηγήτρια την Ηλέκτρα Αποστόλου.
     Ξεχωριστή και πολύτιμη ήταν η προσφορά του στον παράνομο αντιστασιακό Τύπο. Οπως ο ίδιος ανέφερε, «δουλεύαμε πλάι στα παράνομα τυπογραφεία, φτιάχνοντας σε ξύλο και λινόλεουμ τις μήτρες για τις αφίσες και τα συνθήματα των αντιστασιακών οργανώσεων». Το σημαντικότερο έντυπο του οργανωμένου αγώνα του ελληνικού λαού για τη λευτεριά του ήταν το λεύκωμα του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, που κυκλοφόρησε στις 25 του Μάρτη του 1943. Η επεξεργασία της έκδοσης έγινε στο ατελιέ του Μ. Μακρή, κοντά στην εκκλησία του Αγ. Σπυρίδωνα, στο Παγκράτι. Στο λεύκωμα δημιούργησαν ξυλογραφίες οι: Βάσω Κατράκη, Λουκία Μαγγιώρου, Τάσσος Αλεβίζος και Γιώργος Βελισσαρίδης. Το 1944 το ΕΑΜ εικαστικών καλλιτεχνών αποφασίζει να συμμετάσχει στην πανελλήνια έκθεση, η οποία τελούσε υπό το άγρυπνο μάτι των κατακτητών. Το αποτέλεσμα: Οι Γερμανοί σταμάτησαν την έκθεση σε λίγες μέρες κι έκλεισαν για 40 μέρες στις φυλακές Αβέρωφ τον Τάσσο και τους Κεφαλληνό, Κορογιαννάκη, Κανά. Τη Πρωτομαγιά του 1945, επέτειο της εκτέλεσης, το 1944, 200 πατριωτών από τους κατακτητές, από την ομάδα των καλλιτεχνών και λογοτεχνών της Εθνικής Αντίστασης, με τίτλο «Για τη χιλιάκριβη τη λευτεριά» και «Θυσιαστήριο της λευτεριάς». Τα κοσμούσανε ξυλογραφίες των Γ. Βελισσαρίδη, Α. Τάσσου και Λ. Μαγγιώρου, Αλ. Κορογιαννάκη, Β. Κατράκη και Γ. Μανουσάκη. Ήταν από τα ιδρυτικά μέλη της καλλιτεχνικής ομάδας «Στάθμη», η οποία τον τίμησε με αναδρομική έκθεση των έργων του στα πρώτα μετεμφυλιακά χρόνια.



     Παράλληλα με τη χαρακτική δημιουργία, ο Τάσσος υπηρέτησε με μεράκι τη τέχνη του βιβλίου. Ήδη από το 1939, με την αποφοίτησή του, έφτιαχνε εξώφυλλα και κοσμήματα για το λογοτεχνικό περιοδικό Νέα Εστία. Το 1945 ιδρύεται από το ΚΚΕ η εκδοτική εταιρεία «Τα Νέα Βιβλία» κι ο Τάσσος αναλαμβάνει καλλιτεχνικός υπεύθυνος, και που έκλεισε το 1948. Πρόκειται για βιβλία στα οποία σχεδίασε εξ αρχής την εικονογράφηση κι όχι για εκδόσεις στις οποίες ανατυπώθηκαν γνωστές ξυλογραφίες του. Στα 3 χρόνια λειτουργίας της, κυκλοφόρησανε βιβλία με κοινωνικό περιεχόμενο, ιστορικές μονογραφίες, μελέτες για σπουδαίους ποιητές, καθώς και παλαιότερες ή νέες ποιητικές συλλογές. Σ' αυτή τη περίοδο συνεργάζεται με την Αυγή Σακαλή, την Σοφία Μαυροειδή - Παπαδάκη, τον Βασίλη Ρώτα, τον Μενέλαο Λουντέμη και το στενό του φίλο Δημήτρη Φωτιάδη. Ειδικά για την έκδοση του «Μακρυγιάννη» σχεδίασε ένα υπέροχο εξώφυλλο με την αυστηρή, αλλά και ταυτόχρονα φιλική μορφή του αγωνιστή.
     Το 1948 προσελήφθη ως καλλιτεχνικός σύμβουλος στο τυπογραφείο «Ασπιώτη-ΕΛΚΑ». Εκεί γνώρισε τις νέες εξελίξεις στη τυπογραφία κι ασχολήθηκε με την εικονογράφηση βιβλιοφιλικών εκδόσεων. Ακόμη, προχώρησε σε προσωπικές εκδόσεις λευκωμάτων. Οι εκδόσεις αυτές ξεκινούν το 1953 με το λεύκωμα «Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη». Μετά από διαγωνισμό ξεκίνησε τη συνεργασία του με τον ΟΕΔΒ εικονογραφώντας σχολικά βιβλία, σχεδιάζοντάς τα εξαρχής. Καρπός της συνεργασίας του με τον ΟΕΣΒ/ΟΕΔΒ, υπήρξε η εικονογράφηση πολλών βιβλίων για το Δημοτικό και το Γυμνάσιο, με πρώτο το Αναγνωστικόν Έκτης Δημοτικού που κυκλοφόρησε το 1949. Από το 1954 έως το 1967 φιλοτέχνησε γραμματόσημα για λογαριασμό των Ελληνικών Ταχυδρομείων, αρχικά με την τεχνική της έγχρωμης ξυλογραφίας και κατόπιν με τη μέθοδο offset. Επίσης, από το 1962 ως τον θάνατό του, σχεδίαζε και τα γραμματόσημα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το 1959 ανέλαβε την διεύθυνση του Τμήματος Γραφικών Τεχνών στο Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο, όπου δίδαξε μέχρι το 1967.
     Κατά την δεκαετία του 1960 η θεματογραφία του άρχισε να επικεντρώνεται στην απόδοση της ανθρώπινης μορφής. Εγκατέλειψε σταδιακά το χρώμα, χάραζε όλο και μεγαλύτερες πλάκες ξύλου κι άρχισε να δημιουργεί θεματικές ενότητες σε 3πτυχα ή 4πτυχα. Ταυτόχρονα ασχολήθηκε με την αγιογραφία, ενώ συνέχισε να φιλοτεχνεί βιβλία. Ιδιαίτερη και ξεχωριστή στιγμή στη καλλιτεχνική δημιουργία του αποτελεί η εικονογράφηση των εξωφύλλων των δίσκων της Σωτηρίας Μπέλλου.

   «Με ακατανίκητη επιμονή και υπομονή θα αναζητώ πάντα / ένα καλό χαρτί και ένα συγγραφέα / που με αγάπη θα τυπώνω ένα έργο του / και με αυτό στα χέρια μου θα ξεκινώ / για να συναντήσω τους επικριτές μου / που κι αυτοί με τη σειρά τους / θα κρατάνε στα χέρια τους το λίθο του αναθέματος εναντίον μου... / Εμένα όμως θα μου αρκεί η μυρουδιά του τυπογραφικού μελανιού για να συνεχίζω...»
              Α. Τάσσος

     Στη Δικτατορία, έζησε αυτοεξόριστος εκτός Ελλάδας και φιλοτέχνησε έργα κοινωνικής διαμαρτυρίας καταγράφοντας γεγονότα που τον συγκλόνισαν. Μετά τη κατάρρευση της Χούντας, εξέθεσε έργα του στην Εθνική Πινακοθήκη (1975) και λίγο καιρό αργότερα έγινε μέλος του διοικητικού συμβουλίου του ίδιου ιδρύματος. Το 1977, ήταν από τα ιδρυτικά μέλη της Πανελλήνιας Πολιτιστικής Κίνησης. Tο 1978 με αφορμή την σύγκληση του 10ου Συνεδρίου του ΚΚΕ -του πρώτου νόμιμου μετά το 1945- ο Τάσσος κυκλοφόρησε το λεύκωμα «Δέκα επιλογές από την ποίηση του Γ. Ρίτσου» και τη «Χαρακτική» του.
     Ενας ακόμη σημαντικός τομέας δημιουργίας υπήρξε το γραμματόσημο κι είναι ο 1ος που το περνά στη πολυχρωμία. Ακόμη, δημιούργησε το κυπριακό γραμματόσημο από τη 1η μέρα της ανακήρυξης της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ ασχολήθηκε και με την αγιογραφία. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της «Στάθμης», πρόεδρος της Πανελλήνιας Πολιτιστικής Κίνησης, ενώ τιμήθηκε με το βραβείο Χαρακτικής στην Πανελλήνια Εκθεση Κλασικών Τεχνών (1938), με το Κρατικό Μετάλλιο Χαρακτικής (1940), με το βραβείο Ακαδημίας Αθηνών για τις Εκδόσεις Αθηνών, με βραβείο στην Μπιενάλε Κρακοβίας, Την ίδια εποχή παρουσίασε έργα του στην Μπιενάλε της Βενετίας(1952) και του Λουγκάνο (1953).
     Συνέχισε να εργάζεται σκληρά μέχρι τις τελευταίες ημέρες της ζωής του. Αυτός που του αρκούσε «η μυρουδιά του τυπογραφικού μελανιού» για να συνεχίσει να ιστορεί τους αγώνες του λαού, «έφυγε» στις 13 Οκτώβρη 1985 αφήνοντας ημιτελή μια σειρά 8 συνθέσεων στο Δημαρχείο του Βόλου. Το 1987, η Εθνική Πινακοθήκη τον τίμησε με 2η μεγάλη αναδρομική έκθεση έργων του.
     Είναι ένας από τους ελάχιστους εικαστικούς καλλιτέχνες που είχανε τη τύχη το έργο τους να γίνει πασίγνωστο όσο βρίσκονταν εν ζωή. Αυτό φυσικά δε συνέβη τυχαία, ούτε αποτελεί ένδειξη επιτυχίας της καλλιτεχνικής παιδείας στη χώρα μας. Απλώς, ο Τάσσος, για βιοποριστικούς λόγους αλλά και λόγω πεποίθησης, ανάλωσε μεγάλο μέρος της ζωής του φιλοτεχνώντας εικονογραφήσεις για σχολικά βιβλία, γραμματόσημα, εξώφυλλα δίσκων κι αφίσες. Από αυτά τον γνώρισε το ευρύ κοινό και χάρη σε αυτά τον θυμάται μέχρι σήμερα.
     Κάποιοι πιο υποψιασμένοι καλλιτεχνικά και πολιτικά θα θυμούνται βέβαια και τα μεγάλων διαστάσεων έργα του, έγχρωμα τα πρώτα χρόνια, ασπρόμαυρα στη συνέχεια. Επηρεασμένα από τη βυζαντινή αγιογραφία και τη λαϊκή τέχνη, τοιχογραφία και ξυλογλυπτική, διακρίνονται για τον ανθρωπιστικό χαρακτήρα τους, την αυστηρότητα των γραμμών τους και τη λεπτοδουλειά τους.
     Χάραξε τη δική του αφήγηση για τις περιπέτειες της Ελλάδας μες στον 20ό αιώνα. Ο χαράκτης Τάσσος υπήρξε μοναδική περίπτωση που συνδύασε στη δουλειά του ταλέντο κι ιδανικά, αναδεικνύοντας τη ταπεινή ξυλογραφία («την τέχνη του λαού», όπως έλεγε κι ο ίδιος), στο κύριο του εικαστικό μέσο. Εργάστηκε διαπνεόμενος από τις ιδέες του ΚΚΕ, αποτυπώνοντας στα έργα του τον ανθρώπινο πόνο μέσα από την αξιοπρέπεια και την εσωτερικότητα. Τα έργα του χαρακτηρίζονται από τη τεχνική αρτιότητά τους και τη συγκινησιακή απόδοση της μορφής των απλών ανθρώπων του μόχθου και του πόνου, ενώ πρόκειται για έργα στρατευμένης τέχνης.
     Ένα χρόνο μετά το θάνατό του, δημιουργήθηκε η Εταιρεία Εικαστικών Τεχνών «Α. Τάσσος», με σκοπό την διάδοση του έργου του και την υποστήριξη της ελληνικής χαρακτικής. Από το 1991 και κάθε 3 χρόνια, η Εταιρεία αυτή πραγματοποιεί συλλογικές εκθέσεις νέων ελλήνων χαρακτών σε διαφορετικές πόλεις της Ελλάδας. Η Εταιρεία επίσης διατηρεί ανοιχτό ως μουσείο το σπίτι που έζησε και δημιούργησε ο Τάσσος κι η σύζυγός του, η ζωγράφος και χαράκτρια Λουκία Μαγγιώρου, επί της Αρδηττού 34, στο Μετς στην Αθήνα.

===============================