ÐåæÜ

Ðïßçóç-Ìýèéá

Ï Dali & Åãþ

ÈÝáôñï-ÄéÜëïãïé

Äïêßìéá

Ó÷üëéá-Áñèñá

ËáïãñáöéêÜ

ÅíäéáöÝñïíôåò

ÊëáóóéêÜ

Áñ÷áßá Åëë Ãñáìì

ÄéáóêÝäáóç

ÐéíáêïèÞêç

ÅéêáóôéêÜ

Ðáãê. ÈÝáôñï

Ðëçñ-Ó÷ïë-Åðéêïéí.

Öáíôáóôéêü

Åñ. Ëïãïôå÷íßá

Ãëõðô./Áñ÷éô.

ÊëáóóéêÜ ÉÉ

ÐéíáêïèÞêç ÉÉ

 
 

Ó÷üëéá-Áñèñá 

×áôæçáëåîÜíäñïõ ÐÜôñïêëïò (Ýóôçóå): Âurlesque, Ðáñùäßá Êáëëéôå÷íéêÞò Öýóåùò...


Welcome To Burlesque  Καλþς ¹ρθες Στο ΜπουρλÝσκ


Στßχοι-ΜουσικÞ: Matthew Gerrard/Charlie Midnight/
Steve Lindsey/Patrick Shanley John
1η εκτ.: Cher 2010
¢λμπουμ: σÜουντρακ της ομþνυμης ταινßας με Κριστßνα ΑγκιλÝρα, Σερ

Δεßξε λßγο παραπÜνω
Δεßξε λßγο λιγüτερο
ΚÜνε κι Ýνα τσιγÜρο
Καλþς Þρθες στο ΜπουρλÝσκ

ΚÜθετß π' ονειρεýτηκες
ΑλλÜ δε μπορεßς ποτÝ να τüχεις.
Τßποτα δεν εßναι ü,τι δεßχνει
Καλþς Þρθες στο ΜπουρλÝσκ

Ωω καθÝνας αγορÜζει
ρßξε στο χÝρι μου λεφτÜ
Κι αν Ýχεις κÜτι Ýξτρα
ε, δþστο στα παιδιÜ.

Μπορεß να μην εßσαι Ýνοχος
Μα εßσ' Ýτοιμος να ξομολογηθεßς
Πες μου τι γουστÜρεις
Καλþς Þρθες στο ΜπουρλÝσκ

Μπορεßς να ονειρευτεßς τη Κüκο
ΚÜν' το με δικÞ σου ευθýνη
Οι τρßδυμες σου δεßχνουν κατανüηση
ΑλλÜ üχι για κÜθε πεθυμιÜ σου.

Η ΤζÝσυ σε κÜνει να ρωτιÝσαι
Τüσο Þρεμη, σαν Üγαλμα
"ΜαζÝψου", λÝει η Τζþρτζια
Καλþς Þρθες στο ΜπουρλÝσκ

Ωω καθÝνας αγορÜζει
ρßξε στο χÝρι μου λεφτÜ
Κι αν Ýχεις κÜτι Ýξτρα
ΞÝρεις ποý θα με βρεις

ΚÜτι πολý σκοτεινü
κυβερνÜ τον νου σου
Δεν Þρθε δα κι η συντÝλεια
ΑπλÜ σÞκω και χüρεψε

Δεßξε λßγο παραπÜνω
Δεßξε λßγο λιγüτερο
ΚÜνε Ýνα τσιγÜρο
Καλþς Þρθες στο ΜπουρλÝσκ



     BURLESQUE (Ital. burlesco, απü το burla, αστεßο, διασκεδαστικü, παιχνιδιÜρικο τÝχνασμα), μια μορφÞ του κüμικ στην τÝχνη, που συνßσταται γενικÜ σε μια μßμηση ενüς Ýργου τÝχνης με αντικεßμενο το συναρπαστικü γÝλιο, με παραμüρφωση Þ υπερβολÞ, μετατρÝποντας, για παρÜδειγμα, το Üκρως ρητορικü σε πομπþδες, το αξιολýπητο σε ψεýτικο-συναισθηματικü, και κυρßως απü μια γελοßα αντßθεση μεταξý του θÝματος και του ýφους, ΚÜνοντας τους θεοýς να μιλοýν σαν κοινοß Üνθρωποι και τους κοινοýς ανθρþπους σαν θεοýς. Ενþ η παρωδßα (q.v.), που βασßζεται επßσης στη μßμηση, βασßζεται για την επßδρασÞ της περισσüτερο στη στενÞ παρακολοýθηση του στυλ του ομολüγου της, το μπουρλÝσκ εξαρτÜται απü ευρýτερα και πιο χονδροειδÞ αποτελÝσματα. Το μπουρλÝσκ μπορεß να εφαρμοστεß σε οποιαδÞποτε μορφÞ τÝχνης και ασυνεßδητα, χωρßς αμφιβολßα, μπορεß να βρεθεß ακüμη και στην αρχιτεκτονικÞ. Στις γραφικÝς τÝχνες παßρνει τη μορφÞ που εßναι περισσüτερο γνωστÞ ως «καρικατοýρα» (q.v.). Η ιδιαßτερη σφαßρα της εßναι, ωστüσο, στη λογοτεχνßα, και ιδιαßτερα στο δρÜμα. Η Βατραχομαχßα, Þ ΜÜχη των ΒατρÜχων και των Ποντικþν, εßναι το αρχαιüτερο παρÜδειγμα στην κλασικÞ λογοτεχνßα, αποτελþντας παρωδßα του ομηρικοý Ýπους. ΥπÜρχουν πολλοß αληθινοß μπουρλÝσκ ρüλοι στις κωμωδßες του ΑριστοφÜνη, π.χ. η εμφÜνιση του ΣωκρÜτη στις νεφÝλες. Η ιταλικÞ λÝξη εμφανßζεται για πρþτη φορÜ στην Opere Burlesche του Francesco Berni (1497-1535). Στη Γαλλßα κατÜ τη διÜρκεια μÝρους της βασιλεßας του Λουδοβßκου XIV., το μπουρλÝσκ απÝκτησε μεγÜλη δημοτικüτητα. ΣυντÝθηκαν μπουρλÝσκ ΑινειÜδες, ΗλιÜδες και Οδýσσειες, και ακüμη και τα πιο ιερÜ θÝματα δεν Ýμειναν ανεκμετÜλλευτα. Απü τους πολυÜριθμους συγγραφεßς αυτþν, ο P. Scarron εßναι ο πιο εξÝχων και η Virgile Travesti (1648-53) ακολουθÞθηκε απü πολλοýς μιμητÝς. Στην αγγλικÞ λογοτεχνßα, το Rime of Sir Thopas του Chaucer εßναι Ýνα μπουρλÝσκ των μακρüσυρτων μεσαιωνικþν ειδυλλßων. Μεταξý των πιο γνωστþν αληθινþν μπουρλÝσκ στην αγγλικÞ δραματικÞ λογοτεχνßα μπορεß να αναφερθεß ο 2ος δοýκας της Πρüβας του ΜπÜκιγχαμ, Ýνα μπουρλÝσκ του ηρωικοý δρÜματος. Gay's Beggar's Opera, της ιταλικÞς üπερας. και το The Critic του Sheridan. Στα τÝλη του 19ου αιþνα το üνομα "burlesque" δüθηκε σε μια μορφÞ μουσικÞς δραματικÞς σýνθεσης στην οποßα το πραγματικü στοιχεßο του burlesque βρÞκε ελÜχιστη Þ καθüλου θÝση. ΑυτÜ τα μουσικÜ μπουρλÝσκ, με τα οποßα συνδÝεται ιδιαßτερα το θÝατρο Gaiety του Λονδßνου και τα ονüματα των Edward Terry, Fred Leslie και Nellie Farren, αναπτýχθηκαν απü τις προηγοýμενες υπερβολÝς του J.R. Planché, γραμμÝνες συχνÜ γýρω απü παραμýθια. Ο τýπος μπουρλÝσκ Gaiety Ýχει δþσει Ýκτοτε τη θÝση του στη «μουσικÞ κωμωδßα» και η μüνη επιβßωσÞ του βρßσκεται στη σýγχρονη παντομßμα.


  Ιστορικü

     To μπουρλÝσκ εßναι λογοτεχνικü, δραματικü Þ μουσικü Ýργο που προορßζεται να προκαλÝσει γÝλιο με καρικατοýρα του τρüπου Þ του πνεýματος σοβαρþν Ýργων Þ με γελοßα μεταχεßριση των θεμÜτων τους.  Η λÝξη εßναι δανεισμÝνη απü τα γαλλικÜ και προÝρχεται απü το ιταλικü burlesco, που με τη σειρÜ του, προÝρχεται απü το ιταλικü burla -αστεßο, γελοιοποßηση Þ κοροúδßα.
     Το μπουρλÝσκ επικαλýπτεται με καρικατοýρα και παρωδßα στη θεατρικÞ του μορφÞ, με υπερβολÞ, üπως παρουσιÜζεται στη βικτωριανÞ εποχÞ. Η λÝξη Ýχει χρησιμοποιηθεß στ' αγγλικÜ με αυτÞ τη λογοτεχνικÞ και θεατρικÞ Ýννοια απü τα τÝλη του 17ου αι. ¸χει εφαρμοστεß αναδρομικÜ σε Ýργα του Chaucer και του Shakespeare και στους ελληνορωμαúκοýς κλασσικοýς. Αντßθετα παραδεßγματα λογοτεχνικοý μπουρλÝσκ εßναι ο Βιασμüς της κλειδαριÜς του ΑλεξÜντερ Πüουπ κι ο Ουντßμπρας του ΣÜμιουελ ΜπÜτλερ. ΠαρÜδειγμα μουσικοý μπουρλÝσκ εßναι το Burleske του 1890 του Richard Strauss για πιÜνο κι ορχÞστρα. Παραδεßγματα θεατρικþν μπουρλÝσκ περιλαμβÜνουν το Robert the Devil του W. S. Gilbert και τις παραστÜσεις A. C. Torr - Meyer Lutz, συμπεριλαμβανομÝνων των Ruy Blas και Blasé Roué.



     ΜεταγενÝστερη χρÞση του üρου, ιδιαßτερα στις ΗΠΑ, αναφÝρεται σε παραστÜσεις σε μορφÞ εκπομπÞς ποικιλßας. ΑυτÜ Þτανε δημοφιλÞ απü τη δεκαετßα του 1860 ως τη δεκαετßα του 1940, συχνÜ σε καμπαρÝ και κλαμπ, καθþς και θÝατρα, και περιεßχαν κωμωδßα και γυναικεßο στριπτßζ. ΟρισμÝνες ταινßες του Χüλιγουντ προσπÜθησαν να αναδημιουργÞσουν το πνεýμα αυτþν των παραστÜσεων απü τη δεκαετßα του 1930 ως τη δεκαετßα του 1960 Þ συμπεριÝλαβαν σκηνÝς σε στυλ μπουρλÝσκ σε δραματικÝς ταινßες, üπως το Cabaret του 1972 και το All That Jazz του 1979, μεταξý Üλλων. ΥπÞρξε αναζωπýρωση του ενδιαφÝροντος γι' αυτÞ τη μορφÞ απü τη δεκαετßα του 1990.
     Η λÝξη εμφανßζεται για πρþτη φορÜ σε τßτλο στο Opere burlesche του Francesco Berni των αρχþν του 16ου αι., Ýργα που εßχανε κυκλοφορÞσει ευρÝως σε χειρüγραφο πριν τυπωθοýν. Για Ýνα διÜστημα, οι στßχοι μπουρλÝσκ Þτανε γνωστοß ως poesie bernesca προς τιμÞν του. Το Burlesque ως λογοτεχνικüς üρος Ýγινε ευρÝως διαδεδομÝνος στην Ιταλßα και τη Γαλλßα του 17ου αι. και στη συνÝχεια στην Αγγλßα, üπου αναφερüταν σε γκροτÝσκα απομßμηση του αξιοπρεποýς Þ αξιολýπητου. Η σκηνÞ του ΠυρÜμου και της Θßσβης του Σαßξπηρ στο ¼νειρο ΚαλοκαιρινÞς Νýχτας κι η γενικÞ κοροúδßα του ρομαντισμοý στο Beaumont κι ο Ιππüτης του ΦλÝγεται Þτανε πρþιμα παραδεßγματα τÝτοιας μßμησης. Στην Ισπανßα του 17ου αι., ο θεατρικüς συγγραφÝας και ποιητÞς ΜιγκÝλ ντε ΘερβÜντες γελοιοποßησε τον μεσαιωνικü ρομαντισμü στα πολλÜ σατιρικÜ Ýργα του. Μεταξý των Ýργων του ΘερβÜντες εßναι τα ΥποδειγματικÜ ΜυθιστορÞματα κι οι Οκτþ Κωμωδßες και τα Οκτþ ΝÝα Ιντερλοýδια που δημοσιεýθηκαν το 1615.  



     Το Burlesque Þτανε σκüπιμα γελοßο, καθþς μιμοýνταν διÜφορα στυλ και συνδýαζε απομιμÞσεις ορισμÝνων συγγραφÝων και καλλιτεχνþν με παρÜλογες περιγραφÝς. Σε αυτü, ο üρος χρησιμοποιÞθηκε συχνÜ εναλλακτικÜ με το "pastiche", "παρωδßα" και το εßδος του 17ου και 18ου αι. του "ψεýτο-ηρωικοý". Το μπουρλÝσκ εξαρτιüταν απü τη γνþση του αναγνþστη (Þ του ακροατÞ) για το θÝμα για να πετýχει το επιδιωκüμενο αποτÝλεσμα κι Ýνας υψηλüς βαθμüς αλφαβητισμοý θεωρÞθηκε δεδομÝνος.
     Το μπουρλÝσκ του 17ου και 18ου αι. χωρßστηκε σε 2 τýπους: Το υψηλü μπουρλÝσκ αναφÝρεται σε απομßμηση üπου λογοτεχνικüς, εξυψωμÝνος τρüπος εφαρμüστηκε σε κοινüτοπο Þ κωμικÜ ακατÜλληλο θÝμα üπως, π.χ., στη λογοτεχνικÞ παρωδßα και στο χλευαστικü-ηρωικü. Απü τα πιο συχνÜ αναφερüμενα παραδεßγματα υψηλοý μπουρλÝσκ εßναι το "πονηρü κι ευγενικü" The Rape of the Lock του Alexander Pope.  Το χαμηλü μπουρλÝσκ εφÜρμοσε ασεβÝς, σκωπτικü ýφος σε σοβαρü θÝμα. π.χ. εßναι το ποßημα Hudibras του Samuel Butler, που περιÝγραψε τις περιπÝτειες πουριτανοý ιππüτη σε σατιρικü στßχο doggerel, χρησιμοποιþντας ιδßωμα. Η προσθÞκη του ΜπÜτλερ στο κωμικü ποßημÜ του ηθικοý υποκειμÝνου μετÝτρεψε τις καρικατοýρες του σε σÜτιρα.
     Σε πιο πρüσφατες εποχÝς, το μπουρλÝσκ πιστü στη λογοτεχνικÞ του προÝλευση εξακολουθεß να εκτελεßται σ' επιθεωρÞσεις και σκετς. Το θεατρικü Ýργο Travesties του Tom Stoppard του 1974 εßναι παρÜδειγμα Ýργου πλÞρους μÞκους που αντλεß απü τη παρÜδοση του μπουρλÝσκ.



     Ξεκινþντας απü τις αρχÝς του 18ου αι., ο üρος μπουρλÝσκ χρησιμοποιÞθηκε σε üλη την Ευρþπη για να περιγρÜψει μουσικÜ Ýργα που σοβαρÜ και κωμικÜ στοιχεßα αντιπαρατÝθηκαν Þ συνδυÜστηκαν για να επιτýχουνε γκροτÝσκο αποτÝλεσμα. ¼πως προÝρχεται απü τη λογοτεχνßα και το θÝατρο, το μπουρλÝσκ χρησιμοποιÞθηκε κι εξακολουθεß να χρησιμοποιεßται, στη μουσικÞ για να δεßξει φωτεινÞ Þ ευδιÜθετη διÜθεση, μερικÝς φορÝς σε αντßθεση με τη σοβαρüτητα.
     Με αυτÞ την Ýννοια της φÜρσας και της υπερβολÞς κι üχι της παρωδßας, εμφανßζεται συχνÜ στη γερμανüφωνη σκηνÞ μεταξý των μÝσων του 19ου αι. και της δεκαετßας του 1920. Οι μπουρλÝσκ οπερÝτες γρÜφτηκαν απü τον Johann Strauss II (Die lustigen Weiber von Wien, 1868), Ziehrer (Mahomed's Paradies, 1866; Das Orakel zu Delfi, 1872; ΚλεοπÜτρα, oder Durch drei Jahrtausende, 1875; το fünfzig Jahren, 1911) και Bruno Granichstaedten (Casimirs Himmelfahrt, 1911). Οι γαλλικÝς αναφορÝς στο μπουρλÝσκ εßναι λιγüτερο συχνÝς απü τις γερμανικÝς, αν κι ο Grétry συνÝθεσε για Ýνα drame burlesque (Matroco, 1777). Ο Στραβßνσκι αποκÜλεσε το μονüπρακτο üπερα-μπαλÝτο δωματßου του 1916 Renard (Η αλεποý) Histoire burlesque chantée et jouée (μπουρλÝσκ παραμýθι που τραγουδιÝται και παßζεται) και το μπαλÝτο του 1911 Petrushka μπουρλÝσκ σε 4 σκηνÝς. ΜεταγενÝστερο παρÜδειγμα εßναι η μπουρλÝσκ οπερÝτα του 1927 του Ernst Krenek με τßτλο Schwergewicht (ΒαρÝων βαρþν) (1927).
ΟρισμÝνα ορχηστρικÜ Ýργα κι Ýργα δωματßου Ýχουν επßσης χαρακτηριστεß ως μπουρλÝσκ, εκ των οποßων 2 πρþιμα παραδεßγματα εßναι η Ouverture-Suite Burlesque de Quixotte, του Telemann και η Sinfonia Burlesca του Leopold Mozart (1760). ¸να Üλλο συχνÜ εκτελεσμÝνο κομμÜτι εßναι το Burleske του 1890 του Strauss για πιÜνο και ορχÞστρα.



     ¢λλα παραδεßγματα περιλαμβÜνουν τα εξÞς:

1901: Six Burlesques, Op. 58 για πιÜνο τÝσσερα χÝρια απü τον Max Reger
1904: Scherzo Burlesque, Op. 2 για πιÜνο και ορχÞστρα απü τον Béla Bartók
1911: Three Burlesques, Op. 8c για πιÜνο του Bartók
1920: Burlesque για πιÜνο, απü τον Arnold Bax
1931: Ronde burlesque, Op. 78 για ορχÞστρα απü Florent Schmitt
1932: Fantaisie burlesque, για πιÜνο απü τον Olivier Messiaen
1956: Burlesque για πιÜνο και ορχÞστρα δωματßου, Ýργο 13g του Bertold Hummel
1982: Burlesque για κουιντÝτο πνευστþν, Ýργο 76b του Hummel


     Το μπουρλÝσκ μπορεß να χρησιμοποιηθεß για να περιγρÜψει συγκεκριμÝνες κινÞσεις οργανικþν μουσικþν συνθÝσεων, που συχνÜ περιλαμβÜνουνε χορευτικοýς ρυθμοýς. Π. χ. η Burlesca, στην Παρτßτα αρ. 3 για πλÞκτρα του Μπαχ, το 3ο μÝρος Rondo-Burleske της Συμφωνßας αρ. 9 του ΜÜλερ και το Burlesque 4ο μÝρος του ΚοντσÝρτου για βιολß αρ. 1 του Σοστακüβιτς.
     Η χρÞση του μπουρλÝσκ δεν περιορßστηκε στη κλασσικÞ μουσικÞ. Οι γνωστÝς παρωδßες ragtime περιλαμβÜνουνε το Russian Rag, του George L. Cobb, που βασßζεται στο Πρελοýδιο του Rachmaninoff σε C-sharp minor, και το Lucy's Sextette του Harry Alford βασισμÝνο στο σεξτÝτο, Chi mi frena in tal momento, απü τη Lucia di Lammermoor του Donizetti.
     Το βικτωριανü μπουρλÝσκ, μερικÝς φορÝς γνωστü ως παρωδßα Þ υπερβολÞ, Þτανε δημοφιλÝς στα θÝατρα του Λονδßνου μεταξý των δεκαετιþν του 1830 και του 1890. ΠÞρε τη μορφÞ παρωδßας μουσικοý θεÜτρου που μια γνωστÞ üπερα, Ýργο Þ μπαλÝτο προσαρμüστηκε σ' ευρý κωμικü Ýργο, συνÞθως μουσικü Ýργο, συχνÜ ριψοκßνδυνο στο ýφος, χλευÜζοντας τις θεατρικÝς και μουσικÝς συμβÜσεις και στυλ του πρωτüτυπου Ýργου και παραθÝτοντας Þ επικολλþντας κεßμενο Þ μουσικÞ απü το πρωτüτυπο Ýργο. Η κωμωδßα συχνÜ προερχüταν απü την ασυμφωνßα και τον παραλογισμü των κλασσικþν θεμÜτων, με ρεαλιστικÞ ιστορικÞ ενδυμασßα και σκηνικÜ, σε αντιπαρÜθεση με τις σýγχρονες δραστηριüτητες που απεικονßζονται απü τους ηθοποιοýς.



     Η Madame Vestris παρÞγαγε μπουρλÝσκ στο Ολυμπιακü ΘÝατρο ξεκινþντας το 1831 με τα Olympic Revels του J. R. Planché. ¢λλοι συγγραφεßς μπουρλÝσκ περιελÜμβαναν τους H. J. Byron, G. R. Sims, F. C. Burnand, W. S. Gilbert και Fred Leslie.

     Το βικτωριανü μπουρλÝσκ σχετßζεται κι εν μÝρει προÝρχεται απü τη παραδοσιακÞ αγγλικÞ παντομßμα με την προσθÞκη φιμþσεων και στροφþν. Στα πρþτα μπουρλÝσκ, ακολουθþντας το παρÜδειγμα της üπερας μπαλλÜντας, τα λüγια των τραγουδιþν γρÜφτηκαν στη λαúκÞ μουσικÞ. Αργüτερα τα μπουρλÝσκ ανακÜτεψαν τη μουσικÞ της üπερας, της οπερÝτας, του music hall και της επιθεþρησης και μερικÝς απü τις πιο φιλüδοξες παραστÜσεις εßχανε πρωτüτυπη μουσικÞ που συντÝθηκε γι' αυτοýς. Αυτü το αγγλικü στυλ μπουρλÝσκ εισÞχθη με επιτυχßα στη ΝÝα Υüρκη τη δεκαετßα του 1840.
     ΜερικÜ απü τα πιο συχνÜ θÝματα για μπουρλÝσκ Þταν τα Ýργα του Σαßξπηρ κι η μεγÜλη üπερα. Ο διÜλογος Þτανε γενικÜ γραμμÝνος σε δßστιχα με ομοιοκαταληξßα, γενναιüδωρα διανθισμÝνα με κακÜ λογοπαßγνια. Χαρακτηριστικü παρÜδειγμα απü μπουρλÝσκ του ΜÜκβεθ: ο ΜÜκβεθ κι ο ΜπÜνκο μπαßνουνε κÜτω απü μια ομπρÝλα κι οι μÜγισσες τους χαιρετοýν με το "Χαßρε! χαλÜζι! Χαßρε!" Ο ΜÜκβεθ ρωτÜ τον ΜπÜνκο, "Τι σημαßνουν αυτοß οι χαιρετισμοß, ευγενÝστατε;" και του λÝνε: "ΑυτÝς οι βροχÝς 'Χαßρε' προαναγγÝλλουν τη βασιλεßα σου". ¸να βασικü στοιχεßο του μπουρλÝσκ Þταν η επßδειξη ελκυστικþν γυναικþν σε ρüλους παρωδßα, ντυμÝνες με καλσüν για να επιδεßξουνε τα πüδια τους, αλλÜ τα ßδια τα Ýργα σπÜνια Þτανε περισσüτερο απü μÝτρια γελοßα.



     Το μπουρλÝσκ Ýγινε η ειδικüτητα ορισμÝνων θεÜτρων του Λονδßνου, συμπεριλαμβανομÝνου του Gaiety και του Royal Strand Theatre απü τη δεκαετßα του 1860 ως τις αρχÝς της δεκαετßας του 1890. ΜÝχρι τη δεκαετßα του 1870, τα μπουρλÝσκ Þτανε συχνÜ μονüπρακτα που λειτουργοýσανε λιγüτερο απü μßα þρα και χρησιμοποιοýσανε παστßτσιες και παρωδßες δημοφιλþν τραγουδιþν, Üριες üπερας κι Üλλη μουσικÞ που το κοινü θα αναγνþριζε εýκολα. Τα αστÝρια του σπιτιοý περιελÜμβαναν τους Nellie Farren, John D'Auban, Edward Terry και Fred Leslie. Απü το 1880 περßπου, τα βικτωριανÜ μπουρλÝσκ μεγÜλωναν, μÝχρι που Þτανε μια ολüκληρη βραδινÞ διασκÝδαση κι üχι μÝρος ενüς διπλοý Þ τριπλοý λογαριασμοý. Στις αρχÝς της δεκαετßας του 1890, αυτÜ τα μπουρλÝσκ βγÞκαν απü τη μüδα στο Λονδßνο και το επßκεντρο του Gaiety κι Üλλων θεÜτρων μπουρλÝσκ Üλλαξε στο νÝο πιο υγιεινü αλλÜ λιγüτερο λογοτεχνικü εßδος της εδουαρδιανÞς μουσικÞς κωμωδßας.
     Οι αμερικανικÝς παραστÜσεις μπουρλÝσκ Þταν αρχικÜ Ýνα παρακλÜδι του βικτωριανοý μπουρλÝσκ. Το αγγλικü εßδος εßχε ανÝβει με επιτυχßα στη ΝÝα Υüρκη απü τη δεκαετßα του 1840 κι Ýγινε δημοφιλÝς απü επισκεπτüμενο βρεττανικü θßασο μπουρλÝσκ, τη Λßντια Τüμσον και τις ΒρεττανικÝς ΞανθιÝς, ξεκινþντας το 1868. Οι εκθÝσεις μπουρλÝσκ της ΝÝας Υüρκης σýντομα ενσωμÜτωσαν στοιχεßα και τη δομÞ των δημοφιλþν σüου minstrel. Αποτελοýνταν απü τρßα μÝρη: πρþτον, τραγοýδια και κωμικÜ σκßτσα απü χαμηλοýς κωμικοýς. δεýτερον, διÜφορα olios κι ανδρικÝς πρÜξεις, üπως ακροβÜτες, μÜγοι και σüλο τραγουδιστÝς και τρßτον, αριθμοß χορωδßας και μερικÝς φορÝς μπουρλÝσκ στο αγγλικü στυλ για τη πολιτικÞ Þ Ýνα τρÝχον Ýργο. Η διασκÝδαση συνÞθως ολοκληρωνüταν απü Ýναν εξωτικü χορευτÞ Þ Ýναν αγþνα πÜλης Þ πυγμαχßας.



     Οι διασκεδÜσεις δßνονταν σε κλαμπ και καμπαρÝ, καθþς και σε μουσικÝς αßθουσες και θÝατρα. ΜÝχρι τις αρχÝς του 20ου αι., υπÞρχανε δýο εθνικÜ κυκλþματα μπουρλÝσκ σüου που ανταγωνßζονταν το κýκλωμα βαριετÝ, καθþς κι εταιρεßες κατοßκων στη ΝÝα Υüρκη, üπως του Minsky στο Winter Garden. Η μετÜβαση απü το μπουρλÝσκ στις παλιÝς γραμμÝς στο στριπτßζ Þτανε σταδιακÞ. Στην αρχÞ, οι σουμπρÝτες Ýδειξαν τις φιγοýρες τους ενþ τραγουδοýσαν και χüρευαν. Μερικοß Þτανε λιγüτερο δραστÞριοι, αλλÜ αποζημιþθηκαν εμφανιζüμενοι με περßτεχνα σκηνικÜ κοστοýμια. Οι στρßπερ σταδιακÜ αντικατÝστησαν τις σουμπρÝτες που τραγουδοýσανε και χüρευαν. ΜÝχρι το 1932 υπÞρχαν τουλÜχιστον 150 διευθυντÝς ταινιþν στις ΗΠΑ.       Οι σταρ στρßπερ περιελÜμβαναν τους Sally Rand, Gypsy Rose Lee, Tempest Storm, Lili St. Cyr, Blaze Starr, Ann Corio και Margie Hart, η οποßα γιορτÜστηκε αρκετÜ þστε να αναφερθεß σε στßχους τραγουδιþν απü τους Lorenz Hart και Cole Porter. ΜÝχρι τα τÝλη της δεκαετßας του 1930, οι παραστÜσεις μπουρλÝσκ θα εßχαν ως κι Ýξι στρßπερ που θα υποστηρßζονταν απü Ýνα Þ δýο κüμικς κι Ýναν τελετÜρχη. Τα κüμικς που εμφανßστηκαν στο μπουρλÝσκ νωρßς στη καρριÝρα τους περιελÜμβαναν τους Fanny Brice, Mae West, Eddie Cantor, Abbott & Costello, W.C. Fields, Jackie Gleason, Danny Thomas, Al Jolson, Bert Lahr, Phil Silvers, Sid Caesar, Danny Kaye, Red Skelton και Sophie Tucker.



     Η ανεμπüδιστη ατμüσφαιρα των μπουρλÝσκ μαγαζιþν οφειλüτανε σε μεγÜλο βαθμü στην ελεýθερη ροÞ αλκοολοýχων ποτþν κι η επιβολÞ της ποτοαπαγüρευσης Þταν Ýνα σοβαρü πλÞγμα. Στη ΝÝα Υüρκη, ο δÞμαρχος Fiorello H. La Guardia κατÝστειλε το μπουρλÝσκ, θÝτοντÜς το ουσιαστικÜ εκτüς λειτουργßας στις αρχÝς της δεκαετßας του 1940. ΠαρÝμεινε αλλοý στις ΗΠΑ, üλο και πιο παραμελημÝνο κι απü τη δεκαετßα του 1970, με το γυμνü συνηθισμÝνο στα θÝατρα, Ýφτασε στον τελικü Üθλιο θÜνατü του. Τüσο κατÜ τη διÜρκεια της παρακμÞς του üσο και μετÜ, υπÞρξανε ταινßες που προσπÜθησαν να συλλÜβουν το αμερικανικü μπουρλÝσκ, συμπεριλαμβανομÝνων των Lady of Burlesque (1943), Striporama (1953) και The Night They Raided Minsky's (1968).
     Τις τελευταßες δεκαετßες, υπÞρξε μια αναβßωση του μπουρλÝσκ, που μερικÝς φορÝς ονομÜζεται νεο-μπουρλÝσκ και στις δýο πλευρÝς του Ατλαντικοý. Μια νÝα γενιÜ, νοσταλγικÞ για το θÝαμα και την αντιληπτÞ αßγλη του κλασσικοý αμερικανικοý μπουρλÝσκ, ανÝπτυξε μια λατρεßα για τη τÝχνη στις αρχÝς της δεκαετßας του 1990 στο Cinema της Billie Madley κι αργüτερα στις επιθεωρÞσεις Dutch Weismann's Follies στη ΝÝα Υüρκη, στο θßασο The Velvet Hammer στο Λος ¢ντζελες και στο The Shim-Shamettes στη ΝÝα ΟρλεÜνη. Το Royal Jelly Burlesque Nightclub του Ivan Kane στο Revel Atlantic City Üνοιξε το 2012. Αξιοσημεßωτοι νεο-μπουρλÝσκ καλλιτÝχνες περιλαμβÜνουν τη Dita Von Teese κι τη Julie Atlas Muz κι ομÜδες Agitprop üπως το Cabaret Red Light ενσωμÜτωσαν πολιτικÞ σÜτιρα και performance art στις παραστÜσεις μπουρλÝσκ τους.
     Πραγματοποιοýνται ετÞσια συνÝδρια üπως το ΔιεθνÝς ΦεστιβÜλ Burlesque του Βανκοýβερ και τα καλλιστεßα Miss Exotic World.

      Christina Aguilera: Show Me How You Burlesque

 

 

Web Design: Granma - Web Hosting: Greek Servers