ÐåæÜ

Ðïßçóç-Ìýèéá

Ï Dali & Åãþ

ÈÝáôñï-ÄéÜëïãïé

Äïêßìéá

Ó÷üëéá-Áñèñá

ËáïãñáöéêÜ

ÅíäéáöÝñïíôåò

ÊëáóóéêÜ

Áñ÷áßá Åëë Ãñáìì

ÄéáóêÝäáóç

ÐéíáêïèÞêç

ÅéêáóôéêÜ

Ðáãê. ÈÝáôñï

Ðëçñ-Ó÷ïë-Åðéêïéí.

Öáíôáóôéêü

Åñ. Ëïãïôå÷íßá

Ãëõðô./Áñ÷éô.

ÊëáóóéêÜ ÉÉ

 
 

ÊëáóóéêÜ 

Áííéíïò ×áñÜëáìðïò: Äéáóêåäáóôéêüò ÅõñõìáèÞò Ëüãéïò

  Βιογραφικü

     Ο ΧαρÜλαμπος ¢ννινος (ΜπÜμπης) γεννιÝται στο Αργοστüλι στις 6 ΣεπτÝμβρη 1852. Λßγα χρüνια μετÜ την ¸νωση των ΕπτανÞσων με την ΕλλÜδα και τον καταστροφικü σεισμü του 1867 στη ΚεφαλονιÜ, γüνος αριστοκρατικÞς, πλην με οικονομικÜ προβλÞματα, οικογÝνειας του νησιοý, Þρθε στο φως κι αυτüς. Γονεßς του εßναι ο κτηματßας ΓερÜσιμος ΔημÞτριος ¢ννινος κι η ΕλÝνη ΣκιαδÜ. Το περιβÜλλον που περνÜ τα παιδικÜ κι εφηβικÜ χρüνια του καθορßζεται απü τις ιδιαßτερες ιστορικÝς συνθÞκες των ΕπτανÞσων και, κυρßως, απü την ευκατÜστατη οικογÝνειÜ του. Στο Αργοστüλι λαμβÜνει τη δημοτικÞ και γυμνασιακÞ εκπαßδευσÞ του, εßναι η περßοδος της πρþτης πνευματικÞς ανησυχßας, που χαρακτηρßζεται απü την Ýντονη φιλομÜθειÜ του. Το 1870 βρßσκεται πρþτη φορÜ στην ΑθÞνα κι εργÜζεται για σýντομο διÜστημα σαν υπογραμματÝας στην Εισαγγελεßα Εφετþν. Η πνευματικÞ δραστηριüτητÜ του ξεκινÜ την ßδια χρονιÜ με την υποβολÞ στον Βουτσιναßο Διαγωνισμü μιας ποιητικÞς συλλογÞς με τον τßτλο ΛυκαυγÝς, για την οποßα λαμβÜνει, μεταξý των 4 συμμετεχüντων, τον 3ο Ýπαινο. Τον επüμενο χρüνο (1872), με τον ßδιο τßτλο εκδßδεται στο Αργοστüλι 2η ποιητικÞ συλλογÞ του, με διαφορετικü ωστüσο περιεχüμενο, τα ποιÞματα που περιÝχει εßναι γραμμÝνα κατÜ τα πολý νεανικÜ του χρüνια. Στο μεταξý, το 1871 φÝρεται να κÜνει το πρþτο βÞμα στον χþρο του Τýπου: συνεργÜζεται με το περιοδικü ΕθνικÞ ΒιβλιοθÞκη δημοσιεýοντας ποιητικÜ κεßμενα, μεταξý των οποßων κι Ýνα μεταφρασμÝνο. Το 1874 Þ και νωρßτερα ταξιδεýει στην Ιταλßα, üπου υπηρετεß ως υποπρüξενος της ΕλλÜδας στο ΚαστελμÜρε, κοντÜ στη ΝεÜπολη, αλλÜ και στο ΚÜλλιαρι της Σαρδηνßας μÝχρι το 1876, οπüτε επιστρÝφει στο Αργοστüλι και μüνιμα στην ΕλλÜδα.
     Η επιστροφÞ απü την Ιταλßα τον βρßσκει με το Ýνα πüδι στη γενÝτειρÜ του ΚεφαλονιÜ κι επομÝνως, στον επτανησιακü χþρο και το Üλλο στην ΑθÞνα. Τον Οκτþβρη του 1876, φÝρεται να συνεργÜζεται με τον Ζακýνθιο Ανθþνα, üπου δημοσιεýει το διÞγημÜ του Ματθßλδη Þ Η ΕορτÞ Των Νεκρþν. ¸να απü τα πρþτα αθηναúκÜ Ýντυπα που συνεργÜζεται εßναι ο Νεολüγος Των Αθηνþν, που οι στüχοι του για ψυχαγωγßα του κοινοý κι üχι για πολιτικü σχολιασμü εßναι συμβατοß με την ευθυμογραφικÞ κλßση του. Η πýκνωση των συνεργασιþν του απü τα τÝλη της 10ετßας του 1870 με εφημερßδες και περιοδικÜ του αθηναúκοý χþρου δßνει κατÜ προσÝγγιση και το χρüνο της μετοßκησÞς του γýρω στα 1878. Εßναι η χρονιÜ που αρχßζει να συνεργÜζεται με την Εφημερßδα (1873-1922) του ΔημÞτριου ΚορομηλÜ, üπου μÝσα απü τη μüνιμη στÞλη του Πινακßδες σχολιÜζει φιλολογικÜ και πολιτικÜ ευτρÜπελα. Στις συνεργασßες του με τον Τýπο συγκαταλÝγονται, επßσης, ο Ασμοδαßος (1875-1885), τον οποßο εξÝδιδε ο ΡοÀδης μαζß με τον γελοιογρÜφο ΘÝμο ¢ννινο κι ο Παρνασσüς (1877-1895), που στη διεýθυνσÞ του θα βρεθεß ο ßδιος απü το 1891 ως το 1895. Το 1885 μαζß με τον ΘÝμο ¢ννινο αρχßζει να εκδßδει την εφημερßδα Το ¢στυ, üπου θα εξακολουθÞσει να δημοσιεýει Üρθρα, σχüλια, ευθυμογραφÞματα κ.Ü., ακüμη και μετÜ την απüσυρσÞ του το 1890, -Ýνα χρüνο νωρßτερα Ýχει, επßσης, αναλÜβει τη θÝση του αρχισυντÜκτη στη εφημερßδα ΚαθημερινÞ του ΜιχαÞλ ΛÜμπρου. ΑρκετÜ αργüτερα, τον βρßσκουμε σ' Ýντυπα, üπως η ΠινακοθÞκη (1901-1926), η ΕλληνικÞ Επιθεþρησις (1907-1941), τα ΠαναθÞναια (1900-1914, 1914-1915) κι η Μηνιαßα ΕικονογραφημÝνη ºρις (1924) των Δ. & Π. ΔημητρÜκου, της οποßας Ýχει τη διεýθυνση κατÜ τους πρþτους 6 μÞνες λειτουργßας της. Ακüμη, συνεργÜζεται με πολλÝς εφημερßδες της Πüλης ως ανταποκριτÞς στην ΑθÞνα κι ανÜμεσα τους εßναι ο Νεολüγος Της Κωνσταντινουπüλεως (1867-1897) του Σταýρου ΒουτυρÜ.



     Οι συνεργασßες του με τα ημερÞσια και περιοδικÜ Ýντυπα περιλαμβÜνουν δοκιμιακÜ κεßμενα, καυστικÜ σχüλια για την επικαιρüτητα, κριτικÝς αλλÜ και χρονογραφÞματα. Για τον ¢ννινο, üμως, η δημοσιογραφßα εßναι ο Ýνας απü τους δýο χþρους δραστηριοποßησης, ο Üλλος ανÞκει στη λογοτεχνßα. Ο Ýνας χþρος γονιμοποιεß τον Üλλον, ενþ κι οι δυο συμβÜλλουνε στη διαμüρφωση της συγγραφικÞς του ταυτüτητας. Το Ýργο του, λογοτεχνικü Þ μη, περιλαμβÜνει πολλÜ πρωτüτυπα κεßμενα και πολλÝς μεταφρÜσεις, που αποτελοýνε ταυτüχρονα λογοτεχνικü κι επαγγελματικü δρüμο, που τονε βοηθÜ ιδιαßτερα η γλωσσομÜθειÜ του.
     ΓεννημÝνος στα μισÜ του 19ου αι. ωριμÜζει μες στο κλßμα των πνευματικþν ζυμþσεων και μεταμορφþσεων που διαμορφþνουν τη "ΓενιÜ Του 1880". Τα χρüνια της πρþτης νεüτητας στη ΚεφαλονιÜ τονε βρßσκουνε σε μια διαρκÞ πνευματικÞ αναζÞτηση, ωστüσο ο κýκλος των φßλων του με ανÜλογα ενδιαφÝροντα εßναι σχετικÜ περιορισμÝνος: στη ΚεφαλονιÜ ο αδελφικüς φßλος του Ηλßας ΤσιτσÝλης (1850-1927), στη ΖÜκυνθο ο εκδüτης των δýο Ανθþνων (Ζακýνθιος Ανθþν, 1874-1878 και Ποιητικüς Ανθþν, 1886-1887) ΙωÜννης ΤσακασιÜνος (1853-1908). Η εγκατÜσταση στο αθηναúκü περιβÜλλον του δßνει τη δυνατüτητα να διευρýνει τις γνωριμßες του και μÝσα απü αυτÝς να καθορßσει τη πνευματικÞ υπüστασÞ του. Στον 1ο στενü κýκλο γνωριμιþν και φιλßας βρßσκεται η γενιÜ των αθηναßων ρομαντικþν, ο ΔημÞτριος Παπαρρηγüπουλος (1843-1873) κι ο Σπυρßδων ΒασιλειÜδης (1844-1874).21 Στη συνÝχεια εντÜσσεται πλÞρως στον αθηναúκü λογοτεχνικü χþρο ερχüμενος σε επαφÞ με φυσιογνωμßες, üπως ο ΙωÜννης Παπαδιαμαντüπουλος (Ζαν ΜορεÜς, 1856-1910), ο ΠαπαδιαμÜντης, ο ΡοÀδης, ο ΔημÞτριος ΚορομηλÜς, ο Ειρηναßος Ασþπιος κι ο ΠαλαμÜς.
     Στην ΑθÞνα γßνεται Üνθρωπος του Τýπου. Οι ποικßλες δημοσιεýσεις δεßχνουνε συγγραφÝα δραστÞριο, φßλεργο και διανοητικÜ ακαταπüνητο. Εßναι, üμως κι Üνθρωπος εξωστρεφÞς, με αγÜπη για τη ζωÞ, την οικογÝνειÜ του και τους φßλους του. Στους χþρους üπου κινεßται γßνεται ιδιαßτερα συμπαθÞς κι αναγνωρßσιμος χÜρη στη περιπαικτικÞ διÜθεση της σκÝψης του και τον ευθυμογραφικü του λüγο. Φαßνεται, μÜλιστα, πως Ýχει ανεπτυγμÝνες προοδευτικÝς αντιλÞψεις, üταν γßνεται η ¸νωση των ΕπτανÞσων (1864) με την ΕλλÜδα εßναι μüλις 12 ετ'ων, δηλαδÞ μεγαλþνει στο κλßμα του θαυμασμοý για üσους συνÝβαλαν σ' αυτÝς τις ιστορικÝς περιστÜσεις. Οι σχετικÝς αντιλÞψεις του αποκαλýπτονται απü τον ßδιο στο λüγο που εκφþνησε για τον θÜνατο του ριζοσπÜστη ΓερÜσιμου ΛιβαδÜ (1789-1876), αλλÜ και απü την εκτßμηση που εßχε για το Ρüκκο ΧοúδÜ (1830-1890). ¼μως, εκτüς απü τις επιταγÝς των καιρþν, ο προοδευτισμüς του εκδηλþνεται στη στροφÞ του, üπως φαßνεται απü τα Ýργα που επιλÝγει να μεταφρÜσει, απü τον ρομαντισμü στον ρεαλισμü.

     ¸χει σημασßα να σμειωθεß πως Ýχει συγκροτημÝνο χαρακτÞρα, αλλÜ και πως η πνευματικÞ δραστηριüτητÜ του εßναι συνεχÞς· η δημιουργικüτητÜ του, ανεπηρÝαστη και απü την επισφαλÞ υγεßα του, εßναι αδιÜκοπη μÝχρι τον θÜνατü του το 1934 στα 82 του χρüνια. Σκιαγραφüντας σýντομα το πρωτüτυπο Ýργο του, θα εντοπισθοýν οι υφιστÜμενες με το μεταφραστικü Ýργο συνδÝσεις και θα διατυπωθοýν ορισμÝνες παρατηρÞσεις. Το πρωτüτυπο Ýργο του καλÜ χαρτογραφημÝνο, διακρßνεται σε 2 μÝρη: το εκδιδομÝνο και το μη. Δημοσßευσε τα αφηγηματικÜ Ýργα Εδþ κι εκεß (1884), Αττικαß ΗμÝραι (1894) & Ο σýλλογος των εισαγγελÝων κι Üλλα ευθυμογραφÞματα (1925), τα δοκßμια Δýο ¸λληνες ποιηταß, Δ. Παπαρρηγüπουλος και Σπ. ΒασιλειÜδης (1923) και Τα πρþτα Ýτη του Ζαν ΜωρεÜς [1923], τις ιστορικÝς μελÝτες ΙστορικÜ Σημειþματα (1925), Ο πüλεμος κι η ανθρωπüτης, Νßκαι κατÜ βαρβÜρων (1913) και  Οι Ολυμπιακοß αγþνες (1896) και τα θεατρικÜ Ýργα Η νßκη του Λεωνßδα (1898), ¼ποιος φυλÜει τα ροýχα του (1898) και Ζητεßται ΥπηρÝτης (1898). ΣχετικÜ με το μη εκδιδομÝνο πρωτüτυπο Ýργο του, Ýνα σημαντικü μÝρος βρßσκεται στο Αρχεßο του, Ýνα 2ο μÝρος του αποτελεßται απü τα θεατρικÜ Ýργα που παρουσιÜστηκαν σε διÜφορες θεατρικÝς σκηνÝς και 3ο βρßσκεται διεσπαρμÝνο στα Ýντυπα της εποχÞς.
    ΠαρÜλληλα ασχολÞθηκε με την ποßηση, την πεζογραφßα, τη μετÜφραση, την ιστοριογραφßα και το δοκιμßο, ενþ Ýγινε ευρýτατα γνωστüς για τα εýθυμα θεατρικÜ του Ýργα. Ενδεικτικü της επιτυχßας του εßναι üτι το μονüπρακτο Ýργο του Ζητεßται ΥπηρÝτης επιλÝχθηκε για τη πρεμιÝρα του Βασιλικοý ΘεÜτρου το 1901. Επßσης, χÜρη στη κωμικÞ φλÝβα του και τα αστεßα λογοπαßγνιÜ του, διακρßθηκε στη συγγραφÞ επιθεþρησης: τα ΠαναθÞναια (1907) (μουσικÞ Θ. Σακελλαρßδη), σε συνεργασßα με τον Γεþργιο Τσοκüπουλο, εßχανε τüσο μεγÜλη επιτυχßα þστε οδÞγησε τους συγγραφεßς στη δημιουργßα των ΝÝων Παναθηναßων και σε μßα μüνιμη συνεργασßα (με τη μετÝπειτα προσθÞκη στην ομÜδα του Πολýβιου Δημητρακüπουλου). Στο γλωσσικü ζÞτημα υπÞρξε υποστηρικτÞς της απλÞς καθαρεýουσας - κυρßως λüγω του μεγαλýτερου πλοýτου της σε σýγκριση με τη δημοτικÞ της εποχÞς - διαμορφþνοντας Ýνα αξιοσημεßωτο προσωπικü γλωσσικü üργανο με παιγνιþδη κι ανÜλαφρη διÜθεση.
     ΑναφορικÜ με τις μεταφρÜσεις πρÝπει να γßνουν οι εξÞς παρατηρÞσεις. Πρþτον, απü τα στοιχεßα που προÝκυψαν απü την αποδελτßωση των υπü διερεýνηση εντýπων, αλλÜ και απü τις πληροφορßες που Ýχουμε για τις δημοσιεýσεις του σε αυτÜ, διαπιστþνετε η ýπαρξη μιας διαφοροποßησης: ο ¢ννινος συνεργÜζεται με κÜποια Ýντυπα δημοσιεýοντας ως επß το πλεßστον δικÜ του, πρωτüτυπα, Ýργα και με ορισμÝνα Üλλα συνεργÜζεται σχεδüν αποκλειστικÜ ως μεταφραστÞς. Η διαφοροποßηση του εßδους της συνεργασßας με το κÜθε Ýντυπο σχετßζεται, προφανþς, με τον ιδιαßτερο χαρακτÞρα τους, καθþς απü τη μßα πλευρÜ, η κριτικÞ, η ευθυμογραφßα και ο σχολιασμüς Ýχουν θÝση στα ενημερωτικÜ φýλλα που εστιÜζουν στην οικονομικÞ, κοινωνικÞ και πολιτικÞ επικαιρüτητα, ενþ απü την Üλλη οι μεταφρÜσεις βρßσκουνε χþρο σ' Ýντυπα φιλολογικοý και λογοτεχνικοý χαρακτÞρα. Απü τους 2 αυτοýς χþρους καταφÝρνει να υπηρετÞσει τις πνευματικÝς κλßσεις του.
     Δεýτερον, η διαφοροποßηση στον τρüπο που συνεργÜζεται με κÜθε Ýντυπο συνοδεýεται απü διακριτικÞ επιλογÞ που αφορÜ την ταυτüτητÜ του. Στα Ýντυπα, üπου δημοσιεýει ευθυμογραφÞματα, Üρθρα, σχüλια κ.λπ. χρησιμοποιεß Ýνα πλÞθος ψευδωνýμων: Αββακοýμ, Ηρþδης Αττικüς, ΣτρεψιÜδης, ΡακοσυλλÝκτης, ΤενεκÝς, Αβδηρßτης, ΜηλισιÝ, Ρüκκος ¢ννινος και Φανεραßος, ενþ αντßθετα οι μεταφρÜσεις φÝρουν εßτε την υπογραφÞ του ως ΧαρÜλαμπου Þ ΜπÜμπη ¢ννινου, εßτε το αρχικþνυμο Χ.Α. Επωνýμως, üμως, υπογρÜφονται και τα πρωτüτυπα διηγÞματα, χρονογραφÞματα και, γενικüτερα, τα κεßμενα που δεν Ýχουν εýθυμο χαρακτÞρα. Η χρÞση ψευδωνýμου ως μÜσκα ßσως εßναι Ýνας ακüμη ευθυμογραφικüς τρüπος σε αντιδιαστολÞ με την επþνυμη υπογραφÞ που ßσως υποδεικνýει τον σοβαρüτερο χαρακτÞρα της μεταφραστικÞς φιλολογικÞς του δρÜσης. Οι συναναστροφÝς, οι φιλßες κι η θÝση που εßχε στον φιλολογικü και δημοσιογραφικü χþρο, αλλÜ κι η αποδοχÞ την οποßα απολÜμβανε απεικονßζονται στη γνþμη που εßχε γι' αυτüν ο πνευματικüς κüσμος της εποχÞς του.



     Εßναι γνþστης ξÝνων γλωσσþν, πρþτα της ιταλικÞς και της αγγλικÞς κι ýστερα της γαλλικÞς, της γερμανικÞς και της ρωσικÞς. Γνωρßζει ιταλικÜ, γαλλικÜ και αγγλικÜ, ωστüσο οι μεταφρÜσεις του γßνονται αποκλειστικÜ απü τα ιταλικÜ και τα γαλλικÜ, γλþσσες που θεωρεß üτι χειρßζεται καλýτερα. ΔηλαδÞ, ακüμη και στις περιπτþσεις μεταφορÜς κειμÝνων της αγγλικÞς, της γερμανικÞς και της ρωσικÞς γραμματεßας πιστεýει πως μεσολαβεß γαλλικÞ εκδοχÞ του πρωτοτýπου. ΠρÜγματι, η αγÜπη του για τη ποßηση του Alfred de Musset, το ενδιαφÝρον του για τη ΓαλλικÞ ΕπανÜσταση, τον ΡοβεσπιÝρο και τον Καμßλλο ΔεμουλÝν, αλλÜ κι η ανεπτυγμÝνη σχÝση του με την ιταλικÞ φιλολογßα, üροι που μαρτυρεß ο Ηλßας ΤσιτσÝλης, εßναι δεßκτες μιας εγγýτερης σχÝσης με αυτÝς τις 2 γραμματεßες. Την Üποψη αυτÞ επιβεβαιþνει και το γεγονüς üτι οι μεταφρÜσεις του üπως καταγραφÞκαν μÝχρι τþρα, εßναι κυρßως απü τη γαλλικÞ και την ιταλικÞ γραμματεßα.
     Δεν Þτανε δυνατü να εντοπισθοýν üλα τα ξενüγλωσσα πρüτυπα των μεταφρÜσεων. Ο ¢ννινος Þταν δεινüτερος γνþστης των γαλλικþν και των ιταλικþν· 'αρα λοιπüν Þτανε πιο δüκιμο γι' αυτüν να μεταφρÜσει Ýνα κεßμενο μÝσω μιας, για παρÜδειγμα, γαλλικÞς εκδοχÞς του, χωρßς αυτü να αποκλεßει κÜποια γνþση των αγγλικþν. Θα Þτανε δýσκολο, ωστüσο, να υποστηριχτεß üτι γνþριζε τη γερμανικÞ και τη ρωσικÞ γλþσσα, πρÜγμα που θα φαινüταν απü μια συχνüτερη επαφÞ με τα γερμανικÜ και ρωσικÜ Ýργα, λογοτεχνικÜ Þ μη. ΜεταφρÜσεις του δημοσιεýονται στα περιοδικÜ ΕθνικÞ ΒιβλιοθÞκη (1865-1873), Εστßα (1876-1895), ΕβδομÜς (1884-1892), ΕκλεκτÜ ΜυθιστορÞματα (1884-1894), Ποιητικüς Ανθþν (1886-1887), ΕθνικÞ ΑγωγÞ (1898-1904), ΝÝα ΖωÞ (ΑλεξÜνδρεια, 1904-1927) και Μηνιαßα ΕικονογραφημÝνη ºρις (1924), στο ¢στυ (1885-1890) και στα ημερολüγια Ποικßλη ΣτοÜ (1881-1889 και 1912-1914), Αιγυπτιακüν Ημερολüγιον του Ýτους 1901 και Μικρασιατικüν Ημερολüγιον.
     Το μεταφραστικü Ýργο του εßναι αποτÝλεσμα της επαφÞς του με 3 χþρους: τους εκδοτικοýς οßκους, τα περιοδικÜ Ýντυπα και τις θεατρικÝς σκηνÝς. Οι συνεργασßες αυτÝς δεν εßναι, μÜλιστα, μüνο διαρκεßς, αλλÜ και, σχεδüν, ταυτüχρονες· η ανÜμειξÞ του με το θεÜτρο διευρýνεται αργüτερα (1898 κ.ε.) απü την αντßστοιχη με τον Τýπο και τους εκδοτικοýς οßκους. Ο ¢ννινος συνεργÜζεται, συνολικÜ, με 16 εκδοτικοýς οßκους, με τα περισσüτερα απü τα Ýργα του να προωθοýνται απü τον Σýλλογο προς ΔιÜδοσιν Ωφελßμων Βιβλßων (ιδρýθηκε το 1899 απü τον ΔημÞτριο ΒικÝλα) και τον Εκδοτικü Οßκο ΦÝξη. Επßσης, ως μεταφραστÞς, συνεργÜζεται με 12 Ýντυπα (ημερÞσια, περιοδικÜ κι ημερολüγια), σε 2 απü τα οποßα (Εστßα, ΕκλεκτÜ ΜυθιστορÞματα) με σταθερü τρüπο. ΠÝθανε στην ΑθÞνα 23 ΜÜρτη 1934, σε ηλικßα 82 ετþν.
     Ο ¢ννινος παρουσιÜζεται ενταγμÝνος στο παιχνßδι μιας συνεχοýς επικοινωνßας με τις εκδüσεις και τον Τýπο. Η μια συνεργασßα διαδÝχεται την Üλλη, με αποτÝλεσμα με αυτü τον τρüπο να καθιερþνει σταδιακÜ τη θÝση του, αλλÜ και να διεκδικεß την επüμενη συνεργασßα. Αυτü, βÝβαια, εßναι εýλογο για Ýναν Üνθρωπο για τον οποßο η κÜθε συνεργασßα σημαßνει την εξασφÜλιση του βιοπορισμοý του. Η παρÜμετρος της υπαγωγÞς της μεταφραστικÞς, και üχι μüνο, εργασßας του στις ανÜγκες επιβßωσης τεκμηριþνεται, τüσο απü μαρτυρßες ανθρþπων της εποχÞς üσο üμως και απü ορισμÝνες μεταφραστικÝς επιλογÝς του. Οι πληροφορßες για την οικογενειακÞ του κατÜσταση (πολυτεκνßα, οικονομικÞ δυσπραγßα, υγεßα) εξηγοýν τη διαρκÞ αναζÞτηση συνεργασιþν, ενþ επιβÜλλουν και την κατανüηση κÜποιων απü τις επιλογÝς του στη βÜση της προσαρμογÞς του στις απαιτÞσεις της εκδοτικÞς πραγματικüτητας· χαρακτηριστικü παρÜδειγμα εßναι η παρÜταιρη με τις υπüλοιπες μετÜφραση των Αποστüλων του Renan. Τον βιοπορισμü του üμως φαßνεται πως επιτυγχÜνει και μÝσω μιας Üλλης πηγÞς: μüλις μερικÜ βÞματα πριν απü το κατþφλι του 20οý αι. αρχßζει να μεταφρÜζει εντατικÜ, Ýργα για τις ανÜγκες των θεατρικþν σκηνþν, κατακτþντας στη πορεßα εδραßα θÝση στον θεατρικü κüσμο.



     Η συγγραφÞ φαßνεται πως δεν εßναι μüνο μια διανοητικÞ ανÜγκη, αλλÜ βαθμιαßα γßνεται το επÜγγελμÜ του. ¼πως Þδη αναφÝρθηκε, η εξασφÜλιση των προς το ζην εßναι ο στüχος της πλειονüτητας üσων γρÜφουν -εßτε δημοσιογραφþντας, εßτε ως δημιουργοß Ýντεχνου λüγου- στον Τýπο. Ο ßδιος στο ευθυμογρÜφημÜ του Τα επαγγÝλματα που βρßσκεται στη συλλογÞ Ο σýλλογος των εισαγγελÝων κι Üλλα ευθυμογραφÞματα (1925) καταθÝτει τη γνþμη του για την αναγκαιüτητα της εργασßας: ο βιοπορισμüς εßναι η ανθρþπινη ταυτüτητα: "Το βιοποριστικüν επÜγγελμα εκüλλησεν ως εκδüριον εις την ρÜχιν της ανθρωπüτητος…üσον κανεßς και αν αποξενωθεß, πÜντοτε θα φÝρει εις τον λαιμüν του τον κλοιüν εκεßνου του επαγγÝλματος, εις το οποßον τον προþρισεν η φýσις και η μοßρα του κι εις το οποßον χωρßς να θÝλει αιφνιδßως κÜποτε, εν τω μÝσω Üλλων και αντßθετων ασχολιþν τον επαναφÝρει η Ýξις, η κλßσις, ο προορισμüς".
     ¼μως, παρÜ την προφανÞ εναρμüνιση με τις απαιτÞσεις του Τýπου, των εκδοτþν και, ευρýτερα, της εποχÞς, μποροýμε να ποýμε üτι το μεταφραστικü Ýργο του τÝμνεται απü Ýναν βασικü Üξονα. Στο μεγαλýτερο μÝρος του αφορÜ Ýργα αντιπροσωπευτικÜ των πνευματικþν εξελßξεων στην Ευρþπη κατÜ τη διÜρκεια του 2ου μισοý του 19ου αι., ενþ ακüμη κι οι περιορισμÝνες επιλογÝς απü τη παρÜδοση (ρομαντισμüς) συναρμüζονται με τις υπüλοιπες ως επιβιþσεις. Με τη δραστηριüτητÜ του να χαρακτηρßζεται μÜλλον απü την προσαρμογÞ στις εξελßξεις και τις απαιτÞσεις της εποχÞς, στο Ýργο του αφομοιþνονται τα σýγχρονα ευρωπαúκÜ προúüντα. Ως εκ τοýτου, εξασφαλßζεται στο Ýργο του ευρεßα πολυμÝρεια. Σε σχÝση με τις γραμματεßες, κυριαρχοýν οι μεταφρÜσεις της γαλλικÞς δημιουργßας, με τον ιταλικü χþρο να ακολουθεß σε μικρÞ απüσταση· σημαντικüς εßναι ο αριθμüς αγγλικþν Ýργων, ενþ μικρüτερη εßναι η παρουσßα Üλλων χþρων (ρωσßα, γερμανßα, ισπανßα, λατινικÞ κι αρχαßα ελληνικÞ γραμματεßα). Οι επιλογÝς του, üμως, ποικßλλουν και ειδολογικÜ· το μεταφραστικü του Ýργο συνθÝτουν το μυθιστüρημα, το διÞγημα, τα θεατρικÜ Ýργα, η ποßηση, το δοκßμιο, η περιηγητικÞ αφÞγηση, η ιστορικÞ πραγματεßα.
    Η μεταφραστικÞ δραστηριüτητÜ του εßναι ιδιαßτερα πλοýσια· το πολυδιÜστατο μεταφραστικü Ýργο του, καθορισμÝνο απü τις επιταγÝς της εποχÞς, τις ανÜγκες του ßδιου, Üλλα και τα ποικßλα πνευματικÜ ενδιαφÝροντÜ του εßναι Ýνας ακüμη δρüμος διερεýνησης των αγωγþν επικοινωνßας της ελληνικÞς με την ευρωπαúκÞ γραμματεßα των τελευταßων δεκαετιþν του 19ου και των αρχþν του 20οý αι.. Το Ýργο του μπορεß να αξιοποιηθεß διδακτικÜ προκειμÝνου οι μαθητÝς να διερευνÞσουν και να κατανοÞσουν το πλαßσιο της εποχÞς του συγγραφÝα. Τα χρονογραφÞματÜ του, üντας διεισδυτικÝς ματιÝς σε πτυχÝς της καθημερινüτητας, αποτελοýν εξαιρετικÜ παρÜθυρα προκειμÝνου να προσεγγßσουμε κριτικÜ τις νοοτροπßες μιας εποχÞς. Το ßδιο και τα θεατρικÜ Ýργα του συγγραφÝα. Ιδιαßτερα το Ζητεßται ΥπηρÝτης, Ýχει χαρακτηριστεß ως Ýνα απü τα σπουδαιüτερα Ýργα της εποχÞς, καθþς με γλυκüπικρο χιοýμορ και Ýξυπνα γλωσσικÜ παιχνßδια ξεφεýγει απ’ το επßπεδο της κωμωδßας ηθþν και "κλεßνει το μÜτι" στον υποψιασμÝνο θεατÞ, μιλþντας του για αναξιοκρατßα, ρουσφÝτι κι ασυδοσßα του κρατικοý μηχανισμοý. Το παραπÜνω θεατρικü Ýργο βρßσκεται στο διαδßκτυο, στη ραδιοφωνικÞ του εκδοχÞ, και οι μαθητÝς θα μποροýσαν να αναβιþσουν μÝσω αυτÞς της ακρüασης μια ολüκληρη εποχÞ, στα μÝσα του 20ου αιþνα, που χαρακτηρßστηκε ραδιοφωνικÞ. Ακüμα, οι διδακτικÝς προσεγγßσεις του θα μποροýσαν να αφοροýν στα Ýξυπνα ψευδþνυμα του συγγραφÝα και να συζητηθεß ο ρüλος των ψευδωνýμων κι η μüδα της εποχÞς που μεσουρανοýσαν.



 * Χειρüγραφα του λογοτÝχνη βρßσκονται στο Γενικü Αρχεßο του Ελληνικοý Λογοτεχνικοý και Ιστορικοý Αρχεßου (Ε.Λ.Ι.Α.)
 * Σýμφωνα με τα αρχεßα της ΜεγÜλης ΣτοÜς των Ελευθεροτεκτüνων της ΑθÞνας, ο ¢ννινος Þταν μÝλος της ΣτοÜς Πυθαγüρας.
 * Του αποδßδεται η πατρüτητα της φρÜσης «τρÝχα γýρευε και Νικολü καρτÝρει». ΛÝγεται üτι ο ¢ννινος συνομιλþντας με τον Ροúδη Üκουσε το Νßκο Πολßτη να περιγρÜφει το σχÝδιο του για την Ýκδοση λαογραφικοý υλικοý και παροιμιþν και την πρüθεσÞ του να γυρßσει üλην την ΕλλÜδα, να βÜλει φßλους του φιλüλογους να τον βοηθÞσουν και να περιμÝνει μÝχρι τη συγκÝντρωση üλου του υλικοý και του απÜντησε: «Τüμου εßναι Ýτσι, τρÝχα γýρευε Νικολü μου και ýστερνα καρτÝρει».
 * ΣυνυπÝγραψε την επßσημη Ýκδοση της ιστορßας των 1ων Ολυμπιακþν Αγþνων, μαζß με τους ΤιμολÝων ΦιλÞμων, Ν. Πολßτη.
 * Απüσπασμα απü την περιγραφÞ τελικοý Üρσης βαρþν των 1ων Ολυμπιακþν Αγþνων της ΑθÞνας 1896 του αυτüπτη μÜρτυρα δημοσιογρÜφου και χρονικογρÜφου Χ. Αννßνου: "Αγωνßζονται εν τη παλαßστρα ο Σοýμαν και ο Τσßτας. Αμφüτεροι εßναι στιβαροß, αλλÜ ο Γερμανüς φαßνεται επιτηδειüτερος. Η πÜλη μÝνει αμφßρροπος επß πολý, üτε τÝλος ο Σοýμαν αρπÜζει ισχυρþς εκ της οσφýος τον αντιπαλüν του και μετÜ πολλÜς προσπαθεßας τον ρßπτει ýπτιον. Οι θεαταß ζητοýν τüτε δια κραυγþν να προσÝλθη κι ο Ýταιρος παλαιστÞς Χριστüπουλος, αλλÜ ο δυστυχÞς νοσηλεýεται, παθþν κατÜ την προτεραßαν κÜταγμα ωμοπλÜτης. Τοιουτοτρüπως μÝνει μüνον νικητÞς και τροπαιοýχος ο Σοýμαν κι η γερμανικÞ σημαßα ανυψουμÝνη επß του ιστοý και χαιρετιζομÝνη διαλαλεß την νßκη του".
 * Eßχε πρωτοτυπßα στην Ýκφραση και μορφοποßηση τÞς ευαισθησßας του. Εßχε αποθησαυρßσει πλÞθος ποικßλες εμπειρßες, απü την επαφÞ του με τον Üνθρωπο και τη κοινωνßα. Εßχε αφηγηματικÞ ικανüτητα üσο λßγοι και τη διÜνθιζε με πνευματþδες χιοýμορ, πηγαßο, Ýνα χιοýμορ με λüγο χαριτωμÝνο και συχνÜ καßριο, εýστροφο με νοηματικÜ κοντρÜστα, μÝ ρυθμü, με παραστατικþτατες παρομοιþσεις: "Αφ' ης εποχÞς εμετρεßτο το σþμα μου επß του πÞχεως και τα Ýτη μου επß των δακτýλων, Ýτρεφα Ýρωτα σφοδρüν προς την ανÜγνωσιν. ¼λα τοýτα τα ερωτηματικÜ ανεκινÞθησαν και περιεδινÞθησαν εντüς του πνεýματος μου, ως κÜρφη υπü του ανÝμου στροβιλιζüμενα".
 * Η πορεßα του απü τις ερασιτεχνικÝς προσπÜθειες στη ΚεφαλονιÜ και τον τρüπο που Ýνας πρþην πολßτης του Ιüνιου ΚρÜτους ενσωματþνεται σε μια δυναμικÞ κι υπü συνεχÞ διαμüρφωση αθηναúκÞ πραγματικüτητα της εποχÞς, Þταν εκπληκτικÞ. Πολυγραφüτατος (συχνÜ σε βÜρος της ποιüτητας) και με συνεργασßες σε πλειÜδα εντýπων ολüκληρου του ελληνικοý κüσμου της εποχÞς, σχετικÜ ξεχασμÝνος κυρßως λüγω της επιλογÞς του να γρÜφει σε μια "χαριτωμÝνη" καθαρεýουσα, αλλÜ με τερÜστια αποδοχÞ στην εποχÞ του, εßναι Ýνα απü τα πιο χαρακτηριστικÜ παραδεßγματα "αφομοßωσης" Επτανησßων λογοτεχνþν απü την αθηναúκÞ πραγματικüτητα, υπογραμμßζοντας τη διαφορÜ των υπüλοιπων ΕπτανÞσων με την ΚÝρκυρα, που διατÞρησε για μερικÝς δεκαετßες ακüμα την επτανησιακÞ ιδιαιτερüτητÜ της στον λογοτεχνικü χÜρτη.

Εργογραφßα

Πεζογραφßα
Εδþ κι εκεß. ΑθÞνα, τυπ. Δημητρßου ΚορομηλÜ, 1884.
Αττικαß ΗμÝραι. ΑθÞνα, Ι.Ν.ΣιδÝρης, 1894.
Ο σýλλογος των εισαγγελÝων και Üλλα ευθυμογραφÞματα. ΑθÞνα, ΕλευθερουδÜκης, [1925].
Οι κýνες της Κωνσταντινουπüλεως. ΑθÞνα, ΠατÜκης, 1997.

Δοκßμια
Δýο Ýλληνες ποιηταß• Δ.Παπαρρηγüπουλος και Σ. ΒασιλειÜδης. ΑθÞνα, Δ. και Π. ΔημητρÜκος, 1923.
Τα πρþτα Ýτη του Ζαν ΜωρεÜς. ΑθÞνα, Δ. και Π. ΔημητρÜκος, [1923].

Ιστοριογραφßα
ΙστορικÜ σημειþματα• ΜετÜ πολλþν εικüνων. ΑθÞνα, τυπ. Εστßας, 1925.
Ο πüλεμος και η ανθρωπüτης. ΑθÞνα, Δ. και Π. ΔημητρÜκος, χ.χ.
1912• Νßκαι κατÜ βαρβÜρων. ΑθÞνα, τυπ. ΠετρÜκου, 1913.
Οι Ολυμπιακοß αγþνες 1896. ΑθÞνα, 1896.
Η απολογßα του ΟδυσσÝως Ανδροýτσου • Η δολοφονßα του. ΑθÞνα, Δημιουργßα, 1996 (Ýκδοση γ’).

ΘÝατρο
Η νßκη του Λεωνßδα• Κωμωδßα εις τÝσσαρας πρÜξεις. ΑθÞνα, 1898.
¼ποιος φυλÜει τα ροýχα του και Ζητεßται υπηρÝτης• Κωμωδßαι μονüπρακτοι• ΘÝατρον ελληνικüν. ΑθÞνα, ΦÝξης, 1898.

ΜεταφρÜσεις
Λüρδου Βýρωνος, Ο ουρανüς και η γη. ΑθÞνα, ΔημητρÜκος, χ.χ.
Ανατüλ Φρανς, Οι θεοß διψοýν. ΑθÞνα, ¢γκυρα, χ.χ.
ΕκλεκτÜ διηγÞματα• κατÜ μετÜφραση ΜπÜμπη ¢ννινου. ΑθÞνα, Δ. και Π. ΔημητρÜκος, χ.χ.
Ernest Renan, Οι Απüστολοι. ΑθÞνα, ΦÝξης, 1914.
Hermann Sudermann, Η τιμÞ• ΔρÜμα εις πρÜξεις τρεις. ΑθÞνα, ΦÝξης, 1903 (στη σειρÜ ΘεατρικÞ ΒιβλιοθÞκη, αρ.6)
Cesare Lombroso, Ο εγκληματßας Üνθρωπος• τüμος Α’. ΑθÞνα, ΦÝξης, 1925.
Cesare Lombroso, Ο εγκληματßας Üνθρωπος• τüμος Β’. ΑθÞνα, ΦÝξης, 1925.
ΙβÜν ΤουργκÝνιεφ, ΒροχÝς ανοιξιÜτικες. ΑθÞνα, Ýκδ. Εφ. ΝÝος Κüσμος, 1935.
Ματθßλδης ΣερρÜο, ΧαμÝνη αγÜπη. ΑθÞνα, ¢γκυρα, χ.χ.
Ο Στρατιþτης• ΔιηγÞματα εκ των του Δεαμßτση. ΑθÞνα, ΣιδÝρης,

ΜεταγενÝστερες Εκδüσεις
Αι ΑθÞναι του 1850• Εντυπþσεις δýο ΓÜλλων περιηγητþν. ΑθÞνα, Γαλαξßας, 1971.


==========================


               Το ΒρÝφος

Μοι εμειδßα το μικρüν, μοι Ýτεινε τας χεßρας,
κι εγÝλα η ψυχÞ του.
ΕγÝλα, ω! Δεν Ýφερε την μελανÞν της μοßρας
σφραγßδα, η ψυχÞ του.

Ωσεß εικþν εφαßνετο της ιλαρÜς γαλÞνης
κι εγÝλα το μικρüν.
ΕισÝτι δεν ενÝπνευσε, δεν Ýπιεν οδýνης
ποτÞριον πικρüν.

ΑπÞυγαζον εκ της χαρÜς οι δýο οφθαλμοß του
εσκßρτα κι εμειδßα,
Þσαν ζωÞ, συγκßνησις, οι τρυφεροß παλμοß του
και üχι αγωνßα.

Το üμμα του δεν Ýκλαυσεν, ειμÞ εξ εξ ευτυχßας
ειμÞ εξ ου χαρÜς.
Θα κλαýση üμως Ýπειτα πολý εκ της πικρßας
και Üλλης συμφορÜς.

Θα γρÜψη την πορεßα του επß τας παρειÜς σου
ο χρüνος και θα γßνης,
ταλαßπωρον, ακüλουθος του θλιβεροý θιÜσου,
της λýπης, της οδýνης.

Η τþρα ξανθÞ κþμη σου, τοιαýτη δεν θα μεßνη,
θα γßνη ως χιþν
και το αθþον στüμα σου παρÜπονα θα χýνη
πικρÜ, προς τον Θεüν.

Ω Üνθος φροýδο, ωχριÜ η τüση ωραιüτης
και φθßνει παρακαßρως,
θα σε μαστßσουν, δýστηνον μικρüν, η ανθρωπüτης,
αι λýπαι Þ ο Ýρως.

Αλλ' εßθε, εßθε υπÝρ σου η τýχ' η ολεθρßα,
μικρüν μου, να καμφθÞ,
εßθε ποτÝ η λυπηρÜ αυτÞ μου η προφτεßα,
ποτÝ να μην εκπληρωθÞ.

Εις Τον ΘÜνατον Του Αεßμνηστου Καθηγητοý ΙωÜννου ΜεναγιÜ
(αποβιþσαντος εις ΒÜδεν)

ΑπÝθανεν ο Ýντιμος και αγαθüς πολßτης,
ο σεβαστüς διδÜσκαλος, φευ! δεν υπÜρχει πλÝον.
Απηυδηκþς εις ξÝνην γην του βßου παροδßτης,
κοιμÜται ο καθηγητÞς τον ýπνον τον μοιραßον.

Εις ξÝνην γην, πλην διατß; Το χþμα δεν βαρýνει;
Και τßς θα Ýλθει επ' αυτοý εν δÜκρυον να χýση;
ΛησμονημÝνον, Üγνωστον το μνÞμα σου θα μεßνη
κι Ýνα νεκρÜνθεμον αυτü, ποτÝ δεν θα στολßση.

Εßθε η πλÜξ του τÜφου σου βαρεßα να μη γßνη.
Εßθε το κρýον μνÞμα σου η χιþν να μη καλýψει.
Πλησßον σου ν' ανθßσωσι αι πÜτριαι μυρσßναι
και η πρωúα δÜκρυα, την δρüσο της να ρßψει.

Αν Ýπεσες και σ' Üγνωστα αν εκοιμÞθης μÝρη,
το üνομÜ σου εις υμÜς εν λÞθη δεν θα μεßνη.
Ω εßθε! εις τον τÜφον σου ο ζÝφυρος να φÝρη
την εκ καρδßας μας ευχÞν. -ΚοιμÞσου εν ειρÞνη.

                ΕσπÝρα

Εις τας υγρÜς αγκÜλας της θαλÜσσης
ο Φοßβος ßν' αναπαυθÞ εμβαßνει,
λαμπρüς εις τας του ουρανοý εκτÜσεις
και τηλαυγÞς ο Ýσπερος προβαßνει.

Η νυξ επß της φýσεως απÜσης
βραδυποροýσα Þδη καταβαßνει,
μετÜ γλυκυθυμßας πÜσα πλÜσις
κλßνει την κεφαλÞ βεβαρυμÝνη.

Οποßα εις την φýσιν αρμονßα!
Η δρüσος πßπτει, μελιχρÜ σελÞνη,
εκ του βουνοý προβαßνει και βραδεßα.

Αρχßζει τας ακτßνας της να χýνη,
προς τß κι εσý δεν χαßρεις, ω καρδßα;
ΕιπÝ μοι, τß σου λεßπει; -Η ΓαλÞνη.

                                      (απü το "ΛυκαυγÝς" 1870)

---------------------------------------

                                    ΠαιγνιοχÜρτων ΣυνδιÜλεξις

     ΠαρερριμμÝνα εις μßαν γωνßαν, ξεθωριασμÝνα εκ της προστριβÞς, συντεθλασμÝνα, ηκρωτηριασμÝνα μερικÜ παιγνιüχαρτα, απομεινÜρια οικτρÜ δÝσμης καινουργοýς, αγορασθεßσης την προτεραßαν και διασπασθεßσης ελεεινþς κατÜ τον πυρετüν του χαρτοπαιγνßου, την πρωßαν της επαýριον του νÝου Ýτους συνωμßλουν ανακοινοýντα προς Üλληλα τας εκ της προτεραßας εντυπþσεις των.
 -ΠÜει κι αυτüς ο ¢ι-Βασßλης! εßπε μελαγχολικþς εßς Üσσος κοýπα μονüφθαλμος προσβλÝπων βλοσυρþς ως κýκλωψ με τον μüνον κüκκινον οφθαλμüν του.
 -¢ις-Βασßλης κακορρßζικος! εßπεν εßς φÜντες σπαθß, οý ο πρασινοκüκκινος χιτþν Þτο διεσχισμÝνος, Ýλειπε δε και Ýν μÝρος απü την καστανÞν κüμην του.
 -Ποιος σ' Ýκανε σε τÝτοιο χÜλι, κακομοßρη; τον ηρþτησεν ευσπλÜγχνως μßα ξανθÞ δÜμα.
 -¸νας κλητÞρας, κακü χρüνο νÜχη! απÞντησεν ο φÜντες. Εßχε πÜρει μποναμÜ απü τους χασÜπηδες και τους μπακÜληδες της γειτονιÜς και Þλθε να τον παßξη εις εμÝ. Τον Ýπαιξε κι Ýχασε και τüτε θυμωμÝνος μ' εκατεξÝσχισε χωρßς να ενθυμηθÞ ο Üθλιος üτι εßχαμε και μßα μικρÜ συγγÝνεια μεταξý μας.
 -ΣυγγÝνεια με τον κλητÞρα; ηρþτησεν απορþν Ýν πυκνüν ολüμαυρον δÝκα μπαστοýνι.
 -ΒÝβαια· προτοý να γßνη κλητÞρας εχρημÜτισε καπνο . . . φÜντης!
     Τα παιγνιüχαρτα ανεκÜγχασαν επß τη αστειüτητι ταýτη του συναδÝλφου των.
 -ΕμÝ, εßπε το τρßα κοýπα, μ' ετυρÜννησεν üλη την νýκτα Ýνας πρþην τμηματÜρχης· το üνομÜ μου τω εφαßνετο καλüς οιωνüς, επειδÞ τω υπενθýμιζε το κüμμα του. ¼ταν εßδεν üμως üτι οýτε εις τα χαρτιÜ δεν Ýκαμνε δουλειÜ το κüμμα του, εφουρκßσθη και με συνÝστρεψε και μ' εδÜγκασε . . .
 -Για να σου πω! κÜμε μου τη χÜρι πÞγαινε πÜρα πÝρα! εßπεν Ýν παρακεßμενον δýο· κÜτι τÝτοιοι χαρτοπαßκται εßνε λυσσασμÝνοι και ξÝρω εγþ!... μπορεß και συ να λυσσÜξης.
 -ΕμÝνα πÜλιν, εßπε το εννÝα, μ' Ýπιασε Ýνας βουλευτÞς συμπολιτευüμενος. Τον Þκουσα να λÝγη: Με τους εννÝα του Ýνας κÜποιος πολιτευüμενος Ýγινεν εκεßνος ποý Ýγινεν· αυτüς ο ποýντος Ýχει τýχη! ΑλλÜ Ýφυγε ζεματισμÝνος την þρα που Ýπεφταν τα κανüνια.
 -Κανüνια εφÝτος θα πÝσουν πÜρα πολλÜ, μου φαßνεται, εßπε το πÝντε. Εßδα κÜτι αξιωματικοýς, κÜτι υπαλλÞλους να παßζουν απηλπισμÝνα και να ριψοκινδυνεýουν ποσÜ μεγαλýτερα απü τας δυνÜμεις των.
 -ΕφÝτος Þτο φτþχεια πολλÞ, εßπε γενειÜτης τις και μακρυπλüκαμος ρÞγας, Ýχων αποτεθειμÝνον το στÝμμα του επß του καρρþ, ως να εßχε κουρασθÞ να το φÝρη επß κεφαλÞς. Με εßχε πÜρει στην τσÝπη του Ýνας παλαιüς μου μουστερÞς και εγυρßσαμε λÝσχας και καφενεßα· παντοý Üκουσα παρÜπονα, γκρßνια, κατÜρες. ΣυνηθισμÝνος εις τες λßρες και τα χαρτονομßσματα, εθýμωσα üταν εßδα να πουντÜρουν επÜνου μου δεκÜρες και Þλθα τÝρτσος κι εγþ δεν ηξεýρω πüσες φορÝς! . . .
 -ΜεγÜλη η καρρωσýνη σου! εßπεν ο λογοπαßκτης φÜντες.
 -Α, εξηκολοýθησεν ο ρÞγας, αφοý προσÝβλεψε λοξþς τον διακüψαντα, παν οι καιροß εκεßνοι ποý εκυλοýσαν Üφθονα επÜνω μας τα ναπολεüνια! Το ελληνικü χρυσÜφι Ýφυγε üλο εις την Ευρþπη, Ýγινε κανüνια, üπλα, στολαß, ναρκοβüλα, διüτι τþρα οι ¸λληνες εßνε αποφασισμÝνοι να παßξουν το μεγÜλο παιγνßδι.
 -Μα θα το παßξουν, Þ απλþς Ýτσι παßζουν; ηρþτησεν ο αδιüρθωτος φÜντες.
     Ο ρÞγας Ýλαβεν Þθος αυθεντικüν και ητοιμÜσθη ν' απαντÞση, αλλÜ την στιγμÞν εκεßνην ο σκουπιδιÜρης ελθþν διÝκοψε την συνδιÜλεξιν και παραλαβþν τα παιγνιüχαρτα Ýρριψεν αυτÜ εις το κÜρρον.

                                         
Η ΕορτÞ Της Ακαδημßας

Εικþν α':  Η ροδοδÜκτυλος Ηþς ακüμη δεν Þνοιξε τας πýλας του ουρανοý, üτε η κυρßα Θεοδþρα ελÝγχει οýτω πþς τον αξιüτιμον αυτÞς σýνευνον:
 -Βρε μποýφο! δεν ντρÝπεσαι εσý, ειρηνοδßκης Üνθρωπος, να μην εýρης εισιτÞριο να πÜμε το βρÜδυ στην Ακαδημßα! Και για ποιους, βρε ξüανο, Ýγινεν η Ακαδημßα παρÜ διÜ τους διαβασμÝνους και διÜ τους νοικοκυραßους;
 -Μα, γυναßκα!.. απü ποßον να το προμηθευθþ;
 -Να το προμηθευθÞς . . . απü αυτüν τον ΠρομηθÝα που γρÜφουν!

*

Εικþν β':  ΕπτÜ και τÝταρτον μ.μ. Η οικογÝνεια ΠαραδαρμÝνου αναμÝνει εις τα προπýλαια. Ο κ. Ζαχαρßας επρομηθεýθη εισιτÞριον απü Ýνα φßλον του νεκροσκüπον, συγγενÞ ενüς επαρχιακοý συμβοýλου. Η δεσποινßς Ουρανßα κυττÜζει περιπαθþς εις τα ýψη τον ΜουσηγÝτην, επιδεικνýοντα αγερþχως την ανδρικÞν αυτοý καλλονÞν ολüκληρον. Η κυρßα Θεοδþρα μετÜ πολýωρον κüπωσιν εκφρÜζει την επιθυμßαν να καθßση.
 -ΜπαμπÜ! φωνÜζει ο Μιμßκος, σÞκωσε εκεßνους τους δýο να καθßσουμ' εμεßς! . . .
     Και δεικνýει τους μακαρßως αναπαυομÝνους επß των μαρμαρßνων εδρþν των ΠλÜτωνα και ΣωκρÜτη.

*

Εικþν γ':  Τιτανομαχßα φρικτÞ παρÜ την θýραν της εισüδου. Οι αποτελοýντες üγκον νεοπλÜσματος Üνθρωποι τρÝμοντες καραδοκοýν να εισÝλθουν. Ο Ζευς αστυνüμος φωνεß: ¢ρατε πýλας οι Üρχοντες υμþν! και εισορμÜ üλον το ανθρþπινον γÝνος, καθηγηταß, κουλουρτζÞδες, ιεραπüστολοι, οδοντοúατροß, αρχιμανδρßται. Το πλÞθος ως συμπυκνωμÝνη μÜζα σταματÜ ασφυκτιþν, διüτι νομßζει üτι ο εις το βÜθος ιστÜμενος ανδριÜς του Σßνα θ' απαγγεßλη τον εναρκτÞριον. Αλλ' οι κλητÞρες φωνÜζουν:
 -Δεν Ýχει λüγο! üποιος εßδε να βγαßνη!

*

Εικþν δ':  ΠλÞρης διÜσπασις της οικογενεßας ΠαραδαρμÝνου. Το σφαιρικüν σþμα της κυρßας Θεοδþρας κυλινδεßται ως θωρηκτüν εν þρα τρικυμßας, κατÜ την στιγμÞν δε κατÜ την οποßαν ο κ. Ζαχαρßας πειρÜται να  της δεßξη τον ανδριÜντα του Σßνα, αποσπÜται εκ του συνωστισμοý εßς των φαλμπαλÜδων της εσθÞτος της και η κυρßα ΠαραδαρμÝνου αναφωνεß μετÜ μανßας προς τον σýζυγüν της:
 -Τýφλες νÜχης κι εσý κι ο
ΣινανÜς!
     Ο Ζαχαρßας ευρßσκεται στηριζüμενος επß του κατεσκληκüτος κüλπου πρεσβýτιδος, Þτις του
μειδιÜ φιλαρÝσκως, ενþ εκεßνος διαμαρτýρεται μεγαλοφþνως περß της αγνüτητος των προθÝσεþν του. Την στιγμÞν εκεßνην ακοýεται φωνÞ στεντορεßα κλητÞρος:
 -Κýριοι, προσÝξατε εις τα ρολüγια σας!
     Ο κ. Ζαχαρßας
εξÜγει παραχρÞμα το ιδικüν του, νομßζων üτι Ýφθασεν η στιγμÞ του θεÜματος, αλλÜ το ωρολüγιον γßνεται αυθωρεß ανÜρπαστον υπü επιτηδεßου λωποδýτου, Η δεσποινßς Ουρανßα λεπτυνθεßσα εκ της πιÝσεως και μηκυνθεßσα ρßπτει χαμαß διÜ μιας στροφÞς της ρινüς τον πßλον κλητÞρος, üστις βλασφημεß μανιωδþς. Ο Μιμßκος υφßσταται το πÜθημα του ΠρομηθÝως θÝλων να κλÝψη το πυρ, δηλαδÞ Ýν κουτßον φωσφορßων
κηρßνων Ýκ τινος θυλακßου, και εισαγαγþν την χεßρα δεν δýναται πλÝον να την αποσýρη και μÝνει δÝσμιος ως εις παγßδα φερüμενος εν αγνοßα υπü του κυρßου εντüς του πλÞθους και αναβοþν:
 -ΜπαμπÜ! μπαμπÜ! Ýως
üτου ο κ. Ζαχαρßας ως ΗρακλÞς μαινüμενος τρÝχει και τον ελευθερþνει.

*

Εικþν ε' και τελευταßα:  ΟικτρÜ συνÜντησις της οικογενεßας ΠαραδαρμÝνου μετÜ πολýωρον αναζÞτησιν εις τον ΤÜρταρον του κÞπου της Ακαδημßας, üπου ευτυχþς λεßπουν οι ΚÝρβεροι, οι Ακαδημαúκοß μανδρüσκυλοι.
 -Μη μου ματαπÞς, μωρÝ κασßδη, λÝγει η κυρßα Θεοδþρα προς τον σýζυγüν της, να ξαναπÜμε σε Ακαδημßες και τÝτοια καραγκιοζλßκια, γιατß θα σου βγÜλω τα μÜτια!
     Ο κ. Ζαχαρßας απÝρχεται κεκυφþς περιστρÝφων μεταξý των δακτýλων του το εισιτÞριον και εις την ερþτησιν του Μιμßκου τι εßνε εισιτÞριον απÞντησε σοβαρþς και αποφθεγματικþς:
 -Το εισιτÞριον εßνε εκεßνο το πρÜγμα με το οποßον εισÝρχεσαι εις τας τελετÜς και üταν το Ýχης . . . και üταν δεν το Ýχης.

                                (απü το "Αττικαß ΗμÝραι" 1886)


 

 

Web Design: Granma - Web Hosting: Greek Servers