Αλλά ήτανε κάτι πάνω απ' τις δυνάμεις της. Ο Κάρελ ερεθισμένος απ' τη φανερή αδικία που του γινότανε δε ξεστόμισε ούτε λέξη. Η Μαρκέτα επειδή δε μπορούσε να κυριαρχήσει πάνω στη πίκρα που 'νιωθε κι ούτε να υποφέρει το θυμό του άντρα της, σηκώθηκε και πήγε στη κουζίνα.

     Η Εύα στο μεταξύ προσπάθησε να πείσει τον Κάρελ να μην χαλάσει τη βραδιά που με τόση λαχτάρα την περίμεναν όλοι. Αλλά ο Κάρελ ήταν ανένδοτος:

 -«Έρχεται κάποτε η στιγμή που ο άνθρωπος δε μπορεί να συνεχίσει άλλο. Κουράστηκα πια! Συνεχώς είμαι για κάτι κατηγορούμενος. Δε μου κάνει πια κέφι να νιώθω πάντα ένοχος! Για κάτι τέτοιες βλακείες! Για τέτοιες βλακείες! Όχι, όχι. Δε μπορώ πια να τη βλέπω. Δε μπορώ να τη βλέπω διόλου!» Συνέχισε σ' αυτό τον τόνο κι αρνιόταν ν' ακούσει το μεσολαβητικό κατευνασμό της Εύας.

     Τον άφησε λοιπόν μόνο και πήγε στη Μαρκέτα που 'χε καταφύγει στη κουζίνα θεωρώντας πως έγινε κάτι που δεν έπρεπε να γίνει. Η Εύα προσπάθησε να της αποδείξει πως εκείνο το τηλεφώνημα δε δικαιολογεί υποψίες. Η Μαρκέτα που κατά βάθος ήξερε πως αυτή τη φορά δεν έχει δίκιο, απάντησε:

 -«Δε μπορώ άλλο πια. Κάθε μέρα τα ίδια και τα ίδια. Χρόνο με το χρόνο, μήνα με το μήνα, συνέχεια στη μέση γυναίκες και ψέματα. Κουράστηκα πια. Κουράστηκα. Αρκετά».

     Η Εύα κατάλαβε πως τα πράγματα με τους φίλους της δεν είναι και τόσο ρόδινα κι αποφάσισε να θέσει σ' εφαρμογή κείνο το αόριστο σχέδιο, που γι' αυτό ήρθε ως εδώ και που για την εντιμότητά του κάπως αμφέβαλλε. Αν θέλει να τους βοηθήσει, πρέπει να ενεργήσει ανεξάρτητα. Αυτοί αγαπιούνται μα χρειάζονται κάποιον να τους βοηθήσει να πετάξουν από πάνω τους το βάρος που κουβαλάνε. Να τους απελευθερώσει. Το σχέδιο λοιπόν που σκοπεύει να εφαρμόσει δεν είναι μόνο για το δικό της συμφέρον (ναι ήτανε βέβαιο πως πριν απ' όλα ήτανε για το δικό της συμφέρον κι ακριβώς αυτό τη βασάνιζε λίγο, γιατί σ' ό,τι αφορούσε τους φίλους δεν ήθελε ποτέ να ενεργεί συμφεροντολογικά), αλλά και για το συμφέρον της Μαρκέτας και του Κάρελ.

 -«Τί πρέπει να κάνω;» είπε η Μαρκέτα.

 -«Πήγαινε να τον δεις. Πες του να μη θυμώνει».

 -«Κι όμως δε μπορώ να τον δω. Δε μπορώ να τον δω καθόλου».

 -«Χαμήλωσε τότε τα μάτια. Θα 'ναι πιο συγκινητικό».
     Ευτυχώς η βραδιά δε χάλασε. Η Μαρκέτα φέρνει το μπουκάλι, προσφέρει του Κάρελ για να δώσει με τη σειρά του το σήμα εκκίνησης, όπως στην Ολυμπιάδα στο τελικό αγώνα δρόμου. Το κρασί τρέχει στα ποτήρια κι η Εύα πηγαίνει λικνιστικά ως το ραδιογραμμόφωνο, διαλέγει το δίσκο και κατόπιν με τη συνοδεία της μουσικής) δεν είναι αυτή τη φορά Μπαχ αλλά Ντιουκ Έλινγκτον) συνεχίζει να λικνίζεται στο δωμάτιο.
 -«Λες η μητέρα να κοιμάται;» ρωτά η Μαρκέτα.
 -«Θα ‘ταν πιο λογικό να πάμε να της πούμε καληνύχτα και να δούμε τι κάνει», τη συμβούλεψε ο Κάρελ.
 -«Μόνο που αν πάμε να της πούμε καληνύχτα θ' αρχίσει πάλι τη κουβέντα και θα φάμε κι άλλη ώρα. Ξέρεις, η Εύα θα σηκωθεί αύριο απ' τα χαράματα!»
     Η Μαρκέτα σκέφτεται πως έχασαν αρκετό χρόνο σήμερα. Παίρνει τη φίλη της απ' το χέρι κι αντί να πάει στη μητέρα, φεύγει με την Εύα στο μπάνιο.
     Ο Κάρελ μένει στο δωμάτιο με τη μουσική του Έλινγκτον. Είναι ευχαριστημένος που διαλυθήκανε πια τα σύννεφα του καβγά, αλλά για τον αγώνα δρόμου της βραδιάς δεν έχει και τόση όρεξη. Κείνο το μικρό επεισόδιο με το τηλεφώνο του φανέρωσε ξάφνου αυτό που δεν ήθελε να παραδεχτεί: πως είναι κουρασμένος και δεν έχει όρεξη για τίποτα.
     Πριν από κάμποσα χρόνια η Μαρκέτα του πρότεινε να κάνει έρωτα μ' αυτή και με την ερωμένη του που τη ζήλευε η Μαρκέτα τρομερά. Τον ερέθισε τόσο πολύ τότε μια τέτοια πρόταση! Ένα μικρό όργιο οι τρεις τους! Όμως δε του έφερε και τόση χαρά κείνη η βραδιά. Αντίθετα ήτανε φοβερή προσπάθεια! Δυο γυναίκες φιλιούνταν κι αγκαλιάζονταν, μα ούτε στιγμή δε σταμάτησαν να 'ναι αντίζηλες και να προσέχουν άγρυπνα σε ποιαν ο Κάρελ αφιερώνεται πιότερο και σε ποια είναι πιο τρυφερός. Ζύγιαζε προσεχτικά κάθε λέξη τους, μετρούσε κάθε τους χάδι και παραπάνω από εραστής ήτανε διπλωμάτης, σχολαστικά προσεχτικός, τυπικός και δίκαιος. Παρολαυτά απέτυχε. Ακριβώς πάνω στον οργασμό η ερωμένη του ξέσπασε σε βουβό κλάμα κι η Μαρκέτα έπεσε σε νεκρική σιγή.
     Αν μπορούσε να πιστέψει πως η Μαρκέτα του ζήτησε αυτό το μικρό όργιο μόνον από φιληδονία, -σαν η χειρότερη απ' τους δυο τους- αυτό θα τον χαροποιούσε. Αλλά επειδή απ' την αρχή ακόμα ήταν ορισμένο πως ο χειρότερος θα 'ναι αυτός, δεν είδε στην ανηθικότητά της παρά τη θλιβερή αυταπάρνηση, την ευγενική προσπάθειά της να ικανοποιήσει τις πολυγαμικές του έξεις και να τις μετατρέψει σε συστατικό συζυγικής ευτυχίας. Είναι για πάντα στιγματισμένος με τη πληγή της ζήλειας που της άνοιξε στην αρχή του έρωτά τους. Όταν την είδε πως φιλιέται μ' άλλη γυναίκα, ήθελε να πέσει μπρος στα γόνατά της να ζητήσει συγγνώμη.
     Αλλά τί λέμε τώρα, γίνεται να 'ναι τ' ανήθικα παιχνίδια ασκήσεις μετανοίας; Κι έτσι κάποτε σκέφτηκε πως αν θέλουν η ερωτική πράξη με τρεις να 'ναι ευχάριστη, δε πρέπει η Μαρκέτα να αισθάνεται πως συναντά την αντίζηλό της. Πρέπει να φέρει την ίδια τη φιλενάδα της που δε γνωρίζει τον Κάρελ και δεν ενδιαφέρεται γι' αυτόν. Γι' αυτό επινόησε κείνη τη πανούργα συνάντηση της Μαρκέτας με την Εύα στη σάουνα. Το κόλπο έπιασε. Οι δυο γυναίκες έγιναν αχώριστες φίλες, σύμμαχες, συνωμότισσες, που τον βίαζαν, έπαιζαν μαζί του, διασκεδάζανε και τα χρεώνανε στο λογαριασμό του και τον ποθούσανε κι οι δυο μαζί. Ο Κάρελ έλπιζε πως η Εύα θα καταφέρει να γιατρέψει τον καημό της Μαρκέτας κι αυτός επιτέλους θα μπορέσει να αισθανθεί ελεύθερος.
     Αλλά τώρα διαπιστώνει ότι δεν υπάρχει πια τρόπος να τροποποιήσει στο παραμικρό ό,τι ήταν από χρόνια καθιερωμένο. Η Μαρκέτα είναι συνεχώς η ίδια κι αυτός είναι συνεχώς κατηγορούμενος. Γιατί λοιπόν γνώρισε την Εύα στη Μαρκέτα; Γιατί έκανε έρωτα μαζί τους; Κάθε άλλος από καιρό θα μπορούσε να κάνει τη Μαρκέτα χαρούμενη, ικανοποιημένη σεξουαλικά, ευτυχισμένη. Ο καθένας εκτός από τον Κάρελ. Έμοιαζε με τον Σίσυφο. Γιατί Σίσυφος; Μήπως πριν από λίγο την ίδια παρομοίωση δε βρήκε η Μαρκέτα για τον εαυτό της; Ναι, σα σύζυγοι όλ' αυτά τα χρόνια που περάσανε γίνανε δίδυμοι, είχανε το ίδιο λεξιλόγιο, τις ίδιες ιδέες, την ίδια μοίρα. Κι οι δυο δωρίσανε την Εύα ο ένας στον άλλο για να κάνει ο ένας τον άλλο ευτυχισμένο. Κι οι δυο μοιάζαν να κουβαλάνε ψηλά στο λόφο τη πέτρα. Κι οι δυο είναι κουρασμένοι.  
     Ο Κάρελ άκουσε το θόρυβο του νερού που 'τρεχε στο μπάνιο και το γέλιο των δυο γυναικών και σκέφτηκε πως ποτέ δε μπόρεσε να ζήσει όπως ήθελε, να 'χει τις γυναίκες που 'θελε και να τις έχει έτσι όπως ήθελε. Ήθελε να φύγει κάπου, όπου θα μπορούσε ένα γράψει την ιστορία του μόνος, κλεισμένος στον εαυτό του, μακριά από βλέμματα ερωτευμένων γυναικών. Κι έπειτα ίσως να μην άξιζε τον κόπο να γράψει την ιστορία της ζωής του, ήθελε απλά να 'ναι μόνος.
     Δεν ήτανε καθόλου φρόνιμο που η Μαρκέτα παρασύρθηκε από ανυπομονησία και δε θέλησε να πάει να πει της μητέρας καληνύχτα. Κοντά τους, οι σκέψεις της μητέρας ξαναζεσταθήκανε κι ιδιαίτερα απόψε άρχισαν να γίνονται ανήσυχες. Αιτία ήταν αυτή η συμπαθητική συγγενής, που συνεχώς της θυμίζει κάποιον απ' τα νιάτα της. Ποιόν όμως της θυμίζει; Τελικά το θυμήθηκε: Τη Νόρα! Ναι ίδια κορμοστασιά μ' εκείνα τα όμορφα μακριά πόδια.
     Της Νόρας της έλειπε η καλοσύνη κι η σεμνότητα κι η μητέρα θιγότανε συχνά απ' τη συμπεριφορά της. Αλλά τώρα δε σκέφτεται αυτό. Το πιο σπουδαίο γι' αυτήν είναι που απροσδόκητα βρήκε δω ένα κομμάτι απ' τα νιάτα της, ένα χαιρετισμό από απόσταση μισού αιώνα. Χαίρεται που όλα όσα έζησε κάποτε συνεχίζουν να την ακολουθούν, την περιτριγυρίζουνε και κουβεντιάζουν μαζί της. Αν και τη Νόρα ποτέ δε τη συμπάθησε, χαιρότανε τώρα που τη συνάντησε δω, μάλιστα εντελώς εξημερωμένη, μετενσαρκωμένη σε κάποια που 'ναι απέναντί της ευγενική.
     Όταν τα σκέφτηκε όλ' αυτά, ήθελε να πάει και να τους τα πει. Αλλά συγκρατήθηκε. Ήξερε πολύ καλά πως αν παρέμεινε και σήμερα εδώ είναι γιατί τους είπε το ψεμματάκι της και πως αυτοί οι δυο ανόητοι θέλουν να μείνουν με τη συγγενή μόνοι. Ας κουβεντιάσουν λοιπόν τα δικά τους ενδιαφέροντα. Αυτή εδώ στου εγγονού το δωμάτιο δεν πλήττει καθόλου. Μπορεί εδώ να πλέξει, να διαβάσει και κυρίως να σκεφτεί. Ο Κάρελ της ζάλισε το μυαλό. Ναι, είχε απόλυτο δίκιο, μα φυσικά, έβγαλε το γυμνάσιο μέσα στον πόλεμο. Τα μπέρδεψε λίγο. Αυτή η ιστορία με την απαγγελία και με την τελευταία στροφή που ξέχασε έγινε το λιγότερο πέντε χρόνια πιο μπροστά. Ο κύριος διευθυντής, πράγματι, χτυπούσε την πόρτα του αποχωρητηρίου, όπου κλειδώθηκε κι άρχισε να κλαίει. Μόνο που τότε ήταν μόλις δεκατριών ετών κι επρόκειτο για μια σχολική γιορτή παραμονής Χριστουγέννων. Στη σκηνή έλαμπε στολισμένο το χριστουγεννιάτικο δέντρο, τα παιδιά τραγουδούσαν τα κάλαντα κι αυτή κατόπιν απάγγειλε ένα ποίημα. Στη τελευταία στροφή σκοτείνιασε μπροστά της κι αυτή δεν ήξερε πια πώς να συνεχίσει.
     Η μητέρα αισθάνεται ντροπή για την αδύνατη μνήμη της. Τί να πει στον Κάρελ; Πρέπει να παραδεχτεί ότι τα μπέρδεψε; Τη θεωρούν που τη θεωρούν γριούλα. Είναι βέβαια καλοί μαζί της, αυτό είναι αλήθεια, αλλά της μητέρας δεν της διαφεύγει πως της φέρονται σα σε μικρό παιδί, με κάποια επιείκεια που δεν της αρέσει. Αν τώρα έλεγε στον Κάρελ την αλήθεια, ότι μπέρδεψε την παιδική γιορτή των Χριστουγέννων με την πολιτική συγκέντρωση θα μεγάλωναν απέναντί της μερικά εκατοστά ακόμη κι αυτή θα ένιωθε ακόμη πιο μικρή. Όχι, όχι, δεν θα τους δώσει αυτή τη χαρά.
     Θα τους πει ότι σε κείνη τη γιορτή μετά τον πόλεμο είχε πραγματικά απαγγείλει. Είχε βγάλει βέβαια, το γυμνάσιο αλλά ο κύριος διευθυντής τη θυμόταν σαν την καλύτερη στην απαγγελία και την κάλεσε να πάρει μέρος ως πρώην μαθήτρια και ν’ απαγγείλει το ποίημα. Αυτό ήταν μεγάλη τιμή! Και η μητέρα τη δέχτηκε! Ήταν πατριώτισσα! Ούτε που μπορούν να φανταστούν πώς ήταν όταν μετά τον πόλεμο κατέρρευσε η Αυστροουγγρική αυτοκρατορία. Τι χαρά! Τι τραγούδια και τι σημαίες! Και πάλι είχε μεγάλη διάθεση να τρέξει στο γιο και τη νύφη της και να τους μιλήσει για κείνον τον κόσμο και για τα νιάτα της.
     Άλλωστε τώρα ένιωθε σχεδόν υποχρεωμένη να πάει να τους δει. Είναι βέβαια αλήθεια πως τους υποσχέθηκε να μην τους ενοχλήσει, αλλά αυτό είναι μόνο η μισή αλήθεια. Η άλλη μισή είναι πως ο Κάρελ δεν μπορούσε να καταλάβει πώς είναι δυνατόν η μητέρα να απάγγειλε ποίημα σε σχολική γιορτή μετά τον πόλεμο. Η μητέρα είναι πια γριά, η μνήμη της έχει εξασθενήσει και δεν ήξερε τι εξήγηση να δώσει στον Κάρελ. Αλλά τώρα που επιτέλους θυμήθηκε πώς έγιναν τα πράματα, τότε δεν μπορεί να καμώνεται πως ξέχασε την ερώτηση του γιου της. Δεν θα ήταν ωραίο από μέρους της. Θα πάει να τους δει (δεν πιστεύει πως θα ‘χουν και τίποτα το σπουδαίο να κουβεντιάσουν) και θα τους ζητήσει συγγνώμη: Δεν θέλει να τους διακόψει κι οπωσδήποτε δεν θα ερχόταν, αν ο Κάρελ δεν ρωτούσε πώς γίνεται να έχει απαγγείλει σε σχολική γιορτή αφού είχε βγάλει πια το γυμνάσιο.
     Κατόπιν άκουσε πως κάποιος ανοίγει και κλείνει την πόρτα. Κόλλησε το αυτί της στον τοίχο. Άκουσε δύο γυναικείες φωνές και νέο άνοιγμα της πόρτας. Σε λίγο κάτι γέλια και το τρέξιμο του νερού στο μπάνιο. Σκέφτηκε πως τα κορίτσια ετοιμάζονται μάλλον να κοιμηθούν. Είναι λοιπόν η πιο κατάλληλή στιγμή, αν θέλει να κουβεντιάσει ακόμη λίγο μαζί τους.
     Η επιστροφή της μητέρας ήταν για τον Κάρελ σαν ένα χέρι που του άπλωνε με χαμόγελο κάποιος χαρούμενος θεός. Όσο κι αν φαινόταν ότι έφτασε σε ακατάλληλη στιγμή, άλλο τόσο έδειχνε ότι ήρθε στην κατάλληλη ώρα. Δεν χρειάστηκε ούτε καν να ζητήσει συγγνώμη, ο Κάρελ μόνος του άρχισε αμέσως τις εγκάρδιες ερωτήσεις, τι έκανε η μητέρα όλο αυτό το απόγευμα, αν δεν στενοχωρήθηκε μόνη της και γιατί δεν ήρθε να τους δει.
     Η μητέρα του εξήγησε πως οι νέοι έχουν πάντα αρκετά να πουν και πως οι γέροι πρέπει να το ξέρουν αυτό και να μην τους διακόπτουν.
     Κι αυτήν τη στιγμή ακούστηκαν από την πόρτα να μπαίνουν με χαχανίσματα οι δυο κοπέλες. Πρώτη ήταν η Εύα ντυμένη μ’ ένα βαθύ γαλάζιο νυχτικό, που τη σκέπαζε ακριβώς εκεί που τελείωναν τα μαύρα απόκρυφά της μέρη. Όταν είδε τη μητέρα τρόμαξε αλλά δεν μπορούσε πια να γυρίσει πίσω, έπρεπε να της χαμογελάσει και να διασχίσει το δωμάτιο ως την πολυθρόνα, όπου μέσα της ήθελε να κρύψει γρήγορα την ξετσίπωτη γύμνια της.  
     Ο Κάρελ ήξερε πως αμέσως πίσω της έρχεται η Μαρκέτα και τη φαντάστηκε να ‘ναι ντυμένη με το επίσημο βραδινό της φόρεμα, που στον κοινό τους κώδικα σήμαινε ότι θα φοράει μόνο ένα κοράλλι τριγύρω στο λαιμό και μια κόκκινη βελούδινη ζώνη στη μέση. Ήξερε πως έπρεπε να κάνει κάτι για να αποτρέψει την είσοδό της και να σώσει τη μητέρα του απ’ την τρομάρα που θα ‘παιρνε. Αλλά τι έπρεπε να κάνει; ‘Έπρεπε μήπως να φωνάξει: Μην έρχεσαι δω; Ή: Ντύσου αμέσως, είναι δω η μητέρα; Ίσως θα μπορούσε να βρει και κάποιο πιο έξυπνο τρόπο για να σταματήσει τη Μαρκέτα, αλλά ο Κάρελ δεν είχε παραπάνω από ένα-δυο δευτερόλεπτα για να σκεφτεί και μες σ' αυτό το διάστημα δεν του 'ρθε καμμιά ιδέα. Τον κατέλαβε, αντίθετα, μια εύφορη νάρκωση που του εκμηδένισε όλη του τη βούληση. Δεν έκανε λοιπόν τίποτα και η Μαρκέτα πρόβαλε στο κατώφλι του δωματίου κι ήταν πραγματικά γυμνή, μόνο με το κοράλλι τριγύρω στο λαιμό και με την κόκκινη βελούδινη ζώνη στη μέση.
     Κι ακριβώς αυτή τη στιγμή η μητέρα στράφηκε προς την Εύα και της είπε με αγαθό χαμόγελο:
 -«Εσείς ετοιμάζεστε να πάτε κιόλας για ύπνο κι εγώ εδώ σας καθυστερώ».
     Η Εύα που είδε με την άκρη του ματιού της τη Μαρκέτα είπε πως όχι και σχεδόν το φώναξε σα να ήθελε με τη φωνή της να σκεπάσει το σώμα της φίλης της, που επιτέλους τώρα συνήλθε κι οπισθοχώρησε στο διάδρομο.
    Όταν σε λίγο γύρισε, φορώντας μια μακριά ρόμπα, η μητέρα επανέλαβε αυτά που πριν από λίγο είχε πει στην Εύα:
 -«Μαρκέτα, με συγχωρείτε που σας καθυστερώ εδώ, θα θέλατε μάλλον να πάτε για ύπνο».
     Η Μαρκέτα ήτανε κιόλας έτοιμη να συγκατανεύσει, αλλά ο Κάρελ τίναξε χαρούμενα το κεφάλι:
 -«Όχι δα μητέρα, είμαστε τόσο χαρούμενοι που είσαι εδώ μαζί μας».
     Κι έτσι η μητέρα μπόρεσε επιτέλους να τους διηγηθεί πώς έγινε με ‘κείνη την απαγγελία στη συγκέντρωση μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, όταν διαλύθηκε η Αυστροουγγρική αυτοκρατορία κι ο κύριος Διευθυντής κάλεσε την πρώην μαθήτρια του γυμνασίου του να ‘ρθει και ν’ απαγγείλει ένα πατριωτικό ποίημα.
     ΟΙ δυο νεαρές γυναίκες δεν καταλάβαιναν για ποιο πράγμα μιλάει η μητέρα, αλλά ο Κάρελ την άκουγε με ενδιαφέρον. Θέλει να συγκεκριμενοποιήσει το εξής: Η ιστορία της ξεχασμένης στροφής του ποιήματος δεν τον ενδιέφερε καθόλου. Την άκουσε πολλές φορές και το ίδιο πολλές φορές την ξέχασε. Αυτό που τον ενδιέφερε δεν ήταν η ιστορία που θα έλεγε η μητέρα, παρά αυτό που θα έλεγε η ιστορία για τη μητέρα. Για τη μητέρα και τον κόσμο της που μοιάζει με μεγάλο αχλάδι και που πάνω του κάθισε το ρώσικο τανκς σα χρυσοκάνθαρος. Η πόρτα του αποχωρητηρίου που τη χτυπάει η καλοσυνάτη γροθιά του κυρίου καθηγητή ήταν το πρώτο επίπεδο και η σφοδρή ανυπομονησία των δυο γυναικών δεν φαινόταν καθόλου πίσω της.
     Του άρεσε πολύ αυτό του Κάρελ. Κοίταξε με ευχαρίστηση την Εύα και τη Μαρκέτα. Η γύμνια τους σπαρταρούσε ανυπόμονα κάτω απ’ το κοντό νυχτικό και τη μακριά ρόμπα. Με μεγάλη όρεξη έκανε ερωτήσεις για τον κύριο καθηγητή, για το γυμνάσιο, για τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο και στο τέλος παρακάλεσε τη μητέρα το να τους απαγγείλει εκείνο το πατριωτικό ποίημα που είχε ξεχάσει τότε την τελευταία του στροφή.
     Η μητέρα έμεινε για μια στιγμή σκεφτική και κατόπιν με μεγάλη αυτοσυγκέντρωση άρχισε να απαγγέλει το ποίημα που είπε στη σχολική γιορτή, όταν ήταν ακόμη δεκατριών ετών. Δεν ήταν ‘όμως πατριωτικό ποίημα, παρά στίχοι για το χριστουγεννιάτικο δέντρο και για το άστρο της Βηθλεέμ, αλλά αυτή τη διαφορά κανείς δεν την πρόσεξε, ούτε καν αυτή η ίδια. Σκεφτόταν μόνο αν θα θυμηθεί τους στίχους της τελευταίας στροφής. Και τους θυμήθηκε. Το λαμπρό άστρο της Βηθλεέμ οδήγησε τους τρεις μάγους ως τη Φάτνη. Μ’ αυτή την επιτυχία της ήταν γεμάτη έξαψη, χαμογέλασε και χαμήλωσε το κεφάλι.
     Η Εύα άρχισε να χειροκροτεί. Όταν η μητέρα την κοίταξε, θυμήθηκε ξαφνικά αυτό το σπουδαίο που είχε να τους πει:
 -«Ξέρεις, Κάρελ, ποια μου θυμίζει η ξαδέρφη σας; Τη Νόρα»!
     Ο Κάρελ κοίταξε την Εύα και δε μπορούσε να πιστέψει πως ακούει καλά:
 -«Τη Νόρα; Τη κυρία Νόρα;»
     Θυμήθηκε απ' τα παιδικά του χρόνια τη φίλη της μητέρας. Ήταν μια εκθαμβωτικά όμορφη γυναίκα, ψηλή, με υπέροχο πρόσωπο πριγκίπισσας. Ο Κάρελ δε τη συμπαθούσε γιατί ήταν αυστηρή και απρόσιτη, αλλά ποτέ δεν μπορούσε να ξεκολλήσει τα μάτια του από πάνω της. Τί ομοιότητα υπάρχει, προς Θεού, ανάμεσα σ’ αυτήν και την χαρούμενη Εύα;
 -«Ναι!», συνέχισε η μητέρα. «Τη Νόρα! Μόνο κοίτα την! Αυτή η κορμοστασιά. Το βάδισμα. Το πρόσωπό της»!
 -«Για σήκω λίγο, Εύα», είπε ο Κάρελ.
     Η Εύα φοβόταν να σηκωθεί γιατί δεν ήτανε σίγουρη αν η κοντή νυχτικιά κρύβει αρκετά τ' απόκρυφά της. Αλλά ο Κάρελ τη πίεσε τόσον ώστε τελικά έπρεπε να υπακούσει. Σηκώθηκε και τα κατεβασμένα της χέρια τραβούσαν τη νυχτικιά προς τα κάτω. Ο Κάρελ τη περιεργαζόταν έντονα και ξαφνικά του φάνηκε πως πραγματικά μοιάζει της Νόρας. Αυτή η ομοιότητα ήταν απόμακρη, δύσκολα θα τη συλλάβει κανείς, εμφανιζόταν μόνο σε στιγμιαίες αστραπές που αμέσως έσβηναν, αλλά που ήθελε ο Κάρελ να τις παρατείνει, γιατί ποθούσε να δει στην Εύα την όμορφη κυρία Νόρα όσο γινόταν πιο πολύ.
 -«Γύρισε από πίσω», τη πρόσταξε.
     Η Εύα δεν ήθελε να γυρίσει, γιατί συνέχεια σκεφτότανε πως κάτω απ' τη νυχτικιά είναι γυμνή. Αλλά ο Κάρελ επέμενε, σε βαθμό που κι η μητέρα άρχισε να διαμαρτύρεται:
 -«Δε μπορείς λοιπόν, να μετατρέψεις τη δεσποινίδα με τα παραγγέλματά σου σε στρατιώτη!»
 -«Όχι, όχι θέλω να γυρίσει να τη δω από πίσω», επέμενε ο Κάρελ κι η Εύα επιτέλους υπάκουσε.
     Ας μη ξεχνάμε ότι η μητέρα έβλεπε πολύ άσχημα. Τα οριοθετήματα τα έπαιρνε για χωριουδάκι, την Εύα την παρομοίαζε με την κυρία Νόρα. Αλλά έφτανε κι ο ίδιος να κλείσει τα μάτια και θα μπορούσε εξίσου εύκολα να θεωρήσει τα οριοθετήματα για σπίτια. Μήπως άλλωστε δεν θαύμαζε όλη την εβδομάδα την προοπτική της μητέρας του; Έκλεισε λοιπόν τα μάτια κι είδε μπροστά του αντί για την Εύα την πανέμορφη φίλη της μάνας του.
     Είχε από αυτήν τη γυναίκα μιαν αξέχαστη και μυστική ανάμνηση. Ήταν περίπου τεσσάρων ετών, η μητέρα του μ’ αυτόν και τη Νόρα βρίσκονταν σε κάτι λουτρά (ιδέα δεν είχε πού ακριβώς ήταν) κι αυτός έπρεπε να τις περιμένει στα άδεια αποδυτήρια. Έστεκε εκεί υπομονετικά εγκαταλελειμμένος ανάμεσα στα κρεμασμένα γυναικεία ρούχα. Κάποια στιγμή μπήκε στην αίθουσα μια ψηλή, υπέροχη, γυμνή γυναίκα, γύρισε στο παιδί την πλάτη κι άπλωσε το χέρι στο κρεμαστάρι του τοίχου, όπου κρεμόταν το μαγιό της. Ήταν η Νόρα.
     Ποτέ δεν έχασε από τη μνήμη του την εικόνα αυτού του τεντωμένου γυμνού κορμιού. Ήταν μικρούλης, το κοιτούσε από κάτω σα συμμαζεμένος βάτραχος, σα να κοιτούσε σήμερα κάποιο πανύψηλο, πέντε μέτρα, άγαλμα. Ήταν τρομερά κοντά του κι όμως ήταν απέραντα μακριά. Δυο φορές μακριά του. Μακριά στο χώρο και στο χρόνο. Αυτό το σώμα από πάνω του ορθωνόταν στα ύψη και χωριζόταν απ’ αυτόν με μια απροσδιόριστη χρονική έκταση. Αυτή η διπλή απόσταση προκάλεσε στο τετράχρονο αγόρι ίλιγγο. Ένιωσε τώρα μέσα του ξανά μιαν απέραντη ένταση.
     Κοιτούσε την Εύα (στεκόταν συνέχεια με την πλάτη γυρισμένη) κι έβλεπε την κυρία Νόρα. Ήταν τώρα μακριά της μόλις δυο μέτρα κι ένα ή δύο λεπτά.
 -«Μητέρα», είπε, «έκανες πολύ καλά που 'ρθες και κουβέντιασες μαζί μας. Τα κορίτσια όμως τώρα θέλουνε πια να κοιμηθούν».
     Η μητέρα σεμνά κι υπάκουα έφυγε για το δωματιάκι της κι αυτός αμέσως διηγήθηκε στις δυο γυναίκες την ανάμνηση που είχε από τη κυρία Νόρα. Κάθισε μπρος στην Εύα και τη γύρισε πάλι από πίσω για να μπορέσει με τα μάτια να διαβεί στα χνάρια εκείνου του παλιού αγορίστικου οράματος.
     Η κούραση έφυγε αμέσως. Τη ξάπλωσε στο πάτωμα. Ήτανε ξαπλωμένη μπρούμυτα, αυτός καθόταν δίπλα στις φτέρνες, γλιστρούσε πάλι με το βλέμμα στα πόδια της από κάτω προς τα πάνω ως τις εξαίσιες καμπύλες των πισινών της και κατόπιν όρμησε πάνω της κι έκανε έρωτα μαζί της.
     Κι ήταν αυτό το πήδημα πάνω στο σώμα της σαν ένα πήδημα στον απέραντο χρόνο, πήδημα αγοριού που περνά απ' τη παιδική στην αντρική ηλικία. Κι όταν μετά κουνιότανε πάνω της, μπρος και πίσω, του φαινότανε πως συνέχεια αντιγράφει αυτή τη κίνηση απ' τη παιδική ηλικία στην ωριμότητα και πάλι πίσω, κίνηση του αγοριού που ανήμπορα κοιτά το τεράστιο σώμα της γυναίκας, του άντρα που το σώμα αυτό το κλείνει σφιχτά μες στα χέρια του και το δαμάζει. Αυτή η κίνηση που συνήθως δε ξεπερνά τα δεκαπέντε εκατοστά, ήταν μακριά σα τρεις δεκαετίες.
     Κι οι δυο γυναίκες εναρμονίστηκαν μ' αυτή του την αγριότητα κι αυτός περνούσε έγκαιρα απ' τη κυρία Νόρα στη Μαρκέτα και κατόπιν πάλι στη κυρία Νόρα και πάλι πίσω. Όταν πια αυτό τράβηξε κάμποση ώρα, έπρεπε για λίγο να πάρει ανάσα. Ένιωθε υπέροχα, ένιωθε δυνατός όσο ποτέ άλλοτε. Βολεύτηκε στη πολυθρόνα και κοιτούσε τις δυο ξαπλωμένες στο κρεβάτι γυναίκες. Αυτή τη σύντομη στιγμή της μικρής ανάπαυλας δεν έβλεπε μπρος του τη κυρία Νόρα παρά τις δυο παλιές του φίλες, τους αυτόπτες μάρτυρες της ζωής του, τη Μαρκέτα και την Εύα κι έμοιαζε με μεγάλο σκακιστή που νίκησε τον αντίπαλο σε δυο σκακιέρες. Αυτή η παρομοίωση του άρεσε τρομερά και δε κρατήθηκε να μη φωνάξει γελώντας:
 -«Είμαι ο Μπόμπι Φίσερ! Είμαι ο Μπόμπι Φίσερ»!
     Ενώ ο Κάρελ φώναζε πως μοιάζει με τον Μπόμπι Φίσερ (που περίπου κείνη την εποχή κέρδισε στην Ισλανδία το παγκόσμιο πρωτάθλημα σκακιού), Η Εύα κι η Μαρκέτα ήτανε ξαπλωμένες κολλητά στο κρεβάτι κι η Εύα ψιθύρισε στ' αφτί της φίλης της: "Σύμφωνοι"; Η Μαρκέτα απάντησε πως είναι σύμφωνη και τη φίλησε ρουφηχτά στα χείλη. Όταν πριν από μια ώρα ήταν μαζί μόνες στο μπάνιο, η Εύα της ζήτησε να πάει κι αυτή κάποτε να την επισκεφθεί. Θα καλούσε ευχαρίστως και τον Κάρελ, μόνο που ο Κάρελ κι ο άντρας της Εύας είναι ζηλιάρηδες και δεν ανέχονταν τη παρουσία δεύτερου άντρα.
     Στην αρχή της Μαρκέτας της φαινόταν αδύνατον ότι θα μπορούσε να συμφωνήσει, δεν είπε τίποτα, μόνο χαμογέλασε. Όταν όμως μερικά λεπτά αργότερα καθόταν στο σαλόνι και στ’ αυτιά της βούιζαν τα λόγια της πεθεράς της, η πρόταση της Εύας όσο ακατόρθωτη κι αν φαινόταν στην αρχή, τώρα γινόταν όλο και πιο βασανιστική. Το φάσμα του άντρα της Εύας βρισκόταν τώρα ανάμεσά τους.
     Κι όταν ο Κάρελ φώναζε πως ήταν τετράχρονο αγόρι, καθόταν ανακούρκουδα και κοιτούσε από κάτω την όρθια Εύα, της φάνηκε πως πραγματικά έγινε τεσσάρων ετών, πως μπροστά της δραπέτευσε στην παιδική του ηλικία κι αυτές έμειναν οι δυο τους μόνες, μόνες με το ασυνήθιστα δραστήριο σώμα του, το τόσο μηχανικά ικανό, που φαινόταν απρόσωπο, αδειασμένο, έτοιμο να δεχτεί την ψυχή οποιουδήποτε. Για παράδειγμα, ακόμα και την ψυχή του άντρα της Εύας, αυτού του εντελώς αγνώστου, χωρίς πρόσωπο και χωρίς μορφή άντρα.
     Η Μαρκέτα αφέθηκε να κάνει έρωτα μ’ αυτό το μηχανικό αντρικό σώμα, κοιτούσε κατόπιν το σώμα αυτό να εισχωρεί ανάμεσα στα σκέλια της Εύας, αλλά προσπαθούσε να μη δει το πρόσωπο, για αν μπορεί να νομίζει πως είναι σώμα αγνώστου. Ήταν σαν μια μασκαράτα. Ο Κάρελ φόρεσε στην Εύα τη μάσκα της Νόρας, στον εαυτό του τη μάσκα του παιδιού και η Μαρκέτα αφαίρεσε το κεφάλι του άντρα της από το σώμα του. Ήταν ακέφαλο αντρικό σώμα. Ο Κάρελ χάθηκε και το θαύμα έγινε: Η Μαρκέτα ήταν ελεύθερη και χαρούμενη!
     Μήπως μ’ αυτό θέλω να επιβεβαιώσω την υποψία του Κάρελ, πως τα μικρά σπιτικά τους όργια ήταν ως τώρα για τη Μαρκέτα μόνο αυταπάρνηση και ταλαιπωρία;
     Όχι, αυτό θα ήταν άδικη απλοποίηση. Η Μαρκέτα πραγματικά ποθούσε μ’ όλη της την ψυχή και μ’ όλο της το σώμα τις γυναίκες που θεωρούσε ερωμένες του Κάρελ. Και τις ποθούσε και με το πνεύμα: πιστή στην προφητεία του γέρου καθηγητή των μαθηματικών ήθελε –τουλάχιστον μέσα στα πλαίσια μιας άτυπης συμφωνίας- να έχει την πρωτοβουλία, να κινεί αυτή τα νήματα και να εκπλήσσει τον Κάρελ.
     Μόνο που όταν έπεσε γυμνή μαζί τους στο φαρδύ κρεβάτι, οι αισθησιακές φαντασιώσεις χάθηκαν απ’ το μυαλό της και κάθε απλό βλέμμα που έριχνε στον άντρα της τη γυρνούσε πίσω στο ρόλο της, στο ρόλο αυτής που είναι η καλύτερη και πληγώνεται. Ακόμα κι όταν ήταν μαζί με την Εύα, που την αγαπούσε και δεν την ζήλευε, η παρουσία του αγαπημένου της άντρα έπεφτε πάνω της καταθλιπτικά και φίμωνε τη χαρά των αισθήσεων.
     Τη στιγμή που τον αποκεφάλιζε, ένιωσε κάποιο άγνωστο και μεθυστικό χάιδεμα ελευθερίας. Αυτή η ανωνυμία του σώματος ήταν ξαφνικά η ανακάλυψη του παραδείσου. Με μια παράξενη ευχαρίστηση έβγαλε από μέσα της την τραυματισμένη και σε έντονη εγρήγορση ψυχή της και μεταμορφώθηκε σε ένα απλό σώμα χωρίς παρελθόν και χωρίς μνήμη, αλλά περισσότερο δεκτικό και ακόρεστο. Χάιδευε τρυφερά το πρόσωπο της Εύας, ενώ στο μεταξύ το σώμα χωρίς κεφάλι μ’ όλο του το βάρος παλλόταν πάνω της.
     Ώσπου, ξαφνικά, το ακέφαλο σώμα σταμάτησε να κουνιέται και με φωνή που θύμιζε αφύσικα τον Κάρελ επαναλάμβανε την απίστευτα ανόητη φράση: «Είμαι ο Μπόμπι Φίσερ! Είμαι ο Μπόμπι Φίσερ!»
     Ήταν σα να την ξύπνησε το ξυπνητήρι από όνειρο. Κι ήταν ακριβώς η στιγμή που σφίχτηκε πάνω στην Εύα (όπως ο κοιμισμένος ξυπνώντας χώνει το κεφάλι στο μαξιλάρι για να κρυφτεί από το ζοφερό φως της ημέρας) κι η Εύα τη ρώτησε: Σύμφωνοι; Κι αυτή συγκατάνευσε και κόλλησε τα χείλη της στα χείλη της Εύας.
     Την αγαπούσε πάντα, αλλά σήμερα για πρώτη φορά την αγαπούσε με όλες της τις αισθήσεις, γι' αυτή την ίδια, για το σώμα της και την επιδερμίδα της κι ήταν γεμάτη έξαρση απ' αυτή τη σαρκική αγάπη, λες και βρέθηκε μπρος σε μια ξαφνική αποκάλυψη.
     Μείνανε κατόπιν ξαπλωμένες μπρούμυτα, η μια δίπλα στην άλλη με ελαφρά ανασηκωμένα τα πισινά κι η Μαρκέτα ένιωθε στο πετσί της πως αυτό το τρομερά ικανό σώμα ρίχνει πάλι τα μάτια του πάνω της και σε λίγο θ' αρχίσει να συνουσιάζεται μαζί της. Προσπαθούσε να μην ακούει τη φωνή που ισχυριζόταν  ότι βλέπει την όμορφη κυρία Νόρα, προσπαθούσε να 'ναι μόνον ένα κουφό σώμα που σφίγγεται πάνω στη γλυκιά φίλη και σ' έναν άντρα χωρίς κεφάλι.

     Όταν πια τελείωσαν, η φίλη της αποκοιμήθηκε μέσα σε μια στιγμή. Η Μαρκέτα ζηλεύει αυτόν τον ζωώδη ύπνο της, θέλει να τον αναπνεύσει από το στόμα της, θέλει ν’ αποκοιμηθεί στο ρυθμό του. Σφίχτηκε πάνω της κι έκλεισε τα μάτια για να εξαπατήσει τον Κάρελ που πίστεψε πως και οι δυο κοιμήθηκαν κι αποσύρθηκε να ξαπλώσει στο διπλανό δωμάτιο.
     Το πρωί στις τέσσερις και μισή μπήκε στο δωμάτιό του. Τη κοίταξε μισοκοιμισμένος.
-«Κοιμήσου, θα φροντίσω την Εύα μόνη μου», είπε και τον φίλησε τρυφερά. Ο Κάρελ γύρισε από την άλλη μεριά και ξανακοιμήθηκε.
     Στο αυτοκίνητο η Εύα την ξαναρώτησε: «Λοιπόν, σύμφωνοι;»
     Η Μαρκέτα δεν ήτανε τόσον αποφασιστική όπως χθες. Ναι ήθελε να ξεπεράσει κείνη τη παλιά άγραφη σύμβαση. Ναι ήθελε να σταματήσει να 'ναι αυτή η καλύτερη. Αλλά πώς να το κάνει και να μη καταστρέψει την αγάπη; Πώς να το κάνει, αφού αγαπά τόσο τον Κάρελ;
 -«Μη φοβάσαι», είπε η Εύα, «δε θα το πάρει χαμπάρι. Ανάμεσά σας κανονίστηκαν τα πράγματα μια για πάντα, έτσι ώστε να 'σαι εσύ αυτή που υποψιάζεται κι όχι αυτός. Δε πρέπει να φοβάσαι καθόλου πως θα μπορούσε κάτι τέτοιο να περάσει απ' το νου του».
     Η Εύα λαγοκοιμήθηκε στο κουπέ του τραίνου, η Μαρκέτα γύρισε απ’ το σταθμό και ξανακοιμάται (σε μια ώρα θα πρέπει να σηκωθεί για να πάει στη δουλειά) κι είναι τώρα η σειρά του Κάρελ να πάει τη μητέρα του στο σταθμό. Είναι το πρωινό των τρένων.  Σε μερικές ώρες (αλλά ο Κάρελ και η Μαρκέτα θα βρίσκονται στη δουλειά) θα κατεβεί στην εξέδρα του σταθμού ο γιος τους για να βάλει τελεία και παύλα σ’ όλην αυτή την ιστορία.
     Ο Κάρελ είναι ακόμα γεμάτος από την όμορφη βραδιά. Ξέρει καλά, πως από χίλες ή δυο χιλιάδες συνουσίες (αλήθεια, πόσες φορές έκανε έρωτα στη ζωή του;) θα μείνουν μόνο δυο-τρεις ουσιαστικές κι αξέχαστες, ενώ οι υπόλοιπες θα ‘ναι μόνο επιστροφές, μιμήσεις, επαναλήψεις ή αναπολήσεις. Κι ο Κάρελ ξέρει πως ο χθεσινός έρωτας ήταν ένας απ’ αυτούς τους δυο-τρεις μεγάλους κι είναι πλημμυρισμένος από κάποια απέραντη ευγνωμοσύνη.
     Πηγαίνει τη μητέρα με τ’ αυτοκίνητο στο σταθμό κι η μητέρα σ' όλο τον δρόμο κουβεντιάζει. Τί λέει; Πρώτα-πρώτα τον ευχαριστεί: Πέρασε κοντά στο γιο της και τη νύφη της πάρα πολύ όμορφα.
     Κατόπιν αρχίζουν τα παράπονα: Την αδίκησαν πάρα πολύ. Τότε ακόμα που με τη Μαρκέτα έμεναν κοντά της. Της φερόταν απότομα, πολλές φορές και σκληρά, αδιάφορα, η μητέρα υπέφερε πολύ απ’ αυτό το φέρσιμό του. Ναι, παραδέχεται πως αυτή τη φορά ήταν καλοί μαζί της, διαφορετικοί από άλλοτε. Άλλαξαν, ναι. Αλλά γιατί έπρεπε ν’ αλλάξουν τόσο αργά;
     Ο Κάρελ ακούει την ατέλειωτη αλυσίδα της από κατηγορίες (την ήξερε από μνήμης) αλλά δεν θυμώνει πια καθόλου. Κοιτάει με την άκρη του ματιού τη μητέρα κι είναι πάλι έκπληκτος απ’ το πόσο μικρούλα είναι. Σαν όλη της η ζωή να μην είναι παρά μια σταδιακή διαδικασία συρρίκνωσης.
     Αλλά τι σμίκρυνση είναι αυτή;
     Είναι πραγματική σμίκρυνση ανθρώπου που εγκαταλείπει τις ενήλικες διαστάσεις του κι αρχίζει μια μακρινή πορεία ανάμεσα στα γερατειά και το θάνατο για να φτάσει σε κείνα τα πέρατα, όπου υπάρχει μόνο το τίποτα χωρίς διαστάσεις;
     Ή μήπως η σμίκρυνση αυτή είναι μόνο οπτική πλάνη που δημιουργείται απ’ την απομάκρυνση της μητέρας, απ’ το ότι ζουν σε διαφορετικό χώρο, απ’ το ότι τη βλέπει από μακρινή απόσταση και του φαίνεται σαν αρνάκι, σαν κοριτσάκι, σαν πεταλούδα;
     Όταν για μια στιγμή η μητέρα σταμάτησε την αλυσίδα των επιπλήξεων, ο Κάρελ τη ρώτησε:
 -«Και τι κάνει τώρα η κυρία Νόρα;»
 -«Τα ξέρεις, είναι πια γριούλα. Σχεδόν τυφλή».
 -«Τη βλέπεις καμμιά φορά;»
 -«Καλά, εσύ το ξέχασες;» είπε η μητέρα πειραγμένη. Οι δυο γυναίκες από παλιά χώρισαν, μάλωσαν και πικράθηκαν και ποτέ πια δεν πρόκειται να συμφιλιωθούν. Ο Κάρελ θα ‘πρεπε να το θυμάται.
 -«Και δεν ξέρεις πού ήμασταν μαζί σε διακοπές, όταν ήμουν μικρό παιδάκι;»
 -«Πώς δεν ξέρω», είπε η μητέρα και ονομάτισε κάποια τσέχικα λουτρά. Ο Κάρελ τα γνώριζε πολύ καλά τα λουτρά αυτά, αλλά ποτέ δεν ήξερε πως ακριβώς εκεί υπήρχαν τα αποδυτήρια, όπου είδε γυμνή την κυρία Νόρα.
     Είχε τώρα μπροστά στα μάτια του τις λοφοπλαγιές αυτών των λουτρών, την ξύλινη κιονοστοιχία με τους χαραγμένους κίονες, τους λόφους τριγύρω όπου έβοσκαν πρόβατα κι ακούγονταν από μακριά τα κουδουνάκια τους. Σ’ αυτήν τη φύση τοποθέτησε τώρα με τη φαντασία του (όπως ο καλλιτέχνης του κολάζ που κολλάει το σπασμένο κομμάτι πάνω σ’ άλλο κομμάτι) το γυμνό κορμί της κυρίας Νόρας κι απ’ το μυαλό του πέρασε η σκέψη πως η ομορφιά είναι σπίθα που γίνεται φλόγα, όταν μέσα από την απόσταση των χρόνων μας αγγίζουν ξαφνικά δυο διαφορετικές ηλικίες. Πως η ομορφιά είναι ένα σάρωμα στη χρονολογία κι εξέγερση ενάντια στο χρόνο.
     Κι ο Κάρελ ξεχείλιζε απ’ αυτή την ομορφιά κι από ένα αίσθημα ευγνωμοσύνης γι’ αυτήν. Κατόπιν απροσδόκητα είπε:
 -«Μητέρα, λέγαμε με τη Μαρκέτα αν θα ‘θελες να ‘ρθεις να μείνεις μαζί μας. Δεν είναι καθόλου προβληματικό να βρούμε λίγο μεγαλύτερο σπίτι».
     Η μητέρα τον χάιδεψε στο χέρι.
 -«Είσαι πολύ καλός Κάρελ. Πολύ καλός. Χαίρομαι που μου το λες. Αλλά ξέρεις, το σκυλάκι που έχω συνήθισε πια εκεί. Κι έπειτα έχω και γνωστές γειτόνισσες».
     Κατόπιν ανεβαίνουν στο τρένο κι ο Κάρελ ψάχνει να βρει για τη μητέρα του κουπέ. Όλα του φαίνονται αρκετά γεμάτα και καθόλου άνετα. Στο τέλος τη βάζει να καθίσει σ’ ένα κουπέ της πρώτης θέσης και τρέχει στον εισπράκτορα να πληρώσει τη διαφορά. Κι όπως έχει το πορτοφόλι του στο χέρι, βγάζει απ’ αυτό ένα κατοστάρικο και το βάζει στην παλάμη της μητέρας, λες κι η μητέρα ήταν κανένα κοριτσάκι που το στέλνουν μακριά, σ’ άλλο μέρος, κι η μητέρα παίρνει αυτό το κατοστάρι χωρίς έκπληξη, φυσικά, σα μαθήτρια που συνήθισε να της χώνουν πότε-πότε στην τσέπη οι μεγάλοι κανένα χαρτονόμισμα.
     Και κατόπιν πια το τρένο φεύγει, η μητέρα είναι στο παράθυρο, ο Κάρελ στην εξέδρα και την αποχαιρετά με το χέρι για πολύ, ως τη τελευταία στιγμή.

------------------------------------------------------------------------------------------

(Σημ δική μου: Άλλο ένα κομμάτι που ανήκει σχεδόν εξ ολοκλήρου στη φίλη Μόνα -κατά κόσμον Σταυρούλα Αντζουλάκου!)

Μίλαν Κούντερα
από "Το Βιβλίο Του Γέλιου Και Της Λήθης"
ΕΚΔ:   Οδυσσέας  1982
μτφ:   Ανδρέας Τσακάλης
Επιμ:   Εμμ. Μοσχονάς