Ρόμπερτ Σέκλι

                                       Βιογραφικό

     Ξέρω πως είσαι τρελλός και το ξέρεις πως είσαι τρελλός, μα τι γίνεται αν κάνουμε κι οι δυο λάθος

     Αμερικανός συγγραφέας Φανταστικής Λογοτεχνίας κι από τους πιο σημαντικούς της γενιάς του '50. Το πρώτο του έργο, "Final Examination", εκδόθηκε το 1952 στο Imagination. Το επιμελημένο σατιρικό ύφος του, η μετρημένη ισορροπία της δράσης και της κοινωνικής ανάλυσης στα έργα του τον κάνουνε σχεδόν κλασικό. Γεννήθηκε 17 Ιουλίου 1928, στο Μπρούκλιν και μεγάλωσε στο Νιού Τζέρσι. Όταν τέλειωσε τις σπουδές του, το 1946, κατατάχτηκε στον στρατό κι υπηρέτησε στη Κορέα. Το 1951 κατάφερε να τελειώσει το Πανεπιστήμιο και τον επόμενο χρόνο δημοσίευσε το πρώτο του διήγημα. Η καριέρα του χωρίζεται σε 3 περιόδους: τα 50's, τα 60's κι η μεταγενέστερη περίοδος.
     Στην πρώτη περίοδο έγραψε κυρίως μικρές ιστορίες σε διάφορα περιοδικά, κυρίως στο GALAXY SCIENCE FICTION. Αυτή η δουλειά του είναι η περισσότερο γνωστή. Κατά την δεύτερη περίοδο έγραψε πολλές νουβέλες που συνδύαζαν κωμική σάτιρα και μεταφυσικές υποθέσεις. Το The Collected Short Stories of Robert Sheckley (5τομη συλλογή, 1991) αν κι ατελές παρέχει μια καλή όψη της καριέρας του.
     Στην πρώτη του συλλογή, Untouched Βy Human Hands (1954) βρίσκονται πολλές απο τις πρώτες του δημιουργίες που τον έκαναν διάσημο, όπως το "The Monsters" (1953), η ομώνυμη ιστορία "Untouched...Hands" (1952), και το θαυμάσιο "Specialist" (1953). Επίσης το "Seventh Victim" (1953), που πολύ αργότερα μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο σαν La Decima Vittima (1965), με πρωταγωνιστές τους: Μαρτσέλο Μαστρογιάνι κι Ούρσουλα 'Αντρες. Σύντομα ακολουθήσανε κι άλλες επιτυχημένες συλλογές: Citizen in Space (1955), Pilgrimage to Earth (1957), Notions: Unlimited (1960), Store of Infinity (1960) & Shards of Space (1962). Μεταγενέστερα compilations περιλαμβάνουν The Robert Sheckley Omnibus (1973 UK) & Is THAT What People Do?: The Selected Short Stories (1984).
     Η δεύτερη περίοδος ξεκίνησε με το Immortality Delivered (1958-9 ως "Time Killer"), που μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο σαν "FreeJack" και συνέχισε με τις καλύτερες νουβέλες του, τα "The Status Civilization" (1960), "Journey Beyond Tomorrow" (1962), και "Mindswap" (1966).
     To Dimension of Miracles (1968) απ' ό,τι φαίνεται σηματοδότησε τη τρίτη περίοδο. Η καλλίτερη νουβέλα της τρίτης περιόδου είναι το "Options" (1975) καθώς και το "The Alchemical Marriage of Alistair Crompton" (1958 σαν "The Humours"). Η ποιότητα των μικρών ιστοριών του έπεσε, ή η αυξανόμενη τάση του να γράφει σχεδόν γελοίες ιστορίες (FABULATION) δεν ήταν μέσα στα γούστα της ΕΦ αγοράς, μια υπόθεση που κερδίζει πόντους είναι ότι πολλές απ' αυτές τις μεταγενέστερες ιστορίες πρωτοδημοσιεύτηκαν σε περιοδικά όπως το Playboy παρά στα ΕΦ περιοδικά του χώρου, παρόλο που το "A Suppliant in Space" βραβεύτηκε με το Jupiter για την Καλύτερη Σύντομη Ιστορία του 1973. Οι περισσότερες απο τις ιστορίες του Can You Feel Anything When I Do This? (συλλογή του 1971) είναι τυπική της όψιμης δουλειάς του -σπασμωδική, αστεία, απελπιστική.
     Φαίνεται πως η ανικανότητα του να πάρει στα σοβαρά τις απλούστερες, πιο περιπετειώδεις μορφές του είδους, που τόσο όμορφα σατίρισε στα νιάτα του, είχε παραλυτικό αποτέλεσμα στον ώριμο Σέκλι, καθώς συχνά φαίνεται σα ξύλινος Kurt Vonnegut. Αν αυτό αληθεύει, είναι απώλεια για την ΕΦ ότι ένα απο τα πιο λαμπρά μέλη της δε μπόρεσε να τη πάρει στα σοβαρά. Θεωρείται πρόδρομος του Ντάγκλας 'Ανταμς στο χιούμορ και μάλιστα πιστεύεται πως το ταξίδι του Ωτοστοπατζή του Διαστήματός του, διαδραματίζεται στον κόσμο του Σέκλι, μα το χιούμορ του είναι πιο σκοτεινό κι αφήνει πικρή γεύση στα χείλη, αντίθετα με κείνο του Ανταμς. Επίσης διαφέρει από τον Ρέη Μπράντμπερι γιατί ενώ κείνος φαίνεται να πενθεί που δε θα καταφέρει να ζήσει ένα κόσμο μέλλοντος με διαστημικά φανταστικά ταξίδια, ο Σέκλι δείχνει να χλευάζει αυτές τις αυταπάτες. Επίσης μια μοναδική ομοιότητα μπορούμε ν' ανιχνεύσουμε στον Κάφκα, γιατί και σε κείνον οι φίλοι του δε γελούσαν ποτέ, όταν τους διάβαζε τα... κωμικά του έργα.
     Έγραψε συνολικά πάντως, περισσότερα από 15 μυθιστορήματα και περίπου 400 διηγήματα. Η μυθιστοριογραφία του έχει μεταφραστεί στα γερμανικά, ελληνικά, ουγγρικά, ιταλικά, σλάβικα, ρωσικά, ισπανικά, σουηδικά, φιλανδικά και λιθουανικά. Η εργασία του είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στη Ρωσία και την Ανατολική Ευρώπη. Πολλές από τις ιστορίες του γίνανε ταινίες στον κινηματογράφο. Έκανε 5 γάμους, έζησε 5 διαζύγια -λίγο πριν πεθάνει είχε χωρίσει τη 5η σύζυγό του-, απόκτησε 4 παιδιά και 3 εγγόνια.
     Πέθανε στις 9 Δεκέμβρη 2005 στη Νέα Υόρκη από επιπλοκές ενός ανευρύσματος στον εγκέφαλο σ' ηλικία 77 ετών.

===============================

                                   Η Τέλεια Γυναίκα

     Ο κύριος Μόρτσεκ ξύπνησε με ξυνίλα στο στόμα κι ένα γέλιο να κουδουνίζει στ' αφτιά του. Ήταν το γέλιο του Τζωρτζ Όουεν-Κλαρκ, το τελευταίο πράμα που θυμόταν από το πάρτι του Τριαντ Μόργκαν. Και τί πάρτι! Όλη η Γη γιόρταζε το γύρισμα του αιώνα. Το έτος 3000 μ.Χ.! Ειρήνη κι ευμάρεια για όλους κι ευτυχισμένη ζωή...
 -"Πόσο ευτυχισμένη είναι η ζωή σου;" είχε ρωτήσει ο Όουεν-Κλαρκ, μ' ένα πλατύ ειρωνικό και μπαμπέσικο χαμόγελο, εντελώς μεθυσμένος. "Εννοώ, πώς είναι η ζωή με τη γλυκειά σύζυγό σου";
     Αυτό ήταν δυσάρεστο. Όλοι γνωρίζανε πως ο Όουεν-Κλαρκ ήτανε πρωτογονιστής, αλλά ποιό δικαίωμα είχε να ενοχλεί τον κόσμο μ' αυτό; Έτσι, μόνον επειδή αυτός είχε παντρευτεί μια Πρωτόγονη γυναίκα...
 -"Αγαπώ τη γυναίκα μου", είπεν ο Μόρτσεκ αποφασιστικά, "κι είναι απείρως ωραιότερη, με μεγαλύτερη συναισθηματική ανταπόκριση απ' αυτό το σωρό των νευρώσεων που αποκαλείς γυναίκα ΣΟΥ".
     Μα βέβαια δε μπορείς να μπεις στο τομάρι ενός Πρωτογονιστή. Οι Πρωτογονιστές αγαπούν τα μειονεκτήματα των γυναικών τους όσο και τα προτερήματά τους... αν όχι και περισσότερο. Ο Όουεν-Κλαρκ χαμογέλασεν ακόμα πιο ειρωνικά και μπαμπέσικα κι είπε:
 -"Ξέρεις αγαπητέ μου Μόρτσεκ νομίζω πως η γυναίκα σου χρειάζεται ιατρικό έλεγχο. Έχεις παρατηρήσει τα αντανακλαστικά της τελευταία";
     Ανυπόφορε βλάκα! Ο κύριος Μόρτσεκ μ' άνεση σηκώθηκε από το κρεβάτι του παίζοντας τα μάτια του από τον λαμπερό πρωινό ήλιο που έμπαινε πίσω από τις κουρτίνες. Τα αντανακλαστικά της Μύρα... υπήρχε μια δόση αλήθειας σ' ό,τι είχε πει ο Όουεν-Κλαρκ. Τελευταία, η Μύρα φαινόταν κάπου να χάνει.
 -"Μύρα!" φώναξεν ο Μόρτσεκ. "Είναι έτοιμος o καφές μου";
     Ακολούθησε μια παύση. Ύστερα η φωνή της έφθασε πάνω καθαρή.
 -"Σ' ένα λεπτό"!
     Ο Μόρτσεκ φόρεσε ένα άνετο παντελόνι τρεμοπαίζοντας ακόμα αγουροξυπνημένος τα μάτια του. Δόξα τον Στατ οι επόμενες τρεις μέρες ήταν σημεία επετείου. Θα τις χρειαζόταν όλες για να συνέλθει από το χθεσινό πάρτι.
     Κάτω η Μύρα στριφογύριζε φουριόζα βάζοντας καφέ, διπλώνοντας πετσέτες, βοηθώντας τον να καθίσει στο τραπέζι. Κάθησε, κι αυτή τον φίλησε στη καράφλα του. Του άρεσε να τον φιλάνε στη καράφλα.
 -"Πώς είναι η μικρή μου σύζυγος σήμερα το πρωϊ;" ρώτησε.
 -"Θαυμάσια, αγάπη μου" είπε ύστερα από σύντομη παύση. "Σου ετοίμασα σέφινερς σήμερα. Σου αρέσουν τα σέφινερς".
     Ο Μόρτσεκ δάγκωσε ένα ψημένο στην εντέλεια και ρούφηξε τον καφέ του.
 -"Πώς αισθάνεσαι σήμερα;" την ρώτησε.
     Η Μύρα του βουτύρωσε μια φρυγανιά κι ύστερα είπε:
 -"Θαυμάσια, αγάπη μου. Χθες ήταν ένα θαυμάσιο πάρτι. Ευχαριστήθηκα κάθε στιγμή του".
 -"Το 'ριξα λιγάκι έξω", είπεν ο Μόρτσεκ με πικρό χασκογελάκι.
 -"Σ' αγαπώ όταν το ρίχνεις έξω!" είπε η Μύρα. "Μιλάς σαν άγγελος... εννοώ σαν ένας πολύ έξυπνος άγγελος. Θα μπορούσα να σ' ακούω για πάντα". Του βουτύρωσε άλλη μία φέτα.
     Ο Μόρτσεκ έλαμψε χαμογελώντας της σα καλωσυνάτος ήλιος, ύστερα σκυθρώπιασε. 'Αφησε το σέφινέρ του κι έξυσε το μάγουλο.
 -"Ξέρεις", είπε, "ψιλοαρπαχτήκαμε με τον Όουεν-Κλαρκ. Μίλαγε περί Πρωτογόνων Γυναικών".
     Η Μύρα του βουτύρωσε πέμπτη φέτα χωρίς ν' απαντήσει, προσθέτοντάς τη στο σωρό που σχηματιζόταν. Πήγε να πιάσει έκτη, αλλά της άγγιξε το χέρι ελαφρά. Έγειρε μπροστά και τονε φίλησε στη μύτη.
 -"Πρωτόγονες Γυναίκες!" σάρκασε. "Αυτά τα νευρωτικά πλάσματα. Δεν είσαι ευτυχέστερος μαζί μου, αγάπη μου; Ίσως είμαι Σύγχρονη... αλλά καμμία πρωτόγονη Γυναίκα δεν θα μπορούσε να σ' αγαπάει όπως εγώ... και σε λατρεύω"!
     Ο,τι είπε ήταν αλήθεια. Σ' όλη του τη γραπτή ιστορία, ο άνθρωπος δεν είχε ποτέ καταφέρει να ζήσει ευτυχισμένα με μη επαναδομημένη Πρωτόγονη Γυναίκα. Τα εγωιστικά, κακομαθημένα πλάσματα ζητούσαν προσοχή κι ενδιαφέρον μιας ζωής. Ήταν πασίγνωστο ότι η σύζυγός του Όουεν-Κλαρκ τον έβαζε να σκουπίζει τα πιάτα. Κι ο τρελός το ανεχόταν! Οι Πρωτόγονες Γυναίκες ζητούν συνεχώς χρήματα με τα οποία αγοράζουν ρούχα και μπιχλιμπίδια, ζητούν το πρωινό στο κρεβάτι, πετάγονται για μπριτζ, μιλούν για ώρες στο τηλέφωνο κι ο Στατ ξέρει τι άλλο. Προσπάθησαν να πάρουν τις δουλειές των ανδρών. Τελικώς κατέδειξαν την ισότητα τους.
     Μερικοί ηλίθιοι όπως ο Όουεν-Κλαρκ επέμεναν να τις θεωρούν απαράμιλλες. Μες στη περιβάλλουσα αγάπη της γυναίκας του ο κύριος Μόρτσεκ αισθάνθηκε ν' απομακρύνεται από το κεφάλι του το βάρος της προηγούμενης βραδιάς. Η Μύρα δεν έτρωγε. Ηξερε πως είχεν ήδη φάει, ώστε ν' αφιερώσει όλη της τη προσοχή στο δικό του πρωινό. Κάτι τέτοια μικροπράγματα ήταν όλη η διαφορά.
 -"Είπε ότι ο χρόνος αντίδρασής σου είναι πεσμένος".
 -"Αλήθεια;" ρώτησε η Μύρα, ύστερα από μια παύση. "Αυτοί οι Πρωτογονιστές νομίζουν ότι τα ξέρουν όλα".
     Ήταν η σωστή απάντηση, αλλά υπερβολικά καθυστερημένη. Ο κύριος Μόρτσεκ έκανε στη γυναίκα του μερικές ακόμα ερωτήσεις, παρατηρώντας το χρόνο αντίδρασής της με το δείκτη των δευτερολέπτων του ρολογιού της κουζίνας. Όντως η καθυστέρηση χειροτέρευε!
 -"Ήρθε το ταχυδρομείο;" τη ρώτησε γρήγορα. "Τηλεφώνησε κανείς; Θα αργήσω στη δουλειά μου";
     Ύστερα από τρία δευτερόλεπτα άνοιξε το στόμα της και το ξανάκλεισε. Κάτι πήγαινε τρομερά στραβά.
 -"Σ' αγαπώ", είπεν απλά.
     Ο κ. Μόρτσεκ αισθάνθηκε την καρδιά του να χτυπά στο στήθος του. Την αγαπούσε! Τρελά, με πάθος! Αλλά αυτός ο αηδιαστικός Όουεν-Κλαρκ είχε δίκιο. Χρειαζόταν ιατρικό έλεγχο. Η Μύρα έδειχνε ν' αντιλαμβάνεται τις σκέψεις του. Ανασυγκροτήθηκε αισθητά κι είπε:
 -"Το μόνο που θέλω είναι η ευτυχία σου αγάπη μου. Νομίζω ότι είμαι άρρωστη... θα φροντίσεις για την νοσηλεία μου; Θα με πάρεις πίσω ύστερα από τη θεραπεία μου... και να μη τους αφήσεις να 'αλλάξουν... δε θα ήθελα να μ' αλλάξουν!" Το λαμπερό της κεφάλι βυθίστηκε στα χέρια της. Έκλαιγε... αθόρυβα, ώστε να μη τον ενοχλήσει.
 -"Θα 'ναι απλώς ένα τσεκ-απ λατρεία μου", είπεν o Μόρτσεκ προσπαθώντας να συγκρατήσει τα δάκρυά του. Αλλά ήξερε... όπως ήξερε κι αυτή... ότι ήταν πραγματικά άρρωστη. 'Ήτανε τόσον άδικο', σκέφτηκε. 'Η Πρωτόγονη Γυναίκα με τις χονδροειδείς πνευματικές ίνες, ήτανε σχεδόν απρόσβλητη από τέτοιες ασθένειες. Αλλά η λεπτεπίλεπτη Σύγχρονη Γυναίκα, με τις λεπτές ισορροπημένες ευαισθησίες, ήταν υπερβολικά επιρρεπής. Τόσο τερατωδώς άδικο! Διότι οι Σύγχρονες Γυναίκες περιείχαν όλα τα λεπτότερα, ακριβότερα χαρακτηριστικά θηλυκότητας '.
     Εκτός από αντοχή.
     Η Μύρα ανασυντάχθηκε πάλι. Σηκώθηκε στα πόδια της με προσπάθεια. Ήταν πολύ όμορφη. Η αδιαθεσία της είχε προσδώσει ένα κοκκίνισμα στα μάγουλα κι ο πρωινός ήλιος τόνιζε τα μαλλιά της.
 -"Αγάπη μου", είπε. "Δε θα μ' αφήσεις να μείνω λίγο ακόμα; Ίσως συνέλθω από μόνη μου". Αλλά τα μάτια της γρήγορα έγιναν απλανή. "Αγάπη..." Επιβλήθηκε στον εαυτό της προς στιγμή κρατώντας την άκρη του τραπεζιού. "...οταν θα 'χεις μια νέα γυναίκα... προσπάθησε να θυμάσαι πόσο πολύ σ' αγάπησα". Κάθισε με το πρόσωπο κενό.
 -"Θα φέρω τ' αμάξι", μουρμούρισεν ο Μόρτσεκ κι έφυγε βιαστικά. Λίγο ακόμα και θα 'σπαγε κι ο ίδιος.
     Περπατώντας προς το γκαράζ αισθάνθηκε μουδιασμένος, κουρασμένος, τσακισμένος. Μύρα... τέλος! Κι η σύγχρονη επιστήμη, μ' όλα τα μεγάλα επιτεύγματα, ανίκανη να βοηθήσει. Έφθασε στο γκαράζ κι είπε:
 -"Εντάξει, έξω". Απαλά το αυτοκίνητό του βγήκε έξω και στάθηκε δίπλα του.
 -"Τίποτα στραβό, αφεντικό;" ρώτησε το αυτοκίνητό του. "Δείχνεις σκοτισμένος. Ακόμα έχεις κεφάλι από τα χθεσινά";
 -"Οχι... είναι η Μύρα, είναι άρρωστη..."
     Το αυτοκίνητο παρέμεινε σιωπηρό για μια στιγμή. Υστερα είπε απαλά:
 -"Λυπάμαι πολύ κύριε Μόρτσεκ, θα 'θελα να υπήρχε κάτι που να μπορούσα να κάνω".
 -"Σ' ευχαριστώ", είπε ο Μόρτσεκ, ευχαριστημένος που 'χεν ένα φίλο σε μια τέτοιαν ώρα. "Φοβάμαι ότι δεν υπάρχει τίποτα που να μπορεί κανείς να κάνει".
     Το αυτοκίνητο πήγε στη πόρτα κι ο Μόρτσεκ βοήθησε τη Μύρα να μπει μέσα.
     Ήρεμα το αυτοκίνητο ξεκίνησε.
     Κράτησε διακριτική σιωπή στο δρόμο για το εργοστάσιο...
______________________
Robert Sheckley
The Perfect Woman (1953)
Μτφρ.: Γιώργος Σκρέτας
-------------------------------------------------------------------

                           Η Συντροφιά Του Τρελλού   

     Οι παίχτες συναντηθήκανε στη τεράστιαν άχρονη σκακιέρα του διαστήματος. Οι λαμπερές κουκίδες που αποτελούσανε τα πιόνια, κολυμπούσαν, ακολουθώντας η καθεμιά το δικό της ξεχωριστό μοτίβο. Οι σχετικές θέσεις που 'χανε πάρει στην αρχή, πριν ακόμα γίνει η πρώτη κίνηση, είχανε προκαθορίσει το αποτέλεσμα του παιχνιδιού. Κι οι δυο παίχτες το βλέπανε και ξέρανε ποιος είχε νικήσει. Αλλά συνέχιζαν να παίζουνε. Γιατί το παιχνίδι έπρεπε να παιχτεί μέχρι τέλους.
 -"Νίλσον"! Ο υπολοχαγός Νίλσον, καθόταν μπρος στο πίνακα βολής του πυροβόλου του μ' ένα ειδυλλιακό χαμόγελο στο πρόσωπο. Δε σήκωσε το κεφάλι. "Νίλσον"! Ο υπολοχαγός Νίλσον κοίταζε τώρα τα δάχτυλά του, με παιδική απορία στο βλέμμα. "Νίλσον! Σύνελθε"! Ο στρατηγός Μπραντς έσκυψε βλοσυρός πάνω του. "Μ' ακούς υπολοχαγέ";
     Ο Νίλσον κούνησε βαριεστημένα το κεφάλι. 'Αρχισε πάλι να κοιτάζει τα δάχτυλά του και μετά το βλέμμα του καρφώθηκε στα λαμπερά κουμπιά του πίνακα ελέγχου του πυροβόλου του.
 -"Ωραίο!" είπε. Ο Στρατηγός Μπραντς μπήκε στον θαλαμίσκο, άρπαξε τον Νίλσον από τους ώμους και τον ταρακούνησε. "Ωραία πράγματα", είπε ο Νίλσον, δείχνοντας τον πίνακα. Χαμογέλασε στον Μπράντς.
     Ο Μάργκρεϊβς, ο υπαρχηγός του σκάφους, έχωσε το κεφάλι του στο άνοιγμα της πόρτας. Είχε ακόμα τα διακριτικά του λοχία στο μανίκι του, επειδή δεν ήταν παρά μόνο τρεις μέρες που είχε προαχθεί στον βαθμό του συνταγματάρχη.
 -"Εντ", είπε, "ο αντιπρόσωπος του προέδρου βρίσκεται εδώ. Μυστική επίσκεψη".
 -"Μισό λεπτό", είπε ο Μπραντς, "θέλω να τελειώσω αυτή την επιθεώρηση".
     Χαμογέλασε πικρά. Η επιθεώρηση ήταν κάτι το απαίσιο, όταν γινόταν με σκοπό να μάθεις πόσοι λογικοί άντρες σου 'χανε μείνει.
 -"Μ' ακούς υπολοχαγε";
 -"Δέκα χιλιάδες σκάφη", είπε ο Νίλσον. "Δέκα χιλιάδες σκάφη -χαμένα όλα"!
 -"Λυπάμαι", είπε ο Μπραντς. Έσκυψε και του έδωσε ένα χαστούκι. Ο υπολοχαγός Νίλσον άρχισε να κλαίει.
 -"Έι Έντ, τι θα γίνει μ αυτό τον αντιπρόσωπο του προέδρου";
     Από κοντά η έντονη μυρωδιά του ουίσκι στην ανάσα του συνταγματάρχη Μάργκρεϊβς σε έπνιγε, αλλά ο Μπραντς, δεν του 'κανε καμιά παρατήρηση. Όταν σου 'χει μείνει μόνο ένας καλός αξιωματικός, οτιδήποτε κι αν κάνει, δεν του κάνεις παρατηρήσεις. Εξάλλου ο Μπραντς ενέκρινε το ουίσκι. Κάτω απ' αυτές τις συνθήκες, ήτανε καλή διέξοδος. "Ίσως καλύτερη από την δική του", σκέφτηκε, κοιτάζοντας τις αρθρώσεις των χεριών του, που ήταν γεμάτες ουλές.
 -"Θα 'ρθω αμέσως, Νίλσον, μπορείς να με καταλάβεις";
 -"Μάλιστα Στρατηγέ", είπεν ο υπολοχαγός με τρεμουλιαστή φωνή. "Είμαι εντάξει τώρα".
 -"Καλά", είπεν ο Μπραντς. "Μπορείς να μείνεις στη θέση σου";
 -"Για λίγο", είπεν ο Νίλσον. "Αλλ' ακόμα δεν είμαι καλά. Το αισθάνομαι".
 -"Το ξέρω", είπε ο Μπραντς. "Χρειάζεσαι λίγην ανάπαυση, αλλά είσαι ο μοναδικός αξιωματικός βολής σ' αυτή τη πλευρά του σκάφους. Οι υπόλοιποι βρίσκονται υπό επιτήρηση".
 -"Θα προσπαθήσω Στρατηγέ μου", απάντησεν ο Νίλσον κοιτάζοντας ξανά τον πίνακα ελέγχου του πυροβόλου. "Αλλά μερικές φορές, ακούω φωνές. Δεν μπορώ να σας υποσχεθώ τίποτα".
 -"Εντ", άρχισε πάλι ο Μάργκρεϊβς. "Αυτός ο αντιπροσωπος-"
 -"Έρχομαι. Μπράβο Νίλσον". Ο υπολοχαγός δεν σήκωσε ούτε το κεφάλι του καθώς έφευγαν ο Μπραντς κι ο Μάργκρεϊβς.
 -"Τον συνόδεψα μέχρι τη γέφυρα", είπεν ο Μάργκρεϊβς, γέρνοντας ελαφρά προς τα δεξιά, καθώς προχωρούσε. "Του πρόσφερα ποτό αλλά δεν ήθελε".
 -"Εντάξει", είπεν ο Μπραντς.
 -"Ήταν όλο ερωτήσεις", συνέχισεν ο Μάργκρεϊβς γελώντας μόνος του, "είναι από κείνους τους σοβαρούς, ηλιοψημένους άντρες του Υπουργείου Εξωτερικών, από αυτούς που θέλουν να κερδίσουν τον πόλεμο σε πέντε λεπτά. Πολύ φιλικός. Ήθελε να μάθει για ποιους λόγους νόμιζα εγώ προσωπικά, βρίσκεται ο στόλος άπραγος στο διάστημα εδώ κι ένα χρόνο χωρίς να κάνει τίποτα, εκτός από διάφορους ελιγμούς".
 -"Τί του 'πες";
 -"Του 'πα πως περιμέναμε αποστολή πυροβόλων τύπου ΖΑΠ. Μου φαίνεται πως μάλλον με πίστεψε. Μετά άρχισε να μιλάει για τη τροφοδοσία και τον εφοδιασμό".
 -"Χμμ...". Ποιος ήξερε τι είχε πει ο μισομεθυσμένος Μάργκρεϊβς στον αντιπρόσωπο του προέδρου. Όχι πως είχε σημασία. Περίμεναν εδώ κι αρκετό καιρό επίσημη έρευνα πάνω στον τρόπο διεξαγωγής του πολέμου.
 -"Εδώ θα σ' αφήσω" είπεν ο Μάργκρεϊβς. "Έχω μια δουλειά που πρέπει να τελειώσω".
 -"Εντάξει", είπεν ο Μπραντς, μια κι αυτό ήταν το μόνο που μπορούσε να πει. Ήξερε πως η μισοτελειωμένη δουλειά του Μάργκρεϊβς ήταν κάποιο μπουκάλι. Προχώρησε μόνος προς τη γέφυρα.
     Ο αντιπρόσωπος του προέδρου κοίταξε τη τεράστια χωροενδεικτική οθόνη. Σκέπαζεν ολόκληρο τοίχο, λάμποντας μ' ένα σύμπλεγμα κουκίδες, που συνεχώς μεταβάλλονταν μ' αργό ρυθμό. Οι χιλιάδες πράσινες κουκίδες στ' αριστερά αντιπροσωπεύανε το στόλο της Γης, χωρισμένες με μαύρο κενό από τις πορτοκαλί κουκίδες του εχθρού. Καθώς παρατηρούσε, το ρευστό, τρισδιάστατο μέτωπο άλλαζε σιγά-σιγά. Οι δυο από κουκίδες στρατοί συγκεντρώνονταν, άλλαζαν κατεύθυνση, υποχωρούσαν, προχωρούσαν, κινούμενοι με υπνωτικά αργή κίνηση.  Αλλά το μαύρο κενό εξακολούθησε να υπάρχει ανάμεσά τους. Ο Στρατηγός Μπραντς παρατηρούσε αυτή την εικόνα εδώ και ένα χρόνο σχεδόν. Κατά τη γνώμη του, η οθόνη ήταν μια πολυτέλεια. Βλέποντάς την, δεν μπορούσε να προσδιορίσει τι συνέβαινε στην πραγματικότητα. Μόνο οι υπολογιστές Υ.Π.Σ. μπορούσανε κι αυτοί δε χρειάζονταν την οθόνη.
 -"Πώς είστε, Στρατηγέ Μπραντς"; είπε ο αντιπρόσωπος του προέδρου, προχωρώντας προς το μέρος του, δίνοντάς του το χέρι. "Ονομάζομαι Ρίτσαρντ Έλσνερ".  Ο Μπραντς του 'σφιξε το χέρι, παρατηρώντας πως η περιγραφή του Μάργκρεϊβς ήταν αρκετά σωστή. Ο αντιπρόσωπος δεν ήταν πάνω από τριάντα. Το ηλιοψημένο του χρώμα φαινόταν παράξενο, μετά από ένα χρόνο με χλωμά πρόσωπα ολόγυρά του. "Τα διαπιστευτήριά μου", συνέχισεν ο Έλσνερ, δίνοντας στον Μπραντς μερικά χαρτιά. Ο στρατηγός τα ξεφύλλισε, παρατηρώντας την εξουσιοδότηση του Έλσνερ σα Φωνή Του Προέδρου Στο Διάστημα. Μεγάλη τιμή για έναν άντρα τόσο νέο.
 -"Πώς πάνε τα πράματα στη Γη;" ρώτησε ο Μπραντς, για να πει κάτι. Πρόσφερε στον Έλσνερ κάθισμα και κάθισε κι ο ίδιος.
 -"'Ασχημα!" είπεν αυτός. "Έχουμε απογυμνώσει τον πλανήτη από κάθε ραδιενεργό υλικό για να μπορέσουμε να διατηρήσουμε σ' ενέργεια το στόλο. Ας μην αναφέρουμε τίποτα για το μεγάλο κόστος μεταφοράς τροφίμων, οξυγόνου, ανταλλακτικών κι όλων των άλλων υλικών που χρειάζονται για να παραμείνει ένας τέτοιος στόλος σε θέση μάχης".
 -"Το ξέρω", είπεν ο Μπραντς, διατηρώντας ανέκφραστο το πρόσωπό του.
 -"Θα 'θελα ν' αρχίσω, αναφέροντας πρώτα τα παράπονα του προέδρου", είπεν ο Έλσνερ μ' απολογητικό γέλιο. "Για να μου φύγει ένα βάρος".
 -"Εντάξει", είπεν ο Μπραντς.
 -"Λοιπόν...", άρχισε, κοιτάζοντας το μικρό του σημειωματάριο, "έχετε τον στόλο στο διάστημα επί... έντεκα μήνες κι επτά ημέρες. Σωστά";
 -"Μάλιστα".
 -"Σ' όλο αυτό το διάστημα, υπήρξαν μερικές ελαφρές συμπλοκές, αλλά δεν έγινε καμιά σοβαρή σύγκρουση. Εσείς -κι ο διοικητής του εχθρού- φαίνεται πως είστε ικανοποιημένοι με το να μυρίζετε ο ένας τον άλλον σαν να 'σαστε λαγωνικά".
 -"Δεν θα χρησιμοποιούσα αυτή την ορολογία", είπεν ο Μπραντς, νιώθοντας αυτόματα αντιπάθεια για το νεαρό. "Αλλά συνεχίστε".
 -"Ζητώ συγνώμη. Ήταν άστοχος, αλλ' αναπόφευκτος παραλληλισμός. Πάντως, δεν έχει γίνει καμιά μάχη, παρόλο που 'χουμεν αριθμητικήν υπεροχή".
 -"Ναι".
 -"Και γνωρίζετε πως η συντήρηση αυτού του στόλου εξαντλεί τ' αποθέματα των φυσικών πόρων της Γης. Ο Πρόεδρος θα 'θελε να μάθει, γιατί δε δόθηκε καμιά μάχη".
 -"Πρώτα θα 'θελα ν' ακούσω και τα υπόλοιπα παράπονα", κι ο Μπραντς έσφιξε τις ταλαιπωρημένες γροθιές του αλλά, μ' αξιοθαύμαστο αυτοέλεγχο, μπόρεσε να συγκρατηθεί.
 -"Πολύ καλά. Και τώρα, ας εξετάσουμε τον παράγοντα του ηθικού. Παίρνουμε συνέχεια αναφορές από σας για τις περιπτώσεις των ανδρών που παθαίνουν κόπωση μάχης -που σπάνε μ' άλλα λόγια. Τα νούμερα είναι παράλογα: τριάντα τοις εκατό των αντρών σας φαίνεται πως βρίσκεται σε περιορισμό. Αυτό το ποσοστό είναι πολύ μεγάλο, ακόμα και για έκτακτες καταστάσεις". Ο Μπραντς δεν αποκρίθηκε. "Με λίγα λόγια", συνέχισεν ο Έλσνερ, "θα 'θελα απαντήσεις σ' αυτά τα ερωτήματα. Μετά θα 'θελα τη βοήθειά σας στις διαπραγματεύσεις γι' ανακωχή. Αυτός ο πόλεμος ήταν παράλογος από την αρχή. Δεν τον αποφάσισε η Γη. Ο Πρόεδρος έχει την εντύπωση πως λαμβάνοντας υπ' όψη τη στατική κατάσταση, ο διοικητής του εχθρού θα συμφωνήσει με την ιδέα-"
     Ο συνταγματάρχης Μάργκρεϊβς μπήκε μέσα παραπατώντας, μ' αναψοκοκκινισμένο πρόσωπο. Είχε τελειώσει την μισοτελειωμένη του δουλειά μεθώντας ακόμα πιο πολύ.
 -"Τι είναι αυτό που άκουσα για ανακωχή;" φώναξε. Ο Έλσνερ τον κοίταξε για μια στιγμή, μετά γύρισε προς το μέρος του Μπραντς.
 -"Φαντάζομαι, πως ετούτο θα το φροντίσετε σεις ο ίδιος. Αν έρθετε σ' επαφή με τον διοικητή του εχθρού, θα προσπαθήσω να φτάσω σε κάποια συμφωνία μαζί του".
 -"Δεν τους ενδιαφέρει κάτι τέτοιο", είπεν ο Μπραντς.
 -"Πώς το ξέρετε";
 -"Το 'χω δοκιμάσει. Προσπαθώ να κάνω ανακωχή, εδώ κι έξι μήνες. Αυτοί θέλουν να παραδοθούμε άνευ όρων".
 -"Μα αυτό είναι παράλογο", είπεν ο Έλσνερ κουνώντας το κεφάλι. "Δεν είναι σε θέση να μας επιβάλλουν όρους. Κι οι δυο στόλοι έχουν το ίδιο σχεδόν μέγεθος. Δεν έχει γίνει καμιά μεγάλη σύγκρουση ακόμα. Πως μπορούν να-"
 -"Πολύ εύκολα", φώναξε ο Μάργκρεϊβς, προχωρώντας προς το μέρος του και σκύβοντας άγρια από πάνω του.
 -"Στρατηγέ, αυτός ο άνθρωπος είναι μεθυσμένος". Ο Έλσνερ σηκώθηκε.
 -"Φυσικά, ηλίθιε! Ακόμα δε κατάλαβες; Ο πόλεμος είναι χαμένος! Τελειωτικά κι αμετάκλητα". Ο Έλσνερ γύρισε θυμωμένα προς το μέρος του Μπραντς. Ο στρατηγός αναστέναξε και σηκώθηκε.
 -"Ακριβώς Έλσνερ. Ο πόλεμος είναι χαμένος κι όλοι οι άντρες του στόλου το ξέρουν. Αυτό είναι που πάει στραβά με το ηθικό. Δεν κάνουμε τίποτα άλλο, από το να στεκόμαστε εδώ, περιμένοντας να μας τινάξουν στον αέρα".
     Οι στόλοι άλλαξαν θέσεις κι άρχισαν ελιγμούς. Χιλιάδες κουκίδες έπλεαν στο διάστημα σε συστρεφόμενους, τυχαίους σχηματισμούς. Φαινομενικά τυχαίους. Οι σχηματισμοί ενώθηκαν, άνοιξαν κι έκλεισαν, Δυναμικά ισορροπημένος κάθε σχηματισμός, ήταν μια προσχεδιασμένη κίνηση, σε μέτωπο εκατό χιλιάδων μιλίων. Οι αντίθετες κουκίδες κινήθηκαν, για να αντιμετωπίσουν τις ανάγκες του καινούριου σχηματισμού. Που βρισκόταν το πλεονέκτημα; Για το αγύμναστο μάτι, μια πατρίδα σκάκι, είναι ένας συνδυασμός κομματιών και θέσεων χωρίς νόημα. Αλλά για τους παίχτες, το παιχνίδι μπορεί να 'ναι ήδη κερδισμένο ή χαμένο. Οι μηχανικοί παίχτες που κινούσαν τις χιλιάδες κουκίδες, γνωρίζανε ποιος είχε κερδίσει και ποιος είχε χάσει.
 -"Ας ηρεμήσουμε τώρα όλοι μας", είπε μαλακά ο Μπραντς. "Μάργκρεϊβς, φτιάξε μας κανένα ποτό. Θα τα εξηγήσω όλα". Ο συνταγματάρχης προχώρησε προς ένα καλά εφοδιασμένο μπαρ, σε μια γωνιά της αίθουσας.
 -"Περιμένω", είπε ο Έλσνερ.
 -"Πρώτα, μια επανάληψη. Θυμάσαι τότε που κηρύχτηκε ο πόλεμος, πριν από δύο χρόνια; Κι οι δυο πλευρές, συμφώνησαν με τη συνθήκη του Χόλμστιντ: Να μη βομβαρδίσουν τους αντίπαλους πλανήτες. Ορίστηκε μια συνάντηση στο διάστημα, για τους δυο στόλους".
 -"Αυτό είναι παλιά ιστορία".
 -"Έχει κάποιο νόημα. Ο Στόλος της Γης απογειώθηκε, μπήκε σε σχηματισμό κι έφτασε στον τόπο της συνάντησης". Ο Μπραντς ξερόβηξε. "Ξέρεις τους Υ.Π.Σ. -τους Υπολογιστές Πιθανοτήτων Σχηματισμού; Μοιάζουν με τους ηλεκτρονικού εγκεφάλους που παίζουν σκάκι, μόνο που 'ναι σε γιγάντια κλίμακα. Παρατάσσουνε τον στόλο έτσι, που να 'χει τον καλύτερο σχηματισμό άμυνας/επίθεσης, με βάση πάντοτε, τις σχετικές θέσεις του εχθρικού στόλου. Έτσι, δημιουργήθηκε ο πρώτος σχηματισμός".
 -"Δε βλέπω τον λόγο-" άρχισε να λέει ο Έλσνερ, αλλά ο Μάργκρεϊβς, που γύρναγε με τα ποτά, τον διέκοψε.
 -"Περίμενε αγόρι μου. Όπου να 'ναι θα δεις κάποια τεράστια λάμψη".
 -"Όταν συναντήθηκαν οι στόλοι, οι Υ.Π.Σ., υπολόγισαν τις πιθανότητες της επίθεσής μας. Βρήκανε πως θα χάναμε περίπου ογδονταεφτά τοις εκατό του στόλου μας, ενώ ο εχθρός θα 'χανε το εξηνταπέντε. Αν άρχιζαν αυτοί την επίθεση, θα χάνανε το εβδομηνταεννιά του στόλου τους κι εμείς εξηντατέσσερα. Έτσι ήταν η κατάσταση τότε. Καταλήξαμε στο συμπέρασμα, πως αν έκαναν επίθεση με τον καλύτερο δυνατό σχηματισμό τους, θα 'χαν απώλειες σαρανταπέντε ενώ ο καλύτερος δικός μας σχηματισμός επίθεσης, θα 'χε σαν αποτέλεσμα απώλειες εβδομηνταδύο".
 -"Δε γνωρίζω πολλά πράγματα για τους Υ.Π.Σ.", ομολόγησε ο Έλσνερ. "Ειδικότητά μου είναι η ψυχολογία". Ήπιε μια γουλιά από το ποτό του, έκανε μια γκριμάτσα και ξανάπιε.
 -"Φαντάσου πως είναι δύο άνθρωποι που παίζουν σκάκι", είπε ο Μπραντς. "Μπορούν να υπολογίσουνε τις πιθανότητες απώλειας για μιαν επίθεση, σ' οποιοδήποτε σχηματισμό. Μπορούν να συμπεράνουν τις πιθανές κινήσεις και των δύο πλευρών. Γι' αυτό δεν έγινε μάχη όταν πρωτοσυναντηθήκαμε. Κανείς διοικητής δε πρόκειται να καταστρέψει ολόκληρο τον στόλο του, μ' αυτό τον τρόπο".
 -"Λοιπόν, τότε", είπεν ο Έλσνερ, "γιατί δεν εκμεταλλευτήκατε την αριθμητική σας υπεροχή; Δεν αποτελεί πλεονέκτημα";
 -"Α!" φώναξεν ο Μάργκρεϊβς, πίνοντας το ποτό του. "Έρχεται το φως"!
 -"Θα στο παρουσιάσω σαν αναλογία", είπεν ο Μπραντς. "Αν έχεις δυο σκακιστές με τις ίδιες ικανότητες, το τέλος του παιχνιδιού προκαθορίζεται όταν ο ένας τους καταλάβει μια πλεονεκτική θέση. Μόλις καταλάβει αυτή τη θέση, ο άλλος παίχτης δεν μπορεί να κάνει τίποτα, εκτός κι αν ο πρώτος κάνει κάποιο λάθος. Αν όλα πάνε όπως πρέπει, το τέλος του παιχνιδιού είναι προκαθορισμένο. Αυτή η καθοριστική καμπή, μπορεί να παρουσιαστεί λίγο μετά την αρχή του παιχνιδιού, παρ' όλο που το ίδιο το παιχνίδι μπορεί να κρατήσει ώρες".
 -"Και να θυμάσαι", πρόσθεσεν ο Μάργκρεϊβς, "για το ασυνήθιστο μάτι μπορεί να μην υπάρχει κανένα πλεονέκτημα. Μπορεί να μην έχει χαθεί ούτε ένα πιόνι".
 -"Αυτό έχει συμβεί εδώ", κατάληξε λυπημένα ο Μπραντς. "Οι μονάδες Υ.Π.Σ. και των δύο στόλων έχουν τη μεγαλύτερη δυνατή αποδοτικότητα. Αλλά ο εχθρός έχει ένα προσόν που το εκμεταλλεύεται προσεχτικά. Κι εμείς δε μπορούμε να κάνουμε τίποτα".
 -"Μα πως έγινε αυτό;" ρώτησε ο Έλσνερ. "Ποιός έκανε λάθος";
 -"Οι Υ.Π.Σ. βρήκανε την αιτία της αποτυχίας", είπεν ο Μπραντς. "Το τέλος του πολέμου ενυπήρχε στον αρχικό μας σχηματισμό απογείωσης".
 -"Τι θες να πεις;" είπεν ο Έλσνερ ακουμπώντας κάτω το ποτήρι.
 -"Αυτό μόνο. Τον σχηματισμό που 'χεν ο στόλος, σ' απόσταση ετών φωτός από το σημείο της μάχης προτού να 'ρθουμε καν σ' επαφή με τον στόλο τους. Όταν συναντήθηκαν οι στόλοι, κείνοι είχαν ένα απειροελάχιστο πλεονέκτημα θέσης. Αυτό ήταν αρκετό. Οπωσδήποτε αρκετό για τους Υ.Π.Σ.".
 -"Έτσι, μόνο για να παρηγορηθείς", πρόσθεσεν ο Μάργκρεϊβς, "μάθε πως οι πιθανότητες ήτανε πενήντα-πενήντα. Θα μπορούσαμε να 'χαμε μεις το πλεονέκτημα".
 -"Θα πρέπει να μάθω πιο πολλά πάνω σ' αυτό το θέμα. Δεν τα καταλαβαίνω όλα ακόμα". Ο Μπραντς γρύλλισε.
 -"Έχουμε χάσει τον πόλεμο. Τί άλλο θες να μάθεις";  Ο Έλλσνερ κούνησε το κεφάλι του.
 -"Θα με παγιδέψεις με το πεπρωμένο" απάγγειλεν ο Μάργκρεϊβς "και μετά θ' αποδώσεις τη πτώση μου στην αμαρτία";
     Ο υπολοχαγός Νίλσον, καθόταν μπρος στον πίνακα ελέγχου των πυροβόλων, με τα δάχτυλά του πλεγμένα. Αυτή η στάση ήταν αναγκαία επειδή είχεν έντονη επιθυμία να πατήσει τα κουμπιά. Τα όμορφα κουμπιά. Έπειτα βλαστήμησε και κάθισε πάνω στα χέρια του. Είχε υποσχεθεί στον Στρατηγό Μπραντς πως θ' άντεχε κι αυτό είχε σημασία. Είχαν περάσει τρεις μέρες απ' όταν είχε δει τον στρατηγό, αλλά ήταν αποφασισμένος ν' αντέξει. Αποφασιστικά, κάρφωσε το βλέμμα του στα όργανα ελέγχου. Οι ευαίσθητοι δείχτες έτρεμαν. Όργανα μετρούσαν την απόσταση και ρύθμιζαν το άνοιγμα της ακτίνας του πυροβόλου σε σχέση με το βεληνεκές. Οι λεπτοί δείχτες υψώνονταν κι έπεφταν καθώς το σκάφος μετακινιόταν, ανέβαιναν προς τη κόκκινη γραμμή χωρίς ποτέ να την αγγίζουν.
     Η κόκκινη γραμμή σήμαινε κατάσταση ανάγκης. Σ' αυτό το σημείο θ' άρχιζαν να ρίχνουν, όταν το μικρό κόκκινο βέλος θα περνούσε τη μικρή κόκκινη γραμμή. Περίμενε σχεδόν ένα χρόνο τώρα αυτό το μικρό κόκκινο βέλος. Το μικρό βέλος.

    (Το μικρό βέλος. Το μικρό βέλος. Το μικρό βέλος...)
    (Σταμάτα.)

    ...Τότε θα άρχιζε να ρίχνει.
     Ο υπολοχαγός σήκωσε τα χέρια και παρατήρησε τα νύχια του. Περιφρονητικά, καθάρισε ένα που 'τανε λίγο βρώμικο. Έπλεξε πάλι τα δάχτυλά του και κοίταξε τα όμορφα μαύρα κουμπιά, το μαύρο βέλος, τη κόκκινη γραμμή. Χαμογέλασε στον εαυτό του. Είχε υποσχεθεί στον Στρατηγό. Μόλις πριν από τρεις μέρες. Έτσι έκανε πως δεν άκουγε αυτό που του ψιθύριζαν τα κουμπιά.
 -"Αυτό που δε καταλαβαίνω", είπεν ο Έλσνερ, "είναι γιατί δε μπορείτε να κάνετε κάτι με το σχηματισμό. Να υποχωρήσετε και να ανασυνταχτείτε για παράδειγμα";
 -"Θα στο εξηγήσω αυτό", είπεν ο Μάργκρεϊβς. "Θα δώσω έτσι ευκαιρία στον Εντ, για ένα ποτό. Έλα εδώ". Οδήγησε τον Έλσνερ σε έναν πίνακα με όργανα. Έδειχναν το σκάφος στον Έλλσνερ εδώ και τρεις μέρες, περισσότερο για να ανακουφιστούν από την έντασή τους παρά για κανέναν άλλο λόγο. Η τελευταία μέρα είχε καταλήξει σ' αρκετά παρατραβηγμένο μεθύσι. "Βλέπεις αυτό το καντράν;" έδειξεν ο Μάργκρεϊβς. Ο πίνακας των οργάνων κάλυπτεν έκταση πλάτους τεσσάρων πόδιών κι είκοσι μήκος. Τα κουμπιά κι οι διακόπτες του ρυθμίζανε τις κινήσεις ολόκληρου του στόλου. "Πρόσεξε τη σκοτεινή περιοχή. Δείχνει το όριο ασφαλείας. Αν χρησιμοποιήσεις απαγορευμένη διάταξη, ο δείχτης ξεπερνάει το όριο κι αυτό είναι το τέλος".
 -"Και τί είναι, απαγορευμένη διάταξη"; Ο Μάργκρεϊβς σκέφτηκε για λίγο.
 -"Οι απαγορευμένες διατάξεις είναι κείνες που θα μπορούσαν να δώσουν στον εχθρό πλεονέκτημα για επίθεση ή για να το θέσω διαφορετικά, είναι κινήσεις που αλλάζουν την εικόνα επίθεση/πιθανότητες απώλειας, αρκετά, ώστε να γίνει επίθεση".
 -"Ώστε μπορείτε να κινείστε μόνο μέσα σ' αυστηρά όρια;" ρώτησεν ο Έλσνερ κοιτάζοντας τον πίνακα.
 -"Ακριβώς. Σ' άπειρο αριθμό πιθανών σχηματισμών μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μόνο λίγους, αν θέλουμε να παίζουμε μ' ασφάλεια. Μοιάζει με το σκάκι. Ας πούμε πως ήθελες να βάλεις ένα πιόνι που βρίσκεται στην έκτη σειρά, στην πρώτη σειρά του αντιπάλου σου. Αλλά, για να γίνει αυτό, χρειάζονται δυο κινήσεις. Κι όταν κινηθείς στην έβδομη σειρά, ο αντίπαλός σου έχει ελεύθερο το δρόμο, πράγμα που οδηγεί αναπόφευκτα σε ματ".
 -"Φυσικά, αν προχωρήσει απερίσκεπτα ο εχθρός, οι πιθανότητες αλλάζουν ξανά και τότε κάνουμε μεις την επίθεση".
 -"Αυτή είναι η μοναδική μας ελπίδα", είπεν ο Στρατηγός Μπραντς. "Προσευχόμαστε να κάνουν μια στραβή κίνηση. Ο στόλος είναι έτοιμος γι' άμεση επίθεση αν δείξουν οι Υ.Π.Σ. πως ο εχθρός έχει επεκταθεί πολύ σε κάποιο σημείο".
 -"Κι αυτή είναι η αιτία των νευρικών κλονισμών", είπεν ο Έλσνερ. "κάθε άντρας του στόλου ζει με τεντωμένα νεύρα, περιμένοντας την ευκαιρία που 'ναι βέβαιος ότι δεν θα 'ρθει ποτέ. Αλλά πρέπει να περιμένει έτσι κι αλλιώς. Για πόσο καιρό θα συνεχίζεται αυτό";
 -"Ω! για κάτι περισσότερο από δυο χρόνια", είπε ο Μπραντς. "Τότε θα 'χουνε τον καλύτερο σχηματισμό για επίθεση, με πιθανότητες απώλειας εικοσιοχτώ τοις εκατό, έναντι των δικών μας που θα 'ναι εννενηντατρία. Θα πρέπει να επιτεθούν τότε, διαφορετικά οι πιθανότητες θ' αρχίσουν ν' αλλάζουν σε βάρος τους".
 -"Φτωχοδιάβολοι", είπεν απαλά ο Έλσνερ. «Περιμένετε την ευκαιρία που δε θα 'ρθει ποτέ. Γνωρίζοντας πως θα σας τινάξουνε στον αέρα αργά ή γρήγορα".
 -"Ω! είναι ωραίο!" είπεν ο Μάργκρεϊβς, μ' ενστικτώδη αντιπάθεια για τη συμπάθεια που του 'δειχνε ένας πολίτης. Κάτι βούισε στον πίνακα κι ο Μπραντς έκανε μια σύνδεση.
 -"Εμπρός; Ναι, ναι... Εντάξει, Γουίλλιαμς. Σωστά". Αποσύνδεσε την γραμμή. "Ο Συνταγματάρχης Γουίλλιαμς αναγκάστηκε να κλειδώσει τους άντρες του στους θαλάμους τους", είπε ο Μπραντς. "Είναι η τρίτη φορά σε αυτό το μήνα. Θα χρειαστεί να ειδοποιήσω τους Υ.Π.Σ. να αλλάξουνε το σχηματισμό, για να μπορέσει να φύγει από τη πρώτη γραμμή". Προχώρησε προς έναν πλαϊνό πίνακα κι άρχισε να πιέζει διάφορα κουμπιά.
 -"Να 'μαστε λοιπόν", είπεν ο Μάργκρεϊβς. "τί σκοπεύετε να κάνετε κύριε Προεδρικέ Αντιπρόσωπε";
     Οι αστραφτερές κουκίδες κινιόντουσαν, προχωρούσαν κι υποχωρούσαν, διατηρώντας πάντα ένα μαύρο κενό ανάμεσά τους. Οι μηχανικοί σκακιστές παρατηρούσαν κάθε κίνηση υπολογίζοντας τις συνέπειές της στο μακρινό μέλλον. Μπρος-πίσω κινιόντουσαν τα κομμάτια πάνω στη τεράστια σκακιέρα. Οι παίχτες παίζανε χωρίς πάθος, γνωρίζοντας από την αρχή το αποτέλεσμα του παιχνιδιού. Στο αυστηρά διατεταγμένο τους σύμπαν δεν υπήρχαν πιθανές διακυμάνσεις, ούτε ανοησία, ούτε αποτυχία. Παίζανε. Ξέρανε και κινούσαν.
-"Ω! ναι", είπεν ο υπολοχαγός Νίλσον στο χαμογελαστό δωμάτιο. "Ω! ναι! για κοίταξε όλα τα κουμπιά", σκέφτηκε γελώντας μόνος του.

     (Τόσο ηλίθιο Τζώρτζια.)

     Ο Νίλσον δέχτηκε το βαθύ μπλε της αγιότητας, απλώνοντάς το στους ώμους του.

     (Κελάηδημα πουλιού, κάπου.)
     (Φυσικά.)

     Τρία κόκκινα κουμπιά. Τα πάτησε. Τρία πράσινα κουμπιά. Τα πάτησε. Τέσσερις διακόπτες.
 -"Ω!-ω! ο Νίλσον έσπασε".
 -"Το τρία είναι για μένα", είπεν ο Νίλσον κι άγγιξε το μέτωπό του με μεγάλη μυστικότητα. Μετά, άγγιξε πάλι τα κουμπιά. Αφάνταστοι συνειρμοί περνούσαν από το μυαλό του, δημιουργημένοι από αμέτρητα ερεθίσματα.
 -"Καλύτερα, άρπαξέ τον. Πρόσεχε"!

    (Ευγενικά χέρια με τυλίγουνε, καθώς πιέζω, δυο είναι καφέ γι' αυτό που είναι για τη μητέρα. Κι ένα ψηλά για όλα τ' άλλα.)

 -"Μη τον αφήσετε να πυροδοτήσει αυτά τα όπλα"!

     (Με σηκώνουν στον αέρα, πετάω, πετάω.)

 -"Υπάρχει καμιά ελπίδα γι' αυτόν τον άνθρωπο;" ρώτησεν ο Έλσνερ, αφού είχανε κλειδώσει τον Νίλσον σ' ένα θάλαμο.

 -"Ποιος ξέρει;" είπε ο Μπραντς. Το πλατύ του πρόσωπο σφίχτηκε, οι μυς στα μάγουλά του τεντώθηκαν. Ξαφνικά, γύρισε, φώναξε και χτύπησε με τη γροθιά του τον μεταλλικό τοίχο. Μετά το χτύπημα, γρύλισε και χαμογέλασε.
 -"Ανόητο, έτσι δεν είναι; Ο Μάργκρεϊβς πίνει. Εγώ ξεθυμαίνω χτυπώντας τους τοίχους. Πάμε να φάμε".
     Οι αξιωματικοί τρώγανε ξεχωριστά από το πλήρωμα. Ο Μπραντς είχεν ανακαλύψει πως μερικοί αξιωματικοί κινδύνευαν να δολοφονηθούν από τα ψυχωτικά μέλη του πληρώματος. Ήτανε καλύτερα να είναι χωρισμένοι. Κατά τη διάρκεια του φαγητού, ο Μπραντς στράφηκε ξαφνικά προς το μέρος του Έλσνερ.
 -"Αδερφέ, δεν σου 'χω πει ολάκερη την αλήθεια. Είπα πως αυτό θα συνεχιστεί για δυο χρόνια; Λοιπόν, οι άντρες δε θ' αντέξουνε τόσο πολύ. Δεν ξέρω αν θ' αντέξουνε γι' άλλες δυο βδομάδες".
 -"Τί θα 'χες να προτείνεις";
 -"Δε ξέρω", είπεν ο Μπραντς. Αρνιόταν ακόμα να σκεφτεί τη περίπτωση της παράδοσης, παρ' όλο που 'ξερε πως ήταν η μόνη ρεαλιστική απάντηση.
 -"Δεν είμαι βέβαιος", είπεν ο Έλσνερ, "αλλά νομίζω πως μπορεί να υπάρξει διέξοδος στο δίλημμα". Οι αξιωματικοί σταμάτησαν να τρώνε και τον κοίταξαν.
 -"Έχεις κανένα υπερόπλο;" ρώτησε ο Μάργκρεϊβς. "Καμιά συσκευή με διασπαστικές ακτίνες κρυμμένη κάτω από το πουκάμισό σου";
 -"Φοβάμαι πως όχι. Αλλά νομίζω πως βρίσκεστε τόσο κοντά στη κατάσταση ώστε να μη τη βλέπετε στο αληθινό της φως. Σαν να βλέπετε το δάσος κι όχι τα δέντρα".
 -"Συνέχισε...", είπε ο Μπραντς, μασουλώντας μεθοδικά ένα κομμάτι ψωμί.
 -"Θεωρείστε το σύμπαν όπως το βλέπουν οι Υ.Π.Σ. Ένα κόσμο αυστηρής αιτιότητας. Ένα λογικό σύμπαν με συνοχή. Σ' αυτό τον κόσμο, κάθε πράγμα έχει μια αιτία. Κάθε παράγοντας μπορεί να ερμηνευτεί αμέσως".
 -"Δεν είναι η εικόνα του αληθινού κόσμου. Στη πραγματικότητα δεν υπάρχει εξήγηση για τα πάντα. Ο Υ.Π.Σ. είναι φτιαγμένος για να βλέπει ένα ειδικευμένο σύμπαν και για να βγάζει συμπεράσματα με βάση αυτό".
 -"Λοιπόν", είπε ο Μάργκρεϊβς, "τί θα 'κανες εσύ";
 -"Θ' άλλαζα τα φώτα του κόσμου", είπεν ο Έλσνερ. "Θα 'βαζα στη μέση τον παράγοντα της αβεβαιότητας. Θα πρόσθετα έναν ανθρώπινο παράγοντα που δε θα μπορούσαν να υπολογίσουν οι μηχανές".
 -"Πως μπορείς να μπάσεις την αβεβαιότητα σε παιγνίδι σκακιού;" ρώτησεν ο Μπραντς, δείχνοντας κάποιο ενδιαφέρον.
 -"Μπορώ να φταρνιστώ κάποια στιγμή, ίσως. Πως θα μπορούσε να το ερμηνεύσει αυτό μια μηχανή";
 -"Δε θα χρειαζότανε. Θα το ταξινομούσε σαν εξωτερικό θόρυβο και θα το αγνοούσε".
 -"Αυτό είναι αλήθεια". Ο Έλσνερ έμεινε για λίγο σκεφτικός. "Αυτή η μάχη, πόσο θα κρατήσει από τη στιγμή που θ' αρχίσουνε πραγματικά οι εχθροπραξίες";
 -"Έξι λεπτά περίπου", είπεν ο Μπραντς. "Συν-πλην είκοσι δευτερόλεπτα".
 -"Αυτό επιβεβαιώνει μιαν ιδέα που 'χα" είπε ο Έλσνερ. "Η αναλογία με το παιγνίδι του σκακιού που χρησιμοποιείς είναι λαθεμένη. Δεν υπάρχει αληθινή σύγκριση".
 -"Είναι βολικός τρόπος σκέψης", είπεν ο Μάργκρεϊβς.
 -"Ναι, αλλά ψεύτικος τρόπος. Το ματ ενός βασιλιά δε μπορεί να εξισωθεί με τη καταστροφή ενός στόλου. Ούτε μοιάζει με το σκάκι η υπόλοιπη κατάσταση. Στο σκάκι, παίζεις σύμφωνα με κανόνες που 'χουνε προκαθορίσει από πριν οι παίχτες. Σ' αυτό το παιγνίδι, μπορείς να ακολουθήσεις τους δικούς σου κανόνες".
 -"Αυτό το παιγνίδι, έχει τους δικούς του ενδογενείς κανόνες", είπεν ο Μπραντς.
 -"Όχι. Μόνο οι Υ.Π.Σ. έχουνε κανόνες. Τι λες γι' αυτό; Αν άφηνες κατά μέρος τους Υ.Π.Σ.; Αν έδινες σε κάθε διοικητή το δικαίωμα να ενεργήσει σύμφωνα με τη κρίση του, να επιτεθεί από μόνος του, χωρίς κανένα σχέδιο. Τί θα συνέβαινε";
 -"Δεν θα 'πιανε", του 'πεν ο Μάργκρεϊβς. "Οι υπολογιστές θα μπορέσουν να υπολογίσουν τη γενική εικόνα, με βάση την ικανότητα σχεδιασμού, του μέσου ανθρώπου. Επιπλέον, μπορούν να αντιμετωπίσουν την επίθεση λίγων χιλιάδων υπολογιστών δεύτερης κατηγορίας -των ανθρώπων- μ' ευκολία. Θα 'μοιαζε σα να πυροβολούσαν περιστέρια φτιαγμένα από πηλό".
 -"Μα πρέπει να δοκιμάσετε κάτι", εκλιπάρισεν ο Έλσνερ.
 -"Για περίμενε λίγο", είπε ο Μπραντς. "μπορείς να λες όσες θεωρίες θες. Εγώ ξέρω τι μου λένε οι Υ.Π.Σ. και τους πιστεύω. Εξακολουθώ να 'μαι διοικητής αυτού του στόλου και δε πρόκειται να ριψοκινδυνέψω τις ζωές των ανδρών μου με κάποιο άμυαλο σχέδιο".
 -"Αυτά τ' άμυαλα σχέδια κερδίζουνε τον πόλεμο μερικές φορές", είπεν ο Έλσνερ.
 -"Συνήθως τον χάνουν".
 -"Ο πόλεμος είναι ήδη χαμένος, το παραδέχτηκε κι ο ίδιος".
 -"Μπορώ ακόμα να περιμένω, μήπως κάνουνε κάποιο λάθος".
 -"Νομίζεις πως θα το κάνουν";
 -"Όχι".
 -"Λοιπόν";
 -"Θα περιμένω".
     Τελείωσαν το φαγητό τους σ' απόλυτη σιγή. Μετά, ο Έλσνερ πήγε στο δωμάτιό του.
 -"Λοιπόν, Εντ;" ρώτησεν ο Μάργκρεϊβς, ξεκουμπώνοντας το πουκάμισο.
 -"Τί λοιπόν;" Ο στρατηγός ξάπλωσε στο κρεβάτι, προσπαθώντας να μη σκέφτεται. λα ήταν υπερβολικά! Προβλήματα ανεφοδιασμού! Προκαθορισμένες μάχες! Η καταστροφή που θα 'χότανε Σκέφτηκε να χτυπήσει τη γροθιά του στον τοίχο, αλλά αποφάσισε να μη το κάνει. Θα κοιμότανε...
     Την ώρα που κόντευε να τον πάρει ο ύπνος, άκουσε ένα κλικ.
     Η πόρτα!
     Ο Μπραντς πήδηξε από το κρεβάτι και δοκίμασε το πόμολο. Μετά ρίχτηκε στη πόρτα.
     Ήτανε κλειδωμένη.
 -"Στρατηγέ, σας παρακαλώ να φορέσετε τη ζώνη ασφαλείας. Επιτιθέμεθα". Ήταν η φωνή του Έλσνερ από έν εσωτερικό δίκτυο επικοινωνίας. "Εξέτασα τον πίνακά σας, Στρατηγέ μου και βρήκα τις μαγνητικές κλειδαριές. Πολύ χρήσιμες σε περίπτωση ανταρσίας, έτσι δεν είναι";
 -"Ηλίθιε!" φώναξε ο Μπραντς. "Θα μας σκοτώσεις όλους! Αυτός ο υπολογιστής-"
 -"Έχω αποσυνδέσει τον υπολογιστή μας", είπε, μ' ευχάριστο τόνο στη φωνή, ο Έλσνερ. "Είμαι αρκετά λογικός και νομίζω ότι ξέρω κατά πόσο θα τους ενοχλήσει ένα φτάρνισμα".
 -"Είναι τρελός", φώναξεν ο Μάργκρεϊβς στον Μπραντς.
     Και οι δυο μαζί έπεσαν πάνω στην μεταλλική πόρτα.
     Μετά κάτι τους έριξε στο πάτωμα.
 -"Προς όλους τους πυροβολητές: Πυρ κατά βούληση!" μετέδωσεν ο Έλσνερ στον στόλο.
     Το σκάφος προχωρούσε. Η επίθεση είχε αρχίσει.
     Οι κουκίδες προχώρησαν μαζί, διασχίζοντας την απαγορευμένη ζώνη του διαστήματος.
     Συγκρούστηκαν! Κύματα ενέργειας σάρωσαν το διάστημα κι η μάχη άρχισε.
     Έξι λεπτά ανθρώπινου χρόνου. Ώρες ολόκληρες για τον σκακιστή που κινιόταν με ηλεκτρονική ταχύτητα. Έλεγξε τα κομμάτια του για μια στιγμή, συμπεραίνοντας τον σχηματισμό της επίθεσης.
     Δεν υπήρχε σχηματισμός!
     Τα μισά από τα κομμάτια του αντίπαλου παίχτη όρμησαν στο διάστημα, έξω τελείως από το πεδίο μάχης. Ολόκληρα πλευρά κινηθήκανε, χωριστήκανε, ξαναενωθήκανε, προχωρήσανε προς τα μπρος, διαλύσανε το σχηματισμό τους, τονε σχηματίσανε ξανά.
     Δεν υπήρχε σχηματισμός; Μα έπρεπε να υπάρχει κάποιος σχηματισμός. Ο παίχτης του σκακιού γνώριζε πως τα πάντα είχανε κάποιο πρότυπο. Ήταν μόνο θέμα να το βρει κανείς, να λάβει υπόψη του τις κινήσεις που είχαν ήδη γίνει και να κάνει διάφορες εικασίες για να καθορίσει ποιο θα ήταν το τέλος.
     Το τέλος ήτανε... χάος!
     Οι κουκίδες κινήθηκαν μέσα-έξω, ξεφεύγανε σ' ορθές γωνίες από το πεδίο της μάχης, έστριβαν, επιστρέφανε, χωρίς νόημα.
     "Τι σήμαινε αυτό;" ρώτησε τον εαυτό του ο παίκτης με την ηρεμία του μετάλλου.
     Περίμενε για να εμφανιστεί αναγνωρίσιμος σχηματισμός.
     Παρατηρούσε απαθής καθώς τα κομμάτια του εξαφανίζονταν στον πίνακα.
 -"Σ' αφήνω τώρα, να βγεις από το δωμάτιό σου", φώναξεν ο Έλσνερ, "αλλά μη δοκιμάσεις να με σταματήσεις. Νομίζω πως κέρδισα τη μάχη σου".
     Η κλειδαριά ελευθερώθηκε. Οι δυο αξιωματικοί τρέξανε στο διάδρομο προς τη γέφυρα, αποφασισμένοι να κάνουν τον Έλσνερ κομματάκια.
     Φτάνοντας στην γέφυρα έκοψαν το βήμα τους.
     Η οθόνη έδειχνε τη μεγάλη μάζα των Γήινων κουκίδων να σαρώνουνε τις σκόρπιες κουκίδες του εχθρού.
     Όμως αυτό που τους σταμάτησε ήταν ο Νίλσον που γελούσε, ενώ τα χέρια του σάρωναν τους διακόπτες και τα κουμπιά του μεγάλου κεντρικού πίνακα.
     Ο υπολογιστής ανακοίνωσε τις απώλειες. Γη: 18%. Εχθρός: 83%... 84%... 86%... Γη: 19%...
 -"Ρουά-ματ!" φώναξεν ο Έλσνερ. Στεκότανε δίπλα στον Νίλσον, κρατώντας ένα μεγάλο γαλλικό κλειδί στο χέρι του. "Η έλλειψη σχηματισμού έδωσε στον υπολογιστή τους ένα πρόβλημα, που δε μπορούσε ν' αντιμετωπίσει. Μιαν επίθεση χωρίς φανερό σχέδιο. Σχηματισμοί χωρίς νόημα".
 -"Μα τι κάνουνε;" ρώτησεν ο Μπραντς δείχνοντας τις κουκίδες του εχθρού.
 -"Βασίζονται ακόμα στον ηλεκτρονικό σκακιστή τους", είπεν ο Έλσνερ. "Περιμένουν ακόμα να βρει το σχέδιο επίθεσης που βρίσκεται στο νου αυτού του τρελού. Πολύ μεγάλη εμπιστοσύνη στις μηχανές, στρατηγέ μου. Αυτός εδώ ο άνθρωπος δε ξέρει καν πως διευθύνει μιαν επίθεση".

    (...Και σπρώξε το τρία αυτό για τον μπαμπά στην ελιά πάντα ήθελα να δυο... δυο... δυο... Νεράιδα του Ντάντμπουρυ με καφέ αγκράφα παπουτσιού... όλα καφέ κουμπιά... κάτω και μέσα... αμαρτία, το κόκκινο οκτώ για αμαρτία... )

 -"Και τί σου χρειάζεται αυτό το γαλλικό κλειδί;" ρώτησεν ο Μάργκρεϊβς.
 -"Αυτό;" ο Έλσνερ το 'παιξε στα χέρια του. "Αυτό είναι για να ηρεμήσω τον Νίλσον, μετά από την επίθεση".

     (...Και πέντε και αγάπη και μαύρο, όλα μαύρα, όμορφα κουμπιά... θυμάμαι όταν ήμουν πολύ νέος... όλα πίεσε το πέντε... και εκεί στο χορτάρι...)

------------------------------
Robert Sheckley
"Fool's Mate" (1953)
Μτφρ.: Μάγδα Χαλικιά
------------------------------