Βιογραφικü
O ¸ρνεστ Μßλλερ ΧεμινγουÝη (Ernest Miller Hemingway, 21/7/1899-2/7/1961) Þταν Ýνας απü τους γßγαντες της αμερικανικÞς λογοτεχνßας, απü τους σημαντικüτερους Αμερικανοýς συγγραφεßς του 20οý αι., γνωστüς ακüμα και για το δημοσιογραφικü του Ýργο, με ζωÞ περιπετειþδη και πολυτÜραχη üσο αποτυπþνεται στα βιβλßα του. ΑπετÝλεσε μÝλος της αποκαλοýμενης ΧαμÝνης ΓενιÜς (Lost Generation) των Αμερικανþν λογοτεχνþν στο Παρßσι, στις 10ετßες ‘20 &’30. ΑνÜμεσα στα πιο γνωστÜ Ýργα του συγκαταλÝγονται Ο ΓÝρος Κι Η ΘÜλασσα, Για Ποιον ΧτυπÜ Η ΚαμπÜνα Αποχαιρετισμüς Στα ¼πλα.
Το 1951 τιμÞθηκε με το Βραβεßο Ποýλιτζερ μυθοπλασßας, ενþ το 1954 βραβεýθηκε με το Νüμπελ Λογοτεχνßας. ΑγÜπησε με πÜθος τις ταυρομαχßες, το κυνÞγι, τα ταξßδια (εργÜστηκε ως πολεμικüς ανταποκριτÞς) και τις γυναßκες (4 γÜμους). ¸μεινε σημεßο αναφορÜς τüσο για τα γραπτÜ του üσο και τον Üστατο βßο, Ýζησε μια ζωÞ γεμÜτη, που απαθανατßστηκε εξÜλλου στα εμβληματικÜ του μυθιστορÞματα. ΠαθιασμÝνος ταξιδευτÞς, ταγμÝνος κυνηγüς και ψαρÜς, Ýψαχνε πÜντα την επüμενη περιπÝτεια και Þταν διατεθειμÝνος να φτÜσει πολý μακριÜ για να ικανοποιÞσει την ακüρεστη δßψα του για ζωÞ, αν και το πÜθος του για καταχρÞσεις Ýμελλε να μεßνει εξßσου ιστορικü, γρÜφοντας τη δικÞ του χρυσÞ σελßδα ως πüτης. Κι üταν το 1961 αποφÜσισε να βÜλει τÝλος στη ζωÞ του, η αυτοκτονßα του νομπελßστα συγγραφÝα σüκαρε το παγκüσμιο αναγνωστικü κοινü με τον ßδιο τρüπο που το εßχαν στιγματßσει τα αυτοβιογραφικÜ μυθιστορÞματÜ του…
ΓεννÞθηκε στις 21 Ιουλßου 1899 στο ¼ουκ Παρκ του Ιλλινüις, κοντÜ στη πüλη του ΣικÜγο, μες στη συντηρητικÞ οικογÝνεια του γιατροý πατÝρα και της μουσικοý μητÝρας του. Η φαμßλια περνοýσε τα καλοκαßρια της σε θÝρετρο του Μßσιγκαν, üπου θα ‘ρθει σ’ επαφÞ ο μικρüς με τις κατοπινÝς και παντοτινÝς αγÜπες του, το ψÜρεμα, το κυνÞγι και την απüλαυση της Φýσης. 1ος γιος και 2ο απü συνολικÜ 6 παιδιÜ του ΚλÜρενς ¸ντμοντς ΧεμινγουÝη και της ΓκρÝις Χωλ. Εßχε συνολικÜ 4 αδελφÝς κι Ýναν αδελφü, ενþ Ýλαβε τα ονüματÜ του απü τον παπποý του ¸ρνεστ και τον θεßο του Μßλλερ Χωλ.
Η ΟικογÝνειÜ του
Η μητÝρα του διÝθετε ιδιαßτερη κλßση στο τραγοýδι και στο παρελθüν εßχε πραγματοποιÞσει καριÝρα στην üπερα διδÜσκοντας παρÜλληλα μουσικÞ και τραγοýδι. Ο πατÝρας του Þτανε γιατρüς, αλλÜ κι ερασιτÝχνης ψαρÜς και κυνηγüς, μεταδßδοντας στον μικρü τη φυσιολατρßα και το ενδιαφÝρον για τον αθλητισμü. Το ¼ουκ Παρκ που μεγÜλωσε, Þτανε συντηρητικÞ πüλη, που ο ßδιος αποκÜλεσε αργüτερα πüλη με «ανοιχτÝς αυλÝς και στενÜ μυαλÜ», ενþ ανατρÜφηκε σýμφωνα με τη παρÜδοση, σε Ýντονα θρησκευτικü περιβÜλλον.
ΚαλÞ πÝννα απü πιτσιρικÜς, γρÜφει στη σχολικÞ εφημερßδα θÝματα αθλητισμοý κι αποφοιτþντας απü το ΓυμνÜσιο πιÜνει αμÝσως δουλειÜ ως ρεπüρτερ σε εφημερßδα του ΚÜνσας. Η δουλειÜ του ως δημοσιογρÜφου επηρÝασε σαφþς το λιτü συγγραφικü του στιλ, τη «στεγνÞ» πρüζα που θα τον Ýκανε σε λßγες 10ετßες δημοφιλÞ στα πÝρατα της οικουμÝνης. ¼πως εξÜλλου το ‘λεγε κι ο ßδιος: «Η δουλειÜ στην εφημερßδα δεν πρüκειται να βλÜψει κανÝναν επßδοξο συγγραφÝα και μÜλιστα θα τον βοηθÞσει, αν παραιτηθεß βÝβαια την κατÜλληλη στιγμÞ». ΚατÜ τη διÜρκεια των γυμνασιακþν του σπουδþν, διακρßθηκε για τις επιδüσεις του üχι μüνο στα γρÜμματα (ειδικüτερα στη φιλολογßα) αλλÜ και στα αθλÞματα του μποξ και του αμερικÜνικου ποδοσφαßρου. ΠαρÜλληλα, Ýγραψε τα 1α του Üρθρα στην εφημερßδα Trapeze καθþς και στο λογοτεχνικü περιοδικü Tabula του γυμνασßου του. Αποφοιτþντας, δεν συνÝχισε τις σπουδÝς του σε κÜποιο κολÝγιο, αλλÜ ξεκßνησε να εργÜζεται δημοσιογρÜφος, το 1917, στην εφημερßδα The Kansas City Star, θÝση στην οποßα τελικÜ παρÝμεινε για μüλις 6 μÞνες. ΚατÜ τη σýντομη παραμονÞ του, ο ßδιος Ýγραψε πως Ýμαθε τους καλλßτερους κανüνες συγγραφÞς, αναφερüμενος προφανþς στις οδηγßες προς τους δημοσιογρÜφους, για σýντομες προτÜσεις και παραγρÜφους, ενεργητικÜ ρÞματα κι αυθεντικüτητα στη γραφÞ. 6 μÞνες μετÜ ο ΜεγÜλος Πüλεμος αρχßζει να κατασπαρÜζει νεανικÜ σþματα.
Στα 18 του, ο ΧεμινγουÝη, μετÜ απü προτροπÞ του πατÝρα του, προσπÜθησε να καταταχθεß στον Αμερικανικü στρατü για να λÜβει μÝρος στον Α’ Παγκ. Πüλ.. ΤελικÜ απορρßφθηκε, πιθανþς εξαιτßας προβλÞματος üρασης απü το αριστερü του μÜτι, ωστüσο δεν Ýχει διασωθεß ιατρικü αρχεßο που να επιβεβαιþνει το λüγο για τον οποßο απορρßφθηκε. ΠαρÜ την αδυναμßα του να καταταγεß στο στρατü, το ΔεκÝμβρη του 1917, Ýγινε δεκτüς ως εθελοντÞς οδηγüς ασθενοφüρου του Ερυθροý Σταυροý κι αφοý αποχþρησε απü την εφημερßδα üπου εργαζüτανε, τον Απρßλη του 1918 αναχþρησε για το ιταλικü μÝτωπο. ¸να σημειωματÜριο πÜντα μαζß του, προδßδει το μασßφ ταλÝντο του δημοσιογρÜφου. Η ανÜγκη του για περιπÝτεια, η δßψα του για ζωÞ, το üραμα του για Ýναν ηρωισμü χαζοφτιαγμÝνο απü παιδικÜ παιχνßδια, στην αυλÞ ασφαλισμÝνων σπιτιþν, Ýρχονται αντιμÝτωπα με την αγριüτητα της αληθεßας. ΑρχικÜ επισκÝφτηκε το Παρßσι και στη συνÝχεια ταξßδεψε στο ΜιλÜνο στις αρχÝς Ιουνßου, üταν κι Ýλαβε τις 1ες διαταγÝς. Σýντομα Þρθε σε επαφÞ με τη τραγικüτητα και τις βαρβαρüτητες του πολÝμου, Ýχοντας ως αποστολÞ τη μακαβριüτερη üλων: τη περισυλλογÞ πτωμÜτων.
Λßγες εβδομÜδες μετÜ την ÜφιξÞ του στην Ιταλßα, στις 8 Ιουλßου 1918, τραυματßστηκε απü θραýσματα, ενþ μετÝφερε εφüδια στους στρατιþτες και τελικÜ παρασημοφορÞθηκε απü το ιταλικü κρÜτος για την ανδρεßα του. ΠερνÜ μÞνες σ’ Ýνα νοσοκομεßο. Στην αρχÞ θÝλουν να του ακρωτηριÜσουν το πüδι. Μια üμορφη εθελüντρια νοσοκüμα ξενυχτÜ δßπλα του και κÜνει πλýσεις στο τραυματισμÝνο πüδι, προσπαθþντας να πεßσει τους χειρουργοýς να του δþσουνε χρüνο και να μη τον αφÞσουν μισü, τüσο νÝο. Εκεß εßναι που θα γνωρßσει ο αμερικανüς φαντÜρος τη νοσοκüμα Agnes von Kurowsky, η οποßα θα αποδεχτεß την πρüταση γÜμου του, αν και σýντομα θα τον εγκατÝλειπε για την καρδιÜ ενüς Üλλου Üντρα. Μπορεß η καρδιÜ του να θρυμματßστηκε, το γεγονüς ωστüσο λειτοýργησε ως Ýμπνευση κι Üρχισε να σκαρþνει Ýνα βιβλßο. Οι εμπειρßες του στο μÝτωπο, η ανÜρρωσÞ του σε νοσοκομεßο του ΜιλÜνο μετÜ τον τραυματισμü του, καθþς κι η σχÝση που ανÝπτυξε με την ¢γκνες Þτανε το υλικü για τον Αποχαιρετισμü Στα ¼πλα. Η αποτυχßα του ειδυλλßου του ωστüσο με την ¢γκνες, τοý προκÜλεσε βαρý ψυχικü τραýμα που τον επηρÝασε πολý στη μετÝπειτα ζωÞ του.
Με τη λÞξη του πολÝμου, ο ΧεμινγουÝη επÝστρεψε στις ΗΠΑ και το ¼ουκ Παρκ. Σε στÜδιο ανÜρρωσης ακüμα απü τα τραýματÜ του, ο 20χρονος στρατιþτης περνÜ χρüνο στο εξοχικü της οικογÝνειας στο Μßσιγκαν, πριν πιÜσει δουλειÜ σε Üλλη εφημερßδα του ΣικÜγο. Το 1920 Üρχισε να εργÜζεται ως δημοσιογρÜφος κι ανταποκριτÞς της εφημερßδας Toronto Star Weekly του Τορüντο. Εκεß θα γνωρßσει τη Hadley Richardson, τη μÝλλουσα 1η κυρßα ΧÝμινγουεú, με το ζευγÜρι να παντρεýεται και να μετακομßζει σýντομα στο Παρßσι, καθþς ο συγγραφÝας εξασφÜλισε νÝα θÝση στην εφημερßδα ως ανταποκριτÞς στο εξωτερικü. Στο Παρßσι Þτανε που ο νεαρüς συγγραφÝας θα γινüταν αναπüσπαστο μÝρος των γαλλικþν γραμμÜτων, τμÞμα αυτοý που η Γερτροýδη ΣτÜιν αποκÜλεσε περßφημα ΧαμÝνη ΓενιÜ. Με επßκεντρο τη ΜονμÜρτρη και την ßδια στον ρüλο του μÝντορα, ο ΧÝμινγουεú θα γνωριστεß με τους κορυφαßους λογοτÝχνες και καλλιτÝχνες της γενιÜς του, üπως οι Σκοτ ΦιτζÝραλντ, ¸ζρα ΠÜουντ, ΤζÝιμς Τζüις, ΠÜμπλο ΠικÜσσο κ.Ü., και με Üλλους εξüριστους αμερικανοýς συγγραφεßς. Την ßδια εποχÞ θα ‘ρθει σ’ επαφÞ με το διαβüητο φεστιβÜλ του San Fermin στη Παμπλüνα της Ισπανßας κι Ýκτοτε θα γßνει λÜτρης του. Το φεστιβÜλ θα λειτουργÞσει μÜλιστα ως βÜση για το πρþτο μυθιστüρημα του συγγραφÝα, Ο ¹λιος ΑνατÝλλει ΞανÜ, το οποßο μνημονεýεται απü τη κριτικÞ ως το καλλßτερο γραπτü του, εξετÜζοντας με μαεστρßα τις μεταπολεμικÝς ψευδαισθÞσεις της γενιÜς του.
ΚÜλυψε δημοσιογραφικÜ τον ελληνοτουρκικü πüλεμο με σημαντικÝς ανταποκρßσεις για τη καταστροφÞ της Σμýρνης και την ανταλλαγÞ πληθυσμþν στη ΘρÜκη. ΠαρÜλληλα, το 1923 ολοκλÞρωσε και το 1ο του βιβλßο, με τßτλο Τρßα ΔιηγÞματα & ΔÝκα ΠοιÞματα (Three Stories and Ten Poems), που εκδüθηκε στο Παρßσι απü τον Ρüμπερτ ΜακÜλμον (Robert McAlmon). Την ßδια χρονιÜ επÝστρεψε για σýντομο χρονικü διÜστημα στην ΑμερικÞ λüγω της εγκυμοσýνης της συζýγου του, προκειμÝνου να γεννηθεß εκεß ο γιος τους υπü καλλßτερες συνθÞκες. Τη περßοδο αυτÞ εργÜστηκε στην εφημερßδα Toronto Daily Star ενþ παραιτÞθηκε τη 1η ΓενÜρη 1924 προκειμÝνου να επιστρÝψει οικογενειακþς στο Παρßσι. ΜετÜ απü σχετικÞ σýσταση του ¸ζρα ΠÜουντ, ο Φορντ ΜÜντοξ Φορντ δημοσßευσε διηγÞματα του ΧεμινγουÝη στο λογοτεχνικü περιοδικü Transatlantic Review. Τη περßοδο 1925-1929 ολοκλÞρωσε μερικÜ απü τα σημαντικüτερα Ýργα του, μεταξý των οποßων η συλλογÞ διηγημÜτων του Στον Καιρü Μας (In Our Time), το μυθιστüρημα Ο ¹λιος ΑνατÝλλει ΞανÜ (The Sun Also Rises), η συλλογÞ ¢νδρες Χωρßς Γυναßκες (Men Without Women) κι ο Αποχαιρετισμüς Στα ¼πλα (A Farewell to Arms, 1929), Ýργο που γνþρισε σημαντικÞ αναγνþριση κι εμπορικÞ επιτυχßα.
Λßγο μετÜ την Ýκδοση του βιβλßου βÝβαια το ζευγÜρι χωρßζει, καθþς ο μπερμπÜντης ¸ρνεστ εßχε Þδη εμπλακεß σε παρÜνομο ειδýλλιο με τη κοπÝλα που θα γινüτανε τελικÜ η 2η σýζυγüς του. Κι Ýτσι, μüλις βγÞκε το διαζýγιο, ο ΧÝμινγουεú παντρεýτηκε τη νÝα εκλεκτÞ της καρδιÜς του, την Pauline Pfeiffer, ανταποκρßτρια μüδας για τα περιοδικÜ Vanity Fair και Vogue, δουλεýοντας ταυτüχρονα πυρετωδþς το επüμενο βιβλßο του, το ¢ντρες Χωρßς Γυναßκες. Δεν θα Ýπαιρνε πολý στη Pauline να μεßνει Ýγκυος, αναγκÜζοντας Ýτσι το ζευγÜρι να επιστρÝψει στην ΑμερικÞ. Στις 28 Ιουνßου απÝκτησε 2ο γιο τον ΠÜτρικ ενþ το ΔεκÝμβρη του 1928 σημειþθηκε η αυτοκτονßα του πατÝρα του, που αντιμετþπιζε οικονομικÜ προβλÞματα, καθþς και προβλÞματα υγεßας. Η οικογÝνεια εßχεν Þδη εγκατασταθεß στο Key West της Φλüριντα, τüπο που αποτÝλεσε μßα σταθερÞ βÜση για τον ΧεμινγουÝη τα επüμενα χρüνια, με τον συγγραφÝα να ολοκληρþνει στις 27 ΣεπτÝμβρη 1929, το μυθιστüρημα του Α’ Παγκ. Πολ., τον Αποχαιρετισμü Στα ¼πλα, κÜτι που θα του εξασφÜλιζε μια διαρκÞ θÝση στο λογοτεχνικü στερÝωμα κι εκτüς απü τη λογοτεχνικÞν αναγνþριση, του απÝφερε κι εμπορικÞ τοιαýτη. ¼ταν δεν Ýγραφε, περνοýσε πια το χρüνο του κυνηγþντας τη περιπÝτεια, κÜτι που κρÜτησε για το μεγαλýτερο μÝρος του 1930: σαφÜρι στην ΑφρικÞ, ταυρομαχßες στην Ισπανßα, ψÜρεμα στη Φλüριντα.
Το 1932 εκδüθηκε ο ΘÜνατος Στο ΑπομεσÞμερο (Death in the Afternoon), Ýργο που πραγματεýθηκε τη ταυρομαχßα, τüσον εγκυκλοπαιδικÜ üσο και με αναφορÝς στη μεταφυσικÞ και θρησκευτικÞ της διÜσταση. ΥπÞρξε θαυμαστÞς των ταυρομαχιþν Þδη απü το 1925, μετÜ απü ταξßδια του στην Ισπανßα. Το καλοκαßρι του 1933 ταξßδεψε στην ΑφρικÞ üπου συμμετεßχε σε σαφÜρι για διÜστημα περßπου 3 μηνþν. Οι εμπειρßες του αποτÝλεσαν υλικü για το μυθιστüρημα Οι ΠρÜσινοι Λüφοι Της ΑφρικÞς (Green Hills of Africa) που εκδüθηκε το 1935. Τον ΜÜρτη του 1937 ταξßδεψε στην Ισπανßα προκειμÝνου να καλýψει δημοσιογραφικÜ τον ισπανικü εμφýλιο, συγκεντρþνοντας ταυτοχρüνως υλικü για το επüμενο βιβλßο του, το Για Ποιον ΧτυπÜ Η ΚαμπÜνα, που θα τονε φÝρει στους προτεινüμενους για Βραβεßο Ποýλιτζερ. Τη περßοδο αυτÞ ανÝπτυξε παρÜλληλα σχÝση με τη ΜÜρθα ΓκÝλχορν, που επßσης κÜλυπτε τον πüλεμο, γεγονüς που οδÞγησε σε 2ο διαζýγιο το 1940 και σε 3ο γÜμο με τη ΓκÝλχορν, λßγες βδομÜδες αργüτερα. ¼πως Þταν επüμενο, ο γÜμος του με την Pauline Pfeiffer θα Ýληγε για να πÜρει σýντομα τη θÝση της η Gellhorn. Το ζευγÜρι αγüρασε μια φÜρμα Ýξω απü την ΑβÜνα της Κοýβας, που θα λειτουργοýσε πια ως το χειμερινü κατÜλυμα του συγγραφÝα.
ΜετÜ τον 3ο του γÜμο, εγκαταστÜθηκε στη Κοýβα, στη βßλα Φßνκα Βßχια (Finca Vigia), κοντÜ στην ΑβÜνα. Το συγκεκριμÝνο σπßτι, Þτανε το 1ο που αγüρασε ο ßδιος, Ýναντι 18.500 δολαρßων. Εßχε παλαιüτερα ταξιδÝψει στη Κοýβα, το 1928 και το νησß θα ‘ταν η βÜση του σχεδüν μÝχρι το θÜνατü του. Στην εποχÞ που ξÝσπασε ο Ισπανικüς Εμφýλιος αρθρογραφεß υπÝρ της Δημοκρατßας κι ενεργοποιεßται γýρω απ’ ομÜδες συμπαθοýντων που στÝλνουνε βοÞθεια στα δημοκρατικÜ κυβερνητικÜ στρατεýματα. Ο ßδιος αποφασßζει να πÜρει μÝρος στις πολεμικÝς ανταποκρßσεις στο μÝτωπο της Αραγονßας και γýρω απü τη πολιορκημÝνη απü τα στρατεýματα του ΦρÜνκο, Μαδρßτη. Το ξενοδοχεßο Φλüριντα στη Μαδρßτη στο οποßο Ýμενε, συγκÝντρωνε τους πιο γνωστοýς Αμερικανοýς εθελοντÝς στον πüλεμο, τους οποßους γνþριζε προσωπικÜ κι Þτανε φßλος τους, üπως ο Ρüμπερτ ΜÝρριμαν, αρχηγüς των αμερικανικþν εθελοντικþν ταξιαρχιþν κι ο Üσσος πιλüτος Φρανκ ΓκλÜσκοου Τßνκερ, υποσμηναγüς της ΔημοκρατικÞς Αεροπορßας. Στις ανταποκρßσεις του απü την Ισπανßα υπÜρχουνε προσωπικοß διÜλογοι με αυτοýς, ακüμα και ποιÞματα αφιερωμÝνα στους νεκροýς του φßλους.
Οι εμπειρßες του αυτÝς Þτανε πηγÞ Ýμπνευσης στο μυθιστüρημα Για Ποιον ΧτυπÜ Η ΚαμπÜνα, που ολοκλÞρωσε στη Κοýβα τον Ιοýλιο του 1940. Το βιβλßο αναγνωρßζεται σÞμερα ως Ýνα απü τα σημαντικüτερα Ýργα του κι üταν εκδüθηκε εßχε μεγÜλη εμπορικÞ επιτυχßα, λαμβÜνοντας και πολý θετικÝς κριτικÝς. Πρüσωπα Ýμπνευσης για τους πρωταγωνιστÝς του Ýργου αυτοý Þτανε και με τα ßδια ακριβþς ονüματα, το ζευγÜρι Ρüμπερτ και ΜÜριον ΜÝρριμαν. Ο Ρüμπερτ του Ýργου üπως κι οι αληθινοß ΜÝρριμαν, θα πÝσουν μαχüμενοι στην Ισπανßα για το καθÞκον, üπως αυτοß εßχαν ορßσει στον εαυτü τους.
¼ταν οι ΗΠΑ ενεπλÜκησαν στον Β' Παγκ.Πολ. το 1941, ο συγγραφÝας κατÝφυγε Üλλη μια φορÜ στο επÜγγελμα του πολεμικοý ανταποκριτÞ, παßρνοντας μÝρος σε μπüλικα απü τα μνημειþδη στιγμιüτυπα του πολÝμου, üπως στην Απüβαση στη Νορμανδßα. Και βÝβαια, συνεπÞς με το μοτßβο της ζωÞς του, εκεß θα γνωρßσει Üλλη μια πολεμικÞ ανταποκρßτρια, τη Mary Welsh, την οποßα και θα παντρευτεß αργüτερα, μετÜ το διαζýγιü του απü τη Martha Gellhorn. ΟργÜνωσε επιχεßρηση ανακÜλυψης γερμανικþν υποβρυχßων στις ακτÝς της Κοýβας και των ΗΠΑ. ΣυγκÝντρωσε αρκετοýς φßλους και γνωστοýς του, ενþ παρÜλληλα εξüπλισε κατÜλληλα το αλιευτικü του σκÜφος (γνωστü κι ως Pilar). Ονüμασε την οργÜνωση αυτÞ Crook Factory, ωστüσο δεν εßχε κανÝνα αποτÝλεσμα. Σýμφωνα με τη σýζυγü του ΜÜρθα, το εγχεßρημÜ του αποτελοýσε δικαιολογßα þστε να αποφýγει μßα πραγματικÞ δημοσιογραφικÞ αποστολÞ αλλÜ και για να διασκεδÜσει με τους φßλους του. Την Üνοιξη του ‘44, αποφÜσισε τελικÜ να ταξιδÝψει στην Ευρþπη για τη δημοσιογραφικÞ κÜλυψη του πολÝμου, με 1ο σταθμü το Λονδßνο. Στο διÜστημα αυτü, επÞλθε ρÞξη στη σχÝση με τη σýζυγü του ενþ παρÜλληλα γνþρισε τη δημοσιογρÜφο του περιοδικοý Time, Μαßρη ΓουÝλς, και τελικÜ παντρεýτηκαν (για 4η φορÜ) το 1946. Ο ΧεμινγουÝη επÝστρεψε στην ΑμερικÞ ΜÜρτη του ßδιου Ýτους, μετÜ τη λÞξη του πολÝμου.
Το 1950 εκδüθηκε το 1ο μυθιστüρημα μετÜ το Για ποιον χτυπÜ η καμπÜνα, με τον τßτλο Across the River and Into the Trees, που πραγματεýεται ρομαντικÞ ιστορßα που εκτυλßσσεται στη μεταπολεμικÞ Βενετßα. Το μυθιστüρημα Ýλαβε κακÝς κριτικÝς ενταγμÝνες σε μßα γενικüτερη αμφισβÞτηση της ικανüτητÜς του να συνεχßσει να δημιουργεß σημαντικÜ Ýργα. Η θεþρηση αυτÞ ανατρÜπηκε 2 χρüνια αργüτερα, με την ολοκλÞρωση της νουβÝλας Ο ΓÝρος Κι Η ΘÜλασσα, το 1951 και την ÝκδοσÞ της ΣεπτÝμβρη του 1952. Δημοσιεýτηκε αρχικÜ στο περιοδικü Life και προκÜλεσε πολý θετικÜ σχüλια, οδηγþντας τελικÜ στη βρÜβευσÞ του με το Βραβεßο Ποýλιτζερ (1951) και το Νüμπελ Λογοτεχνßας (1954). ΑμÝσως μετÜ τη θερμÞ υποδοχÞ της νουβÝλας, ταξßδεψε αρχικÜ στην Ισπανßα κι αργüτερα στην ΑφρικÞ. Επß αφρικανικοý εδÜφους, συμμετεßχε σε 2 αεροπορικÜ ατυχÞματα που τοý προκαλÝσανε σοβαροýς τραυματισμοýς. Ενδεικτικü της σοβαρüτητÜς τους εßναι το γεγονüς πως αφοý επÝστρεψε στη Κοýβα, του στÜθηκε αδýνατο να παραστεß στην απονομÞ του Νüμπελ Λογοτεχνßας, που Ýγινε στις 28 Οκτþβρη 1954. Αντ' αυτοý, απÝστειλε γρÜμμα, που διÜβασε ο Αμερικανüς πρεσβευτÞς στη Σουηδßα, Τζον ΚÜμποτ, ανακοινþνοντας την αποδοχÞ του βραβεßου εκ μÝρους του συγγραφÝα.
Τα επüμενα χρüνια αντιμετþπισε αρκετÜ προβλÞματα υγεßας που στÜθηκαν εμπüδιο στη συνÝχιση του Ýργου του. Η κατÜστασÞ του επιδεινþθηκε επιπλÝον απü την υπερβολικÞ χρÞση αλκοüλ καθþς κι απü τη κατÜθλιψη που εμφÜνιζε. ΠαρÜ τις αντιξοüτητες, κατÜφερε να ολοκληρþσει το αυτοβιογραφικü μυθιστüρημα Μßα ΚινητÞ ΓιορτÞ (A Moveable Feast), Ýργο που τελικÜ εκδüθηκε μετÜ το θÜνατü του. ΑναγκÜστηκε να εγκαταλεßψει τη Κοýβα τον Ιοýλιο του 1960 κι εγκαταστÜθηκε στο ΚÝτσαμ (Ketchum) του ΑúντÜχο. Τον ßδιο χρüνο νοσηλεýθηκε στη κλινικÞ Mayo λüγω της υψηλÞς του πßεσης αλλÜ κυρßως της κατÜθλιψης και της παρÜνοιÜς του. Εκεß υποβλÞθηκε σε θεραπεßες με ηλεκτροσüκ (ECT). Σýμφωνα με το βιογρÜφο του Jeffrey Meyers, δÝχθηκε 11 Ýως 15 θεραπεßες τÝτοιου εßδους, που üμως, üχι μüνο δεν τονε βοÞθησαν αλλ’ αντιθÝτως εßχαν αρνητικÜ αποτελÝσματα, προκαλþντας του απþλεια μνÞμης κι επιταχýνοντας πιθανÜ και τη μελλοντικÞ του αυτοκτονßα. 1η φορÜ αποπειρÜθηκε την Üνοιξη του 1961 και τελικÜ στις 2 Ιουλßου αυτοπυροβολÞθηκε στο κεφÜλι με κυνηγετικü üπλο, λßγες μÝρες πριν τα 62α γενÝθλιÜ του. Ο τÜφος του βρßσκεται σÞμερα στο καθολικü νεκροταφεßο του ΚÝτσαμ.
Ο ΧεμινγουÝη Þταν υποστηρικτÞς της δημοκρατßας κι ιδεολογικÜ ανÞκε στην αριστερÜ, αφοý εßχε σοσιαλιστικÝς ιδÝες και Ýδειχνε μεγÜλη συμπÜθεια στους αναρχικοýς. ΜÜλιστα, πρüσφατα ανακαλýφθηκε üτι η CIA τον εßχε καταγρÜψει σ’ Ýνα απü τα βιβλßα της ως κομμουνιστÞ πρÜκτορα της KGB, κÜτι που δεν εßχε σχÝση με τη πραγματικüτητα. ΠÜντως ο ßδιος, αν κι Þταν αριστερüς, εßχε και κÜποιες απüψεις σε ορισμÝνα ζητÞματα που δεν συμβÜδιζαν απüλυτα με τις θÝσεις της αμερικανικÞς αριστερÜς. Οι θρησκευτικÝς του πεποιθÞσεις εßναι πιο περßπλοκες και σýνθετες. ΚατÜ την επικρατÝστερη Üποψη Þτανε Χριστιανüς καθολικüς στην αρχÞ της ζωÞς του, αλλÜ μετÜ Ýγινε Üθεος.
¹ταν εξαιρετικüς μαθητÞς στα φιλολογικÜ μαθÞματα κι Ýνας καλογυμνασμÝνος αθλητÞς επιδüσεων στα ομαδικÜ αθλÞματα αλλÜ και στο μποξ. ΦÜνηκε σε κεßνο το νÝο δεßγμα της τÝλειας αμερικανικÞς γενιÜς που Üρχισε να μεταλλÜσει τους αγρüτες της αποικßας, σε ψηλÜ και γεροδεμÝνα πλÜσματα της αυτοκρατορßας με καλοζωßα. ΦυσικÜ Ýγραφε σε λογοτεχνικÜ περιοδικÜ του σχολεßου του. Τελειþνοντας τη φοßτησÞ του, üλοι περßμεναν πως θα πÞγαινε ΚολÝγιο, αλλÜ αυτüς επιλεγεß την περιπετειþδη, üλο ξενýχτι και Ýνταση και φυσικÜ λÝξεις, ζωÞ της δημοσιογραφßας, κυνÞγι στην εßδηση, το ρεπορτÜζ, το αποκλειστικü, ενþ μαθαßνει να πßνει σκληρÜ ποτÜ στα μπαρ, απ' τους μεγαλýτερους δημοσιογρÜφους και να περιμÝνει τη 1η Ýκδοση μισομεθυσμÝνος. ΠολλÝς 10ετßες αργüτερα Ýγραψε πως εκεß, Ýμαθε τους καλýτερους λογοτεχνικοýς κανüνες, ακολουθþντας πιστÜ τα μυστικÜ της δημοσιογραφικÞς λιτüτητας. ΜικρÝς προτÜσεις, σýντομοι παρÜγραφοι, ενεργητικÜ ρÞματα, ειλικρßνεια, üχι προσπÜθεια εντυπωσιασμοý, πρüλογος, κυρßως θÝμα, επßλογος και: α! μη τους κÜνεις να βαρεθοýνε στην αρχÞ! Τους Ýχασες για πÜντα…
Εßναι η Agnes von Kurowsky. Η γυναßκα που θα γßνει το πρüτυπο του για το μεταγενÝστερο θρυλικü Αποχαιρετισμü Στα ¼πλα. Η γυναßκα που θα ερωτευτεß με πÜθος. Η γυναßκα που θα τον απορρßψει και θα τον βυθßσει στη κατÜθλιψη. ΕπιστροφÞ στην ΑμερικÞ και στη δημοσιογραφßα και περιπλÜνηση ξανÜ και πολλÝς γυναßκες που προλαβαßνει να εγκαταλεßψει πια αυτüς 1ος. 4 γÜμοι. ΑλλαγÞ τüπων.
Γßνεται μÝλος εκεßνης της λεγομÝνης χαμÝνης γενιÜς των Αμερικανþν λογοτεχνþν στο Παρßσι. Σκοτ ΦιτζÝραλντ, ¸ζρα ΠÜουντ, Τζαßημς Τζüυς & Γερτροýδη ΣτÜιν. Ελληνοτουρκικüς πüλεμος. Το λογοτεχνικü του Ýργο ξεκινÜ. ΕπιστρÝφει στην ΑμερικÞ προκειμÝνου να γεννηθεß ο γιος του στη Πατρßδα, αλλÜ λßγους μÞνες αργüτερα επιστρÝφει στο Παρßσι. Δεν το χωρÜ ο τüπος! ΑπλÜ του πÝφτει μεγαλýτερος! Αναγνþριση. Επιτυχßα. Δüξα. Πßσω στην ΑμερικÞ, αλλÜ χωρßς να 'ναι κιüλας. Key West της Φλüριντα. Εßναι ΑμερικÞ αλλÜ στα üρια της, πÜντα εκτüς, πÜντα κοντÜ στη φυγÞ. Το 1928 αποκτÜ Üλλον Ýνα γιο τον ΠÜτρικ, ενþ τον ßδιο χρüνο η μοßρα που τον Ýχει προικßσει να εßναι σπουδαßος, του χαρÜζει μια οδυνηρÞ συνÝχεια και προικονομεß τη τραγικüτητα του τÝλους. Ο πατÝρας του ¸ρνεστ, εκεßνος ο αθλητικüς γιατρüς, με τη βεβαιüτητα της αιωνιüτητας για τα παιδιÜ του, αυτοκτονεß. Εßναι συντριμμÝνος απü οικονομικÜ προβλÞματα. Εßναι συντριμμÝνος απü μεγÜλους πüνους αποτÝλεσμα επιβαρυμÝνης υγεßας.
Αγωνßστηκε üπως üλοι, με τη ζωÞ και Ýχασε! ΔιαλÝγει να φýγει βßαια, αφÞνοντας πÝνθος, θλßψη, ενοχÝς κι Ýνα πρüτυπο διαφυγÞς στα παιδιÜ του, που θα τα στοιχειþσει για πÜντα. ΑφρικÞ. Δημοσιογραφßα και λογοτεχνικÜ αριστουργÞματα. Ο Ισπανικüς Εμφýλιος. Και γÜμοι, γεννÞσεις, χωρισμοß. Ο ¸ρνεστ επιλεγεß να ζÞσει στη Κοýβα. Βßλα Φßνκα Βßχια, Ýξω απü την ΑβÜνα. Εκεß σιωπÜνουν οι φωνÝς των νεκρþν του φßλων απü τον Ισπανικü Εμφýλιο. Εκεß κατασταλÜζει η βαρβαρüτητα των σακατεμÝνων κορμιþν του Α' Παγκ. Πολ. Εκεß παýει να Ýρχεται στους εφιÜλτες του ο πατÝρας του, νεκρüς αλλÜ κινοýμενος, αßματα στα χεριÜ, ζητþντας του κÜτι, τι; Τον Ιοýλιο του 1940 ολοκληρþνει στη Κοýβα το Για ποιον ΧτυπÜ η καμπÜνα, Ýχοντας για Þρωες του 2 υπαρκτοýς φßλους του, που τÝλειωσαν üπως στο βιβλßο. Παγκüσμια επιτυχßα. Θρßαμβος λογοτεχνικüς. Ε, και; Πνßγεται στο αλκοüλ. Βυθßζεται σε θÜλασσες μεθυσμÝνων σκιþν. ΠαρÝες μüνο για να πßνει. ΜÝρη μüνο για να πßνει. ΑφορμÝς για να πßνει. Η χαρÜ, η θλßψη, το γρÜψιμο, η γιορτÞ, το πÝνθος. ¼λα. Γεμßζουνε το ποτÞρι του. Και το ξεχειλßζει Üλλος Ýνας πüλεμος. Ο 2ος.
¢νοιξη του 1944, ο ΧÝμινγουεú αποφÜσισε τελικÜ να ταξιδÝψει στην Ευρþπη για τη δημοσιογραφικÞ κÜλυψη του πολÝμου, με 1ο σταθμü το Λονδßνο. Για Üλλη μια φορÜ χωρßζει και για Üλλη μια, το 1946, παντρεýεται κι επιστρÝφει στην ΑμερικÞ. ¼λα πια, δεßχνουν να μην Ýχουνε σημασßα. Οýτε το üτι η αμερικανικÞ κριτικÞ τον αμφισβητεß, τον αποδομεß, τονε γελοιοποιεß. Τα θηρßα μÝσα του γιγαντþνονται. Πιστεýει πως η CIA θÝλει να τονε σκοτþσει και τονε παρακολουθεß. Παντοý σκιÝς και κßνδυνος. ΠαρÜνοια! Κι üμως. 10ετßες μετÜ το θÜνατü του, κρυμμÝνα αρχεßα της CIA αποδεικνýουν πως πρÜγματι κÜποιος Þταν πÜντα πßσω του, κρυμμÝνος στα σκοτÜδια, να ψÜχνει τη ζωÞ, το Ýργο του, κÜθε του δημοσßευση, να αναζητÜ στα κρυμμÝνα μηνýματα τον κομμουνιστÞ, τον αντικαθεστωτικü, τον κατÜσκοπο.
1951. Ο ΓÝρος και η ΘÜλασσα. Δημοσιεýτηκε αρχικÜ στο περιοδικü Life. ¼σοι τον αμφισβÞτησαν, φωνÜζουν πιο δυνατÜ τις ιαχÝς της αποθÝωσÞς του, μπας και ξεχαστοýν üσα εßπαν και Ýγραψαν. ¸να μικρü διαμÜντι λüγου! Βραβεßο Ποýλιτζερ και το Νüμπελ λογοτεχνßας το 1954. ¢λλο Ýνα ταξßδι στην Ισπανßα και αργüτερα στην ΑφρικÞ. Εκεß παθαßνει δυο αεροπορικÜ ατυχÞματα, σε μια διαδρομÞ κανονικÜ μιας μÝρας που δεν του επιτρÝπουν τελικÜ να βρεθεß στην απονομÞ του Νüμπελ. Τα ταξßδια τελειþνουν! Δεν Ýχει πια Üγνωστα τοπßα προς εξερεýνηση, οýτε πολÝμους να ζÞσει, παρ' εκτüς απü αυτοýς μÝσα του. ΚατÜθλιψη βαριÜς μορφÞς. ΠαρανοúκÝς εμμονÝς. H CIA πßσω απü τις κουρτßνες, μÝσα στο μπÜνιο του, στην Üκρη του διαδρüμου. ΑναγκÜζεται να εγκαταλεßψει την Κοýβα που λÜτρεψε. "Ketchum". Το δικü του ¢ινταχο. Λßγο πριν τον επßλογο, κανεßς λογοτÝχνης δε θα 'βαζε τον ηρþα του να περÜσει τüσα. Θα τον αγαποýσε. Θα τον δικαßωνε. Θα τον αξßωνε, να πεθÜνει σε Ýνα πεδßο μÜχης Þ σε Ýνα κυνÞγι στην ΑφρικÞ, σε μια αναμÝτρηση με το μεγαλýτερο θÞραμα που υπÞρξε ποτÝ. Ο Θεüς πÜλι, δεν δεßχνει να συμμερßζεται την συγγραφικÞ ηθικÞ. ΚλινικÞ Mayo. 15 θεραπεßες με ηλεκτροσüκ. Του κÜνουν κακü. ΧÜνει τη μνÞμη του. ΞεχνÜει ποιος Þταν και ποιους αγÜπησε. ¸να συναßσθημα επικρατεß στην ýπαρξη του. Τρüμος!
"Μη ρωτÜς για ποιον χτυπÜ η καμπÜνα. ΧτυπÜει για σÝνα"!
Στις 2 Ιουλßου, λßγες ημÝρες πριν τα 62α γενÝθλιÜ του, η σφαßρα βρßσκει Üλλη μια φορÜ στüχο. ΘÞραμα για τον παθιασμÝνο κυνηγü εßναι ο ßδιος του ο εαυτüς. Εκεßνος ο εαυτüς που και ο ßδιος, ακüμα, δýσκολα φαßνεται να αντÝχει τη μεγαλοσýνη του. Ο τÜφος του βρßσκεται σÞμερα στο καθολικü νεκροταφεßο του Ketchum. ΦαντÜσματα εκεß γýρω, οι μεθυσμÝνοι νεκροß απü χρüνια φßλοι του, η ΧαμÝνη ΓενιÜ του Παρισιοý, εκεß στη θρυλικÞ ΜονμÜρτη, με τα ποτÜ τους, που 'ζησε για να τους δει να φεýγουν πριν απü τον ßδιο, αιþνια πüτες και οι αυτüχειρες συγγενεßς του, Ýνας Ýνας: η αδελφÞ του Οýρσουλα, ο αδελφüς του ΛÝστερ, η πανÝμορφη εγγονÞ του Μαργκü. Για ποιον αλÞθεια, χτυπÜει η καμπÜνα, στο τÝλος;
+*+*+*+*+*
Ο Ερνεστ ΧÝμινγουεú Þταν αδιαμφισβÞτητα Ýνας απü τους σημαντικüτερους Αμερικανοýς συγγραφεßς του 20οý αι., με ζωÞ τüσο περιπετειþδη και πολυτÜραχη üσο τα βιβλßα του. Ωστüσο, μßα νÝα βιογραφßα του ρßχνει φως στις Üγνωστες πτυχÝς της ζωÞς του. Στο βιβλßο με τßτλο Hemingway In Love ο Ααρον Εντουαρντ Χüτσνερ μιλÜει για τη πολýπλοκη προσωπικÞ ζωÞ του διÜσημου συγγραφÝα και το ερωτικü τρßγωνο που τον στοßχειωνε μÝχρι τις τελευταßες ημÝρες της ζωÞς του. Οπως αποκαλýπτει ο Χüτσνερ, που εßχε την ευκαιρßα να τονε γνωρßσει απü κοντÜ, εßναι ο τελευταßος Üνθρωπος εν ζωÞ που μπορεß να πει τι πραγματικÜ εßχε συμβεß:
«Για μεγÜλο χρονικü διÜστημα, ακüμη και ο Ερνεστ απÝφευγε να μιλÜ γι 'αυτü. Ομως το 1954, Ýνα σχεδüν θανατηφüρο δυστýχημα στην ΑφρικÞ τον Ýκανε να επανεκτιμÞσει τη ζωÞ του. ΞαφνικÜ τßποτα δεν φαινüταν πιο σημαντικü απü το να επανεξετÜσει αυτÜ τα χρüνια, üταν Üφησε την μüνη αληθινÞ αγÜπη του να φýγει. Ετσι Üρχισε να μου λÝει – σε κασÝτες, σε γρÜμματα και συχνÜ σε μεγÜλες συνομιλßες - για την οδυνηρÞ εμπειρßα του να εßναι ερωτευμÝνος με δýο γυναßκες ταυτüχρονα και πþς η Πολßν κατÝστρεψε τον πρþτο και πιο ευτυχισμÝνο γÜμο του».
Εκεßνη τη περßοδο ζοýσε με τη ΧÜντλεú και το νεογÝννητο γιο τους Τζακ, πÜνω απü Ýνα πριονιστÞριο στο Παρßσι. Καθþς πÜλευε να αποκτÞσει φÞμη ως συγγραφÝας, ζοýσαν φτωχÜ, αλλÜ ειδυλλιακÜ ευτυχισμÝνοι. «ΛÜτρευα την εμφÜνισÞ της και την αßσθηση της στο κρεβÜτι» Ýλεγε γι' αυτÞ, με την οποßα μοιρÜζονταν τον ενθουσιασμü του για την πεζοπορßα, το σκι και το ψÜρεμα. Την ßδια περßοδο τα διηγÞματα του ¸ρνεστ εßχαν αρχßσει να προσελκýουνε τη προσοχÞ της αφρüκρεμας στο Παρßσι, συμπεριλαμβανομÝνου του μυθιστοριογρÜφου ΦρÜνσις Σκοτ ΦιτζÝραλντ. ¹τανε 1925 κι ο Σκοτ εßχε πρüσφατα δημοσιεýσει το αριστοýργημÜ του, Ο ΜεγÜλος ΓκÜτσμπι. Οι δýο συγγραφεßς συναντιüντουσαν συχνÜ για ποτü στο Ritz. Πριν απü καιρü, ο ΦιτζÝραλντ τον σýστησε στον πλοýσιο και παρηκμασμÝνο κýκλο των φßλων του, στον οποßο περιλαμβÜνονταν και δýο αδελφÝς, η Πολßν και η Τζßνι ΠφÜιφερ. Αφοý δεßπνησαν με το ΧÝμινγουεú μüνο μßα φορÜ, οι ΠφÜιφερς Üρχισαν να αποκτοýν ανησυχητικü ενδιαφÝρον για τη ζωÞ και την οικογÝνεια του, αγορÜζοντας ακριβÜ δþρα για το γιο του και καλþντας τη γυναßκα του για επιδεßξεις μüδας και τσÜι στο ξενοδοχεßο Crillon. ΠεριστασιακÜ, οι δυο αδελφÝς τονε τραβοýσανε σε εξüδους, ωστüσο ο ßδιος Þταν αμεßλικτος: «Δεν με ενδιÝφεραν. Η ζωÞ με την ΧÜντλεú Þταν υπÝροχη» θυμüταν ο ßδιος. ΜετÜ απü Ýνα χρüνο επßμονης πολιορκßας, η Τζßνι παραιτÞθηκε και σταμÜτησε τις εφüδους, üχι üμως κι η Πολßν. Οντας πλοýσια, καλοýσε την οικογÝνεια σε ακριβÜ εστιατüρια, γνωρßζοντας üτι η ΧÜντλεú δε θα μποροýσε να αφÞσει το παιδß της μüνο κι Ýτσι Ýξυπνα κατÜφερνε να βγαßνει μüνο με τον ΧÝμινγουεú, ο οποßος ωστüσο κρατοýσε ακüμα σταθερÝς αντιστÜσεις.
Η σχÝση τους ξεκßνησε üταν η Πολßν τον κÜλεσε μια μÝρα στο διαμÝρισμÜ της. Πολý σýντομα, üπως παραδÝχθηκε ο ßδιος, το σεξ μαζß της εßχε γßνει Ýνα εßδος ναρκωτικοý. «Αν και μισþ να το παραδεχτþ, Þμουν τüσο κολλημÝνος μαζß της, üσο και με τη ΧÜντλεú» εξηγοýσε ο ßδιος. Εκεßνο το καλοκαßρι, ο Ερνεστ κι η ΧÜντλεú κλÞθηκαν να μεßνουνε σε μßα απü τις δýο γειτονικÝς βßλες στη Νüτια Γαλλßα. Λßγο μετÜ την ÜφιξÞ τους, ωστüσο, ο μικρüς ΤζÜκ Ýπαθε κοκκýτη κι η οικογÝνεια μπÞκε σε καραντßνα. Η Πολßν αμÝσως προσφÝρθηκε να βοηθÞσει, λÝγοντας üτι εßχε ανοσßα στην ασθÝνεια. Ο Ερνεστ συμφþνησε σε αυτü, αν κι Þξερε üτι θα το μετανιþσει. Οπως Þταν αναμενüμενο, η Πολßν Ýμεινε κι αφοý το αγüρι Þταν πλÝον εκτüς κινδýνου.
ΦιτζÝραλντ & ΧεμινγουÝη
Μια μÝρα, ο ΧÝμινγουεú προσπÜθησε να εκμυστηρευθεß στο ΦιτζÝραλντ το πρüβλημÜ του. Ο μυθιστοριογρÜφος üμως φαινüταν να γνωρßζει Þδη το μυστικü του. «Εχω μÜτια. Ο τρüπος που σε κοιτÜ. Σε τριγυρßζει. Και τþρα εμφανßζεται εδþ. Εχεις μπλÝξει με επικßνδυνη γυναßκα. Οταν Ýφτασα πρþτη φορÜ στο Παρßσι, Üκουγα γι' αυτÞν üτι ψÜχνει απεγνωσμÝνα Ýναν Üντρα. Σε θÝλει για τον εαυτü της και θα κÜνει τα πÜντα για να σας Ýχει». Ο ΧÝμινγουεú παραδÝχθηκε üτι αγαποýσε και τις δýο γυναßκες κι ο ΦιτζÝραλντ τον προειδοποßησε üτι θα καταστρÝψει το γÜμο του και πρÝπει να απαλλαγεß απü αυτÞν: «Ενας Üνδρας που αγαπÜει δýο γυναßκες στο τÝλος καταλÞγει να τις χÜσει και τις δýο» του εßπε χαρακτηριστικÜ. Τα λüγια του συγγραφÝα αποδεßχθηκαν προφητικÜ, αφοý η Πολßν εßχε αρχßσει να εισβÜλλει στη ζωÞ του σε ανησυχητικü βαθμü. Εκεßνο το χειμþνα η οικογÝνεια του ΧÝμινγουεú κανüνισε να πÜει για σκι στην Αυστρßα. Η Πολßν τους ακολοýθησε κι Ýκλεισε δωμÜτιο στο ßδιο σαλÝ, ενþ ζÞτησε απü τον ΧÝμινγουεú να της κÜνει μαθÞματα σκι.
ΒλÝποντας ωστüσο την συμπεριφορÜ της Πολßν να αλλÜζει και να γßνεται επιθετικÞ κι ειρωνικÞ απÝναντι της, η ΧÜντλεú Üρχισε να καταλαβαßνει. Απαßτησε κλαßγοντας απü τον σýζυγο να της πει την αλÞθεια και του πρüτεινε να του δþσει χρüνο να ξεκαθαρßσει τη κατÜσταση. Οπως εκμυστηρεýθηκε ο ßδιος αργüτερα, Þθελε να τις κρατÞσει και τις δυο üσο περισσüτερο γινüταν. Η σχÝση του με την Πολßν συνεχßστηκε Ýτσι κι η ΧÜντλεú του ανακοßνωσε üτι μüλις επιστρÝψουν, θα ζητÞσει διαζýγιο και θα μεßνει σε Üλλο σπßτι με το παιδß. «Ητανε σαν να μου διÜβασε τη θανατικÞ μου καταδßκη» παραδÝχθηκε ο συγγραφÝας στον Χüτσνερ. Το επüμενο διÜστημα, Ýπεσε στο αλκοüλ, προσπÜθησε να προσευχηθεß αν και δεν Þταν θρÞσκος, ενþ αρκετÝς φορÝς σκÝφτηκε να αυτοκτονÞσει. ΜουδιασμÝνος απü την ιστορßα, ο ΧÝμινγουεú Ýκανε πλÝον üτι Þθελε η Πολßν, η οποßα αποφÜσισε κι οργÜνωσε τον γÜμο τους μüνη της. Απερßσκεπτα, συμφþνησε να επιστρÝψει στις ΗΠΑ για να ζÞσει μαζß της στο Πßγκοτ, μßα περßοδο της ζωÞς του που θυμÜται ως ιδιαßτερα ζοφερÞ. Η κατÞφεια του, εντÜθηκε üταν ο ΦιτζÝραλντ του Ýγραψε με την εßδηση üτι η ΧÜντλεú εßχε ξαναπαντρευτεß. ¼πως αποκÜλυψε στον Χüτσνερ:
«Ονειρευüμουν üτι θα με περßμενε για πÜντα και κÜποτε θα Ýβρισκα τη δýναμη να αφÞσω τη Πολßν και να επιστρÝψω στην αγαπημÝνη μου οικογÝνεια».
Απü τüτε που βγÞκε το διαζýγιο, της Ýγραφε συχνÜ για να της πει πüσο πολý την αγαποýσε. ΑλλÜ τελικÜ η ΧÜντλεú του Ýγραψε üτι οι επιστολÝς του ενοχλοýσαν το νÝο σýζυγü της κι Ýτσι η αλληλογραφßα σταμÜτησε. Η Πολßν με τον ΧÝμινγουεú κÜνανε δýο γιους, τον ΠÜτρικ και τον ΓκρÝγκορι. Βιαστικüς ωστüσο να ξεφýγει απü την ζοφερÞ νÝα του οικογÝνεια και τα υστερικÜ μωρÜ, ο ΧÝμινγουεú Ýφυγε για την Κοýβα κι εκεß Ýκανε σχÝση με μßα 22χρονη ΝεοûορκÝζα. ΜÜλιστα με κακßα εßπε στην Πολßν τα πÜντα για αυτÞν και της Ýδειξε και μßα φωτογραφßα της. ΑλλÜ η Πολßν δεν Þταν Ýτοιμη να παραιτηθεß. Για να ανταγωνιστεß την αντßπαλο της, εßπε στο σýζυγü της üτι εßχε δει Ýναν πλαστικü χειρουργü για να διορθþσει τη μεγÜλη μýτη, τα χεßλη και τα πεταχτÜ αυτιÜ της. «Τüτε Þξερα üτι Þθελα διαζýγιο. Η σχÝση μας Þταν βαρετÞ. Δεν κολλÜγαμε, δεν εßχαμε τßποτα να συζητÞσουμε. ΠροσπÜθησε να χρησιμοποιÞσει τα πλοýτη της για να με κρατÞσει αλλÜ δεν τα κατÜφερε». ΤελικÜ, ακüμη κι η πεισματÜρα Πολßν αναγκÜστηκε να παραδεχθεß üτι ο γÜμος τους εßχε τελειþσει.
Λßγο καιρü αργüτερα, στο Παρßσι, εντελþς τυχαßα, ο ΧÝμινγουεú συνÜντησε ξανÜ την αγαπημÝνη του ΧÜντλεú. Εβγαινε απü Ýνα ταξß üταν την εντüπισε, «τüσο üμορφη üσο τη θυμüμουν». Ετρεξε και την αγκÜλιασε. Λßγα λεπτÜ αργüτερα, Ýπινε σαμπÜνια μαζß του σε Ýνα εστιατüριο. «Θα σ 'αγαπþ πÜντα», της εßπε. ΣÞκωσε το ποτÞρι της, τσοýγκρισε το δικü του και του εßπε üτι Ýπρεπε να φýγει. ¼πως περßμεναν στη γωνßα για τα φανÜρια να αλλÜξουν, της εßπε: «ΘÝλω να ξÝρεις ΧÜντλεú, θα εßσαι το αληθινü κομμÜτι κÜθε γυναßκας για την οποßα θα γρÜφω. Θα περÜσω το υπüλοιπο της ζωÞς μου ψÜχνοντας εσÝνα». ¼ταν το φανÜρι Ýγινε πρÜσινο, η ΧÜντλεú τον φßλησε για αντßο και διÝσχισε τον δρüμο. Δεν την εßδε ποτÝ ξανÜ.
Οσο για τον ΧÝμινγουεú, η τελευταßα φορÜ που τον εßδε ο Χüτσνερ Þταν το 1961, üταν Þταν σε ψυχιατρικÞ παρακολοýθηση για κατÜθλιψη και παρÜνοια κι ακüμα σκεφτüτανε τη χαμÝνη του αγÜπη. Δýο εβδομÜδες πριν αυτοκτονÞσει εßχανε την τελευταßα τους επικοινωνßα με τον Χüτσνερ: «Πες μου αυτü. Πþς Ýνας νεαρüς Üνδρας ξÝρει πüτε ερωτεýεται για πρþτη φορÜ - πως μπορεß να ξÝρει üτι θα εßναι η μüνη αληθινÞ αγÜπη της ζωÞς του; Πþς μπορεß να ενδεχομÝνως να ξÝρει;» τον ρþτησε. Κοßταξε τον Χüτσνερ επßμονα, σαν να Ýψαχνε για μια απÜντηση και τüτε του εßπε üτι επρüκειτο να κοιμηθεß. «Με λßγη τýχη ßσως ονειρευτþ το Παρßσι».
Ιοýνιος 1961, Νοσοκομεßο Σεντ ΜÝρι στο Ρüτσεστερ της Μινεσσüτα. Ο Ερνεστ νοσηλεýεται στη ψυχιατρικÞ πτÝρυγα. ΥποβÜλλεται σε ηλεκτροσüκ. Οι γιατροß προσπαθοýν να αντιμετωπßσουν τη χρüνια κατÜθλιψÞ του και τη μανßα καταδßωξης που τον Ýχει καταλÜβει. Εχει Þδη κÜνει δýο απüπειρες αυτοκτονßας και τον βασανßζουν οι ßδιες εμμονÝς. Πιστεýει üτι το δωμÜτιü του παρακολουθεßται, üτι η νοσοκüμος που τον φροντßζει εßναι μυστικÞ πρÜκτορας, üτι üλοι γýρω του –απü τον δικηγüρο μÝχρι τον τραπεζßτη του– Ýχουν συνωμοτÞσει για να τον καταστρÝψουν.
Σ' αυτÞ τη κατÜσταση τον βρßσκει ο φßλος του, συγγραφÝας Ααρον Eντουαρντ Χüτσνερ, που τον επισκÝπτεται. Ο ΧÝμινγουεú θα του διηγηθεß με κÜθε λεπτομÝρεια την εξωσυζυγικÞ σχÝση, εξαιτßας της οποßας διαλýθηκε ο πρþτος του γÜμος με τη ΧÜντλεú Ρßτσαρντσον, εκεßνη που τον στÞριξε üταν Þταν ακüμη εντελþς Üγνωστος. Εκεßνη που Ýβλεπε τις σκισμÝνες απορριπτικÝς επιστολÝς των εκδοτικþν οßκων και του Ýλεγε να μην αποθαρρýνεται, γιατß κÜποια μÝρα θα γινüταν διÜσημος. Εκεßνη που υπÞρξε η μοναδικÞ μεγÜλη αγÜπη του...
Το κÜθε μυθιστüρημÜ του Ýμεινε χαρακτηριστικü για τον συγκινητικü τρüπο με τον οποßο ζητÜ συγγνþμη απü τη γυναßκα που αποτελοýσε το αληθινü μÝρος κÜθε γυναικεßου χαρακτÞρα που πρωταγωνιστοýσε στα βιβλßα του...
ΕρωτευμÝνος ΧÝμινγουεú, λοιπüν, αλλÜ πÜνω απ’ üλα μετανιωμÝνος. Μες στις παραισθÞσεις του, αισθανüταν ενοχÝς για τον τρüπο που φÝρθηκε στη ΧÜντλεú, κι αυτü Þταν, ßσως, το πιο αληθινü κομμÜτι των τελευταßων χρüνων της ζωÞς του. Με τη ΧÜντλεú παντρεýτηκαν το 1921. Ζοýσανε στο Παρßσι, μÜλλον φτωχικÜ, αλλÜ η αγÜπη τους τα Ýκανε üλα να φαßνονται üμορφα. ΜÝνανε στον 4ο üροφο ενüς κτιρßου χωρßς ασανσÝρ στην οδü ΚαρντινÜλ ΛεμουÜν κι Ýπειτα στην οδü Νοτρ Νταμ ντε Σαν, πÜνω απü μια αυλÞ üπου υπÞρχε Ýνα πριονιστÞριο. Ο θüρυβος τους τρÝλαινε! Οι μÝρες τους κυλοýσαν με πικνßκ γýρω απü τον ιππüδρομο του ΟτÝιγ, ψÜρεμα, πεζοπορßες. Οποτε κατÜφερναν να μαζÝψουν λßγα χρÞματα, Ýφευγαν για την Αυστρßα, εκεß üπου κι οι δýο εßχαν μÜθει σκι. ΣυνÞθως Ýμεναν στο ΜαντλÝφεν ΧÜους, Ýνα πανÝμορφο παλιü πανδοχεßο, üπου, üπως ο ΧÝμινγουεú αφηγεßται στον Χüτσνερ, Ýνα παγωμÝνο βρÜδυ εßχαν κοιμηθεß σφιχταγκαλιασμÝνοι με το παρÜθυρο ανοιχτü για να βλÝπουν τ’ Üστρα...
To 1923 γεννÞθηκε ο γιος τους, Τζακ (ο ΜπÜμπι, üπως τον φþναζαν) και λßγο μετÜ στην ειδυλλιακÞ ζωÞ τους εισÝβαλαν οι... πλοýσιοι. «Δυο Üνθρωποι που αγαπιοýνται προσελκýουν τους πλοýσιους», εßπε ο ΧÝμινγουεú στον Χüτσνερ. «Μüνο που εγþ και η ΧÜντλεú Þμασταν αφελεßς, δεν ξÝραμε πþς να προστατευτοýμε. Μας γοÞτευσαν. Κι εγþ Þμουν τüσο ανüητος üσο Ýνα κυνηγüσκυλο που εßναι Ýτοιμο να ακολουθÞσει οποιονδÞποτε κρατÜει τουφÝκι».
Το 1925, καλεσμÝνοι σε Ýνα δεßπνο του ζεýγους ΦιτζÝραλντ, οι ΧÝμινγουεú γνωρßζουν την Πολßν ΦÜιφερ, μια ζÜπλουτη Αμερικανßδα. Στον πατÝρα της ανÞκε σχεδüν üλο το Αρκανσο: εßχε στη κατοχÞ του απü τρÜπεζα και εκκοκκιστÞριο βαμβακιοý μÝχρι αλυσßδα φαρμακεßων! Η Πολßν Þτανε 4 χρüνια μεγαλýτερÞ του. Εßχε Ýρθει στο Παρßσι για να δουλÝψει στη Vogue κι Þταν σαν να εßχε βγει απü τις σελßδες της: μικροκαμωμÝνη, χωρßς καμπýλες, κοντοκουρεμÝνη και με κατακüκκινα χεßλη, a la mode. Ο Ερνεστ δεν της Ýδωσε ιδιαßτερη σημασßα. Ομως εκεßνη παθιÜστηκε μαζß του.
ΜπÞκε στη ζωÞ τους ως φßλη, εκφρÜζοντας –αληθινü Þ προσποιητü, ποιος ξÝρει;– ενδιαφÝρον για τον ΜπÜμπι, στον οποßο χÜριζε πανÜκριβα δþρα. Η ΧÜντλεú τη συμπÜθησε. Ετσι, τις περισσüτερες φορÝς που η Πολßν τοýς καλοýσε σε κÜποιο ακριβü εστιατüριο, και δεν εßχαν χρÞματα για να πληρþσουν μπÝιμπι σßτερ για τον μικρü, ενθÜρρυνε τον σýζυγü της να πÜει μüνος. Εκεßνος Üρχισε να απολαμβÜνει την παρÝα της: Þταν Ýξυπνη, διασκεδαστικÞ. Εßχε την υπεροψßα του πλουσιοκüριτσου που Þξερε üτι μποροýσε να πÜρει οτιδÞποτε Þθελε και γαντζþθηκε πÜνω του «üπως ο κισσüς στον τοßχο». Κι ο νεαρüς Ερνεστ, που τüτε δεν εßχε ακüμα εκδþσει οýτε Ýνα βιβλßο, Ýβλεπε τη φτþχεια σαν αρρþστια που μüνο το γιατρικü του χρÞματος μποροýσε να θεραπεýσει. Εγιναν εραστÝς.
"Σου Ýχει στÞσει παγßδα, δεν το βλÝπεις; ΠροχωρÜς σε ναρκοπÝδιο", τον προειδοποßησε ο φßλος του, συγγραφÝας ΦρÜνσις Σκοτ ΦιτζÝρλαντ. Ομως ο ΧÝμινγουεú δεν μποροýσε να διαλÝξει. "ΜÝσα μου υπÜρχουνε δýο Üντρες, ευτυχισμÝνοι και ερωτευμÝνοι και οι δýο, αλλÜ Ýνας απü τους δýο πρÝπει να πεθÜνει. Η ΧÜντλεú εßναι απλÞ, παλαιþν αρχþν, δεκτικÞ, ανεπιτÞδευτη, ενÜρετη. Η Πολßν κομψÞ, με στιλ, επιθετικÞ, πονηρÞ, αντισυμβατικÞ. Εγþ Ýχω το πÜνω χÝρι με την ΧÜντλεú κι η Πολßν με μÝνα", απÜντησε στον ΦιτζÝρλαντ. Και το ερωτικü τρßγωνο εξακολοýθησε να υφßσταται μÝχρι το 1927, που η ΧÜντλεú κατÜλαβε τα πÜντα. "Σ’ αγαπþ αλλÜ Ýχω γι’ αυτÞν Ýνα πÜθος αλλüκοτο, που δεν μπορþ να εξηγÞσω", της εßπε ο Üντρας της. Πþς αντÝδρασε; Του Ýδωσε την ελευθερßα του, τον παραχþρησε στην Πολßν! Στο γÜμο τους, την ßδια χρονιÜ, η Πολßν φοροýσε φüρεμα της Ζαν ΛανβÝν και μαργαριταρÝνιο περιδÝραιο του ΚαρτιÝ. Ο Ερνεστ εßχε βρει το γιατρικü του: θα εßχε πλÝον μüνιμο τραπÝζι στο Ριτς, βßλλα στην Αντßμπ, σαφÜρι υψηλοý επιπÝδου, δικü του σκÜφος. Ομως, üπως θα Ýλεγε στον Χüτσνερ, "το παρελθüν δεν εßναι σαν γÝφυρα. Δεν μπορεßς να γυρßσεις πßσω και να το αλλÜξεις". Η ζωÞ του με τη Πολßν Þτανε τρυφηλÞ αλλÜ βαρετÞ. Κι üταν το πÜθος των πρþτων μηνþν παρÞλθε, τßποτα δεν μποροýσε να του δþσει τη πληρüτητα που αισθανüταν δßπλα στη ΧÜντλεú. Νοσταλγοýσε πολλÜ, μα περισσüτερο τη μÝρα που εκδüθηκε το πρþτο του μυθιστüρημα, Ο ¹λιος ΑνατÝλλει ΞανÜ. Εκεßνη εßχε φορÝσει Ýνα φθαρμÝνο φüρεμα, εκεßνος τη μοναδικÞ του γραβÜτα κι εßχανε πÜει στο Ριτς να γιορτÜσουν με σαμπÜνια και αγριοφρÜουλες. Με τη Πολßν Ýμεινε παντρεμÝνος μÝχρι το 1940 -τüτε μπÞκε στη ζωÞ του η 3η κυρßα ΧÝμινγουεú, η πολεμικÞ ανταποκρßτρια ΜÜρθα ΓκÝλχορν. Εμελλε να ακολουθÞσει και 4η, η ΜÝρι ΓουÝλς.
Επειτα απü εκεßνη την επßσκεψη, ο Χüτσνερ δεν ξαναεßδε τον διÜσημο συγγραφÝα. Ο ΧÝμινγουεú σýντομα πÞρε εξιτÞριο. ΕπÝστρεψε στο σπßτι του στο ΚÝτσαμ του Αúνταχο. Το 1951, θα ολοκληρþσει το ΓÝρο Και Τη ΘÜλασσα, Ýνα απü τα γνωστüτερα λογοτεχνικÜ Ýργα του, το οποßο θα αποσπÜσει επιτÝλους το Βραβεßο Ποýλιτζερ (1953) που τüσο πολý του εßχαν αρνηθεß. Οι περιπÝτειες του παρÜτολμου ΧÝμινγουεú δεν Ýλεγαν να πÜρουν τÝλος, κÜτι που θα τον Ýφερνε αναρßθμητες ακüμα φορÝς στην ΑφρικÞ αλλÜ κι αλλοý στον κüσμο. Ο ßδιος τραυματßστηκε αρκετÝς φορÝς, μÝχρι και απü πολλαπλÜ αεροπορικÜ ατυχÞματα επιβßωσε! Το 1954 Þρθε η μεγÜλη στιγμÞ του, üταν βραβεýτηκε με το Νüμπελ Λογοτεχνßας, αν και στην απονομÞ του βαρýτιμου βραβεßου ο λüγος του Üρχισε να προδßδει την κακÞ κατÜσταση της υγεßας του: Þτανε πια αλκοολικüς, καταθλιπτικüς και καταπονημÝνος ως οργανισμüς, καθþς τον ταλαιπωροýσαν τα τραýματα απü τις περιπÝτειÝς του στη Κοýβα.
Ο Λüγος Του Στα Νüμπελ 1954 (δεßτε στο Γιουτοýμπ)
Τüτε Þταν που Üρχισε να μπαινοβγαßνει στα νοσοκομεßα για υπÝρταση και παθÞσεις του συκωτιοý. Πριν αποσυρθεß οριστικÜ στο νÝο του σπßτι στο ΑúντÜχο, πρüλαβε να ολοκληρþσει το τελευταßο του πüνημα, το «Μια κινητÞ γιορτÞ», Ýνα χρονικü της ζωÞς του στο Παρßσι. Εκεß συνÝχισε να παλεýει με τη συνεχþς επιδεινοýμενη σωματικÞ και ψυχικÞ του υγεßα, μÝχρι τις 2 Ιουλßου 1962 τουλÜχιστον, üταν πÞρε το αγαπημÝνο του δßκαννο και αυτοπυροβολÞθηκε στο κεφÜλι, λßγες μÝρες πριν τα 62α γενÝθλιÜ του. ¢φησε κληρονομιÜ Ýνα εντυπωσιακü σþμα Ýργων που συνεχßζουν να επηρεÜζουν τους λογοτÝχνες του καιροý μας και να μαγεýουνε το παγκüσμιο αναγνωστικü κοινü. Και βÝβαια το δημιουργικü του ταλÝντο και τα αριστουργÞματα που χÜρισε στην οικουμÝνη δεν κατÜφεραν ποτÝ να επισκιαστοýν απü τον περιπετειþδη βßο του, που Ýγινε ωστüσο εξßσου θρυλικüς…
*+*+*+*+*+
^ Εßχεν εξαιρετικÞ σχÝση με τα ζþα. ΛÜτρευε τις γÜτες.
^ Μια φορÜ, στην ΜοντÜνα, Ýζησε με μια αρκοýδα, η αρκοýδα κοιμÞθηκε μαζß του, μÝθυσε μαζß του κι Þταν καλÞ του φßλη...
^ Σýμφωνα με τον ΧÝμινγουεú, ο ΦιτζÝραλντ του εßχε εξομολογηθεß πως η γυναßκα του, ΖÝλντα, του εßχε πει πως το πÝος του Þταν πολý μικρü. Ο ΧÝμινγουεú πÞρε τüτε τον ΦιτζÝραλντ στη τουαλÝτα του μπαρ üπου βρßσκονταν και του εßπε «Εßσαι μια χαρÜ. Εßσαι OK. Δεν πÜει τßποτα στραβÜ πÜνω σου. ΚοιτÜζεις τον εαυτü σου απü ψηλÜ και σου φαßνεται μικρüτερος απü την πραγματικüτητα. ΠÞγαινε στο Λοýβρο και κοßτα τα αγÜλματα και μετÜ πÞγαινε σπßτι και κοßτα τον εαυτü σου προφßλ στον καθρÝφτη»....
^ Στο αφιÝρωμα που του εßχε κÜνει το New Yorker, ο ΧÝμινγουεú εκνευρßστηκε μια φορÜ κατÜ τη διÜρκεια ενüς γεýματος, επειδÞ η παρÝα του πßστευε πως μποροýσε να αποχωρÞσει απü το τραπÝζι πριν τελειþσουν üλη τη σαμπÜνια. «”Το μισü μπουκÜλι σαμπÜνιας εßναι ο εχθρüς του ανθρþπου”, εßπε ο ΧÝμινγουεú. Καθßσαμε ξανÜ üλοι κÜτω», γρÜφει η Ross στο New Yorker. Ο ΧÝμινγουεú φαßνεται να εßπε τüτε, σερβßροντας τη σαμπÜνια «Αν Ýχω λεφτÜ, δεν μπορþ να σκεφτþ καλýτερο τρüπο για να τα ξοδÝψω απü τη σαμπÜνια»....
^ Σýμφωνα με Ýνα ρεπορτÜζ του Guardian απü το 2009, ο ΧÝμινγουεú εßχε το κωδικü üνομα «Argo», ενüσω δοýλευε για την KGB. To Üρθρο Ýκανε αναφορÜ σε μια Ýκδοση του Πανεπιστημßου του Yale, το «Spies: The Rise and Fall of the KGB in America» , σýμφωνα με το οποßο ο ΧÝμινγουεú Þταν καταχωρημÝνος ως πρÜκτορας της KGB στην ΑμερικÞ, κατÜ τη περßοδο κυριαρχßας του ΣτÜλιν στη Μüσχα....
^ Στο ßδιο αφιÝρωμα του New Yorker απü το 1950, η Ross γρÜφει για το τι συνÝβη üταν πρüτεινε στο ΧÝμινγουεú κÜτι που ο ßδιος θεþρησε ως ανιαρÞ μÜχη. «Ο ΧÝμινγουεú μου Ýριξε Ýνα μακρý, επιτιμητικü βλÝμμα: «Κüρη, πρÝπει να μÜθεις πως μια κακÞ μÜχη εßναι χειρüτερη απü το να μη παλÝψεις» μου εßπε. Θα πηγαßναμε üλοι μαζß σε μια μÜχη üταν θα επÝστρεφε απü την Ευρþπη, εßπε, επειδÞ εßναι απολýτως απαραßτητο να παßρνεις μÝρος σε αρκετÝς καλÝς μÜχες μÝσα στο χρüνο. «Αν παραιτηθεßς απü αυτÝς για πολý καιρü, τüτε αρχßζεις να μÝνεις μακριÜ τους», εßπε. Τον διÝκοψε Ýνας σýντομος βÞχας. «Στο τÝλος, καταλÞγεις σε Ýνα δωμÜτιο και δεν κινεßσαι»....
^ «Πηγαßναμε Ýξω για ποτü» εßχε πει ο ΧÝμινγουεú σε Ýνα δημοσιογρÜφο του Time στα μÝσα του ’50 «κι ο Τζüις θα Ýμπλεκε σε Ýνα καυγÜ. Δεν μποροýσε καλÜ καλÜ να δει τον Üλλον και Ýλεγε: “ΒÜλτονε στη θÝση του ΧÝμινγουεú! ΒÜλτονε στη θÝση του!”»....
^ ¢λλη μια ιστορßα που Ýρχεται απü το αφιÝρωμα του New Yorker και για την οποßα η Ross γρÜφει «ΞυπνÜ πÜντα το χÜραμα, μου εξηγεß, επειδÞ τα βλÝφαρÜ του εßναι ιδιαßτερα λεπτÜ και τα μÜτια του ιδιαßτερα ευαßσθητα στο φως». ¸πειτα ο ΧÝμινγουεú φÝρεται να εßπε «¸χω δει üλα τα ξημερþματα της ζωÞς μου, και μιλÜω για μισü αιþνα. ΞυπνÜω το πρωß και το μυαλü μου ξεκινÜ να φτιÜχνει προτÜσεις, και πρÝπει να τις ξεφορτωθþ γρÞγορα -να τις συζητÞσω Þ να τις γρÜψω»....
^ Ο Αμερικανüς δημοσιογρÜφος George Plimpton πÞρε συνÝντευξη απü τον ΧÝμινγουεú σε Ýνα καφÝ της Μαδρßτης τον ΜÜη 1954. Στο κομμÜτι του, ο Plimpton γρÜφει: «ΚρατÜ σημειþσεις για την καθημερινÞ του πρüοδο -“για να μην κοροúδεýω τον εαυτü μου”- σε Ýνα μεγÜλο διÜγραμμα που Ýχει φτιÜξει απü Ýνα κομμÜτι χαρτüνι απü πακÝτο και το Ýχει ακουμπÞσει κüντρα στον τοßχο, κÜτω απü τη μýτη ενüς κρεμασμÝνου κεφαλιοý γαζÝλας. Τα νοýμερα στο διÜγραμμα δεßχνουν πüσες λÝξεις γρÜφει κÜθε μÝρα και ποικßλουν απü 450, 575, 462, 1250 και ξανÜ στις 512, Οι μÝρες με τις περισσüτερες λÝξεις εßναι οι μÝρες που ο ΧÝμινγουεú κÜνει επιπλÝον δουλειÜ þστε να μη νιþθει Ýνοχος üταν την επüμενη ημÝρα πηγαßνει για ψÜρεμα στο Gulf Stream»...
^ Στην ßδια συνÝντευξη που Ýδωσε στον Plimpton, αποκÜλυψε πως εßχε ξαναγρÜψει αρκετÝς φορÝς το τÝλος ενüς απü τα διασημüτερα Ýργα του. Ο Plimpton τον ρþτησε πüσες φορÝς σβÞνει και ξαναγρÜφει τις ιστορßες των βιβλßων του κι εκεßνος του απÜντησε «ΕξαρτÜται. ΞαναÝγραψα το τÝλος του “Αποχαιρετισμüς Στα ¼πλα”, τη τελευταßα του σελßδα, 39 φορÝς πριν νιþσω ικανοποιημÝνος». Ο δημοσιογρÜφος αναρωτÞθηκε «ΥπÞρχε κÜποιο τεχνικü πρüβλημα; Τι Þταν αυτü που σε μπÝρδευε;». Ο ΧÝμινγουεú απÜντησε, «Το να βρω τις σωστÝς λÝξεις»....
^ Πολεμικüς ανταποκριτÞς της "Τορüντο Σταρ", συλλÝκτης δραματικþν εικüνων, εμβληματικüς συγγραφÝας, ιδιüτροπος και λÜτρης του αλκοüλ.
^ ΔιÜσημος για το πεßραγμα που Ýριχνε στους φßλους του που προσπαθοýσαν να κüψουνε τις ουσßες και τα βαριÜ ποτÜ, ο ΧÝμινγουεú βυθιζüταν üλο και περισσüτερο στους εθισμοýς του με το πÝρασμα του χρüνου. Το αλκοüλ Üλλωστε τον συντρüφευε σε üλη του την ενÞλικη ζωÞ.
^ Ο ΧÝμινγουεú ξεκινοýσε τη μÝρα του γýρω στις 5.30 π.μ., ακüμη και αν εßχε πιει το προηγοýμενο βρÜδυ. Κι αυτü εßναι το λιγüτερο.
^ Ο εκκεντρικüς συγγραφÝας συνÞθιζε να γρÜφει στη κρεβατοκÜμαρα του. Το μισü του δωμÜτιο Þτανε κατειλημμÝνο απü το μεγÜλο γραφεßο του, αλλÜ κεßνος δεν συνÞθιζε να γρÜφει σε αυτü. Η αγαπημÝνη του γραφομηχανÞ Þτανε τοποθετημÝνη πÜνω σε μια θÞκη μÝσα στην οποßα τοποθετοýσε βιβλßα καθþς Þθελε να γρÜφει üρθιος. Για την ακρßβεια, Ýγραφε, σταματοýσε και περπατοýσε στο δωμÜτιο μÝχρι να αρχßσει να ξαναγρÜφει.
^ ΜÝσα σε μια "καλÞ" ημÝρα εργασßας, Þταν ικανüς να χαλÜσει πÜνω απü 7 μολýβια.
^ Μßα απü τις αγαπημÝνες του συνÞθειες Þτανε το ψÜρεμα. Δεν εßναι τυχαßο, πþς Ýνα απü τα σημαντικüτερα Ýργα του Þταν το βιβλßο Ο ΓÝρος Κι Η ΘÜλασσα. Η ιστορßα εκτυλßσσεται στο Santiago, üπου Ýνας γÝρο-ψαρÜς δßνει τη δικÞ του μÜχη μ' Ýνα τερÜστιο marlin. Το 1951, το συγκεκριμÝνο βιβλßο του χÜρισε και το βραβεßο Pulitzer και 3 Ýτη μετÜ και το Νüμπελ Λογοτεχνßας.
Η ΠιλÜρ η βÜρκα του
^ Στη πραγματικüτητα, ο Αμερικανüς συγγραφÝας βρÝθηκε στις ΜπαχÜμες το 1935 üταν Üνοιξε πυρ εναντßον καρχαριþν με ημιαυτüματο Thompson που εßχε μαζß του, για να προστατÝψει τη ψαριÜ του απü τα σαγüνια τους. Το 1938 Ýκανε παγκüσμιο ρεκüρ πιÜνοντας εφτÜ marlin μÝσα σε μßα μÝρα.
^ Τον ΜÜρτη του 1937 ταξßδεψε στην Ισπανßα προκειμÝνου να καλýψει δημοσιογραφικÜ τον ισπανικü εμφýλιο. Η εμπειρßα του καταγρÜφεται στο Ýργο του, Για Ποιον ΧτυπÜ Η ΚαμπÜνα. Το βιβλßο αναγνωρßζεται σÞμερα ως Ýν απü τα σημαντικüτερα Ýργα του κι üταν εκδüθηκε εßχε μεγÜλη εμπορικÞ επιτυχßα ενþ Ýλαβε και πολý θετικÝς κριτικÝς. Πρüσωπα Ýμπνευσης για τους πρωταγωνιστÝς του Ýργου Þτανε και με τα ßδια ακριβþς ονüματα, το ζευγÜρι Ρüμπερτ και ΜÜριον ΜÝριμμαν. Ο Ρüμπερτ του Ýργου üπως κι ο αληθινüς ΜÝρριμαν πÝσανε μαχüμενοι στην Ισπανßα.
^ ΜετÜ τη συμμετοχÞ των ΗΠΑ στο 2ο Παγκ. Πολ., οργÜνωσε μßα επιχεßρηση ανακÜλυψης γερμανικþν υποβρυχßων στις ακτÝς της Κοýβας και των ΗΠΑ. ΣυγκÝντρωσε αρκετοýς φßλους και γνωστοýς του ενþ παρÜλληλα εξüπλισε κατÜλληλα το αλιευτικü του σκÜφος, γνωστü κι ως Pilar. Ονüμασε την οργÜνωση αυτÞ "Crook Factory" ωστüσο δεν εßχε κανÝνα αποτÝλεσμα. Σýμφωνα με τη τüτε σýζυγü του ΜÜρθα ΓκÝλχορν, το εγχεßρημÜ του Þτανε δικαιολογßα þστε ν' αποφýγει μßα πραγματικÞ δημοσιογραφικÞ αποστολÞ αλλÜ και για να διασκεδÜζει με τους φßλους του. Την ¢νοιξη του 1944, ο ΧÝμινγουεú αποφÜσισε τελικÜ να ταξιδÝψει στην Ευρþπη για την δημοσιογραφικÞ κÜλυψη του πολÝμου, με 1ο σταθμü το Λονδßνο. Το FBI πÜντως, δεν πÞρε ποτÝ την αυτüβουλη δρÜση του στα σοβαρÜ.
^ Εκτüς απü το ψÜρεμα, το αλκοüλ και τη συγγραφÞ, το κυνÞγι αποτÝλεσε μια μεγÜλη τρÝλα της ζωÞς του. Το 1940, Ýχοντας ολοκληρþσει το Για Ποιον ΧτυπÜ Η ΚαμπÜνα, πÞρε τους φßλους του, τη 3η σýζυγο του και 2 απü τα παιδιÜ του και βγÞκε για κυνÞγι, σκοτþνοντας 400 κουνÝλια σε μßα μüνο μÝρα. Στη τρυφερÞ ηλικßα των 3, σκüτωσε Ýνα σκαντζüχοιρο και τον Ýφαγε κατ' εντολÞ του πατÝρα του.
^ ΛÝνε πως το μÞλο κÜτω απü την μηλιÜ θα πÝσει. Και πολý σωστÜ λÝνε. Ο ¸ρνεστ εßχε τις παραξενιÝς του, αλλÜ απü κÜπου τις κληρονüμησε. Η μητÝρα του, φρüντισε να του δþσει το καλü παρÜδειγμα. ΘÝλοντας να του μÜθει Ýνα μουσικü üργανο, κρÜτησε τον μικρü της γιο εκτüς σχολεßου για Ýναν ολüκληρο χρüνο για να μÜθει τσÝλο. Χωρßς ωστüσο να Ýχει η προσπÜθεια της, κανÝνα απολýτως αποτÝλεσμα. "¸παιζα τσÝλο χειρüτερα απü οποιονδÞποτε Üλλο Üνθρωπο στον πλανÞτη", εßπε χρüνια μετÜ ο ΧÝμινγουεú. Αυτοκτüνησε δε, με κυνηγετικÞ καραμπßνα.
^ Τα τελευταßα χρüνια της ζωÞς του αρκετÜ προβλÞματα υγεßας που στÜθηκαν εμπüδιο στην συνÝχιση του Ýργου του. Η κατÜστασÞ του επιδεινþθηκε επιπλÝον απü την υπερβολικÞ χρÞση αλκοüλ καθþς κι απü την κατÜθλιψη που εμφÜνιζε. ΠαρÜ τις αντιξοüτητες, κατÜφερε να ολοκληρþσει το αυτοβιογραφικü μυθιστüρημα ΑÝναη ΓιορτÞ (A Moveable Feast), Ýργο που τελικÜ εκδüθηκε μετÜ το θÜνατü του.
ΑναγκÜστηκε να εγκαταλεßψει την Κοýβα τον Ιοýλιο του 1960 κι εγκαταστÜθηκε στο Ketchum του ¢ινταχο. Τον ßδιο χρüνο, νοσηλεýτηκε στη κλινικÞ Mayo λüγω της υψηλÞς του πßεσης αλλÜ κυρßως της κατÜθλιψÞς και της παρÜνοιας του. Εκεß υποβλÞθηκε και σε θεραπεßες με ηλεκτροσüκ (ECT). Σýμφωνα με τον βιογρÜφο του Jeffrey Meyers, δÝχθηκε 11-15 θεραπεßες τÝτοιου εßδους, που üμως, üχι μüνο δεν τον βοÞθησαν αλλÜ αντιθÝτως εßχαν αρνητικÜ αποτελÝσματα προκαλþντας του απþλεια μνÞμης κι επιταχýνοντας πιθανÜ και τη μελλοντικÞ του αυτοκτονßα.
^ Ο τÜφος του βρßσκεται σÞμερα στο καθολικü νεκροταφεßο του Ketchum.
^ Το ΦλεβÜρη 1935, ο ΠÜπα συζÞτησε για λογοτεχνßα με το αμερικανικü περιοδικü Esquire. Σε Ýνα Üρθρο με τßτλο Remembering Shooting-Flying: A Key West Letter, ο διÜσημος συγγραφÝας Ýδωσε μια λßστα με τα 17 αριστουργÞματα που, üπως εßπε, «θα προτιμοýσε να ξαναδιÜβαζε για πρþτη φορÜ παρÜ να εßχε Ýνα σταθερü εισüδημα ενüς εκατομμυρßου δολαρßων τον χρüνο»! ΑυτÞ εßναι η διαβüητη λßστα των βιβλßων üπου υπÜρχουν πολλÜ ρωσσικÜ κι ορισμÝνα γαλλικÜ αριστουργÞματα, τα οποßα για κεßνον αξßζουνε πιüτερο απü τα εκατομμýρια:
Αννα ΚαρÝνινα, του ΛÝοντος Τολστüι
Far Away and Long Ago - A History of My Early Life, του William H. Hudson
Les Buddenbrook, Le déclin d'une famille, του Τüμας Μαν
ΑνεμοδαρμÝνα Υψη, της Emily Brontë
ΜαντÜμ Μποβαρß, του Gustave Flaubert
Πüλεμος και ΕιρÞνη, του ΛÝοντος Τολστüι
ΑναμνÞσεις ενüς κυνηγοý, του Ivan Tourgueniev
Αδελφοß Καραμαζüφ, του Fiodor Dostoïevski
Hail and Farewell, του George Moore
Huckleberry Finn, του Mark Twain
Winesburg, Ohio, του Sherwood Anderson
Βασßλισσα Μαργκü, του Alexandre Dumas
La Maison Tellier, του Guy de Maupassant
Κüκκινο και Μαýρο, του Stendhal
La Chartreuse de Parme, του Stendhal
Οι ΔουβλινÝζοι, του James Joyce
Αυτοβιογραφßες, του William Butler Yeats
+*+*+*+*+*
ΜαρλÝν & ΠÜπα-
Αυτüς εßναι ßσως ο σπουδαιüτερος Αμερικανüς συγγραφÝας. ΑυτÞ η κρýα αλλÜ απßστευτα σαγηνευτικÞ Γερμανßδα που κατÝκτησε με τις ταινßες της τον κüσμο. Οταν ο ΧÝμινγουεú συνÜντησε τη ΜαρλÝν Ντßτριχ το 1935 σπßθες ξεπηδÞσανε και μια μακροχρüνια σχÝση δημιουργÞθηκε που ποτÝ δεν κατüρθωσε να γßνει απüλυτα ερωτικÞ αφοý üπως γρÜφει ο ßδιος, Ýπασχε απü μη συγχρονισμÝνο πÜθος. Η χροιÜ κι η Ýνταση της σχÝσης του αποτυπþνεται μοναδικÜ σε μια επιστολÞ του συγγραφÝα προς τη σταρ το 1955, η οποßα Þρθε στη δημοσιüτητα μετÜ την απüφαση των παιδιþν της να την δημοπρατÞσουν.
Ο ΧÝμινγουεú αποκαλεß την Ντßτριχ «ΑγαπητÞ Kraut» κι υπογρÜφει ως Papa! Ο βραβευμÝνος με Νüμπελ συγγραφÝας γρÜφει απαντþντας σε γρÜμμα της Ντßτριχ, στο οποßο παραπονιüταν για μια παρÜστασÞ της στο Las Vegas. ΓρÜφει με Ýνα απßστευτα σουρεαλιστικü αλλÜ κι ερωτικü τρüπο ο συγγραφÝας πως αν Ýστηνε ο ßδιος τη παρÜσταση « Θα Ýκανα κÜτι πρωτοποριακü, για παρÜδειγμα θα Ýβαζα να σε σκοτþσουν, ενþ Þσουν μεθυσμÝνη, με Ýνα οπλοπολυβüλο. Καθþς θα Ýπεφτες στη σκηνÞ, μεθυσμÝνη και γυμνÞ, θα εμφανιζüμουν εγþ απü πßσω σου, φορþντας βραδινÜ ροýχα... και θα ανακοßνωνα πως λυπüμαστε αλλÜ δεν ξÝραμε üτι η κυρßα αυτÞ εßναι μισητÞ.» Και μετÜ θα Ýπαιζαν μαζß μια σκηνÞ απü τη γαλλικÞ üπερα ΛακμÝ. Η επιστολÞ γρÜφτηκε 6 χρüνια πριν την αυτοκτονßα του κατÜ τη διÜρκεια των γυρισμÜτων της ταινßας Ο ΓÝρος Κι Η ΘÜλασσα. Στην επιστολÞ αναφÝρει και τη δυσκολßα που αντιμετþπιζε να βρει αρκετÜ μεγÜλο ψÜρι για τη κινηματογραφικÞ αποτýπωση του τερÜστιου ξιφßα της ιστορßας του. Τα περισσüτερα γρÜμματα αυτÞς της συγκλονιστικÞς αλληλογραφßας – περßπου 30- βρßσκονναι στην βιβλιοθÞκη John F Kennedy στη Βοστþνη, üμως λßγα Ýχουν μεßνει στα χÝρια των εγγονιþν της.
«Δεν μπορþ να σου το εξηγÞσω, αλλÜ κÜθε φορÜ που σε αγκαλιÜζω αισθÜνομαι σαν να Ýχω επιστρÝψει σπßτι μου…», Ýγραφε το 1950
ο ΠÜπα στη ΜαρλÝν. Κι εκεßνη του απαντοýσε: «¸χει Ýρθει η þρα να σου πω üτι σε σκÝφτομαι συνÝχεια. ΔιαβÜζω τα γρÜμματÜ σου κι Ýχω φÝρει τη φωτογραφßα σου στη κρεβατοκÜμαρÜ μου». Για τον ΧÝμινγουεú η Ντßτριχ Þταν «η μικρÞ μου Γερμανßδα» («my little Kraut») και για τη Ντßτριχ ο ΧÝμινγουεú Þταν ο «Papa». Γνωρßστηκαν το 1934 σε Ýνα κρουαζιερüπλοιο . Ο Ýρωτας τους Þτανε κεραυνοβüλος, αν και στα 30 χρüνια που κρÜτησε η σχÝση τους -μÝχρι την αυτοκτονßα του ΧÝμινγουεú- δεν υπÞρξαν ποτÝ εραστÝς, αλλÜ περισσüτερο δýο φßλοι που φλÝρταραν ασýστολα, καταδικασμÝνοι σε Ýνα «μη συγχρονισμÝνο πÜθος», üπως το περιÝγραφε ο ΧÝμινγουεú. «ΥπÞρξαμε θýματα ενüς μη συγχρονισμÝνου πÜθους. ¼ταν δεν Þμουν ερωτευμÝνος, η Γερμανßδα μου Þτανε βαθιÜ μÝσα σε κÜποια ρομαντικÞ σχÝση. Στις φÜσεις που η ΜαρλÝν Þτανε στην επιφÜνεια και κολυμποýσε με αυτÜ τα θεσπÝσια μÜτια σε αναζÞτηση του Ýρωτα, εγþ Þμουν δεσμευμÝνος», Ýγραφε ο ΧÝμινγουεú εξηγþντας γιατß δýο Üνθρωποι που μποροýσαν να επικοινωνοýνε τüσο καλÜ δεν κατÜφεραν ποτÝ να γßνουν εραστÝς:
«Καθþς θα προσγειþνεσαι στη σκηνÞ μεθυσμÝνη και γυμνÞ, θα εμφανßζομαι απü το βÜθος με επßσημο Ýνδυμα και θα ανακοινþνω üτι
λυποýμαστε, δεν ξÝραμε üτι η κυρßα τα εßχε κοπανÞσει», γρÜφει σε επιστολÞ το 1955, περßπου 6 Ýτη πριν αυτοκτονÞσει και τελειþνει με τη φρÜση «σ’ αγαπþ πÜντα».
*+*+*+*+*+
ΕΡΓΑ ΤΟΥ:
1925: The Torrents of Spring (ΑνοιξιÜτικοι χεßμαρροι)
1926: The Sun Also Rises (Ο Þλιος ανατÝλλει ξανÜ)
1929: A Farewell to Arms (Αποχαιρετισμüς στα üπλα)
1935: Green Hills of Africa (ΠρÜσινοι λüφοι της ΑφρικÞς)
1937: To Have and Have Not (Να Ýχεις και να μην Ýχεις),
1940: For Whom the Bell Tolls (Για ποιον χτυπÜ η καμπÜνα)
1946: The Garden of Eden – (Ο κÞπος της ΕδÝμ)
1950: Across the River and Into the Trees – (ΜÝσα απ’ το ποτÜμι και τα δÝντρα)
1950: Islands in the Stream (ΝησιÜ της ΚαραúβικÞς)
1952: The Old Man and the Sea – (Ο γÝρος κι η θÜλασσα) Βραβεßο Ποýλιτζερ & Νüμπελ Λογ. 1951 -54
ΑφηγÞσεις
1932: Death in the Afternoon (ΘÜνατος το απομεσÞμερο)
1954: True at First Light (Αληθινü με το πρþτο φως)
1959 – 1960: The Dangerous Summer (Το επικßνδυνο καλοκαßρι)
1964: A Moveable Feast – (Μια κινητÞ γιορτÞ)
ΔιηγÞματα
1923: Three Stories and Ten Poems, συλλογÞ τριþν ιστοριþν και δÝκα ποιημÜτων
1925: A Very Short Story (Μια πολý σýντομη ιστορßα)
1925: Cat in the Rain (ΓÜτα στη βροχÞ)
1925: In Our Time (Στην εποχÞ μας)
1927: Men Without Women (¢ντρες χωρßς γυναßκες)
1927: The Killers (Οι φονιÜδες)
1930: On the Quai at Smyrna (Στη προκυμαßα της Σμýρνης)
1933: Winner Take Nothing, συλλογÞ διηγημÜτων
1936: The Snows of Kilimanjaro (Τα χιüνια του ΚιλιμÜντζαρο)
1938: The Fifth Column and the First Forty-Nine Stories
*+*+*+*+*+
ΡηθÝντα
* ¼λη η σýγχρονη αμερικανικÞ λογοτεχνßα προÝρχεται απü Ýνα βιβλßο του Μαρκ Τουαßην το Χþλκμπερυ Φιν. Η αμερικανικÞ γραφÞ προÝρχεται απü αυτü. Δεν υπÞρχε τßποτα πριν. Δεν Ýχει υπÜρξει τßποτα τüσο καλü Ýκτοτε.
* Η ζωÞ δεν πρÝπει να σας αποθαρρýνει. ΠοτÝ μην αποθαρρýνεστε. Εßναι το μυστικü της επιτυχßας μου. Δεν Ýχω πτοηθεß ποτÝ. ΠοτÝ μην δεßχνετε αποθαρρυμÝνοι μπροστÜ σε Üλλους.
* ΠÜντα να κÜνετε νηφÜλιοι αυτÜ που λÝτε, üτι θα κÜνετε μεθυσμÝνοι. Αυτü θα σας διδÜξει να κρατÜτε το στüμα σας κλειστü.
* ΠοτÝ μη ταξιδεýετε με κÜποιον που δεν αγαπÜτε.
* ΠοτÝ δε χρειÜστηκε να διαλÝξω Ýνα θÝμα. ΜÜλλον τα θÝματα διÜλεγαν εμÝνα.
* ΚÜθε μικρÞ πρÜξη καλοσýνης που μπορεßτε να κÜνετε, αξßζει να την κÜνετε.
* ΠοτÝ μην κρßνετε Ýναν Üνθρωπο απü τους φßλους. Να θυμÜστε, üτι οι φßλοι του Ιοýδα Þταν Üψογοι.
* ΚοιτÜζοντας φωτογραφßες χωρßς προκατÜληψη και διαβÜζοντας βιβλßα με ανοιχτü μυαλü, θα Ýχετε την ζωÞ που θÝλετε.
* Ο καλýτερος τρüπος για να μÜθετε αν μπορεßτε να εμπιστευτεßτε κÜποιον εßναι να τον εμπιστευτεßτε.
* Καλü εßναι να 'σαι τυχερüς, αλλÜ εγþ προτιμþ να μαι ακριβÞς, γιατß Ýτσι, üταν θα 'ρθει η τýχη, θα 'μαι Ýτοιμος.
* Μπορεßτε να αγορÜσετε εßτε ροýχα εßτε πßνακες ζωγραφικÞς. Εßναι τüσο απλü. ΚÜποιος που δεν εßναι πλοýσιος δεν μπορεß να κÜνει κανÝνα απü τα δυο. Μην δßνετε σημασßα στην μüδα και αγορÜστε ροýχα που σας βολεýουν και εßναι ανθεκτικÜ. ΜετÜ θα Ýχετε λεφτÜ για πßνακες.
* Ο Üνθρωπος εßναι το μüνο ζþο που μπορεß να γελÜ, αν κι Ýχει τους λιγüτερους λüγους για να το κÜνει.
* ΥπÜρχουν 2 εßδη ανθρþπων: αυτοß που εßναι εýκολο να εßσαι μαζß τους, αλλÜ εξßσου εýκολο να εßσαι χωρßς αυτοýς και αυτοß που εßναι δýσκολο να εßσαι μαζß τους, αλλÜ αδýνατο να ζÞσεις χωρßς αυτοýς.
* ¸νας Ýξυπνος Üνθρωπος εßναι υποχρεωμÝνος μερικÝς φορÝς να μεθÜ και να περνÜ χρüνο με τη βλακεßα του και με ηλßθιους.
* Αν επιτρÝπεις στον εαυτü σου κÜνει αστεßα, οι Üνθρωποι δεν σε παßρνουν στα σοβαρÜ. ΑλλÜ αυτοß οι ßδιοι Üνθρωποι εßναι που δεν καταλαβαßνουν, üτι στην ζωÞ υπÜρχουν τüσα πρÜγματα που δεν θα αντÝχαμε χωρßς την αßσθηση του χιοýμορ.
* Ο Üνθρωπος δεν εßναι φτιαγμÝνος για την Þττα. ¸νας Üνθρωπος μπορεß να καταστραφεß, αλλÜ üχι να νικηθεß.
* Δεν μπορεßς να ξεφýγεις απü τον εαυτü σου μετακινοýμενος απü το Ýνα μÝρος στο Üλλο.
* Η ευτυχßα των Ýξυπνων ανθρþπων εßναι το πιο σπÜνιο πρÜγμα που ξÝρω.
* ¸νας Üντρας δεν αξßζει να αποκαλεßται Üντρας, αν δεν πολεμÞσει για τους αγαπημÝνους του, που υποφÝρουν.
* ¸νας Üνθρωπος μüνος του, Üσχετα απü το πüσο μüνος του εßναι, δεν Ýχει καμßα ελπßδα.
* Το καλýτερο δþρο για Ýναν καλü συγγραφÝα εßναι Ýνας ενσωματωμÝνος κι ανθεκτικüς στα χτυπÞματα ανιχνευτÞς βλακεßας.
* ¼λα τα βιβλßα εßναι περßπου τα ßδια: φαßνονται πιο αληθινÜ απü την ßδια τη ζωÞ.
* Πßνω για να κÜνω τους Üλλους ανθρþπους πιο ενδιαφÝροντες.
* Τι μπορεß να βλÜψει Ýναν συγγραφÝα; Η πολιτικÞ, οι γυναßκες, η φιλοδοξßα, το χρÞμα και τα ποτÜ. Επßσης, η Ýλλειψη πολιτικÞς, γυναικþν, φιλοδοξßας, χρÞματος και ποτοý.
* Ο συγγραφÝας πρÝπει να γρÜφει αυτÜ που θÝλει να πει, üχι να τα λÝει. ΓρÜψε μεθυσμÝνος, επεξεργÜσου νηφÜλιος.
* Η ευτυχßα δεν εßναι τßποτα παραπÜνω απü καλÞ υγεßα και κακÞ μνÞμη.
* Σαν συγγραφÝας, δεν πρÝπει να επικρßνεις, πρÝπει να κατανοεßς.
* Η ζωÞ δεν εßναι δýσκολη, üταν δεν Ýχει τßποτα να μÜθεις.
* Εßναι καλýτερο να μην Ýχεις ιδεολογßα απü το να μην Ýχεις δουλειÜ.
* ΘυμÞσου να βÜλεις τον καιρü στα αναθεματισμÝνο το βιβλßο σου -ο καιρüς εßναι πολý σημαντικüς.
* ΥπÜρχουν πρÜγματα χειρüτερα απü τον πüλεμο: η δειλßα, η προδοσßα κι η ιδιοτÝλεια.
* Αν νικÞσουμε εδþ, μποροýμε να νικÞσουμε οπουδÞποτε.
* Αν εßσαι αρκετÜ τυχερüς για να Ýχεις ζÞσει στο Παρßσι üταν Þσουν νÝος, τüτε üπου και να πας την υπüλοιπη ζωÞ σου, μÝνει πÜντα μαζß σου, γιατß το Παρßσι εßναι μια κινητÞ γιορτÞ.
* ΜετÜ το γρÜψιμο μιας ιστορßας Þμουν πÜντα Üδειος και ταυτüχρονα λυπημÝνος και χαροýμενος, σαν να εßχα κÜνει Ýρωτα.
* Εßμαστε ισχυρüτεροι στα σημεßα που Ýχουμε Þδη σπÜσει.
* Να θυμÜστε, üποιος επιδεικνýει τις γνþσεις του, στην ουσßα δεν Ýχει γνþσεις.
* Δεν Þθελα να μÜθω περß τßνος πρüκειται. ¹θελα απλÜ να μÜθω πως να ζω μÝσα σε αυτü. ºσως, αν μÜθουμε να ζοýμε μÝσα σε αυτü, να μÜθουμε και περß τßνος πρüκειται.
* Ο κüσμος εßναι Ýνα τÝλειο μÝρος για το οποßο αξßζει να παλÝψεις και μισþ το üτι θα πρÝπει να τον αφÞσω κÜποια στιγμÞ.
* ¼λη μου τη ζωÞ κοßταζα τις λÝξεις σαν να τις Ýβλεπα για πρþτη φορÜ.
* Ο πεζüς λüγος εßναι αρχιτεκτονικÞ, δεν εßναι εσωτερικÞ διακüσμηση.
* Τη ζωÞ δεν εßναι δýσκολο να την κουμαντÜρεις üταν δεν Ýχεις τßποτα να χÜσεις.
* ¼λοι οι σκεπτüμενοι Üνθρωποι εßναι Üθεοι.
* Η πιο σýντομη απÜντηση εßναι να το κÜνεις.
* Σε üτι αφορÜ την ηθικÞ, γνωρßζω μüνο Ýνα πρÜμα: εßναι ηθικü εκεßνο ýστερα απü το οποßο νιþθεις τον εαυτü σου καλýτερα κι εßναι ανÞθικο, αν νιþθεις χειρüτερα.
* ΠοτÝ μην κÜθεσαι σε τραπÝζι üταν μπορεßς να σταθεßς στο μπαρ.
* Να γρÜφεις μεθυσμÝνος. Να διορθþνεις ξεμÝθυστος.
* Η ζωÞ κÜθε ανθρþπου, ειπωμÝνη αληθινÜ, εßναι Ýνα μυθιστüρημα.
* Η δειλßα εßναι απλþς η Ýλλειψη της ικανüτητας να αναστεßλεις τη λειτουργßα της φαντασßας.
* Το πιο δýσκολο κομμÜτι στη συγγραφÞ ενüς μυθιστορÞματος εßναι να το τελειþσεις.
* ΠοτÝ μη μπερδεýεις τη κßνηση με τη δρÜση.
+*+*+*+*+*
ΠΟΙΗΜΑΤΑ
ΘÜνατος Στον ΠιÜβε
Ο πüθος και üλοι οι πüνοι
που πÜλλονταν γλυκεßς
κι ευγενικÜ πληγþναν.
ΑυτÜ που Þσουν χÜθηκαν
μες στο βαθý σκοτÜδι.
Τþρα Ýρχεσαι πια τη νýχτα
βλοσυρÞ στο πλÜι μου
μια ανιαρÞ, ψυχρÞ κι Üκαμπτη ξιφολüγχη
καρφωμÝνη στο ζεστü οßδημα
της ψυχÞς μου, που πÜλλεται.
ΜονπαρνÜς
Κανεßς απ’ τους γνωστοýς μας
δεν αυτοκτονεß ποτÝ στη γειτονιÜ
¼χι μ’ επιτυχßα τουλÜχιστον.
¸να παιδß απü την Κßνα αυτοκτüνησε
κι εßναι τþρα νεκρü
(τα γρÜμματÜ του συνεχßζουν να τα ρßχνουν
στη θυρßδα του στο Ντομ).
¸να παιδß απü τη Νορβηγßα αυτοκτüνησε
κι εßναι τþρα νεκρü
(κανεßς δεν ξÝρει ποý βρßσκεται τþρα
το Üλλο παιδß απü τη Νορβηγßα).
ΒρÞκαν Ýνα μοντÝλο νεκρü
μüνο του στο κρεβÜτι κι εντελþς νεκρü
(τρομερÞ ταλαιπωρßα για τον θυρωρü).
Γλυκü λÜδι, ασπρÜδι αβγοý,
μουστÜρδα και νερü, σαπουνÜδα
και μια αντλßα στομÜχου
σþζουν τις ζωÝς των γνωστþν μας.
Και κÜθε βρÜδυ οι γνωστοß μας
εßναι σε κÜποιο καφÝ.
ΚεφÜλαιο Επικεφαλßδα
Γιατß Ýχουμε σκεφτεß
τις πιο μεγÜλες σκÝψεις
Κι ακολουθÞσαμε τη συντομüτερη οδü.
Και γιατß Ýχουμε χορÝψει
του διαβüλου τους σκοποýς,
ΤρÝμοντας ýστερα στο σπßτι προσευχüμαστε·
Δουλεýουμε σε Ýνα κýριο τη νýχτα,
Σ’ Ýναν Üλλο τη μÝρα.