ÐåæÜ

Ðïßçóç-Ìýèéá

Ï Dali & Åãþ

ÈÝáôñï-ÄéÜëïãïé

Äïêßìéá

Ó÷üëéá-Áñèñá

ËáïãñáöéêÜ

ÅíäéáöÝñïíôåò

ÊëáóóéêÜ

Áñ÷áßá Åëë Ãñáìì

ÄéáóêÝäáóç

ÐéíáêïèÞêç

ÅéêáóôéêÜ

Ðáãê. ÈÝáôñï

Ðëçñ-Ó÷ïë-Åðéêïéí.

Öáíôáóôéêü

Åñ. Ëïãïôå÷íßá

Ãëõðô./Áñ÷éô.

ÊëáóóéêÜ ÉÉ

 
 

ÊëáóóéêÜ 

Tasso Torquato: Eðéêüò Åñùôéêüò Ñïìáíôéêüò

ΑγÜπη εßναι...
üταν σου δßνει Ýνα κομμÜτι της ψυχÞς σου
                            που δεν Þξερες ποτÝ üτι σου Ýλειπε.



                                      Βιογραφικü

      Ο ΤορκουÜτο ΤÜσσο (Torquato Tasso, 11 ΜÜρτη 1544 - 25 Απρßλη 1595) Þταν αναγεννησιακüς Ιταλüς ποιητÞς του 16ου αι. που ενÝπνευσε τον Γκαßτε να γρÜψει το ομþνυμο δρÜμα του θεματοποιþντας τραγικÜ την αντßφαση ανÜμεσα στη ζωÞ και στη τÝχνη.. ¸μεινε γνωστüς για το επικü ποßημα ΕλευθερωμÝνη ΙερουσαλÞμ που δημοσßευσε το 1581 που αναφÝρεται στη μεγÜλη μÜχη μεταξý Χριστιανþν και ΜουσουλμÜνων στο τÝλος της 1ης Σταυροφορßας, κατÜ τη πολιορκßα της ΙερουσαλÞμ το 1099. Ως τις αρχÝς του 19ου αι., το Ýργο Þταν απ' τα δημοφιλεστερα στην Ευρþπη και θεωρεßται üψιμο Ýργο της ιταλικÞς ΑναγÝννησης και 1ο δεßγμα ýφους μπαρüκ στη λογοτεχνßα. Αργüτερα, το 1593, Ýγραψε μεταξý Üλλων και το μικρüτερης αξßας ΚατακτημÝνη ΙερουσαλÞμ. ΓεννÞθηκε στο ΣορρÝντο, σποýδασε φιλοσοφßα και νομικÜ στη ΠÜντοβα, Ýκοψε νωρßς üμως τις σπουδÝς του κι αφοσιþθηκε στη ποßηση. ¸ζησε αρκετÜ χρüνια στην αυλÞ του δοýκα της ΦερρÜρα Αλφüνσο Β', üπου συνÝθεσε και το επικü ποßημα ΕλευθερωμÝνη ΙερουσαλÞμ (1580). ΥπÝφερε απü ψυχικÝς διαταραχÝς και νοσηλεýθηκε επß Ýτη Ýγκλειστος σε νοσοκομεßο και πÝθανε λßγες μÝρες προτοý να στεφθεß απü τον ΠÜπα στο λüφο του Καπιτωλßου ως ο βασιλιÜς των ποιητþν. Το Ýργο του μεταφρÜστηκε ευρÝως και Þτανε δημοφιλÝς μÝχρι και τις αρχÝς του 20οý αι., και γενικÜ ο ΤÜσσο παρÝμεινε Ýνας απü τους πιο ευρÝως διαδεδομÝνους ποιητÝς στην Ευρþπη.
      ¹τανε γιος του Bernardo Tasso, ευγενÞ του ΜπÝργκαμο κι επικολυρικοý ποιητÞ με μεγÜλη φÞμη στην εποχÞ του, και η μητÝρα του Porzia de Rossi, ευγενÞς επßσης, που γεννÞθηκε στη ΝÜπολη με καταγωγÞ απü τη ΤοσκÜνη. Ο πατÝρας του Þτανε για πολλÜ χρüνια γραμματÝας στην υπηρεσßα του Ferrante Sanseverino, πρßγκιπα του Salerno κι η μητÝρα του στενÜ συνδεδεμÝνη με τις πιο επιφανεßς οικογÝνειες της ΝÜπολι. ¼ταν ο πρßγκιπας του ΣαλÝρνο Þρθε σε σýγκρουση με την ισπανικÞ κυβÝρνηση της ΝÜπολι, και στη συνÝχεια καθαιρÝθηκε και στερÞθηκε απü τα κληρονομικÜ του φÝουδα, ο ΜπερνÜρντο μοιρÜστηκε τη μοßρα του προστÜτη του. Ανακηρýχθηκε επαναστÜτης στο κρÜτος, μαζß με το γιο του κι η περιουσßα του αφαιρÝθηκε. ΑυτÜ συνÝβησαν κατÜ τη παιδικÞ ηλικßα του ΤορκουÜτο. Το 1552 ζοýσε με τη μητÝρα του και τη μοναδικÞ του αδελφÞ Cornelia στη ΝÜπολη, ακολουθþντας την εκπαßδευσÞ του υπü τους Ιησουßτες, οι οποßοι εßχανε πρüσφατα ανοßξει σχολεßο εκεß. Η προφανÝστατη διÜνοιÜ του και το θρησκευτκü του θÜρρος προκÜλεσαν αμÝσως γενικü θαυμασμü. Στα  8 του Þταν Þδη διÜσημος.



      Λßγο μετÜ την ημερομηνßα αυτÞ του επετρÜπη να παρευρεθεß στον πατÝρα του, ο οποßος κατοικοýσε Ýπειτα σε μεγÜλη φτþχεια και χωρßς κατοχÞ στην εξορßα στη Ρþμη. Τα νÝα τονε πρüφτασαν εκεß το 1556 üτι η μητÝρα του εßχε πεθÜνει ξαφνικÜ και μυστηριωδþς στη ΝÜπολη. Ο σýζυγüς της Þτανε πεπεπεισμÝνος üτι εßχε δηλητηριαστεß απü τον αδελφü της με σκοπü να πÜρει τον Ýλεγχο της περιουσßας της. ΠρÜγμα που στη συνÝχεια κι Ýγινε μιας κι η περιουσßα της Πüρτσια δεν πÞγε ποτÝ στον γιο της κι η κüρη της Cornelia ξενοπαντρεýτηκε με την υποκßνηση των συγγενþν της. Ο πατÝρας Þτανε ποιητÞς κι επαγγελματßας λüγιος κι Ýτσι üταν του προσφÝρθηκε μια θÝση στην αυλÞ του Ουρμπßνο το 1557, την αποδÝχτηκε ευχαρßστως.
      Ο Torquato, Ýνας üμορφος και λαμπρüς νεαρüς, Ýγινε σýντροφος στον αθλητισμü και στις σπουδÝς του Francesco Maria della Rovere, κληρονüμου του δοýκα του Urbino. Στο Urbino που Þτανε κοινωνßα καλλιεργημÝνων ανδρþν, ακολοýθησε τις αισθητικÝς και λογοτεχνικÝς σπουδÝς που Þτανε τüτε στη μüδα. Ο ΜπερνÜρντο διαβÜζει το ποßημÜ του L'Amadigi στη δοýκισσα και τις κυρßες της αυλÞς Þ συζητÜ για τα πλεονεκτÞματα του ¼μηρου και του Βιργßλιου, του Τρßσινο και του Αριüστο με τους βιβλιοθηκονüμους και τους γραμματεßς του δοýκα. Ο Torquato μεγÜλωσε σε μια ατμüσφαιρα εκλεπτυσμÝνης πολυτÝλειας και κÜπως παιδαγωγικÞς κριτικÞς, οι οποßες Ýδωσαν μüνιμο τüνο στο χαρακτÞρα του.
      Στη Βενετßα, üπου ο πατÝρας του πÞγε να επιτηρÞσει την εκτýπωση του δικοý του επικοý, Λ' Αμαντßγκι (1560), αυτÝς οι επιρροÝς συνεχßστηκαν. ΒρÞκε τον εαυτü του και το θαýμα ενüς διακεκριμÝνου λογοτεχνικοý κýκλου. ΑλλÜ ο Bernardo εßχε υποφÝρει στη δικÞ του καρριÝρα τüσο σοβαρÜ απü την εξÜρτησÞ του απü τις Μοýσες και τους ευγενεßς, που τþρα αποφÜσισε Ýνα κερδοφüρο επÜγγελμα για το γιο του. Ο Torquato απεστÜλη στη ΠÜντοβα για νομικÝς σπουδÝς. Αντß üμως εκεßνος να αφοσιωθεß στα νομικÜ, Ýστρεψε üλη του τη προσοχÞ στη φιλοσοφßα και τη ποßηση. Πριν απü το τÝλος του 1562, εßχε δημιουργÞσει Ýνα επικü ποßημα με 7 κÜντος που το τιτλοφüρησε Rinaldo, το οποßο εßχε στüχο να συνδυÜσει τη κανονικüτητα του Βιργιλßου με τα Üσματα του ρομαντικοý Ýπους. Στην επßτευξη αυτοý του στüχου, και σε üλες τις δευτερεýουσες ιδιüτητες του στυλ και του χειρισμοý, ο Rinaldo του επÝδειξε αξιοσημεßωτη πρωτοτυπßα, αν κι Üλλα τμÞματα φαßνονται ημιτελÞ και προδßδουνε μια βιασýνη με την οποßα συντÜχθηκε το ποßημα. Παρ 'üλα αυτÜ, ο συγγραφÝας του αναγνωρßστηκε ως ο πιο ελπιδοφüρος νεαρüς ποιητÞς της εποχÞς του. Ο κολακευμÝνος πατÝρας επÝτρεψε την εκτýπωση του ποιÞματος και μετÜ απü σýντομη περßοδο μελÝτης στη Μπολþνια, συμφþνησε με την εßσοδο του γιου του στην υπηρεσßα του ΚαρδινÜλου Luigi d' Este. Ακüμη και πριν απü κεßνη την ημερομηνßα, ο νεαρüς ΤÜσο Þτανε συχνüς επισκÝπτης στο κτÞμα του Este στη Ferrara, üπου το 1561 συναντÞθηκε με την Lucrezia Bendidio, μßα απü τις κυρßες της αυλÞς της Eleanora d' Este και την ερωτεýτηκε. Επßσης το 1563 φλερτÜρισε και με τη Laura Peperara και μια και στο μεταξý εßχανε γßνει κι οι 2 γνωστÝς και διÜσημες τραγουδßστριες, φÝρεται να φλερτÜριζε ταυτüχρονα και με τις 2.



      Απü το 1565, η ζωÞ του επικεντρþθηκε στο κÜστρο της Ferrara, σκηνικü μεγÜλης δüξας αλλÜ και πολλþν αργüτερα σκληρþν δεινþν. ΜετÜ τη δημοσßευση του Rinaldo εßχεν εκφρÜσει τις απüψεις του για το Ýπος σε μερικÝς διδασκαλßες για τη τÝχνη της ποßησης, που συγκροτηθÞκανε σε μια ξεχωριστÞ θεωρßα και του προσδþσανε πρüσθετη αßγλη ως φιλοσοφικοý κριτικοý. Τα επüμενα 5 χρüνια φαßνεται να Þτανε τα πιο ευτυχισμÝνα απü τη ζωÞ του, αν κι ο θÜνατος του πατÝρα του το 1569, προκÜλεσε στην ευαßσθητη του φýση βαθý πüνο. Ο νεαρüς, üμορφος, ευγενικüς, κýριος κι εξοικειωμÝνος με τη κοινωνßα των μεγÜλων, Ýχοντας διδαχτεß απü επιφανεßς κι Ýχοντας δημοσιευμÝνα Ýργα σε στßχους και πεζογραφßα, Ýγινε το εßδωλο της πιο λαμπρÞς αυλÞς στην Ιταλßα. Τα 1α 2 βιβλßα των 500 ερωτικþν καντος του απευθýνονταν στη Lucrezia Bendidio και τη Laura Peverara. Οι πριγκÞπισσες Lucrezia κι Eleonora d' Este, üντας ανýπαντρες κι ηλικιωμÝνες, για περßπου 10 Ýτη τονε πÞραν υπü τη προστασßα τους. Εßχε γßνει δεκτüς στη μεγÜλη τους κοινωνßα. Οφεßλει πολλÜ στη καλωσýνη και των 2 αδελφþν. Το 1570 ταξßδεψε στο Παρßσι με τον ΚαρδινÜλιο.
      Η ειλικρßνειÜ του και μια ορισμÝνη συνÞθης διαταραχÞ της ψυχικÞς του ισορροπßας, προκÜλεσαν Ýριδα με τον προστÜτη του. ¸φυγε απü τη Γαλλßα τον επüμενο χρüνο και βρÝθηκε στην αυλÞ του Δοýκα Αλφüνσο Β' 'της ΦερρÜρα, τον αδελφü του ΚαρδινÜλου. Τα σημαντικþτερα γεγονüτα της βιογραφßας του Tasso κατÜ τα επüμενα 4 χρüνια εßναι η ολοκλÞρωση του Αμýντα το 1573 και της Απελευθερþμενης ΙερουσαλÞμ το 1574. Ο Αμýντας εßναι Ýνα ποιμενικü δρÜμα πολý απλÞς ομορφιÜς αλλÜ κι εξαιρετικÞς λυρικÞς γοητεßας. Εμφανßστηκε τη στιγμÞ που η μουσικÞ, υπü την επιρροÞ των συνθετþν üπως οι Palestrina, Monteverdi, Marenzio κι Üλλοι, Ýγινε η κυρßαρχη τÝχνη της Ιταλßας. Οι στßχοι με τη μελωδßα κι η αισθησιακÞ μελαγχολßα του Αμýντα ταιριÜζουν ακριβþς κι ερμηνεýουνε το πνεýμα της εποχÞς του. Η επιρροÞ της, στην üπερα και στη καντÜτα, Ýγινε αισθητÞ για πÜνω απü 2 διαδοχικοýς αιþνες. Παßχτηκε με αυλοýς σε Ýνα νησÜκι του ποταμοý Πο üπου ο δοýκας εßχε το ΚÞπο Των Απολαýσεων (Giardino di delizie), τυπþθηκε 1η φορÜ απü τον Aldo Manuzio στη Βενετßα το ΓενÜρη του 1581. Τυπþθηκε μια κροατικÞ μετÜφραση απü τον ποιητÞ Dominko Zlatarić, Ljubmir, pripovijest pastijerska 1 Ýτος μετÜ το πρωτüτυπο, επßσης στη Βενετßα.



      Το Gerusalemme Liberata κατÝχει το μεγαλýτερο χþρο στην ιστορßα της ευρωπαúκÞς λογοτεχνßας κι εßναι Ýνα σημαντικüτατο Ýργο. Ωστüσο, οι επιβλητικÝς ιδιüτητες αυτοý του επικοý ποιÞματος, εκεßνες που αποκαλýψανε την ατομικüτητα του ΤÜσο και που το κατÝταξαν αμÝσως στα κλασικÜ που αγαπÞθηκαν απü τους ανθρþπους üχι λιγüτερο απü πολιτισμικÜ πρüσωπα, εßναι παρüμοιες με τις λυρικÝς χÜρες του Αμýντα. ¼πως και στο Rinaldo, εßχε στüχο να αναζωογονÞσει το ιταλικü επικü ýφος διατηρþντας την αυστηρÞ ενüτητα της πλοκÞς και την αυξανüμενη ποιητικÞ φÞμη. ΕπÝλεξε το Βιργßλιο για το μοντÝλο του, πÞρε τη 1η Σταυροφορßα σαν üχημα-θÝμα, Ýριξε το θρÞσκευμα στη σýλληψÞ του για τον Þρωα, Godfrey. ΑλλÜ η φυσικÞ του κλßση Þτανε πιüτερο προς το ρομαντισμü.
    ¼πως και στο Rinaldo, στüλισε το Gerusalemme με μια σειρÜ απü ρομαντικÜ επεισüδια, τα οποßα Ýχουν αποδειχθεß πιο δημοφιλÞ και με μεγαλýτερη επιρροÞ απü το κýριο θÝμα. ¸τσι, ενþ ο κεντρικüς ÞρωÜς του εßναι ο Godfrey of Bouillon (Goffredo), ηγÝτης της 1ης σταυροφορßας κι η κορýφωση του Ýπους εßναι η απελευθÝρωση της ιερÞς πüλης. ΑλλÜ ο Goffredo του Tasso, ο οποßος εßναι Ýνα μεßγμα του ευσεβοýς Αινεßα και του Τριτσεντινοý καθολικισμοý του Βιργßλιου, δεν εßναι ο πραγματικüς Þρωας του επικοý. Αντ 'αυτοý, ο αναγνþστης προσελκýεται απü τις ιστορßες του Ruggiero, του φλογεροý και παθιασμÝνου Rinaldo, του μελαγχολικοý και παρορμητικοý Tancredi, καθþς κι απü τους ιππεßς Saracens με τους οποßους συγκροýονται με Ýρωτα και πüλεμο.
      Η δρÜση του επικοý αναδεικνýει 3 ιστορßες αλληλεπßδρασης μεταξý ευγενþν üμορφων παγανιστþν γυναικþν κι αυτþν των Σταυροφüρων. Η Armida, μια πανÝμορφη μÜγισσα, στÝλνεται απü την αντßπαλη γερουσßα για να σπεßρει την Ýριδα στο χριστιανικü στρατüπεδο. Αντßθετα, αλλÜζει Þ ßδια και βαπτßζεται στην αληθινÞ πßστη με τη λατρεßα της για Ýναν ιππüτη σταυροφüρο και κλεßνει τη σκηνÞ με φρÜση της Παναγßας στα χεßλη της. Η Clorinda, μια γενναßα γυναßκα πολεμιστÞς, "ντýνεται" σαν Marfisa του Ariosto, μονομαχεß με τον αφοσιωμÝνο εραστÞ της και δÝχεται το βÜπτισμα στα χÝρια του καθþς πεθαßνει. ΤÝλος, η Erminia, ερωτευμÝνη απελπισμÝνα με τον Tancredi, αναζητÜ καταφýγιο στη καλýβα των βοσκþν.
      ΑυτÝς εßναι ιστορßες-στηρßγματα στη προσοχÞ του αναγνþστη, ενþ οι μÜχες, θρησκευτικÝς τελετÝς, διαβουλεýσεις και διαπραγματεýσεις, και στρατιÝς εκστρατεßας εßναι λιγüτερο εμπεπλεγμÝνα. Το μεγÜλο εýρημα του Tasso ως καλλιτÝχνης Þταν η ποßηση του συναισθÞματος. Το συναßσθημα, üχι το συναισθηματικü, δßνει αξßα σε αυτü που εßναι αθÜνατο στο Ýργο. ¹ταν Ýνα καινοýργιο πρÜγμα τον 16ο αι., κÜτι σýμφωνο με Ýνα αυξανüμενο συναßσθημα για τη γυναßκα και με την ανερχüμενη τÝχνη της μουσικÞς. Αυτü το συναßσθημα, εκλεπτυσμÝνο, ευγενÝς, φυσικü, βουτηγμÝνο σε μελαγχολßα, εξαιρετικÜ χαριτωμÝνο, παθητικÜ αγγιγμÝνο αποπνÝεται καθ 'üλη τη διÜρκεια των κÜντος του, βρßσκει μερικÞν Ýκφραση στο χαλαρü ρυθμü του μελαγχολικοý στßχου του και διατηρεß την ιδανικÞ ζωÞ των σαγηνευτικþν ηρωßδων των οποßων ονüματα βρεθÞκανε να ειναι στα στüματα üλων των νοικοκυριþν σε üλÜκερη την Ευρþπη κατÜ το 17ο και 18ο αι..



      Το Ýπος ολοκληρþθηκε üταν ο Tasso Þτανε 31 ετþν. και μüλις Ýκλεισε τελειωμÝνα τα χειρüγραφÜ του, το καλλßτερο μÝρος της ζωÞς του τελεßωσε, το καλλßτερο Ýργο του εßχεν Þδη επιτευχθεß. Τα προβλÞματα üμως αμÝσως μετÜ Üρχισαν να συγκεντρþνονται γýρω του. Αντß να Ýχει το θÜρρος να υπακοýσει στο Ýνστικτü του και να δημοσιεýσει το Ýργο üπως το εßχε συλλÜβει, Ýδρασε εντελþς παρÜλογα κι αυτü προφανþς αποδιδεται στην υπερβολικÞ σιγουριÜ αλλÜ και στον Þδη υποβüσκωντα παρανοúκü του χαρακτÞρα. Το ποßημα στÜλθηκε σε χειρüγραφο σε μια μεγÜλη επιτροπÞ εξÝχοντων λογοτεχνþν, üπου εξÝφραζε τη θÝλησÞ του να κριθεß εξαντλþντας την αυστηρüτητÜ τους καθþς και να υιοθετÞσει τυχüν προτÜσεις των, αν κι üπου δεν ταιριÜζανε στις δικÝς του απüψεις. Το αποτÝλεσμα Þταν üτι καθÝνας απü αυτοýς τους ειλικρινεßς φßλους, ενþ εξÝφραζε γενικÜ υψηλü θαυμασμü για το Ýπος, Ýλαβε κÜποιες εξαιρÝσεις απü τη πλοκÞ του, τον τßτλο του, τον ηθικü του τüνο, τα επεισüδια Þ τη δικÞ του αφÞγηση, λεπτομερþς. ΚÜποιος επιθυμοýσε να εßναι πιο τακτικÜ κλασσικÜ. Üλλος Þθελε περισσüτερο ρομαντισμü. ΚÜποιος υπαινßχθηκε üτι η ΙερÜ ΕξÝταση δεν θα ανÝχεται τον υπερφυσικü στοιχεßο τους. Üλλος απαßτησε την εκτομÞ των πιο γοητευτικþν περασμÜτων του, στον Ýρωτα της Armida, της Clorinda και της Erminia -πρÜγματα δηλαδÞ που Ýτσι γßνονταν Ýτσι γßνονται κι Ýτσι θα γßνονται πÜντα. ¸πρεπε να υπερασπιστεß τον εαυτü του ενÜντια σε üλες αυτÝς τις αντιρρÞσειςÞ το καλλßτερο: να τους ευχαριστÞσει για την ευγÝνεια και τη προθυμßα τους να βοηθÞσουν κι απü κει και πÝρα να προχωρÞσει στη τýπωση αγνοþντας τους παντελþς., καθþς εκεßνος εßχε στηριχθεß στις θεωρßες που εßχε πολλÜκις εκφρÜσει περß της τÝχνης του ως κριτικüς, Ýστω και κÜπως απερßσκεπτα.
      Οι αυτοεπιλεγÝντες κριτÝς δεν Þταν Üνθρωποι που παραδÝχθηκαν αυτü που το κοινü δÝχτηκε απü τüτε ως αδιαμφισβÞτητο. ¸νιωσαν αüριστα üτι Ýνα μεγÜλο κι üμορφο ρομαντικü ποßημα Þταν ενσωματωμÝνο σε Ýνα θαμπü κι üχι πολý σωστü Ýπος. Στην αγωνßα τους πρüτειναν Ýνα σωρü, αλλÜ το σωστü Þταν να δημοσιεýσει το Ýπος üπως Þτανε και χωρßς περαιτÝρω αμφισβÞτηση. Ο Tasso, που καθþς φαßνεται εßχε χαλαρþσει πολý με τις μελÝτες, τη σιγουριÜ και φυσικÜ τη... συναρπαστικÞ ζωÞ της αυλÞς και την εξαντλητικÞ λογοτεχνικÞ του παραγωγÞ, τþρα Ýμοιαζε σχεδüν τρελλüς απü ανησυχßα. Η ψυχοσωματικÞ του υγεßα Üρχισε να τονε προδßδει. Παραπονιüτανε για πονοκεφÜλους, υπÝφερε απü ερεθισμü και πυρετοýς κι Þθελε να εγκαταλεßψει τη ΦερρÜρα. Το Ýπος βρισκüταν ακüμα σα χειρüγραφο πÜνω σε Ýνα ρÜφι. ¢ρχισε διαπραγματεýσεις με την αυλÞ της Φλωρεντßας για ανταλλαγÞ υπηρεσιþν. Αυτü ενüχλησε το δοýκα της Ferrara. Ο Αλφüνσο δεν Ýβλεπε τßποτα περισσüτερο απü το üτι ο αυλικüς του και μÜλιστα ο πιο διÜσημος, να θÝλει να τον εγκαταλεßψει για το αντßπαλο δουκÜτο. ΕπιπλÝον, ο Alfonso Þτανε παντρεμÝνος με γαλλßδα πριγκÞπισσα Καλβινßστρια κι Ýτσι ανησýχησε δßκαια στο ν' ανταγωνιστεß τις πιο ορθüδοξες δυνÜμεις στην Ιταλßα, που Þτανε συγκεντρωμÝνες στη Φλωρεντßα και τη Ρþμη. Ο Αλüνσο σκÝφτηκε, επιπλÝον, üτι, αν επÝτρεπε στην ΤÜσο να πÜει, οι Medici θα εßχανε την πολυπüθητη προσÝγγιση στο Þδη πασßγνωστον Ýπος. Ως εκ τοýτου, προÝταξε με χιοýμορ αλλÜ και σθεναρÜ του ποιητÞ, τις αντιρρÞσεις του ως προς το να τον αφÞσει και πως δεν υπÞρχαν ουσιαστικοß λüγοι να δικαιολογοýν στο να εγκαταλεßψη τη Ferrara. Εν τω μεταξý, στα Ýτη 1575-7, η υγεßα του Tasso χειροτερεýει. Η ζÞλεια των αυλικþν κßνησε τα πρþτα νÞματα, þστε να φερθοýνε τüσον Üσχημα και να τονε προσβÜλλουνε κι η ευερÝθιστη κι Þδη κλονισμÝνη ιδιοσυγκρασßα του κÜνανε τα υπüλοιπα, þστε να τονε καταστÞσουν Ýνα εýκολο θýμα τους.


              Δια χειρüς ΝτελακρουÜ: Ο ΤÜσσο στο νοσοκομεßο

      ΚατÜ τη διÜρκεια της δεκαετßας του 1570, ο Tasso ανÝπτυξε μανßα καταδιþξεως που οδÞγησε σε θρýλους για τον ανÞσυχο, μισüτρελλο και παρεξηγημÝνο συγγραφÝα. Αναλþθηκε στις σκÝψεις πως τονε πρüδωσαν üλοι και κλονßσανε την εμπιστοσýνη του, φανταζüταν üτι εßχε καταδικαστεß απü την ΙερÜ ΕξÝταση και φοβüτανε καθημερινÜ με αποτÝλεσμα να αυτοδηλητηριÜζεται συνεχþς. Τα λογοτεχνικÜ και πολιτικÜ γεγονüτα που τον περιβÜλλουνε συνεισÝφεραν στην αναστÜτωση και τη ψυχικÞ του ηρεμßα, και κλιμακωτÜ απÝκτησε τρομερüν Üγχος και  προβλÞματα κοινωνικÞς Ýνταξης.
      Το φθινüπωρο του 1576 και το καλοκαßρι του 1577 προÝβη σε παλαβÝς ενÝργειες και μÜλιστα παρουσßα της πριγκÞπισσας Ýβγαλε μαχαßρι σε κÜποιον υπηρÝτη. Για τη κßνησÞ του αυτÞ συνελÞφθη. αλλÜ ο δοýκας τον απελευθÝρωσε και τον πÞρε για αλλαγÞ περιβÜλλοντος στο κÜστρο του.της Villa Belriguardo. Αυτü που συνÝβη εκεß δεν εßναι γνωστü. ΚÜποιοι βιογρÜφοι υπολüγισαν üτι Ýρχεται στο φως μια σχÝση με τη Leonora d' Este κι üτι η ΤÜσο συμφþνησε να προσποιηθεß την τρÝλα για να καλýψει τη τιμÞ της, αλλÜ γι' αυτü δεν υπÜρχει καμμßα απüδειξη. Εßναι μüνο βÝβαιο üτι απü κει εισÞχθη σε φραγκισκανικü μοναστÞρι στη ΦερρÜρα, με σκοπü να αναλÜβει στην υγεßα του. Εκεß ο φüβος να δολοφονηθεß απü το δοýκα του Ýγινε μανßα στο μυαλü του. ΔραπÝτευσε τÝλη Ιουλßου, μεταμφιεσμÝνος σε χωρικü και πÞγε με τα πüδια στην αδερφÞ του στο ΣορÝντο. ΣυμπερασματικÜ θα ποýμε πως μετÜ τις αρχÝς του 1575, Ýπεσε θýμα ψυχικÞς ασθÝνειας, η οποßα, χωρßς να φτÜνει στη πραγματικÞ παραφροσýνη, τον Ýκανε αλλοπροσαλλο κι απαρÜδεκτο, τüσο μÜλιστα λωστε να ανησυχοýν οι προστÜτες του.
      Δεν υπÜρχει καμßα απολýτως απüδειξη για τον μεταγενÝστερο ρομαντικü μýθο üτι αυτÞ η κατÜσταση των πραγμÜτων οφειλüταν σε Ýνα συντριπτικü πÜθος για την Leonora. Ο δοýκας, σε αντßθεση με την εικüνα του ως τýραννος, Ýδειξε μεγÜλη ανεκτικüτητα. Αν κι Þταν Ýνας Üκαμπτος κι ασυμβßβαστος Üνθρωπος, üπως εγωιστικüς, üπως και κÜθε Üρχοντας της εποχÞς του, στον ΤÜσσο δεν Þταν ποτÝ σκληρüς, ανυπüμονος ßσως, αλλÜ οχι και το τÝρας αγριüτητας üπως απεικονßστηκε αργüτερα. Η ακüλουθη ιστορßα της σχÝσης του με τον ποιητÞ επιβεβαιþνει αυτÞ την Üποψη. Ενþ με την αδερφÞ του στο ΣορÝντο, ο ΤÜσσο Þλπιζε για τη ΦερρÜρα. Ο δοýκας δε μποροýσε να αναπνεýσει ελεýθερα Ýξω απü τον στενü του κýκλο. ¸γραψε λοιπüν ταπεινÜ ζητþντας του ΤÜσσο να γυρßσει πßσω. Ο Αλφüνσο Ýδωσε τη συγκατÜθεσÞ του, υπü την προûπüθεση üτι ο ΤÜσσο θα συμφωνοýσε να υποβληθεß σε ιατρικÞ περßθαλψη για τη μελαγχολßα του. ¼ταν επÝστρεψε, και μιλÞσαν με ειλικρßνεια. τüτε και κÜτω απü αυτÝς τις συνθÞκες, Þτανε πÜλι καλοδεχοýμενος στο παλιü του στÝκι. ¼λα θα μποροýσαν να Ýχουνε πÜει καλÜ αν η παλιÜ του κακÞ ψυχολογογικÞ κατÜσταση δεν εßχεν αναβιþσει. Επακολοýθησαν σκηνÝς τσακωμþν, ανακατωσοýρας ýβρεις, καχυποψßας, πληγωμενης περηφÜνειας και ματαιοδοξßας και φυσικÜ βßαιες εκρÞξεις θυμοý.
      Το καλοκαßρι του 1578 Ýφυγε και πÜλι. ταξßδεψε σε ΜÜντοβα, ΠÜντοβα, Βενετßα, Ουρμπßνο, Λομβαρδßα. Το ΣεπτÝμβρη Ýφτασε στις πýλες του Τορßνο με τα πüδια κι Þταν ευδιÜθετος διασκεδÜζοντας με τον ΕμμανουÞλ ΦιλιμπÝρ, Δοýκα της ΣαβοÀας. ¼που κι αν πÞγαινε, περιπλανþμενος σα χαμÝνος, επισκÝπτης του κüσμου, απαντοýσε αναγνþριση και τιμÝς, λüγω του επιφανοýς ονüματος που εßχεν αποκτÞσει. ΜεγÜλοι και τρανοß ανοßξανε τα σπßτια τους με χαρÜ, εν μÝρει με συμπüνοια, εν μÝρει με θαυμασμü στη μεγαλοφυßα αλλÜ και στα παθÞματÜ του.  ¼μως, σýντομα χαλοýσε αυτÞ την εικüνα ενþ Ýδρεπε τη καλωσýνη της με κολακεßες και τη νοσηρÞ πονηρßα του. ΦÜνηκε, επιπλÝον, üτι η ζωÞ του Þτανε πια μη ανεκτÞ Ýξω απü τη ΦερρÜρα. Ως εκ τοýτου, ξεκßνησε και πÜλι τις διαπραγματεýσεις με το δοýκα. και το ΦλεβÜρη του 1579 Ýφτασε και πÜλι στο κÜστρο.



      Ο Αλφüνσο Þταν Ýτοιμος να συνÜψει τον 3ο του γÜμο, αυτÞ τη φορÜ με μια πριγκßπισσα του κÜστρου της Μüντσα. Δεν εßχε παιδιÜ, κι αν δεν εßχε κληρονüμο, υπÞρχε η πιθανüτητα üτι το κρÜτος του θα Ýπεφτε, -üπως κι Ýγινε στη πραγματικüτητα- τελικÜ, στην Αγßα ¸δρα. Οι γαμÞλιες ετοιμασßες για τη γιορτÞ, τη παραμονÞ της οποßας Ýφτασε ο ΤÜσσο, δεν Þταν επομÝνως ευκαιρßα μεγÜλης χαρÜς για τους ηλικιωμÝνους μελλüνυμφους. Ως μια ελπßδα που εßχε πεθÜνει, Ýπρεπε να παντρευτεß μια 3η σýζυγο. αλλÜ η καρδιÜ του δεν Þταν αφοσιωμÝνη κι οι προσδοκßες του Þτανε πια απομακρυσμÝνες.
      Ο ΤÜσσο, ταλαιπωροýμενος πÜντα απü τις δικÝς του στεναχþριες και με τη δικÞ του αßσθηση αξιοπρÝπειας, δεν Ýλαβε υπüψη του τα προβλÞματα του Δοýκα. ¸τσι Üρχισε πÜλι να συμπεριφÝρεται σαν τρελüς κι εκδιþχθηκε πριν τη τελετÞ στο ησυχαστÞριο (ψυχιατρεßο) της Αγßας ¢ννας. Αυτü συνÝβη τον ΜÜρτη του 1579 κι εκεß Ýμεινε μÝχρι τον Ιοýλιο του 1586. Η μακροχρüνια υποτÝλεια του Δοýκα Αλφüνσο προς τη μεγαλοφυια του εßχεν επιτÝλους σπασει και μÜλιστα πιστεýοντας πλÝον στα σßγουρα πως ο ΤÜσσο Þτανε τρελλüς, Ýνιωθε πως η Αγßα ¢ννα Þταν το ασφαλÝστερο μÝρος γι' αυτüν -αλλÜ και για τους γýρω του.
     ΜετÜ τους πρþτους μÞνες της ÝγκλεισÞς του, üπου εßχε λÜβει ευρýχωρα διαμερßσματα, δεχüτανε τις επισκÝψεις φßλων και γενικÜ Ýδειχνε πως üλα πÞγαιναν μια χαρÜ καθþς ανταποκρινüτανε σε üλα αυτÜ Üνετα και χαλαρÜ. Οι επιστολÝς που γρÜφει απü την Αγßα ¢ννα στους πρßγκιπες της Ιταλßας, για να αναθÝρμανση σχÝσεων και στους ανθρþπους με τη μεγαλýτερη φÞμη στον κüσμο της τÝχνης και της μÜθησης, αποτελοýνε τη πιο πολýτιμη πηγÞ πληροφοριþν, για τα τεκταινüμενα αλλÜ και για την ιδιοσυγκρασßα του. Εßναι χαρακτηριστικü το üτι μßλησε με σεβασμü, ακüμα και με αγÜπη, για το Δοýκα.



     ΚÜποιοι κριτικοß προσπÜθησαν να του χρεþσουν üτι υποκριτικÜ φιλοýσε το χÝρι που τον εßχε τιμωρÞσει, με σκοπü να απελευθερωθεß απü τη φυλακÞ, αλλÜ κανεßς που 'χει εξετÜσει αμερüληπτα ολüκληρο το πλÞθος και τον τüνο των επιστολþν του θα υιοθετÞσει αυτÞ τη γνþμη. Αυτü που προκýπτει ξεκÜθαρα απü αυτÝς εßναι πως εργÜστηκε κÜτω απü μια σοβαρÞ ψυχικÞ ασθÝνεια κι üτι το συνειδητοποßησε. Εν τω μεταξý, ασχολÞθηκε με τον üποιο ελεýθερο χρüνο του, με Üφθονες συνθÝσεις. Η πυκνüτητα των διαλüγων του για τις φιλοσοφικÝς και δεοντολογικÝς διαλÝξεις του, που εßναι πολý σημαντικÞ, στοιχειοθετÞθηκε κι ανÞκει στα χρüνια φυλÜκισÞς του στην Αγßα ¢ννα. Εκτüς απü περιστασιακÝς ωδÝς Þ σονÝττα -μερικÜ γραμμÝνα κατüπιν παραγγελßας, Üλλα εμπνευσμÝνα απü την Ýντονη αßσθηση του πüνου κι ως εκ τοýτου οδυνηρÜ - παραμÝλησε τελεßως τη ποßηση. ΚατÜ το Ýτος 1580, Üκουσε üτι μÝρος του ΓερουσαλÞμ δημοσιεýονταν χωρßς την ÜδειÜ του και χωρßς τις διορθþσεις του. Τον επüμενο χρüνο, ολüκληρο το ποßημα δüθηκε στον κüσμο, και στους επüμενους Ýξι μÞνες επτÜ εκδüσεις που εκδüθηκαν απü τον Τýπο.
      Ο κρατοýμενος της Αγßας ¢ννας δεν εßχε κανÝναν Ýλεγχο και καμμιÜν επιρροÞ στους φýλακÝς του. κι απü το αριστοýργημα που τον Ýθεσε στο επßπεδο του ΠετρÜρχη και του Αριüστο δεν απÝκτησε ποτÝ χρηματικü κÝρδος. ¸νας αντßπαλος ποιητÞς στην αυλÞ της Ferrara ανÝλαβε να αναθεωρÞσει και να επεξεργαστεß τους στßχους του το 1582. Αυτüς Þταν ο Battista Guarini κι ο ΤÜσσο, απü το κελß του, Ýπρεπε να επιτρÝψει να συλλεχθοýνε και να μεταφερθοýν ωδÝς και σονÝττα, ποßηματα προσωπικÜ, αισθηματικÜ, επιστολÝς και περιστασιακÜ μηνýματα φιλοφρüνησης, χωρßς να χαθεß απολýτως τßποτα εξ αυτþν.
     Λßγα χρüνια αργüτερα, το 1585, 2 Φλαμανδοß κριτικοß της Ακαδημßας της Crusca κηρýξανε πüλεμο ενÜντια στην ΙερουσαλÞμ. Το φüρτωσανε προσβολÝς, οι οποßες τþρα φαßνονται σε κεßνους που τις διαβÜζουνε στα διÜφορα φυλλÜδιÜ τους, απλÝς παρωδßες κριτικÞς. Ωστüσο, ο ΤÜσσο αισθÜνθηκε υποχρεωμÝνος ν' απαντÞσει. και το 'κανε με μια μετριοπÜθεια και λεπτομερÞ προσοχÞ κι εμβρßθεια, πρÜγμα που αποδεικνýει üτι δεν Þταν μüνο σε πλÞρη επßγνωση των ικανοτÞτων του και της λογικÞς του, αλλÜ κι Ýνας κýριος με ευγενικοýς τρüπους  επßσης. Ο Üνθρωπος, üπως κι ο Hamlet, Þτανε διαστρεβλωμÝνος απü τη κακÞ συμπεριφορÜ στις διÜφορες φÜσεις και περιστÜσεις του, Þτανε τüτε και νεαρüς στην ηλικßα. ΕγκεφαλικÜ Üρρωστος Þταν αναμφισβÞτητα, και δικαßως ο δοýκας της Ferrara φρüντισε για τη θεραπεßα που υπÝστη. Στη φυλακÞ αυτüς ο ßδος Ýρριξε τον εαυτü του με το πÜθος, με τις πονηρßες του και που δεν  μποροýσε να ζÞσει Þρεμα κι απλÜ, γευüμενος την απßστευτη και μεγÜλη δüξα που τüσο νωρßς κι Üξια απÝκτησε.



     Αυτü που παρÝμεινε, Üθικτο απü την ασθÝνεια και χωρßς να τον εγκαταλεßπει ποτÝ, Ýδειχνε μια γλυκειÜ αν και κÜπως χονδροειδÞς ανθρωπιÜ. Το πιο παρÜξενο πρÜγμα για τη ζωÞ του στη φυλακÞ εßναι üτι προσπαθοýσε πÜντα να τοποθετÞσει τους δýο ανιψιοýς του, τους γιους της αδελφÞς του Cornelia, στην αυλÞ. ¸νας απü αυτοýς κατÜφερε να εισÝλθει στο Γκοýλιλιμο Α', Δοýκα της ΜÜντοβα, ο Üλλος στον ΟττÜβιο ΦαρνÝς, Δοýκα της ΠÜρμα. Το 1586 Ýφυγε απü την Αγßα ¢ννα ýστερα απü πρüσκληση του Vincenzo Gonzaga, πρßγκιπα της Μüντοα. Ακολοýθησε τον νεαρü συνοδü στη πüλη, Ýμεινε για λßγο λεýτερος κι εν μÝσω εορταστικþν εκδηλþσεων κι απολαýσεεων, αφοý Ýλαβε μιαν υπÝροχη και θερμÞ υποδοχÞ απü τη πατρικÞ πüλη του, το ΜπÝργκαμο, επεξεργÜστηκεν αργüτερα και τη τραγωδßα του 1573, Galealto Re di Norvegia σ' Ýνα κλασσικü δρÜμα με τßτλο Torrismondo. ΑλλÜ μüνο λßγους μÞνες κρÜτησε αυτÞ του ευτυχÞς νηφαλιüτητα και πριν Ýρθει η 1η Ýκρηξη. Ο Vincenzo Gonzaga, δεν εßχε πολý χρüνο κι εßχε και κατι προβλÞματα με τον πατÝρα του κι Ýτσι δεν εßχε πολý χρüνο να νοιαστεß για τις διασκεδÜσεις του φιλοξενοýμενου ποιητÞ. Ο ΤÜσο αισθÜνθηκε παραμελημÝνος.
     Το φθινüπωρο του 1587 ταξßδεψε απü τη Μπολþνια και το Loreto στη Ρþμη κι ανÝβηκε εκεß με Ýναν παλιü φßλο, τον Scipione Gonzaga, τþρα πατριÜρχη της ΙερουσαλÞμ. Την επüμενη χρονιÜ περιπλανιüτανε στη ΝÜπολι, üπου Ýγραψε διÜφορα θρησκευτικÜ ποιÞματα, συμπεριλαμβανομÝνου του Monte Oliveto. Το 1589 επÝστρεψε στη Ρþμη κι ανÝλαβε πÜλι τις τρÝλλες του και στον πατριÜρχη της ΙερουσαλÞμ. Οι υπηρÝτες τονε βρÞκαν ανυπüφορους και τον Ýδιωξαν Ýξω απü τις πýλες. Αρρþστησε και κατÝπεσε ξανÜ και πÞγε σε νοσοκομεßο. Ο πατριÜρχης το 1590 τονε παρÝλαβε και πÜλι. ΑλλÜ το ανÞσυχο πνεýμα του τον οδÞγησε στη Φλωρεντßα. ΜετÜ στη Ρþμη για Üλλη μια φορÜ, στη συνÝχεια στη ΜÜντοβα, μετÜ πÜλι Φλωρεντßα, ξανÜ στη Ρþμη, στη ΝÜπολι Ýπειτα για λßγο, ýστερα πÜλι Ρþμη, ξανÜ ΝÜπολι -αυτü εßναι το κουρασμÝνο ρεκüρ των μετακινÞσεþν του μεταξý των ετþ 1590-4. ¸ζησε μια πραγματικÞ Οδýσσεια της ασθÝνειας, της Ýνδειας και της κακοτυχßας. Για κεßνον τßποτα δεν Þτανε καλü. Εßχε τα παλÜτια τους πρßγκιπες, τους καρδιναλßους, πατριÜρχες και πÜπες, με ανοιχτÝς τις αγκÜλες τους πÜντα σε αυτüν. Ωστüσο δεν εýρισκε μÞτε χαρÜ μÞτε καλü, μÞτε ανÜπαυση.



      Η υγεßα του χειροτεýρευε κι η μεγαλοφυßα Ýφθινε ζοφερÜ. Το 1592, δημοσßευσε μια αναθεωρημÝνη Ýκδοση του Gerusalemme, Gerusalemme Conquistata (ΙεαρουσαλÞμ ΚυριευμÝνη). ¼λα üσα κÜνανε το ποßημα του γοητευτικü κι þριμο, σβÞστηκαν Üσπλαχνα. Η Ýκδοση Ýγινε πιο παιδαγωγικÞ, τα ρομαντικÜ και μαγικÜ επεισüδια κüπηκαν, τα κορυφαßα στοιχεßα του πονÞματος μετετρÜπησαν σε μια θαμπο-ρητορικÞ φλυαρßα. Στη διÜρκεια της ßδιας χρονιÜς, Ýν ακüμα üχι σπουδαßο ποßημÜ του, που ονομÜστηκε Le Sette Giornate, εßδε το φως. Εßναι μοναδικü που μüλις σ' αυτÜ τα χρüνια, üταν η ψυχικÞ διαταραχÞ, η σωματικÞ αδυναμßα κι η νοητικÞ αποσýνθεση του νου και της Ýμπνευσης Þτανε σ' αυτÞ τη κατÜσταση καταστροφÞς κι Ýδειχνε πως θα ρßξει τον Tasso στη λÞθη, κι üμως το φινÜλε του Þτανε κι Ýδειχνε ευτυχισμÝνο με τις φωτεινüτερες ακτßνες ελπßδας. Ο πÜπας ΚλÞμης VIII ανÝβηκε στη παπικÞ Ýδρα το 1592. Αυτüς κι ο ανιψιüς του, ο καρδινÜλιος Αλντομπραντß του Σαν Τζιüρτζιο, αποφÜσισαν να γßνουνε φßλοι του ποιητÞ. Το 1594 τονε προσκαλÝσανε στη Ρþμη. Εκεß επρüκειτο να παραλÜβει το δÜφνινο στÝμμα των ποιητþν, üπως κι ο ΠετρÜρχης, στο Καπιτþλιο, απü τον ßδιο τον ΠÜπα ΚλÞμη VIII.
     Ο ΤÜσσο, καταπονημÝνος απü τη κατÜσταση της υγεßας του, Ýφτασε στη Ρþμη το ΝοÝμβρη. Η τελετÞ της στÝψης του αναβλÞθηκε επειδÞ ο καρδινÜλιος Αλλομπραντßνο εßχε αρρωστÞσει, αλλÜ ο πÜπας του χορÞγησε μια σýνταξη κι ο πρßγκιπας Avellino, ο οποßος κατεßχε το μητρικü κτÞμα του, συμφþνησε να εκταμιεýσει Ýνα μÝρος των απαιτÞσεþν του με τη καταβολÞ ενüς ετÞσιου τÝλους ενοικßου. Σε καμμßα περßπτωση δεν του θýμιζε την Αγια ¢ννα ετοýτος ο νÝος ουρανüς που του χαμογελοýσε. Οι παπικÝς τιμÝς κι οι περιποιÞσεις αλλÜ και χρÞματα Þτανε τþρα στη διÜθεσÞ του. Ωστüσο, η τýχη αυτÞ Ýφτασε πολý αργÜ. Πριν προλÜβει να φορÝσει το στÝμμα του ποιητÞ των ποιητþν Þ κÜποιο χρηματικü κομμÜτι απü τη σýνταξη και το επßδομα, ανÝβηκε στο μοναστÞρι του Sant'Onofrio, μια βροχερÞ μÝρα τη 1η Απρßλη 1595. ΒλÝποντας το φορεßο του καρδιναλßου με το οποßο κατÝφθαε εκεß, περνþντας απü τον απüτομο λüφο του ΤρεστÝβερι, οι μοναχοß Þρθανε στη πüρτα για να τον υποδεχτοýνε και να τονε χαιρετÞσουν. Απü το φορεßο üμως βγÞκε ο ΤÜσσο κι εßπε στους Ýκπληκτους μοναχοýς üτι εßχε Ýρθει να πεθÜνει μαζß τους.



      Η ασθÝνεια που ταλαιπþρησε τον Tasso τþρα πιστεýεται πως Þτανε μÜλλον διπολικÞ διαταραχÞ. Οι θρýλοι τον περιγρÜφουνε περιπλανþμενο στους δρüμους της Ρþμης μισüτρελλο, πεπεισμÝνο üτι διþκεται. ΜετÜ απü τη μακροχρüνια ÝγκλεισÞ του στο Üσυλο της Αγßας ¢ννας στη Ferrara, Þτανε σε θÝση να επαναλÜβει τη γραφÞ του και τη τÝχνη του, αν και ποτÝ δεν ανÝκτησε πλÞρως τας φρÝνας. ΠÝθανε στο Sant'Onofrio τον Απρßλη του 1595. ¹τανε μüλις 51 ετþν και τα τελευταßα 20 χρüνια της ýπαρξÞς του Þτανε πρακτικÜ και καλλιτεχνικÜ ανικανοποßητα.

      ΕπιδρÜσεις στους μεταγενÝστερους: Η λυρικÞ ποßησÞ του μπορεß να εßχε κÜποια επιρροÞ στη πρüσφατη ΑναγÝννηση της Γαλλßας στους Desportes και Ronsard (τους οποßους συνÜντησε στο Παρßσι). Σχεδüν σßγουρα επηρÝασε πολλοýς Ελισσαβετιανοýς, üπως ο Sir Philip Sidney, ο Abraham Fraunce και ο Samuel Daniel. Ο Claudio Monteverdi συνÝθεσε τον μουσικü ερωτικü κομμÜτι Tancredi e Clorinda με το κεßμενο του Gerusalemme Liberata, canto XII. Επßσης, συνÝθεσε μουσικÞ πÜνω σε μερικÝς απü τις Rime του, ιδιαßτερα τα μαδριγαλια. Οι Giaches de Wert και Carlo Gesualdo da Venosa βÜλανε μουσικÞ επßσς σε πολλÝς απ' αυτÝς, αλλÜ κι απü τη Gerusalemme του. Ο Γερμανüς συγγραφÝας Johann Wolfgang von Goethe Ýγραψε Ýνα Ýργο, το Torquato Tasso, το 1790, στο οποßο διερευνÜ τους αγþνες του καλλιτÝχνη. Επßσης, συνÝθεσε Ýνα κÜντο, το Rinaldo, εμπνευσμÝνο απü το Canto XVI της ΙερουσαλÞμ που παραδüθηκε κι αργüτερα συνετÝθη σκηνοθετÞθηκε και παρουσιÜστηκε απü τον Johannes Brahms.
     Ο Giacomo Leopardi Ýγραψε το Dialogo di Torquato Tasso e del suo Genio familiare (Operet morale, 1824), Ýνα πεζü για τη μακρÜ παραμονÞ του στην Αγßα ¢ννα. Το κýριο θÝμα εßναι η σýγκριση μεταξý πüνου και πλÞξης, που εκφρÜζεται σε διÜλογο μεταξý Tasso και Genius Þ φÜντασμα, που λÝγεται üτι τον επισκÝπτεται στη μοναξιÜ του. ΑνÜμεσα στις πολυÜριθμες üπερες που παραδοθηκαν και βασßζονται στην ΙερουσαλÞμ εßναι και τα Ýργα των Lully, Alessandro Scarlatti, Vivaldi, Handel, Haydn, Salieri, Cherubini, Christoph Willibald Gluck, Rossini και Dvořák. Μια πειραματικÞ σýγχρονη üπερα για το θÝμα, απü την Judith Weir, μεταφÝρει τη σκηνÞ στο σýγχρονο ΙρÜκ. Τüσο ο Edmund Spenser üσο κι ο John Milton επηρεÜστηκαν σε μεγÜλο βαθμü απü το Ýργο του Tasso. Το ποßημα του Λüρδου Βýρωνα The Lament of Tasso αφηγεßται τη ζωÞ του στο νοσοκομεßο της Αγßας ¢ννας. Ο Ιταλüς συνθÝτης Gaetano Donizetti Ýγραψε μια üπερα για το θÝμα με τßτλο Torquato Tasso (1833) κι ενσωμÜτωσε μερικÜ απü τα γραπτÜ του ποιητÞ στο λιμπρÝτο.
     Το ποßημα της Felicia Hemans το Coronation of Tasso καταγρÜφει το θÜνατο του ποιητÞ αμÝσως πριν απü την επιδιωκüμενη στÝψη του.
Ο Franz Liszt συνÝθεσε Ýνα συμφωνικü ποßημα, Tasso, Lamento e Trionfo, για τη μνÞμη της εκατονταετηρßδας της γÝννησης του Γκαßτε.
Οι καλλιτÝχνες ζωγρÜφοι που εμπνÝονται τüσο απü την ΙερουσαλÞμ üσο κι απü τον Aminta εßναι πÜμπολλοι και εßναι οι: Tintoretto, Carracci, Guercino, Pietro da Cortona, Domenichino, Cigoli, Van Dyck, Poussin, Claude Lorrain, Tiepolo, Boucher, Fragonard, Hayez και Delacroix.

      ΜατιÜ στα Ýργα του
Το Rime, σχεδüν 2.000 στßχοι σε 9 βιβλßα, γρÜφτηκαν μεταξý 1567 και 1593, επηρεασμÝνοι απü το Canzoniere του Petrarch. Το Galealto re di Norvegia (1573-4) εßναι μια ημιτελÞς τραγωδßα, η οποßα αργüτερα τελεßωσε με νÝο τßτλο: Re Torrismondo (1587). Εßναι επηρεασμÝνη απü τις τραγωδßες του ΣοφοκλÞ και ΣενÝκα και μιλÜ για την ιστορßα της πριγκßπισσας Αλβßδα της Νορβηγßας, η οποßα εξαναγκÜστηκε να παντρευτεß το βασιλιÜ Torrismondo, ενþ Þταν ερωτευμÝνη κι αφιερωμÝνη στο φßλο της παιδικÞς ηλικßας, το βασιλιÜ Germondo της Σουηδßας. Dialoghi (ΔιÜλογοι), που γρÜφτηκαν μεταξý 1578-94. ΑυτÜ τα 28 κεßμενα ασχολοýνται με ζητÞματα απü την ηθικÞ (αγÜπη, αρετÞ, ευγÝνεια) στα κοσμικÜ (μÜσκες, παιχνßδι, δικαστικü ýφος, ομορφιÜ). ΜερικÝς φορÝς αγγßζει σημαντικÜ θÝματα της εποχÞς του, üπως η θρησκεßα Ýναντι της πνευματικÞς ελευθερßας. Χριστιανισμüς εναντßον του ΙσλÜμ στο ΛεπÜντο. Το Discorsi del poema eroico, που δημοσιεýθηκε το 1594, εßναι το κýριο κεßμενο για τη ποιητικÞ του Tasso. Πιθανüτατα γρÜφτηκε τα χρüνια üπου εργαζüτανε παρÜλληλα και στο Gerusalemme Liberata. ¢λλα Ýργα του: ΡινÜλδο & Αρμßντα (1562, ιπποτικü ποßημα), Αμýντας (1573, ποιμενικü δρÜμα), ΚατακτημÝνη ΙερουσαλÞμ (1593, Ýπος).
    Σ
τη διÜρκεια της ΑναγÝννησης, η 1η (ελλειπÞς) μετÜφραση της ΙερουσαλÞμ παραδüθηκε απü τον Richard Carew (1594). Μια πλÞρης εκδοχÞ του Edward Fairfax εμφανßστηκε κÜτω απü τον τßτλο Godfrey of Bouillon το 1600. Η Ýκδοση του John Hoole με τα ΗρωικÜ ΖευγÜρια ακολοýθησε το 1772 κι ο Jeremiah Holmes, με το  Wiffen's το 1821. ΥπÞρχαν αρκετÝς εκδüσεις του 20ου και του 21ου αιþνα, απü τον Anthony Esolen (2000) κι απü τον Max Wickert, που δημοσιεýθηκε απü τον ΠανεπιστÞμιο της Οξφüρδης (2009) ως Η ΑπελευθÝρωση της ΙερουσαλÞμ. Aminta, και τα πρþτα ποιÞματα αγÜπης του, ως ποιÞματα αγÜπης για τη Lucrezia Bendidio, απü τον Max Wickert. ΝÝα Υüρκη: Italica Press, 2011 κι ως Rhymes of Love, απü την Maria Pastore Passaro (ΟττÜβα: Legas, 2011). Αρκετοß απü τους "διÜλογους", "Torrismondo", και μερικÜ απü τα μετÝπειτα θρησκευτικÜ Ýργα του Ýχουν επßσης εκδοθεß στα αγγλικÜ.

     Βραβεýσεις-ΤιμÝς:  Στο ΜπÝργκαμο τη γενÝτειρÜ του υπÜρχει μνημεßο με Ýνα του σονÝττο καθþς και στο Sorrento. ΥπÜρχουνε δρüμοι που Ýχουνε πÜρει τ' üνομÜ τους απ' αυτüν σχεδüν σε κÜθε μεγÜλη ιταλικÞ πüλη, κυρßως στο ΜπÝργκαμο, στο Posillipo (ΝÜπολι), στη Ρþμη, στο Τορßνο, στο ΠαλÝρμο και στη ΚατÜνια, καθþς και στο Παλü ¢λτο της Καλιφüρνια.

     "Τον αγαπþ κι εßμαι πρüθυμη να τον αγαπþ για καιρü, γιατß η εντýπωση αυτÞς της αγÜπης στη ψυχÞ μου εßναι πολý δυνατÞ κι εßναι αδýνατο να σβÞσει ýστερα απü λßγο... ΟνομÜζω το αßσθημÜ αυτü μου αγÜπη κι üχι απλÜ Ýρωτα, διüτι καλýπτει τα πÜντα σκεπÜζοντÜς τα. Δεν Þξερα πριν, επειδÞ δεν εßχα αισθανθεß ακüμη μÝσα μου καμμßα απü αυτÝς τις σεξουαλικÝς ορÝξεις, üτι αν δεν αγαπÞσεις δυνατÜ δεν ξυπνÜνε γενικÜ, οýτε καν üταν βρισκüμασταν στο κρεβÜτι μαζß. ΑλλÜ τþρα αντιλαμβÜνομαι σαφþς üτι Þμουνα, και δεν εßμαι απλÜ φßλη, αλλÜ μια ειλικρινÞς ερωμÝνη, γιατß αισθÜνομαι τρομερü πüνο üχι μüνον επειδÞ δεν ανταποκρßνεται στην αγÜπη μου αλλÜ κι επειδÞ δεν μπορþ να μιλÞσω μαζß του με αυτÞ την ελευθερßα που Þμουνα συνηθισμÝνη πριν -και δßχως του, πονþ πÜρα πολý".

                       Giovanna Dall' Orto  -->  Torquato Tasso


========================

                              ΑποσπÜσματα Απü ¸ργα Του

ΥπÝροχες Νýμφες,
αδελφÝς του ποταμοý Πο,

κι εσεßς του γρασιδιοý
κι εσεις εκεß üπου σκÜει
το κýμα της θαλÜσσης,

κι εσεßς που ζεßτε στις πηγÝς,
ψηλÜ στους λüφους...

Rime d 'amore (Rhymes of Love)

ΑυτÞ εßναι πραγματικÜ η χρυσÞ εποχÞ:
μüνο χρυσüς και χρυσÝς νßκες βασιλεýουν.

Η αγÜπη ποý 'ναι υπηρÝτρα του χρυσοý
εßν' ü,τι πιο φριχτü, το μεγαλýτερο,

το πιο αποτρüπαιον τÝρας:
δημιουργÞθηκε στη γη
Þ μες στα κýματα της θÜλασσας.

Ο κüσμος μεγαλþνει
και γερνÜει
και μαραßνεται...

Τþρα δεν Ýμαθες ακüμα τη Γυναßκα;
Φεýγει, και φεýγοντας θα θÝλει να πιαστεß.
Αρνεßται, μα στην ÜρνησÞ της να αχθεß.
ΜÜχεται, μα στη μÜχη της θÝλει να νικηθεß!

Ω, μια τÝτοια ευγενικÞ προσφþνηση
αυτüς ο ανüητος Ýχει βρει,
υπενθυμßζοντÜς μου τα νιÜτα μου,
των απολαýσεων του παρελθüντος
και των σημερινþν δεινþν!

Η νιογÝννητη αγÜπη Ýχει μικρÜ φτερÜ. \
Μποροýν ελÜχιστα,
κρατÞστε τα πÜνω σας κλειστÜ
και μη τα απλþνετε να πετÜξετε.

¸ρωτα, Üστους Üλλους να διαβÜζουνε
Τις Σοφιστεßες του ΣωκρÜτη,
Ενþ εγþ σε δýο ωραßα μÜτια
θα καταλÜβω αυτÞ τη τÝχνη.

Ω Dafne, εσý Ýχασες
κι αλÞθεια, εßναι κρßμα,
που αρνÞθηκες το βÝλος μου.

Η συστολÞ συγκρατεß
το χλωμüν Ýρωτα,

μ' αδýναμο 'ναι χαλινÜρι
για τη πανßσχυρην αγÜπη.


      Το απüσπασμα που ακολουθεß εßναι η αρχÞ του τρßτου Üσματος του επικοý ποιÞματος του ΤÜσσο, το οποßο αποτελεßται απü εßκοσι Üσματα που υπερβαßνουν συνολικÜ τους 15.000 στßχους. ΘÝμα του εßναι η 1η Σταυροφορßα κι η κατÜκτηση της ΙερουσαλÞμ (1099). Με το Ýργο αυτü, που ακολουθεß σε γενικÝς γραμμÝς τα κλασσικÜ πρüτυπα του ΟμÞρου και του Βιργιλßου, ο ποιητÞς προσπαθεß να πραγματευθεß Ýν ιστορικü θÝμα, το οποßο, ωστüσο, διανθßζει με ερωτικÝς ιστορßες και με τη περιγραφÞ μαγικþν γεγονüτων. Η ιστορικÞ ýλη κι η δομÞ του ποιÞματος του προσφÝρουν Ýνα üχÞμα ικανü να εκφρÜσει τον πλοýτο και το πÜθος του συναισθηματικοý του κüσμου κι ανταποκρßνονται στο γοýστο και στις πολιτισμικÝς κατευθýνσεις της εποχÞς του, αντανακλþντας τη λογοτεχνικÞ παρÜδοση της ΑναγÝννησης.
      ΠεριγρÜφει τα συναισθÞματα που νιþσαν οι σταυροφüροι, üταν αντικρýσανε την ΙερουσαλÞμ και την προετοιμασßα των ΑρÜβων για την υπερÜσπιση της πüλης. Αρχηγüς των σταυροφüρων εßναι ο Γοδεφρεßδος ντε Μπουγιüν, δοýκας της ΚÜτω Λωρραßνης, ενþ βασιλιÜς της ΙερουσαλÞμ εßναι ο Αλαντßν. Στη πραγματικüτητα, την εποχÞ που διαδραματßστηκαν τα ιστορικÜ γεγονüτα δεν υπÞρχε βασιλιÜς στην ΙερουσαλÞμ αλλÜ μüνον εμßρης, που λεγüτανε ΝτουκÜτ και διοικοýσε τη πüλη για λογαριασμü του χαλßφη της Αιγýπτου.

          ΕλευθερωμÝνη ΙερουσαλÞμ

¢σμα 3ο

Με τες δροσιÝς επρüβαινε η αυγÞ χαριτωμÝνη
με μýρια της παρÜδεισος λουλοýδια στολισμÝνη,
üταν μÝσ’ στο στρατüπεδο, π’ Üγρυπνο ετοιμαζüτουν
βοÞ κι αρμÜτων ταραχÞ γýρω παντοý απλωνüτουν.
Και μüλις üλο της αυγÞς εφÜνηκε τ’ αστÝρι
οι σÜλπιγγες χαροýμενες αντÞχησαν στ’ αÝρι.
Ο πολεμÜρχος με γλυκοýς τρüπους τους οδηγÜει,
πüτε τους βÜνει χαλινü, πüτε τους ακλουθÜει.

¸ργο πλιο δýσκολο, παρÜ κανεßς να σταματÞσει
το κýμα που σηκþνεται το βρÜχο να χτυπÞσει,
Þ στον βοριÜ ν’ αντισταθεß που τα βουνÜ κλονßζει,
και τα καρÜβια σýσσωμα στη θÜλασσα βυθßζει.
Δεν θÝλει την ολüθερμην ορμÞ τους να βαστÜξει,
αλλ’ ενωμÝνοι να προβοýν και με πολÝμια τÜξη.
¸χει καθÝνας τους φτερÜ στα πüδια, στην καρδßα.
Τον κüπο δεν αισθÜνονται κι εμπρüς πετοýν με βßα·
κι üταν με αχτßνες φλογερÝς ο Þλιος ανεβαßνει
και τους αγροýς ανÜβοντας χüρτα και ανθοýς ξεραßνει,
ιδοý την ΙερουσαλÞμ ξανοßγουν εμπροστÜ τους,
ιδοý στην ΙερουσαλÞμ στρÝφουν τα βλÝμματÜ τους.
Την χαιρετοýν ολüχαροι, με πüθο την κοιτÜζουν
και μýρια στüματα μεμιÜς «ΙερουσαλÞμ» φωνÜζουν.

¸τσι κι οι ναýτες, που στεριÝς αγνþριστες γυρεýουν
και μÝσα σε Üγρια σκοτεινÜ πÝλαγα ταξιδεýουν,
παλεýοντας με το βοριÜ και τη θαλασσοζÜλη,
αν ξÜφνω ο τüπος που ζητοýν αγνÜντια τους προβÜλει,
τον χαιρετοýν, üλοι σ’ αυτüν με την καρδιÜ πετιþνται,
και πλιο τες Ýρημες νυχτιÝς τους κüπους δε θυμþνται.
Αλλ’ η χαρÜ που Ýλαμψε στων Χριστιανþν τα στÞθη
αγÜλια αγÜλια εσβÞστηκε κι Üλλο αßσθημα εγεννÞθη,
αγÜπης, φüβου, σεβασμοý, που τες καρδιÝς νικÜει,
και πλÝον κανεßς τα βλÝμματα να υψþσει δεν τολμÜει
üπου για μας Ýνας Θεüς Ýγινε μÝγα θýμα
κι εθÜφτη και ολοζþντανος εβγÞκε απü το μνÞμα.

Στεναγμοß, λüγια θλιβερÜ και παραπονεμÝνα,
σημεßα χαρÜς και δÝησες, και δÜκρυα πικραμÝνα 
γýρω παντοý σηκþνονται και δυνατÜ βουßζουν,
σαν üταν μÝσα στα κλαδιÜ οι Üνεμοι σφυρßζουν,
Þ üταν βρÜχους κι Ýρημες ακρογιαλιÝς χτυπÜει
η θÜλασσα κι αφρßζοντας βραχνüφωνα βογγÜει.
Γυμνοß τα πüδια προχωροýν üλοι μικροß μεγÜλοι,
τα ολüχρυσα στολßσματα βγÜνουν απ’ το κεφÜλι,
και απ’ τες καρδιÝς τ’ ακÜθαρτα πÜθη που τες μολýνουν,
τες αμαρτßες ομολογοýν και πικρÜ δÜκρυα χýνουν.

«Το χþμα που το αßμα σου Ýβρεξε να φιλÞσω,
ΧριστÝ μου, και με κλÜματα θερμÜ να το ποτßσω·
τι στÝκεις, παγωμÝνη μου καρδιÜ, κι εσεßς τι αργεßτε,
μÜτια μου κακορßζικα, δυο βρýσες να γενεßτε; 
Συντρßψου, αχÜριστη καρδιÜ, στο κρßμα βυθισμÝνη,
η κλÜψα απαρηγüρητη κι αιþνια σε προσμÝνει».

Αλλ’ ο σκοπüς, οποý ψηλÜ βρισκüμενος εθþρει
κι εξÜνοιγε τες λαγκαδιÝς τριγýρου και τα üρη,
βλÝπει μακριÜθε φοβερÞ μαυρßλα να σιμþνει
σα σýγνεφο που μÝσα του φωτιÝς και λÜμψες χþνει·
Ýπειτα τ’ Üρματα, θωρεß οποý το φως φλογßζει,
και τÝλος Üμετρους πεζοýς κι Üλογα ξεχωρßζει.
Κι ευθýς φωνÜζει: «Ασκþνεται πολλÞ μαυρßλα πÝρα,
ω, πþς απλþνεται γοργÜ και λÜμπει στον αÝρα!
Να, μας επλÜκωσαν εχθροß, φθÜνουν. Ετοιμασθεßτε,
αδρÜξετ’ üλοι τ’ Üρματα, στους τοßχους ανεβεßτε». 

ΣÝρνει βαρýτερη φωνÞ και λÝει: «Καιρüς δε μÝνει,
συμμαζωχθεßτε γλÞγορα, τρÝξετε αρματωμÝνοι.
Να, Ýφθασαν· ο κορνιαχτüς απλþνει, πλησιÜζει
και σαν κατÜχνια τρομερÞ τον ουρανü σκεπÜζει».
ΓÝροι, γυναßκες, και παιδιÜ που δýναμη δεν Ýχουν,
για να σωθοýν ολüτρεμοι μεσ' στα τζαμιÜ τους τρÝχουν·
οι Üνδρες üλοι τ’ Üρματα φουχτþνουν, και πηγαßνουν,
πολλοß στες πýλες, και πολλοß στους τοßχους ανεβαßνουν·
ο βασιλÝας ακοýραστος τρÝχει παντοý, θαρρýνει,
πολεμιστÜδες και αρχηγοýς, τες προσταγÝς του δßνει.
Και αφοý τα πÜντα επρüβλεψε σε ψηλü πýργο ανÝβη,
που σε δυο πýλες μεταξý τη χþρα προστατεýει,
üθεν στη μÝση του στρατοý βρισκüμενος εθþρει
απü μακριÜ τες λαγκαδιÝς, τα πλÜγια και τα üρη. ...
(...)
         μτφρ. Ιοýλιος ΤυπÜλδος  (1814-1883)

CANTO I

Τις ιερÝς στρατιÝς και το θεúκü ιππüτη,

που του Χριστοý τον ιερü τÜφο λευτÝρωσε,
θα ψÜλλω: Την αντοχÞ, τη προνοητικüτητα του.
Κι υπÝφερε πολλÜ στον ιερü κι Ýνδοξο αυτüν αγþνα.
ΜÜταια εναντßον του η κüλαση αντιτÜχθηκε
προβαλλοντας σφοδρÜ τη δýναμÞ της, επß γης.

ΜÜτην οχτροß και Τοýρκοι πÜνοπλοι προβÜλλαν λυσσαλÝα:
Οι Üντρες του θεριÜ στις μÜχες και στο αντÜρτικο,
κι αυτüς, üντας υπÞρξε στην ειρÞνη ταπεινüς, 
γι' αυτü και τον ευλüγησε ο Ουρανüς.

Ω ουρÜνια Μοýσα, τους ξεθωριασμÝνους στßχους μου,

στüλισε με της Üνοιξης λουλοýδια, να μιλÞσουν,
και στÝψε τους μ' αθÜνατες αχτßδες αστεριþν,
üπως μιλÜν στρατιÝς ψηλÜ, αγγÝλων φωτεινþν.

Δþσε μου Ýμπνευση το πνεýμα ξÜνοιξε, τη σκÝψη μ' Üπλω'
ο στßχος μου να ζÞσει και συμπÜθα με, ω! θεßα!
αν μπλÝκω μÜγισσες και ξüρκια στην αλÞθεια.
ΠιÜσε το χÝρι μου, μαζß μου γρÜψε για βοÞθεια.

Δεν θÝλω Üλλον απü τον δικü σου Ýπαινο, κανÝνα..

ΞÝρετε ο κüσμος περιλαμβÜνει Ýξοχα πρÜγματα,
για τους ερωτευμÝνους, γλυκειÜ ποßηση θ' ανθßσει,
και σαν þριμη αλÞθεια βγει με ρßμα απαλÞ,
θα τη λατρÝψει και ο πιο απρüθυμος ακüμα.

¼ταν μικρÜ παιδÜκια αρρωσταßναμε
βÜζανε μÝλι οι γονιοß στο πικρü γιατρικü,
και πßναμε ξεγελασμÝνα, κι αν πßκρα, τη ξεχνοýσαμε
μετÜ σαν υγιÝστατα συνεχßζαμε και ζοýσαμε.

Ω ¸ρωτα, ω θαýμα, νιογÝννητη αγÜπη, νιüθρεφτη
τþρα βογγþ, πρωταθλÞτης αρματωμÝνος μ' αιχμαλþτισε.

Τþρα σαν Ýγινες αχρεßος ποταπüς
σκλÜβος γιομÜτος αλυσßδες στο κορμß
δεν εßναι και πολý κακü αυτü καθþς,
εßναι απλÜ μια δßκαιη και ΘεúκιÜ ποινÞ.

Ο φüβος της Üρρωστιας υπερβαßνει
το ßδιο το κακü που μας τρομÜζει.

Γιατß Ýτσι, οι σημερινÝς πßκρες διπλÜ
μας ενοχλοýν, παρÜ οι μελλοýμενες.

CANTO II

Σε κακü βασιλιÜ χειρüτερος ο σýμβουλος.

¹ταν üμορφη και δßκαιη,
Þταν ειλικρινÞς και ντροπαλüς,

την αγÜπησε πολý, Þλπισε λßγο,
κι üλη αυτÞ η πεθυμιÜ του: τζßφος.

Για ü,τι τα πιο παραμελημÝνα,
τα πιο περßεργα, αποδεικνýουν,

Ýτσι την ομορφιÜ τη βοηθÜ
η φýση, ο ουρανüς κι ο Ýρως.

Τα βÜσανÜ μου απÜλυνε
γλυκÜ, με την απüλαυση

του να μποροýσα να 'χω,
το στÞθος σου στο στÝρνο μου:

Θα μποροýσε να πÜρει μονομιÜς
το υπüδουλü μου πνεýμα.

Δε με τρομÜζει τ' Αψηλü
δε περφρονþ το Ταπεινü.

H πιθανüτητα στην αβεβαιüτητα εßν' δßκοπο μαχαßρι:
χαμογελÜει στην αρχÞ μα κρýβεται στο τÝλος.
ΦυλÜξτε τη τιμÞ σας, μη την υποτιμÞσετε
προσÝξατε καλÜ αυτÜ που σκÝφτεστε να διορθþσετε.

H τýχη παßζει ανÜμεσα στα δυο:
Εßτε καλü, εßτε κακü μαντÜτο λÜβεις
καθþς οι πτÞσεις οι ψηλÝς
Ýχουν κοντÜ και τους γκρεμοýς.

Λεýτερα συναισθÞματα, με λüγια απλÜ.

Πεθαßνουμε χωρßς φθüνο στους ζωντανοýς
Πεθαßνουμε λοιπüν με την εκδßκησÞ μας.

¼ποιος δεν θÝλει την ΕιρÞνη
θα 'ναι γιομÜτος Πüλεμο.

Τþρα η νýχτα Üπλωσε το πλουμισμÝνο θüλο της,
καλεß τον κÜθε ανÞσυχο οφθαλμü να κοιμηθεß,
σε τρυφερü γρασßδι που πλαγιÜσανε τ' αγρßμια.
Τα ψÜρια βοýλιαξαν σ' αθüρυβους βυθοýς,
δεν ηχεß πλÝον φιδιοý σýριγμα νη δρÜκου η κραξιÜ,
δεν κελαδοýνε πια πουλιÜ κι η ΦιλομÝν δεν κλαßει,
μüνον οι μυστικÝς μελωδικÝς φωνÝς των ξωτικþν
λεν νανουρßσματα απαλÜ στο κüσμο να 'συχÜσει.

Το μþβινο πρωß ασκþθη απ' το κρεββÜτι της
το πορφυρü, και ντýθηκε στα κüκκινα,
μ' Üλικα ρüδα στüλισε τις χρυσαφιÝς της μποýκλες,
αυτÜ που φρεσκανθßσανε στους κÞπους της ΕδÝμ.

                                    Τ Ε Λ Ο Σ

 

 

Web Design: Granma - Web Hosting: Greek Servers