ÐåæÜ

Ðïßçóç-Ìýèéá

Ï Dali & Åãþ

ÈÝáôñï-ÄéÜëïãïé

Äïêßìéá

Ó÷üëéá-Áñèñá

ËáïãñáöéêÜ

ÅíäéáöÝñïíôåò

ÊëáóóéêÜ

Áñ÷áßá Åëë Ãñáìì

ÄéáóêÝäáóç

ÐéíáêïèÞêç

ÅéêáóôéêÜ

Ðáãê. ÈÝáôñï

Ðëçñ-Ó÷ïë-Åðéêïéí.

Öáíôáóôéêü

Åñ. Ëïãïôå÷íßá

Ãëõðô./Áñ÷éô.

ÊëáóóéêÜ ÉÉ

 
 

ÊëáóóéêÜ ÉÉ 

Tagore Rabîndranâth: Ðïëõ-Åñãáëåßï ÉíäéêÞò ÔÝ÷íçò

Αν κλεßσεις τη πüρτα σ' üλα τα λÜθη, η αλÞθεια θα μεßνει απ' Ýξω.
        Το σýμπαν εßναι τσιγκοýνικο για üποιον αρνεßται τον εαυτü του.
                  Η πεταλοýδα δε μετρÜ μÞνες μα στιγμÝς κι Ýχει αρκετü χρüνο.

  Βιογραφικü

     Ο Rabîndranâth Tagore
(ΡαμπιντρανÜθ Ταγκüρ) Þτανε ΒεγγαλÝζος ποιητÞς, συγγραφÝας, θεατρικüς συγγραφÝας, συνθÝτης, φιλüσοφος, ηθοποιüς, κοινωνικüς μεταρρυθμιστÞς και ζωγρÜφος την εποχÞ της ΑναγÝννησης της ΒεγγÜλης. Αναδιαμüρφωσε τη λογοτεχνßα και τη μουσικÞ της, καθþς και την ινδικÞ τÝχνη με τον μοντερνισμü με βÜση τα συμφραζüμενα στα τÝλη του 19ου και στις αρχÝς του 20οý αι.. ΣυγγραφÝας της βαθιÜ ευαßσθητης, φρÝσκιας κι üμορφης» ποßησης του Gitanjali, Ýγινε το 1913 ο 1ος μη Ευρωπαßος κι ο 1ος στιχουργüς που κÝρδισε Βραβεßο Νüμπελ Λογοτεχνßας. Τα ποιητικÜ τραγοýδια θεωρÞθηκαν πνευματικÜ και φιλεýσπλαχνα. που η κομψÞ πεζογραφßα κι η μαγικÞ ποßησÞ του Þτανε δημοφιλεßς στην ινδικÞ υποÞπειρο. ¹ταν μÝλος της ΒασιλικÞς ΑσιατικÞς Εταιρεßας. Αναφερüμενος ως "ο βÜρδος της ΒεγγÜλης", Þτανε γνωστüς με τα προσωνýμια: ΓκουρουντÝμπ, Κομπαγκοýρου και Μπισουοκüμπι.

     ¸νας ΜπενγκÜλι ΒραχμÜνος απü τη Καλκοýτα με προγονικÝς ρßζες ευγενþν στη περιοχÞ Burdwan και Jessore, Ýγραφε ποßηση απü τα 8. Στα 16, κυκλοφüρησε τα 1α σημαντικÜ ποιÞματÜ του με το ψευδþνυμο Bhānusiṃha (ΛιοντÜρι του ¹λιου), που κατασχÝθηκαν απü τις λογοτεχνικÝς αρχÝς ως απü καιρü χαμÝνα κλασσικÜ. ΜÝχρι το 1877 αποφοßτησε. Τα 1α του διηγÞματα και δρÜματα, δημοσιεýτηκαν με το πραγματικü του üνομα. Ως ανθρωπιστÞς, οικουμενιστÞς, διεθνιστÞς κι Ýνθερμος επικριτÞς του εθνικισμοý, κατÞγγειλε το βρεττανικü Raj κι υποστÞριξε την ανεξαρτησßα απü τη Βρεττανßα. Ως εκφραστÞς της ΑναγÝννησης της ΒεγγÜλης, προþθησε τερÜστιο κανüνα που περιελÜμβανε πßνακες, σκßτσα και σκετσÜκια, εκατοντÜδες κεßμενα και περßπου 2000 τραγοýδια. Η κληρονομιÜ του διαρκεß επßσης στην ßδρυση του Πανεπιστημßου Visva-Bharati.
     Ο Ταγκüρ εκσυγχρüνισε τη τÝχνη της ΒεγγÜλης απορρßπτοντας τις Üκαμπτες κλασσικÝς φüρμες και αντιστεκüμενος στους γλωσσικοýς περιορισμοýς. Τα μυθιστορÞματα, οι ιστορßες, τα τραγοýδια, τα χορευτικÜ δρÜματα και τα δοκßμιÜ του μιλοýσαν για θÝματα πολιτικÜ και προσωπικÜ. Gitanjali (ΠροσφορÝς τραγουδιþν), Gora (Fair-Faced) και Ghare-Baire (Το σπßτι και ο κüσμος) εßναι τα πιο γνωστÜ Ýργα του και οι στßχοι, τα διηγÞματα και τα μυθιστορÞματÜ του αναγνωρßστηκαν - Þ επιδοκιμÜστηκαν - για τον λυρισμü, την καθομιλουμÝνη, τον νατουραλισμü και τον αφýσικο στοχασμü τους. Οι συνθÝσεις του επιλÝχθηκαν απü δýο Ýθνη ως εθνικοß ýμνοι: το "Jana Gana Mana" της Ινδßας και το "Amar Shonar Bangla" του ΜπαγκλαντÝς. Ο εθνικüς ýμνος της Σρι ΛÜνκα εμπνεýστηκε επßσης απü το Ýργο του. [18] Το τραγοýδι του Banglar Mati Banglar Jol Ýχει υιοθετηθεß ως ο κρατικüς ýμνος της Δ.ΒεγγÜλης.


                                                         Το 1873

     Το üνομα Ταγκüρ εßναι η αγγλοποιημÝνη μεταγραφÞ του Τακοýρ. Το αρχικü επþνυμο των Tagores Þταν Kushari. ¹ταν οι Pirali Brahmin (το Pirali ιστορικÜ Ýφερε μια στιγματισμÝνη κι υποτιμητικÞ χροιÜ) που αρχικÜ ανÞκε σε χωριü που ονομαζüταν Kush στη περιοχÞ που ονομÜζεται Burdwan στη ΔυτικÞ ΒεγγÜλη. Ο βιογρÜφος του Tagore, Prabhat Kumar Mukhopadhyaya Ýγραψε στον 1ο τüμο του βιβλßου του Rabindrajibani O Rabindra Sahitya Prabeshak üτι

   "Οι Kusharis Þταν απüγονοι του Deen Kushari, γιου του Bhatta Narayana. Στο Deen παραχωρÞθηκε Ýνα χωριü με το üνομα Kush (στο Burdwan zilla) απü τον Maharaja Kshitisura, Ýγινε αρχηγüς του και Ýγινε γνωστüς ως Kushari".

     Το μικρüτερο απü τα 13 επιζþντα παιδιÜ, ο Ταγκüρ (με το παρατσοýκλι ΡÜμπι) γεννÞθηκε στις 7 ΜÜη 1861 στην Ýπαυλη ΓιορασÜνκο στη Καλκοýτα, γιος του ΝτεμπεντρανÜθ Ταγκüρ (1817–1905) και της ΣÜραντα ΝτÝβι (1830–1875). ΑνατρÜφηκε κυρßως απü υπηρÝτες. Η μητÝρα του εßχε πεθÜνει στα πρþτα παιδικÜ του χρüνια και ο πατÝρας του ταξßδευε πολý. Η οικογÝνεια Þταν στη 1η γραμμÞ της αναγÝννησης της ΒεγγÜλης. ΦιλοξÝνησαν την Ýκδοση λογοτεχνικþν περιοδικþν. θÝατρο και ρεσιτÜλ βεγγαλικÞς και δυτικÞς κλασσικÞς μουσικÞς εμφανßζονται τακτικÜ εκεß. Ο πατÝρας του κÜλεσε αρκετοýς επαγγελματßες μουσικοýς του Dhrupad να μεßνουνε στο σπßτι και να διδÜξουν ινδικÞ κλασσικÞ μουσικÞ στα παιδιÜ. Ο μεγαλýτερος αδελφüς του Ταγκüρ, Dwijendranath, Þτανε φιλüσοφος και ποιητÞς. ¸νας Üλλος αδελφüς, ο Satyendranath, Þταν 1ος Ινδüς που διορßστηκε στην ελßτ και πρþην πανευρωπαúκÞ ινδικÞ δημüσια υπηρεσßα. ¸νας Üλλος αδελφüς, ο Jyotirindranath, Þταν μουσικüς, συνθÝτης και θεατρικüς συγγραφÝας. Η αδελφÞ του Swarnakumari Ýγινε μυθιστοριογρÜφος. Η σýζυγος του Jyotirindranath, Kadambari Devi, ελαφρþς μεγαλýτερη απü τον Tagore, Þταν αγαπητÞ φßλÞ κι ισχυρÞ επιρροÞ. Η απüτομη αυτοκτονßα της το 1884, λßγο μετÜ το γÜμο του, τον Üφησε βαθιÜ ταραγμÝνο για χρüνια.


                                                         Το 1879

     Ο Ταγκüρ απÝφευγε σε μεγÜλο βαθμü την εκπαßδευση στην τÜξη και προτιμοýσε να περιπλανηθεß στο αρχοντικü Þ στο κοντινü Bolpur και το Panihati, τα οποßα επισκÝφθηκε η οικογÝνεια. Ο αδελφüς του Hemendranath τον δßδαξε και τον προετοßμασε σωματικÜ -βÜζοντÜς τον να κολυμπÞσει στο ΓÜγγη Þ να περπατÞσει μÝσα απü λüφους, με γυμναστικÞ και με την εξÜσκηση του τζοýντο και της πÜλης. ¸μαθε σχÝδιο, ανατομßα, γεωγραφßα κι ιστορßα, λογοτεχνßα, μαθηματικÜ, σανσκριτικÜ κι αγγλικÜ -το λιγüτερο αγαπημÝνο του μÜθημα. Ο Ταγκüρ απεχθανüταν την επßσημη εκπαßδευση -τα ακαδημαúκÜ του βÜσανα στο τοπικü Προεδρικü ΚολλÝγιο διÞρκεσαν μßα μüνο μÝρα. Χρüνια μετÜ υποστÞριξε üτι η σωστÞ διδασκαλßα δεν εξηγεß τα πρÜγματα. Η σωστÞ διδασκαλßα διεγεßρει τη περιÝργεια.
     ΜετÜ την upanayan (τελετÞ ενηλικßωσης) στα 11, ο Ταγκüρ κι ο πατÝρας του φýγαν απü τη Καλκοýτα το ΦλεβÜρη του 1873 για να περιοδεýσουν στην Ινδßα για αρκετοýς μÞνες, επισκεπτüμενοι το κτÞμα Santiniketan του πατÝρα του και το Amritsar πριν φτÜσουν στον λüφο των ΙμαλαÀων σταθμü Dalhousie. Εκεß διÜβασε βιογραφßες, μελÝτησε ιστορßα, αστρονομßα, σýγχρονη επιστÞμη, σανσκριτικÜ κι εξÝτασε τη κλασσικÞ ποßηση της Kālidāsa. Στη διÜρκεια της παραμονÞς του 1 μÞνα στο ΑμριτσÜρ το 1873 επηρεÜστηκε σε μεγÜλο βαθμü απü το μελωδικü gurbani και το Nanak bani που τραγουδÞθηκαν στο Golden Temple που πατÝρας και γιος Þτανε τακτικοß επισκÝπτες. ΓρÜφει στο Ýργο του My Reminiscences (1912):

   "Ο χρυσüς ναüς του ΑμριτσÜρ επιστρÝφει σε μÝνα σαν üνειρο. ΠολλÜ πρωινÜ Ýχω συνοδεýσει τον πατÝρα μου σε αυτü το Gurudarbar των Σιχ στη μÝση της λßμνης. Εκεß η ιερÞ ψαλμωδßα αντηχεß συνεχþς. Ο πατÝρας μου, καθισμÝνος ανÜμεσα στο πλÞθος των πιστþν, μερικÝς φορÝς πρüσθετε τη φωνÞ του στον ýμνο της δοξολογßας, και βρßσκοντας Ýναν ξÝνο που συμμετεßχε στην αφοσßωσÞ τους, θα κÝρωναν με ενθουσιασμü εγκÜρδια και θα επιστρÝφαμε φορτωμÝνοι με τις αγιασμÝνες προσφορÝς κρυστÜλλων ζÜχαρης και Üλλων γλυκþν".


     ¸γραψε 6 ποιÞματα σχετικÜ με τον Σιχισμü και αρκετÜ Üρθρα στο παιδικü περιοδικü της ΒεγγÜλης για τον Σιχισμü.

ΠοιÞματα για τον γκουροý Gobind Singh: নিষ্ফল উপহার Nishfal-upahaar (1888, μεταφρασμÝνο ως "ΜÜταιο δþρο"), গুরু গোবিন্দ Guru Gobinda (1899) και শেষ শিক্ষা Shesh Shiksha (1899, μεταφρασμÝνο ως "Τελευταßες διδασκαλßες")
Ποßημα για τον ΜπÜντα Μπαχαντοýρ: বন্দী বীর Bandi-bir (Ο αιχμÜλωτος πολεμιστÞς γραμμÝνος το 1888 Þ το 1898)
Ποßημα για Bhai Torusingh: প্রার্থনাতীত দান (prarthonatit dan - Αυτüκλητο δþρο) γραμμÝνο το 1888 Þ 1898
Ποßημα για τον Nehal Singh: নীহাল সিংহ (Nihal Singh) γραμμÝνο το 1935.

     Ο Ταγκüρ επÝστρεψε στο ΓιοροσÜνκο κι ολοκλÞρωσε σειρÜ σημαντικþν Ýργων μÝχρι το 1877, απü αυτÜ Ýνα μακρý ποßημα στο στυλ Μαúθßλι του ΒιντιαπÜτι. Ως αστεßο, ισχυρßστηκε üτι αυτÜ Þταν τα χαμÝνα Ýργα του πρüσφατα ανακαλυφθÝντος ποιητÞ Vaiṣṇava του 17ου αιþνα Bhānusiṃha. Οι περιφερειακοß εμπειρογνþμονες τα δÝχτηκαν ως χαμÝνα Ýργα του φανταστικοý ποιητÞ. ¸κανε το ντεμποýτο του στο εßδος του διηγÞματος στα βεγγαλικÜ με το Bhikharini (Η ζητιÜνα). ΔημοσιευμÝνο το ßδιο Ýτος, το Sandhya Sangit (1882) περιλαμβÜνει το ποßημα Nirjharer Swapnabhanga (Το ξεσÞκωμα του καταρρÜκτη).
     ΕπειδÞ ο Debendranath Þθελε ο γιος του να γßνει δικηγüρος, γρÜφτηκε σε δημüσιο σχολεßο στο Brighton το 1878. ¸μεινε αρκετοýς μÞνες σε σπßτι που ανÞκε στην οικογÝνεια Ταγκüρ κοντÜ στο ΜπρÜιτον και το Χüουβ, στις βßλες της Μεδßνας. Το 1877 ο ανηψιüς κι η ανηψιÜ του -Suren και Indira Devi, τα παιδιÜ του αδελφοý του Tagore, Satyendranath- στÜλθηκαν μαζß με τη μητÝρα τους, για να ζÞσουν μαζß του. ΔιÜβασε για λßγο νομικÜ στο University College Λονδßνου, αλλÜ και πÜλι Ýφυγε, επιλÝγοντας αντ 'αυτοý την ανεξÜρτητη μελÝτη των Ýργων του Σαßξπηρ Coriolanus κι Antony and Cleopatra και the Religio Medici του Thomas Browne. ΖωηρÝς αγγλικÝς, ιρλανδικÝς και σκωτσÝζικες λαúκÝς μελωδßες τον εντυπωσßασαν, που η παρÜδοση των κιρτÜν και των τÜπας και της υμνωδßας του Νßντουμπα και του ΜπρÜχμο Þταν υποτονικÞ. Το 1880 επÝστρεψε στη ΒεγγÜλη χωρßς πτυχßο, αποφασßζοντας να συμφιλιþσει την ευρωπαúκÞ καινοτομßα με τις παραδüσεις του Brahmo, παßρνοντας το καλýτερο απü το καθÝνα. ΜετÜ την επιστροφÞ στη ΒεγγÜλη, δημοσßευσε τακτικÜ ποιÞματα, ιστορßες και μυθιστορÞματα. Εßχανε βαθý αντßκτυπο στην ßδια τη ΒεγγÜλη, αλλÜ λÜβαν ελÜχιστη εθνικÞ προσοχÞ. Το 1883 παντρεýτηκε τη 10χρονη Mrinalini Devi, γεννημÝνη Bhabatarini, 1873-1902 (αυτÞ Þτανε κοινÞ πρακτικÞ κεßνη την εποχÞ). ΑπÝκτησαν 5 παιδιÜ, που 2 πÝθαναν σε παιδικÞ ηλικßα.


                  Με τη σýζυγü του τη 10χρονη  Mrinalini Devi 1883

     Το 1901 μετακüμισε στο ΣαντινικετÜν για να ιδρýσει Üσραμ με μαρμÜρινη αßθουσα προσευχÞς -το Mandir- πειραματικü σχολεßο, ελαιþνες με δÝντρα, κÞπους, βιβλιοθÞκη. Εκεß πÝθαναν η σýζυγος και 2 παιδιÜ του. Ο πατÝρας του πÝθανε το 1905. ΛÜμβανε μηνιαßες πληρωμÝς ως μÝρος της κληρονομιÜς και του εισοδÞματüς του απü τον ΜαχαραγιÜ της Τριποýρα, τις πωλÞσεις των κοσμημÜτων της οικογÝνειÜς του, το παραθαλÜσσιο μπανγκαλüου του στο Πουρß και 2.000 ρουπßες σε δικαιþματα βιβλßου. ΚÝρδισε ΜπενγκÜλι και ξÝνους αναγνþστες. Δημοσßευσε τα Naivedya (1901) και Kheya (1906) και μετÝφρασε ποιÞματα σε λεýτερο στßχο.
     Το 1912, μετÝφρασε το Ýργο του Gitanjali στ' αγγλικÜ. Στη διÜρκεια ενüς ταξιδιοý στο Λονδßνο, μοιρÜστηκε αυτÜ τα ποιÞματα με θαυμαστÝς του, συμπεριλαμβανομÝνων των William Butler Yeats κι Ezra Pound. Η India Society του Λονδßνου δημοσßευσε το Ýργο σε περιορισμÝνη Ýκδοση και το αμερικανικü περιοδικü Poetry δημοσßευσε επιλογÞ απü τον Gitanjali. Τον ΝοÝμβρη του 1913, Ýμαθε üτι εßχε κερδßσει Βραβεßο Νüμπελ Λογοτεχνßας εκεßνης της χρονιÜς: η ΣουηδικÞ Ακαδημßα εκτßμησε την ιδεαλιστικÞ -και για τους Δυτικοýς- προσιτÞ φýση ενüς μικροý σþματος του μεταφρασμÝνου υλικοý του που επικεντρþθηκε στο Gitanjali: Song Offerings του 1912. Του απονεμÞθηκε ο τßτλος του ιππüτη απü το βασιλιÜ Γεþργιο Ε ́ στις τιμÝς γενεθλßων του 1915, αλλÜ το αποκÞρυξε μετÜ τη σφαγÞ του Jallianwala Bagh το 1919. Αποκηρýσσοντας τον τßτλο του ιππüτη, Ýγραψε επιστολÞ που απευθυνüτανε στον Λüρδο ΤσÝλμσφορντ, τον τüτε Βρετανü ΑντιβασιλÝα της Ινδßας, "Η δυσανÜλογη αυστηρüτητα των τιμωριþν που επιβλÞθηκαν στους Üτυχους ανθρþπους κι οι μÝθοδοι εκτÝλεσÞς τους, εßμαστε πεπεισμÝνοι, δεν Ýχουν προηγοýμενο στην ιστορßα των πολιτισμÝνων κυβερνÞσεων... ¸χει Ýρθει ο καιρüς που τα διακριτικÜ τιμÞς κÜνουν τη ντροπÞ μας κραυγαλÝα στο παρÜταιρο πλαßσιο της ταπεßνωσης κι εγþ απü τη πλευρÜ μου πεθυμþ να σταθþ, απογυμνωμÝνος απ' üλες τις ειδικÝς διακρßσεις, στο πλευρü των συμπατριωτþν μου". Το 1919, προσκλÞθηκε απü τον πρüεδρο του Anjuman-e-Islamia, Syed Abdul Majid να επισκεφθεß το ΣιλÝτ 1η φορÜ. Η εκδÞλωση προσÝλκυσε πÜνω απü 5000 Üτομα.



     Το 1921, ο Ταγκüρ κι ο γεωργικüς οικονομολüγος Leonard Elmhirst ßδρυσαν το Ινστιτοýτο ΑγροτικÞς Ανασυγκρüτησης, που αργüτερα μετονομÜστηκε σε Shriniketan Þ Κατοικßα Ευημερßας, στο Surul, χωριü κοντÜ στο Üσραμ. Με αυτü, προσπÜθησε να μετριÜσει τις διαμαρτυρßες Swaraj του ΓκÜντι,που περιστασιακÜ κατηγüρησε για την αντιληπτÞ ψυχικÞ -κι επομÝνως τελικÜ αποικιακÞ- παρακμÞ της ΒρεττανικÞς Ινδßας. ΖÞτησε βοÞθεια απü δωρητÝς, αξιωματοýχους και μελετητÝς σε üλο τον κüσμο για να απελευθερþσει τα χωριÜ απü τα δεσμÜ της αδυναμßας και της Üγνοιας με την αναζωογüνηση της γνþσης. Στις αρχÝς της 10ετßας του 1930 στüχευσε στην ανþμαλη συνεßδηση της κÜστας και στο ανÝγγιχτο. ¸δωσε διαλÝξεις εναντßον αυτþν, Ýγραψε Þρωες ΝτÜλιτ για τα ποιÞματα και τα δρÜματÜ του κι αγωνßστηκε -με επιτυχßα- ν' ανοßξει το ναü Guruvayoor στους ΝτÜλιτ.
     Οι Dutta και Robinson περιγρÜφουν αυτÞ τη φÜση της ζωÞς του Ταγκüρ ως μια φÜση ενüς περιπατητικοý λογοτÝχνη. Επιβεβαßωσε την ÜποψÞ του üτι οι ανθρþπινες διαιρÝσεις Þτανε ρηχÝς. Στη διÜρκεια επßσκεψης τον ΜÜη του 1932 σε στρατüπεδο Βεδουßνων στην ιρακινÞ Ýρημο, ο αρχηγüς της φυλÞς του εßπε üτι ο ΠροφÞτης μας Ýχει πει üτι αληθινüς μουσουλμÜνος εßναι κεßνος με τα λüγια και τις πρÜξεις του οýτε ο ελÜχιστος απü τους αδελφοýς του μπορεß ποτÝ να βλÜψει . Ο Ταγκüρ εκμυστηρεýτηκε στο ημερολüγιü του: "ΞαφνιÜστηκα üταν αναγνþρισα στα λüγια του τη φωνÞ της ουσιαστικÞς ανθρωπιÜς". ΜÝχρι το τÝλος, εξÝτασε εξονυχιστικÜ την ορθοδοξßα -και το 1934, χτýπησε. Εκεßνη τη χρονιÜ, Ýνας σεισμüς Ýπληξε το ΜπιχÜρ και σκüτωσε χιλιÜδες. Ο ΓκÜντι το χαιρÝτισε ως σεισμικü κÜρμα, ως θεúκÞ τιμωρßα που εκδικεßται τη καταπßεση των ΝτÜλιτ. Ο Ταγκüρ τον επÝπληξε για τους φαινομενικÜ επαßσχυντους υπαινιγμýς του. ΘρÞνησε τη πολυετÞ φτþχεια της Καλκοýτα και τη κοινωνικοοικονομικÞ παρακμÞ της ΒεγγÜλης και περιÝγραψε λεπτομερþς αυτÞ τη νÝα πληβειακÞ αισθητικÞ σε ποßημα 100 γραμμþν χωρßς ομοιοκαταληξßα, που η τεχνικÞ της διπλÞς üρασης προμÞνυε τη ταινßα του Satyajit Ray Apur Sansar. 15 νÝοι τüμοι εμφανßστηκαν, μεταξý των οποßων τα πεζÜ ποιÞματα Punashcha (1932), Shes Saptak (1935) και Patraput (1936). Ο πειραματισμüς συνεχßστηκε στα πεζÜ τραγοýδια και τα χοροδρÜματÜ του -Chitra (1914) Shyama (1939) και Chandalika (1938)- και στα μυθιστορÞματÜ του -Dui Bon (1933), Malancha (1934) και Char Adhyay (1934).



     Οι αρμοδιüτητÝς του επεκτÜθηκαν στην επιστÞμη τα τελευταßα χρüνια της ζωÞς του, üπως υπαινßχθηκε η Visva-Parichay, μια συλλογÞ δοκιμßων του 1937. Ο σεβασμüς του για τους επιστημονικοýς νüμους κι η εξερεýνηση της βιολογßας, της φυσικÞς και της αστρονομßας διαμüρφωσαν τη ποßησÞ του, η οποßα επÝδειξε εκτεταμÝνο νατουραλισμü και αληθοφÜνεια. ¸πλεξε τη διαδικασßα της επιστÞμης, τις αφηγÞσεις των επιστημüνων, σε ιστορßες στο Se (1937), Tin Sangi (1940) και Galpasalpa (1941). Τα τελευταßα 5 Ýτη του σημαδεýτηκαν απü χρüνιο πüνο και 2 μεγÜλες περιüδους ασθÝνειας. ΑυτÜ ξεκßνησαν üταν Ýχασε τις αισθÞσεις του στα τÝλη του 1937. ΠαρÝμεινε σε κωματþδη κατÜσταση και κοντÜ στο θÜνατο για Ýνα διÜστημα. Ακολοýθησε στα τÝλη του 1940 Ýνα παρüμοιο ξüρκι, απü το οποßο δεν συνÞλθε ποτÝ. Η ποßηση απ' αυτÜ τα Ýτη εßναι απü τα καλýτερÜ του. Περßοδος παρατεταμÝνης αγωνßας Ýληξε με το θÜνατü του στις 7 Αυγοýστου 1941, στα 80. ¹ταν σε δωμÜτιο στον επÜνω üροφο του αρχοντικοý Jorasanko που μεγÜλωσε. Η ημερομηνßα εξακολουθεß να θρηνεßται. Ο Α. Κ. Σεν, αδελφüς του 1ου επικεφαλÞς εκλογικοý επιτρüπου, Ýλαβε υπαγüρευση απü τον Ταγκüρ στις 30 Ιουλßου 1941, μια μÝρα πριν απü προγραμματισμÝνη επιχεßρηση: το τελευταßο του ποßημα.

Εßμαι χαμÝνος στη μÝση των γενεθλßων μου.
ΘÝλω τους φßλους μου, το ÜγγιγμÜ τους,
με τη τελευταßα αγÜπη της γης
Θα πÜρω τη τελευταßα προσφορÜ της ζωÞς,
θα πÜρω τη τελευταßα ευλογßα του ανθρþπου.
ΣÞμερα ο σÜκος μου εßναι Üδειος.
¸χω δþσει εντελþς ü, τι εßχα να δþσω.
Σε αντÜλλαγμα, αν λÜβω κÜτι
-λßγη αγÜπη, κÜποια συγχþρεση-
τüτε θα το πÜρω μαζß μου
üταν ανÝβω στη βÜρκα
που διασχßζει τη γιορτÞ του τÝλους
χωρßς λüγια.


                                       Με τον ΜαχÜτμα ΓκÜντι

     Μεταξý 1878 και 1932, πÜτησε σε περισσüτερες απü 30 χþρες σε 5 ηπεßρους. Το 1912, πÞρε σωρü απ' τα μεταφρασμÝνα Ýργα του στην Αγγλßα, που κÝρδισαν τη προσοχÞ απü τον ιεραπüστολο και προστατευüμενο του ΓκÜντι Charles F. Andrews, τον ιρλανδü ποιητÞ Yeats, τον Pound, τον Robert Bridges, τον Ernest Rhys, τον Thomas Sturge Moore κι Üλλους. Ο ΓÝιτς Ýγραψε τον πρüλογο στην αγγλικÞ μετÜφραση του Gitanjali. Ο Andrews ενþθηκε με τον Tagore στο Santiniketan. Τον ΝοÝμβρη του 1912 Üρχισε να περιοδεýει στις ΗΠΑ και το ΗνωμÝνο Βασßλειο, μÝνοντας στο ΜπÜτερτον του ΣτÜφορντσαúρ με τους κληρικοýς φßλους του ¢ντριους. Απü το ΜÜη του 1916 ως τον Απρßλη του 1917, Ýδωσε διαλÝξεις στην Ιαπωνßα και τις ΗΠΑ. ΚατÞγγειλε τον εθνικισμü. Το δοκßμιü του Εθνικισμüς στην Ινδßα περιφρονÞθηκε κι επαινÝθηκε απü το Romain Rolland κι Üλλους ειρηνιστÝς.
     Λßγο μετÜ την επιστροφÞ του στη πατρßδα, ο 63χρονος Ταγκüρ δÝχτηκε πρüσκληση απü τη περουβιανÞ κυβÝρνηση. Ταξßδεψε στο Μεξικü. ΚÜθε κυβÝρνηση υποσχÝθηκε 100.000 δολÜρια στο σχολεßο του για να τιμÞσει τις επισκÝψεις. Μια βδομÜδα μετÜ την ÜφιξÞ του στις 6 ΝοÝμβρη 1924 στο ΜπουÝνος ¢ιρες, Ýνας Üρρωστος Ταγκüρ μετακüμισε στη Villa Miralrío κατ' εντολÞ της Victoria Ocampo. ¸φυγε για το σπßτι το ΓενÜρη 1925. Τον ΜÜη του 1926 Ýφτασε στη ΝÜπολη. Την επüμενη μÝρα συνÜντησε τον Μουσολßνι στη Ρþμη. Η θερμÞ σχÝση τους τελεßωσε üταν ο Ταγκüρ εκφþνησε τη φασιστικÞ φινÝτσα του Ντοýτσε. Νωρßτερα εßχε ενθουσιαστεß: "Εßναι αναμφßβολα μεγÜλη προσωπικüτητα. ΥπÜρχει τüσο τερÜστιο σφρßγος σ' αυτü το κεφÜλι που θυμßζει τη σμßλη του Michaelαngelo". Λουτρü φωτιÜς του φασισμοý επρüκειτο να εκπαιδεýσει την αθÜνατη ψυχÞ της Ιταλßας... ντυμÝνος με Üσβεστο φως.



     Τη 1η ΝοÝμβρη 1926 Ýφτασε στην Ουγγαρßα και πÝρασε κÜποιο χρονικü διÜστημα στην üχθη της λßμνης Balaton στη Balatonfüred, αναρρþνοντας απü καρδιακÜ προβλÞματα σε σανατüριο. Φýτεψε δÝντρο και προτομÞ τοποθετÞθηκε εκεß το 1956 (δþρο απü την ινδικÞ κυβÝρνηση, Ýργο του Rasithan Kashar, που αντικαταστÜθηκε απü πρüσφατα προικισμÝνο Üγαλμα το 2005) κι ο παραλιακüς δρüμος εξακολουθεß να φÝρει το üνομÜ του απü το 1957. Στις 14 Ιουλßου 1927, ο Ταγκüρ και 2 σýντροφοß του ξεκßνησαν 4μηνη περιοδεßα στη ΝοτιοανατολικÞ Ασßα. ΕπισκÝφθηκαν το Μπαλß, την ΙÜβα, τη ΚουÜλα Λουμποýρ, τη ΜαλÜκκα, το ΠενÜνγκ, το ΣιÜμ και τη Σιγκαποýρη. Τα οδοιπορικÜ που προκýπτουν συνθÝτουν το Jatri (1929). Στις αρχÝς του 1930 Ýφυγε απü τη ΒεγγÜλη για περιοδεßα σχεδüν 1 Ýτους στην Ευρþπη και τις ΗΠΑ. ΜετÜ την επιστροφÞ στη Βρεττανßα -και καθþς οι πßνακÝς του εκτÝθηκαν στο Παρßσι και το Λονδßνο- Ýμεινε σε οικισμü ΚουακÝρων του ΜπÝρμιγχαμ. ¸γραψε τις ΔιαλÝξεις Hibbert της Οξφüρδης και μßλησε στην ετÞσια συνÜντηση των ΚουακÝρων του Λονδßνου. Εκεß, αναφερüμενος στις σχÝσεις μεταξý των Βρεττανþν και των Ινδþν -θÝμα που θ' αντιμετþπιζε επανειλημμÝνα τα επüμενα 2 Ýτη- μßλησε για σκοτεινü χÜσμα απüστασης. ΕπισκÝφθηκε τον ΑγÜ Χαν ΙΙΙ, Ýμεινε στο Dartington Hall, περιüδευσε στη Δανßα, την Ελβετßα και τη Γερμανßα απü τον Ιοýνιο ως τα μÝσα ΣεπτÝμβρη 1930 και στη συνÝχεια στη ΣοβιετικÞ ¸νωση. Τον Απρßλη του 1932 ενθουσιασμÝνος απü τον ΠÝρση μυστικιστÞ ΧαφÝζ, φιλοξενÞθηκε απü τον ΡεζÜ Σαχ Παχλαβß. Στα Üλλα ταξßδια του, αλληλεπιδρÜ με τους Henri Bergson, Albert Einstein, Robert Frost, Thomas Mann, George Bernard Shaw, H.G. Wells και Romain Rolland. Οι επισκÝψεις στη Περσßα και το ΙρÜκ (το 1932) και τη Σρι ΛÜνκα (το 1933) συνÝθεσαν τη τελευταßα περιοδεßα του στο εξωτερικü κι η αντιπÜθειÜ του για τον κοινοτισμü και τον εθνικισμü μüνο βÜθυνε. Ο αντιπρüεδρος της Ινδßας Μ. Χαμßντ ΑνσÜρι εßπε üτι ο Ταγκüρ προανÞγγειλε τη πολιτιστικÞ προσÝγγιση μεταξý κοινοτÞτων, κοινωνιþν κι εθνþν πολý πριν γßνει ο φιλελεýθερος κανüνας συμπεριφορÜς. ¹ταν Üνθρωπος μπρος απü την εποχÞ του. ¸γραψε το 1932, στη διÜρκεια επßσκεψÞς του στο ΙρÜν, üτι κÜθε χþρα της Ασßας θα λýσει τα δικÜ της ιστορικÜ προβλÞματα σýμφωνα με τη δýναμÞ της, τη φýση και τις ανÜγκες της, αλλÜ το λυχνÜρι που θα φÝρει ο καθÝνας στη πορεßα του προς τη πρüοδο θα συγκλßνει για να φωτßσει τη κοινÞ ακτßνα της γνþσης.


                                                  Με τον ΑινστÜιν

     Γνωστüς κυρßως για τη ποßησÞ του, Ýγραψε μυθιστορÞματα, δοκßμια, διηγÞματα, οδοιπορικÜ, δρÜματα και χιλιÜδες τραγοýδια. Απü τα πεζÜ του, τα διηγÞματα εßναι ßσως πιο αξιüλογα. ΠρÜγματι, πιστþνεται με τη προÝλευση της βεγγαλικÞς εκδοχÞς του εßδους. Τα Ýργα του διακρßνονται συχνÜ για τη ρυθμικÞ, αισιüδοξη και λυρικÞ φýση τους. ΤÝτοιες ιστορßες δανεßζονται κυρßως απü τη ζωÞ των κοινþν ανθρþπων. Η μη μυθοπλασßα του Ταγκüρ καταπιÜστηκε με την ιστορßα, τη γλωσσολογßα και την πνευματικüτητα. ¸γραψε αυτοβιογραφßες. Τα οδοιπορικα, τα δοκßμια κι οι διαλÝξεις του συγκεντρþθηκαν σε διÜφορους τüμους, συμπεριλαμβανομÝνων των Europe Jatrir Patro (ΓρÜμματα απü την Ευρþπη) και Manusher Dhormo (Η θρησκεßα του ανθρþπου). Η σýντομη συνομιλßα του με τον ΑúνστÜιν, Note on the Nature of Reality, περιλαμβÜνεται ως παρÜρτημα στο τελευταßο. Με την ευκαιρßα των 150ων γενεθλßων του, ανθολογßα (με τßτλο Kalanukromik Rabindra Rachanabali) του συνολικοý σþματος των Ýργων του δημοσιεýεται επß του παρüντος στα βεγγαλικÜ με χρονολογικÞ σειρÜ. Αυτü περιλαμβÜνει üλες τις εκδüσεις κÜθε Ýργου και γεμßζει περßπου 80 τüμους. Το 2011, το Harvard University Press συνεργÜστηκε με το ΠανεπιστÞμιο Visva-Bharati για να δημοσιεýσει το The Essential Tagore, τη μεγαλýτερη ανθολογßα Ýργων του διαθÝσιμη στα αγγλικÜ. Εκδüθηκε απü τους Fakrul Alam και Radha Chakravarthy και σηματοδοτεß την 150η επÝτειο απü τη γÝννησÞ του.
     Οι εμπειρßες του με το δρÜμα ξεκßνησαν üταν Þταν 16, με τον αδελφü του Jyotirindranath. ¸γραψε το 1ο του πρωτüτυπο δραματικü κομμÜτι üταν Þταν 20 ετþν -η Valmiki Pratibha που παρουσιÜστηκε στην Ýπαυλη του. Ο Ταγκüρ δÞλωσε üτι τα Ýργα του προσπÜθησαν να αρθρþσουν το παιχνßδι του συναισθÞματος κι üχι της δρÜσης. Το 1890 Ýγραψε το Visarjan (μια προσαρμογÞ της νουβÝλας του Rajarshi), που Ýχει θεωρηθεß ως το καλýτερο δρÜμα του. Στην αρχικÞ γλþσσα ΜπενγκÜλι, τÝτοια Ýργα περιελÜμβαναν περßπλοκες υποπλοκÝς και εκτεταμÝνους μονολüγους. Αργüτερα, τα δρÜματα του χρησιμοποßησαν πιο φιλοσοφικÜ κι αλληγορικÜ θÝματα. Το Ýργο Dak Ghar (The Post Office, 1912), περιγρÜφει το παιδß Amal να αψηφÜ τα αποπνικτικÜ και παιδαριþδη üριÜ του τελικÜ αποκοιμιÝται, υπονοþντας τον φυσικü του θÜνατο. Μια ιστορßα χωρßς σýνορα -σταχυολογþντας διθυραμβικÝς κριτικÝς στην Ευρþπη- ο Dak Ghar ασχολÞθηκε με τον θÜνατο ως, σýμφωνα με τα λüγια του Ταγκüρ, πνευματικÞ ελευθερßα απü τον κüσμο του συσσωρευμÝνου πλοýτου και των πιστοποιημÝνων δογμÜτων. ¸να Üλλο εßναι το Chandalika (ΑνÝγγιχτο Κορßτσι),που βασßστηκε σε αρχαßο βουδιστικü μýθο που περιγρÜφει πþς ο Ananda, μαθητÞς του Gautama Buddha, ζητÜ νερü απü Ýνα κορßτσι φυλÞς. Στο Raktakarabi (Κüκκινο Þ ΜατωμÝνες πικροδÜφνες) εßναι Ýνας αλληγορικüς αγþνας ενÜντια σε κλεπτοκρÜτη βασιλιÜ που κυβερνÜ τους κατοßκους του Yaksha puri. Η Chitrangada, η Chandalika κι η Shyama εßναι Üλλα βασικÜ Ýργα που Ýχουν προσαρμογÝς χοροý-δρÜματος, που μαζß εßναι γνωστÝς ως Rabindra Nritya Natya.


                                       Ταγκüρ: ΚεφÜλι Γυναßκας

     Ξεκßνησε τη καρριÝρα του στα διηγÞματα το 1877 -στα 16- με το Bhikharini (Η ζητιÜνα). Με αυτü, εφηýρε αποτελεσματικÜ το εßδος διηγÞματος στη βεγγαλικÞ γλþσσα. Τα 4 Ýτη 1891-95 εßναι γνωστÜ ως περßοδος Sadhana (πÞρε τ' üνομÜ του απü τα περιοδικÜ του. ΑυτÞ Þταν απü τις πιο γüνιμες, αποδßδοντας περισσüτερες απü τις μισÝς ιστορßες που περιÝχονται στο 3τομο Galpaguchchha, που εßναι συλλογÞ 84 ιστοριþν. ΤÝτοιες συνÞθως παρουσιÜζουν τις σκÝψεις του για το περιβÜλλον, για μοντÝρνες ιδÝες και για ενδιαφÝροντα παζλ μυαλοý (που λÜτρευε να δοκιμÜζει τη διÜνοιÜ του). ΣυνÞθως συνÝδεσε τις 1ες ιστορßες του (üπως αυτÝς της περιüδου ΣÜντανα) με πληθωρικüτητα ζωτικüτητας κι αυθορμητισμοý. ΑυτÜ τα χαρακτηριστικÜ Þτανε στενÜ συνδεδεμÝνα με τη ζωÞ του στα κοινÜ χωριÜ, μεταξý Üλλων, του ΠατισÜρ, του Σατζαντποýρ και της ΣιλÜιντα, ενþ διαχειριζüταν τις τερÜστιες εκτÜσεις γης της οικογÝνειας. Εκεß, εßδε τη ζωÞ των φτωχþν και κοινþν ανθρþπων της Ινδßας. ¸τσι, Üρχισε να εξετÜζει τη ζωÞ τους με διεισδυτικü βÜθος και συναßσθημα που Þταν μοναδικü στην ινδικÞ λογοτεχνßα μÝχρι κεßνο το σημεßο. ΣυγκεκριμÝνα, ιστορßες üπως Kabuliwala (Ο φρουτοπþλης απü τη Καμποýλ, 1892), Kshudita Pashan (Οι πεινασμÝνες πÝτρες- Αýγουστος 1895) και Atithi (Ο δραπÝτης, 1895) χαρακτÞρισαν αυτÞ την αναλυτικÞ εστßαση στους καταπιεσμÝνους. ΠολλÝς απ' τις Üλλες ιστορßες Galpaguchchha γρÜφτηκαν τη περßοδο Sabuj Patra του Ταγκüρ απü το 1914-17, που πÞρε επßσης τ' üνομÜ του απü τα περιοδικÜ που επιμελÞθηκε και συνÝβαλε σε μεγÜλο βαθμü.
     Ο Ταγκüρ Ýγραψε 8 μυθιστορÞματα και 4 νουβÝλες, μεταξý των οποßων οι Chaturanga, Shesher Kobita, Char Odhay και Noukadubi. Το Ghare Baire (Το σπßτι κι ο κüσμος) μÝσα απü το φακü του ιδεαλιστÞ πρωταγωνιστÞ του zamindar Nikhil- αποδοκιμÜζει τον αυξανüμενο ινδικü εθνικισμü, τη τρομοκρατßα και το θρησκευτικü ζÞλο στο κßνημα Swadeshi. ΕιλικρινÞς Ýκφραση των συγκρουüμενων συναισθημÜτων του, προÝκυψε απü περßοδο κατÜθλιψης του 1914. Το μυθιστüρημα τελειþνει με την ινδουιστικÞ-μουσουλμανικÞ βßα και τον -πιθανüτατα θανÜσιμο- τραυματισμü του Nikhil.


                          Με την ανηψιÜ ºντιρα ΝτÝβι σε θεατρικü

     Η Γκüρα εγεßρει αμφιλεγüμενα ερωτÞματα σχετικÜ με την ινδικÞ ταυτüτητα. ¼πως και με τον Ghare Baire, τα θÝματα της ταυτüτητας του εαυτοý (jāti), της προσωπικÞς ελευθερßας και της θρησκεßας αναπτýσσονται στο πλαßσιο οικογενειακÞς ιστορßας κι ενüς ερωτικοý τριγþνου. Σ' αυτü, Ýνα ιρλανδικü αγüρι ορφανü στην ανταρσßα Sepoy ανατρÜφηκε απü τους ΙνδουιστÝς ως ο τßτλος gora-λευκüς. Αγνοþντας τη ξÝνη καταγωγÞ του, τιμωρεß τους ινδουιστÝς θρησκευτικοýς οπισθοδρομητÝς απü αγÜπη για τους αυτüχθονες Ινδοýς κι αλληλεγγýη μαζß τους εναντßον των ηγεμονþν-συμπατριωτþν του. Ερωτεýεται Ýνα κορßτσι Brahmo, αναγκÜζοντας τον ανÞσυχο θετü πατÝρα του να αποκαλýψει το χαμÝνο παρελθüν του και να σταματÞσει τον εθνικιστικü ζÞλο του. Ως αληθινÞ διαλεκτικÞ που προωθεß «επιχειρÞματα υπÝρ και κατÜ της αυστηρÞς παραδοσιοκρατßας, αντιμετωπßζει το αποικιακü αßνιγμα «απεικονßζοντας την αξßα üλων των θÝσεων μÝσα σε Ýνα συγκεκριμÝνο πλαßσιο  ¼χι μüνο τον συγκρητισμü, üχι μüνο τη φιλελεýθερη ορθοδοξßα, αλλÜ και την εξτρεμιστικÞ αντιδραστικÞ παραδοσιοκρατßα που υπερασπßζεται μ' Ýκκληση σ' αυτü που μοιρÜζονται οι Üνθρωποι. Μεταξý αυτþν ο Ταγκüρ τονßζει «την ταυτüτητα.] Θεωρεßται ως ΝτÜρμα. 
     Στο Jogajog (ΣχÝσεις), η ηρωßδα Kumudini -δεσμευμÝνη απü τα ιδανικÜ της Śiva-Sati, με παρÜδειγμα τον Dākshāyani- εßναι διχασμÝνη ανÜμεσα στον οßκτο της για τη βυθιζüμενη τýχη του προοδευτικοý και συμπονετικοý μεγαλýτερου αδελφοý της και το αντιθετικü του στοιχεßο: το ρουÝ του συζýγου της. Ο Ταγκüρ επιδεικνýει τις φεμινιστικÝς του τÜσεις. Το πÜθος απεικονßζει τη δεινÞ θÝση και τον τελικü θÜνατο των γυναικþν που παγιδεýτηκαν απü την εγκυμοσýνη, το καθÞκον και την οικογενειακÞ τιμÞ. Ταυτüχρονα με τους σÜπιους ευγενεßς της ΒεγγÜλης. Η ιστορßα περιστρÝφεται γýρω απü την υποκεßμενη αντιπαλüτητα μεταξý δýο οικογενειþν -των Chatterjees, αριστοκρατþν που βρßσκονται τþρα σε παρακμÞ (Biprodas) και των Ghosals (Madhusudan), που αντιπροσωπεýουν νÝο χρÞμα και νÝα αλαζονεßα. Η Κουμουντßνι, αδελφÞ του Μπιπρüντας, παγιδεýεται ανÜμεσα στους δýο καθþς εßναι παντρεμÝνη με τον ΜαντουσουντÜν. Εßχε μεγαλþσει σε παρατηρητικü και προστατευμÝνο παραδοσιακü σπßτι, üπως κι üλες οι γυναικεßες σχÝσεις της.


                                       Η τελευταßα του φωτογραφßα

     Το Shesher Kobita -μεταφρασμÝνο 2 φορÝς ως Last Poem and Farewell Song- εßναι το πιο λυρικü μυθιστüρημÜ του, με ποιÞματα και ρυθμικÜ αποσπÜσματα γραμμÝνα απü ποιητÞ πρωταγωνιστÞ. ΠεριÝχει στοιχεßα σÜτιρας και μεταμοντερνισμοý κι Ýχει στοκ χαρακτÞρες που επιτßθενται με χαρÜ στη φÞμη ενüς παλιοý, ξεπερασμÝνου, καταπιεστικÜ διÜσημου ποιητÞ που, παρεμπιπτüντως, Ýχει γνωστü üνομα: ΡαμπιντρανÜθ Ταγκü». Αν και τα μυθιστορÞματÜ του παραμÝνουν μεταξý των λιγüτερο εκτιμημÝνων Ýργων του, Ýχουνε λÜβει ανανεωμÝνη προσοχÞ μÝσω κινηματογραφικþν προσαρμογþν απü τον Ray κι Üλλους: το Chokher Bali και το Ghare Baire εßναι υποδειγματικÜ. Στο 1ο, εγγρÜφει τη κοινωνßα της ΒεγγÜλης μÝσω της ηρωßδας του: μια επαναστατικÞ χÞρα που θα ζοýσε μüνο για τον εαυτü της. Διαπομπεýει το Ýθιμο του διαρκοýς πÝνθους εκ μÝρους των χÞρων, που δεν επιτρεπüταν να ξαναπαντρευτοýν, που εßναι στην απομüνωση και τη μοναξιÜ. ¸γραψε γι' αυτü: "ΠÜντα μετÜνιωνα για το τÝλος".
     Διεθνþς, το Gitanjali (βεγγαλικÜ: গীতাঞ্জলি) εßναι η πιο γνωστÞ ποιητικÞ συλλογÞ του, που του απονεμÞθηκε το Βραβεßο Νüμπελ Λογοτεχνßας το 1913. ¹ταν ο 1ος μη Ευρωπαßος που Ýλαβε βραβεßο Νüμπελ Λογοτεχνßας κι ο 2ος μη Ευρωπαßος που Ýλαβε βραβεßο Νüμπελ μετÜ το Ροýσβελτ. Εκτüς απü τον Gitanjali, Üλλα αξιοσημεßωτα Ýργα περιλαμβÜνουν Manasi, Sonar Tori (Golden Boat), Balaka (Wild Geese -ο τßτλος εßναι μεταφορÜ για τις μεταναστευτικÝς ψυχÝς). Το ποιητικü ýφος του, που προÝρχεται απü γενεαλογßα που καθιερþθηκε απü τους ποιητÝς Vaishnava του 15ου και 16ου αι., κυμαßνεται απü τον κλασσικü φορμαλισμü ως τον κωμικü, οραματιστÞ κι εκστατικü. ΕπηρεÜστηκε απü τον αταβιστικü μυστικισμü του Vyasa κι Üλλων rishi-συγγραφÝων των ΟυπανισÜντ, του μυστικιστÞ Bhakti-Sufi Kabir και του Ramprasad Sen. Η πιο καινοτüμος κι þριμη ποßησÞ του ενσωματþνει την ÝκθεσÞ του στην αγροτικÞ λαúκÞ μουσικÞ της ΒεγγÜλης, που περιελÜμβανε μυστικιστικÝς μπαλÜντες Baul üπως αυτÝς του βÜρδου Lalon. ΑυτÜ, που ανακαλýφθηκαν εκ νÝου κι επαναδιαδüθηκαν μοιÜζουν με ýμνους Kartābhajā του 19ου αι. που τονßζουνε την εσωτερικÞ θεüτητα και την εξÝγερση ενÜντια στην αστικÞ θρησκευτικÞ και κοινωνικÞ ορθοδοξßα bhadralok.

                                          ιδιüχειρο ποßημÜ του

     Στη διÜρκεια των ετþν του Shelaidaha, τα ποιÞματÜ του πÞρανε λυρικÞ φωνÞ του moner manush, του ανθρþπου μες στη καρδιÜ των Bāuls και της δýναμης ζωÞς των βαθιþν εσοχþν του, Þ διαλογισμοý πÜνω στο jeevan devata -το demiurge Þ τον ζωντανü Θεü μÝσα. ΑυτÞ η μορφÞ συνδÝεται με τη θεüτητα μÝσω της επßκλησης στη φýση και της συναισθηματικÞς αλληλεπßδρασης του ανθρþπινου δρÜματος. ΤÝτοια εργαλεßα χρησιμοποιÞθηκαν στα ποιÞματÜ του Bhānusiṃha που εξιστοροýν το ειδýλλιο Radha-Krishna, που αναθεωρÞθηκε επανειλημμÝνα σε διÜστημα 70 ετþν.
Αργüτερα, με την ανÜπτυξη νÝων ποιητικþν ιδεþν στη ΒεγγÜλη -που πολλÝς προÝρχονται απü νεüτερους ποιητÝς που επιδιþκουν να σπÜσουνε το ýφος του- ο Ταγκüρ απορρüφησε νÝες ποιητικÝς Ýννοιες, που του επÝτρεψαν ν' αναπτýξει περαιτÝρω μοναδικÞ ταυτüτητα. Π.χ. περιλαμβÜνουνε την ΑφρικÞ και τη Camalia, που εßναι απü τα πιο γνωστÜ απü τα τελευταßα ποιÞματÜ του.
     Ο Ταγκüρ Þτανε παραγωγικüς συνθÝτης με περßπου 2.230 τραγοýδια στο ενεργητικü του. Τα τραγοýδια του εßναι γνωστÜ ως rabindrasangit (Τραγοýδι του Ταγκüρ), που συγχωνεýεται ρευστÜ στη λογοτεχνßα του, που τα περισσüτερα -ποιÞματα Þ μÝρη μυθιστορημÜτων, ιστοριþν Þ θεατρικþν Ýργων- Þτανε λυρικÜ. ΕπηρεασμÝνοι απü το στυλ thumri της ινδουστανικÞς μουσικÞς, Ýτρεξαν üλο το φÜσμα του ανθρþπινου συναισθÞματος, που κυμαινüταν απü τους πρþιμους λατρευτικοýς ýμνους του Brahmo μÝχρι τις οιονεß ερωτικÝς συνθÝσεις. ΜιμÞθηκαν το τονικü χρþμα των κλασσικþν ragas σε διÜφορους βαθμοýς. ΜερικÜ τραγοýδια μιμοýνταν πιστÜ τη μελωδßα και το ρυθμü ενüς συγκεκριμÝνου raga, Üλλα πρüσφατα αναμεßγνυαν στοιχεßα διαφορετικþν. Ωστüσο, περßπου τα 9/10 του Ýργου του δεν Þτανε bhanga gaan, το σþμα των μελωδιþν ανανεωμÝνο με φρÝσκια αξßα απü επιλεγμÝνες δυτικÝς, ινδουστανικÝς, βεγγαλικÝς λαúκÝς κι Üλλες τοπικÝς γεýσεις εξωτερικÝς στον προγονικü πολιτισμü του Ταγκüρ.


                                 Η Ýπαυλη του Ταγκüρ απü μÝσα

     Το 1971, το Amar Shonar Bangla Ýγινε εθνικüς ýμνος του ΜπαγκλαντÝς. ΓρÜφτηκε -ειρωνικÜ- για να διαμαρτυρηθεß για τη διχοτüμηση της ΒεγγÜλης το 1905 κατÜ μÞκος κοινοτικþν γραμμþν: η αποκοπÞ της μουσουλμανικÞς πλειοψηφßας της ΑνατολικÞς ΒεγγÜλης απü τη κυριαρχοýμενη απü τους ινδουιστÝς ΔυτικÞ ΒεγγÜλη Þτανε για ν' αποφευχθεß περιφερειακü λουτρü αßματος. Ο Ταγκüρ εßδε τη διχοτüμηση ως Ýνα πονηρü σχÝδιο για να σταματÞσει το κßνημα ανεξαρτησßας και στüχευε στην αναζωπýρωση της ενüτητας της ΒεγγÜλης και του κοινοτισμοý. Το Jana Gana Mana γρÜφτηκε σε shadhu-bhasha, σανσκριτικÞ μορφÞ της βεγγαλικÞς κι εßναι η 1η απü τις 5 στροφÝς του ýμνου Brahmo Bharot Bhagyo Bidhata που συνÝθεσε ο Ταγκüρ. ΤραγουδÞθηκε 1η φορÜ το 1911 σε συνεδρßαση της Καλκοýτας του Ινδικοý Εθνικοý ΚογκρÝσσου κι υιοθετÞθηκε το 1950 απü τη ΣυντακτικÞ ΣυνÝλευση Δημοκρατßας Ινδßας ως εθνικüς ýμνος. Ο εθνικüς ýμνος της Σρι ΛÜνκα εμπνεýστηκε απü το Ýργο του.
     Για τους ΜπενγκÜλι, η απÞχηση των τραγουδιþν, που πηγÜζει απü τον συνδυασμü συναισθηματικÞς δýναμης κι ομορφιÜς που περιγρÜφεται üτι ξεπερνÜ ακüμη και τη ποßηση του Ταγκüρ, Þτανε τÝτοια που η Modern Review παρατÞρησε üτι δεν υπÜρχει στη ΒεγγÜλη κανÝνα καλλιεργημÝνο σπßτι üπου τα τραγοýδια του ΡαμπιντρανÜθ δεν τραγουδιοýνται Þ τουλÜχιστον επιχειρεßται να τραγουδηθοýν... Ακüμα κι αγρÜμματοι χωρικοß τραγουδοýν τα τραγοýδια του. ΕπηρÝασε τον μαÝστρο του σιτÜρ Vilayat Khan και τους sarodiyas Buddhadev Dasgupta κι Amjad Ali Khan. Στα 60 Üρχισε να σχεδιÜζει και να ζωγραφßζει. ΕπιτυχημÝνες εκθÝσεις των πολλþν Ýργων του -που κÜνανε τη 1η τους εμφÜνιση στο Παρßσι μετÜ απü ενθÜρρυνση καλλιτεχνþν που συνÜντησε στη νüτια Γαλλßα -πραγματοποιÞθηκαν σ' üλη την Ευρþπη. Πιθανüτατα εßχε κüκκινη, πρÜσινη αχρωματοψßα, με αποτÝλεσμα Ýργα που παρουσßαζαν περßεργους χρωματικοýς συνδυασμοýς κι εκτüς ρυθμοý αισθητικÞ. Ο Ταγκüρ επηρεÜστηκε απü πολλÜ στυλ, συμπεριλαμβανομÝνου του scrimshaw απü τους Malanggan της Β. ΝÝας Ιρλανδßας, της Παποýα ΝÝας ΓουινÝας, των γλυπτþν Haida απü τη περιοχÞ του ΒΔ Ειρηνικοý της Β.ΑμερικÞς και των ξυλογραφιþν απü τον Γερμανü Max Pechstein. Το μÜτι του καλλιτÝχνη του για το γραφικü χαρακτÞρα αποκαλýφθηκε στα απλÜ καλλιτεχνικÜ και ρυθμικÜ leitmotifs που διακοσμοýνε τις μουντζοýρες, τις διαγραφÝς και τις διατÜξεις λÝξεων των χειρογρÜφων του. Μερικοß απü τους στßχους του Ταγκüρ αντιστοιχοýσαν με συναισθητικÞ Ýννοια σε συγκεκριμÝνους πßνακες.


                                            Η ÝπαυλÞ του απ' Ýξω

     ΠεριτριγυρισμÝνος απü αρκετοýς ζωγρÜφους, Þθελε πÜντα να ζωγραφßσει. Η συγγραφÞ κι η μουσικÞ, η θεατρικÞ συγγραφÞ κι η υποκριτικÞ Þρθανε σ' αυτüν φυσικÜ και σχεδüν χωρßς εκπαßδευση, üπως συνÝβη σε αρκετοýς Üλλους στην οικογÝνειÜ του και σε ακüμη μεγαλýτερο βαθμü. ΑλλÜ η ζωγραφικÞ του ξÝφυγε. Ωστüσο, προσπÜθησε επανειλημμÝνα να κυριαρχÞσει στην τÝχνη και υπÜρχουν αρκετÝς αναφορÝς σε αυτü στις πρþτες επιστολÝς και αναμνÞσεις του. Το 1900, π.χ., üταν πλησßαζε τα 40 κι Þταν Þδη διÜσημος συγγραφÝας, Ýγραψε στον Jagadish Chandra Bose: "Θα εκπλαγεßτε αν ακοýσετε üτι κÜθομαι με σχÝδιο βιβλßου σκßτσων. Περιττü να πω üτι οι εικüνες δεν προορßζονται για κανÝνα σαλüνι στο Παρßσι, δεν μου προκαλοýν την παραμικρÞ υποψßα üτι η εθνικÞ πινακοθÞκη οποιασδÞποτε χþρας θα αποφασßσει ξαφνικÜ να αυξÞσει τους φüρους για να τις αποκτÞσει. ΑλλÜ, üπως μια μητÝρα τρÝφει τη μεγαλýτερη στοργÞ στον πιο Üσχημο γιο της, Ýτσι κι εγþ νιþθω κρυφÜ να Ýλκομαι απü την ßδια την ικανüτητα που μου Ýρχεται λιγüτερο εýκολα". Συνειδητοποßησε επßσης üτι χρησιμοποιοýσε τη γüμα περισσüτερο απü το μολýβι και δυσαρεστημÝνος με τα αποτελÝσματα τελικÜ απÝσυρε, αποφασßζοντας üτι δεν Þταν γι' αυτüν να γßνει ζωγρÜφος. Η ΕθνικÞ ΠινακοθÞκη ΜοντÝρνας ΤÝχνης Ινδßας απαριθμεß 102 Ýργα του στις συλλογÝς της. Το 1937, οι πßνακÝς του αφαιρÝθηκαν απü το μπαρüκ παλÜτι του πρßγκηπα διαδüχου του Βερολßνου απü το ναζιστικü καθεστþς και 5 συμπεριλÞφθηκαν στον κατÜλογο της εκφυλισμÝνης τÝχνης που συνÝταξαν οι Ναζß το 1941-42.
     Ο Ταγκüρ αντιτÜχθηκε στον ιμπεριαλισμü κι υποστÞριξε τους Ινδοýς εθνικιστÝς κι αυτÝς οι απüψεις αποκαλýφθηκαν 1η φορÜ στο Manast, που συντÝθηκε κυρßως στα 20 του. Τα αποδεικτικÜ στοιχεßα που προσκομßστηκαν στη διÜρκεια της δßκης συνωμοσßας Hindu-German κι οι τελευταßες αφηγÞσεις επιβεβαιþνουν την ευαισθητοποßησÞ του για τους Ghadarites και δÞλωσαν üτι ζÞτησε την υποστÞριξη του ιαπωνικοý πρωθυπουργοý Terauchi Masatake και του πρþην πρωθυπουργοý Ōkuma Shigenobu. Ωστüσο, καυτηρßασε το κßνημα Swadeshi. Το επÝπληξε στο The Cult of the Charkha, καυστικü δοκßμιο του 1925. Σýμφωνα με τον Amartya Sen, επαναστÜτησε ενÜντια στις Ýντονα εθνικιστικÝς μορφÝς του κινÞματος ανεξαρτησßας κι Þθελε να διεκδικÞσει το δικαßωμα της να 'ναι ανεξÜρτητη χωρßς ν' αρνεßται τη σημασßα του τι θα μποροýσε να μÜθει απ' το εξωτερικü. Παρüτρυνε τις μÜζες ν' αποφýγουνε τη θυματολογßα και αντ' αυτοý ν' αναζητÞσουν αυτοβοÞθεια κι εκπαßδευση κι εßδε τη παρουσßα της βρετανικÞς διοßκησης ως «πολιτικü σýμπτωμα της κοινωνικÞς μας ασθÝνειας». ΥποστÞριξε üτι, ακüμη και για εκεßνους που βρßσκονται στα Üκρα της φτþχειας, δεν μπορεß να υπÜρξει ζÞτημα τυφλÞς επανÜστασης. Προτιμüτερο απü αυτü Þτανε σταθερÞ και σκüπιμη εκπαßδευση.


                                                   Ο τÜφος του

     ΤÝτοιες απüψεις εξüργισαν πολλοýς. Γλßτωσε τη δολοφονßα -και μüνο οριακÜ- απü Ινδοýς ομογενεßς στη διÜρκεια της παραμονÞς του σε ξενοδοχεßο του Σαν Φρανσßσκο στα τÝλη του 1916. Η συνωμοσßα απÝτυχε üταν οι επßδοξοι δολοφüνοι του Ýπεσαν σε καυγÜ. ¸γραψε τραγοýδια που εξυμνοýσανε το ινδικü κßνημα ανεξαρτησßας. 2 απü τις πιο πολιτικÜ φορτισμÝνες συνθÝσεις του, το Chitto Jetha Bhayshunyo (Where the Mind is Without Fear) και το Ekla Chalo Re (If They Answer Not to Thy Call, Walk Alone), κÝρδισαν μαζικÞ απÞχηση, με το τελευταßο να προτιμÜται απü τον ΓκÜντι. Αν και κÜπως επικριτικüς για τον ακτιβισμü του, Þτανε το κλειδß για την επßλυση μιας διαμÜχης ΓκÜντι-ΑμπεντκÜρ που αφοροýσε ξεχωριστÜ εκλογικÜ σþματα γι' ανÝγγιχτους, αμφισβητþντας Ýτσι τουλÜχιστον μßα απü τις νηστεßες του μÝχρι θανÜτου. ΠαραιτÞθηκε απü τον τßτλο του ιππüτη ως απÜντηση στη σφαγÞ της Jallianwala Bagh το 1919. Στην επιστολÞ αποκÞρυξης προς τον ΑντιβασιλÝα, Λüρδο ΤσÝλμσφορντ, Ýγραψε:

   "¸χει Ýρθει ο καιρüς που τα διακριτικÜ τιμÞς κÜνουν τη ντροπÞ μας κραυγαλÝα στο παρÜταιρο πλαßσιο της ταπεßνωσης, και εγþ απü την πλευρÜ μου επιθυμþ να σταθþ, απογυμνωμÝνος, απü üλες τις ειδικÝς διακρßσεις, στο πλευρü εκεßνων των συμπατριωτþν μου οι οποßοι, λüγω της δÞθεν ασημαντüτητÜς τους, κινδυνεýουν να υποστοýν υποβÜθμιση που δεν αρμüζει σε ανθρþπους".

     Ο Ταγκüρ απεχθανüταν τη σχολικÞ φοßτηση στη τÜξη, üπως φαßνεται στο διÞγημÜ του, Η εκπαßδευση του παπαγÜλου, üπου Ýνα πουλß εßναι εγκλωβισμÝνο και τροφοδοτεßται με το ζüρι σελßδες βιβλßων -μÝχρι θανÜτου. Επισκεπτüμενος τη ΣÜντα ΜπÜρμπαρα το 1917, συνÝλαβε νÝο τýπο πανεπιστημßου: προσπÜθησε να κÜνει το Santiniketan το συνδετικü νÞμα μεταξý της Ινδßας και του κüσμου και παγκüσμιο κÝντρο για τη μελÝτη της ανθρωπüτητας κÜπου πÝρα απü τα üρια του Ýθνους και της γεωγραφßας. Το σχολεßο, τ' ονüμασε Visva-Bharati, εßχε τον θεμÝλιο λßθο του στις 24 ΔεκÝμβρη 1918 κι εγκαινιÜστηκε ακριβþς 3 Ýτη μετÜ. Χρησιμοποßησε σýστημα brahmacharya: οι γκουροý δþσανε στους μαθητÝς προσωπικÞ καθοδÞγηση -συναισθηματικÞ, διανοητικÞ και πνευματικÞ. Η διδασκαλßα γινüτανε συχνÜ κÜτω απü δÝντρα. ΣτελÝχωσε το σχολεßο, συνεισÝφερε τα χρÞματα του Νüμπελ και τα καθÞκοντÜ του ως διαχειριστÞς-μÝντορας στο Santiniketan τον κρÜτησαν απασχολημÝνο: πρωινÜ δßδασκε μαθÞματα. Τα απογεýματα και τα βρÜδυα Ýγραφε σχολικÜ βιβλßα των μαθητþν. ΣυγκÝντρωσε χρÞματα ευρÝως για το σχολεßο στην Ευρþπη και τις ΗΠΑ μεταξý 1919-21.
     Στις 25 ΜÜρτη 2004, το Νüμπελ του Ταγκüρ κλÜπηκε απü το θησαυροφυλÜκιο ασφαλεßας του Πανεπιστημßου Visva-Bharati, μαζß με πολλÜ Üλλα υπÜρχοντÜ του.  Στις 7 ΔεκÝμβρη 2004, η ΣουηδικÞ Ακαδημßα αποφÜσισε να παρουσιÜσει 2 αντßγραφα του Νüμπελ του Ταγκüρ, 1 απü χρυσü και το 2ο απü χαλκü, στο ΠανεπιστÞμιο Visva-Bharati. ΕνÝπνευσε τη ταινßα φαντασßας Nobel Chor. Το 2016, τραγουδιστÞς baul που ονομÜζεται Pradip Bauri, κατηγοροýμενος üτι παρεßχε καταφýγιο στους κλÝφτες, συνελÞφθη.



     ΚÜθε χρüνο, πολλÝς εκδηλþσεις αποτßουν φüρο τιμÞς στον Ταγκüρ: το Kabipranam, η επÝτειος γÝννησÞς του, γιορτÜζεται απü ομÜδες διÜσπαρτες σ' üλο τον κüσμο. το ετÞσιο ΦεστιβÜλ Ταγκüρ που πραγματοποιεßται στην Urbana, Illinois (ΗΠΑ). Rabindra Path Parikrama περπατητικÜ προσκυνÞματα απü τη Καλκοýτα στο Santiniketan και ρεσιτÜλ της ποßησÞς του, που πραγματοποιοýνται σε σημαντικÝς επετεßους. Ο πολιτισμüς της ΒεγγÜλης εßναι γεμÜτος μ' αυτÞ τη κληρονομιÜ: απü τη γλþσσα και τις τÝχνες στην ιστορßα και τη πολιτικÞ. Ο Amartya Sen τονρ θεωροýσε πανýψηλη φιγοýρα, βαθιÜ σχετικü και πολýπλευρο σýγχρονο στοχαστÞ. Τα βεγγαλικÜ πρωτüτυπÜ του -το Rabīndra Rachanāvalī του 1939- αγιοποιοýνται ως απü τους μεγαλýτερους πολιτιστικοýς θησαυροýς του Ýθνους του και συνδÝθηκε με αρκετÜ ταπεινü ρüλο: ο μεγαλýτερος ποιητÞς που Ýχει παρÜγει η Ινδßα.
     Ο Ταγκüρ Þτανε γνωστüς σε μεγÜλο μÝρος της Ευρþπης, της Β. ΑμερικÞς και της Αν. Ασßας. Συνßδρυσε το Dartington Hall School, Ýνα προοδευτικü εκπαιδευτικü ßδρυμα. στην Ιαπωνßα, επηρÝασε προσωπικüτητες üπως ο βραβευμÝνος με Νüμπελ Yasunari Kawabata. Στο αποικιακü ΒιετνÜμ Þταν οδηγüς για το ανÞσυχο πνεýμα του ριζοσπÜστη συγγραφÝα και δημοσιογρÜφου Nguyen An Ninh. Τα Ýργα του μεταφρÜστηκαν ευρÝως στ' αγγλικÜ, ολλανδικÜ, γερμανικÜ, ισπανικÜ κι Üλλες ευρωπαúκÝς γλþσσες απü τον τσεχικü ινδολüγο Vincenc Lesný, ο ΓÜλλος νομπελßστας André Gide, η Ρþσßδα ποιÞτρια ¢ννα ΑχμÜτοβα, ο πρþην πρωθυπουργüς της Τουρκßας Bülent Ecevit κι Üλλοι. Στις ΗΠΑ, τα κυκλþματα διαλÝξεþν του, ιδιαßτερα κεßνα του 1916-17, εßχαν ευρεßα συμμετοχÞ κι εξαιρετικÝς κριτικÝς. ΟρισμÝνες αντιπαραθÝσεις που τον αφοροýσανε, πιθανþς πλασματικÝς, κατÝστρεψαν τη δημοτικüτητÜ του και τις πωλÞσεις του στην Ιαπωνßα και τη Β.ΑμερικÞ μετÜ τα τÝλη της 10ετßας του 1920, καταλÞγοντας στη σχεδüν ολικÞ Ýκλειψη του Ýξω απü τη ΒεγγÜλη. Ωστüσο, Ýνας λανθÜνων σεβασμüς του ανακαλýφθηκε απü τον Ýκπληκτο ΣαλμÜν Ροýσντι στη διÜρκεια ενüς ταξιδιοý στη ΝικαρÜγουα.


                                               Το ÜγαλμÜ του

     ΜÝσω μεταφρÜσεων, ο Ταγκüρ επηρÝασε τους Χιλιανοýς Pablo Neruda και Gabriela Mistral. Ο Μεξικανüς συγγραφÝας Octavio Paz; και οι Ισπανοß José Ortega y Gasset, Zenobia Camprubí και Juan Ramón Jiménez. Στη περßοδο 1914-22, το ζεýγος ΧιμÝνεθ-Καμπροýμπι παρÞγαγε 22 ισπανικÝς μεταφρÜσεις του αγγλικοý corpus του Ταγκüρ. Αναθεþρησαν σε μεγÜλο βαθμü το The Crescent Moon κι Üλλους βασικοýς τßτλους. Σ' αυτÜ τα χρüνια, ο Jiménez ανÝπτυξε γυμνÞ ποßηση. Ο Ortega y Gasset Ýγραψε üτι η ευρεßα απÞχηση του Ταγκüρ οφεßλεται στο πþς μιλÜ για λαχτÜρα για τελειüτητα που üλοι Ýχουμε. ΞυπνÜ αδρανÞ αßσθηση παιδικοý θαýματος και διαποτßζει τον αÝρα με κÜθε εßδους μαγευτικÝς υποσχÝσεις για τον αναγνþστη, που δßνει λßγη προσοχÞ στη βαθýτερη σημασßα του ανατολικοý μυστικισμοý. Τα Ýργα του κυκλοφüρησαν σ' ελεýθερες εκδüσεις γýρω στο 1920 -μαζß με κεßνα του ΠλÜτωνα, του ΔÜντη, του ΘερβÜντες, του Γκαßτε και του Τολστüι.

   "Ο Ταγκüρ θεωρÞθηκε υπερεκτιμημÝνος απü ορισμÝνους. Ο Graham Greene αμφισβÞτησε üτι «οποιοσδÞποτε εκτüς απü τον Yeats μπορεß ακüμα να πÜρει τα ποιÞματÜ του πολý σοβαρÜ. Αρκετοß εξÝχοντες δυτικοß θαυμαστÝς -συμπεριλαμβανομÝνου του ΠÜουντ και, σε μικρüτερο βαθμü, ακüμη και του ΓÝιτς- επÝκριναν το Ýργο του. Ο ΓÝιτς, χωρßς να εντυπωσιαστεß απü τις αγγλικÝς μεταφρÜσεις του, καταφÝρθηκε εναντßον αυτοý του ΚαταραμÝνου Ταγκüρ [...] ΒγÜλαμε τρßα καλÜ βιβλßα, τον Sturge Moore και μÝνα, και μετÜ, επειδÞ θεþρησε πιο σημαντικü να δει και να μÜθει αγγλικÜ παρÜ να εßναι μεγÜλος ποιητÞς, Ýφερε στην επιφÜνεια συναισθηματικÜ σκουπßδια και κατÝστρεψε τη φÞμη του. Ο Ταγκüρ δεν ξÝρει αγγλικÜ, κανÝνας Ινδüς δεν ξÝρει αγγλικÜ. Ο William Radice, που αγγλικÜ τα ποιÞματÜ του, ρþτησε: Ποια εßναι η θÝση τους στη παγκüσμια λογοτεχνßα; Τον εßδε ως εßδος αντι-κουλτοýρας, φÝρνοντας νÝο εßδος κλασσικισμοý» που θα θερÜπευε τη κατÜρρευση της ρομαντικÞς σýγχυσης και του χÜους του 20οý αι. Ο μεταφρασμÝνος Ταγκüρ Þταν «σχεδüν ανüητος κι οι υποδεÝστερες αγγλικÝς προσφορÝς μεßωσαν τη διακρατικÞ του απÞχηση: ¼ποιος γνωρßζει τα ποιÞματα του στο πρωτüτυπο βεγγαλικü τους δεν μπορεß να αισθÜνεται ικανοποιημÝνος με καμμßα απü τις μεταφρÜσεις (που Ýγιναν με Þ χωρßς τη βοÞθεια του ΓÝιτς). Ακüμη κι οι μεταφρÜσεις των πεζþν Ýργων του πÜσχουν, σε κÜποιο βαθμü, απü παραμüρφωση. Ο E.M. Forster σημεßωσε για το The Home and the World το θÝμα εßναι τüσο üμορφο», αλλÜ τα γοýρια Ýχουν εξαφανιστεß στη μετÜφραση Þ ßσως σε πεßραμα που δεν Ýχει βγει εντελþς".
 -Amartya Sen, Ο Ταγκüρ κι η Ινδßα του.


     ΥπÜρχουν 8 Μουσεßα Ταγκüρ, 3 στην Ινδßα και 5 στο ΜπαγκλαντÝς:

Μουσεßο Rabindra Bharati, στο Jorasanko Thakur Bari, Καλκοýτα, Ινδßα
Tagore Memorial Museum, στο Shilaidaha Kuthibadi, Shilaidaha, ΜπαγκλαντÝς
Μουσεßο ΜνÞμης Rabindra στο Shahzadpur Kachharibari, Shahzadpur, ΜπαγκλαντÝς
Μουσεßο Rabindra Bhavan, στο Santiniketan, Ινδßα
Μουσεßο Rabindra, στο Mungpoo, κοντÜ στο Kalimpong, Ινδßα
Patisar Rabindra Kacharibari, Patisar, Atrai, Naogaon, ΜπαγκλαντÝς
Pithavoge Rabindra Memorial Complex, Pithavoge, Rupsha, Khulna, ΜπαγκλαντÝς
Rabindra Complex, χωριü Dakkhindihi, Phultala Upazila, Khulna, ΜπαγκλαντÝς
Το Jorasanko Thakur Bari (βεγγαλικÜ: House of the Thakurs, αγγλ. Tagore) στο Jorasanko, βüρεια της Καλκοýτας, εßναι το προγονικü σπßτι της οικογÝνειας Tagore. ΑυτÞ τη στιγμÞ βρßσκεται στην πανεπιστημιοýπολη Rabindra Bharati University στο 6/4 Dwarakanath Tagore Lane[. Jorasanko, Καλκοýτα 700007. Εßναι το σπßτι στο οποßο γεννÞθηκε ο Ταγκüρ, αλλÜ και ο τüπος üπου πÝρασε το μεγαλýτερο μÝρος της παιδικÞς του ηλικßας και πÝθανε στις 7 Αυγοýστου 1941.
Το SNLTR φιλοξενεß την Ýκδοση 1415 BE των πλÞρων βεγγαλικþν Ýργων του Ταγκüρ. Το Tagore Web φιλοξενεß επßσης μια Ýκδοση των Ýργων του Tagore, συμπεριλαμβανομÝνων σχολιασμÝνων τραγουδιþν. ΜεταφρÜσεις βρßσκονται στο Project Gutenberg.
Το Rabindranath Tagore εßναι Ýνα ινδικü ντοκιμαντÝρ του 1961 σε σενÜριο και σκηνοθεσßα του Satyajit Ray, που κυκλοφüρησε κατÜ τη διÜρκεια της εκατονταετηρßδας γÝννησης του Ταγκüρ. Η παραγωγÞ Ýγινε απü το ΤμÞμα Ταινιþν της ΚυβÝρνησης της Ινδßας.
Η ΣÝρβα συνθÝτρια Νταρßνκα Σßμιτς-Μßτροβιτς χρησιμοποßησε το κεßμενο του Ταγκüρ για τον κýκλο τραγουδιþν της Gradinar το 1962.
Το 1969, ανατÝθηκε στην Αμερικανßδα συνθÝτρια E. Anne Schwerdtfeger να συνθÝσει το Two Pieces, Ýνα Ýργο για γυναικεßα χορωδßα βασισμÝνο σε κεßμενο του Tagore.
Στη βεγγαλÝζικη ταινßα Chhelebela (2002) του Sukanta Roy, ο Jisshu Sengupta υποδýθηκε τον Tagore.
Στη βεγγαλÝζικη ταινßα Chirosakha He (2007) του Bandana Mukhopadhyay ο Sayandip Bhattacharya Ýπαιξε τον Tagore.
Στο βεγγαλÝζικο ντοκιμαντÝρ του Rituparno Ghosh Jeevan Smriti (2011), ο Samadarshi Dutta Ýπαιξε τον Tagore.
Στη βεγγαλÝζικη ταινßα Kadambari (2015) του Suman Ghosh η Parambrata Chatterjee υποδýθηκε τον Tagore.

ΡΗΤΑ:

 Το σýμπαν εßναι τσιγκοýνικο για üποιον αρνεßται τον εαυτü του.

 Ο ΘÜνατος δεν εßναι üταν σβÞνουν τα φþτα. Εßναι το σβÞσιμο της λÜμπας επειδÞ Þρθε η αυγÞ.

 Με τη δýναμη της θÝλησης ο Üνθρωπος αλλÜζει τον εαυτü του. Με τη δýναμη της αγÜπης αλλÜζει τους Üλλους. Με τη δýναμη της σκÝψης αλλÜζει τον κüσμο.

 ΚÜθε παιδß φÝρνει το μÞνυμα üτι ο Θεüς δεν Ýχει αποθαρρυνθεß ακüμα απü τον Üνθρωπο.

 Αν κλεßσεις την πüρτα σε üλα τα λÜθη, η αλÞθεια θα μεßνει απ’ Ýξω.

 Το Üδικο δεν δÝχεται ποτÝ να νικηθεß, το δßκιο δÝχεται.

 ΚοιμÞθηκα και ονειρεýτηκα πως η ζωÞ εßναι χαρÜ. Ξýπνησα και εßδα πως ζωÞ σημαßνει να υπηρετεßς. ΥπηρÝτησα και εßδα üτι το να υπηρετεßς εßναι χαρÜ.

 Οι συμβουλÝς εßναι σαν τα φÜρμακα: οι πιο πικρÝς εßναι συχνÜ οι καλýτερες.

 Αυτüς που τραγουδÜ πÜει απü τη χαρÜ στη μελωδßα. Αυτüς που ακοýει πÜει απü τη μελωδßα στη χαρÜ.

 ΣυχνÜ ψÜχνουμε κεßνο που δεν μποροýμε να βροýμε και βρßσκουμε κεßνο που δεν ψÜχνουμε.

 Εßναι εýκολο να συντρßψουμε, στο üνομα της εξωτερικÞς ελευθερßας, την εσωτερικÞ ελευθερßα του ανθρþπου.

 ΚαμμιÜ πρüοδος δεν εßναι δυνατÞ σε μια κοινωνßα χωρßς να περÜσει μÝσα απü τον πüνο, και εßναι εκεß που ο υλιστÞς εßναι ανÞμπορος.

 Πιστεýω στο αληθινü σμßξιμο της Δýσης με την ΑνατολÞ.

 Για να απολαýσεις κÜτι, εßναι σημαντικü να το προστατεýσεις με το τεßχος του ελεýθερου χρüνου.

 ¸χω δεχτεß την πρüσκληση στη γιορτÞ του Κüσμου και Ýχω παßξει üσο περισσüτερο μπüρεσα.

 ΒουτηγμÝνος μÝσα στις απολαýσεις, σταματÜς να νιþθεις οποιαδÞποτε ευχαρßστηση.

 Η πßστη εßναι Ýνα πουλß που αισθÜνεται το φως üταν η αυγÞ εßναι ακüμα σκοτεινÞ.

 Η πεταλοýδα δεν μετρÜ μÞνες αλλÜ στιγμÝς, και Ýχει αρκετü χρüνο.



=======================


  ¸να ΚαλÜθι Με Καρποýς

Ξυπνοýσα κι Ýβρισκα το μÞνυμÜ του το πρωß
Δεν ξÝρω τι Þταν αυτü που μου Ýφερνε
γιατß δεν ξÝρω να διαβÜζω

Θα αφÞσω τον σοφü μÝσα στα βιβλßα του,
δεν θα τον ρωτÞσω καθüλου
μπορþ τÜχα να ξÝρω αν θα μποροýσε
να καταλÜβει το δικü μου μÞνυμα;

Θ αγγßξω το πρüσωπο μου με το γρÜμμα,
θα το σφßξω στην καρδιÜ μου
¼ταν η νýχτα θα γßνει σιωπηλÞ
και τα' αστÝρια θα βγοýνε Ýνα-Ýνα

θα το ανοßξω πÜνω στα πüδια μου
και θα μεßνω σιωπηλüς,
τα φýλλα που μουρμουρßζουνε
θα μου το διαβÜσουνε με δυνατÞ φωνÞ

το γρÞγορο ποτÜμι
θα μου το σιγοψυθυρßσει
τα εφτÜ αστÝρια της γνωριμßας
θα μου το τραγουδÞσουν στους ουρανοýς.

Δεν κατÜφερα να βρω αυτü που ψÜχνω
Αυτü που θα Þθελα να μÜθω
δεν το καταλαβαßνω καθüλου

Μα αυτü το μÞνυμα
που δεν Þξερα να αποκρυπτογραφÞσω
υποβÜσταξε το φορτßο μου
κι οι σκÝψεις μου γßνανε μελωδßες.

                ΖωÞ

Η κÜθε του Θεοý αυγÞ
εßναι γι’ αυτüν
μια νÝα Ýκπληξη
εßναι τα δÜκρυα της γης
που κÜνουνε τα γÝλια της ν' ανθοýνε,

Ποια γλþσσα εßναι η δικÞ σου θÜλασσα;
Η γλþσσα της αιþνιας απορßας
Ποια γλþσσα εßναι η απÜντησÞ σου ΟυρανÝ;
Η γλþσσα της αιþνιας σιωπÞς.

Ο πüθος του πουλιοý να Þταν σýννεφο.
Μα πως ποθεß το σýννεφο να Þταν πουλß!
ΚÜθε παιδß μας φÝρνει κι Ýνα μÞνυμα,
πως ο Θεüς ακüμη δεν βαρÝθηκε τον Üνθρωπο.

Ω μικροýληδες, του κüσμου τοýτου αλÞτες,
αφÞστε μου τ’ αχνÜρια σας στα λüγια μου.
Το üτι υπÜρχω εßναι αιþνια Ýκπληξη
που λÝγεται ΖωÞ.

ΓÝλασες μα δεν μßλησες για τßποτε
κι αισθÜνθηκα πως Þταν γι’ αυτü
που τüσο πρüσμενα καιρü.
μικρü μου χορταρÜκι,
μικρÜ τα βÞματα σου,

μα üλη τη γη κρατεßς
κÜτω απü τα πüδια σου

ποτÝ να μη φοβÜσαι τις στιγμÝς,
αυτü σου τραγουδÜ
η φωνÞ του αιþνιου.

Μας δßνεται η ζωÞ,
μα δßνοντÜς την κερδßζουμε.
ΔιαβÜζουμε τον κüσμο λανθασμÝνα
και λÝμε πως μας απατÜ
του θανÜτου η σφραγßδα,
δßνει αξßα στης ζωÞς το νüμισμα
κι Ýτσι αγορÜζει κανεßς με τη ζωÞ,
üτι εßναι πολýτιμο.

Ο θüρυβος μιας στιγμÞς
τη μουσικÞ του Αιþνιου χλευÜζει
φßλησε ο κüσμος τη ψυχÞ μου
με τον πüνο του
κι αντÜλλαγμα της ζÞτησε τραγοýδια
αυτüς που πÜντα βρßσκεται σε κßνηση
κÜνοντας το καλü
ποτÝ δεν βρßσκει τον καιρü
καλüς να εßναι
το φεγγÜρι Ýχει το φως του
για üλο τον Ουρανü
Τις σκοτεινÝς κηλßδες του
γι’ αυτü το ßδιο.

Εßσαι γεμÜτος με τη σκüνη
των πεθαμÝνων λÝξεων
πλýνε την ψυχÞ σου με σιωπÞ
η σιωπÞ θα βαστÜξει τη φωνÞ σου
üμοια με την φωλιÜ
που τα κοιμþμενα πουλιÜ κρατεß.

Ο Μικρüς Μου Εαυτüς

¹ρθα μüνος στο δρüμο της πßστης
ΑλλÜ ποιος εßναι αυτüς
ο εαυτüς μου στο σκοτÜδι;

ΠαραμÝρισα για ν' αποφýγω
την παρουσßα του
μα δεν του ξÝφυγα.

ΚÜνει την σκüνη
να σηκþνεται απü την γη
με το σßγουρο βÜδισμα του.

ΠροσθÝτει τη δυνατÞ του φωνÞ
σε κÜθε λÝξη που προφÝρω
Εßναι ο μικρüς μου εαυτüς,
ο αφÝντης μου που δεν γνωρßζει ντροπÞ.

ΑλλÜ εγþ ντρÝπομαι
να περÜσω τη πüρτα σου
με τη συντροφιÜ του.

    Ποιüς Εßσαι Εσý

Ποιος εßσαι, αναγνþστη,
που διαβÜζεις τα ποιÞματÜ μου
μετÜ απü εκατü χρüνια;

Δεν μπορþ να σου στεßλω
Ýνα μüνο λουλοýδι

απ' αυτü τον πλοýτο της Üνοιξης,
μια μüνο χρυσÞ σπßθα
απü τα σýννεφα.

¢νοιξε τις πüρτες σου
και κοßτα Ýξω.

Απü τον ανθισμÝνο κÞπο σου
μÜζεψε αρωματισμÝνες αναμνÞσεις
των χαμÝνων λουλουδιþν
πριν απü εκατü χρüνια.

Στη χαρÜ της καρδιÜς σου
θα νιþσεις τη ζωντανÞ αγαλλßαση
που τραγουδοýσε Ýνα ανοιξιÜτικο πρωινü,
στÝλνοντας τη χαροýμενη φωνÞ του
στα πÝρατα....

                                              Η Απουσßα

     Αν o αποκλεισμüς του Θεßου απü τη ζωÞ μας μεταφραζüτανε σε απþλεια χρημÜτων, Ýστω κα απειροελÜχιστη, θα αντιδροüσαμε αμÝσως. Εßναι λυπηρü που η αδιαφορßα μας δε μας κÜνει να διατρÝχουμε κανÝναν κßνδυνο! Ο Þλιος διαχÝει πÜνω μας τη λÜμψη του, η γη μÜς τρÝφει, η ανθρþπινη κοινωνßα, διαμÝσου των επιχειρÞσεþν της με τα ατÝλειωτα παρακλÜδια, ικανοποιεß μÝχρι κÜποιο βαθμü τις αμÝτρητες ανÜγκες μας.
     Ωστüσο, üταν δεν ενωνüμαστε συνειδητÜ με το ¼λον, τι κενü δημιουργοýμε μÝσα μας! ¼μως, αλßμονο, üσο μας διαφεýγει αυτÞ η αλÞθεια, ακολουθοýμε Þσυχα το δρüμο μας χωρßς να προβληματιζüμαστε κι επειδÞ ζοýμε σε μια κοινωνßα αφθονßας, θεωροýμε τους εαυτοýς μας ευλογημÝνες υπÜρξεις απü το Θεü.
     Πþς να διαισθανθοýμε üτι μ' αυτÞ τη στÜση ζημιþνουμε τον ßδιο μας τον εαυτü; Για παρÜδειγμα, θα σας αφηγηθþ Ýνα απü τα νυχτερινÜ μου üνειρα. ¸χασα τη μητÝρα μου üταν Þμουν μικρü παιδß και μεγÜλωσα χωρßς την παρουσßα της στο πλευρü μου. Λοιπüν, χθες το βρÜδυ, ξανÜγινα μικρü παιδß και βρÝθηκα σ' Ýνα εξοχικü σπßτι στις üχθες του ΓÜγγη. Η μητÝρα μου Þταν απασχολημÝνη μÝσα στο σπßτι. Για Ýνα παιδß, το να ζει κοντÜ στη μητÝρα του εßναι ολüτελα φυσικü κι η σκÝψη της παρουσßας της δεν απασχολεß διαρκþς το μυαλü του. Περνοýσα λοιπüν μπροστÜ απü το δωμÜτιο üπου βρισκüτανε χωρßς να τη σκÝφτομαι. ΞαφνικÜ, δεν ξÝρω γιατß, καθþς Ýφτανα στη βερÜντα, θυμÞθηκα üτι Þταν εκεß, πολý κοντÜ'
Ýτρεξα προς το μÝρος της και της Ýκανα το πρανÜμ* μου. Μου Ýπιασε το χÝρι και μου εßπε απλÜ: "¹ρθες...".
     Το üνειρü μου, που τελεßωσε εκεßνη τη στιγμÞ, μ' Ýβαλε σ' ορισμÝνες σκÝψεις. ΚÜτω απü την οικογενειακÞ στÝγη Ýνα παιδß πηγαινοÝρχεται δÝκα φορÝς την ημÝρα μπροστÜ απü τη πüρτα της μητÝρας του. ΞÝρει καλÜ üτι εßναι εκεß, αλλÜ ενεργεß σαν να το λησμονεß. ΑισθÜνεται üτι του λεßπει; 'Ετσι κι αλλιþς, εκεßνη γεμßζει το ντουλÜπι με τρüφιμα και του ετοιμÜζει το φαγητü του* üταν κοιμÜται, εßναι δßπλα του στο κρεβÜτι και του κÜνει αÝρα χωρßς να κουρÜζεται. Το περιποιεßται, το ντýνει,το τρÝφει. ΜοναδικÞ διαφορÜ: δεν του πιÜνει το χÝρι, δεν του λÝει: "¹ρθες...". Εντοýτοις,τη μÝρα που θα καταλÜβει απüλυτα την αξßα μιας τÝτοιας επαφÞς κι αυτþν των λüγων, λαχταρÜει να ακοýσει τη φωνÞ της μητÝρας του και να νιþσει τη θÝρμη του χεριοý της. Κι αν αυτÞ η ανÜγκη που Ýχει για κεßνη δεν μπορεß να ικανοποιηθεß, περιφÝρεται απü δωμÜτιο σε δωμÜτιο, μÝσα ο Ýνα σπßτι που δε στερεßται τßποτε, κι üμως για το παιδß δεν Ýχει πια γοητεßα, οýτε χÜρη.
     Στη σýγχρονη κοινωνßα σπανßζουν οι Üνθρωποι που μποροýν να προσεγγßσουν αληθινÜ τα πρüσωπα και τα πρÜγματα του περιβÜλλοντος τους. Αν τυχüν διαισθανθοýμε την αλÞθεια μιας ψυχÞς πßσω απü την εξωτερικÞ εμφÜνιση,συνÞθως γßνεται χωρßς να το Ýχουμε επιδιþξει. Το ßδιο ακριβþς συμβαßνει και με το πιο αγαπημÝνο πρüσωπο με το οποßο μοιραζüμαστε την ýπαρξÞ μας. Πüσες φορÝς δε συνομιλοýμε μαζß του για τα ενδüμυχÜ μας! Πüσες φορÝς δεν περπατοýμε πλÜι του μÝσα στις φωτοσκιÜσεις της αυγÞς και του λυκüφωτος! Κι üμως, απ' üλες τις στιγμÝς που περÜσαμε μαζß, μüνο μια ßσως ξεχωρßζει: η εξαιρετικÞ στιγμÞ üπου αισθανθÞκαμε πλÞρη επικοινωνßα μαζß του.
     ΧιλιÜδες Üνθρωποι δεν Ýχουν γνωρßσει ποτÝ, σ' ολüκληρη τη ζωÞ τους,τη βαθειÜ Ýνωση. Δεν αισθÜνθηκαν ποτÝ συνδεδεμÝνοι μ' οποιονδÞποτε στον κüσμο και, ενþ γεννÞθηκαν στη γη, οýτε για Ýνα δευτερüλεπτο δεν αποκατÝστησαν στενÞ σχÝση μαζß της. Κι üμως, δεν το συνειδητοποιοýν. ΕπειδÞ εßναι πÜντα πρüθυμοι για τÝρψεις, διασκεδÜσεις, φλυαρßες και συζητÞσεις ανÜλογα με τις συντροφιÝς τους κι επειδÞ μοιρÜζονται με κÜποιους τις ßδιες δραστηριüτητες και καθημερινÝς ευθýνες, πιστεýουν üτι εßναι συνδεδεμÝνοι με üλους. ¼τι τÝτοιες σχÝσεις δεν Ýχουν τελικÜ πραγματικÞ αξßα εßναι κÜτι που δεν περνÜει ποτÝ απü το μυαλü τους.

 * πρανÜμ = ΣυνηθισμÝνος χαιρετισμüς στην Ινδßα, που εκφρÜζει σεβασμü. Το παιδß,γονατßζοντας μπροστÜ στη μητÝρα του,της αγγßζει το πüδι με το δεξß χÝρι, το οποßο ακουμπÜει αμÝσως μετÜ στο δικü του μÝτωπο.

                                    Το Σπßτι

     Περπατοýσα μüνος πÜνω στο δρüμο τον εξοχικü την þρα που ο Þλιος Ýκρυβε φιλÜργυρα τις τελευταßες χρυσÝς ακτßνες. Το φως της μÝρας Ýσβηνε σιγÜ- σιγÜ καθþς πλÜκωνε το σκοτÜδι. Η θερισμÝνη γη κειτüταν σιωπηλÞ σαν κλαμÝνη χÞρα. ΞÜφνου η διαπεραστικÞ φωνÞ ενüς παιδιοý Ýσκισε τον αÝρα, αθÝατη, αφÞνοντας τη γραμμÞ του τραγουδιοý πßσω της, στο μουντü φως του δειλινοý. Το χωριÜτικο σπßτι του βρισκüταν στην Üκρη της Ýρημης χþρας, πÝρα απü το χωρÜφι με τα ζαχαροκÜλαμα, κρυμμÝνο μÝσα στις σκιÝς της μπανανιÜς και της αρÝκας και της ινδοκαρυδιÜς. ΣταμÜτησα για μια στιγμÞ το μοναχικü μου περßπατο κÜτω απü το φως των Üστρων, και εßδα μπροστÜ μου τη σκοτεινιασμÝνη γη ν' αγκαλιÜζει με τα χÝρια της αναρßθμητα σπßτια γεμÜτα κοýνιες και κρεβÜτια, μητρικÝς καρδιÝς και βραδυνÝς λÜμπες, και μικρÝς ζωÝς, γεμÜτες απü μια χαρÜ που δεν ξÝρει τßποτα για το τι αξßα Ýχει για τον κüσμο.

Η ΛÝξη Του Αποχαιρετισμοý Μου

ΘÜρρεψα πως το ταξßδι μου
Ýφτασε στο τÝλος του,
με το τελευταßο üριο
της δýναμÞς μου,

πως το μονοπÜτι
Ýκλεισε εμπρüς μου,

πως οι τροφÝς μου
εξαντλÞθηκαν,

και πως Þρθε ο καιρüς
να ζητÞσω Üσυλο
σε μια σιωπηλÞ σκοτεινιÜ.

¼ταν θα αναχωρÞσω απü δω,
αυτÞ θα εßναι η λÝξη
του αποχαιρετισμοý μου:

üτι κεßνο που εßδα
εßν' ανυπÝρβλητο.

¼τι γεýτηκα το μυστικü μÝλι
του λωτοý αυτοý που ανοßγει
στον ωκεανü του φωτüς

κι Ýτσι ευλογÞθηκα,
αυτÞ θα 'ναι η λÝξη
του αποχαιρετισμοý μου...


 

 

Web Design: Granma - Web Hosting: Greek Servers